militaire autoriteiten is vervaardigd
Voor de particuliere eigenaren van
auto's, is het zeer moeilijk aa'n banden
te geraken
"Wat het h uur-auto-bedrijf te Amster
dam betreft, nijpt de bandennood reeds
sterk. Tel.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv, Kerk.
Beroepen te Sluipwijk J. J. van Oos
terzee, cand. Delfshaven.
Aangenomen naar Aduard K. Hendriks,
Surhnisterveen.
Bedankt voor Dalen W. G. Planten,
Goor.
Chr. Geref. Kerk.
Beroepen te Barendrecht J. A. Riedel,
cand. 's Gravenhage.
Geref. Kerken.
Bedankt voor Tzum B. Haitsma, Hin-
deloopen.
ONDERWIJS.
Aan. de meisjesschool G alhier
zijn bevorderd van de 1ste naar de 2e kl.
de leerlingent C. R Frank, P. J. Reijuier-
pe. L de Smidt, B. J. H. de Veer.
Van de 2de naar de 3de kl. K. S. den
Baars, E. J. van Doeselaar, S. A. Driel-
sina, A. Hoeufft, N. Magielse. A. A. Non
hebei en A G. M. Snoep.
Van de 3de naar de '4de kl (J. [H.
Haehtjes Dekker, G. J. Hendrikse, J. P.
A. J. Slegt, J. A. Wielandt, M. C, G, J.
H. H. van de Wall, A. J. Wijnne en G.
M J. de Zeeuw.
Van de 4de naar de 5de kl. J C de
Meesier, W. A. T. de Meester cn A. M,
Mijnlieff.
Het eind-diploma werd uitgereikt aan
J. W. M. S. M. van Arenthals, A, J, van
Duiken, G B Geill, C. J van der Heil,
M. van der Harst, M. M. Nijk, E. A. Non
hebei, J. D. A Rosier, A. J. H, van
Rotten en W West veer
Tot den nieuwen cursus werden toege
laten: C. H. Blaauw, H. G. Boone, A. M,
de Bruijne, S. A. J. F. Doets, W. fC,
Groenewegen, J. C. van der Harst, E.
J Hendrikse, H. B. A. HeijSe, P.
Hoogesteger, S. J. Jonk, H. A. v d.
Kamp, M. P. van der Mijlen, M. J C
Mijnlieff, J. A de Rijk, D. A Rosier;
A. C. P. Sloover, M. W. de Zeeuw,
LANDBOUW.
- In een woordvan nagedachtenis
door hel Ned Landb. Weekbl. gewijd aan
J. J. van Weel, wordt na de herinnering
ftan hetgeen hij dnjed als voorzitter van'
de op zijn inniliatief in 1886 in het teven,
geroepen commissie voor de bietencon-
traclen en ja ls Hoofdbestuurslid der Z.
L. M. o a. het volgende gezegd:
In de jaren, (toen (liet er niet den land-
bouw niet zoo rooskleurig' uitzag, be
hoorde Van Weel tot de mannen, die
liet hoofd omhoog hielden en die veel
bijdroegen om bij de landbouwers den
moed er in te houden, hij behoorde
lot de oude garde, die helaas aan het
sterven is, doch wier verdiensten nog
.■el eens in herinnering' mogen wor
den gebracht.
SPORT.
3^—
Handboog.
Zaterdag hield de handboogschutterij
„Soranus" te Heinkenszand haar
jaarlijksch concours Prijzen werden be
haald door- J. v. d. Dries Wz., schutter
van „Soranus", le klep 2de klep J Mar
lens ..Eensgezindheid's-Heerenhoek
3de klep J Rijk „Willem Tel I" Ovezand
le zijvógel .T. v. d. Dries Wz. „Soranus"
Heinkenszand; 2e zijvogel J. Smalgange
„Zorgvliet" Ellewoulsdijlc; le, 2e, en 3e
kal door J. Raas, F. Vermeulen on A.
Knuit allen van „Soranus" Heinkens
zand; 4e kal A. Rijk „Vrije Schutters" 's-
Heerenhoek5e kal P. Raas „Willem Tel
II" Ovezand; 6e kal C. Verdonck „Diana"
's-IIeerenhoek
Door de Wed. Boonman', de leveran
cierster der kiuislbouquetlen werd een
prachtig bouquet aangeboden aan den
heer J. Koopman van „Soranus" te Hein
kenszand, daar door hem het hoogst
aantal kleine vogels werd geschoten. On
danks het ongunstige weer namen 51
schutters aan liet concours deel
de lichamelijke opvoeding in de 19e
eeuw, gelukkig beijveren thans vele
autoriteiten zich om hierin verbetering
le brengen. De lichamelijke opvoeding
heeft drie voordeelcn, hygiënische, pae-
dagogisclie cn moreele.
Over de eerste hoeft spv uiet uit le
wijden, men ziet het de jongens en
meisjes aan welke een goede uitwerking
dc openlucht spelen op hen hebben De
paedagogische voordeelcn zijn het ver
krijgen van zelfvertrouwen, lust tol Sa
menwerken enz De moreele voordeden
zijn dat samenspel eerlijkheiden trouw
bevordert.
Onder de voorstanders van het open
luchtspel zijn verschillende opvattingen
over de wijze van. uitvoering, maar spr
zegt niet alleen moet groote bekendheid
aaiL het streven gegeven worden, op hel
groote arbeidsveld moet eenheid en
overeenstemming zijn. Het spel is geen
doel, maar middel om liet Nederland-
sche volk te maken tol een krachtige
natie, die frank en vrij haar plaats
in de rij der staten inneemt Op dc op
voeders der jeugd is de hoop gevestigd,
moge de eerste spelleiderscursus in Zee
land succes hebben- Met een herinnering
aan de Zeeuwsche wapenspreuk „Luctor
et Emergo" en aan die van den Bond
„Willen is Kunnen" eindigde spr zijn
rede
De voorzitter, de heer Dumon Tak
bracht den heer Stegeman hartelijk dank
voor de duidelijke uiteenzetting, ook
spr is overtuigd van het groote nut der
cursussen en hoopt, dat velen zich zul
len opgegeven voor deelnamen. De kos
ten zijn geen bezwaar, gezien de vergoe
dingen voor reiskosten Tol voor de ver
gadering hadden zich zes deelnemers
definitief en twee voorwaardelijk op
gegeven. Spr. dringl krachtig tot deel
name
Van de gelegenheid om aan den heer
Stegeman inlichtingen te vragen werd
door een drietal derjaijanwezigen gebruik
gemaakt, uit de beantwoording dezer
ragen bleek o. a., dat het voor oudere
Juist de enorme afstanden, waarmee men geslapen Zelfs Churchill's collega's in
op hel Oostelijk oorlogsLooneel rekent, I het kabinet geven Loc, dal Engeland den
bewerkt, dal daar in tegenstelling met liet1 oorlog is "begonnen om Duitschland te
onderwijzers en onderwijzeressen geen
De eerste spelleiderscursus in j bezwaar is deel te nemen Ook vond spr
Zeeland gelegenheid de spelen op te noemen,
Zooals wij Zaterdag nog in het kortdie in hoofdzaak beoefend worden, als
konden melden liad dien middag eene j bewegingsspelen, wedloopen en kans
vergadering plaats in de sociëteit St. j spelen. Hei voornaamste zijn echter de
Joris, waarop de lieer. E. J. Stegeman] spelen met groote en kleine bal
uit Gorinchem, voorzitter van de tech- De heer J Drab be, schoolopziener,
nische commissie van den Ned. Bond nam hierop het woord om zijn spijt
voor Lichamelijke opvoeding', het doel uil te drukken over de volgens hem te
van de cursussen voor spelleiders uiteengeringe opkomst en om de aanwezigen
zette j aan te sporen lot toetreden tot den
Van. het comité dat zich ten doelcursus en tot het maken van propaganda
stelt zulk een cursus voor Zeeland ledaarvoor onder de niet aanwezige col-
Middelburg op te richten waren aanwe-1 lega's Het is jihin de onderwijzers en 1 gevolgtrekking,
zig de heeren P Dumon Tak, burge-'.onderwijzeressen om le zorgen, dat de]
meester van Middelburg', voorzitter, de cursus slaagt. Tot recht begrip van den Duitschen
zen, Adr. Mulder, ie Neuzen, L. J. dei]ieer Hack, secretaris, mr. J. Adriaanse, De voorzitter onderstreepte dit nog opmarsch kunnen vier voornaamste be-
Rijke te Zaamslag en J. A. Solleveld (te j Drabbe, J G. Gieben, W. de Graaf, eens, ook hij is hel met den heer Drab-, dodingen in het oog worden gevat F.n
Neuzen. i dr. H. Japikse, H. Snijders en C. Weeda. be eens dal hel een groot belang voor wel ten eersle de bezetting van de Rus-
Een „taak" hebben opgekregen: -W. j Verder hebben nog in dc commissie zit-; de natie geldt. ITet eerste jaar zal H<?tsisclio havenstad Riga Daarheen zijn de
A. Blomsaarl te Axel, J. van Damme tetjng de heeren J Hage, F. S. Eriuga, J.moeilijkste zijn, later zullen te veel aan- eerslc. aj aardig op weg Het door Pelro-
Neozen en A va v.m Divhnnm fe Hoek G en C. D. A. Zimmerman. j vragen voor deelname inkomen grad genoemde Tukkum ligt ongeveer 60
Aan de gemeentel. II. B. S. te N e u-
zen zijn toegelaten lot kl. Illb (onvoor
waardelijk). M. de FeijLer te Hoek, J.
H. Goslinga te Axel, J M. Juvrij te Neu
zen, J H ten Kaale te Axel, A. 'J.
KLaassen le Neuzen, J. J. Kolijn te Neu-
Westen gemakkelijker plaatsen, die op
joede kaarten voorkomen kunnen worden
genoemd als plaatsaanduidingen vöor mi
litaire operaties, daar bovendien in Po
len en Galicië geen stellingen-, maar een
bewegingsoorlog hecrscht. Dit houdt de
aandacht gespannen. Dag na dag kunnen
de wijzigingen in de opstelling der le
gers niettegenstaande de geweldige uit
gestrektheden, die worden doorschreden
op den alias worden nagegaan.
Wie dit doet verschaft zich zelf een
voldoening van niet le onderschatten gees
telijke betcekenis. Wij beleven op het
oogenblik toch dagen van wereldhisto
rische waarde. Thans wordt met kanon-
en geweervuur maar niet minder met
strategisch beleid cn bewonderenswaardi
ge zelfopoffering geschiedenis gemaakt
Hel heeft zijn nut, ons dit van tijd tql
tijd in te prenten Wie eiken dag in zijn
kranten de wederzijdschc meedeelingen
entegenspraken aangaande eigen
richtingen en die der vijanden leest, kan
licht de groolc lijnen de ontzaglijke en
ontzagwekkende waarden, waarom hel in
laatsten .aanleg te doen is en het besef
an bij de leiders ook bij de regeling
dei onderdcelen van het krijgsbedrijf ten
grondslag ligt, uit het oog cn de gedachte
verliezen De betrekkelijke eentonigheid
■an de communique's kan het andere,
wezenlijke doen vergelen. Bovendien
spreekt, wat in de onmetelijke vlakten
van Westelijk Rusland geschiedt, niet tot
de verbeelding van 't meerendeel der le
zers,
Het beeld is van Busken Iluetwie
zich in dc onmiddellijke nabijheid be
vindt van de reusachtige koppen of ge
stalten, die in den loop der tijden op
sommige plaatsen in rotsgesteenten wer
den uitgehouwen, bespeuren niet, wat hel
geheel voorstelt. Zij merken slechts de
geiten op. die knabbelen aan hel gras,
hetwelk in de barsche groeven groeit. M
a. w. zij staan le dichtbij, terwijl dc volks-
kunstcnaors, die daar aan 't werk zijn
geweest, evenals een toonzetter, een de
coratie-schilder enz voor de uitwerking
van het door lien tot stand gebrachte het
bestaan van een zekeren afstand litssehen
liun voortbrengsel en het publiek onder
stellen
Ook wy staan te dicht bij de feiten,
die thans de wereld doorschokken. Een
grondig oordeel kan dus nog allerminst
worden geveld. Slechts verwachte men
slap na stap een volgen cn verduidelijken
van de oorlogshandeling met zoo mogelijk
een pnkcle, schuchtere voorspelling of
•eriiietigen en de wereldheerschappij le
-erwerven De „redder van Antwerpen"
heeft blijkbaar een ongelukkigen dag ge
luid. Anders zou hij niet zoo onhandig en
onlogisch hebben geredeneerd
0
Na hel L u s i t a n a'-o nd en o e k.
De onderzoeksraad aangaande de om
standigheden, waaronder een Duïlsche on
derzeeër hel Engelsche passagiersschip
„Lusitania aan de kust van Ierland in
den grond heeft geboord, heeft zijn uit
spraak bekend gemaakt
Daaruit blijkt, dal er geen wapens of
troepen aan boord waren Van Duitsdie
;ijde was dit aanvankelijk als verklaring
voor de handeling van den duikboot-koml-
mandant aangevoerd In de tweede ant-
woord-nota van Berlijn bleek men hier
deze punten le hebben laten vallen. Wel
werd daarin de ondergang van de prach
tige stoomboot met honderden opvaren»
den uitsluitend geweten aan de wijze,
waarop Engeland den zeeoorlog voèrt.
Daarentegen verklaart deze Brilsche
beslissing, dai de gezagvoerder van de
„Lusitaniaweliswaar eenige instructies,
welke hij had ontvangen met betrekking
tot den koers van zijn schip niet heeft
opgevolgd, maar de ondergang daarvan uit
sluitend op rekening van hel torpedeeren
door een Duitschen onderzeeër moet wor
den geschreven De kapitein en eige
naar (Ciuiard-lijn) treft naar hel oordeel
van de onderzoekscommissie geen. blaam
De „Lusitania" had 5000 kisten met
patronen aan boord Bij de verhooren
werd verklaard, dat tot de lading ook
niet-gevulde bommen behoorden. Die kis
ten waren nauwkeurig op de ladingslijst
verantwoord. De raad is mitsdien van
oordeel, dat geen enkel voorschrift van
de Amerikaaiisc.be regeering overtreden
werd.
De lezer begrijpt, waarop dit laatste
betrekking heeft Een Amerikaansch wets
artikel verbiedt het bevrachten van een
oceaanboot, waarop passagiers meegaan,
met ontplofbare stoffen.
Nog heeft de raad bevonden, dal twee
torpedo's hel schip tegelijkertijd hebben
getroffen Men weet, hoe de Duilsche
regeering de tweede ontploffing die aan
boord van de „Lusitania en ongetwijfeld
ook door de bemanning van den bewus-
ten Duitschen onderzeeër waargenomen
werd, door de munitie in de „Lusitania"
veroorzaakt achtte Daarentegen leest
men in de Engelsche uitspraak, dat de
kisten met patronen op ongeveer 50 M.
van de plaats, waar de torpedo's het
schip hebben getroffen, waren gestouwd.
Neuzen en A.r,a. van Dixhoorn te Hoek,
H. Stevens, Sas' van Gent en D. de Vos,
Neuzen.
Afgewezen geen.
Bevorderd van klaase ÏI1B tot kl. IV-
M. G. Harte en *M. P. Moggré van Ter
Neuzen.
Afgewezen 1 leerling.
Bevorderd van klasse IIIB lot let. IV:
J. Buijze van Ter Neuzen en J. A. van
Dis van Zaamslag.
Afgiewezen twee leerlingen.
Aan de M. L. U. O. S. werden bevor
derd tot (de 3e klasse A.: J. de Braai,
M van Dis, M. Drost (voorw.) W van
D#kÖ, J, 't Gilde, RL P. Harte (voorw
A. Herrebout, H. Kramer, M. Kuipers,
D van der Moer, G- de Regt, H. Rochat,
S. Zonnevijlle, J. Stoffels, J. Tollenaar,
A. "Wijne, R. van 'Dixhoorn (voorw.) C
Lensen, A. Lybaert, C. Mijnsbergen, A.
Spruitenburg, C. Verbrugge, J. Weynen,
'C van Wijck. niet bevorderd elf.
2e kl.; R. Beghein, B. de Brouwer, D.
de Bruine, P. Buijze, J. van "Dixhoorn,
M de Doelder, J. Esselbrugge, A. de
Feyter, J. Harte, A. Hoste, H. Rerkhar,
A Klouwers, A. Ivoch, G. Koevoet, P
de Kraker, E. Minnebo, C. Zolleveld, C.
y. d. Vliet, S. 'de Vries, J. IJsebaert, J
v d. Hoog "(voorw.) G. Kaan, T Kolfer,
niet bevorderd 15.
Aan de rijks hoogere burgerschool
te Bergen op Zoom werden uit Rilland
Bath bevorderd
Van de eerste naar de tweede klaSse
met herexamen Corn, van Gorsel.
Van de derde naar de vierde klasste
Jeltje Koning en J. L ,T. Bruijnzeel
en met her-examen M Blok en J Reijn-
hout.
Geslaagd aan de Middelbaar Tech
nische School te Dordrecht voor diplo
ma werktuigbouwkundige de heer H Pie-
terse Jr.
Aan de Universiteit te Üirech;t.
slaagde voor hel tweede gedeelte van
het theoretisch tandheelkundig examen
de heer R. F Sturm van Goes.
vragen voor deelname inkomen
Aanwezig was ook dc heer H. J. Bal- Na de vergadering zal nog veertien .km. 'ten w, vandaar. Voorloopig trek-
fioort, inspecteur van de lichamelijke op- j dagen lijd zijn om zich op te geven keil (]e aanvallers in dat gebied nog ver-
voeding'. j voor deelname bij den secretaris1, den J der Oostwaarts Afgewacht dient, of ,1e
Na een openingswoord van den voor-lieer C. Hack, Nieuwe Poortstraat. 1 Russen evenals ten opzichte van Libau
zitler. die daarin eraan herinnerde dat De voorzitter gaf als nu gelegenheid ook p^ga haasV zonder tegenstaud zullen
de heer de Graaf het initiatief nam totj,aan de aanwezigen zich aan te melden 'overlaten Waarschijnlijk is dit niet
oprichting van een cursus verkreeg deHieraan,werd door vele voldaan en steegjen tweede rukken de troepen van
heer Stlg eraan hel woord. J hel aantal deelnemers lot 23. (Des1 avonds von Hindenburg naar de spoorlijn War-
Deze zette eerst heL doel cn dc werk-vernamen wij dal het intusschen reedssehau- Pf trogrnd op. Dez,% wordt door
wijze van den Bond voor Lichamelijke 1 25 is géworden.) j «ic- Russische Boeg—Naref—Bobr—Njc-
opvoeding uiteen, en besprak daarna de' Riet een hartelijk woord van dankjmen.];nie beschut Weliswaar hebben de
cursussen voor spelleiders aan alle aanwezigen en inzonderheidDuitschers naar het Russische hoofd-
Deze cursussen bedoelen hel verkrij-', nogmaals aan den heer Stegeman sloot, kwartier bekent, vasten voet op de rech-
gen. van leerkrachten voor de leiding de voorzitter hierop de vergadering. teroevers van Windau en Wenla. in N W
van kinderen bij openluchtspelen Het!
eersle werk moet zijn een commissie te
vormen, zoo als hier reeds geschied is BURGERLIJKE STAND.
en dan het zoeken van een goed terrein
en een lokaal, die zoo mogelijk gratis] is. Doch overrompelingen zijn van Min
polen 'Kofno) en Koerland, maar de
afstand lusschen bedoelde streek en de
genoemde spoorverbinding is zoo groot,
dat deze vooreerst uit die richting veilig
-W*. "J— O-—--. TI- TJ 11 A Tr 1 yj v i i '.ij nu
moeten worden afgestaan. De lessen' Van 7—19 Julr uevallen: AKrijger, (]onburg's zijde volstrekt niet uitgesloten,
worden als regel gegeven twee uur geb. de Nooijer, d L. de Leeuw, geb j -pen (je,.cj0 js jlct den bondgenooten
per week en zoo mogelijk door leeraren de Witte, z C. J. de Roos, geb. Schip- om Jie( j,ezjt van fje vesting Warschau le
middelbaar onderwijs gymnastiek, die f 1pet", d.A. Poppe, geb. Gastel, z ,N. de doen Dez„ kau van verschillende kanten
per lesuur vergoed krijgen. Cursisten,] Merk, geb. Maartense, z.M. G. vanbejuw}erd worden De lezer gelieve dat
die 'Van builen komen ontvangen gratis Pienbroek, geb. Verhuist, d. j zinnetje ironisch op te vatten. Een rnili-
RECIITZ AKEN.
Zaterdag1 vertoefde le I-Ioek de
reehter-commisslaris bij de an-ond. recht
bank te Middelburg, teneinde instructie
te houden in de brandgeschiedenis de
Zwarte. Verschillende personen werden
daarbij gehoord.
De verdachte die ter confrontatie
hierheen, was geleid werd na afloop
der instructie wederom teruggebracht
naar Middelburg. Een en ander bracht
begrijpelijkerwijs vee! nieuwsgierigen op
de been.
reis derde klasse per trein, vergoeding
van boot en tramkosten en indien zij
per rijwiel komen 2 cent per K.M. als ze van
verder komen dan 7 K.M. Na afloop der
cursussen worden diploma's uitgereikt
die het recht geven als leiders van
kindercursussen op te treden. De kwee-
kelingjen-cursussen, dus die voor toe
komstige onderwijzers, worden ook van
October tot October gegeven, en zijD
dus juist (geëindigd leg|en Öat de examens
in vak J beginnen. Dit is goed voor de
kans van slagen en maakt levens dat bij
de laatste studie voor de gewone akte
lager onderwijs de cursus niet storend
werkt. In de zomervacantie heeft te Bre
da een centrale cursus' plaats, waai* niet
meer dan 150 deelnemers voor kunnen
worden aangenomen. Deze cursus be
staat uit drie deelen, een voor geslaag
den voor het examen vak J, een voor
gediplomeerde spelleiders en een voor
hen die in hun woonplaats geen cursus
konden bijwonen.
De kindercursussen worden gehouden
van 1 Mei lot 1 November. Er zijn er dit
jsar in 14 plaatsen met ongeveer 2000
kinderen, terwijl nog twee in voorbe
reiding zijn. Deze voorbereiding is voor
al moeilijk ten opzichte van het vinden
van een geschikt terrein.
Spr prees defgielukkige..samenstelling
der commissie van toezicht alhier on de
groote bekwaamheid van den cursuslei
der den heer W de Graaf. Ook de ne
toonde belangstelling van de zijde der
onderwijzers stelt dc spreker zeer op
prijs en als voorzitter van de technische
commissie brengt hij allen, die mede
wei kien, daarvoor dank.
Overleden Joh. Ton, z2 weken
taire wandeling wordl het niet. Maar
daarmee is blijkbaar het doel van dc roe-
righcid ten Zuiden van Giechanof en
THERMOMETER EN VERWACHTING. Prasnytz evenals ten Westen van War-
19 Juli.
Thermometer alhier 8 u. vm. 64
gr., 12 u. 69 gr., 3 u. 72 gr.
Telegrafische mededeeling van het Kon.
Meteorologisch instituut te De Bilt volgens
de waarnemingen van heden ochtend
Hoogste barometerstand 769.3
te Munchen.
Laagste 755.9 te Stockholm.
Verwachting tot den avond van 20
Juli, meest, matige, tijdelijk wellicht krach
tige Zuidelijke tot Westelijke wind, zwaar
bewolkt tot betrokken, waarschijnlijk regen-
of onweersbuien, zelfde temperatuur.
EÜÏTENLAMB.
Ofc OORLOG.
De toestand.
We kunnen er niet genoeg op hame
ren. vergelijk locli op de kaart de vor
deringen van een opmarsch, zooals do
Duitschers en Oostenrijkers thans begon
nen zijn over een duizelingwekkend uit
gestrekt front van ten Westen van Riga
naar dc Oost-Pruisische grens en langs
deze heen en de Weichsel door Oosti
sehau en van de midden-Weiclisel aan
gewezen
Ten vierde merkt men herleefden strijd
ion Oosten van hel genoemde rivier vak
op Daar trachten de Oostenrijkers en
Duitschers de groote dubbel-spoorverbin-
ding Warschau—ICiêf te bereiken en af
te Snijden.
Hel i ii t e r v i e u w me t C h u r c h i 1
De „Deutsche Tageszeitung" maakt
eenige aanteekeningen bij het interview
van deai Londenschen correspondent der
N. R. C. met minister Churchill.
Naar aanleiding van Churchill's ver
klaring dat "Engeland nimmer oorlog zal
voeren tegen Nederland, daar het hier
door het beginsel waarvoor het den oor
log begon, de bescherming van dc kleine
i staten, zou verzaken, zegt de „Tageszei
tung" dat fde befaamde verdediger van
Antwerpen hier de zaak niet juist heeft
voorgesteld De reden waarom Engeland
geen troepentransporten overbracht om
Antwerpen te verdedigen, was dat de
vestingwerken aan de monding van de
Schelde en die. sterke militaire weer
macht van Nederland legen elke poging
van Engeland om Nederland's onzijdig
heid te schenden, zouden te keer gaan.
Churchill - zegt de „Tageszeitung'
Galicië tot aan dc grens die de Boeko- verder heeft nagelaten te ^vijzen op
wina van Rusiand scheidt. We weten wel,don druk, dien Engeland sedert het begin
menigeen ziet legen de moeite op. Men j van den oorlog op Nederland heeft uitge-
meent, al die plaatsen, waarvan de leger- oefend. Zijn bewering, dat Engeland voor,
De technische zijde van de kwestie berichten melding maken, toch niet op België's onzijdigheid vecht, veronderstelt worden en daardoor gerijpt tbt het scliep-
itigsande, wees spr. op het verval van de kaart te kunnen vinden. Ten onrechte, dat Nederland de laatste maanden heeft pen van een standaardwerk, waarin de
Geest en oorlog
Uit hel Duilsche boek „De strijd van
don Duitschen geest in den wereldoorlog"'
hebben we al meer iets aangehaald Het
is een bundel opstellen, waarin verschil
lende Duilsche publicisten, verschillend
ook van geestesrichting, de betcekenis
van den krijg voor Duitschland uit
verschillende oogpunten beschouwen en
belichten,
PhiJipp Witkop zet hel verband tus-
schen de worsteling en de Duilsche let
terkunde uiteen. Wij waren het vorig
jaar zomer niet gereed, verzekert Witkop
maai" toch stonden wij den eersten mobi-
lisaliedag, uit (het oogpunt van de mili
taire organisatie en van de ziel (be
schouwd, gereed.. De soldaten slaken het
Nieuwe Testament, Fausl en Zarathoestra
in den ransel.
Hier onderbreken we onze samenvat
ting van Witkop s beloog een oogenblik.
Natuurlijk doelt hij in het bovenstaande
op eenige intellectueelenf' onder de mili
tairen. Naar zijn. meening stelden de ge
noemde boeken hen in staal, liet onge
hoorde en onverwachte te aanvaarden.
Tevens uil Witkop ongetwijfeld doen uit
komen, dat in het Duilsche leger meer
men sclien dienen, in staal om dergelijke
werken te genieten en behoefte hebbend
aan den troost dier lectuur, dan in de
krijgsmachten der Legenstanders,- welke
hen niettemin voor barbaren, hunnen enz.
schelden.
We herinneren ons, hoe eenige maan
den geleden in een Duitsch orgaan spra
ke was vin of getwist werd over een
plaats in het oorspronkelijk van een der
door Dan te geschre ven werken. Toen
kwam daaromtrent een beslissende aan-
of opmerking uit de Duilsche loopgraven.
Een militair, tot deze troepen behoorend,
had 7.e opgezocht in den Italiaanschen
Dantc, welken hij bij zich had En naar
aanleiding hiervan vroeg een Duitsch dag
blad, o f er in de legers der tegenstanders
wel mensclien zouden z'ijn, die een of
meer boeken van den middeleeuwscheit
dichter in de oorspronkelijke taal "onder
hun scliaarsche oorlogs-bagage zouden
hebben.
Een der beste Duitsclie dichters vare
dezen t ijd, Richard Dehmel, trok ook dea
soldatenrok aan Hij getuigde volgens den
heer Witkop ,.'ik heb van blijdschap ge
weend, toen de oorlog voor mij zeker was
geworden. Hoe diep zalen wij vast ini
materialisme en genotzucht. Wij hadden
behoerte aan den heiligen, alle zenuwen.
spannenden nood"
Ook- wijst Witkop op de oorlogsgedich
ten, die lluuis in Duitschland de redac-
tile-bureaux binnenstroomen en maar voor
een klein deel kunnen worden geplaatst.
Hij wijst op de oerwaarde van menig dier
uitingen Het lyrische heeft plaats ge
maakt voor het epische, ook in de veld-
postbrieven, die zonder schrijversnaam
iii de kranten worden opgenomen Pas
door de7.en oorlog is naar Witkop's oor
deel het Duilsche volk écu blok ge-
