TWEEDE BLAD
FEUILLETON.
KONING ZIJN.
Ingezonden Mededeelingen.
Zaterdag 1 Mei 1915, no. 102.
DE MAATREGELEN TER VERDEDIGING
VAN WALCHEREN IN 1574.
Na de overgave van Middelburg, den I8en
Februari 1574, was geheel Walcheren be
vrijd van de Spanjaarden, eenieit, waarvan
men het gewicht niet moet onderschatten,
trouwens door tal van geschiedschrijvers is
hier reed6 op gewezen. Van nu af nam
Middelburg snel in bloei toe, werd Vlis-
singen In waarheid de sleutel van de Schelde,
al moest bet er dan ook nog wel zwaar
om strijden met vloten uit Antwerpen of
Spanje, werd Walcheren een stevig bastion
tegen den vuandelijken stormloop. Dat suc
cessievelijk de genoemde steden en ook bet
in een puinhoop verkeerde Arnemuiden,
evenals Veere versterkt werden, weet ook
een ieder of valt gemakkelijk na te slaan.
Minder hekend en tevens eigenaardig is het,
eens na te gaan hoe men in bovengenoemd
jaar dacht over de verdediging van Wal
cheren, over een mogelijke vijandelijke lan
ding; immers Zuid-Beveland, Tholen, Staats-
Vlaanderen. Bergen op Zoom, Antwerpen,
't was alles nog vijandelijk terrein «'s viants
lant»; Zierikzee zou weldra ondervinden, hoe
gevaarlijk die nabuurschap was met een
energiek veldheer als Mondragon, voor wien
tot bewondering van vriend en vijand geen
Zeeuwsche stroom een overwegend bezwaar
was. Nauwelijks bad dan ook de Prins den
2en Maart een voorloopig bestuur over Zee
land ingesteld, waren de noodzakelijkste
voorzieningen getroffen, of dat bestuur zag
de weerbaarmaking van Walcheren ernstig
onder de oogen.
»Op den 17en Meye hebben de gedepu
teerden der steden Middelburgh, Zzee, Vlis-
singen ende der Veere, representeerende de
8taten 's lants van Zeelandt, vergadert zijnde
binnen Middelburgh, gheresolveert op de
poincten ende Artikelen henl. bij. de Gou
verneurs ende Raden 's lants van Zeelandt
voorgehouden. Soo hier naar volcht: Ten
eerste op 't poinct van ruyters ofte lichte
peerden, die men binnen Walcheren begonst
heeft te lichten.»
Hierover was men het al dadelijk oneens.
Naar het gevoelen van velen, die met de
gesteldheid van het eiland bekend zijn, zoo
betoogde men, kon zelfs lichte ruiterij hier
geen dienst doen; alleen «op de stranghen»
op het strand) en «aldaer zou de viant
gheen volck aen lant. eunnen setten, dan op
de hals ende hazardt van schepen ende volck
>te verliesen.» Bovendien behalve het bezwaar
van de hooge kosten, verbonden aan paarde-
volk, was het te vreezen, dat de «huisluiden»
zeer daaronder zouden te lijden hebben.
Zelfs «eenige, die men weet ghesindt te zijn
eenich lant te pachten2) ofte te beleenen
zullen zulcx achterlaten», waardoor land en
huis schade zouden lijden. Al deze overwe
gingen schijnen het wenschelijk te maken
(enpbemistiseh staat er «noodeloos te zijne
dat men de ruyters aenhoudt») dat men
anet deze lichting ophoude. Beter is het
«dat men dezelfve doe vertrecken in andere
landen, daer zij meer prouffijts ende voor-
drynghe van de ghemeene zake zoude connen
ghedoen». Des te meer klemmend schijnt
dit betoog, daar men «ghevoechsaem met
andere beqname middelen 't voorscr. lant
tot minder eoste ende schade kan preser
veeren voor alle andere voorvallen, aen-
slaghen des algemeynen vaderlands viant».
Zoo bijv. ban men immers »de wegban met
's lants sluyssen onder water houden.
Voor dit en het volgende vergelijke
men: «Register van resolution van Gouver
neurs en Raden en van de gedeputeerden
der steden» (20 Maart 1574—10 Mei 1576)
in M. S. aanwezig op het Rijksarchief te
Middelburg onder «Arcbiet der Staten van
Zeeland en van hanne Gecommitteerde Raden
2) Een punt van belang, waar zoovele
geestelijke goaderen na de overgave gecon
fisqueerd waren en verpacht moesten worden.
Door COLETTE YVER.
Bij welcken middel den viandt al waert oock
zoo, dat hij den voet binnen den eylande
gbekregen hadde, zoude benoodicht worden
door 't ongebruyck van dezelve weghen
terugge daaruyt te trecken.» Zooals men
ziet, een inundatie van het eiland Walcheren
in optima lorma. Bovendien wordt aanbe
volen «om alle aenslaghen te voorcoznen,
dat men op de strangbe ter ghelegender
plaetse wachten ordonneeren zal om me t'
elcker occasie teycken te doene met vieren
(r= vuur, lichtseinen dus bij nacht) ofte
zeijlen (overdagZoo wanneer zij eenighen
onraedt ofte arriveeringen van schepen in
zee oit op stroom vernemen zullen» (verne
men zien). Tevens zal men als voorzorgs
maatregel «beboorlicke ende gedurich wacht
houden op den thooren van Middelburcb als
andere steden van den Eylande ende oock
met schepen van oorloghe op de stroomen,
zoo binnen der Ryviereu als tzeewaerts-»
Wat dit laatste betreft, hierin was reeds
den 22en Maart voorzien door hetzelfde
regeeringscollege en besloten, dat Vlissingen
20 schepen zou uitrusten, «waervan de
twaelfve zullen op de wachte gaen en de
achte eeylreet aen lant» de tresorier generaal
van Zeeland zou vier duizend guldens hiertoe
bijdragen «boven 't geen zij gereedelijk
ontfangBH hebben». Die van der Veere
zullen 10 schepen onderhouden «waervan
ze8se op de wachte en viere zeilreedt aen
lant», ter tegemoetkoming kregen ze twee
duizend guldens. Wanneer men nu nog
weet, dat Zierikzee 3) ook 20 schepen moest
leveren, waarvan 14 «op de/wachte» en 6
in reserve waarvoor zes duizend gulden
werd verstrekt, dan zal men wel ervan over
tuigd zijn, dat men in een kort tijdsbestek
wel wat presteerde en Walcheren inderdaad
weerbaar was gemaakt. De eerste jaren
waren bovendien gewijd aan de versterking
van de reeds hier boven genoemde sterkten
waaronder ook Zeeburch of Rammekens. Wat
de eigenlijke krijgsbezetting betrof, zij ver
meld volledigheidshalve, dat den len October
1575 4) deze als volgt werd geregeld
.Aengaende de vendelen ende't Crychsvolck
hier in Walcheren, mitsg. te Biervliet
is geraempt op Duizent manaen, te wetene
tot Middelbureh twee vendelen elck van hon-
dert vijitich mannen, twee gelijcke vendelen
tot Vlissingen, eene ter Veere en eene tot
Aernmuyden, op 't Casteel van Rammekens
een vendel van hondert mannen. Tot bewa-
ringe van Biervliet 5) soude een vendel te
wetene van Hondert vijftich mannen uit
Middelburgh genomen werden.»
3) Uit den aard der zaak werd Middelburg
voorloopig vrijgesteld, daar het de oorlogs
schatting van een ton gouds ten zijnen laste
had, terwijl het nog zuchtte onder de ge
volgen van het tweejarig beleg.
4) Vgl. de notulen op dien datum in ge
noemd «Register».
5) Biervliet, op een eilandje gelegen, was
toen reeds onder Zeeuwsch bestuurTer-
neuzen op een ander eilandje wasSpaansch.
H. G. VAN GROL.
Archivaris.
Vlissingen, 24 April 1915.
„Uit het Volk—Voor het Volk
1865-1915.
Men schrijft ons:
Waar in Zeeland de gewoonte bestaal
zgn. kroonjaren bijzonder te vieren, mo
gen we hier misschien wel even de aan-
de aandacht vestigen op eene vijftig ja
rige Heden 1 Mei, toch heeft de ver-
eeniging „Uit het Volk Voor het Volk"
alhier haar 50sle vereenig'sjaar volbracht
een respectabele leeftijd voor eene
„vereeniging tot regelen en bevorderen
van volksvermaken", zooals zij in 1865
bij haar verschijnen werd aangekondigd
Eene vereeniging die zich blijkens me-
dedeeling van haar bestuur in den ietwat
weidschen stijl van die dagen len doel
stelde „om vooral aan dat deel dor be
volking, onmagtig om zich zeiven een
rein genot te verschaffen cn steeds ge
roepen om werkzaam te zijn, eene ont
spanning en uilspanning le verschaften
die later, niet alleen met genoegen her
dacht, maar gekenmerkt zou zijn door
orde en bovenal door de bedoeling, om
vruchten, te doen dragen in het
meenschappelijk leven"-
'56).
„Ik veracht dengene, voor wien men
mij bestemd heeft niet", zei Wanda,
„maai* ik zal nooit een ander dan Géo
kunnen liefhebben...."
„Wanneer de man, die men voor u
uitgekozen heeft, eerlijk en rechtschapen
is en wanneer hij u zal kunnen begrijpen,
Hoogheid, zal hij zich niet tot dien han
del leenen, tenzij hij u liefheeft."
„ïk weet niet of hij mij liefheeft, ik
weet niet of hij van iets anders houdt
dan van regeeren. Hij heeft een sfinxen-
ziel, die ik nooit heb kunnen peilen. Nie
mand kent hem. Maar toch acht ik hem
hoog, al voel ik niet de minste sympathie
voor hem
,,Wie is het?" vroeg Clara eindelijk,
Beschroomd den naam uit le spreken,
die haar herinnerde aan het gedwongen
offer van haar persoon, zei Wanda zacht:
„Hertog Bertie
•"Den volgenden'Maandag verkortte Cla
ra haar werk en ging, nadat het uur dat
bestemd was voor de verslagen, voorbij
was, naai* den koning. "Zijn Vertrouwde,
adjudant-kolonel Rodolphe, glimlachte,
toen hij haar zag; zijn oogen, die bij zijn
gladgeschoren gelaat deden denken aan
Verwelkte vergeet-mij-nietjes, gaven haar
'pen wenk van verstandhouding, en "hij
opende de deur van het koninklijk kabi
net Wolfram, in klein generaalstenue,
stond met een cigaret in den mond en
een doosje lucifers in de hand en "wilde
juist (Opsteken. Toen hij zijn bezoekster
zag, wierp hij cigaret en doosje op zijn
bureau en kwam naar haar toe.
„Dat is goed, dat u de afspraak niet
heeft vergelen, juffrouw Kersberg", zei
hij.
„Sire, er zijn afspraken, die te ver-
eerend zijn, dan dat men ze zou kunhen
yergeten", antwoordde de unioniste.
„O, O!" lachte de koning, „nu onder
werpt u zich geheel aan het 6e-
remonieell"
En even hadden ze er plezier over
Niettegenstaande de ongedwongenheid
van deze ontvangst, had Clara toch altijd
dat gevoel van beklemdheid, dat haar bij
de eerste audiëntie gehinderd had, toen
Wolfram voor haar nog de onbekende
monarch was. Haar stem was zelfs iet
of wat onvast Zij voelde een onverklaar
bare zenuwachtigheid.
„Och Sire", zei ze eindelijk, „ik ben
toch niet gekomen om een paar con-
ventioneele zinnetjes te zeggen, boven
dien geloof ik zeker, dat u een afschuw
Zij heeft als iedere andere vereeniging
tijden van meerderen en minderen bloei en
tijden van groole activiteiten ook van
groote rust doorgemaakt, maar in het al-
gemeen heeft zij zich mogen verheugen
in de belangstelling van de Middelburgers
en waar bijzondere gedenkdagen te vie.
ren waren stond zij steeds in de eerste
rijen van hen die opwekten om Middel
burg te doen mede leven met >hetgeen
om ons heen voorviel En waar gedenkda
gen van het Koninklijk Iluis aaiiDraken
klonk liaar slem nog met zooveel le incer
nadruk en zelden tevergeefs
Met dat al zou hel tocli verkeerd zijn
om uit hel voorgaande de conclusie te
trekken dat dc vereeniging in de vijftig
jaren van haar beslaan alleen of ook
slechts als voornaamste doel het feest
vieren zich voor oogen stelde. Integen
deel Al treedt zij bij feestvieringen dan
ook vooral meer naai* buiten op, al luidt
zij dan ook de groote klok, een voornaam
zoo niet het Voornaamste Lerrein van hare
werkzaamheden ligt op een ander gebied
en harc*-afdeelingen de Kinderspeeltuin,
de VolkzangschooL en de Floralialcii-
toonstellingen zijn daar, om te bewijzen,
dal hare belangstelling zich verder uit
strekt dan tot het geven van feesten
(alleen.
Het kan niet anders of de geschiedenis
eener vereeniging die zooals hare naam
het uitdrukt eene is uit hel Volk voor
het Volk is ook eene weerspiegeling van
hel Middelburgsclxe leven van de laatste
vijftig jaar en uil dat oogpunt is het niet
on-inleressant om de lijst van hare werk
zaamheden na te gaan Eenzijdig is deze
weerspiegeling in zooverre dat zij het
volle licht doel vallen op de vreugdevolle
gebeurtenissen, op die waarbij dc vooruit-
g van Middelburg blijkt en die daar
door reden tot herdenking, lot feestvie
ring geven, eenzijdig ook doordat al wat
in dien tijd is doorleefd aan moeite en
zorgen, al wal reden tot bezorgdheid en
smart gaf niet, of slechts in zooverre ne
gatief bleek dat zij geen blijk van leven
gaf Maar doel hel in deze tijden ons dan
ook niet aangenaam aan om weer eens
herinnerd le worden aan hel goede dat
we „vroeger" genoten 9
Het zou ver builen het bestek van
deze beschouwing gaan wanneer bier
moest worden aangeleekend al wat in
die 50 jaren door de vereeniging werd
gedaan, maar als „weerspiegeling" zij het
vergund enkele feiten te noeima.
9 en 10 Juli 1867 Viering van den aan
vang der spoorweg- en kanaalwer-
ken op Walcheren.
9 Juli 1868 Feeslconcerl naar aanleiding
van de opening van de Zeeuwsche
spoorweglijn lot Goes.
29 Februari en. 1 Maart 1872 Viering
der opening van den Zeeuwschon
spoorweg tot Middelburg
September 1872 Feestviering naar aan
leiding van het XII Nederlandse!)
taal en letterkundig congres
8 September 1873 Regeling met andere
vereenigingen van feestviering bij
het bezoek van Z, M. koning Wil
lem III bij de opening van hel ka
naal door Walcheren.
1 September 1875 Eerste tentoonstelling
vtan Floralia.
30 Juni 1876 Feestviering bij dc (opening
van het droogdok.
10 October 1883 Oprichting der Volks
zangschool
15 December 1886 Stichting van het
Kunstmuseum
Mei 1889 Opening der kinderspeeltuin
30 Mei 1889 Zeeuwsche tentoonstelling
van. Nijverheid
September 1894 Feestviering bij het be
zoek van H. M. de Koningin Uit
voering der kinderenatate Michiel
Adriaansz de Ruyter.
September 1898 Historische optocht bij
gelegenheid van de kroning van
H M. de Koningin.
15 Aug. 1901 Festival voor lxanaouie-
en fanfarekorpsen
31 Aug 1905 Uitvoering van den klep-
pennarsch.
12, 13 en 14 Sepl. 1907 Feestviering
bij hel bezoek van H. M. de Ko
ningin en Z K. Ii. Prins Hendrik
der Nederlanden. Uitvoering van
den irommelmarsch
daarvan heeft, dat u juist eenvoud en
waarheid zoekt, en dat al die ouderwet-
sche vormen en gebruiken, waaraan <le
monarchie blijft vasthouden, u een last
moeten zijnondanks alle geestelijk over
wicht, dat ik in uwe persoonlijkheid voel.
wanneer u met mij wil spreken, wil het
woord „Majesteit" mij nauwelijks over
de lippen
W-olfram nam dit niet in het minst
kwalijk en had er blijkbaar schik in, deze
revolutioixnaire zich zoo vrijmoedig te
hooren uitdrukken. Hij dachter er niet
jaan, zich er over te ergeren Maar hij
zei
„Juffrouw Kersberg, ik acht uw geest
le hoog en ik heb te veel vertrouwen in
u, om niet geheel oprecht tegenover u te
zijn Ik zou liegen, wanneer ik voorgaf
een dwaze vereering te hebben voor
uiterlijke vormen, van eerbiedsbetoon, die
noodzakelijk zijn voor het koninklijk ge
zag. Ik zou onwaar zijn, wanneer ik mij
een voorstander verklaarde van de stren
ge elikette Ik ben een mensch, en soms
een diep-ongelukkig mensch vol gebre
ken, ik wil mijzelf geen aureool van god
delijkheid geven. Maar al is de persoon
lijkheid van weinig belang, hel ambt is
grootsch en verheven genoeg om zich
alleen omstraald door glorie te vertoo-
nen Geloof maar gerust, dat ik niet ver
lang naar grootheid en dat ik niets lie
ver zou doen dan het land regeeren van
15 Augustus 1908 Festival
21 Mei 1909 Feestviering naar aanlei
ding van de geboorte van Prinses
Juliana
31 Augustus 1910 Uitvoering van de^i
trompelinenmarsch
31 Augustus 1912 Uilvoering der Reien
op de markt.
5 Mei 1914 Historische optocht bij ge
legenheid van dc herdenking van
Nederlandsch onafhankelijkheid
Zie daar eenige feestvieringen dooi' of
op initiatief van de vereeniging lot stand
gekomen. Daarnaast zoude eene groote
lijst te geven zijn van muziekuitvoeringen,
tentoonstellingen enz. door haar op touw
gezet
Hel mag dan ook een verblijdend feil
genoemd worden in de eerste plaats voor
de vereeniging zelve natuurlijk, maai* ook
voor Middelburg dat zij zich gedurende
zoó'di lange reeks van jaren niet al
leen heeft kunnen slaande houden maar
nog de belangstelling geniet noodig voor
haar werk
De Volkszangschool en de Kinderspeel
tuin vinden nog steeds een groot aantal
kinderen ingeschreven en de jaarlijkschc
openbare les der Zangschool is een
steeds wederkeerend feest' voor hen
Dat de vele verwisselingen in een be
stuur als dal dezer vereeniging met zijne
verplichte aftreding van leden niel na-
deelig werkt op de onder zijn beheer
staande inrichtingen kan wel blijken uit
het feit dat de directeur van de Volks-
zangschool de heer W K Kuiler sinds 1
April 1888 deze functie bekleed terwijl
de heer D W Louis sinds de oprichting
den Kinderspeeltuin in Mei 1889 als di-
recleuv daaraan verbonden is.
Een naam die altijd aan de vereeniging
Uit het Volk—Voor het Volk" ver
bonden zal blijven is die van mr G. N
dc Stoppelaar de man, die het initiatief
nam lot hare oprichting en van toen tot
aan zijn overlijden als voorzitter haar
leidde Die haar in staal stelde den Kin
derspeeltuin op le i'ichlen en wien nim
mer iets te veel was wanneer het betrof
de belangen der vereeniging te bevorde
ren
Hel is zeer zeker wel merkwaardig
dat in de 50 jaren van zijn beslaan de
vereeniging slechts twee voorzitters heeft,
gehad n I. de heer rar G N de Stoppe
laar .en de heer L K ;van der Harst J J.zn
die, den 5 Juni 1899 als zoodanig be
noemd, thans nog deze functie bekleedt
en het moet voor laatstgenoemde, sinds
1880 bijna onafgebroken bestuurslid, eene
groole voldoening zijn hij het 50 jarig be
slaan dezer vereeniging op hel vele dat
ook hij voor haar deed le kunnen tei'ug-
zieix
LANDBOUW.
- Onder voorzitterschap van den heer
J Gideonse werd gisterenavond te St.
Laurens de tweede algemeene jaarver
gadering van de aldaar gevestigde Boe
renleenbank gehoudeix.
Uit het verslag bleek, dat het aantal
leden op 1 Jonuax-i j.l 18 bedroeg De
omzet der bank over 1914 was f 63861 05
n 1 ontvangsten f 32114.92 en uitgaven
f 31746 13 Aan spaai'geldcn werd over
115 inlagen f 21569 86 ontvangen en 7305
terugbetaald in 27 handelingen Aan voor
schot werd f 1000 en aan crediet in
loopende rekening f 4579 24 verstrekt
Het aantal uitgegeven spaarboekjes be
droeg 79. Volgens de balans bedroeg
het actief f 18438.28 en hel passief
f 18351 39, alzoo het winstcijfer f 86 89
Het salaris van den kassier over 1915
wexxl bepaald op f 100 Als lid van het
bestuur werd herkozen de heer S. Si-
rn on se en als lid van den raad van toe
zicht de heer K. Houterman. Tot plaats
vervangende bestuursleden werden geko
zen de heeren J. Versluijs en L. Marïnis-
sen Voorls werd het bestuin* mach
tiging verleend, indien mogelijk, de renle
der spaargelden ïnet ingang van 1 Januari
1916 te Verhoogen tot 3 6 pet. en de [rente
dei* voox'schotten en credielen le ver
hoogen naar gelang dit noodig is, voor
loopig blijft deze laatste bepaald op
41/2 pel.
uit een van die rustige, bescheiden hui
zen, die veel Oldsburgsche intellectueelen
bewonen, in het oude stadsgedeelte van
hel bekende Sint v Moria-kloos-
ter Maar als een konixxg in den tegen-
kvoordigen lijd op die manier ging leven,
zou het gauw gedaan zijn mot het ko
ningschap, weet dat wel
Flij voelde, dat hij aaixgehoord werd
met die volgzame aandachtigheid, die als
het ware uitnoodigt om verder te spre
ken Hij vervolgde in een volkomen zieh-
geven
„Onder ons durf ik gerust deze waax*-
heid verkondigenhoe minder het in
dividu waard is, hoe meer zijn ambt
met pracht en praal omgeven moet zijn
In de tijden, dat keizers zich met roem
overdeklen aan het hoofd van hun legers,
zouden zij desnoods hebben kunnen i*e-
geeren in een van hun boerderijen Maar
wij zijn nu bijna enkel bxxreaumenschen.
Wij zoxxden in de oogen van onze onder
danen nauwelijks geleld worden, wan
neer wij om ons heen niet "de omgeving
hadden van een prachtig paleis, de weel
de van een hofhouding, den rijkdom van
kostuums, het vertoon van een schitte
rende lijfwacht en zelfs een bijzondere
taal, die maakt, dal wie tegen ons spreekt,
zich richt tot iets dat grooter Is dan vfij,
dat ons omgeeft als met een schitterend
gewaad en dat men met een verheven
woord noemt „onze majesteit...""
Nier- en Blaaskwalen.
Velen nebben verschrikkelijke kwellin
gen doorslaan tengevolge van nier- en
blaaskwalen, waarvan zij geen hinder zou
den gehad hebben, wanneer zij de waar
schuwende eerste verschijnselen niet ver
onachtzaamd hadden
Hoofdpijn, pijn 111 den rug, pijnlijke
ledematen duizelingen, verstoorde slaap,
een voortdurend vermoeid gevoel, koude
handen en voeten, blazen onder de oogen,
rheumcUsclic pijnen, urinekwalen van ve
lerlei aard. dit alles zijn waarschuwingen
dat uw nieren haar werk niet behoorlijk
verrichten. En van het werk der nieren
hangt d« gezondheid van liet geheele
lichaam af, want de nieren filtreeren de
onzuiverheden ml het bioed En als deze
ergiften want het zijn vergiften
in het blued achterblijven, volgen on
getwijfeld ziekten van zeer pijnlijken en
verwoestenden aard als niersteen (nierko-
lielc, jicht rheumatiek, waterzucht,
ischias, uremic (.urinczuurvergiftiging)
Hei heeft j^ecn doel om de plaatselijke
verschijnselen te behandelen Werkt on
middellijk in op dc oorzaak van uw kwaal
--de nieren - door het gebruik van
Foster's Rugfijn Niexen Pillen, welke»
rechtstreeks op de nieren werken en haar
opwekken, versterken en genezen Zij
hergeven aan de nieren liaar oude kracht
gezondheid, wam dooi de oorzaak van
uw kwalen wordt opgeheven
Te Middelburg verkrijgbaar bij den beer
Joh. de Roos, Vlasmarkt K 157. Toezen*
ding geschiedt franco
na ontv. v. postwissel
k f 1.75 voor één, ot
1 10.'voor zes doozen.
Eischt de echte Foster's
Rugpijn Nieren Pillen,
weigert elke doos, die
niet voorzien is van ne
venstaand handelsmerk.
STIKKEN VOOR DEN
GEMEENTERAAD VAN MIDDELBURG.
Verplichteschoolvergadringen
lager onderwijs
Naar aanleiding van het bekende adres
van de afd Middelburg van den Rond
van N. O. merken B. en W. op
De besludeering van dit onderwerp
heeft .ons er toe gebracht, om van een
tweetal gixmdbeginselen daarbij uit te
an.
Het eerste van deze is, dat overeen
komstig het bepaalde daaromtrent in de
wel tot regeling van het Lager Onder
wijs, het hoofd der school „hoofd' d
w z drager van de autoriteit in die
school, zij en blijve, en dat door geenc
verplichtend gestelde schoolvergaderin
gen aan die autoriteit mag worden ge
raakt
En onmiddellijk uitvloeisel van (lil be-
gixxsel is, dat naar onze meening dus
van eene verplichte 'uitvoering van be
sluiten, door de meex*dex*heid van zooda
nige vergadering genomen, tegen den wil
van het betrokken schoolhoofd geen spra
ke leaxi of mag zijn Aan de voorstellen,
welke door de schoolvergadering aan
genomen zullen worden, mag mitsdien
niel meer dan een adviseerend karakter
worden toegekend
Het tweede beginsel, dat wij voorop
willen stellen is, dat de school vergade
ringen geheel en bij uitsluiting van alles
anders moeten strekken in het belang
van de school en dat mochten zij ooit
worden benut tot het houden van be
sprekingen of het najagen van doelein
den. welke niet in rechtstreeksch ver
band met het schoolbelang staan, ha
ren invloed van zeer ongewenschten aard
zou moeien worden geacht
Van deze heide vooropstellingen uit
gaande zij, rechtstreeks in betrekking tol
het adres van de adressanten, opgemerkt
dat wij de schoolvergaderingen in het
algemeen beschouwen als een zeer nut
tige instelling, waardoor veel goeds voor
onderwijs en school kan worden lot
stand gebracht Het kan niet anders, of
gedaehtenwisseling en samenspraak tus-
Clara was getroffen door deze verkla
ring
„Maar", zei ze, „is dat dan niet hel
volk om den tuin leiden, als men om het
beter te regeeren, gebruik maakt van een
systeem, dat toclx maar inbeelding is?"
„Die inbeelding is maar schijn. Het wa
re wezen van de koninklijke macht is
een geduchte kracht, die deze vereering
verdient De eerbewijzen gaan aan den
persoon van den koning voorbij, en klim
men op tot de monarchie zelf
Peinzend zei Clara
„Ik vind. ik dacht, dal het xneer in-
overeenslemming was met het begjinsel
van het koningschap, dat het eerebetoon
bestemd was voor de waarde van den
man. Ik bedoel den laatsten tijd drin
gen zich zooveel gedachten aan xnij op, en
met zooveel kracht, dat ik nu masschien
meer een vaag gevoel dan een meening
uitdruk om kort te gaan, ik zag in de
elikette en hel ceremonieel een erkexming
van do persoonlijke waarde van Uwe
Majesteit
„Eeix ezel van een koning zou men
dezelfde eer bewezen hebben", zei Wol
fram
„Dat brengt me juist in opstand", be
sloot de unioniste
De koning glimlachte cn liet zich drie
woorden ontvallen
„Mij ook, vroeger
(Wordt vervolgd).