BIJVOEGSEL
FEUILLETON.
KONING ZIJN.
Zaterdag S Juni 1915, no, 130.
Een merkwaardige verandering.
Ongeveer een jaar geleden hebben we
de aandacht gevestigd op liet verschijnsel
dal blijkens de bevolkingscijfers van 1913
in verreweg de meeste gemeenten van
ons land meer personen vertrokken dan
dat cr zich vestigden, met uitzondering
voornamelijk van Den Haag, Rotterdam
en Amsterdam, die uit dien hoofde meer
wonnen dan zij verloren, en voorts ook
de mijndislrictcn van Zuid-Limburg,
We hebben toen ook aangetoond dal
dit geen nitzonderingsvcrschijnsel was van
dat eene jaar, maar een uil de vorigei
jaren voortgezette beweging der bevol
king, alleen minder duidelijk in 'l oog
springend tengevolge der aanvulling van
de bevolking door meerder geboorte dan
sterfte.
We hebben met cijfers laten zien dat
•Je provincie Zeeland door meerder ver
trek dan vestiging in 1911, 1912 en 1913
telkens ongeveer 2100 inwoners per jaar
verloor, en dat onze provincie liet hoog
ste verhoudingscijfer voor dit verlies aan
wees van alle provincies, maar dal de
overige provincies alle verlies hadden te
K'öeken, behalve Z.-Holland, N.-IIolland
en Limburg1, waar echter dat voordeel
geheel was te verklaren door den aanwas
i» de drie genoemde steden en in hel
mijndislricl, daar bijna alle andere ge
meenten in die provincies óók verlies
hadden, of althans gcon aanwinst van
ibeleekenis,
En nu, in J914?
De in de St. Ct. van 31 Mei gepubli
ceerde statistiek van den loop der bevol
king van 1914 geeft heel iels anders te
zien.
Behalve Zeeland en Friesland, die ech
ter veel minder verloren dan toen, wij
zen nu aüe provincies een vestigings
.overschot aan, zooals blijkt uit onder
staande label waarin we het verschil lus-
sehen vertrek on vestiging vermelden iu
1913 en in 1914 in totaal en daarnaast
berekend per 1000 inwoners:
1913 1911
tal. p. d. tot. p. d.
Z. —2100 —8.89 —1013 —1,27 -
Fr.. —3050 —8.33 —412 —1.1*2
Gr. —1650 —4 90 +261 +0.78
Ut. —1218 —4.09 +1190 +3.91
N.-Br. -2191 —3.38 +1051 +1.60
Gel. —2210 —3.33 1197+1.79
Dl*. -418 -2.30 +269 +1.45
Ov. —349 —0.89 +891 +2 21
Z.-ÏI. +4132 +2.86 +6061 1.03
N.-rlI. +4591 +3.97 +9722 8.26
L. +5193 +14.5 +5661 15.29
En als men dan vraagt hoe datplotr
selinge algemeene verschijnsel verklaard
moet worden, dan blijkt dat niet Jiierr
in te zoeken te zijn, dat zich zooveel
meer personen in de gemeenten vesligden,
maar is 't eenvoudig een gevolg van hel
feit dat miuder personen uit hun ge
meente vertrokken dan in 1913.
Wanneer men het totaal-cijfer neemt
van de personen die zich nieuw in de
verschillende gemeenten van ons land
vestigden, dan krijgt men voor 1913 een
getal van 432.463, ien jn 11911 van 415,563.
Dal is dus zelfs een voor liet afgeloopcn
jaar ongunstig verschil vau 16.900.
Neemt men daarentegen liet totaal
cijfer van de personen die uit alle ge
meenten van ons land vertrokken, dan
blijkt het dal in 1913 431,736 van woon
plaats veranderden en in 1911 slechts
390 GS2, een verschil van 41.054.
En daarin hebben we tevens de verkla
ring van die plotselinge veranderiug
Door COLETTE «YVER.
in hel oorlogsjaar werden de Pïens'clieu
niet naar de bedrijfscenfra's gelokt.
Zeer duidelijk is dal voor hel zoozeer
door de crisis getroffen Rotterdam waar
zich ui 1913 21.778 personen vestigden
en in 1911 19.819
Daarentegen is Amsterdam weer een
uitzondering, want cr vesligden zich in
1913 30.537 personen en in 'l afgeloopcn
jaar 34 428 Welke omstandigheden daar
toe meewerkten, kunnen we niet uilma
ken Een feit is het ook dal or 2000
personen minder uit die stad vertrokken,
nl. ruim dertig duizend iu 1913 en ruim
acht en twintig duizend in 1911 Onze
hoofdstad schijnt dus groolc aantrek
kingskracht te hebben gehad ook in de
isisd.lgcu.
Dal hel opmerkelijk hoogc aanwins9-
tijfer voor Limburg verklaard zou kun
nen. worden uit de sluiting dor grens gaat
niet geheel op, want hel totaalcijfer voor
hel vertrek uil dc gemeenten dier pro
vincies, dat 32 061 was in 1913, daalde
slechls lot 31.284 in 1914. Maar evenmin
vestigden zich er meer personen, want
in dal opzichl daalde hel totaalcijfer van
37.257 lol 36 947. Trouwens, het verschil
met 1913 is per duizend slechts gering,
in verhouding zelfs veel geringer dan in
de andere provincies.
De algemeene conclusie is echter wel
deze. de gebeurtenissen iu 1911 hebben
de vei'huizingsbcwegLug aanzienlijk bei-
peda.
Ten opzichte van Z e e 1 a n d nog en
kele bijzonderheden, die we pullen uit
het Prov. Blad.
We hebben nog altijd de twijleiachtige
eer dat onze provincie helgrootste ver
liescijfer aanwijst. En we herhalen, wat
we bet vorig jaar ook reeds schreven,
dat de landverhuizing naar andere wc-
relddeelcn wel eenigen maar toch geen
overwegenden invloed heeft In 1913 bijv.
was hel t jlaalcijfer van het vertrek uit
alle gemeenten der provincie te zamen
15 504, en toch zijn loen blijkens hel
Prov, Verslag slechts 384 personen naar
andere werelddeelen vertrokken.
De overigen gingen dus: geootcudeets
natuurlijk naar andere gemeenten in Zee-,
land, en verder naar elders in ons laud
en voor een betrekkelijk klein cijfer naar
andere landen van Europa.
Maar het verlies iu 1911 was dan
toch de helfl van de drie voorafgaande
jaren. Ziehier een overzicht:
Gevest. Vertrok. Verschil
1911 12827 14.948 - 2121
1912 13.211 15.483 —2242
1913 13 401 15.501 -2100
191 1 12045 13.058 1013
'Ook hier blijkt dus weer dat hel min
der vertrek de oorzaak van liet mia-
der ongunstig verschil is. En dal blijkt
ook in onderdeelen.
Zoo was, om enkele der meest dui
delijke voorbeelden te nemen liet lol.aal-
cijfer van het vertrek uit:
1913 1911
SI. Annaland 124 82
Axel 246 197
Bruinisse 165 79
Goes 547 485
Groede 247 216
jJlonlonisse 245 2Ó4
IJzendijke 272 224
Koudekerke 331 233
Middelburg 1102 1117
Neuzen 649 538
Sas v. Gent 251 151
Sluis 255 178
Vlissingen 1626 1265
Zierikzee 412 313
Men make zich dus geen illusies dal
de vermindering van het verlies dooi*
moer vertrek dan vestiging het begin be-
leekenl van een nieuwen toestand. De
:ijfers voor bel aanlal in alle gemeenten
nieuw gevesligde personen waarschuwt
at voldoende voor die gevolgtrekking.
Want ook daL nam, zooals men hierboven
zag, met duizend af, vergeleken bij lwe<
oorgaande jaren.
Maar dan nog: men make dc zaak niet
te Irasfisch. Dat jonge menschen weg
trekken om elders hun brood tc verdie
78).
„Ze hebben je 'daar veranderd", brom
de hij, „je bent jezelf niet meer; een jaar
geleden zo,u je mij aangemoedigd heb
ben,"
„Nooit", riep zij uit, „en onze goede
meester zou je vervloekt hebben, als hij
geweten liad, dat je van plan was een
moord te doen,"
Zij keken alkaar aan en wantrouwden
elkaar. Maar nog een trachtte Clara hem
met (zachtheid over te halen; zij nam
Ismaêls hand en drukte die in de hare.
„Ik smeek je... Denk aan den dag,
waarop ik naai* je huis gebracht werd; ik
was een arm, klein verloren wezentje,
een ding dat niemand toebehoorde, een
slumperdjc. Ilij en jij hebt medelijden
met mij geliad. O, hoe heb je mij altijd
met teederheid omringdt dat ben ik niet
Vergeten, boor! Neen, een wees ben ik
nooit geweest, ik werd meer verwend,
vertroeteld en geliefd 'dan welk ander
kind ook. Hk vergeet tlat alles niet, Is-
maël; alles wat ik ben, dank ik'ons bei
der vader en 'jou. Maar wanneer je mij
weigert, wat ik je vanavond vraag, zou
het imij zijn alsof je al het goede, dat
je mij deed, ineens in mij verbrijzelde. O,
zie^ b0|6 ik je bidl ho» ik je, smeek, Is-
nen, cn dal is toch de lioofdbeteekenis
van 'iel verschijnsel is niet louter na
deel voor de achlerUlijvénden, vooral niet
in een iandbouwproviiicic als de onze
Want men vcrgele niet dat de totale
bevolking der provincie nog altijd iets*
loeneeml door hel geboorteoverschot
Opmerking verdient echter ten slotte
nog dal ook ten opzichte van het geboorte
overschot Zeeland hel laagste vevhovr-
dingseijfcr vau alle provincies aangeeft
Berekend per duizend inwoners der
bevolking was hel geboorte-overschot
dat is de meerdere geboorte dan sterfte
in. dc verschillende provincies:
Zeeland 13 41
Friesland 13 14
N -Holland 13 9!)
Utrecht 14.61
Groninien 15.20
Gelderland 15 47,
Overijssel 16 04
N.-Brabant 17 19
Z -Holland 17 17
Limburg 18 41
Drenlho 20.01
Toch is het geboortecijfer voor Zeeland
niet het allerlaagste. Het is 23 58 per dui
zend inwoners, terwijl Noord-Holland op
25 06 slapt Haar die provincie heeft
weer een veel gunstiger sterf te-cijfer, nl.
1122 per duizend, legen 12 33 per duir
zend in Zeeland.
Wanneer uw gezondheid
begint af te nemen
Van dc geboorte lot den dood stroomt
hel bloed onophoudelijk door de nieren
om gefiltreerd tc worden. Indien de nie
ren echter ziek of zwak worden, kunnen
zij het bloed niet behoorlijk filtreeren en
de urinairc onzuiverheden in het bloed
verspreiden dan ziekte door uw geliecle
gestel
De patiënt begint zich onnatuurlijk ver
moeid, zwaar en dof te gevoelen, hij
wordt prikkelbaar en ellendig De onzui
verheden kunnen zich nestelen in de
spieren en gewrichten cn rheumalisclie
pijnen veroorzaken De urinewegen kun
nen aangedaan worden cn waterzuchtige
zwellingen verlooncn zich. Hel hart
schijnt niet goed tc werken, de handen
en voeten zijn dikwijls koud, en de pa
tiënt kan aanvallen van duizeligheid heb
ben.
Nierziekten zijn dikwijls laslig Ie ge
nezen, omdat zij zoo vaak ongestoord
zich verder kunnen ontwikkelen. En
noodlottige ziekten zullen ongetwijfeld
volgen, indien zij nog verder verwaar
loosd worden. Begint daarom reeds bij
het eerste optreden van de bovengenoem
de verschijnselen met hel gebruik van
Fosters Rugpijn Nieren Pillen, die dc
nieren wederom tot werking brengen,
heelen en versterken, de urine-afschei-
ding regelen cn uw "kwalen doen ver
dwijnen.
yïe Middelburg verkrijgbaar bij den heei
Joh. de Roos, Vismarkt K 157. Toezen<
ding geschiedt franco
na ontv. v. postwissel
f 1.75 voor één, ol
t 10.voor zes doozen.
Eischt de echte Foster's
Rugpijn Nieren Pillen,
weigert elke deos, die
niet voorzien is van ne
venstaand handelsmerk
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Van en over alles en ieder
een door Louis Couperus.
L, ,T. Veen, Amsterdam
De boven overgeschreven woorden vor
men een verzamel-titel. Hij omval oen bi
bliotheekje van Couperus-novellen We
drukken ons met opzet zoo uit Men.
weet toch, hoe de schrijver de laatste
jaren in zijn reeds zoo uitgebreid oeuvre
daarmee een nieuwe periode geopend
maël, bega geen moord
Hij herhaalde, terwijl hij hjaar woest
aankeek
„Ze hebben je daar veranderd. Waar
om hecht je zooveel aan het leven van
dien man?"
Zij stotterde
„Misschien als je hem kende, zou je
ook veranderen..."
„Als ik hem leende?" zei hij spottend,
„keu ilc hem soms niet'? Een man ken
je uit zijn daden: ik heb al Wolframs
daden (overwogen en hem daarnaar be
oordeeld op die manier bedrieg je me
niet; Rij is een verderfelijk man."
Zij bleef opgewonden volhouden:
„Hij is niet wat jij denkt
Ismaël zei geen woord, maar onderwijl
nam hij Clara nauwkeurig op: hij lette
op ièderen gelaatstrek, keek onderzoe
kend naar haar wijdgeopende oogen, nam
alle teekenen. van haar aandoening waar.
Dat was een nieuwe vrouw, die daar voor
hem stond. Hij had haar nooit zoo ge
zien, hijgend, koortsachtig, het "gezichjt,
dat anders rustig was als van een "beeld,
geheel veranderd door een heimelijke»
angst, liaar lieele gestalte trillend van
een gloed, die haar nog schooner maak
te. Een gedachte schoot als een bliksem
straal door zijn brein. Hij werd vaalbleek.
Twee-, (dJriemaal Trachtte hij te spre
ken, maar zijn keel was als dicht ge
snoerd. Eindelijk kwam hij naar Clara
toe, greep haar vast 'b'ij de polsen, keek
haar doordringend aan en zei met nau
welijks verstaanbare stem:
„Heb je hem lief?"
Zonder te antwoorden keek zij hem
overbluft, verstomd aan, alsof ze hem
eigenlijk niet zag. Toen zei ze ineens.
„Wel neen'... zeker niet!, 't is on
zinnig, wat je daar zegt: jou heb ik
lief..."
Tegelijkertijd lag een glimlach van ge
lukzaligheid, die in lijnrechte tegen
spraak was met liaar verontwaardigde
woorden, op liaar gelaatstrekken. Zij her
haalde
Wolfram liefhebben, ik? Waar deuk
je aan, Ismaël! Hem liefhebben? Lief
hebben 'F
En zij s cheen een genot te vinden in
het herhalen vau dit woord, alsof zij er
lang den geur van opsnoof, den smaak
va» genoot. Maar Ismaël bromde dof:
„Je hebt hem lief, dat voel ik wel
O, wat verdedigde je hem vurig zoocven
Jij, die zoo verstandig redeneerde over
onze armzalige liefde, wat raakte je in
vuur, wat was je ontroerd, toen liet om
dien man ging' Hij heelt je 'veroverd,
zeg liet maar, beken het maar, hij h^eft
je veroverdHoe heeft hij dat ge
daan
Zij stond daar onbeweeglijk, de oogen
wijd open, als verblind door een plotse
ling licht. Zij maakte een beweging van
mei-begrijpen.
„Wat moet ik je daar nu op antwoor
den? Ik heb in gedachten altijd aan jo,u
toebehoord. 11c ben je verloofde. Hij
hij ishoe tz'al ik zeggen een
buitengewoon wezeneen wil
heeft. Aan Cremer of een dergelijke» ni-
yellen-schrijver, moet men dan ook in l
geheel niet denken.
Verscheiden, wellicht alle, van de be
knopte. hier verzamelde kunstwerken als
eenvoudige, maar tevens kostbare juwee-
lon vonden reads in „Hel Vaderland" als
feuikclon oen plaats, in een voorrede be
stempelt de schrijver ze behalve aldus
ook als dagboekbladen. Ecu dagboe!^
bijgehouden op de zwerftochten, waarop
Couperus verzot is. 'II 8W
Deze reeks beslaat uit tweemaal vijf
boekjes De. paren zijn „Van en over mij
zelf cn anderen", „Rome", .Geneve, Ploi-
nee", „Sicilië Venetië cu München",
i „Spaansch Tourisme" getiteld. Alle
behandelen dus builenlandsche loeslanj-
den. Men weet immers, hoe ook liet eerst
genoemde in Italië speelt.
In diezelfde, aangeduide Voorrede legt
de schrijver van dezen „tuchtigen hen-
druk" rekenschap af. De lezers hebben
daar schuld aan. Zij zouden de „schetsen
cn praatjes" gaarne willen herlezen, „in
bed of in bad, in huis of in den trein, in
den tuin of in de rookkamer
Werken van Mclatï van Java.
L, J. Veen. Amsterdam
(Vau de bij onze dames zoo geliefde
werken van Melati v an Java bezorgde de
L. J Veen ons een nieuwe, zeer goed-
:oope uitgave. Voor drie gulden stelt
men zich in bet bezit van deze zes dec-
leu, die niet kloeke letter zijn gedrukt
en in een aangenaam formaat werden uit
gegeven. Men kan zich dan zoo vaak
men wil hel genot gunnen van bet her
leven v an Bonte Wimpels, Orchidee, Haar
Ileld, De Freule cn hoe de bekende hoe
ken meer mogen heelen Zij geven in
onzen oorlogszuchtigen lijd oen vreed
zame afleiding.
dceren, omdul hel een hecle kunst is een
goedkoop boekje mei vogelafbeeldingen
in handen Ic krijgen, geschikt voor de
jeugd. En nu uiel deze duidelijke afbeel
dingen in handen kunnen de kinderen
althans van 18 vogels thuis controleeren
wat ze puilen hebben gezien. iels wat
van groot nul kan zijn. Al is de+msten-
(lamsche „vin-kies' -legende nu niet zon
der meer aan te nemen, een feil is hel dat
ook gvoolevcn voov> menigen vogel staan
als voor oen onbekende.
„Hel T o o n e e l
De sierlijke omslag, het royaal for-
ttiaal, het fraaie papier, de kloeke letter
vooral, de sprekende afbeeldingen,
met het looneel in verband slaand - liet
doet alles aan bekende periodieke loo-
ncel-uUgaveiv in 't buitenland denken'
Ilier was men een zoo flink en smaakvol
uitgevoerd maandschrift, uitsluitend aan
dezen tak van kunst gewijd, ontwend
I)e redactie zinspeelt in „Een woord
vooraf' op een dergelijke vluchtige ver
schijning uit tpöneel kringen van jaren,
geleden. Nu hecfl het Tooncelverbond'
zich ervoor gespannen. \'oor de lede»
'au dal Verbond is liet in de eerste plaats
bestemd. Achterin vindt men dc daarop
betrekking hebbende- Mededeelingen
Maar ruimer gezien, dankt dit orgaan
zijn ontslaan aan de herleving van de loo,-
neelbelnugstelling. die de laalsie jaren
merkbaar was De bedoeling' is natuurlijk.-!
bel vaderlaudsch tocncel Die gelijkenis
met soortgelijke publicaties van over de
grenzen, was dan ook maar schijn. Dit
eerste nummer houdt zich uitsluitend'
met Nedeilandsclic looneelspelers, -speel
sters cn -schrijvers bezig. We vinden er
iels in over Schoonhoven's en Heycr-
mans' jubileum, over „De Rivalen„On
der één Dak" en „De gulden Riddertijd",
over mejuffrouw Wilhelmina Diiyniaei'
■an Twist, wier beeltenis den omslag
tooit, en mevrouw Caroline- van Domme
len, alles met afbeeldingen
Redacteur is de heer II. de Boer, ad-
mi nislraleur de heer L\ A Dickhoff Jr.,
den Haag.
Een nieuw K w arte t
De Tuinbouw Mij. „Gelderland le
N'oede, die aan de jeugd al zooveel aan
gename uurtjes heeft bezorgd door de
uitgave van haar Vruchten-Kwartet, hoeft
zichzelf bijna nog overtroffen door
nieuwe ongave op dat gebied, nl. een
Vogel-Kwartet.
Bij dat Vruchlenkwartet heeft bel ons
getroffen dal de jeugd daarmee spelen
derwijs Lenend raakte met naam en uilen-
lijk van tal van vruchten
Maar dal nu op dezelfde manier de
jeugd ook bekend gemaald wordt met hel
uiterlijk der vogels, is te meer le waat>
II c t s c li rij ven in e I de linker
hand.
In dc jongsle, te Amsterdam gehou
den vergadering der „Vereeniging van
Weesvaders" werd besloten 'om in navol
ging van hetgeen in een Rotterdamsch
Weeshuis met succes toegepast is, ook
in het weeshuis der vereeniging „de Ca
ret van Walreestichting' te Dieren, te
doen onderwijzen, namelijk liet senrijven
mei de linkerhand.
Als redenen voor deze proefneming
werden de volgende motieven aange-
oerd
le door tuberculose zijn er verscheiden
kinderen, zelfs volwassenen, die het ge
bruik van rechterarm moeten missen
in den tegenwoordige» oorlog is
het aantaL geamputeerde», aan rechter
hand en arm ontzettend groot, zoo zelfs,
dat in Duitschland reeds scholen zijn
geopend om dezen te leeren schrijven en
werken met de linkerhand.
3e ongevallen, als breken van arm of
pols.
4c ter bevordering van de alzijdige
ontwikkeling
Voorls werd besloten in een request
:an den Min van Binn Zaken te ver
zoeken. liet daarheen le willen leiden,
dal bij wijzigbig der onderwijswet re-
cning wordt gehouden om hel schrijven
■n algeheel gebruik der linkerhand reeds
op de school in te voeren
Niemand kan weten Zelfs jij niet
Een lange rilling voer haar door dc
leden. Zij zcide in hevigen angst:
„Ilij moet niet gedood worden, Is
maël!'
Hij draaide zich om en onderdrukte
een snik:
„Acli", zei hij, overmeesterd door
smart, „mijn Clara is mij ontnomen'"
Clara dacht droomerig:
„Waarom lijdt hij zoo? Is hel dan waar.
wat hij zegt? Wat is liefhebben dan toch9
die groote stille vreugde was dus liefde?
Zij voelde zich onuitsprekelijk geluk
kig Plotseling zag zij Ismaêls smart. Ilij
stond met de ellebogen tegen liet hoofd
einde van het ijzeren bed geleund en
steunde het hoofd in de hand. Een hS
gende ademhaling deed zijn mager li
chaam schokken. Zij ging naar "hem toe,
vol medelijden en raakte zijn schouder
aan. Hij schrikte op en klaagde
„Ik had niets dan jou op de wereld,
en nu ontnemen ze me zelfs jou, hij bad
overvloed van goed en genot, alles wat
hij maar wilde en 'nu wil hij nog mijn
eenige geluk er bij."
„Beste, je weet niet, wat je zegt.
„Ik ben volkomen helder. Hij heeft
eerst je geest ingepalmd. Wat heb je v-oor
do Unie gedaan, sedert' jc in het paleis
bent? Ben je (otius van dienst geweest,
heb je ons verdedigd, zooals je ons be
loofd had? Een vrouw als jij beheersclit,
wanneer zij spreekt. Als je geweld hadt,
zouden we hu overwonnen hebben. Maar
je verstand heeft zich gebogen onder de
RECHTZAKEN.
Arr. Rechtbank te Middelburg.
Iu de zitting van gister werden voorts
nog behandeld dc volgende zaken
De koopman F. W. K., uit Goes, slond
terecht wegens hel onder valsclie voor
nemens trachten le bemachtigen van 250
K G- boonen.
De getuige J. Nijsseu, Ie Kapalle, zeis-
de. dal bekl. hem 'had gezegd te koopen
oor den -zaadhandelaar I.os to Zwijn-
drechl De boonen werden voor 7 cent
per K.G Ie Goes geleverd, doch niet be
taald, maar later bood bekl hem 6 cent
per K.G., waarop getuige niet inging.
Bekl ontkende gezegd te hebben dat
hij dc boonen voor Lxs kocht, doch oók
dc vrouw van Nijssen zcide, dal de boo
nen door lussclienkomsl van bekl aan -
is -verkocht werden.
De cisch luidde drie dagen gevangef-
nissiraf; overwogen werd hierbij dat
Nijssen nog getracht liad de zaak niet le
dien vervolgen, toen het echter reedq
te laat was.
Voorts werd geciscbl legen
J. R., Zuiddorpc, poging tot uitvoer
■n aanbieden van geld aan militairen, 2
m. gev
F J. v K., Clingc, diefstal, 1 w. gev
T J. S., Sas vari Goal. mishandeling,
f 10 b. s. 10 d. h.,
J. R Zuiddorpc, afhakken vau een
spar, f5 b. s. 5 d. li
I S v. II en S. de C.Schoondijkej
mishandeling, voor ieder f 20 b. s. 20
d h
en voorls nog voor een ander geval van
mishandeling tegen J. S v II., 1 m. gev
A. B. B., Wissekcrkc, diefstal, f 20 b.
s 12 d. h
E. v EITansweerl, mishandeling, f 10
b. s. 10 d h
A P. de W Middelburg, belcediging,
f 15 b s 15 d. li.;
gemeenplaatsen van dien bekrompen ke
rel. Hij heeft jc met 'holle frases vast
gepraat. hij was mooi, hij glinsterde van
al het goud, hij heeft je willen inpakken
En je bent zoover gekomen, jij. de groo
te vrije Hersberg, dat je Voor het land
de onderdrukking van dien man aan
neemt, onder zijn juk buigt
Zij zag nu een wilden Kosor tegenover
jtfuh, vol baat, angstwekkend niet gebal
de vuisten, sidderend van woede. Zij be
greep, dal alle smeeken verder nutteloos
zou zijn, dat Wolfram voorgoed veroor
deeld was. Toen overviel haar een hevige
angst. Zij zon haar leven hebben willen
geven in Wolframs plaats hebben willen
sterven. Plotseling school liaar iets te
binnen „Hij zegt dat ik hem liefheb.
Liefhebben, dal is zich geheel geven. Men
kan zich op verschillende manieren geven
en opofferen Een 'oogenhlik nog aar
zelde zij; toen ging zij vlak naast Ismaël
staan en fluisterde leader en met nog
meer overreding:
„Luister, Ismaël, laat nu die onzinnige
gedachten varen. Verdenk je mij? Voor
wie houd je me dan? Hoor eens, Willen
we samen Oldsbuvg verlaten* de mensch-
heid zal zich zonder jou wel redden. Tot
nu toe heb jij je leven verspild zonder
iets voor fic zaak te hebben verkregen
Laten we samen weggaan, ik zal je lief
hebben; wij zulten gelukkig zijn, we zul
len elkaar niet meer verlaten
£Wo»dt vervolgd).