iÉhrpÉ Coral
BIJVOEGSEL
Binnenland.
FEUILLETON.
KONING ZIJN.
TAJ DM
TA»
Woensdag 24 Februari 1915, no. 46.
„DE STANDAARD" VÓÓR EEN
HEFFING IN EENS.
„De Standaard'" heeft de plotselinge
en verrassonde zwenkingen, waaraan de
leider der an li-re volulLoraiairou ons ge
wend heeft gemaakt, weder met een ver
meerderd, fn liet nummer van gister
avond komt een pleidooi voor voor een
heffing in eens, om den last van jdc oor-
Icgsleenifig van ons af te wentelen, zij
hal dan ook na afloop van den oorlog
Doch hebben ook niet de voorstanders
der heffing van den beginne af ge
zegd dat zij thans den tijd voor eom
heffing niet rijp vonden'? In do „Vrijzin
nig Democraat" is dit destijds herhaalde
lijk u itgesproken
„De Standaard" |dan schrijft-
De aflossing is voor deze leening op
tamelijk korten duur gesteld, maar toch
zou de duur nog altoos jaren bcloopen,
en daarom dient van nu af de vraag
onder de oogen te worden gezien, of,
zoodra de vrede komt en bezonken is,
niet op spoediger aflossing kan worden
afgestuurd.
Gelijk de lezer zich herinneren zal*
lag dit van meetaf in onze bedoeling.
De heffing was pure onzinnigheid op
ilil oogen blik. Thans konden we alleen
door middel van leening er komen
Komt daarentegen de vrede terug, zoo
merkten we aanstonds op, zie men dan
zoo spoedig mogelijk van deze druk
kende leening A 5 pt'-l af te komen
Of dal zul kunnen, hangt er natuurlijk
van af, of hel bij deze eerste extra-
ui tguvo voor den oorlog blijven zal Wa
re dit onverhoopt niet het geval, zoo
dal langer duur van den oorlog on,*?
m.edwaklc in lvel najaar nogmaals twee
li onder-vijf lig miljoen voor oorlogsuilga-
vrn beschikbaar Ie stellen, dan natuur
lijk zon hel lolale bedrag zoo hoog kun
nen loopen, dal aan een aflossing op
cms niel meer Ie denken viel En nog
minder zou heffing ons red,den kunnen,
z.oo we onverhoopt ten slotte zelf in den
oorlog betrokken werden, en de uilga
ven neg veel massaler klommen
Deze eventualiteit blijve hier echter
geheel builen beschouwing. We nemen
nu alleen het gehoopte geval, dal het
hij deze 275 millioen blijft, en dal ide
vrede ons na niet al le langen lijd aan
onszelf hergeeft.
Voor dit geval nu bevalen we van
moetal aan het zoo spoedig mogelijk
ons ontheffen van onzen schuldenlast.
Niet natuurlijk reeds den dag na de vre
desluiting. Dan toch kan de geldmarkt
zich nog niet hersteld hebben. Maar is
het weer vrede, en Leeft de Beurs met
iets van de oude kracht weer op, zoo
dal we weer in normalen toestand ver-
kceren, dan schijnt aflossing opeens
zeef geraden, niet 't minst om den zwa-
ren druk van de vele millioenen, idie nu
op ons Budget drukt, er* hoe eer hoe he
ler weer af le nemen.
Heffing in December was ongerijmd,
doch alsdan zal heffing zeer verinoe-;
deïijk hel algemeen aangegrepen redmid
del ziin.
Keert toch do vrede terug, dan zal er
in de groote huishouding van den Slaat
zooveel schade zijn in te halen en zoo-
voel achterstalligs zijn bij te passen,
dat "dc le zware rentedruk er a f zal
moeien.
En wal nog veel sterker spreekt, na
dc sluiting van den vrede, zullen or
door COLETTE YVER.
Geautoriseerde vertaling van W. E. P.
19)
Hare Koninklijke Hoogheid de aarts
hertogin YVanda van Oldsburg, erfgename
van den Iroon van Lithauen, lag daar
bleek, mager en lijdend op haar rustbed,
waar zij haar zieke knie onbewegelijk
gestrekt moest houden. Alleen haar smal
le horsl bewoog.
Zij ging iels overeind zitlen en zeide
„O, ik dank u, dal u gekomen is! Wat
hen il; gelukkig. Als u wist, o als u eens
wist
Stijf, onbewogen en wantrouwend ant
woordde Clara:
„Ik ben u wel dank verschuldigd, me
vrouw
Dc oude gouvernante fluisterde achter
haar:
„Hoogheid... U moet zeggen: Hoog
heid"
Maar de aartshertogin bemerkte deze
smcckende vermaning en zei glimla
chend:
„Neen, lieve mevrouw Bénouville, als
tublieft geen elikelle. Er is hier maar
één hoogheid en dal ben ik niet. Ik voel
mij zoo onwetend naast een vrouw als
juffrouw Kersberg."
Maai' Clara (ontwapende zich niet: zij
bleef ernstig ien hernam
Iwoc Staatsbelangen zijn, die zeer groo-
lr oHcrs van licL Rijk /.uilen vragen ten
eerste hel sociale vraagstuk, dal niet lan
ger op afdoening wachten kan, en daar
naast de Defensie, die alsdan eisclum
/al s lellen, die, kom 1 er geen ontlasting
van rentedruk, niet voor doorzetting
vatbaar zullen blijken.
Neeml men nu die drie -saamle. het
inhalen van de op grond van bezuini
ging uilgéslcldc uitgave voor den ge
wonen dienst; 2e. dc afdoening van de
Sociale quaestio: en 3e de nieuwe re
geling van de Defensie te land en te
water, voor hier en voor de koloniën,
dan koml men lol zoo beduidende
budgclverhooging, dal, wat Mr. Treub
ook in zijn nieuwe plannen looveren
mrge, schier gebieden zal op snellere
afdoening van de nu gesloten leening af
te gaan.
De fout van de bestrijders der Leening
lag niet in de heffing op zich zelf, maar
in hot willen doorzeilen van een hef-'
fing nu reeds, in .oorlogstoestand.
GEZONDHEIDSCOMMISSIE.
Middelburg.
III. (Slol).
Uil een bijlage tot hel verslag blijkt
hel zoutgehalte der waterleiding Door
de le veel zout bevallende putten een
lijd lane te s luiten kan men hel zoutge
halte binnen behoorlijke grenzen hou
den, sender dal hel noodig is het wa
tergebruik tc beperken. AVel is hel te be
treuren, dal er af en toe nog zooveel
water wordt verspild. Dc commissie
l.iel't dan ook in Augustus per adver
tentie gewaarschuwd daartegen, al drong
ze leven-, op reinheid aan
On dat enkeli perceelen op voorschrift
der commissie aan de waterleiding moes
tin worden aangesloten, was hel een
paar malen noodig hel buizennet le ver
lengen. Vergroeiing der huizen geschied
de in de YVerfslraal. Van gemeentewege
weiden bij een tweetal bruggen slan-
dir.rdpijpen geplaatst. Voor een kleinig
heid kan nu ieder schipper en ook
iedere ingezetene - daaruit van den
brugwachter duinwater verkrijgen.
Gedurende de mobilisatie werd ook
in den omtrek der gemeente vooral
voor de militairen veel duinwater kos
teloos lor beschikking gesteld en is ,er
toezicht gehouden, dal tde militairen, ge
legerd bij de prise jtl'öau, deze met
hunne faeealiën niel konden verontrei
nigen.
Met B en \Y. werd een corresponden
tie gevoerd over de wijze waarop de
1200 gulden die de gemeente of na
mens haar de gezondheidscommissie jaar
lijks als minimum moet hesteden aan de
keuring hel meest vruchldngend kun
nen worden gebruikt Hel result uil i-, ge
weest, dal B. en VV van hel bedrag 500
gulden per jaar beschikbaar hebben
gesteld voor de commissie. De commis
sie zal .ter verdeeling der stof zich
onthouden van het onderzoek van melk
en duinwater en jaarlijks dc resultaten
van alle onderzoekingen voor zoo
ver dit wenschelijk wordt geacht
in haar verslag publioeerc.il Ben en an
der gaat in met Januari 1915.
Dooi dit besluit hebben B. en W de
gezondheidscommissie in de gelegenheid
gesteld een behoorlijk toezicht uit le
oetencn op de levensmiddelen, waar-
Van zij een dankbaar gebruik hoopt te
maken in het hygiënisch en financieel
voordeel der ingyozetenen.
In de maand Augustus 1911 kreeg de
commissie vermoeden, dat er geknoeid
werd met do melk, ze liet verschillen
de monsters melk onderzoeken op den
vijftienden dier maand; plaatste een
krasse waarschuwing en liet twee dagen
la.cr opnieuw verschillende monsters on
derzoeken. De uitkomst was inderdaad
verrassend. Volgens een opgenomen
slaatje waren bij bijna alle monsters
het soortelijk gewicht, het vetgehalte cn
de vetvrije vasle stof hooger, bij vele
monsters zell's belangrijk hooger.
„Uwe Hoogheid zal veel toegevendheid
mei mij moeien gebruiken Ik hen maar
iemand uil hel volk, ik heb geen begrip
van de gewoonten van hel hof. Ik keil al
leen mnar de formules van de scheikun
de en niel die van hel ceremonieel Ik
heb altijd een onafhankelijk leven ge
leid
Toen zij van haar vrijheid sprak, fon
kelden haar oogen in gedachten zag zij
den ouden onbedwingbaren profeetde
absolute onafhankelijkheid van hel be
staan, dal zij lol nu toe geleid liad ün
Kosor, die beweerde, dat gehoorzamen
een misdaad was. Begreep de leere prin
ses haar gevoelens'? Zij schudde vroolijk
hel hoofd en antwoordde:
„Ik zal u geen lessen geven, juffrouw
Iïersoerg, ik zal lesseu nemen, ik hen al
trolsch n w leerlinge te zijn. U geeft mij
de eerste volkomen groote vreugde in
mijn leven; ik zal u mijn leven wel eens
vertellen als h el u niet verveelt het
was geen vroolijk leven, is 't wel, mijn
lieve mevrouw Bénouville?"
De oude Franpaise zuchlte diep, en
voegde er aan toe:
„Hare Hoogheid heeft geen slerkc ge
zondheid. Zij heeft meer jtte rustbank
dan de staatsiekoets gekend. Een gewoon
jong meisje is dikwijls gelidckiger dan de
dochter van een groot vorst Wal zijn er
veel genoegens, die haai' verboden zijn I
Hare Hoogheid heeft nauwelijks andere
genoegens gekend dan de studie. Zij
heeft er zich dikwijls te veel in ver
diept Zij is een moderne vrouw, zij is
var: alles op de hoogte."
■Volgens mededeelingen van de keur
meesters werden in 11114 geslacht door
slagers 1137 runderen, 555 kalveren, 75
nuchtere kalveren, 1572 varkens, 258
>chapen. 150 geiten en 19 paarden, ter
wijl voor particulieren werden gekeurd
3, 1. 112, 20, 18 en 3 dieren. Afge
keurd werden hiervan 11 runderen. 12
kalveren, 10 varkens, 2 schapen, 1 geil
en 10 paarden Bovendien werd van el
ders ingevoerd voor slagers 231131 K G
vleesch en spek, waarvan afgekeurd 030
KG. Voor winkeliers 31.212 KG., waar
van afgekeurd 115 K.G.; voor particu
lieren 9057 K G., waarvan niets werd af
gekeurd en voor liet garnizoen 7150 K.G.,
waarvan 11 K G is afgekeurd.
Wanneer al dal vleesch door Mid
delburgers was verorberd dan zou de
hoeveelheid, die in de gemeente per
hoofd en per jaar werd genuttigd, in
derdaad wij ruim zijn en zou misschien
zelfs cenige beperking van vlcesch-gc-
bruik uil gezondlieidsoogpunt voor som
migen geen kwaad doen, (arterio-scle-
rosc, kanker), Echter liet getal vreemde
lingen was dit jaar buitengewoon hoog
en vaujI vleesch gaal ook naar elders,
(Domburg o a
Onderzocht zijn oenige monsters
brood In een bijlage is een slaatje opge
nomen waaruit blijkt, dal men voor
hetzelfde geld hij den oenen hakker heel
wal meer voedsel koopt dan hij den an
der. Ruim gebruik wordt er thans ge
maald van bruin brood, wal zeker de
gezondheid van velen ten goede kómt.
Voorls werden monsters suiker, thee
en azijn onderzocht.
Bij dit onderzoek is alle mogelijke
vooringenomenheid uilgesloten daar de
scheikundige van den gemeentelijken keu
ringsdienst niet eens weet van welken
winkelier een monster afkomstig is; ze
worden verzonden in utensitiën van dc
commissie met een teller gemerkt.
De onderzoekingen dit jaar gedaan
hadden vooral ten doel cenigszins pols
hoogte te nemen; daarom worden thans
de namen van de leveranciers nog niel
g< noenid in dit verslag Hel voornemen
is dal hel volgende jaar wel te doen.
Dooi hel scheikundig lid |dcr commis
sie, werd op verzoek van een geneesheer
een onderzoek ingesteld naar hel voor
komen van arsenicum in een poelsmid
del Dit bleek daarin niet aanwezig tc
zijn.
Aan hel einde van hel verslag wordt
nog meegedeeld, idat in verhand met het
.•onderzoek dal wordt ingesteld naar het
voorkomen van de verschillende soor
ten ratten, die in Nederland aanwezig
zijn, door het vccarlsenijkundig lid ge
tracht werd eenige exemplaren 1e be-
iv.achligen, echter tevergeefs
Dc vraag of kle huisindustrie aanleiding
igcefL lol het verspreiden van ziekten, zal
op hel verzoek van den hoofdinspecteur
door de commissie in studie worden ge
nomen
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De archieven van de rechtbanken,
weeskamers en notarissen op de
Zeeuwschc eilanden, van 1156- -
1811, door dr. L. \V A. M. Lasj-
onder. Bij Marl. Nijhoff, Dep
Haag.
We hebben indertijd eens gelegenheid
gehad om in hel Rijksarchief in dc Ab
dijgebouwen alhier, na eerst een paar
kamers niet zorgvuldig gesorteerde ar
chieven te hebben bekeken, ook een
kijkje tc nemen in een kamer met nog
ongesorteerde archieven. En toen wc die
dikke pakken met slordig uitpuilende
papieren zagen, waarvan niemand kon
zoggenwat er eigenlijk in zal, en die
vergeleken met de notie portel'eulles in
do andere zalen, alle genummerd en
voorzien van registers, toen hebben
we eerst goed begrepen welk een on(r
zaglijk en nuttig werk, in dc laatste ja.-
ren vooral, op de rijksarchieven is ga-
daan door hei stelselmatig sorleeren en
invenlarisecren van die reusachtige mas-
Mevrouw Bénouville, nu vleit u mij.
Wat zal juffrouw IJersherg van mij en
van hel hof moeten denken.?"
Clara verwaardigde zich niet le ant
woorden.
„Ik hol» groote leermeesters gehad",
hernam de aartshertogin, terwijl zij weer
languit ging liggen, „maar niet een van
dë allergrootsten, omdat ik u nog niet
had leeren kennen.
„Nu i-. hel Uwe Hoogheid, die vleit,"
/ei Clara, mei een ged,wongen glimlach
„Wannéér zullen onze lessen beginnen''"
„Ja, dat is het juist, legde de oude
dame uit. „Hare Hoogheid lijidl aan een
gewrichtsontsteking in de knie en is juist
einder goed- o, l is niel iets ergs: een
kleine, zwelling, die niets te beduiden
heeft, maar dc doktoren schrijven volko-
mer rust voor voor liet hcele lichaam.
Over een of twee weken zal zij' naar
hel laboratorium in den loren kunnen
gaan. Tot zoolang zou Ilare Hoogheid de
lessen graag hier hebben
Clara zei weer op ijskouden toon
„Ik ben lot Haar Hoogheids dienst."
Ditmaal zei dc aartshertogin er niets
legen. j
Zij had de oogen gesloten De oog
leden waren doorschijnend en* teer, met
blonde wimpers Er boven welfde zich
dat eigenaardige, hooge voorhoofd,
sneeuwblank met blauwachtige aderen.
Hel asehblonde haar lag verward op
eon rose zijden kussen Haar gestalte in
de wille peignoir leek, toen zij daar
uitgestrekt lag, slank en bijna te lang,
zooals die van Grieksche godinnen. Er
sa materiaal die daar op een geslapeld
lag, maar veel had van een oudoorzorht
land, dal eersl na de moeite-volle toch
ten van .ontdekkingsreizigers iu kaart
nioesl worden, gebracht, vóór anderen er
nut van kunnen trekken.
Die ontdekkingsreizen en dal in kaart
brengen is liet werk van onze archiva
rissen. ecu lang-ademig werk. maar dat
veel nauwlettendheid en een grondige
kennis van oude toestanden vereisclu.
Inde onlangs door ons gegeven aan
kondiging van het lijvige hoek, waarvan
we hierboven in hel kor! den titel weer
gaven, hebben we reeds vermeld wie
er achtereenvolgens hebben meege-
wcrkl aan hel invenlariseoren dier /oo
gewichtige rechlsarchicvcn De eer die
dr. Lasonder van dil hoek Iieefl, is dal
hij di resulaten dier ontdekkingsreizen
samenvatte, on bovenal ze voorzag van
een toelichting die ze ook voor anderen
bruikbaar maakte
Dal klinkt vrij eenvoudig Maar als we
vermelden dat de uitvoerige inleiding, be
halve een volledig verhaal van de lolge-
vallen der archieven, ook een overzicht
geeft van de rechterlijke organisatie in
Zeeland van de vroegste 'tijden al lot 1811
benevens van de z.oo uileenloonende wij
ze van benoeming der leden dier ver
schillende rechtscolleges, van hun func
ties, van dc wijze waarop de archief-stuk
ken zijn verdeeld naar hun inhoud,
dan wordt het duidelijk dal het geven
van zoo n Loelichling allesbehalve een
voudig is Men behoeftdaarvoor trou
wens slechts den inventaris op le slaan
Die wemelt ui toelichtende historische
noten over plaatselijke toestanden.
Wal hel invenlnriseeringswerk te moei
zamer maakte, zijn dc geenszins eenvou
dige vormen waarin zich dc rechterlijke
organisatie ontwikkeld heelt tol 18tl
(de datum van invoering der Eransche
lorganisalic die in hoofdzaak nu nog be
slaat;
Hel begin, voor zoover men er ge
schiedkundige zekerheid van heeft, was
nog niel zoo veelvormig de rechtspraak
geschiedde door den graaf, of door diens
vertegenwoordiger, den burggraaf, met
zijn leenmannen vereenigd in dc grafe
lijke vierschaar, latei" dc Ilooge Vier
schaar. Maar in de 13e eeuw den oen-
sten lijd waarvan men eenige zekerheid
heeft, was hel al zoover dat een deel
van de kleinere zaken behandeld werden
door di colleges van schout en «chepe-
nen, die iu de verschillende heerlijkhe
den oorspronkelijk de bestuurslichamen
waren, maar dus nu ook rechterlijke *ol'-
leges we re en
En -aan den -anderen kant verloor de
Ilooge Vierschaar steeds meer van haar
belei-ken is door liet onlsfaan in de 15de
eeuw van het Hof van Holland, een col
lege van beroeps-rechtskundigen Na 1517
diende de Ilooge Vierschaar nog alleen
voor de conlentieuse rechtspraak in leen-
zaken, en toen die in 1586 naar de Ge
committeerde Raden van Zeeland over
ging, verdween de lioogc grafelijke vier
schaar voor goed.
Merkwaardig is het zeker dal van het
archiel van deze grafelijke rechtbank!
geen enkel stuk js bewaard is gebleven,
hoewel men uit afschriften weel dal er
een „register van zaken, dienende voor
burggraaf en leenmannen der graaf-
lichcyl van Zeelanl" heeft bestaan
Gedurende de geheelc Republiek ^vas
in Zeeland de toestand in 'l kort als'
volgt, alle rechtsspraak van aan den
souverein voorbehouden zaken en voorts
van die in hooger beroep was ia handen
van hel Hol' van Holland, en van den
Hoogen Itaad: de lagere rechtspraak in
handen van de vierschaar der sleden en
hooge heerlijkheden, terwijl de erimi-'
necte zaken in de lage heerlijkheden, en
in die hooge heerlijkheden voor zoover
die een deel dezer rechtspraak nog niet
zelf hadden verworven, verdeeld waren
over do vierscharen der voornaamste ste
den
Toen in 1795 het leenstelsel en daar
mee de, ambachtsheerlijke rechten wer
den afgeschaft, zouden ook al die oude
gleed een uitdrukking van angst over liet
gelaal der oude dame. Zij bukte zich
over hel meisje en kon de vraag niet
weerhouden
„Heb je pijn, mijn lieveling'?
Wanda schudde hel hoofd.
..Pijnt niet, maar als u een engel wil
zijn, mijn beste mevrouw Bénouville,
haalde u mij even mijn ether."
Mol haar zachte muizenslapjes ging
de oude dame dwars het atelier door,
zich haastend aan dil verlangen van haar
vcrafgoode lieveling te voldoen Clara
bleef alleen bij Hte rustbank.
Een stilte volgde
Toen zei de aartshertogin zachtjes mei
gesloten oogen:
„U moet mij niet als een vijandin be
schouwen. juffrouw Hersbcrg".
„Maar, Uwe Hoogheid.
Het profieltje op hel kussen bewoog
niet, maai' Clara zag een traan glijden
Langs de teere wang.
Het meisje vervolgde:
„Ze kunnen mij de dingen niet ver
bergen. Al ben ik sinds zeventien jaren
gevangen achter de mimen van dit pa
leis en dikwijls binnen de gordijnen
van mijn bed, al leid ik een meer afge
zonderd en opgesloten leven dan de
ernstigste non, ik voel en raad en weet
een heele boel dingen. Ik weel u is, ju.'-
frouw Hersbcrg: u is tegen ons. Ik heb
veel studie gemaakt van de geschiede
nis van grootvaders regeering en van
dc- geschiedenis van dien grooten re-
vohilionnair dokter Kosor. Hij wilde ook
hel welzijn van het volk. Hij heeft zich
rechtscolleges hebben moeien verdwij
nen Maar iu do toen volgende woelige
jaren maakten do plannen voor reorgani
satie slechts langzamen voortgang, en al
les bleef hij hel oude, totdat do Eransche
overlieersching in eens al hel beslaande
Weg veegde
Wal nu de rechterlijke archieven der
Zeeuwschc vierscharen betreft, merkt de
samensteller van den inventaris op, dal
hel in 1811 een font is geweest die ar
chieven z.oo geheel .il te zonderen van
de andere stukken dierzell'dc colleges van
schout en schepenen. Immers die waren
tevens plaatselijk zelfbestuur en hlevep
als zoodanig in den vorm van „gemecnle-
besluren voortbestaan. Praktisch moge
er reden voor zijn geweest, theoretisch
was hel niet anders dan hol uiteenrukken
van een levend organisme.
In Zeeuwsch Vlaanderen, dat reeds in
1795 Fransch was geworden, heeft men
eersl anders gedaan Daar zijn alle stukken
voorloopig onder berusting van de ver
schillende plaatselijke besturen gelaten.
Maar in 1883 zijn ook die archieven ge
splitst Deze rechterlijke archieven zullen
later in een afzonderlijken inventaris
worden behandeld
Dc- rechterlijke archieven van Middel
burg zal men niet in dezen inventaris
vinden Die konden blijven waar zij thuis
liooren, jj.I. in het gemeentelijk archief,
omdat onze stad een eigen archivaris en
doelmatige archieflokalen bezit Dc in
ventaris van dit archief is in 1906 ver
schenen. bewerkt door M II van, Vis
vliet er. \Y O Swaving.
Over de weeskamers oen enkel woord
AI heel vroeg heefl zich naast de ge
boren- of bloedvoogdij over minderja
rigen oen gerechtsvoogdij ontwikkeld, die
iu de sleden en heerlijkheden door do
plaatselijke besturen, en allengs ook door
bepaaldelijk daartoe aangewezen wees
meesters werd uitgeoefend De laak van
deze weesmeesters, <>i van de weeskamer
was toezicht te houden op hel beheer
van den aangestelden voogd Hun laak
is na ISII overgegaan op de vrede-,
rechters' In 1813 zijn ze weer hersteld,
maai'in 1852 hebben ze voorgoed opge
houden te beslaan
En nu nog de notarissen
In de vroege middeleeuwen algemeen
in hel Duilsche Rijk benoemd door den
Keizer ol' den Paus, later door hun we
reldlijken of geestelijken vertegenwoor
diger, was na 1525 de gang van zaken als
volgt
Iemand die lol de noldi'ieele praktijk
wenschte te worden loegelaten moe.sl
eersl een akte van creatie verbuigen
van een wereldlijken of geestelijken
heer. en met die akte en met een brief
van recommandatie van hol bestuur van
dc plaats zijner inwoning begaf hij zich
naar hel Hof van Holland in Den Haag
or den Groolen Raad te Mechelen, waar
hij na oxaminalie werd toegelaten
Onder de Republiek werd de akte van
creatie op den. duur uitsluitend ver
leend door de Sinten van Zeeland
Voor notarissen vooral zullen we! zeer
interessant zijn de in de bijlagen vollef
dig opgenomen aclen van creatie en ad
missie. cn de door de notarissen af te
leggen ceden
Met hel lot nu toe aangestipte hebh
ben slechts de. hoofdzaken genoemd
Want talloos zijn de plaatselijke afwij»*
kende bijzonderheden Zeer leerzaam
ook in andere opzichten is de tabel
van bijlage IV, waarin men betreffende
alle steden en hooge heerlijkheden op
de Zeeuwschc eilanden o m vindt saf
mengebrschl hel jaartal van verheffing
lot slad, sedert wanneer aan afzondert-
lijke hoeren in teen gegeven; sedert wanj
neer in bezit der crimineelc rechtspraak,
met aanwijzing van hel gebied waarover
die zich uitstrekt
Over één bijzondere rechtspraak echi-
ter nog een enke! woord, nl over het
landrecht Dal betrof in enkele steden
de schuldvorderingen van inwoners dier
steden over de bewoners van het platte
land Dit eigenaardig recht was een
tweede merkwaardigheid in handen
voor liet volk opgeofferd Er zijn zooveel
manieren om zich le offeren daarvoor
Als u eens wist Maar u meent, "dal wij
vijanden zijn van de arme menschen
De koning heeft zich altijd verzat le
gen uw komst. Hij zei altijd tegen me
„Er is een onoverkomelijke kloof tus-
schen die vrouw en ons Maar" (och was
hij een groot bewonderaar van u en ik
hel) hem gesmeekt, dal u komen mocht
Ik ben geen bedorven kind Mijn vader
luistert niet naar al mijn grillen Maar
wanneer hij mij groole dingen moet
weigeren, staal hij mij minder belang
rijke dingen toe dat was op een dag
ook hel geval. Wij zijn maar uw college
in scheikunde gaan luisteren, ja zeker,
de koning en ik zijn incognito op 'l col
lege geweest, die avond toen u over
ihormium sprak, en u heeft ons niet
herkend Maar hel was zóó mooi, u
was zóó natuurlijk, zóó roerend, dat ook
de koning mijn sympathie voor u{ is
gaan deelen. Het scheen alsof voor u is
ve n r usl van de wetenschap uw gehee-
le vezen verlichtte en of er in u geen
plaats was vjoor haal, en toen heeft hij
u geroepen. Ik had een voorgevoel, dat
u komen zou.
Eu nu is u er ook werkelijk, maar
alstublieft, ziet u nu in mij alleen maar
een volgzame toegenegen en bewonde
rende leerlinge IL haat niemand, werke
lijk niemand!'
(Wordt vervolgd),
