FEUILLETON,
KOMING ZIJN.
Kameroverzicht.
Zaterdag 27 Maart 1915, no. 73.
Inzake Partijleiding
Aldus is de titel van een brochure
van mi' P. J, Troelslra
Maar die is niet van dit jaar Ze is
uit 1906, uit den tijd toen de Marxisten
van de Nieuwe Tijd-groep aan de lei
ders der S. D. A. P. moeilijke uren be
zorgden door hun onverbiddelijke kri
tiek speciaal over vakbeweging, agrari
sche kwestie, schoolkwestie en slaking
„Een leider, wien men de leiding niet
gunt, zoo kwalificeerde Troelstra zich
zelf. Maar hij kreeg de leiding (erug
en de ergs ten van zijn bestrijders wer-
uit de partij gedreven.
Dit jaar heeft hij weer een brochure
geschreven. Ze heet nu anders, nl
„De Wereldoorlog en de sociaal-democra
tie"
Maar de strekking is precies dezelfde
als van die brochure van 1906. Nu is
liet de oppositie van de groep van li/
ICuypei' c s. die hem de verklaring in de,
pen geeft, dat hel „onmogelijk is' iets
met de Partij te beginnen", zoolang
deze toesland voortduurt, en die hem
hel .ulliniaLum doet stellen: dat hel as
Paaschcongres óf aan anderen de leiding
opdrage, öf maatregelen neme om aan
de tegenwoordige leiders de voortzetting
van hun taak mogelijk te maken.
Geeft hel niet le denken, dat de zich
de hieest democratisch achtende par
tij in ons land nu reeds voor de twee
de maal in enkele jaren tegenover een
meenings'uitmgin de gelederen, den
eisch van erkenning van hel leiders-ge-
zag stelt"?
Het wordt door den leider zeil' er
kend. dat „deze uitbarsting van gemis
aan vertrouwen in de leiding' meer
symptoom v,an den reeds bestaanden mis
stand is, dan gevolg van de oorlogs-
crisi.s Sedert de Juni-overwinning van
1913. zoo deelt hij mee, valt vooraf
tusschen de politieke leiding der Par-
lij en haar kader (bedoeld worden de
plaatselijke propagandisten en redac
teurs) toenemende verwijdering te con-
stateeren.
En op een andere plaats wijst hij als
oorsprong van het kwaad aan„het in
dividual ishie en gebrek aan politiek in
zicht 'bij dit deel van hel kader, dat, niet
in staat de leiding te volgen, gemeend
heeft, op eigen houtje deze te moeten
overnemen, en daarin maar al te veel,
elk in zijn eigen omgeving en werkkring
door de verontruste arbeiders wordt ge
steund."
Maar is, wat mr. Troelstra hier ken
schetst. niel een typisch voorbeeld van
belgeen men overal zal zien gebeuren
zoodra een democratie vergeet, dal zij
juist geboren werd uit het streven naar
erkenning van het individu? Wie bij dat
streven er niet op let, dat die erkenning
zich dient le voegen naar de eisclien
van de gemeenschap, dwaalt naar het
anarchisme af Maar wie de (partij)-
eischen ten opzichte van de gemeen
schap zóó hoog stelt dat hij er een on
voorwaardelijke discipline voor eisch t
van de volgelingen, die komt terecht bij
hel stelsel dat de leden moeten prijzen
wal de leiders wijzen Zelfs bij de Duit-
schers, met hun sterk ontwikkeld disci
pline-gevoel, kwam het in de sociaal
dem.-partij telkens1 tot botsingen. Wal'
moet men dan van zoo'n gehoorzaani-
heidscisch verwachten bij Neder
landers, die van nature sterk indivi
dualistisch zijn aangelegd, getuige hun
lallooze splitsingen en groepecringen
Natuurlijk zegt mr. Troelstra ook nu
weer, dal de oppositie de zaken onjuist
inziet, en dat de partijleiding de ware.
toepassing van de socialistische begin
selen voor staat Maar de oppositie be
weerde in 1906 en beweert ook nu dat
de leiders juist die beginselen on-i
trouw zijn geworden.
Het is niet aan ons, als niet-sociaal
democraat, om uit te maken, of de on-"
miskenbare afzwenking van de oor
spronkelijk door Marx en Engels getrok
ken lijnen slechts een aanpassing is
aan veranderde toestanden, dan wel.
van verlaien van de beginsfelen Maar
als een belangrijk verschijnsel in het
Ncderlandsch partij-leven, volgen we de
gebeurtenissen in de S. D. A. P met
gerechtvaardigde belangstelling
„De nationale gedachte overkeerscht
thans de nationale geschillen," heeft
mr Troelstra 3 Augustus in de Tweede
Kamer gezegd, bij de toelichting van de
slem der socialistische Kamerfractie
vóór de mobilisatie-credieten. Volgens
zijn eigen meedeeling hebben die woor
den „bij de massa der parlijgenootcix
veel ontstemming" gewekt. En zelfs uit
de kringen van Partijbestuur en Kamer
fractie, die wel goedkeurden dat slem-
men vóór de mobilïsatie-credieten „heb
ben velen duidelijk te kennen gegeven
dal zij die woorden niet voor hnn reke
ning nemen."
Dal is dus hel eerste punt van geschil,
maar een persoonlijke uiting van mr
Troelslra betreffende
Die slem van de heele Kamerfractie-
vóór de mobilisatie-credielen is hel
tweede, en niet minder principieele ge
schilpunt De Kamerfractie achtte het
noodzakelijk de regeering de middelen
le geven tot handhaving onzer neutrali
teit, en nu blijkt dat een aanzienlijk deel
der partij het daarmee heelemaal piet
eens ds. Er zijn er die vasthouden aan de
leer „geen man en geen cent', omdat
ze van geen mililairisme willen weten;
er zijn er die als Tolstoïanen niets wil
len doen dat leiden lean lol het ver
moorden van medemenscheuen er zijn
er velen die van mcening zijn dal Ka
merfractie en partij-orgaan niel scherp
genoeg of zelfs in 't geheel niel, den
oorlog hebben veroordeeld als een'
uiling van hel kapitalisme
Wal mr Troelslra in zijn brochure'
tegenover al die bezwaren aanvoert,
is niet alleen voor een partij-genoot in
teressant. Er "komen hoofdstukken in
voor, die ook ieder lezer van andere
richting zullon boeien door hun heb
dere uiteenzelling en hun breeden kijk
op de werkelijkheid der wereldgebeur
tenissen.
Dat realiteitsbesef is misschien zijn
hoofdfout in de oogen van zijn bestrij
ders.
j Maar voor ons> is de beschouwing
i over de Duilsche sociaal democratie en
den oorlog een voorbeeld van scherp
politiek inzicht, en werd veel opgehel
derd in de houding der Duitsche Genos
sen, door de verwijzing naar het groote
belang dal in Duilschland de arbeiders
bij den staat hebben gekregen als ge-
i volg van de sociale wetgeving; naar liet
groote overwicht dat de economische
i kwesties inde Duitsche partij hebben ver-
(worven. waardoor de politieke kwestie,
j de verhouding van volksvertegenwoordi-
ging en regeering, bijna geheel verwaar-
j loosd werd; en naar "het belang dat ook
de Duitsche arbeiders hebben gekregen
i bij de expansie-pogingen van het Duit-
sclie kapitaal
En mooie bladzijden zijn ook die
over hel ontslaan en de werking van
het nationalis!me
Of de schrijver nu ongfelijk heeft
in zijn betoog, dat die erkenning van
hel nationalisme, de instemming met
uitgaven voor een verdedigingsleger reeds
van ouds hun wortels hebben in moties
van socialistische congressen en' in ar
tikels en redeneringen van hemzelf eti
anderen, het is alweer niet aan ons
om dal uit te maken
Maar één deel is er in zijn betoog
waarvan ook wij kunnen zeggen, dat hij
juist ziet, al zouden wij het ook ster
ker uitdrukken dan hij.
Dal is in het hoofdstuk getiteld
waarom zooveel misverstand?"
Het verwondert ons inderdaad ook
niet dat de partij-genooten die zoo jaren
lang hebben hooren schimpen op na-
Door COLETTE YVER.
37).
plara vervolgde zachter
,,Ik heb altijd het begrip koningschap
beslreden. Ik geloof niet.,.., ik vond, dat
het niet goed was, dat een mensch ge
heel onderworpen is aan een ander
fcneosch, zooals de onderdaan dat is»
aan den souverein. Misschien vergiste
ik me. Dat is ook niet de kern Van mijn
geloof die kern is een overtuiging, waar
van ik heel wa' vaster ve"zekerd ben en die
onweerlegbaar isik geloof aan 't recht,
dal'lvolk heeft om gelukkig te zijn; ik ge
Loo! aan den plicht, die op ons rust om
zijn lot te verbeteren, aan de verplich
ting om het lief te hebben en te helpen
Ik heb mij geheel aan die gedachte gege
ven, en op dit punt weet ik zeker, dat ik
me niet vergis.
Den laatsten Lijd nu, Sire, lijdt het volk
meer dan ooit. De nieuwe besluiten be-
-treffende de douanerechten voor steen
kool en koren hebben zijn ellende ondra
gelijk gemaakt, Dertig duizend menschen
lijden honger en kou, Maar Uwe Majes
teit heeft bewezen, dat zij oppermachtig
is. Wanneer die rechten inplaats van ver
hoogd le worden, afgeschaft werden, zou
Ier dadcljjk een betrekkelijke welstand
heersclien, de prijs van het brood zou-
de helft minder zijn, de annen konden
brandstof koopen en vooral de loonen in
de fabrieken zouden verhoogd kunnen
worden, omdat er voor steenkool zoowel
minder op do begrooting komt."
Wolfram keek haar lang aan zonder te
antwoorden. Misschien maakte de
schoonheid van deze vrouw, die zoo vu
rig ijverde voor het welzijn van de
mcnschheid, indruk op hem; misschien
was hij alleen gelrorfen door de rustige,
edele natuur van deze superieure ziel,
die nog de naicve opvattingen behouden
had van die revolutionnairen, die meen
den, dal door een eenvoudige verdeeling
van goederen alle ongelijkheid uit de
wereld verdwijnen zou.
„Juffrouw Ilersberg", zei hij eindelijk,
„denkt u, dat u een vijand van het volk
voor zich heeft?"
„Neen, Sire' maar eon van de grooten
der aarde, die ver van het volk af staat."
Hij schudde het hoofd en zei:
„liet volk...., als u eens wistl.."
Zijn oogen schitterden. Hij ging voort:
„Ik ben niet onverschillig voor zyn
ellende."
lionale herdenkingen, nu niel in eens
die verheffing van de nationale ge-,
dachte boven de nationale geschillen
kunnen begrijpen.
Mr. Troelstra kan nu wel zeggen dat
die vroegere redevoeringen slechts ge
richt waren tegen de „nalioualislisch-
orangistische karikatuur" die in ons
land in vredestijd gewoonlijk van het
nalionale vraagstuk gemaakt wordt, maar
we vreezen dal hij dan te veel vcrwachl
van liet onderscheidingsvermogen van den
gemiddelden arbeider. En als hij beweert
dal de socialistische onderwijzers die be
zwaar maken op nationale feestdagen
aan de kinderen oranje-liedjes te lee-
ren, niel anti-nationaal handelen, maar
„opkomen legen vervalsching èn van
de geschiedenis èn van een gezonde na
tionale opvatting dan is1 dal een be-'
denkelijke idealiseerende generalisatie.
Maar we zullen daar niel ver op in
gaan want de erkenning, dat dóarin een
oorzaak schuilt van verwarring,, is al
oen bekentenis van eigen foul
En ook de erkenning dal de eenvou
dige partij-genoot niel heeft begrepen,
waarom de Kamerfractie steeds de oor-
lögsJbegroolingen afstemde, en nu in
Augustus in eens wel de credielen voor
de mobilisatie toestond
Mr Tboelstra heeft zich nu aan liet
betoog gezel, dat daarmee geen inconsc-
kwentie werd begaan, omdat er groot
verschil is tusschen een mobilisatie-cre-
diet voor handhaving der neutraliteit
en een oorlogscrediel in gewone dagen
Of alle oppositie-piannen dat verschil
zullen inzien? We betwijfelen liet sterk
Wat zijn die gewone oorlogscredielen
anders dan middelen om de mobilisatie
in oogenblikken van gevaar voor onze
neutralileil mogelijk te maken? Aan een
aanvallende oorlog denkt in Nederland
niemand
Maar bovendien blijkt uil de artikels
in brochures der opposilie-mamien maar
al te duidelijk, dat de meeste hunner lak
hebben aan het onderscheid tusschen
nationalisme met en zonder geschied-
vervalsching, en tusschen oorlogscrediet
en mobilisa.liecrediel, ze hebben uit al
die vroegere propaganda slechts het
beslist anti-nationale, of hel onversehil-
lig-naiionale, en het anti-mililairislisclie
overgehouden.
En nu weer terug naar de kwestie
van de partij-leiding
Mr. Troelslra heeft in zijn brochure
een aantal eisehen gesteld o a
principieele goedkeuring der partij
leiding;
uitstel van programherziening wegens
den ongCschikten lijd
bevestiging van het nationale stand
punt;
geen inbreujc op de neutralileil van
Nederland.
Die eis'clien zijn door hel partij-be
stuur in molics geformuleerd
Als ge die niet aanneemt, gaan wij
heen! zoo wordt er bij gewaarschuwd
Dpi een stemming onder dal per
soonlijk dreigement zuiver is, zal wel
niemand beweren En daarom hechten
we niet zoo heel veel beteekenis aan
de uitspraak die het Partijcongres zal
doen
Minder dan aan hel verschijnsel zelf,
èn van de oppositie èn van de manier
waarop de partij-leiding erlegen in gaal
Tweede Ka mer.
Vergadering van Vrijdag 26.3.15.
Zooals een deel onzer lezers gisteren
onder de „Nagekomen Berichten" heeft
kunnen lezen is hel zgn. Eedswetje ion
slolle aangenomen, na een stemming van
zuiver Jinks tegen rechts, met uitzonde
ring van den heer Bichon van IJseltnon.de
die weer eens een onafhankelijke posilie
innam
Voordat het echter tot stemmen kwam
zijn er nog heel wal woorden gevallen
En dat, terwijl er in de Kamer, die blijk
baar hel Paaschrecès al in het hoofdi
had althans in den beginne zeer
weinig aandacht voor de sprekers be
stond. De heer Eerdmans, die in zijn
repliek herhaaldelijk door hel luide ge-
praal van verschillende groepjes gesloord
werd, moest eens zelfs wachten, en nog
wel geruimen tijd, omdat ook de voor
zitter in een gesprek was verdiept
Schamper merkte de heer Eerdmans
op, dat h ij den tijd had, waarop de
voorzitter antwoordde, dat de Kamer
niet den lijd had en den heer Eerdmans
dus verzocht voort te gaan
De heer Limburg, later gevolgd door
den lieer Troelslra. wees op de ver
deeldheid aan de rechterzijde over liet
onderhavige onderwerp, welke zich uil
ön hel verschil tusschen de niotic-Lohman
en hel aniendement-Rutgers. De heer
Lohman staat feitelijk veel dichter hij de
linkerzijde dan laatstgenoemde, in wiens
richting men thans geen concessies meer
kan doen, zooals de minister dat schijnt
le willen De minister schijnt beducht
■te zijn voor ide Eerste Kanier Ook met de
inkomstenbelasting, waarde als ecu on-
zichloare geest, die vrees tusschen de re-
geeringstafel en de banken der afgevaar
digden rond Daarmee, zeidc spreker, is
hel bederf van ons staatsrecht de zaal
binnengekomen Nooil heeft de Eerste
Kamer zooveel invloed gehad op de-be
raadslagingen in de Tweede Kamer als in
deu huidigen tijd Onder luid gelach
liaall spr een ..Slandaard'-arlikel aan.
waarin gezegd wordt dat zelfs op de de
partementen mei de Eerste Kamer reke
ning wordt gehouden, waardoor dc wets
ontwerpen niet zoo radioaal worden in
gediend, als de minister zelf zou wen-
schen
De heer Troelslra verklaarde om
dezelfde reden, dat zijn partij niel zal
dulden, dal de Godsvrede wordt mis
bruikt voor een aanval op het recht der
Tweede Kamer, die het overwicht moet
hebben op de eersle Deze spreker ver
dedigde nog eens krachtig hel ontwerp
en sprak de hoop nil, dat 'de meerderheid
een flinkere houding aan zou nemen, dan
hel kabinet.
M i n s l e r O r t erkende ten .slotte
aan dc Eerste Kamer gedacht le hebben
toen hij sprak van de mogelijkheid, dal
licl ontwerp diet tot stand zou komen
Hij hield echler vol dat zijn ontwerp
beter was dan een noodregeling
Nadat de heer de Visser vertelaard
had. dat bij verwerping van de motie de
amendementen zouden worden ingetrok
ken, werd tot stemming overgegaan met
het reeds gemelde resultaat, dal de motie
verworpen en dc wet aangenomen werd.
Tot 13 April vermoedelijk wordt den
afgevaardigden nu Paascliverlof gegund
wicht der Stalen weder ten gunste van
rechts zou omslaan, evenmin lag het
voor de hand dat twee jaar later de heer
Lucasse weer bij een tusschentijd-
sche vacature als opvolger van zijn
geestverwand Hovy, opnieuw tot Eerste
Kamerlid zou worden gekozen.
Met 22 tegen 19 alleen de heer
Kakebeeke van links ontbrak, wegens
ongesteldheid geschiedde zulks De
veronderstelling, dal de heer van Dal-
sum dus met rechts is meegegaan, ligt
voor de hand.
De linkerzijde heeft het op haai- ge
dane beroep in verband met "liet bestand
in den wind geslagen en kwam met een
eigen candidaat uit, hel oud Tweede
Kamerlid en oud-voorzitter van denoen-
tralen raad van beroep te Utrecht mr.
E Fokker, die thans te 's Gravenhage
woont
Aangaande de heer Lucasse zij nog
vermeld, dal hij in 1852 ie 's IRI^sr
Arendskerkc werd geboren en in 1879
te Leiden promoveerde op proefschrift
Over het huwelijk bij volmacht Hij is
de anti-revolutionnaire beginselen toege
daan en verwekte indertijd als Tweede
Kamerlid nogal opzien door zijn ijve
ren voor de doodstraf.
Mr. Lucasse is ridder in dc orde van
den Nederlandschen Leeuw
UIT DE PERS.
HET GEVAL MET DE MEDEA.
Een wedstrijd in onrecht
De moderne zeeoorlog, zooals die tus-
schens de strijdende partijen op de
Noordzee wordt gevoerd, schrijft de N
R. C., ontaardt hoe langer hoe meer in
een wedstrijd in onrecht tegenover de
neutrale vaart Ontmoetingen van de vij
andelijke oorlogsbodems komen slechts
zeldzaam voor. en wanneer er een plaats
heeft, krijgt men gewoonlijk den indruk
eer met een ongelukkig toeval le doen
I te hebben, dan mei een 'gewild voorval
Het streven der oorlogvoerenden schijnt
vooral erop gericht, de strijdbare sche
pen te sparen, om er de ongewapende
handelsvloot mee le kunnen bekampen
Niet te ontkennen valt, dat de strijd
tegen de vrijheid der neutrale vaarl van
de zijde der entente-mogendheden is be
gonnen Daarnevens mag echter worden
erkend, dat aan dien kant althans te-
Clara voelde, dal hij aangedaan was: zij
verstoutte zich te zeggen:
„Sire, wees dan niet doof voor den
grooten noodkreet, die tot u opstijgt; zet
alle politiek op zij, luister alleen naar uw
hart."
Hij sprong overeind en sloeg met de
vuisten op de tafel
„Naar mijn hart luisteren? De poli
tiek op zij zetten? Is mijn politiek dan
een spelletje uit wreedheid? een tyran-
nenplezier? een vermaak van Nero? Ben
j ik dus de beul, liet werktuig van de el-
I lende van het volk? En u, de meest op
rechte en eerlijke van de democratische
oppositie, u verwijt mij dat in mijn ge- j
zicht, al de haat van de revolutionnairen
spreekt .uit uw woorden I"
Zij verbleekte, zag, dat hij opstond
Zjjn hooge gestalte verduisterde liet licht
van het raam, waar hij vlak voor stond.
Hij woelde met de hand in zijn baard!,
deed een paar gejaagde stappen heeri
weer en zei toen:
„De vriend van het volk! de vriend van
het volk,zelfs niet alleen zijn vriend,
hoort u, zijn dienaar, zijn slaaf, dèt berv
ik. Macht? Wat is macht? Heb ik er maar
gedongen uit eerzucht of heb ik die ge-
gevonden in mijn wieg als een verplet
terende groote taak, die ik niet van
my af kan schuiven?"
3'BB6DiaöÖ.
HET NIEUWE EERSTE KAiKERLII).
Mr. Chr Lucasse, die gisteren ten
tweede male tol lid van de Eerste Ka
mer voor het gewest Zeeland werd ge
kozen, is voor onze provincie lang geen
onbekende.
Jaren lang was hij als advocaat te Mid
delburg gevestigd, hel laatste decennium,
en eenige jaren langer, in het laa'ttst
van 1902 werd hij benoemd, woonde
mr. Lucasse als kantonrechter te Goes.
In 1888 werd de heer Lucasse door
het district Middelburg afgevaardigd maar
de Tweede Kamer. Hij had toen reeds
6 jaren zitting in de Provinciale Sta
ten, die hem in 1895 kozen tot lid van
Gedeputeerden, als hoedanig hij tot No
vember 1903 zitting had, toen hij meen
de te moeten bedanken en door den beer
Fruytier werd opgevolgd
In 1914 verzocht mr Lucasse niet!
meer voor een herkiezing als Kamerlid
in aanmerking te komen.
Toen er in 1910 echter tengevolge
van het overlijden van jlir Godin de
Beayfort een vacature voor de Eersle
Kamer voor Zeeland ontstond, liet dc
rechtsche meerderheid onzer Staten op
hem het oog vallen en koos hem 24 No
vember 1910 tot Eerste Kamerlid Slechts
2i/o jaar duurde dit lidmaatschap, bij
de periodieke verkiezing in 1913 was er
immers in de Staten een meerderheid
voor links, en zoo moest toen mr Lucas-
ke plaats maken voor mr A J. F. Fok
ker
Evenmin als men toen kon denken dat
nog in hetzelfde jaar het labiele even-
In zijn toorn sprak hij luid, liij keek
niet meer naar Clara, maar ver, ver
weg. Over Oldsburg heen, tot aan die
uiterste grenzen van Lithauen. Zijn oog
zag sleden, rivieren, bergen weiden, vel
den, boss Chen en mijnen tot aan de zee,
die de Lithauische kust baadde in den
rossigen gloed van een winteravond
„En hel zijn niet alleen dertig dui
zend afgunstige en bitter gestemde we
vers, die mij ter harte gaan, het is mijn
heele volk, mijn natie, mijn ras, het zijn
twaalf millioen Lïthauers, wier maat
schappelijk leven van het mijne nauw
afhangt, zooals het bloed terugstroomt
naar het hart. Ik hen de slaafsche amb
tenaar van die macht, van dien ontzag
lijken plicht, ik kan er mij niet aan ont
trekken. Al mijn tijd, al mijn gedachten,
al mijn werkzaamheden behooren aan
mijn volk. Ik hcib niet het recht mijn.
bestaan van het zijne los te maken. Een
gewoon ambtenaar vervult zijn ambten
daarna is hij vrij; hij heeft zijn open
baar en zijn particulier leven. Ik daaren
tegen licb zelfs geen particulier leven
de gedachte aan mijn volk beheerscht en
regelt al mijn gevoelens. Ik ben zijn be
zit. Sinds ik aan de regeeving ben, tracht
ik in de natie een streven naar grootheid
en voorspoed aan te kweeken en wan
neer ik dan na veel overdenken en na
vens blijken zijn afgelegd van het besef,
dat onrecht werd aangedaan, en men
heeft veel gedaan, om dit onrecht zooveel
mogelijk (e verzachten, en tot het onver
mijdelijke het uit zuiver krijgskundig
oogpunt beschouwd onvermijdelijke ie
beperken
Toen de laatste tegenzet der Duilsche
marine, de duikbooten-oorlog, werd aan
gekondigd, hebben wij de verwachting
uitgesproken, dat ook de Duitsche auto
riteiten voor liun oorlog tegen de han
delsvaart een vorm zouden weten te vin
den, waarbij met de rechten der neutrale
vaarl zoo veel mogelijke zoude worden
rekening gehouden Inderdaad heeft het
zich ook eenige weken laten aanzien, als
of Duilschland de rechten van het Ne-
dcrlandsche overzeesche verkeer wilde
erkennen Helaas schijnt echter in die
welwillende opvatting der Duitsche auto
riteiten sedert de laatste week verande
ring le zijn gekomen. En hetgeen thans
niet de Medea is voorgevallen, mag wel
pis een record in het onrecht, dat tolt
nu toe begaan is, worden beschouwd.
Deze handeling overschrijdt de perken
van het geen aan de neutrale staten was
in. het vooruitzicht gesteld, toen de duik-
Jbootenoorlog veertien dagen voor den
aanvang werd be teekend
Hier bij de Medea is noch von een mis
bruik van de Nederlandsche vlag sprake
geweest en daarvan heeft de comman
dant van de U 28 zich te voren overv-
tuigdnoch van eene toevalligheid van
den zeeoorlog. Hier is dus, over de waar
schuwing van begin Februari heen, een
neutraal schip opzettelijke en welbewust
in den grond geboord.
Dat dit feit hier te lande een ~hoog.vt
pijnlijken indruk teweeg gebracht heeft,
is begrijpelijk, en wij twijfelen niet, of
onze regeering zal zich daarvan bij de
Duitsche regeering de tolk maken, en
zich hel recht herinneren om schadeven-
veel naspeuren met bovenmenschelijke
inspanning een economische wet hebge-
geven, die dat streven steunt, willen ge
voelige harten mijn werk vernietigen en
zeggen Trek die wet in, luister naar
de ingeving van uw hart!"
Langzamerhand kwam zijn blik weer
naar Clara terug, die doodsbleek hem
aanhoorde. Dat mooie angstige gelaat, dat
naar hem opgeheven was, bracht plot
seling zijn driftige uitval tot bedaren, een
heftigheid, die hem uit zijn jeugd was
overgebleven en die hij ook op rijperen
leeftijd niet had verloren 'Hij ging weer
zitten en zei, nu veel zachter:
„Juffrouw Hersberg. ik zweer u, dat
ik door u wensch begrepen te worden;
u is een eerlijke vijandin Ik weel, dat de
Unie mij als 't ware verscheurt; maar
ik zou niet graag zien, dat een vrouw#
1 zooals u mij miskende. De groote Hers-
borg kan niet een blinde volgelinge zijn
van een of andere partij. Wil u probee-
ren mij te begrijpen?"
„Ja Sire, ik wil zelïs graag overtuigd
worden."
(JWiordt vervolgd).