MIDDELBURGSCHE COURANT Vrijdag 7 Januari. Binnenland. As S 159» Jaargang 1916 Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon- en Feestdagen. Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50. Afzonderlijke nummers kosten 5 cent Advertentiën k 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50 elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen naar de plaats die zij innemen. UW Advertenties vóór één uur te bezorgen. Het Engelsctae Witboek. De dezer dagen door de Engelsche regeering uitgegeven meedeeling over de wijze waarop Engeland getracht heeft den Duitschen in- en uitvoer te belem meren, beval voor ons heel weinig, nieuws. We welen hier te lande maar al goed hoe de toestand is Maar als men die uitvoerige uiteenzet ting leest, zou men bijna tot de meening komen, dat Engeland van het begin af niet anders gedaan heeft dan zijn cig rechten" in te perken, om toch maar aan den neutralen handel geen overlast ie bezorgen. „Wij hadden hel recht" dit of dat le doen, zoo wbrdt in 't begin van het sLuk eenige malen verklaard, en dat is -'e stemming waarin hel heele stuk is ge- geschreven. Dal is ook juist, mits men in dal op zicht als „recht" bes'chouwl, niet wat •Engeland (en ook Frankrijk) vóór dan oorlog als recht erkend hadden, maar \va. die twee landen na hel uitbreken van den oorlog tol recht verk Jaard hebben. Nü het Witboek daar zoo heel makke lijk overheen glijdt, mag onzerzijds focli wel in herinnering gehouden worden d il er in zoo'n eenzijdige schepping van recht iels niet deugt, en dal wij md evenveel nadruk kunnen zeggen 0En- geland had niet het recht, maar het be paalde wal het goéd vond," Dat uil ons land goederen naar Duitschland uitgevoerd worden, kan Ba- geland ons niet verbieden Er staat zelfs in het Reglement van rechten en verplichtingen der neutralen een artikel dat ook voor de meest uitgesproken .oorlogsbehoeften, wapenen, mimi tie e d., bepaalt dat een onzijdige mogendheid niet gehouden is le beletten den uit- of doorvoer voor rekening van een der oor logvoerenden" van dergelijke goederen Dit mag ook wel eens in herinnering gebracht worden aan sommigen, die zich zoo verontwaardigd toonen over lede ren uitvoer naar Duitschland, en die tel ken.. weer vergeLeu dat de uitvoerverbo den in dc eerste plaats, en in de tweede en derde plaats uitgevaardigd werden •om in ons eigen land geen schaarséhte lo krijgen en niét om Engeland te belie ven, ook al i» het waar dal de aanvoer overzee verband houdt met de xekerhbid dat het aangevoerde in ons land blijft, Wal' nog niet in ons land is, en er over zee heen gevoerd wordt, ja, daar kunnen Engeland en Frankrijk zich mee bemoeientot op zekere hoogte, Jlet lijntje dat de hoogte aangeeft hebben die beido' landen echter veel honger gesteld dan ze oorspronkelijk samen met de ande ren hadden afgesproken bij de Declaratie van Londen van 1909 over de rechten in den zee-oorlog. Dal die twee landen tal van artikelen voegden bij de in dc Declaratie opge nomen lijsten vau artikelen van absolute en voorwaardelijke contrabande, kunnen we zoo erg niet vinden. Deze oorlog heeft ,ons maar al te duidelijk geleerd hoe plotseling een onschuldig artikel in een^ een oorlogsdoel kan krijgen. Trou wens de declaratie geeft (in art. 23 en 25) het recht aan die lijsten nieuwe ar tikels toe te voegen. Maar wèl eigendunkelijk is door hen omgesprongen met de bepalingen betref fende hetgeen er met goederen van voor waardelijke contrabande in neutrale sche pen op weg naar een neutrale haven mag, worden gedaan En als we nu er'aan her inneren dal. onder voorwaardelijke con trabande die goederen verstaan worden, welke zoowel voor vredes- als voor oor logsdoeleinden kunnen dienen, bijv le- \ensmiddeleu, kleeren, goud- en zilver, dar. is 't belang van de neutralen juist bij die kwestie duidelijk. Ntv bepaalde de Declaratie dat ab solute contrabande op zee in beslag ge nomen kan worden als bewezen is dal zij bestemd is naar een vijandelijk land, ol naar een vijandelijk leger „onverschil lig of hel vervoer van die goederen direct gebeurt, of overlading of een verder ver voer over land vorder!" (de leer van tie voortgezette reis) Maar ten opzichte van de voorwaarde lijke contrabande werd oen heel anderje regeling getroffen, en werd de Ie<er van dc voortgezette reis opzettelijk niet gje- •volgd, en werd alleen als voorwaarde voor de inbeslagneming gesteld flat aan- .getoond moest worden de bestemming naar den vijandelijken staat Die bestemming werd verondersteld te -bestaan als de goederen waren geconsig neerd aan vijandelijke autoriteiten, of aan een leverancier in het vijandelijk land van wïen het bekend is dal hij gewoonlijk dergelijke goederen a(an den vijand ievjërt En voorts zouden goederen van voor waardelijke. contrabande alléén dan in beslag kunnen worden genomen als' ze op weg waren naar een vijandelijk land of naar een door den vijand bezet land, „en hiel behoefden te worden ontladen in een tusschen y liggende neutrale haven." Engeland begon mei 20' Aug, '14 eenige „toevoegingen en wijzigingen" af te kon digen waaronder ook deze dat voorwaar delijke contrabande met bestemming voor den vijand kon worden in beslag genomen „onverschillig naar welke haven hel schip op weg is"'. Dus ook naar neu trale havens. „In verband hiermee werden, zoo schreef onze Minister van Builenland- sche zaken in het jongste Oranjeboek. „in de praktijk alle schepen welke condi- tioneele contrabande naar Nederland vervoerden, naar Engelsche havent opge bracht, en daar voor onbepaalden lijd vastgehouden, niet totdat de BrilSche Re geering zou kunnen aan toonen dat die la ding voor verbeurdverklaring vatbaar ïaar totdat de p echthebbenden het tegendeel te haren genoege onomstoote- lijk zou hebben bewezen" Onze regem-ing heeft geprotesteerd in ieder afzonderlijk geval, zonder eenig ander resultaat dan dat 29 Oct. '14 een nieuwe „order in council" verscheen, waarin. o.a. werd verklaard "dat voor waardelijke contrabande op een schiji naai' een neutrale haven in beslag kon worden genomen „als 'de goederen „aan order" geconsigneerd zijn, of als de sche eps'papieren niet aanwijzen wie de geadresseerde der goederen is, of in dien zij als geadresseerde 'aanwijzen iemand in gebied, behoorende aan of bezet door den vijand." ..Het behoeft nauwelijks gezegd, zoo merkt het Oranjeboek naar aanleiding hiervan op, dat in de drie hierboven, opgesomde veronderstellingen de vijan delijke bestemming der contrabande-goe deren geenszins vaststaat, aangezien de daartoe noodige aanwijzingen in die ge vallen juist ten eenenmale ontbreken Maar Engeland bepaalde het, en du? wa het. „recht". Wel heeft de Britsche gezant toen aan onze regeering den wensch van zijn re geering Ce kennen gegeven, dat Neder land - - met inachtneming vau zijn uil de Rijnvaarlacte voortvloeiende verplichtin gen betreffende den doorvoer zich zou verbinden de noodige waarborgen le ver schaffen, dat goederen van absolute of voorwaardelijke contrabande, na invoer hier te lande, niet naar de tegenpartij zou worden uitgevoerd Onze regeering heeft, blijkens mejedee- ling in het Oranjeboek, dit voorstel van de hand gewezen omdat „het treffen vau een zoodanige regeling met een dier oor logvoerende partijen niet zou zijn over-i een te brengen mei een strikje onzijdig-1 lieid." En zoo bleef de toestand als hij was, tol dat door de oprichting van de N.O.T., dat afgedwongen hulpmiddel, in den toestand verbetering werd gebracht Maar dat wij nu op die wijze althans liet hoognoodige kunnen krijgen onder soms vernederende voorwaarden, daar mee- is die regeling niet goedgepraat. Als men dien loop der zaken nog weer eens in zijn herinnering terugroept, dan: doet liet ergerlijk aan in het Engelsche Witboek te lezen: Wij hadden het echt voorwaardelijke contrabande on der de bovenvermelde gevallen in beslag te nemen ook al zou zij gelost worden in een neutrale haven. Neen, van „recht" kan men moeilijk meer spreken. Er komt in het Witboek nog een ty pisch .'zinnetje voor, waar gesproken wordt van het gevaar dat, zonder een overeenkomst om den invoer in een neutraal land tof. het bedrag voor binnenlandsch gebruik te beperken, de goederen toch den vijand bereiken ,Deze invoer zou regelrecht naar Duitschland gaan, en er zou groote prac- tische moeilijkheid zijn bij de behandeling van den volgenden invoer, misschien be stemd voor oprechte neutrale hande laars. Als die invoer werd tegengehou den zouden er groote klachten 1com<m over onrechtvaardigheid jegens de neu tralen, en toch als dat niet gedaan werd, zou het heele s-tels'el ili eert zakken". Juist, heel juist! Maar wat hebben wij Nederlanders met dat Engelsche isola tie-stelsel tegenover Duitschland te ma ken? Wat voor rechten heeft Engeland ons ia« Uerlei beperkingen in onzen wet tigen handel voor. te schrijven, ten einde dat stelsel niet te doen mislukken We lebben te bukken, omdat het ni -t anders kan, omdat we de ellende ,ra.a een ooi-log niet willen loopen. Maar men prate in Engeland niet van „wij hebben liet recht' TWEEDE KAMER. Ouderdomsrenten aan be- dee 1 den. Door de heeren Bos, Drion, De Jong, Limburg, De Meester en Tvdeman zijn een tiental amendementen voorgesteld op artikelen en den considerans van hel wetsontwerp tol verleening van ouder domsrenten aan behoeftigen, welke amen dementen de strekking hebben de uit sluiting der bedeelden te doen vervallen NEDERLAND EN DE OORLOG. De gezonken Engelsche duik boot. In een klein gedeelte der oplaag van ons vorig nummer, hebben wij nog kun nen vermelden, dat gisteren door het Nederlandsche panlsérschip „Noord'.r.i- banf ter hoogte van Texel een Engelsche onderzeeër, de E 17, werd aangetrof fen, die noodseinen gaf, en dal de ge- heelc- bemanning ten getale van 33 kop pen door de „Noordbrabant' ïn D"n Helder aan wal is gebracht. Naar nader uit Den Helder wordt ge meld, was de gezonken Engelsche duik boot E 17 den koers kwijtgeraakt cn daardoor op de Noorder Haaks gestrand. Toen bleek dat het schip verloren was, werden noodseinen gegeven, die door de „Noord Brabant" werden opgemerk', De geïnterneerde Engelsche zee o fficieren. Reuter seint uit Londen Eerste minis ter Asquith verklaarde In het Lagerhuis bij de behandeling van quaeslies betref fende de in Nederland geïnterneerde zeeofficieren, dat den officieren was aan gezegd, dat zij geen pogingen mochten doen om te ontsnappen Die instructies waren gegeven teneinde le ver mij den, dat zich onaangename incidenten zou den voordoen, met Nederland, dal al hot mogelijke heeft gedaan om den toestand der geïnterneerden zoo dragelijk moge lijk te maken. Uit Stad en -Provincie. Uit Vlissingen. - Met het onderwerpde oorlogswinst, de oorlogsnood en de taak der vakbewe ging in oorlogstijd, trad gisteravond in het concertgebouw te Vlissingen de heer II Spiekman vau Rotterdamlid der Tweede Kamer, als spreker op. Na 17 maanden oorlogstijd stelde hij de vraag: is ons land nu dusdanig geteis terd dal een deel van de arbeidersklasse niet meer in zijn behoeften kan voorzien? Is do situatie nog zoo dat de regeering nog in staat is te doen, wal zij in 't begin van den oorlog heeft beloofd"' Moet er in 't land geleden worden omdat er niet i.s° Is de middenstand en de klasse der rijken niet in staat lioogere loonen uit te keeren? Volgens den spreker kan men het nu nog beter doen dan vóór den ooi-fcog. Het kapitaal heeft zich kolossaal ver meerderd. het weerslandvermogen van werkgevers is versterkt. Men beleéft een goeden lijd. Vóór den oorlog was hier te lande een sterke toename van rijkdom te con- slateeren. En tijdens den oorlog werd op vallend het tergende, ooguitslekende wfeel- delevcn bij de rijken. Het nationaal ver mogen steeg meer dan in andere jaren, en de arbeidersklasse werd juist in het oorlogsjaar veel armer Maar dan springt ook de vraag naar voren of 't dan geen tijd is, dat do arbei dersklasse een deel van die stijgoudfo welvaart krijgt Dat kan niet anders dan door middel van de organisatie De beloften in het begin van den oorlog heef! de bourgeoisie al lang vergeten Den gemobiliseerden heeft zij niet ge geven wat zij beloofde, de zorg voor de werkeloozen was onvoldoende; Posthuma kunnen wij wel loslaten, want aan den kant der arbeiders staat hij nooit; boeren en induslrièeleti doet hij wel Er moet dus wat gedaan worden en daarvoor dient dc vakbeweging. Spreker betoogde 'dal door de Vrije Vakbeweging aan verschillende voor waarden niet is voldaan, vandaar haar langzaam afsterven. Alleen de N. V V> neeft iels weten te bereikjen Poch na den oorlqg zal voor verschil lende zaken harden strijd moeten worden gevoerd Daarom moet de partij nog sterker worden Met een opwekkend woord lot aanslui ting besloot spreker zijn rede. Hoewel het in het voornemen gele gen heeft de Engelsche geïnterneerde burgers, welke uil de Duitsche kampen waren vrijgelaten, over 'Botterdam naar Engeland le doen terugkeéren, zijn deze burgers toch nog via Vlissingen vertrok ken. Zij zijn hedennacht daar aangekomen en hedenmorgen met de „Oranje Nas sau" van hier vertrokken. Onder de ge in terneer den waren verschillende leden van het Roode Kruis De directeur-generaal der S.S. heeft m. een loffelijke vermelding wegens betoonde eerlijkheid toegekend aan den ladingmeester A Krijmen te Vlissingen. De heer K. Groen, commies 2e kt bij de rijksbelastingen te Delft is met 1 Febr., benoemd lol commies-verifica- teiu le V 1 iss'ingen. o Uit Zuid-Beveland De coöperalieve broodbakker» „Vooruitgang" te Ier seke, stichting van de werkmansvereeniging „Eendracht maakt Macht", gaf Woensdag en Donder dag als gewoonlijk om 'dezen lijd van het jaar een feest aan ongeveer 18Ö kindereu van haar leden Er werden voordrachten gehouden en liederen gezongen, «le kin deren werden getrakteerd en allen kregen eert boekgeschenk mee naar huis. De '00 oudsten kregen een tekstuitgave van den zangbundel Kun je nog zingen, zing dan mee. r l 0 - Uit Schouwen-D uiveland. De raad der* gemeente Assen be noemde lol directeur der gemeentegas'- fabriek den heer Jan Bolt, directeur der gasfabriek te Zi er ikzee. Bij kon. besluit is1, met ingang vau 15 Jan 1916, de opzichter bij 's rijks fcüslverlichtmg te Noord-Schouwen, P C. A. van Hoepen in gelijke betrekking ovor- geplaalsl naar de CockSdorp op Texel. Uit Tholen. Te O ud VosSemeer werd de- r dagen naast den bestaanden R Ivath. werkmansbond een af deeling opgericht van andere werklieden, welke met de eerste zullen samenwerken. Naar ons' wordt me degedeeld zal deze vereeniging pogingen in het werk stellen om de aanzienlijke verhooging op den melkprijs n.m 25 pet welke sedert eenige dagen door de melk- verkoopers is ingevoerd, er af te krijgen. Volgens den te Stavenisse van wege het K N M. Instituut le de Bilt hij Utrecht geplaatsten regenmeter viel in 1915 op 156 regendagen 845.6 m.M re gen, terwijl dit in 1914 was 811.S m.M. op 128 regendagen. Woensdag hield de afd. S t aveni> se vah „Schuttevaer" hare jaarvergade ring. Vele leden waren opgekomen De afdeeling' telt thans 70 leden De reke ning wees een saldo aan van f 51 96* Herkozen werd als bestuurslid de heer D van Dreumèn en gekozen de heer Arn. Knipper, terwijl als afgevaardigden naar de alg. verg te Bodegraven werden aan gewezen de heeren A. J Verslraate en A G, van IJseldijk en ais hun plaatsvervan gers de heeren Jac. Moerland cn A Knip per De heer Buijze deed rekening over het schoolfonds voor schipperskinderen. Netto was gestori f 20.85. Vier nieuwe le/den tradon toe. Meta lg. stemmen werd de heer A. F. Hanssens benoemd a's. eere-voorz. Behandeld werden de vol gende punten Abonneeren havengeld aldaar brandplaats voor varkens' op de kade en bergen van faecaliën aldaar, een gasboei aan den hoek van Ouwerkerk; een inge komen klacht over al te groote schepen, die hier binnenkomen, een verzoek om een beperkt aantal ligdagen be krijgen, en eene betere regeling der ligplaatsen; het schoonmaken van hét havenpleinde wensch om op sluizen en bruggen haven meesters le krijgen, die kennis van sche per. en de scheepvaart hebben en een aanvrage-subsidie aan het rijk voor een goede organisatie' van „Schuttevaer" Daarna trad als spreker op de heer A. J. Hoek, lid van het hoofdbestuur, die een boeiende rede hield over den voor uitgang van scheepvaart en landbouw en het onderling verband dier twee, in verband met handel en industrie. Hij be sloot met een warme aanbeveling voor de drooglegging der Zuiderzee, waardoor Nederland zonder oorlogvoeren een rijke provincie grooter zal worden. Voor scheepvaart, landbouw en industrie zal zulks een groote aanwinst zijn Een woord vau welgemeenden dank der vergadering viel spreker ten deel Uit Z ee uw s c h-V laan der en O. D. Een noodlottig toeval: Woensdagavond achtervolgden van de grens onder de gemeente St J a ns te e n een commies en een grenswacht-soldaat twee personen, die op een rijwiel, dat zij aan de hand meevoerden, meel transpor teerden. Aan het bevel om halt le lipuden, werd niet voldaan, doch de smokke laars zetten het op een loopen Toen zij niet meer ontvluchten kon den, wierp de 17-jarige C A. het rijwiel, voor de voelen van den commies, waar door deze struikelde, en toevallig de revolver, die hij in den zak had. af ging en A trof, die door liet schot werd gedood. Te Gent is aan hartverlamming overleden de heer J. V. Oole wethouder van Sas van Gent en expediteur al daar. die voor zaken te Gent vertoefde. Gedurende vele jaren reeds was de heer Oole raadslid en wethouder Be smette lij ke zi ekten. lu de week van 29 Dec 1915—4 Jan. 1916 zijn de volgende besmettelijke ziek ten in Zeeland ter kennis van ;len Ceniralen Gezondheidsraad gekomen: d i p h l e i" t i s5 gevallen te Wissen- kerlce, 2 te Groede en voorts een geval te Arnemuiden. Goes en Nieuwvliet roodvonk: 3 gevallen te Hoek, 2 te Neuzen. 2 te Goes. 2 te Souburg en voorts een geval in elk der volgende gemeenten Middelburg, Oostburg, Oudelatide, Schoon- dijke. Stavenisse, Vlissingen en Zaamslag. KERKNIEUWS. Te beginnen mei 1 dezer ia aan het personeel der Remonstrantsche gemeente te 's-Gravenhage opgedragen bij de gods dienstoefening zoo stilzwijgend mogelijk de kerkbezoekers hun plaats aan te wij zen en bovendien hun, die door aanhou dend gesprek anderen hinderen in de stemming te komen, bescheiden een ge drukt briefje te overhandigen, waarop staat „Hel bestuur herhaalt dringend zijn verzoek de stilte voor de godsdjenst- •fening te willen bewaren Ned Herv Kerk Beroepen- te Wier (Fr J W. Roobol, cand te Dordrecht. KUNST EN WETENSCHAPPEN. De zevende uitgave is verschenen van den lijvigen catalogus der bibliotheek van de Levensverzekering Mij. „Utrecht' Kalender Wij ontvingen den door de Levensver zekeringmaatschappij „Noord-Braband" uitgegeven kalender voor 1916. Het spijt ons de opmerking te moeten maken, dat de kleuren, waarin de meeste bladen van dezen kalender zijn gedrukl, onfrïsch zijn en slecht met elkander liarmoniëerend. RECHTZAKEN. 'A'rrondifsements-Rechtbank ta Middelburg. Voor deze rechtbank werd heden be handeld ',de zaak tegen C K, 23 j letterzetter te VI is sin gen, thans ge detineerd, beklaagd van verschillende brandstichtingen in Augustus en Septem ber te Wissingen, Middelburg en Koude- •kerke. I Als eerste getuige werd gehoord dr. Vau der Hoeve, die zijn rapport beves- stigde, waarin hij tot de conclusie komt dat K in hoogen graad, lijdende is aan gebrekkige ontwikkeling van zijn verstan-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1916 | | pagina 1