iptr jaargang
Woensdag
18 Augustus.
Binneniani
N° 193
194 o
0«m «ourant vmchjjnt ct g e 15 k net ttitzoadsriMg vu 'low FiMMigo.
Prps per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor all* plaatsen ia
Nederland franco p. p. f 1.25
Üsonderljjke nummer* kosten 5 oent.
UrerteBitén a 2U Mat per r?gel. B| aboinemtst veel lager, Gnbotrt*'* doods uk,
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen «an 1~7 regel* f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclame* 40 cent per regeU Groote letter* naar de plaat)
die zg innemoa}
Advurtantié* tóóf ééa aar
De Rijksmiddelen in 1915
De opbrengst der rijksmiddelen (hoold-
Eom en opcenten) over de maand Juli 1915
bedroeg f15.673.519.035 tegen f 16.518.239.215
in Juli 1914.
Het éón-twaalfde der raming over het
geheele jaar bedraagt f 13.356.333,26.
Wij laten hieronder volgen de inkomsten
over de eerste zeven maanden van 1915,
vergeleken met die over de eerste zeven
maanden van 1914.
Middelen. 1915. 1914.
(5rondbelast. f 10.437.17419} f 10.406 648.05}
Personeel 7.562.606.38 7.954.540.32
Inkomstenb 758.228.40
Bedrjjfsbel.
Hoofdsom:
Vermog.bel.
Hoofdsom1
Opcenten
Mjjnrecht.
Invoerrecht. 1
Forinaatreg- i
Sm kor i
Wijn
Gedistilleerd 1
Zont j
Bier en Azjjn
Geslacht 1
Goud, ziiver
Essaailoon
Zegelrechten 1
Registrator
Hypotheekr
Successier.
Domeinen
Staatsloterij 1
Jacht, vissch
Loodsgelden 704 638.524
7.413 754.14
1.477.401.68
3.836.605.19}
750.449.59
60.16
8.717.550 95
14.080.95
14.305 601.97
835.706.91}
13.181.666.17
1.218.600.53
8 79.955.14
4.481 889.97}
226.025.25
372 74
3.030 999.45}
2.831.807 05
259 523.45
10.046 209 55
535118.22}
424 491 98
US.73l.50
7.342 574.98}
3 692.224.43
37S.819.58
4.62
10.020 376.07}
18.201.82}
15 953.066.20
603 763 75
16 542826.43
1.080488.88
872.770 93
3.286 227.02
294 323 47}
393.53}
3 998.977.27
4.614170 01}
520 075 76
11.566 708 95}
808.476 12}
412 584 41
113 935.75
2.122.40226
Totaal t 94.107 250.06} f 103 631.595 34}
De opcenten, geheven ten bate van het
Leeningfonds 1914, gaven in de maand
Juli 1915 de volgende opbrengst:
Grondbelasting 363.161.79 Personeele
belasting 601.899,58; inkomstenbelasting
248.787.34; vermogensbelasting ƒ7.796.18;
suikeraccijns 443.880,19wijnaccijns
2.713.52 accijns op binnen- en buiten-
landsch gedistilleerd 240.729.84; zegel
recht van buitenlandsche effecten ƒ16.020,65;
registratierechten 46.011,65 hypotheek
rechten ƒ4.521,641/,; totaal der opbrengst
1 875.513,38'.
Over de eerste zes maanden bedraagt het
totaal 7.629.310.51'.
DE NEDERLANDSCHE GROOTE
SCHEEPVAART.
„Het Nederl. Zeewezen" neefl een be
schouwing gewijd aan de Nederl groote
scheepvaart in 1915. En nadat daarin uit
eengezet is, hoe 191-1 tengevolge der ont
trekking van zooveel schepen aan de
vaart en van de daardoor ontstane ver
hooging der vrachtprijzen, veel betere
resultaten voor onze reederijen heeft op
geleverd dan eerst verwacht werd, schrijft
het blad over de goede hoop voor 1915:
Over 't algemeen werden deze ver
wachtingen niet beschaamd
Niettemin had het bedrijf steeds te
kampen met tal van bezwaren. Al waren
de vrachten hoog, ook velerlei lasten he
ten zich voortdurend geducht gevoelen.
De vrije vaart bleef ernstig aan banden
gelegd.
De Nederlandsche groothandel heeft
'ntusschen niet stilgezeten om de ver
bindingen met de overzeesche gewesten
zoo goed mogelijk gaande te houden.
De bekende consigneering van goederen
aan de Nederlandsche regeering en ver
volgens de oprichting van de Nederl.
Overzee-Trust Maatschappij, welker be
moeiingen zich noodgedwongen van
maand tot maand reusachtig hebben uit
gebreid, brachten zeer veel bij tot het
in stand houden van den buitenlandsclien
handel en tot vergemakkelijking van liet
scheepvaartbedrijf
Dc vrachtvaart op de Nederlandsche
koloniën, die aanvankelijk onder zeer
moeilijke omstandigheden plaats had, kon
zich door de met de Engelschc regeering
gesloten overeenkómsten allengs herle
ven digen De Stoomv. Maatsch. „Neder
land" en de Rotterdamsche Lloyd vonden
door de gewijzigde .omstandigheden bo
vendien aanleiding een dienst te openen
van New-York op Nederl.-Indië via Zuid-
Af rika met terugvaart via het Suez-kanaal
.Tevens wordt thans Manilla aanuedaan.
Een buitengewoon druk verkee" ont
wikkelde zich vooral tusschen Amerika
en Nederland voor het vervoer van gra
nen, waaraan hier te lande een aanzien
lijk tekort was, terwijl bovendien door 't
Amerikaansche Relief Comité de Belgi
sche bcvoltfing via ons land gestadig van
voorraden wordt voorzien. Reederijen met
vaste diensten brachten booten in den
graanvaart, vooral ook van Zuid-Araerika
terwijl talrijke vrachtbooten, die in nor
male tijden gewoonlijk naar de Zwarte
Zee en de Oostzee varen, thans emplooi
vonden in de /.vaart op Noord- en Zuid-
Amerika.
Engeland is niet afgeweken van zijn
besluit lol afsnijding van alle aanvoeren
voor en, behoudens bepaalde uitzonderin
gen tevens van alle uitvoeren naar over
zeesche gewesten van Duilschen en Oos
ten rijkschcn oorsprong. Dat hierdoor aan
de Nederlandsche scheepvaart een gevoe
lige slag wordt toegebracht, laat zich ver
klaren. Ons land is niet in staat zijn groo-
te scheepvaart inkomend en uitgaand vol
doende te voeden De meeste reederijén
mei vaste diensten bier te lande zijn daar
om voor een kleiner of grooter deel
aangewezen op Duitschland en Oostenrijk
arraede in normale tijden, vooral ook
door riviervaart, een druk verkeer wordt
onderhouden. Tal van Nederlandsche
stoomschepen gaan tegenwoordig dan ook
leeg of gedeeltelijk beiaden naar Enge
land. om aldaar voor de uitreizen kolen
in te nemen.
De voorziening van voldoende burnser-
lvolen blijft voor de Nederlandsche scheep
vaart een moeilijk vraagstuk. Door bel ge
deeltelijk uitvoerverbod van Engeland zijn
de prijzen niet alleen onrustbarend hoog
maar vreest men, dat, indien de oorlog
nog lang mocht duren, de voorraden
ten slotte onvoldoende zullen blijken. Zoo
wel de Stoomvaart-Mij Nederland als de
Botlerd. Lloyd hebbenom op de ergste
gebeurlijkheden voorbereid te zijn, con
tracten afgesloten ter belcoming van Ame
rikaansche kolen, die in eigen schepen
naar hier worden vervoerd.
De reederijen hebben, in tegenstelling
met het vorig jaar, thans niet spoedig
schepen te veel. De prijzen, die er de
laatste maanden voor worden betaild,
zijn echter geleidelijk zoo fabelachtig ge
stegen, dat verscheidene stoomschepen,
die reeds een aantal jaren in de vaart wa
ren, aanmerkelijk boven de bouwkosten
van de hand werden gedaan, vooral aan
Noorsche reeders, die daarmee de talrijke
verliezen, welke de Noorsche vloot reeds
geleden heefl, blijkbaar weder trachten
aan te vullen.
Hoe moeilijk dp algemeene toestand
thans ook is, de Nederlandsche reeders
geven blijk goeden moed te hebben voor
de toekomst. Gelegen tusschen machtige
Stalen, geeft zulks ons land een gunstige
gelegenheid zich als doorgangsland zijn
ligging ten gunste te maken De Neder
landsche scheepvaart heeft slechts te zor
gendat zij met behoud harer zelfstan
digheid zal weten mede te dingen in den
scherpen economischen strijd, die zonder
twijfel zal volgen op het sluiten van den
vrede, wanneer de overgebleven strijders
en de krijgsgevangenen naar hun haard
steden terugkeeren en den arbeid zullen
hervatten. Voor het oogenblik blijft hel
de zorg, partij te trekken van de voor
deelen, die de vaart onder neutrale vlag
aanbiedt. De Vereenigde Staten blijven
veel ruimte vragen voor granen, benevens
voor kolen naar Italië, Spanje. Zuict-
Amerika; houtvrachten van de Ver. Stalen
en Canada zijn hoog. De vaart door het
Panamalcanaal begint levendig te worden.
De eerste groote cacaolading van W.Z
Amerika is door een Nederl stoomschip
via het kanaal hier aangebracht.
van den Mhiister met meelfabrikanten, de
commissies voor den graanhandel uit Am
sterdam en Rotterdam, en den bond van
gr&aiumporleurs, wordt aan het „Hand."
gemeld dat de besprekingen liepen over
do beide volgende punten
lo. Vrijlating van den handel in tarwe
en meel; en indien daartoe niet mocht
worden overgegaan, de handelaars en
pgenten in die artikelen in de gelegenheid
te stellen, him aanbiedingen te doen aan
hel rijksbureau;
2o Inperking van alle regeeringszorg
betreffende den invoer van graan, spe
ciaal voeder-artikelen, tot de door de re
geering gewenschte opgaaf ter controle
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De lading van de „Medea"
Naar het „Hand.1 verneemt heeft het
Prijzenhof te Hamburg in zake het s.s.
„Medea", dat, zooals bekend is 25 Maart
j.l in het Engelsche Kanaal door een
Duitschen onderzeeër in den grond werd
geboord, de vordering der Kon Neder
landsche Stoomboot-Maatschappij en van
de eigenaars der lading in beginsel toege
wezen, omdat het bewijs, dat de lading
niet voor eenig orgaan der Britsche re-
geeriug bestemd was, naar het oordeel
van het Prijzenhof geleverd is geworden
Afgewacht moet nu worden, of de
Duilsche Rijkscommissaris legen dit von
nis in hooger beroep zal gaan
De Meelconferenti.
Omtrent de gister aan liet Departement
van L., N en H. gehouden conferentie
Hit Stad en Provincie.
Uit .Walcheren.
Dinsdagavond gaf voor een stamp
volle zaal de Domburgsche zang-
vereeniging „Volharding leidt lol hel
Doel" een welgeslaagde uitvoering. Een
tiental zangnummers oogstten luicfën bij-
al. niet minder een paar voordrachten
in Zeeuwseh dialect en kleederdrachl
Uit Zuid-Beveland.
Benoemd tot agent van politie te
Goes, met ingang van 1 September
1915, de heer D. de Gooijer, te Bussum
Uit St. Philipsland.
In de vergadering van ingelanden
van den Willempolder te Sl Philips-
a n d, gehouden op Maandag 16 Augs.,
werd de rekening over het dienstjaar
1914—1915 vastgesteld in ontvang op
"2663.421/2 en in uitgaaf op f2529 52 en
alzo0 mei een goed slot van f 133.90Vs-
Op de aanbeveling, met liet oog op de
periodieke aftreding van den lieer M. A.
C. Hartman, als dijkgraaf, werden behalve
dezen geplaatst de heeren J. Aarnoudse
en A. Elenbaas.
Op denzelfden dag vergaderden ook de
ingelanden van den polder „Anna Jacoba"
nazien en vaststelling der rekeuing over
het dienstjaar 1914—1915.
De ontvangsten hebben bedragen een
som van f 51.718.81Va en de uitgaven
50.543.86, zoodal het batig saldo be
draagt f 1174.951/2
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O. D.
Nadat men een paar weken werk
zaam is geweest aan het lichten van het
in de middenhaven te Neuzen gezon
ken rijnschip Anton", is dit Dinsdag
namiddag boven water gebracht Eerst
is zooveel mogelijk de lading grintzand
uit de ruimen gehaald. Daarna zijn ket
tingen en staaldraden onder hel schip
aangebracht, welke werden opgehouden
door drijvende bokken
Bij laag water werden de lakeis gis
terenmiddag aangehaald en het gezonken
aartuig van den bodem getild. Het ge
wicht van het schip werd geschat op 300
ton en dat der nog in hebbende lading op
150 ton Zoodra het voorst© en achterste
ruim boven kwam, werden de pompen in
werking gesteld en al was het dal de bok
ken nog vasthielden, van toen af deden
de pompen met groote walerverplaatsing
hel voornaamste werk, daar het schip nu
uit zichzelf rees.
In een verslag in „Zelandia" lezen
we dat Donderdag te Graauw een luis
terrijk installatiefeest heeft plaats gen ad
voor den nieuwen burgemeester, den heer
P. A. Campen.
Een eerewacht vergezelde hen» van
de greus van de gemeente naar het dorp
waar eerebogen en versieringen waren
aangebracht. In de raadszaal werd hem
door den wethouder. J. C. Buyssc de
ambtsketen aangeboden. Voorts diner in
de raadszaal, optocht naar Zandberg en
Sehelfhoutshoek. Vervolgens volksspelen
te Graauw
verrichten van kerkelijke handelingen.
De commissie adviseert tot enkele wij
gingen in hel Alg reglement O.a. art
20 Alg. reglement al 1 aan predikanten
is toevertrouwd en aanbevolen de open
bare verkondiging des Evangelies enz
Tol deze werkzaamheden zijn ook bevoegd
emeriti-predilcanten, en zij die de bee
voegdheid van emeriti-predikanten heb
ben
Er zijn een zevental wijzigingen voor
gesteld Hoofdzaak in deze wijzigingen is
artikel VII, aldus luidend volgens een
amendement van den heer Eilers de Haan
Aan den eervol ontslagene, die den
wensch daartoe schriftelijk kenbaar maakt,
wordt op voordracht van het provinciaal
kerkbestuur de bevoegdheid toegekend,
d:e. art. 20 Alg. reglement aan emeriti
verleent.
Ned. Herv. Kerk.
Bedankt voor Arnemuiden, door R.
Steenbeek te Scherpenissevoor Asperen
(toez.) door L. C. W. Ekering, te Won-
brugge.
Geref. Kerk.
Beroepen te Waardhuizen c a A. D
C Kok tc Scharendijke; te Broek op
Langendijk R W. dc Jong, te Werken
dam
Bedankt voor Raamsdonk, N Basoski,
te MoerdijK; voor Gaast en Piaaro, G
D. Scheepsma, te Roodeschool
Christ Geref. Kerk
Aangenomen naar Veenendaal door den
heer Riebel, cand. te s-Gravenhage
Doopsgez. Gemeente.
Aangenomen naar Umuiden, W Liu-
kinga, te Aalsmeer
van Romeinsche vlakke pannen, tegulao
naar gegevens uit oude schrijvers en af
beeldingen op de triomfzuilen
Voorloopig wordt het terrein afgeras
terd, de opgravingen blijven bloot en ko
men onder de hoede der vereeniging
N. V. „het Geuldal".
Benoemd tot lijdelijk onderwijzer
aan de Christelijke school te Breda de
heer Johs. Slabbekoorn te Nis se.
De voordracht voor onderwijzer aan
de o 1 school te Graauw bevat vol
gens Zelandia de namen van de heeren:
Boom van den Hekier, Laf far re van
Boschkapelle en Minjon van Axel
RECHTZAKEN.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
KERKNIEUWS.
- Zondag is te Driewegen in de
Geref kerk ds. J. E. van Voorst lol zijn
dienstwerk ingeleid door den consulent
G Doekes. Zondag 22 Aug. zal ds
Van Voorst zijn intree-preék houden
Te Baarland is Zondag ochtend
ds, J. Dam ingeleid door prof. dr T.
Hoekstra van Kampen; 's middags deed
hij zijn intree
Alg. Synode Ned. Herv. Kerk.
Behandeld is een advies in zake de
bevoegdheid van predikanten die vrijwil
lig hun ambt hebben neergelegd ,tot het
Rijksare bief in Zeeland
In den 37sten bundel van de archief
verslagen wordt bet volgende opgemerkt
over hel archief in Zeeland
De rijksarchivaris, dr. K. Heer inga,
rolgl de traditie van zijn voorganger en
orgt voor de gestadige voortzetting der in
ventarisatie. Uit de aanwinstenlijst ver
melden wij vooral no. 19, de origineelc
akte van commitlimus, waarbij de Raad
van. State aan Gecommitteerde Raden van
Zeeland in 1558 een zekere machtiging
verleend heeft ten opzichte van Staatse
Vlaanderen, welk stuk evenals enkele
daarop betrekking hebbende stukken door
dr. Heeringa in him geheel zijn opgeno;-
men in een artikel van hel Nederlandsche
Archievenblad. De aanwinstenlijst bevat
ook overigens zeer gewichtige archivalia.
.Aan bet verslag is verder behalve die
lijst nog een bijlage toegevoegd, n 1. een
beschrijving éener verzameling stukken,
afkomstig van de familie De Jonge van
Ellemeet.
Opgraving van een Romein-
schen toren.
Naar aan de Telegr. wordt gemeld is
de nabijheid van Valkenburg (L.) op
den zg Goudsberg de laatste hand gelegd
aan de opgraving van een Romeinsch ge
bouw dat blijkens de gevonden aanwijzin
gen van grachten en wallen een militair
«ebouw is geweest, naar men vermoedt een
ïooggelegen observatiepost, een wacht
toren, of specula, ter bewaking van den
straatweg op de tegenoverliggende z-uide-
lijice helling der Geulvallei van Maastricht
naar Aken naar de eene zijde, naar de
andere van de heirbaan van Gulilc op
Tongeren Dit militaire bouwwerk is, of
wel ontsnapt aan de algemeene verwoes
ting in de 2e eeuw, of wel en zulks is
waarschijnlijker eerst na dien tijd op-
gelrokken en wel uit bouwstoffen, afkom
stig van een voorafgaand door vuur ver
nield bouwrwerk In tegenstelling met de
omstreeks 176 n C verwoeste villa's
ging de wvachtloren eerst te niet, eveneens
door vuur op het einde der 4e of den
aanvang der 5e eeuw, zooals blijkt uit
de scherven van huishoudelijk aarde
werk. door dr. Goossens gedetermineerd
als afkomstig uil de 4e eeuw.
De opgraving wordt op streng weten
schappelijke wijze verricht, onder lei
ding en toezicht der heeren dr
Hohverda, lector aan de universiteit te
Leiden en dr. J W. H Goossens, profes
sor aan het klein seminaris te Rolduc.
Naar het in Duitschland gegeven voor
beeld, waar in dc nabijheid van Neuwied
een soortgelijke toren in zijn oorspronkelij
ken toestand is herbouwd, denkt men ook
tc Valkenburg na korteren of langeren tijd
tot een reconstructie te kunnen overgaan
de benedenverdieping uit mergelsteen, de
bovenverdiepingen en galerij uit houtstij
len met leemvakwerk, waarop het dak
Arrondissements-Rechtbank te
Middelburg.
Betreffende de gister behandelde zaak
tegen den pastoor uit Terneuzen melden
wij het volgende als aanvulling.
De eerste getuige O d'Alzado heeft
geen toestemming gegeven tot het ver
plaatsen van het lijk. Hij was verbaasd
het graf leeg te vinden
De tweede getuige V de Bock, heeft de
door de justitie opgegraven kist herketid
als een dergelijke als die, waarin de
vrouw van den eersten getuige is hegra
ven.
De grafdelver P de Rijck heeft op last
van den pastoor, hem overgebracht door
den kapelaan, legen zijn zin de lijkkist
erplaatst
Getuige P. van der Hout hielp de Rijck.
Kapelaan van Hoof verklaart den pas
toor er op gewezen lo hebben, dat de
vrouw in gewijde aarde was begraven.
Deze gaf hem toen order, den last aan
den doodgraver over te brengen
De commies ter secretarie A P. de Vos
gaf het bewijs tot begraven af
De stationsbediende R Verhulst ging
oor den chef aan den pastoor vragen
de vrouw in gewijde aarde tc mogen be
graven, hetgeen geweigerd werd
Dc burgemeester van Terneuzen, J.
lluizinga, meende het recht te hebben
■erlof te geven; hij vroeg niet aan den
pastoor welke vergissing er was oegaan.
Bekl bekende den last te hebben gege-
geven, maar hij meende daartoe gerech
tigd te zijn na het verkregen verlof van
den burgemeester en omdat hij meende
dat de chef geen eigenaar van het graf
was
Op een vraag van een der rechters
zeide hij, als hij niet had gehandeld zoo
als hij deed. zeker het misnoegen van
hoogere militaire autoriteiten te zullen
hebben opgewekt
De off van jus meende, dat de kape
laan en de doodgraver de orders van den
pastoor slechts hadden op te volgen en
de pastoor de verantwoordelijke persoon
is. De burgemeester had geen verlof te
geven, omdat hel verzoek niet met rede-
omkleed was. Beid bad actiever moe
ten optreden en het begraven moeten
oorkomen Spr. gelooft, dat het ook van
Christelijk standpunt beter ware geweest
hel lijk in gewijde aarde te la'en dan
hel nog te gaan verplaatsen. Hij meende
dat hier gestraft moet worden al zal hij
niet de hoogste straf vragen en vorderde
f 100 boete of 25 dagen hechtenis
De verdediger, mr P Dieleman, meen-
dal een buitenstaande niet beoordeelen
of veroordeelen kan en mag de opvattin
gen in de Roomsche kerk ten opzichte
van de dooden. In den breeds zet pleiter
uiteen, dat ook het opzet van wederrech
telijk handelen moet bewezen zijn en dit
is niet het geval Bekl. meende geheel
volgens de wet te hebben gehandeld;
toen hij verlof van den burgemeester!
had. Als er sprake is van een publiek
rechtelijk eigenaar van het graf, dan is dit
hel kerkbestuur met den pastoor aan bet
hoofd en nooit de echtgenoot, die alleen
liet- begrafenisrccht heefl betaald en niet
meer. De nabestaanden behoeven niet te
worden gekend, dit blijkt uit de wet en d©
toelichting Bewezen is dus, dat hier niet
met opzet een wederrechtelijke daad is
•erricht of uitgelokt, en ook is er geen
lijk ontgraven, want de kist was nog bloot,
en ook van roeren van een graf kan hier
geen sprake zijn Pleiter vertrouwt dus
op vrijspraak.
Na re- en dupliek en nadat bekl ook
nog eens verzekerde, geen opzet te heb
ben gehad, werd het onderzoek gesloten
en de uitspraak bepaald op 24 Augustus.
