MIDDELBURGSCHE COURANT. 5; y lm Dinsdag l» Januari. JV° 14 lo9e Jaargang 1916 Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen. Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent. Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen naar de plaats die zij innemen. Advertenties vóór één uur te bezorgen. BINNENLAND. DE OYERSTROOMING. Laten we beginnen met de raeedeeling dat de ramp geen verdere uitbreiding beeft gekregen Wei is men vooral in Purmerend nog steeds waakzaam, maar hel water is daar slechts zee weinig ge stegen Wanneer de wind gunstig blijft hoopt men de gaten in de zeedijken te dichten' en zoo te voorkomen dat bij vloed nieuw water binnen stroomt. Te Landsmeer en Ooslzaan moest mm gisteren echter nog steeds stijging van het toevloeiende binnenwater constatce,- ren En ook daar zijn veel varkens en pluimvee verdronken De lcoeien heeft men meest allen tijdig kunnen redden. De kerk is opgevuld met runderen, die mer. nu met platbodem-vaar tuigen naai den Overtoom voert, en vandaar naar Amsterdam. Ook uil Monnikendam dal als t ware op een kruispunt van wegen lig', en waarheen alle boeren uit den omtrek vluchtten, wordt het geredde vee op schuiten naar Amsterdam gevoerd Uit het zuidelijk deel van Waterland is het vee grootendeels onder gebracht in liet nog steeds omheinde terrein van Tintos De zorg voor die duizenden runderen vereischt ontzaglijke inspanningHet moet in de mei vee volgepropte kerken een merkwaardig maar droevig ge/i ;ht zijn, want het vee heeft veel door de ramp geleden. Het is meest lusteloos, en veel dieren zijn zichlbaar ziek Om een denkbeeld le geven, hoe de toestand er thans is, knippen we het volgende uit een beschrijving, door een verslaggever van liet Iland gegeven van een tocht gister naar Landsmeer en Oosl zaan: Op mijn tocht, heden door mij langs beide dorpen ondernomen in een jol, ben ik nog verscheidene huizen langs geroeid, alwaar de bewoners op de zol ders huisden, lerwijl ook de laatste bewo ner? van de Keering, het Tuinpad en de Kerkbuurt nog niet vertrokken waren Dezen waren gevlucht naar het weeshuis en naai- de openbare school Bij de kerk gekomen, hoor ik niets dan het loeien der koeien Ook het Noordeinde staal ge heel blank. Oyeral ziel men doode kippon en eenden drijven, hier en daar ook een kat o f hond. De brug bij de Kleine Zijl" is opengedraaid, teneinde de schuilen beter door te laten. Over de „Briiek" zet ik koers naar het pluisjeonderweg volgeladen jollen, platten en schouwen tegenkomende ..Het is nu niet meer le houden, ik had zoo graag gebleven, maar 't kan niet meerzégt een ruim zestig-jarige roeier, Zijn even oude vrouw, eenig beddegoed ér. een paar kistjes mei zich meevoe rende. Bij het „sluisje" gekomen behoef ik niel te wachten, zooals eertijds, maar roei er gewoon 'overheen. De sluiswachter heeft ook zijn woning reeds verlaten Na een half uurtje roeien ben ik te Ooslzaan eg noei Zuidwaarts op naar den Over- loom ook hier hetzelfde als le Lands meer Het geheele „Weerpad" slaat on geveer 1 M onder water en verscheidene vluchtelingen begeven zich per schuit naar Zaandam. Het terrein bij de gasfa briek i» eveneens geheel ov'erstroomd. en met de gasleveivmtie is hel gedaan- Oost- zaai) zit den geheelen nacht en komende dagen zonder licht. i Hier en daar vaar ik langs een hoog gelegen boerenhofstede Hel water staat tol aan de deur van den slal Daarbinnen is nog vee, en nijvere handen zijn bezig de 30 aanwezige koeien te voederen en goed op stroo te zetten. Verder Zuidwaarts varende, kom .ik voorbij het Evangelisaliegebouw en de bijzondere school Ook hier staat alles onder water. Een veertigtal doode kippen drijven rond Even verder drijft een wieg geheel gevuld met water en waarin een doode kat "Zwermen meeuwen vHegen over de watervlakte en schieten hier en daar op hun prooi, een vette doode kip of eend In de verte staal, bij Kadoeleu, het kruitmagazijn der Marine geheel in liet valer Het aanwezige kruit, eenige dui zenden kilogrammen, is bijtijds in veilig heid gebracht op drie tjalken, welke in hel zijkanaal IJ voor den Marinesteiger liggen Tegen den avond zakt de drukte op hel water wal afv De jollen worden vast gelegd,1 alleen begeeft zich nu en dan iemand weder dorpwaarts, zijn richting ■.nemende langs het vroegere rijpad, dat ook thans nog electrisch verlicht is. De eJec.trische straatverlichting in de ge meente Landsmeer komt dan ook wel van pas en maakte hedenavond een groote tegenstelling met het donkere Oostzaan. waar hier en daar een petroleumlampje flikkert. Het hulpbetoon. De Jolianniter Órde heeft gisteren een schuil mei 45000 liter duinwater voor Marken en dezelfde lioeveelheid voor Vo lendam gezonden, en voorts kleedingsluk- ken, de gevraagde bedden, rijst, erwten, boonen, zout, en aardappelon voorraad voor 100 personen gedurende een week naar Marken Voorts gist, voor twee d i- gen. Zoodra de schuit mei duinwater in Marken was aangekomen en onder leiding van den hoofdinspecteur van de water leiding, den heer Van Schaik, de uitpom ping uil de schuil plaats had, kwam iiït heeie eiland met emmers en kannen water le halen. Een speciale dienst is door de Amster- damsche waterleiding ingericht om schui len met drinkwater naar de ondergeloj- pen streken le sturen De eerste booL met beddegoed en le vensmiddelen naar Monnikendam is Zon dagmorgen gestrand Maar dadelijk is er een tweede verzonden En Maandag morgen, ging er weer een schuit met beddegoed voor 80 personen Te Monnikendam zijn een 600-tal per sonen ondergebracht bij particulieren Tc Volendam waren honderden menschcn oo de schepen in de haven En bi Amster dam zijn er reeds honderden onderge bracht. Maai- nog aldoor is men bezig om het verdronken land af te zoeken naar men - sell en die nog op de zolders' in hun huizen wachten tot ze gehaald worden. En hun aantal is nog zeer groot. Van alle zijden wordt met groolen lof. gesproken over de krachtdadige hulp die men van de militairen heeft Zij helpen vee drijven, ze roeien overal rond om nienschen te halen, en zorgen bovendien voor de wering van nieuwsgierigen, wat helaas dringend noodig is'. Van den kerktoren van Zuiderwoude waait nog steeds de noodvlag. Het vee is daar nog niel geborgen. Koninklijk bezoek De Koningin heeft gisteren per motor- bool een rondvaarL gemaakt Langs Buik sloot is zij het verdronken land binnen gevaren, vergezeld door nog eenige an dere bootjes De flottielje moest her haaldelijk dwars door drijfhout heen Allereerst ging de reis naar Broelo, ver- olgeus naar Monnikendam en Volendam, en daarna over zee terug naar Durger- d*rm, en vandaar per aulo naar Schel- lingwoude. Overal vroeg de Koningin de slacht- offc-s naar bijzonderheden vafi de ramp. Te Monnikendam stond zij midden op straal, temidden van een groolen kring der bevolking, verschillende personen te ondervragen Te Volendam kwam ook weldra de heele bevolking te voorschijn. De oude Volendamsche (Touwen, zoo meldt Het Hblddie nog nooit de Ko ningin hadden gpzien en tol dusver iö hoofdzaak slechts „bekeken" waren door Engelschen of Amerikanen, waren opge togen, nu zij haar Koningin van zou dichtbij konden aanschouwen „Wal ziet er goed uit, een echte Hollandsehe vróuw", zeide een Volendamsche En de Volendammers namen vol eerbied hun uige mutsen af, wanneer de Koningin hen onverwachts aansprak Zoo zonder •enig officieel vertoon was deze tocht van onze Vorstin door het geteisterd Wa terland. Er was dan natuurlijk ook geen loopbrug met tapijten behangen, om ndar een botter te gaan Over een wankelend plankje, geholpen door den adjudant jlu- IIooft Graafland en dour den .bekenden Volendammer den heer Spaander, kwam de Koningin in den botter, waar de visscliers juist aim hel eten waren Zij oolc een kijkje in het vooronder en was een tijdje onzichtbaar iu hel diepe gedeelte van het schip Half kruipende op de kuieën moest de hooge bezoekster op de voorplecht van den botler komen, om daarop verder op in het dorp te gaan lussehen de twee rijen huisjes door Te Durgerdam sloeg de Koningin de aankomst van eenige pramen met koeien beladen gade en onderhield zij zich met verschillende boeren en vroeg belangstel lend naar den omvang der ramp te Rans- dorp en te Holysloot Een 'der boeren deelde haai- hel geval van den boer Brcet dijk te Holysloot mede, den man. die 45 zijner koeien voor zijn oogen had zien verdrinken, een man met een huishouden van 13 kinderen „Majesteit,je kon hel geval niet met droge oogen aanliooren, toen Breedijk "t je vertelde", zcide de boer. Burgemeester Calkoen bleef hier voort durend inlichtingen verstrekken en ge leidde de Koningin over drassig land, waarbij zij van een alpenstok gebruik maakte om niet uit te glijden. Volgens het Hand blijft de Kouingi nog eenige dagen in Amsterdam, om an dere deelen van het verdronken land te bezoeken, Zij zou ook nog naar Marken gaan Inmiddels is gister dit eiland reals bezocht door Prins Hendrik, die daar, geleid door den burgemeesler de ronde maakte langs de meest geteisterde wijken, gedeeltelijk fe voet over den modderigen bodem, gedeeltelijk per roeiboot. Voort* bezocht de Prins het raadhuis', de kerk de school, de overblijfselen van de bak kerijen, de stallen, waarin de cadavers van verdronken vee geborgen |waren. Geen plekje werd door den Prins onbezocht gelaten en voor ieder haid hij een har telijk deelnemend woord. De watersnood-commissie In een gister le Amsterdam gehouden vergadering dezer commissie zette rle voorzitter, de heer Van Eegheu uiteen, dat de toestand thans zoodanig is, .lat een beroep op hel publiek moet worden daan Het fonds van de algemeene ver- eenigde commissie bedraagt effectief drie honderd duizend gulden Hoewel deze gelden voorloopig voldoende zullen (ijn den eersten nood le lenigen, ligt liet voorde hand, dat de commissie op zerre na niet over genoegzame gelden beschikt om allen nif >d te lenigen Met alg stemmen werd besloten een beroep op het publiek te doen 1 Ten slollc werd een uitvoerend comité benoemd, beslaande uit administrateuren van het l'onds, le weten de heeren S. P van Eeghen, voorzitter, mr. W S J van Waterschoot van der Gracht, mr' R van Rees, mr. K. J. Philips, leden, E. Sillem (firma Hope en Co. Keizersgracht 579 581, Amsterdam' penningmeester, en mr. A. W Gerritzen, 'Keizersgracht 573, Am sterdam) Secretaris. Ingevolge deze "besluiten richt de Al gemeene Vereenigde Commissie ter leni- niging van Rampen door Watersnood in Nederland" zich nu tot het Nederland- sche volk. De Koningin hfeéft een mooi voorbeeld gegeven. Aan den heer Van Eeghen deel de zij gisteren mee, dat zij bereid is met eene gift van tienduizend gulden de lijst te openen, met dien verstande, dat wan neer mocht blijken, dal later meer noodig is dan de dan ingekomen giften mochten bedragen, Hal-o Majesteit het voorne men heeft een tweede gift te laten volgen. Inmiddels zijn de meeste bladen ook reeds aan hel inzamelen van giften ge gaan. De N. Roti. Crt. kon gisteravond reeds een ingekomen bedrag van f 94.669 13 voor de algemeene commi;- sie en van ruim zes duizend gulden voor de Rotlerdamsche commissie ver antwoorden. Zooals we gisteren reeds meldden, zul len wij gaarne giften blijven ontvangen. Maar inmiddels heeft zich een verza melpunt voor heel Zeeland gevormd en het is zeker het wenschfélijkste dat de or ganisatie niel versnipperd wordt. Onder de advertenties in dit nummer toch vindt men een oproeping van het Provinciaal Watersnood Comité in Zee land, dal bereid is giften in ontvangst te nemen Wie dus iels voor dit doel wil afzonderen, doel het beste dat te zenden aan den secr -penningmeester mr. .7 F. van Deinse, Balans D 5, Middelburg Heden ontvingen wij nog van X, f 10 van P f 2 50; van D. f 2.50. en voorts f 10. - onder hel mot to Tot leniging van Gods oordeelen ovei ons land; van X f 25. van C. f 5, lesa- men f 55. Dit bedrag hebben we mei de gisteren ontvangen f 10 afgedragen aan het pro vinciaal comité BRIEF AAN EEN JOCHIE UT MARKEN. Mijn lieve, kleine, droeve jochie. Vóór het oorlog was Schreef je me af en toe een kaartje, weet je 't nog9 En ik zond er je dan telkens een terug uit Brussel. Kwam Augustus met zijn zonnc. en zijn wijde lucht. rEn mei zijn treinen vol schcn die reisden naar landen waar hoi 's zomers goed en mooi is. Dan staple ik gauw in zoo n trein en hij zei te me neer in Monnikendam Jij bent nog nooiL naar Monnikendam geweest, niet? Jullie verlaten immers nooit hel eilandje? En toen ging ik naai- de booL D. Zuiderzee lag vriendelijk, kalm olank Monnikendam schoof achteruit met zijn fijn, slank, hellend stadhuislorentje en mei zijn zware kerkbonk. Mijn kleine, droeve vriendje 0;h 'lc weet dal je thans droel' bent, en il ben hel mot je, en om je mijn kleine, droeve jochie, toen kwam je mooi. vlak, lieve eilandje aan, alsof het dreef op de golven Met zijn schilderachtige huisjes. Met zijn boscli van wiegelend? masten in liet haventje Met zijn troepje, bontgekleurde kleine kindertjes aan den steiger. Ik stapte bekend door de straten var. je eenig schoon dorpje, 'k Zag je dorpsgenooten met hun mooie, rood. geel, groen getinte dracht, alsof ze er gens in een streek van Italië of Spanje thuis hoorden, 'k Zag je rood, geel en groen geschilderde huizekens op hoogsn sleenen onderslag 'k Ging door de nau we, zindelijke straatjes En dan kwam aan t eind van t dorpje waar de school is en wat verder de vuurtoren. En in de school vond ik je, mijir kleine schrijvertje. - „Meester, mag t jochie mee vro?g ik dan Dc goede lieer knikte bereidwillig ja En je irippeldel met me mee bij moeke Jc mooie, reine, blinkende huisje trad ik binnen vol eerbied en piëteit t Was een klein museum van oude, gezefhge. glinsterende voorwerpen Daar was ae bedstee voor de huisgenooten en die i- de vrienden. En daar was de ladder die naar den openliggenden zolder steeg en bengelden netten, scheepjes' en wat niet meer. En aan de balken hing de koperen lamn, weel ik meer Je moeke was een vriendelijke, blozende, blondliarige vrou we En je zusters waren lachende, fllnk- gebouwde meisjes Je vader en je broei en weg op zee Aan den wand, naast een blauw sierbordje, ontdekt? ik dan de prenlkaarljes die ik je zond Mijn kleine, droeve jochie! Zeg. leef je nog? Ben jij niet, ben jij niet bij de verdronkenen tijdens die ontzettende stormnachten? Over ons is de oorlog gekomen Je landje wordt aangevallen door de natuur Sinds ons België te bloeden ligt van zijn gruwelijke wonden heb ik je niet meer geschreven Heb jij echter soms wol -vin me «ëdachl Ik denk thans iicp ont roerd aan je! Ik heb zulke verschrik kelijke dingen gelezén in do kranten, over je eilandje en over vele dorpen en steden uil je provincie. Hier ook heeft, over de daken, de storm gegierd en gehuild Ja. mijn jochie, 'k heb hier de boomen hiooren steunen en rpepen in den stormnacht 's .Ander- da g.s lagen er twee geveld, 't Was hier net of wilde wagens over de bevende huizon ratelden; of razénde legers door den hemel orkaanden. Toen is het vreeselijke gebeurd ten uwent. De loeiende wind heeft de zfee opgejaagd die kalme verraderlijke Zui derzee De golven zijn door de straten ko men aanbrallen Ert 't was over je eilandje al nacht en al gebricscli gekraak Dc hemel beefde en de grond trilde. Zeg, mijn droeve, lieve jochie, wat is er toen in je eigen huisje gebeurd? Zoo is 't gegaan, niel waar Jullie zaten allen saam in 't kamerken De wind beuk te tegen de planken muren van jullie huisje Toen je door 't kleine venster ken keekt zag je niets dan den nacht; de nacht, die je als 't ware, voorbij zag stormen met een zwart, grimmend moor denaarsgelaat. In den beginne dachten jullie aan geen onheil Maar buren zijn komen aankloppen en zeggen dat de zee over de dijken sloeg Dat de zee kwam Dc zee! En, na middernacht, is ten slotte de ramp gekomen. De zee is komen aan hollen Ze is komen bonken mot reuzen vuist op jullie deur en vensters De rui ten zijn stuk geslagen Je bent aan 't wee- non gegaan van bangheid. Het water i binnengegudsl bij jullie Je zijt allen op zolder gevlucht Wilder en wilder joeg de storm Jullie huisje schudde als een riet en dak en wanden golfden Toen. maar neen mijn arme. droeve jocliic, ik en weet niet wat er verder bij jullie ge beurd is. Was hét' je vader die zijn familie: redde al zwemmende door de overstroom de straten, in hollen nacht? Of was het je Vader die zijn kinderen in zekerheid bracht, levensgevaarlijk loopende over T dak. en die toen hij terugkwam je Moeke niel meer vond Jochie, mijn droefs jochie, was dat je Moedor die omkwam in de golven?. Óf was het bij jullie dat hel huisje ten eenenmale verdween in 'l ziedende water, jilols. jullie, wier lijken neen, dat kunnen jullie niet wezen! Jullie huisje slaat er nog, dat kleine, kraakzindelijke museum-huisje waar de vreemde bezoekers van je mooie eilandje zoo graag binnenliepen Maar t waren toch je vrienden en vriendjes, en 't waren je buren die zoo n onzeggelijke ellende hebben gehad! 'I Wa ren je vriendjes, die kinderen welke saamkrópen in hun beddeken en daar zijn omgekomen! 1 Waren je vriendjes en die ik bij je in de school heb zien zit ten, die gekermd en geroepen hebben en die verdronken zijn 't Zijn je buren die alles, alles verloren hebben, of die opgezogen zijn door 't gulzige water Nu hen je droef, mijn kleine vriendje Zeg aan je vader en je moeder en je broer en zusters, dat ik zoo n deernis heb met de eindeLooze ellende die over jul lie zoo onverdiend is gekomen' Zeg aan al je kennissen en vrienden dat al de Belgen meelijden hebben met jullie en den rouw deelen die over Marken hangt Wij begrijpen jullie s droefheid! Wij heb ben ook zooveel ellende meegemaakt Maar nu leggen wij ons eigen lijden "t zwijgen op Om alleen nog te denken aan idat van jullie Maar niel alleen aan je arme, ver- voeste eilandje denken we Ook aan de ongelukkige menschkens van Volendam, dal je in de verte kunt zien liggen van af je schfcol uit, en aan die van Edam, van Broek, van Zaandam, en van al dié geteisterde dorpjes waar de dijken gebro ken zijn, de huizen verwoest en de pol ders ondergeloopenDaar heeft men, jochie, de menschen. de oude mensclijen mei geweld uti de bezwijkende huizen moeten ^rukken' JVfijn kleine, droeve vriendje.' Je goed land heeft zoo n hartgrondig medelijden Imel ons gehad en is zoo hulpvaardig voor ons geblevenWat betreur ik het nu niet te behooren tot de Belgen die je volk met daad en steun helpen kunnen' Maar toch- wil ik iets doen. lc Wil mijn landgenoo- ten aansporen 't leed van jullie te hel pen verzachten En daarom schrijf ik dezen brief aan je in de krant En je zuil zien, mijn 'klein, droef vriendje, de Belgen hier en elders zullen al doen wal ze kunnen, dankbaar dat ze jullie mogen helpen En 'l is zelfs niel noodig dat het hen gevraagd wordt Uit eigen beweging, gul en dienstvaardig, zullen de Belgen hun hulp aanbieden Toch wil ik dezen brief aan je laten verschijnen opdat vele van je landge- nooten t weten zouden hoezeer wij ook begaan zijn met de gruwelijke ramp die jullie treft en opdat zij zouden vernemen dal we metterdag je land beter negrij- pen, en dieper liefhebben en het be wonderen om zijn eeuwenlangen reuzen strijd, heldenstrïjd, tegen stroom en zee! Mijn kleine, droeve jochie' ik denk aan je en aan j'e ouders en je broei en zusters. Ik hoop weldra te vernemen dat jij en ]e familie nog in je kleine, houten huisje, dichjt bij de Kerkbuurt, be houden zijl gebléven Je innig de kleine hand drukkend, JOH DEMAEGT. UIT DE STAATSCOURANT. By kon. besluit is met ingang van 1 Mei 1916 lo. pp zijn verzoek, eervol ontslag verleend aan M I Q van Ledden Hulseboch te 's-Graveuhage, als inspecteur van de volksgezondheid met dankbetuiging voor de door hem in die betrekking bewezen diensten, 2o als ambtsgebied van den inspecteur van Uc Volksgezondheid dr. L E Goester tc- Zwolle, nader aangewezen de provin ciën Zuid-IIolland en Zeel a n (1. NEDERLAND EN DE OORLOG. De Ford-expe d i tie Naar vernomen wordt is thans zeker heid verkregen dal de permanente nfou- Iralc conferentie door den heer Ilenry Ford georganiseerd niet te 's-Gravenhage maar le Stockholm zal worden gehouden. Naar aanleiding van den geweigèrden doortocht door Duitschland op de terug reis naai- hun vaderland betreffende een

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1916 | | pagina 1