MIDDELBURGSCHE COURANT.
is;p Jaargang
W oensdapf
5 Januari.
M 3
1916
Deze courant verschijnt dagelijks, met uitzondering van Zon-en Feestdagen.
Prijs per kwartaal te Middelburg en voor hen, die de courant
bezorgd krijgen door de Agenten te Vlissingen en te Goes f 1.30. Per post f 1.50.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentiën a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 een* per regel. Groote letters en randen
naar de plaats die zij innemen.
Jim? Advertenties vóór één uur te bezorgen.
Bij deze Courant behoort een Bijvoegsel.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Gedeeltelijke stopzetting van
de Goudsche Kaar se n-
fabriek
De directie van de Goudsche Kau-
senfabriek heeft aan de "Goudsche Cl
meegedeeld, dat zij, tot haar leedwezen
door de omstandigheden gedwongen
wordt haai- bedrijf, voor een deel voor-
loopig, met ingang van heden slop te zet
ten.
De toevoer van grondstoffen voor de
kaarsenfabrieken hier te lande was de
laatste zes weken zeer onregelmatig. Er
- is getracht daarin verbetering te brengen,
doch de pogingen welke daarvoor do ir
de directie zoowel bij de Engelsche re
geering als bij de Nederlandsche regee
ring en bij de N. O. T-autoriteiten zijn
aangewend, hebben niet geholpen, en het
gevolg daarvan is geweest, dat thans
tot gedeeltelijke sluiting van de fabriek
is moeten worden besloten.
In verband met dit besluit heeft de
directie der kaarsenfabriek een regeling
getroffen voor de werklieden, die door
het stopzetten buiten werk zullen gera
ken er waarmede wordt beoogd hen zoo
ruim mogelijk tegemoet te komen in
deze dringende buitengewone omstan
digheden.
Ned er lands ch. schip op een
m ij n g e l |o o p e n
Hel Nederlandsche s'.s „Leto" meten
de 3240 ton, behooremle aan de Mij'.
Scheepvaart (Hudig en Veder) te Bot
terdam, in 1913 gebouwd, is gisteren
avond om 8 uur bij het Gallopervuur
schip op een mijn geloopen.
Hel hedennacht te Rotterdam binnenge
komen stoomschip „Alkaid" van v. Nle
vel Goudriaan en Go's scheepvaart mij.
had 21 man van het s s. „Leto' aan
boord De „Leto" is nog drijvende; 3man
bevinden zich nog op het «chip De
sleepbooten Witte Zee en Oostzee van
L Smit en Go's sleepdienst zijn heden
morgen kwart over vier ter opsporing
vertrokken. De „Lelo" kwam van Nieuw-
York.
Men meldt ons heden nog uit Rotter
dam
Volgens de verklaring van Kapt Teen-
sma stootte de Leto een kwartmijl ''an
Galloper op een mijn. De toestand van het
schip was dadelijk zoodanig dat de ka
pitein aan de 21 man bemanning gelastte
in de booten te gaan. Zij werden opgepikt
dooi de Alkaid.
Toen men te 5 uur zag dat het schip
nog niet gezonken was, gingen de eerste
en tweede stuurman, een donkeyman en
twee matrozen daarheen om te trachten
jbel schip op sleeptouw te nemen wat
mislukte, daar de troSsen braken Of
schoon de toestand van het schip hope
loos bleek, bleven »de tweede stuurman,
de bootsman en een matroos' aan boord.
Hun lol is nog onbekend.
Klachten der geïnterneerden
op Urk.
Jan Feith heeft voor het „Hand een
bezoek gebracht aan de op Urk geïnter
neerde- vreemde officieren, met toestem
ming van onze militaire lafutorileilen, die
hem op allerlei wijzen behulpzaam wa
ren bij zijn onderzoek.
Als resultaat daarvan publiceert hij' in
een eerste artikel een elftal klachten
dier geïnterneerden. Ze komen op hel
volgende neer ongezondheid van het
vochtige Urksche klimaat; onvoldoende
verzorging der keuken; slechte bouw der
barak gebrek aan oppassers; ontoerei
kende geneeskundige hulp; onvriende
lijke gezindheid der Urksche bevolking
onkiesche uitlatingen van eenige mili
taire autoriteiten (echter niet van d?n
kommandanl en diens kapitein) over Je
wijze waarop sómmige vreemde officieren
zich hebben laten interneeren; het ver
bod aan de Belgische officieren om be
zoeken van hun landgenooten te ont
vangen, sedert een Belgisch onderdaan
een Engelscli officier trachtte te helpen
.ontvluchten; de intrekking van verlof
voor allen nadat door enkele hunner in
November een verijdelde en op zich zelf
niet strafbare poging tot ontsnapping was
gedaan, afgezien hiervan het te korte
verlof van drie dagen per maand op
eerewoord; de grootere moeilijkheden
voor ontvluchting van Urk, dan uit Ber
gen.
De schrijver spreekt voorts van liet
onzegbaar lugubere Urk in winter Lij cf"6n
van het hopeloozo sleurlcven der veertig
aldaar geïnterneerde Belgische, Frans'che
en Engelsche officiereu.
Het conserveeren van eieren
voor de ,1 e us.
Versche eieren mogen in de laatste
weken niet worden uitgevoerd, maar ge
conserveerde wel, mils met consent va-j
de rijkscommissie van toezicht
Hel „N. v. h N wijst er nu op, lat
opkoopers van versche eieren tegenwoor
dig, door ze eenvoudig een kort oogen
blikje in een sterke kallcoplossing te hou
den, zoogenaamd „geconserveerde" eie
ren maken. Wie nadenkt, zal begrijpen,
dat er bij den (hoogenprijs, dien de eieren
den vorigen zomer bijna voortdurend
golden, zoo goed als geen eieren zijn ge
conserveerd, noch, door particulieren,
noch door opkoopers hoogslens door en
kele confiseurS, die hun voorraad- hard
noodig hebben. Er zijn dus op dit oogen-
blik geen geconserveerde eieren meer.
En toch worden ze uitgevoerd. liet wordt
hoog tijd, zegt (het )blad, dat hiernaar eens
van hoogerhand een onderzoek wordt
ingesteld. Het bedrog, dat hiermee wordt
gepleegd, maakt de eieren voor binnen-
landsch gebruik duurder dan in dezen
zachten wintertijd noodig behoeft te ïija
Nederlanders gevan geu ge
nomen
De heeren A Boes, meubelfabrikant
en A Bijdebeek, ingenieur, beiden uit
Vlaai-dingen, die zich naar Duitschiand
hadden begeven, zijn daar gevangen gen *>-
men. N v d D
Hoe gevaarlijk het is in Duits'chland
gesprekken aan te knoopen met soldateu,
heeft dezer dagen iemand on dervonderi
Deze, de lieer J Stroeker, vertelde het
olgende aan het Hand
„Ik reisde den 3dcn December voor
zaken vim Berlijn naar Zwitserland In
den trein tusSchen Augsburg en Lin-
dau geraakte ik in gesprek met een sol
daat. Ik vroeg of hij aan het westelijk of
aan het oostelijk front was1 geweest, hoe
hel leven was in de loopgraven, of men
er niet spoedig rheumaliek kreeg of ziek
werdIk kreeg slechts korte ant
woorden en in Lindau aangekomen waar
schuwde de soldaat de politie Deze
bracht mij over naai- de kommandantur,
waar ik aan een eerste verhoor werd
onderworpen. Nog denzelfden dag werd
ik naai- München vervoerd en daar in
een cel geworpen. "Den volgenden dag
werd ik opnieuw verhoord. De politie
commissaris verklaarde, dat hij volkomen
aan mijn onschuld geloofde, doch des»-
niettemin werd ik 21 dagen gevangen
gehouden. Ik mocht mij met niemand in
verbinding stellen, zelfs niet met «en
Hollandschen consul, mijn brieven wer
den achtergehouden...
.Landgenooten, die in Duitschiand
reizen, zullen goed doen. om met per
sonen die zij niet [kennen [geen gesprekken
aan te knoopen."
De W-I. mail aangehouden.
Men toonde aan hel Vad.. de enveloppe
van een aangeleekenden brief met do
jpngsle mail verzonden van hel eiland St.
Eustatius (kolonie Curasao)en voorzien
van een Engelscli stempel, waaruil blijkt
dal de brief te Londen is geregistreerd
Hieruit valt af te leiden dat oolc de
inkomende W.-I. mail, de vorige week
aangekomen per s.S Oranje Nassau is
aangehouden en naar Londen gebracht,
waarop zij, na aldaar ingeschreven te
zijn, is losgelaten. De aanhouding der
W I mail wordt aan genoemd blad ook
van andere zijde bevestigd.
Uit Stat! en Provincie.
- Wij zijn in de gelegenheid geweest
een auto te zieii, die bij do firma wed
W Heijboer en zoon in haar destijds
door ons beschreven nieuwe werkplaats
in de Pijpstraat bp nieuw geschilderd is
Tusschen deze iuto en een die zoo van
de fabriek koifit was volgens onze ine •-
ning geen verse'lil De laatste hand werd
gelegd aan het monteeren en het geheel
maakt een uitstekenden indruk
o
Uit Vlissingen
- Aan C. van Talenhove, opzichter
bij den gemeentereinigingsdienst te V1 i s-
singen is eeu pensioen verleend van
f 560.
- Hedenmiddag worden met de mail
boot een 60-tal geïnterneerde Duitiehe
burgers uit Engeland vertwaclit, die hun
reis naar Duitschiand zullen voortzetten,
terwijl morgenavond ongeveer 100 En
gelsche burgex-S hier zullen aankomen
die Vrijdagmorgen met de mailboot naar
Engeland terugkeeren.
Uit Zuid-Beveland
- Vanwege den kerkeraad der Ned.
Herv. gemeente te S oh ore zal met
15 Januari een leesbibliotheek geopend
worden Eiken Zaterdagavond van 61/2—
73/2 uur za[ er in de consistoriekamer
gelegenheid gegeven worden, boeken af
te halen tegen 3cent per deel.
Uit Schouwe n-D u i v e 1 a n d
- Bij beschikking van den Minister van
Marine is, met ingang van 16 Januari a s
an den lichtwachter bij 's Rijks kustver-
lichling te Noord-Schouwen, P Corbeel
>p zijn verzoek, wegens meer dan 55-
larigeii ouderdom, eervol ontslag ver
leend
Uit' Tholen
Bij Kon besluit is aan J X Oude-
sluijs, gemeente-ontvanger te Scherpe-
nisse, een pensioen toegekend van f 9-1
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O D,
- Door den Commissaris der Konin
gin is aan den heer D Buijze, arts te
Neuzen, eervol 0 ntslag verleend als lid
der gezondheidscommissie, zetel aldaar
- In de Dinsdag gehouden, raadsver
gadering van Hulst werd door den
voorzitter in een fierinneringswoord er
a. op gewezen, dat door den oorlogs
toestand aan de straalvcrbetering niet kon
worden doorgewerkt.
"n hel gasbedrijf werd 58 065 kub.
Meter meer gas afgeleverd, d i. een ver
meerdering van 21 pCl.
De raad benoemde tot onderwijzer den
lieer G C L. Eggermont, onderwijzer te
Nispen.
Bij de rondvraag vroeg de heer Fricot
of hel Rijk bereid is tot vergoeding voor
herstel van de schade aangebrach[t aan
hel stadhuis en den wal
De voorzitter zei, dal de zaak in be
handeling is en vermoedelijk wel lot een
goede uitkomst leiden zal
In antwoord op een vraag van den
heer Paepe, wanneer de naambordjes
aan de s traten komen, zei de voorzitter,
dat met 'de aanbrenging daarvan eerst
thans kan worden gangevangen omdat
de kosten daarvoor zijn toegestaan op
de begrooting 1916, welke éérst nu in
werking treedt
Uit Middelburg
In 1915 werden aangevoerd en af
geslagen aan den gemeenleafslagle Mid
delburg 164 manden schol, 151 man
den scharren; 10 manden wijting; 9man
den spiering; 5 manden garnalen; 107
stuks kabeljauw; 50 stuks rog
De waarde van de onzuivere opbrengst
was f 5.270.75
Louis Bouwmeester Jr. zal Zaterdag
15 Januari as. in den Schouwburg al-
nier optreden met het stuk „De Land
storm opgeroepen
Aan S. Bosdijk, wed Ch. de Noöijer.
concierge aan hét gymnasium te Mid
delburg is een pensioen toegekend»
van f 181
LOOP DER BEVOLKING.
Te Za am slag vermeerderde de be
volking in het af geloopen jaar door ge
boorte met 44 m. 48 vr., totaal 92 en
door vestiging met 128 m 155 vr., totaal
236, samen 328 personen
Zij verminderde door overlijden met 18
m 18 vr totaal 36 en door vertrek met
72 ni„ 56 vr.. totaal 164 personen
Er bleef dus een vermeerdering met
83 in81 vr,. totaal 164 personen De
bevolking Bestond op 31 Dcc. 1915 uit
1754 in 1825 vr., totaal 3579 personen
Er werden 19 huwelijken voltrokken
De bevolking van Sas van Gent ver
meerderde door geboorte met 34 m 28
vr., samen 62 en door vestiging met 87
an.. 78 vr samen 165, totale vermeer
dering 230 personen
Door overlijden verminderde zij met
l i m., 8 vr., samén 22 en door vertrek met
58 m.. 54 vr.. samen 112, totale vermin
dering 135 personen. Er bleef dus een
vermeerdering met 51 m 44 vr.. totaal
95. De bevolking bestond op 31 Dec,
1915 uit 1227 m, 1178 vr.. samen 2405
Er werdeu 8 huwelijken gesloten
KERKNIEUWS.
In de grensgemeente Iv 0 e w acht
zal in hel Nederlandsche gedeelte uk*
toestemming van den bisschop van Breda
een houten hulpkerk worden gebouwd
Voor den oorlog gingen de Nederlanders
111 België ter kerk, maar dit was niet
meer mogelijk N. R Crl.
Door de Doopsgezinde gemeente
te Zwolle is een vrouw, mej M. Ülil-
man, tot lid van den kerkeraad gekozen.
Zij heeft de benoeming aangenomen.
Men seint aan de „Maasbode u!l
Rome 1
Z. E kard. Van Rossum nam met hel
gebruikelijke ceremonieel bezit van zijn
titelkerk, de basiliek van het „II Kruis
in Jeruzalem De plechtigheid werd bij
gewoond door den zaakgelastigde van Ne
derland en den Belgischen gezant bij den
II Stoel en verschillende kerkelijke wa.ir-
digheidsbekleeders
Ned Herv Kerk.
Beroepen te Dinxperlo J. W. van Pe-
tegem te Groede.
Aangenomen naar den Bommel J G.
R Langhout, te Ter Heide
Bedankt voor Nijkerk M van Grieken,
le Delft
Geref Kerken.
Beroepen te Reeuwijk-SIuipwijk J. Ver
hoog, cand te Zevenhuizen (Z-H
Chr. Geref. Kerk.
Bedankt voor Werkendam J. Jonge-
leen, te Noordetoos
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Uit Amsterdam wordt net overlijden
op 72-jarigen leeftijd gemeld van dé
tooneelspeelster Anna Fuchs
Kalender
I)c Biscuitfabriek „Victoria" te Dor
drecht en Brussel zendt ons haren kalen
der versierd met vier reproducties van
schilderijen van Rembrandt. Jan Steen
en Potter
Waar de vier reproducties dezer mees
terwerken deze uitgave reeds tot dien
kunstproduct van eigen bodem stempelen,
verdient ook de fraaie koper-diepdruk
en de geheele typografische verzorging
door de N V. Geuze Co s Drukkerij
te Dordrecht, ongetwijfeld lof
Boekaankondiging
In de serie de Haan's Groene Boeken
is verschenen „Niet door menschenli.au-
den gebouwd" van David Lvall, uit het
Engelsch vertaald door J P Wesselink
van Rossum
ONDERWAS.
Geslaagd te Amsterdam voor de acte
siöjd, de leerlingen der Rijkskweekschool
alhier W II. Ploegman G. Burger,
,T Knipliorst. C v. d. Abecle en 11^
Sasburg
Naar men ons meldt zouden er le
Zaïmslag vanwege de Christel Gerei
gemeente pogingen worden aangewend
tol stichting van eeu eigen school voor
lager onderwijs Komt dit plan tol ver
wezenlijking, dan bereikt men hiermee
le Zaamslag het respectabele aantal scho-
n van acht stuks en dit op een bevol
king van ongeveer 3600 zielen Binnen de
hoofdkom heeft men nl. een openbare,
een Christel. Historische, en een Geref.
school Voorts een Geref. school aan
den Reuzenhoek, een openbare in den
Groolen Huissenspolder, een openbare cn
een Geref in de buurtschap Othene
Naar Luclor el Emergo verneemt,
zal op Donderdag 27 Jauuari de vierde
Schooldag worden gehouden, uitgaande
van de gezamenlijke schoolbesturen cn
de Onderwijzersvereenigingen in hel land
van Axel
Als spreker voor de middagvergaderin:
Ircedl op de heer J C Wirtz Czn distr.
schoolopziener te Groningen, terwijl in de
avond-vergadering hoopt 1e spreken ds
W. W. Meijuen van Dordrecht
RECHTZAKEN.
De strafopschorting in de
p r a k t ij k
In September 1,1. diende Voor dezes-
de kamer der rechtbank te Amsterdam
het hooger beroep van een man, die door
den kantonrechter veroordeeld was tot
twee dagen hechtenis en tot opzending
naar een rijkswerkinrichting voor den
tijd van één jaar, wegens dronkenschap
Daar de man zich aangesloten had bij de
geheelonthouding, schorste de rechtbank
de verdere behandeling der zaak, ten
einde te kunnen beoordeelen hoe de man
zich gedragen zou
Gisteren kwam de zaak opnieuw voor.
Uit "t uitgebrachte rapport bleek, dat
de beklaagde zich van September af tot
heden goed gedragen had, waarop Je
rechtbank onmiddellijk vonnis wees. Zij
veroordeelde hem tot twee dagen hech
tenis mei opzending naar een rijkswerk
inrichting voor don lijd van één laar,
met bepaling dat deze straf vervalt wan
neer de beklaagde zich twee jaren goei
gedraagt.
HANDEL EN NIJVERHEID.
De prolongatie-kwestie
Aan de uitvoerige nieuwjaarsrede waar
na de heer S. P. van Eeghen. voorzitter
van de Kamer van Koophandel te Am
sterdam, de gister gehouden vergade
ring opende, ontleenen we de volgende
opmerkingen over de prolongatie-kwestie
In de eerste maanden van het af geloo
pen jaar kwam eene regeling tot stand,
waarbij aan protougalie-geldnemers de
bevoegdheid werd gegeven om liunm-
pcsitiên te blokkeeren tol een half jaar
nu hel sluiten van den vrede, wanneer
zij 10 pet extra surplus gaven, waarbij
het onderpand berekend werd op de
koerswaarde van 28 Juli 1911 De groote.
raag was, in wélke mate de prolongalie-
geldnemers in slaat zouden zijn .die extra
10 pet surplus te fourneeren De uitslag
heeft de stoutste verwachtingen over
troffen. De overgroote meerderheid was
in slaat de 10 pet extra surplus op le
brengen Er waren ook velen, die hunne
posten niet blokkeerden, omdat zij ge-
akkelijk in staal waren., om, wanneer
de Beurs weer open werd gesteld, en dte
verplichting tol aflossing weer in het
leven zou worden geroepen, eventueel
meerder surplus te verschaffen.
9 Febr. werd de Beurs wederom ge
opend
Het was wenschelijk zoo spoedig moge
lijk tol eene liquidatie van hel zeer groote
bedrag prolongatie-posten te komen Die
liquidatie kon nauwelijks gezegd worden
plaats lp vinden. Wanneer bij geëxecu
teerde posten de geldgever genoodzaakt
ras om lot koersen ver boven de werke
lijke- waarde het onderpand over 1e ne
men Langzamerhand bleek het echter
mogelijk de executie-koersen lager lew sljel-
len anderzijds steeg geleidelijk de re
aliseerbare waarde van vele effecten:
Ook ontstond langzamerhand wederom
een vrije geldmarkt Alles bij elkaar ge
nomen, kon het proces van liquidatie
der oude prolougatieposten een snellen
voortgang maken Buitengewoon gunstig
erkten verschillende factoren in de
c-ersle plaats de sterke rijzing in Ame-
ikaausche Induslriêele Waarden
Het is niet noodig hier uitvoerig over
te handelen Het is van algemeeue be
kendheid, hoe zeer de Amerikaansche
nijverheid geprofileerd heeft van den oor
logstoestand Het gevolg daarvan was
oor onze markt buitengewoon gunstig.
Ons publiek was, zij het dan ook in iets
mindere uiate dan vroeger, nog steeds
zeer belangrijk betrokken bij de markt
in Amerikaansche Induslrieele Waarden
Het gevolg van die sterke koersrijziug
was dat ons publiek op groote schaal
Amerikaansche Waarden verkocht on in
staat was loopende prolongatie-posten af
te lossen.
Scheepvaart le Amsterdam.
Vergeleken bij het jaar te voren loont
1915 zoowel voor de zee- als voor de
Rijnscheepvaarl van de haven te Amster
dam een achteruitgang aan
Het aantal ingeklaarde zeeschepen be
droeg in 1915 1820 sc/iepen met oen
inhoud vnu 8,362,282 kub. M. tegen 2403
schepen, met een inhoud van 11,025.076
kub M in 1914. terwijl dat der Rijn-
schepen in 1915 was 1130 schepen met
een inhoud van 848,375 kub M, tegen
1565 schepen met een inhoud van
1 11 1,452 kub M. in 1911.
Vergelijkt men intuusdien de 5 oorlogs
maanden van 1914 met de overeenkom
stige maanden van hel afgeloopen jaar.
dan blijkt voor het zeevaarlverkeer eene
kleine vermeerdering van den inhoud
rmmers van 1 Augustus—31 December
1914 werden aldaar ingeklaard 853 zee
schepen met een inhoud van 3,019.541
