MIDDELBURGSCHE COURANT.
139" Jaargang
Maandag
17 Januari.
BINNENLAND.
FEÜILLjEION.fü
ÏÏE WELDOENSTER,
As 13
1910
Deze courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regeJ meer 20 cent. Reclames 40 een' per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Advertenties vóór één uur te bezorgen.
DE OVERSTROOMING.
Krachtiger propaganda voor de afslui
ting der Zuiderzee kan wel niet gele
verd worden dan nu is geschied door de
ramp welke een deel der landen om dijen
onbefrouwbaren waterkom heeft getrof
fen.
De voorzitter der Zuiderzee-vereCniging
mr G Vissering, schreef in het Hand
een artikel onder het opschrift „Een'
harde les Hij herinnert er daari
dat pas twêe eeuwen na het eerste plan
voor de drooglegging van de Haarlemmer
meer. eindelijk de overstrpomingsrampen
van 1836 het besluit deden nemen tot d.
inpoldering over te gaan. Met de afslui
ting en drooglegging der Zuiderzee zal het
wel even zoo loopen
Alleen de schade, welke thans in
nacht is toegebracht, zal misschien gelijk
zijn aan de totale kosten van de afsluiting
met een dijk van Wieringen naar Piaam
die. gebouwd wordt op een wijze dat
sjoortgelijke Storingen zonder bezwaar
kunnen wordevr weder staan
Zooals men weet verwacht men ieder
oogenblik de indiening van een wetsont
werp bij de Tweede Kamer Het plan
is reeds geruimen tijd bij len Rand van
state
Welke cijfers dat voorstel zal bevatten,
is natuurlijk nog niet bekend. Vermoede
lijk zal het ontwerp niet veel afwijken van
dal der Zuiderzee-vereeniging waarvan
de heer Lely jarenlang voorzitter was
En volgens die plannen zullen de uit
gaven in totaal bedragen f 231 millioen,
maar verdeeld over zooveel jaren, dat
gc-middeld S miljoen per jaar zou worden
gebruikt. Onnoodig te zeggen dat die
uilgaven geheel door leening gedekt kun
nen worden, daar men er 194 000 H A
zeer vruchtbaren grond door zal verkrij
gen. uit welker opbrengst rente en aflos
sing voldoende verzekerd zijn> Behalve
dan nog dat men de milUocnrn schade
zou besparen die nu telkens geloden wor
den Want al is de ramp nu buitengewoon
groot, men heeft ieder jaar overstrooroin-
gen, en bovendien is een deel djer landen
o.,a. aan de Vecht en tusschen Zwolle en
Meppel minderwaardig doordal de wa
terafvoer onvoldoende is.
Maar da! allés geldt de> toekomst. Voor
lud oogenblik heeft men nog slechts te
doon met de ramp zelf, die verreweg 'vet
(ergst is in
Noord-Holland
De ramp breidt zich voortdurend nog
(uit. Het weer was kalm, maar de zee
bleef hoog, en bijgevolg stroomde het
wafer Zondagmorgen de gaten weer bin
nen. 's Middags was het iets dalend, maar
•nog 3 d.M boven A P., en de poldei lan
den liggen ver daSt' beneden
Door den hoogen stand krijgen de binr
nendijken het zwaar te verantwoorden.
Men is .eenigen tijd bang geweest voor
den Purmcr Gister had men echter ;dle
hoop die te behouden hoewel uil voorzorg
al het vee is gemerkt
Maar de poider Purmerend is ondar-
géfoopen, en daarmee een deel van de
door de schrijfster van
..Elizabeth and her German Garden
104).
„Ik ben bang, dal u het niet vergeet
Ik ben bang, dat ilc slechter hen dan u
denkt, tante Anna', zei Lclty met een
overtuiging, die Anna verschrikte
„O Letty?" zei ze met flauwe stem',
„wat h'cb je gedaan'?"
„Ja, ik ik zal het u zeggen Ik
hij was zoo ongelukkig en bleef dat,
toen u niet antwoordde op dat versje
dat hij u zond, met dat hart - weet u
wel
„O ja. ik weet het heel goed."
„Hij was daar zóó ellendig over, dat
ik dat ik een versje gemaakt heb om
hem te troosten, begrijpt u, en hem stil
le houden en ik deed net of hel van
u kwamZij wierp het hoofd achter
over en keek haai" tante aan. „Daar heb!
ai hel, nu is 'L er uit", zei ze uitdagend.
Een oogenblik zweeg Anna „Was het
wat het erg teeder?" vroeg ze fluis
teren^. Toen liet zij Zich op den grond
glijden en sloeg haan heide armen om
Lolty heen „Vertel hel mij maar niet."
stad Purmerend. In Purmerend was ge -n
brood meer le krijgen. Het water kwam
daar uil hel ontzaglijk hoog gestegen
Nóord-Hollandjehe Kanaal ~In de fabriek
lïoliandia slaat een haTVe meier water.
De groote Ooslzaanpolder heeft hel
evenmin kunnen houden en liep ook
vol, zoodal geheel Ooslzaan thans ook
óndei water slaat, en een deel van Zaaiv-
dam eveneens dpor de ramp getroffen
werd Men heeft daar echter tijdig het
vee kunnen redden. Zondagavond steeg
het wqter nog voortdurend. Maar een
verdere uitbreiding van de ramp naar
het Westen zal waarschijnlijk voorkomen
kunnen worden, daar hel water dan in de
Zaan terecht komt waardoor men het
hoopt le spuien.
Nabij Edam is ook de Nekkerpoldcr
onderloopen. En in den Anna Paulosvnu-
polder heeft de zeer krachtdadige hulp
van de militairen, die o a. een «lijk van
eenige kilometers opwierpen, niet kunnen
verhinderen dat ook de Weslerpolder
onderliep.
De loesland in al de óhdergeloopen
polders is van een verschrikkelijke een
tonigheid Overal boerderijen die lot aan
het dak in het water staan, en «lan in
de dorpen enkele droge plekjes waar de
achtergeblevenen mei him vee opeenge-
zijn. De kerken slaan vol vee, «lal loeit
van honger en dorst. Want hooi is1 er niet
en hel water is overal bedorven zoodat
ook voor de menschen daaraan groot
gebrek beslaat
Op groote plat-bodem-schuiten waarop
hekken getimmerd zijn, wordt hel vee,
uil de dorpen weggehaald. En met roei
bootjes worden de afgelegen boerderijen
bezocht om le zien of daar nog meiuchen
le halen zijn, of wel om levensmiddelen
te brengen aan de daar vér toe veilden
,Een deel van die bootjes is bemand met
leden van de \mstevdamsche roeiver-
cétiiging en niet leerlingen van de 59ee-
•anrlschool.
Tratisporlcolonnes' van liet Roo.de Kruis
maken zich verdienstelijk met het ver
eer en van zieken. En overal wordt bij
duizenden het vee aangevoerd, wat na
tuurlijk reusachtige verwarring geeft
Maar al die ellende ivordl overtroffen
door den vreesfelijke» toestand
op Marken
Wat in die polders nog tamelijk rus
tig, zij 'l ook snel stijgend binnenwater
was.' «Lat is daar de woeste zee geweest,
die gedurende eenige uren bijna h'et ge-
heele eiland, ook de hoogste gedefelten,
mergolfde. Het dorp is gebouwd op een
hoogst waterpeil van 2 50 M. En hel
am op 3 05 M. Zestien menschen zijn
daar verdronken. 20 huizen zijn totaal
w e g g e s p o e 1 d, van de vissehersvloot
zijn 20 botters gezonken en veie andere
weggedreven En van liet vee is cjcn groot
deel verdronken De vernielde huizen
waren allen van hout De stoenen hebben
hel beter gehouden De terpen van Wet
•iland zijn nu nog gescheiden door het
water.
Van de overgebleven huizen zijn de
meeste nog zwaar beschadigd
Hoe het iin dien vreeselijken nachl
daar geweest is, kan men zich niet goed
voorstellen. De Markers doen verhalen
riep zij. met haar gezicht op Letly's
knieën, ,ik behoef het niet le weten. Als
jc eens vreeselijk gewond «vas zoo aan
stonds of verbrand, of. of dood, wat
zou het er dan op aan gekomen zijn?
Och, wij zullen al dien belachelijken on
zin vergeten en allen nooit, nooit weer
zoo dwaas zijn Laten wij nu weer geluk
kig wezen en laat het voor goed uit
wezen met dien Herr Klutz en wij nooit
meer oyer hem praten het was alles
zoo bespottelijk en de moeite niet waard
om er over te praten."
En zij keek weer op en zij begonnen,
beidente schreien en elkaar te kussen
door haar tranen heen. En zoo was Letty
tegelijkertijd verlost van den last, die
haar geweten bezwaarde en van het
grootste gedeelte van haar haren en zij
werd mfet verdubbelde geestdrift opge
nomen in Anna's hart. Logica was nooil
Anna's sterkste punt geweest.
HOOFDSTUK X
Toen Axel twee uur daarna thuis
kwam en Dclhvig en Manske en twee of
drie andere mannen, die meegeholpen
hadden, meebracht - pachters, die waren
komen aanrijden over de vlakte en alles
gedaan hadden wat zij-konden vond hij
zijn huis verlicht en igten en drinken klaar
gezet in de eetkamer
Let tv en Anna waren in dien tijd weer
bijgekomen na de plechtige beloften en
hoe in een huis drie meisjes op hun bed
verdronkenhoe in een andere woning
man en vrouw en drie kinderen verplet
terd werden onder hel instortend huis', leji
twee kinderen hulpeloos achter bleven
Er ligt nu ergens in hel water een huis
dat twee honderd meter terug op een
sleenen ondermuur stond Het is weg-
gestorrad mei de golven. Een buurman
hoorde de bewoners om hulp roepen O
God, help me' Hij gooide nog een tros
uil, maar die miste, en man en vrouw
en drie kinderen verdronken.
Aan den weggeslagen dijk staat de
openbare school ongerept. De houten
Christelijke school hangt vol met flarden
van weggewaaide netten en kuilen.
Ter Oostzijde van de Kerkebuurt is
veel vernield door vletten en booten, die
vau de Westzij achterom hier in de luwte
werden weggezogen. Daar door liggen aap
lij die huizen neergemaaid of door 't
wringen ontzei. De menschen, wier wo
ningen gespaard bleven, hebben, w
nachts galen in den zolder gemaakt, om
elkander daar doorheen le redden Zij
vertellen daL de wanden zwiepten en de
vloeren op en neer golfden.
Er heerscbit nu op het Ueele eiland
bittere ellende' Ën bovendien zijn er
werkkrachten dringend vpoo'dig. Alle
dienstplichtigen «lie op Marken wonen
hebben onverwijld verlof gekregen
Op de Moeneswerf staal een groot
huis, of eigenlijk is het geen huis meer,
het zijn wal palen met een zoldering er
boven óp. Het onderste gedeelte is weg
gespoeld. Maar op den /.older hebben
in den orkaannacht elf menséhen saam-
geschoold; en zij hebben er het leven af
gebracht.
Uil de streek van Nij kerk en.
A mcrsfoorl komen de bericht en
slechts langzaam. Hel eerstgenoemd
plaatsje i s geheel geïsoleerd geweest De
pontonniers zijl; daar druk aan het werk
om. de afgelegen boerderijen te bezoe
ken. De menschen hebben nietsy kunnen
redden, velen moeslen do wijk nemen op
het dak en daar wachten tot ze gehaald
werden Zondag had men nog niet alle
boerderijen kunnen bezoeken.
Te Spakenburg moet hel ook
gespannen hebben. Er \yas daar Donder
dagavond brand ontstaan, waarschijnlijk
aangestoken, waardoor een paar schuren
en hooibergen vernield werden Terwijl
de heele bevolking en ook een deel van
die uit Bunschoten op de been was
yooi den brand kwam het bericht «le
djjk breekt door! En kort daarna kwam
'hel water aanrollen Er zijn verscheidene
huizen ingestort, maar van verlies van
menschenlevens in deze buurt lazen wc
nog niet, hoewel velen een angstigen
nacht op de zolders en op dc daken
hebben gehad. De meeste Bunscholers
hadden niet meer kunnen terugkeeren.
In Z u i d-H o 11 a n d was de toestand
reeds Zaterdag veel verbéterd. Dank zij
het hard onafgebroken werken aan
spoorlijn door IJsélmomle was s mid
dags de verbinding met Dordt weer her
steld. De grootste opening in de spoor
baan bedroeg ongeveer 50 meter Doordat
de treinen eerst nog slechts over enkel
tranen; verscheidene kleine blaartjes in
Letty's hals waren mei watten behandeld
en haai" agitatie was een kalmer phase in-
getreden en zij hadden de prinses ge
holpen om het huis van een ander,
midden in den nacht, wat gezelliger te
maken, hetgeen ook een zekere bekoor-
lijlieid had De huishoudster of AfamsoII,
veiimin als de dienstboden op Klein-
walde waren in staat zich le onttrekken
aan het overwicht van den naam en 'de
o ogen van de prinses. Die had hel dienst
personeel bij elkaar geroepen en z ijhad-
den met lust en ijver gewerkt
Toen hel gevaar voorbij was, «lal hel
vuur -zich verder verspreiden zou en
Axel thuis kwam, vuil en zwart van den
rook en verschroeid en niet anders dacht
of hij moest zelf iu het donkere huis
zoeken naar eenige ververschingen om
aan «1e mannen, die hem geholpen had
den. aan'te bieden, was hij aangenaam
verrast, toen hij-de lantaarn in de/ hall
aangestoken vond en een volkomen wak
kere Mainsell met een schoon schort
tegenkwam, die dadelijk aanbood, of de
hoeren ook warm water wilden hebben
Pil was heel attent van haar Axel had
nog nooit zobicts van haar ondervonden.
De lieeren bedankten echter eenparig
voor warm water; zij wilden graag een
glas wijn drinken, zooals Herr von Lohm
hun zoo vriendelijk aanbood en dan zoo
spoor konden rijden was er nog wc)
eenige vertraging.
Hel hulpbetoon is treffend Met booien
en auto's worden ladingen levensmiddel ci
naar de geteisterde dorpen gebracht
H M dc Koningin kwam heden
lend 9 uur uit den Haag te Amsterdam
aan en werd door den burgemeester aan
liet Centraal station verwelkomd H M
begaf zich daarop le voel naar de gereed
liggende motorboot, die geëscorteerd
werd door vier andere motorbooten.
waarin o m hadden plaats genomen de
bestuursleden van de Kon Zeil- en Roei-
verccniging Op uitdrukkelijk verzoek
van H M. waren aan «ie vaartuigen geene
versieringen aangebracht en voer de boot,
waarin de Koningin had plaats genomen,
den Koninklijken standaard nier
Veel lasl heefl men vooral rondom
Amsterdam van de nieuwsgierigen Zoo
veel mogelijk worden die dan ook op een
afstand gehouden Maar dat lukt niet al
tijd, zoodal de burgemeester van Amster
dam de burgerij verzocht heeft zonder
noodzaak niet naar de bedoelde gemeen
ten te gaan
Dat le Amsterdam gebrek aan melk is
ontslaan, is begrijpelijk.
Voorts nog eenige bijzonderheden,
veel minder ernstig,
uit Zeeland
Te Domburg zijn de duinen, vooral
daar, waar paalhoofden ontbreken, zeer
afgeknaagd Uil de pieren zijn een me
nigte palen afgeknapt
Aan de «lijken der Völcker- en Anna
Mariapo-lder le Rilland is heel wat
schade gekomen. Ook is een gedeelte
ran den nieuwen verbindingsweg gelegen
langs den spoordam, geheel onder ge-
loopen, zoodat ook aan den wég eenige
schade is toegebracht.
Zaterdagmorgen ongeveer 9 uur kwam
in de haven te C o 1 ij n s p 1 a a t een roei
boot met 3 personen, die meedeelden,
dal hun scheepje, een Belgischje mos
selschuit, ongeveer twee uur in den
nachl was lek gestooten op een vooruit
springenden "dam in de Ooster-Sehelde
en klal'h(£t daarna was omgeslagen Schip
per Anth Kole Cz. maakte aanstonds
toebereidselen met zijn stoomboot te
trachten het scl)|eepje te redden liet
gelukte de schuit op sleeptouw te krij
gen, waarna weggevaren werd in de rich
ting Ouwerkerk. (Schouwen en Duive
lend Zooals reeds gemeld, kwamen er
geen persoonlijke ongelukken voor.
De duinen van Noor d-S c h o u w e n
hebben zeer geleden van den storm. De
duinvoet, door rijsbeplanting aangewon
nen, is overal weggeslagen, zoodat men
op sommige plaatsen als tegen een stei-
lon muur opziél. Op de plaats van «1e
hulpfrap is de voet van het duin 13 a
I t M achleruit gezet en ziet men tegen
een steilte van pl.m. 6 Meter op. De ba-
zaltglooihig voor den (nu afgebroken) ijze
ren vuurtoren ligt geheel bloot
Daar door den storm een groot gedeel
te van den spoordam aan de "Kraag te
imslag is weggeslagen, heeft men
om verdere afschniving te voorkomen
gauw mogelijk naar huis en naar bed
gaan Manske, verreweg de vuilste, was
ook degene, die op den meest beslis
ten toon weigerde, hij was een godvrueh-
idojj, maar zich wasschen racr dan de
plicht vereischte, daar hield hij niet van
n daartoe behoorde zeker niet Nielli
wasschen om twee uur in den nacht
Axe! liet hem een oogenblik in dc hall
staan en ging naar zijn eigen kamer om
ivoren le halen; daar vond hij Létiy
rscholen .achter de deur
..Is u daar jonge dame?" riep bij heel
rèrbaasd uit
„Laat niemand mij zien", fluisterde zij
Prinses Ltidwig en tante Anna zijn in de
•lk«mer Ik hen hier naar toe geloopep
torn ik menschen met u hoorde binnen
komen Mijn haar is allemaai afgebrand."
.Wat is dat, ben je er le dicht bijge
komen?"
„Ben jc niet gewond?"
Neen, een beetje - achter in mijn
nek. maar dat is haast niet de moeite
waard."
..Ik ben hedl blij, dat je haar verbrand
„s," zei Axel op strengen toon.
Ik ook", luidde hel oprechte ant
woord. „Die verwarde haren 's nnchb?
waren soms vreeselijk."
(Wordt vervolgd.)
«laarlangs een houten schutting aange
bracht. Daar de golfslag van de kreek
al «Laar vrij sterk is, werkt deze, aangezien
er nog geen steenglooiïng is, zeer nadee-
h'g op den opgeworpen dam
Voorts zij nog gemeld dat er twee mijnen
aangespoeld zijn le Westkapelle en
een le Domburg. Die te Neuzen
Week geen mijn maar ëen boei.
Giften voor de noodlijdenden
Zooals men uit hel bovenstaande relaas
kar. zien, zal er veel, heel veel geld
noodig zijn om in de ellende te voorzien
Gaarne stellen wij onze tusschenkomst
beschikbaar voor hen onder onze lezers
die iets voor dil doel willen afzonderen
Zeeland is vroeger door bewoners uit
andere deelen van het land zoo gul ge
holpen, dal hel niet zal achterblijven nu
men elders getroffen is door een ramp
waarvan wij hier zoo goed de droevige
beteekenis kennen
Hedenmiddag zond ons „Een Zeeuw"
reeds uil eigen beweging een gift van
f 10-
TWEEDE KAMER.
Mond- en Klauwzeer.
Bij hot afdeclingsonderzoek van het
voorstel tot verhooging van de begrooting
van Landbouw met de kosten van de
maatregelen ter bestrijding van mond
en klauwzeer waren verscheidene leden,
clie de indiening van dit ontwerp afkeur
den Zij meenden, dat de Regeering
niet verplicht is aan de «loor dc Kamer
ter zake van de wijze van bestrijding van
het mond- en klauwzeer aangenomen mo
tie gevolg te geven, maar hel doen van
een voorstel, strekkende om op die be
slissing terug te komen, werd ongepast,
zelfs inconstitutioneel genoemd en als een
bedenkelijk praecedent beschouwd De
beteekenis van de aangenomen motie kan
geen 'andere zijn, dan dat de Kamer onge
zind is voor verdere toepassing van het
afmaakslelsel gelden toe te staan Daar-
r niettemin een krediet te vragen ge
tuigt van weinig «leferentie voor de Ka
mer
Andere leden merkten echter op, dat
hel volkomen correct is van den minis
ter om. nu hij voor de bestrijding der
ziekte op groote schaal, hetzij naar hjat
stelsel van afmaking, hetzij naar dat van
isoleering, meer geld noodig heeft dan
waarover hij krachtens hjet hem voor
bestrijding van veeziekten toegestaan kre
diet kan beschikken, thans ter zake een
beslissing van «Ie wetgevende macht te
vragen
..Vele ledenachtten hel bedenkelijk
zooveel geld uit te geven' voor afmaking,
aarmee hel doel toch niet bereikt
•ordl. Maar „vele andere leden acht
ten de gronden, waarop de minister
voortzetting van «Ie toepassing van het
afmaakslelsel aanbeveelt, alleszins juist.
Bij een.roeping.
De Tweede Kamer wordt, overeenkom
stig de aankondiging, bijeengeroepen te
gen' 25 Januari as.
HET ROODE KRUIS.
In een onder voorzitterschap van Prins
Ilendrik in Den Ilaag gehouden buitenge
wone algemeene vergadering van hel Roo-
de Kruis werden aangenomen dc beinid-
dclingsvoorwaarden van de daartoe inder
tijd benoemde commissie Dientengevolge
wordt hel hoofdoomilé aangevuld met
generaal-majoor Tonnet, dr A Halberl-,
srna als eerste commissaris van het veld
leger, jhr mr. dr. W. Röell, generaal-
majoor Koolemans Beijnen, en werd tie
commissie ingesteld tot herziening wjn
statuien en reglement, waarbij het hoofd
van hel comité overnam het amendement-
Rotterdam om deze herziening niet tot na
afloop van den oorlog uit te stellen.
Op een vraag van een afgevaardigtfe
verklaarde liet hoofdcomité zich bereid
hulp te verleenen ter leniging van den
watersnood, en deelde de afgevaardigde
mede dat naar samenwerking in deze g?-
streefd wordt.
IÏE BALIJE Vl\ UTRECHT.
Dc Minister van Justitie beeft nog een
nader antwoord gegeven op de vragen van
«le hoeren De Stuers en Van Idsinga over
de Duitsche Orde Balije van Utrecht,
ter aanvulling van de reeds vroeger ge
geven cijfers en feiten