MIDDELBURGSCHE COURANT
I* 133.
138* Jaargang
1918
Zaterdag
3 Juli.
BINNENLAND.
Uit Stad an Provincie.
Iiigezoiidufl Mededeelingen.
P.SLUÏS. I
BUITENLAND.
Ooze eouraüs tewchgnt d a g e 1 g k s, met uitzonder!»» vso Zo - o* /eeitdagea,
Prga per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alls pleataea in
Nederland franco p. p. f 1.25
Afzonderlijke nummer* kosten 5 cent.
AdrerteatW* k 2d ceat pei .egel Bg abonnement veel lager, üsocorte-, coed* a
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regel* f 1.50
alke regel meer 20 cent. Reclame* 40 cent per regel. Groot© letter* near de pis» i
die zg iims£ii«>
SgP~" Adrertextio* vóór éèm nar te bazorg*m\
Kt nummer bestaat uit twee bladen.
LIT DE STAATSCOURANT
Bij Icon. besluit:
is benoemd, tot burgeringenieur bij de
luchtvaai'lafdeeling de lieer H. A Vree
burg;
is, met 1 Oct. aan den insp der post.
en tel te Maastricht, J. C. J C Wijffel-
man, op verz, o. verleend, en benoemd
in zijn plaats W Ringnalda, thans adj -
insp te s Herlogenbosch.
Uit Middelburg.
Op de 4e pagina van het tweede
blad vindt men de nieuwe spoorweg-
dienstregeling voor de Zeeuwsche lijn,
die 5 dezer (Maandag) ingaat.
De muziekuitvoeringen op het Mo-
water alhier treffen dit jaar wel bijzon
der goed weer. Ook gisteren noodde de
zachte avond weder tot een wandeling
rond de tent, waarvan dan ook door ve
len gebruik gemaakt werd, al was het dit
maal lang niet zoo druk als bij de beide
vorige gelegenheden.
Bij den penningmeester van het
Steuncomité te Middelburg, (de heer
Herm Boasson) zijn sedert de vorige op
gave jngekomen van: mevrouw K. (2e
gift) f 100, dhr H. inkwartieringsgeld
f 2. Post- en Telegraafpersoneel, Mid
delburg en Omstreken f 41.50; teeken
beambten, controleurs, bazen en onder-
bazen N. V. „Vitrite Works" Ltd.
f 29.47s; tvekelyksche gift mad. B. D,
fr.s 15; wekelijksclie bijdragen, week van
•24 Juni f 163.95.
Voor de 4Ge uitkeering was noodig
f 412 80
Gisterenavond omstreeks acht uur
heeft op den hoek van de Markt en de
Pottenmarkt een botsing plaats gehad.
De tram kwam de Markt op rijden, ter
wijl een auto uit de richting van de Lan
ge Delft, langs de Gortstraat aankwam
Toen de chauffeur de tram zag kon
I hij niet meer remmen of achteruit rijden
i en reed de tram tegen de auto aan, die
tegen het huis van den heer Groenewe-
gen werd aangedrukt. Het rechter achter
wiel brak op de stoep, en aan beide zij
den was de wagen verder deerlijk ge
havend; de inzittenden kwamen er won
der boven wonder goed af. Het waren
een luitenant ter zee en een matroos, die
de wagen bestuurde. De auto werd door
een paard naai' de garage van den heer
Wijtenburg in de Lange Delft gebracht
Door den inspecteur van politie Van
den Dolder, die bijna onmiddellijk ter
plaatse was, werd een uitgebreid onder
zoek i ngesteld en werden tal van getui
gen gehoord, wier verklaringen echter
nogal uiteen liepen
Een soortgelijk ongeluk, thans met een
auto waarin de vice-admiraal Hecking Co(-
lenbrander gezeten was, kon Jiedenm'or-
gen slechts op het laatste nippertje voor
komen worden. Men vraagt zich af of de
inrit van de Langeviele van de Markt-
zijde voor auto's niet kon worden ver
boden, of er althans een waarschuwings
bord kan worden geplaatst.
UitVlissingen
De directie der Staatsspoor heeft
thans bepaald dat voortrein 102 en volg-
trein 109 (vertrek Vlissingen 's morgens
7 10 resp. aankomst 's avonds-11.30)ook
gedurende de nieuwe dienstregeling vanaf
5 Juli zullen loopen
Uit Walcheren.
Bi^ beschikking van den Minister
van Waterstaat is met ingang van 1
Augustus a s benoemd tot havenknecht
te Neuzen J A. L Meertens, thans sluis-
knecht te Veere
De bestraling van den weg tusscben
Aagtekerke en Westkapelle is ge
reed en nu blijkt eerst goed wat een ver
betering dit heteekent, zoowel voor de
omwonenden als voor het verkeer tus
scben Westkapelle en Middelburg.
De heer J. de Visser is met ingang
van 1 Juli herbenoemd als burgemeester
van Aagtekerke.
Uit Noord-Beveland
De heer C. Schrier te -G*o I ij n s-
plaat is ook door het bestuur van den
Nieuw-Noord-Bevelandpolder benoemd tot
polderbode
Uit Zuldt-Bevelind.
Bij beschikking van den Minister
van Jusülie, is, niet 10 Juli 1915, aan P
J A. Adriani, op verz. e. o. verl. als
plaatsvervangend lid der Kamer van toe
zicht owr de notarissen en candidaal-
notarissen te Middelburg, en is in zijn
plaats benoemd P van der Brugge, in
specteur der registratie en domeinen le
Goes.
De heer E. A. van der Bent is met
ingang van heden herbenoemd als burge
meester vau E11 e w ou t s dij k.
Uit Schouwen-Duiveland-
Het waterleiding(-comité voor
Schouwen—Duiveiand heeft van den Mi
nister van Binnenlandsche Zaken be
richt ontvangen, dat de rijksbijdrage ad
f 5400 in de kosten voor het opmaken
van een definitief plan der waterleiding
voor deze streek is toegestaan, alsmede
dal door den Minister liet maken van
bedoeld plan is opgedragen aan het
Rijksbureau voor Drinkwatervoorziening.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen W.D.
Een inwoner van Brcskens
schrijft ons het volgende:
Alle vier waren ze thans terecht.
Trouwe kameraden hadden gespeurd over
hel watervlak, begeerig om datgene aan
de zwaargetroffen betrekkingen te kun
nen terugbrengen wat nog over was van
die braven wier krachtige jonge licha
men zoo plotseling uit het leven in den
dood waren geslingerd Zoo druk kon hel
bedrijf niet gaan, L zij bij 't volgen van
den koers of bij het ophalen der netten,
of naar elke stip, welke zich op den'
vloed vertoonde, werd de boeg gewend,
tol eindelijk, wonderbaar, de zee teruggaf
wal haar zoo onnatuurlijk was toever
trouwd Alle vier waren ze terecht Thans
zou moeder welen, waai1 haar jongen
rustte Voor de laatste maal zocht de
rouwbark zijn weg naar Breskens' haven,
zijn droeven last toonende aan die stille
schare daar bij de aanlegplaats, wach
tend, eerbiedig, den blik door tranen
verduisterd. De vlaggen halfstok gchc-
schen, zacht en treurig wuivend, brachten
haar saluut oan hen, die hun laatsten tocht
volbracht hadden.
Een stoet van krachtige mannen ge
leidde de baar Hoe voelden allen zich
één in dil groote verdriet. Deze vier
jonge Dvens hadden ook aan hen be
hoord, aan dc kameraden waarmede te
zamen zoo dikwijls dc storm bekampt
was Uil hun midden was een dure tol
betaald aan den oorlog. Ha, voor mist
en sneeuwjacht waren zij niet bang, of
'oor een stijven Noordwester, maar hier,
hier ruslte bet verraad onder den wa
terspiegel.
In stilte glijdt een traan langs de
gerimpelde wang en de vuist nijpt samen
bij de gedachte aan het reusachtige treur
spel waaraan reeds zooveel onschuldigen
ten offer vielen en wellicht nog zullen
vallen
Wegens vertrek van den heer C.
Kole uit Nieuwvliet naar Ginneken is
aldaar gekozen tot voorzitter van de var
kensassurantie „Helpt Elkander" de heer
H. Gar don.
Vanaf heden wordt te C a d zand
regeeringsbrood gebakken, er zijn 39
kaarten voor brood en meel uitgegeven.
De Belgische uitgewekenen te Sluis
konden zich tot heden ter secretarie aan
melden, als ze van 't regeeringsbrood A
12 et per K..G wilden profiteeren. Thans
zijn er 255 broodkaarten voor 1025 per
sonen aangevraagd A.s. week zal inge
zetene en vluchteling "in de gelegenheid
gesteld worden met 't goedkoope brood
kennis te maliën Het aantal vreemde
lingen bedraagt nog 1437
Ut t Zeeuwse h-V la anderen OU
Blijkens te Neuzen ontvangen be
richt behoort tot dc omgtekomenen bij het
zinken van de Katwijker logger K W 147
dc aldaar Ihuisbehoorende 26-jarige J
C. de Regt
Het te Neuzen thuisbekoorende
stoomschip Richard, in 1904 le Stocklon-
on-Tees gebouwd, ongeveer 2950. tons
d w. ladende, is, naar de Tern. Ct. meldt,
door |de reederij naar Noorwegen ver
kocht, voor oplevering einde dezer
maand te Rotterdam, tot den prijs van
445.000
Donderdagnainiddag bracht d Bel
gische minister van kunsten en weten
schappen, de heer Poullet, gelijk wij
reeds meldden, een bezoek aan N e u-
ze n Op het stadhuis waren in de Pïtat»-
zaal bijeen het dagelijksch bestuur der
gemeente en hel comité tot steun aan
vluchtelingen, het bestuur van de nf-
deeling van het Roode Kruis en het
bestuur van de vereeniging tot zieken
verzorging.
De heer Poullel werd aldaar verwel
komd door den' burgemeester, den heer
Huizinga, die er op wees, dal men,
tengevolge van de uitgebreide relaties
4ie van uit Neuzen in vredestijd met Bel
gië bestonden, zich meer dan in an
dere streken van ons laud genoopt,
had gevoeld, spontaan hulp le verleu
nen aan de uitgewekenen, die men zoo
veel mogelijk had getracht van het noo-
dige te voorzien.
Vervolgens werd de minister toege
sproken door den heer Van Cant fort,
consul van België.
De minister Poullet verklaarde lüer-
,op, door koning Albert naar Nederland ite
zijn gezonden om den toestand van de
hier vertoevende] Belgen na le gaan,
maai' bovenal om in zijnen naam de
plaatselijke overheden eu comiié's den
harlgroudigen dank te beluigen voor al
hetgeen ze voorde verdreven Belgen
hebben gedaan, en wat oorzaak is dat
twee namen in-België nimmer zullen
worden vergeten, nl dien van Amerika,
die de bevolking van het bezette België
voor den honger behoedt, en dien van
Holland, dal de vluchtelingen zoo gast
vrij heeft onthaald -en niettegenstaande
den langen duur van den oorlog van
hel noodige voorziet Hij drukte de
hoop uit, dat na het sluiten van den
vrede de reeds beslaande vriendschaps
banden tussclien Holland en België steeds
nauwer zullen worden losgeknoopt.
Vervolgens liet de Minister de ver
schillende aanwezige dames en heeren
aan zich voorstellen, zich eenigen tijd
met hen onderhoudende en nog persoon
lijk dankende voor wat zij in het belang
zijner langenoolen hebben verricht.
Na het beëindigen van dit bezoek, be
gaf de minister zich naar het „Hotel des
Pays Bas" waar in de bovenzaal de ver
eeniging „Steunt Elkander" en een groot
aantal uitgewekenen uit Neuzen en om
liggende gemeenten bijeen was. Ook hier
werd de heer Poullet door den heer Van
Canlfort toegesproken
De heer Poullel hield vervolgens eehe
toespraak, waarin hij de aanwezigen ver
zekerde vau de goede inrichting van liet
leger aan den User, en verklaarde dat ze
met goeden moed de eindelijlce zege kun
nen verwachten, dat zal zijn de zege van
het recht Aangenaam is het hem geweest
le vernemen van de goede krachtige hulp
die de uitgewekenen hier in Holland
zoo -gastvrij genielen. Hulde moet daar
voor worden gebracht aan dal volk. bo
venal aan zijn vorstin, die het daarin
voorgaat
Ten sLotte dankte de voorzitter der
vereeniging Steunt Elkander, de heer Pïl-
lescyn, den minister voor zijn bezoek aan
deze plaats en voor de bemoedigende
woorden, die l«ij namens den dappersten
koning, van het dappere leger, aan de
liier aanwezige Belgen heeft gebracht
Door een uitgewekene werden cp
gloedvolle wijze enkele toepasselijke lie
deren gezongen Met de „Brabanyonne"
werd de bijeenkomst besloten.
De minister stelde de aanwezigen die
hem over een of ander wenschten te
spreken, daarvoor in de gelegenheid.
Te 5 ure vertrok hij met de Prov. boot.
Ned Herv. Kerk.
Beroepen te Zierikzee G. W. Melchers,
Almelo
Bedankt voor 'Thesinge, \V. P. Stra-
tingh, cand Groningen
VOGEL-EN PLUIMVEEVOEDER^
VERSCHILLENDE BERICHTEN.
De correspondent van de „Associa
ted Press' in de Mexicaanschc hoofdstad
meldt d.d 27 Juni vandaar, dat de aan
slag op de hoofdstad lot dusver mislukt
is De Carranzisten zijn er wel binnen
gedrongen doch daarna weer terugge
slagen.
KERKNIEUWS.
- Door dr. J. P. Cannegieter is, naar
de N. Zondagsb. meldt, bij het Classi
caal Bestuur zijn beklag ingediend over
het besluit van den Kerkeraad, om de
godsdienstoefening te handhaven tegen
over de beurt, die door hem gehouden
wordt des avonds.
In de provincie Zeeland zijn naar de
N. Zondagsb. optelt, voor de schrapping
van Geest en Hoofdzaak uitgebracht 132
en legen 73 stemmen.
De verkiezing voor "drie notabelen
van de Ned Herv. Gem. alhier in de
vacaturen van den Brandeler, Rozenberg
en AUaart, is bepaald op Donderdag 15
Juli a.s. 's avonds van 7 tot 10 in de
Koorkerk
DE OORLOG.
„Ik be schub dig."
Een boekbespreking onder de oory
logsrubriek
Waar anders zullen we deze aankon
diging inlasschen? Deze aanklacht, deze
zielekreet, als ge wilt, „door een Duit-
scher", werd immers openbaar gemaakt
wegens, houdt zich uilsluitend bezig met
wat thans ieders 'hoofd en hart ,ook in 'de
onzijdige landen vervult en benauwt
De meeste lezers welen wal het merk
waardige is van deze verschijning „Dil
boek werd geschreven door een D u i t-
s clier Geen Franschman, Rus of En-
geischman. Een Duilscher, die niet is
omgekocht en niet omkoopbaar is. Een
Duilscher die zijn vaderland liefheeft als
wie ook, maar juist, omdat hij hel
liefheeft, daarom schreef hij dil boek
Geboren op Duitschen bodem, opge
groeid te midden, van Duitsche bescha
ving, Duitsch van afkomst, taal, gevoe
len, kent hij alle deugden van het Duit
sche volk, maar ook de fouten en zwak
heden. Uit de deugden vloeien zooals
overal, ook bij het Duitsche volk de
zwakheden voort Uit de deugd de trouw
het blinde vertrouwen dal niet onder
zoekt, of het goede geloof van het volk
bedrogen wordt, uil de deugd van de
aanhankelijkheid de blinde volgzaamheid,
die uigt vraagt of de aangewezen weg
naai' schuld en verderf voert
Het vertrouwen van het Duitsche volk
is door zijn leiders en heerschers snood
misbruikt
Aldus de schiijver op bladzij 246
Zijn naam noemt hij niet om licht te be
vroeden reden Hel omvangrijk werk
verscheen bij de uitgevers Pavot en Cie
te Lausanne Deze melden, dat met het
oog op den oorlogstoestand, en de cen
suur enkele gedeelten van hel manus
cript voorloopig werden weggelaten. De
ze gedeelten zijn door open ruimten
aangeduid.
Buitendien ontbeert hel uit zich zeif
reeds de aandacht trekkende werk geen
aanbevelingen of inlroduciies. Dr An
ton Sufcer in Lausanne laat het met een
enkel woord in het licht verschijnen.
Daarbij noemt hij den auteur een „warm
voelend Duilscli vaderlander"
Nu ligt de Nederlandsche vertaling
vóór ons Niemand minder dan Fredo-
van Eeden schreef daar een voor
rede bij. In het kort zet hij „het ware
karakter van den grooten oorlog" uileen,
wel te verstaanzooals dat den heer
Van Eeden „van den aanvang af duidelijk
geweest" is. Men is aanstonds geneigd
den schrijver van „De kleine Johannes"
met die zich gelijk gebleven vastheid
van inzicht van harte geluk te wen,-
schen. Hoe weinigen kunnen hem dal in
trouwe nazeggen f Voor hoe velen onzer
is de oorlog zijn ontstaan en alles, wal
daarmee verband houdt, iets van zoo ver
bijsterende en ingrijpende grootschheid,
dat de vraag', waar het omgaat evenmin
uit de verwarrende veelheid vau drijfV
veereu en verschijningsvormen kan wor
den beantwoord als die naai' den schul
dige
Van Eeden evenwel weet raad „Het
gaat om de vraag „autocratie of demo!-
cratie?', „absoluut monorchism© of repu
bliek?' Boem De 'formule is gevonden
waarin hel wereld- en ziels-schokkend
gebeuren van dezen tijd als in een note-
dop kan worden samengeperst't Heeft
waarlijk iels van een goocheltoer, waar
van 't onschatbaar nut is, dat hij den-
gene, die hem uitvond of aanvaardt,
verder gerust laat slapen- Wij allen im
mers, wij pijnigen dag aan dag onze her
senen met de vraag naar een richtsnoer
lol het begrijpen van wal aan bloedige
en gruwbare ernst voor onze ontstelde
bogen wordt gestuwd, met de behoefte
aan klaarheid, aan scherping van ons
stomp gedacht verstand in deze barre en
barsche duisternis.
Van Eeden levert hier een geneesmid
del. Hel past voor alle nooden En 't
lijkt op 't ei van Columbus' Dat we dót
niet eerder hebben gevonden'
Het heeft echter een ernstig bezwaar.
Natuurlijk heeft de scherpzinnige Van
Eeden dit terstond beseft Rusland staat
aan den verkeerden kapt „en vecht voor
een zaak, die het zou willen bestrijden".
Ma ar dit bezwaar wordt spoedig weggebe-
zemd het „verandert hieraan niets
Van Eedeu's inzicht stemt dus overeen
met wal boven van den schrijver zelf
werd aangehaald liet Duitsche volk is
niet slecht, maar het is door zijn leiders
misleid.
Met opzet wijlden we even bij de voort
rede. Frederik van Eeden is een man
van gezag. Men is overtuigd, dat hij
niet iels neerschrijft zonder hel rijpelijk
overwogen le hebben En Tiaar nu de
wereldoorlog aan ieder onzer, voorzoo
ver de drang in hem gist, te begrijpeu,
wat er in de wereld en dus ook iu hem
zeiven omgaat, onontkoombare vragen
stelt, zal men licht geneigd zijn, de over
geschreven woorden en wat er verder in
de Voorrede volgt ,als een Evangelie le
aanvaarden, zonder dat men zich af
vraagt, of Frederik van Eeden, hoe veel
zijdig begaafd hij overigens ook zij. in
dil opzicht de meest betrouwbare gids is.
Bovendien schijnt ,wat hij schreef, ons
geen gelukkige inleiding op 'l boek zelf.
Dit toch is zonder twijfel een klacht,
die indruk maakt door den toon van
harlstochlelijken ernst, waarmee hij
wordt uitgesproken, door den ernst vau
nauwgezet- en onpartijdigheid tevens
waarmee de onbekende ze uitwerkt cn
staaft Hij heeft zich waarlijk hiervan
niet m e t een Jantje *van Leiden afge
maakt Blijkbaar mei onuitputtelijk ge
duld, met scherpzinnigheid en ijver heeft
hij de verschillende officieele bescheiden
bundels, die met betrekking tot het ont
staan en de ontwikkeling van dit wereld
wee hel licht zagen, doorgewerkt, ze
vergeleken, de feiten gegroepeerd en
daaruit zijn besluiten gelrokken.
Voor dal alles hebben wij den diepslen
eerbied. Van zijn goede trouw heeft deze
Duilscher ous weten te overtuigen Hij
schijnt waarlijk le behooren tot die meu-
scheu. op welke we boven doelden, die
nl gepijnigd worden door het besef,
dat hel Recht als zoodanig in deze we
reld niet steeds zegeviert, maar dat het
soms de "Macht noodig heefl, die het te
gen een andere beter toegeruste macht
lean afleggen Aan deze biltere overtuiging
dat het een het ander lang niet altijd'
dekt, dankt dunkt ons dit geschrift zijn
ontstaan Daarmee wilde de auteur bij
dragen tot hel in het volle licht zetten
an wie hij als de ware schuldigen be
schouwt Een op zich zelf edele poging,
gelufgcnivan zelfstandige karakterkracht.
Dat hij daarbij betrekkelijk onpartijdig
le werk ging, leiden wij o a af uit zijn
oordeel over de houding van keizer Wil
helm vóór '1 uitbarsten van den krijg.
Wij beseffen overigens, dat we om de
voornaamste vraag rondfladderen, als in
deze zoete avonden een vlinder om de,
brandende lamp Bent ge net eens met
wat hier wordt verkondigd? M a, w er
kent ge, dat Duitschland inderdaad aan
allen jammer, waarvan het besef dezen
Duilscher niet in de laatste plaats tot
schrijven dreef, schuldig staat?
Zoo zal men ons ongeduldig vragen
Doch wtij blijven het antwoord schub»
dig. Niet uit zwakkelijke vrees, ous aan
koud water te branden Maar we biechten
hel eerlijk: wij achten ons da;u'ioe niet
bevoegd Ja, we gaan verder we nieenen,
dat voor hel oogenblik niemand daartoe;
bij machte is.
Wij voor ons hebben hel al meer dan
eens uitgesproken we zijn van oordeel,
dal de oplossing niet zoo gemakkelijk is.
De omstandigheden hebben deze gewel
dige b 4sing onvermijdelijk gemaald De
wereldgeschiedenis zelf zal beslissen.
Maar ook hebben we al gewezen op de
noodzakelijkheid, voor wie dei huidigen
oorlog en zijn ontstaan bestudeert, de'
wereldgeschiedenis van de laatste jaar-