MIDDELBURGSCHE COURANT.
M* 16
168° Jaargaag.
Woensdag
20 Januari
BINNENLAND.
FEUILLETON.
DE ONGEKROONDE KONING
67>
Uit Stad en Provincie.
1918
a courant verschijnt d a g e 1 ij k s, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaats u in
Nederland franco p. p. f 1.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
Advertentien a 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- eu
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50
elke regel meer 20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats
die zij innemen.
pjSy- Advertenties vóór één nar te bezorgen.
CENSUUR. I
Het mijn-longeval in de Wielingen heeft
te Vlissingen aanleiding gegeven tot
een eigenaardig geval van censuur, het)
eerste in ons land meenen we. We geloo-
ven althans niet dat .het tijdens dezen
oorlog reeds meer in ons land gebeurd is, j
dat ztoöóls gisteren de Vliss. Crteen
courant verscheen met een witte plek
in zijn kolommen, bewijs dat ecu stuk
zetsel .uit den tot drukken gereed liggen-
den vorm was genomen. Het feil dat
.Vlissingen in staat van beleg verkeert, en
dal daar dus de militaire overheid be
voegd is het pnbliceeren van berichten
•Ie verbieden, maakt het niet moeilijk
te vermoeden wat daar gebeurd is
Maar waarom men in Vlissingen zoo,
•algeheel ieder bericht omLrent hel onge
luk verbood (ook de N Vliss. Crt. mo«.-st:
vóór haar uitgifte een exemplaar var»
haar nummer toonen) is ons niet dui
delijk.
Hier in Middelburg handelde de mi
litaire overheid oi veel juister Men
heen cms niet verzocht het vermelden,
•van het feit weg te Laten, maar men ver
zocht ons slechts den naam van één
dor verongelukten te noemen, van wien
het toen vast stond dat de hier wonende»
familie was gewaarschuwd. In ónze twee
de toplage hebben we in dien trant een
bericht vermeld. Dat is een opvatting
waarmee we tons volkomen kunnen ver
eenigen Eerst later toen we uit Amster
dam de volledige opgave der namen
van de andere verongelukten ontvingen
eu daardoor de zekerheid Jcregen dat
ook elders de familie reeds gewaar
schuwd kon zijn, hebben we op ons bul
letin al de namen gepubliceerd.
Maar dat is heel iels anders dan het
.algeheel verzwijgen van het feit zelf, took'
zonder namen.
Bovendien had men den zonderlingen
toestand gekregen dat gister in Vlissingen
het feit niet gepubliceerd mocht worden,
hoewel daar geen familie-leden woonden,
en het ongeluk daar al aan iedereen be
kend was, terwijl het wèl geseind werd
n,aar andere plaatsen, getuige de berich
ten in sommige avondbladen en getuige
een meedeeling die wij reeds te half
zen uit Amsterdam ontvingen.
We willen gaarne aannemen dat het
ide bedoeling der militaire overheid te,
.Vlissingen was om gelegenheid te hebben'
Üe familie eerst te waarschuwen Maar
behalve dat zij door ide algeheele censuur
op de VI. Crt. dat doel beslist niet
bereikte, wekte zij daardoor ongewild
.'den zeker ongewenschten schijn alsofl
zij wilde trachten het ongeluk zelf ,,uit
de courant te houden".
We wijzen als een analoog geval op de
herhaalde regeeringberichten uit Indië
waarin een gebeurtenis wordt meege
deeld, en eerst later de namen, nadat
eerst de familie gewaarschuwd is Maar
het feit wordt dan toch reeds dadelijk
meegedeeld.
ÉEN NEDERLANDSCII GEZANT JBJJ
HET VATIKAAN
Volgens het Italiaansche blad „Seco
io", is de Nederlandsche regeering
voornemens binnenkort en builenge-
woon gezant bij het Vatikaan te be
noemen
De Koningin heeft zoo meldt liet
blad den Paus door kardinaal Van
Rossum met zijn verkiezing geluk laten
wenschen. Dé kardinaal zou den Paus
gevraagd hebben, of hel dezen aange
naam zou zijn, dat e r een vertegen
woordiger van zijn land bij het Vati
kaan geaccrediteerd werd. En de Paus
zou hierop toestemmend geantwoord
hebben.
Van bevoegde zijde wordt het be
richt echter tegengesproken.
SPOORWEGPERSONEEL.
Het lid der Tweede Kamer de heer A.
B. Kleerekoper, heeft de volgende vran
gen gericht tot den Minister van Wal
ters taat
1. Naar in de pers wordt medegedeeld,
zou bij sommige spoorwegmaatschappijen
het voornemen bestaan om leden van
haar personeel een arbeidsovereenkomst
te doen aangaan voor meerdere jaren,
ten einde te voorkomen dat na den oor
log het personeel dier maatschappijen
door hel vooruitzicht op hooger loon naar
andere landen wordt getrokken.
Is den Minister van"Waterstaat van hel
beslaan, van zoodanig voornemen iets bek
kend?
2. Acht de Minister dergfelijke overeen}-
komsten in overeenstemming met de re;-
geling, vervat in art. 95 van het It. D. V.
en in artikel 12 der „Bepalingen",.
3. Is de Minister bereid mede te dee-
lton, welk standpunt door de regeering ten
aanzien van een dergelijk voornemen der
spoorwegmaatschappijen zal worden in
genomen?
TUBERCULOSE BESTRIJDING.
De Minister van Binnenlandsclie Za
ken noodigt de besturen van de ver-
eenigingen, die zich bestrijding van de
tuberculose ten doel stellen en die
voor 1915 in aanmerking wenschen te
komen voor toekenning van ee n Rijks
subsidie, uit hun daartoe strekkend op
gezegeld papier geschreven verzoek zoo
spoedig mogelijk, doch in elk geval
vóór 1 April a.s., tot de Koningin
te richten.
Verzoekschriften, die na 31 Maart
1915 mochten worden ingediend, zul
len buiten behandeling blijven.
St. Ct.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Inlijving lichting 1915.
Op 16 en 17 Februari a s. zullen
worden ingelijfd de dienstplichtigen d<pr
lichting van 1915:
Roman van
PAUL OSKAR HICKER.
naar het Duitsch.
Nadruk verboden.
Börries was zeer verbaasd. Erwin te
zien Zij hadden nooit veel met elkaar
omgegaan niettegenstaande hun familie
relatie en de teedere vriendschap die
tusschen hem en zijn zusters reeds zoo
lang bestond. Hij trok somber de wenk
brauwen samen toen Erwin zei dat
bij op zijn brief hier kwam.
„Zoo, zoo. Heeft Gwendoline dat noof-
dig geacht. Mooi zoo. Het wordt hoe
langer hoe beter bij de Erxlebens. Zij
herinnerde zich zeker dat jij jc langen
tijd hebt kunnen oefenen in hel over
brengen van diplomatieke opdrachten."
„Ja, Börries. Je heb mij vroeger wel
eens den brievenbesteller van Zijne Mar
jesteit genoemd."
Börries stond in zijn litewka noii-
chalant voor hem, met de handen in
de zakken. „Ga zitten, als je blieft,
Erwin."
legde beide handen op zijn schouders.
lo. die toegewezen zijn aan het
tweede bataljon van elk 'der regimen
ten grenadiers, jagers en infanterie,
met uitzondering van hen die in hel
bezit zijn van het bewijs, bedoeld in
art 70, eerste lid, der Militiewei.
2. die toegewezen zijn aan het wa
pen der infanterie en van wie. op
grond van het door hen genoten onder
wijs kan worden verwacht, dat zij do
geschiktheid bezitten om in opleiding
le worden genomen voor den rang van
o,fficier;
3. die toegewezen zijn aan hel eeri
ste bataljon van elk der onder lo. (ge
noemde regimented eh in het bezit
.zijn van het daarin bedoeld bewijs
j De inlijving van de dieiislplichtigen
die, toegewezen aan het tw'eede batal
jon van elk der regimenten grenadiers,
jagers en infanterie, in het bezit zijn
van het onder lo bedoeld bewijs, zal,
behoudens nadere bevelen, geschieden
op 16 en 17 April a s.
Alleen oin zeer gewichtige redenexl
waaronder in dit geval ook sludie-
belangen kunnen worden gerekend
kan aan deze in te lijven dienstplich
tigen uitstel van eerste-oefeuing wor
den verleend, indien zij daartoe alsnog
ten spoedigste zelf hun verlangen bij
(ongezegeld) verzoekselirift aan den Mi
nister van oorlog te kennen geven, met
overlegging van een deugdelijk bewijs-
stuk omtrent het werkelijk bestaan van
de reden der aanvrage. De dicnstplich-
1 ligen zullen echter rekening moeten
houden met de mogelijkheid, dat het
uitstel wordt ingetrokken, zoodra de
omstandigheden daartoe aanleiding moch
ten geven.
M ij ne n.
Dat het opruimen van mijnen, in voile
zee, zeer lastig is, blijkt wel hieruit
aldus wordt aan de Nieuwe Ct. gemeld
explosie te komen, nadat er van een
exploisie te komen, nadat er van een
onzer oorlogsbodems niet minder dan 50
granaten van 7i/a c.M., 140 granaten van
3.7 c.M. en ongeveer 1000 geweerpatro
nen op verschoten waren.
Een lonneboeier is tusschen het 1ste
en 2de baken van de Wierbalg, nabij
Wieringen, een drijvende mijn gepasseerd.
Aan de marine ,is hiervan kennis gegeven.
Een aangenaam getuigenis.
De „Temps" verneemt, naar aan de N
R. C geseind wordt, van een 'te Harder
wijk geïnterneerden Belgischen onder
officier, dat de Nederlandsche autori
teiten alles doen om den geïnterneer
den het verblijf zoo aangenaam moge
lijk te maken. Men liad zich in geen
enkel opzicht over de autoriteiten te
beklagen, doch de volksklassen waren
niet altijd even hartelijk en belangeloos.
Daarentegen legden de beschaafde ele
menten van de bevolking z.i. een wa
re toewijding aan den dag.
Verblijf ontzegd.
De commandant van het veldleger heeft
aan drie Belgische heeren (P Neven, H.
Froikin en Chr. Limer) hel verblijf in
het in staat van beleg verklaarde gebied
van Nederland ontzegd Hel schijnt ge
bleken te zijn, dat zij een ge organiseer
den uittocht hebben bevorderd van Bel
gen van Maastricht uit naar Engeland.
Deze mannen hielden verblijf in de voor
malige brikettenfabriek Vesta
N R. C.
G e e n C a r n a v a 1
De militaire overheid heeft hei houden
van Carnaval in de Noordbrabant sche,
teWersche en Limburgsche grensge
meenten verboden.
Ook te Breda zal dit jaar geen Carna
val gehouden worden. En B en W. Van
Den Bosch hebben den gemeenteraad
voorgesteld, bij verordening dit jaar het
iVuiden -van Carnaval te verbieden
De Sta at van Beleg
Bij kon besluit van 19 dezer (Stbl,
18) is de staat van beleg afgekondigd
voor de gemeenten Groningen, Gaaster-
land, Hemelumer, Oldephaert en Noordr
wolde, Lemslerland, Sloten. Stavoren,
Balgoy, Beuningen, Doornspijk, Elburg,
Ermelo. Harderwijk, Oldenbroek. Over-
asselt, Wijchen, Amersfoort, Leusden,
SoeSl, Zeist. Ürk, Bodegraven, Beers,
Beugen en Rijkevoort. Boxmeer, Cuyk en
St. Agatha. Eeharen, Gassel, Grave, Haps,
Linden, Maashees en Overloon, Oef feit,
Oploo, St. Anthonis en Ledeacker, Sami-
beek, Velp (N.-Br.) en Vierlingsbeek.
Men heefl het gewenscht geacht de
plaatsen waar interneeringskampen zijn
gevestigd en eenige plaatsen in Noord'-
Brabant, waar de smokkelhandel bloed
de, onder militair bestuur te sTellen.
Uitvoerverboden.
Verboden is de uitvoer van Chilisal-
peler, kalksalpeler, kalkstikstof, stikstof-
kalk zwavelzure ammoniak, ammoniak-
superphosphaat, guano en andere stikstof-
houdende meststoffen, van hars en ter
pentijn en van superhosphaat.
„Ik blijf staan Börries, totdat ik
als brievenbesteller van Zijne Majesteit
mijn taak vervuld heb."
„Vreeselijk grappig. Breng je mij nu
eindelijk de boodschap van Gwendoline
over?"
„Eerst van Zijne Majesteit."
„Je schijnt zeer goed in je humeur
le zijn. Een sigaret?"
„Dank je. Nog niet. Eerst moet ik
mijn spreuk opzeggen. Het is dezelfde
waarmee de keizer je vader gefelici
teerd heeft, toen hij hem de tweede
ster voor den gouden kwast gaf. Het
devies dat in je wapen staatFier
en trouw, heer eu vrij!"
Börries had slechts een ironisch laclir
je. „Die mooie spreuk komt in vele
opzichten niet meer te pas. Wij zijn
geen heeren meer, wij ongelukkige Erx-
lebensche spruiten, we zijn ook niet
meer „vrij", en daarom is er niet
veel reden dat wij nog fier zouden
zijn. Evn trouw? Aan wien? Ja, zet
je keizers ver jaardagsgezicht maar, dat
weel ik wel. Je bent toch niet Ibij mij
gekomen om van mij te eischen dat ik
hoera roep. Of?"
„Die trouw bedoel ik op 't oogenblik
niet. Je moet trouw blijven aan je
zelf, Börries."
„Mooie praatjes!"
Erwin kwam dicht bij hem staan en
„O, Börries, als je Beate gezien hadt!
Het arme kind. Door haar man mishan-
DE VLUCHTELINGEN.
Het aantai bons voor warm eten be
droeg heden 1154.
Belgische vluchtelingen naar
Enge Ian d.
Zooals bekend is, vertrekken in den
Iaatsten lijd vele vluchtelingen naar En
geland. Daarbij wordt in de haven van
vertrek vanwege den opperbevelhebber
van land- en zeemacht toegezien, op
dat een georganiseerde uittocht van
mannelijke vluchtelingen van dienst-
j plichtigen leeftijd worde tegengegaan
Te Amsterdam wordt aan de Bel
gische vluchtelingen, die van daar naar
Engeland wenschen te vertrekken, een
door een commissaris van politie voor
Gezien geparafeerd bewijs uitgereikt, op
welk bewijs naam van den vluchteling,
leelijd, plaats van herkomst enz zijn
vermeld Te Amsterdam wordt, vóórdat
bedoeld bewijs wordt afgegeven contrö-
deld, door zijn aanhang verlaten, uit
den hoogsten luister nedergestort in
bittere armoede..."
„Dat is haar schuld, heel alleen
haar schuldt" vield Börries hem in
de rede en trachtte zich Los te maken.
„Schuld? Zoo. Neen, beste jongen,
zij heeft van een opzienbarend proces
afgezien alleen om jullie naam zuiver
le houden."
„Dat heb ik niet van haar verlangd.
Trouwens als zij er een millioen uit
geslagen had al was het maar een
half millioen dan zou papa ook niet
bepaald boos geweest zijn. Maak mij
toch niets wijs. Vertel mij als je blieft
ronduit of Gwendoline mij helpen wil
of niet."
„Ja BöiTies, ze heeft zich bereid
verklaard je te helpen."
„Mooi zoo Dat is mij het voornaam
ste. Mijn trein gaat om 9.30. Ik reis
dadelijk door."
„Het reisgeld stuurt Gwendoline je
niet. Maar als je haar hulp wilt zal
zij naar haar professor gaan cn geefl
hem haar werk, haar zelfstandigheid
voor jaren in pand, om jou de som
te bezorgen die je noodig hebl."
„Klinkklare onzin. Ik heb zoo'n mas
sa schulden, zij kan zich van het be
drag eenvoudig geen voorstelling maken
Die schulden, daar hebben wij het
niet o ver. Ik wil van haar niets finders
dan een paar onnoozele blauwe papier
tjes,
„Die geeft ze je niet. En ik, Bör
ries, je denkt toch niet dat ik je niet
dadelijk een paai- honderd mark zou
willen leenen
„Goed. Voor den dag er mee Maar
je wilt zeker waarborgen, niet waar?"
„Eén stellige verzekering maar: dat
je niet naar Cannes gaat."
„Maar dat moet, dat moet, dat moet!"
De jonge man schreeuwde het haast
uit. 'Hij streek mei beide handen over
zijn gladgeschoren schedel en liep door
de kleine kamer op en neer. „Anders
is mijn carrière naar de maan. Eve-
lyne alleen kan mij redden. Het is
niet alleen om die oude schulden
neen, ze moet mij ook verder helpen
ik weet dat ze mij goed gezind is
1 ze moet mij een jaar boven water
houden; mijn hemel, dat is voor haar
een kleinigheid. En ze heeft nu rela
ties in alle kringen; zij bezorgt mij een
goede partij, dat heeft ze mij beloofd."
„Börries, kerel, schaam je je niet?
Dien triomf wou je haar verschaffen?
Je zoo voor haar vernederen? En al
je naastbestaanden er bij?"
„Naastbestaanden Niemand staat mij
bij."
„Niemand?"
Ie geoefend, ook wat betreft eventueele
dienstplichtigheid enz. Zoo een derge
lijk lie wijs ook in andere gemeenten,
waai- de aanwezige vluchtelingen zijn
geregistreerd, werd afgegeven, zou daar
door, naar den minister van binnen-
landsche zaken door tusschenkomsl van
den opperbevelhebber van land- en
zeemacht wordt medegedeeld, dp con-
tróle jn de haven van vertrek op den
uittocht van Belglschë vluchtelingen naar'
Engeland zeer worden vergemakkelijkt
De minister heeft het vorenstaande
door tusschenkomst van de commissa
rissen der Koningin in de onderschei
dene provinciën aan de burgemeesters
doen mededeelen, onder uitnoodjging
om, indien registratie van dé Viï!9?ï»
telingen plaats vond. voortaan dien
overeenkomstig te willen doen hande
len In gemeenten, waar geen commis
saris van politie is, zouden de be
wijzen door of namens den burgemees
ter geparafeerd kunnen worden.
N. R t
(Wordt Tervolgd).
Uit Middelburg.
De in den Scheldemond gestition-
neerde marine wordt wel zwaar be
proefd Eerst de mijnramp Je Westkapelle
nu die in de Wielingen waar vin we
in de tweede uitgave van ons vorig num
mer reeds met een enkel woord gewag
maakten.
Als men denkt aan de gezinnen Waarin
het doodsbericht van een zoon gister
ontvangen werd, komt een gevoel van
diep medelijden op met lien die zoo hard
getroffen werden. Maar ook een gevoel
van verbittering over het, nu ja, nood
zakelijke maar toch zoo noodlottige gé
bruik van die helsche werktuigen, welke
vooral in onze omgeving al zoovee! scha
de. schrik en ellende hebben veroor
zaakt
Het feit zelf is kort vermeld Op het
gisteravond verspreide bulletin deelden
we er het volgende over mee
Gistermiddag om 2 uur was de luit-
ter zee 2de klasse Luden met 4 schepe
lingen, alle opvarenden van H M. „Triton"
mei de motorsloep in de Wielingen tegen
over Nieuwersluis werkzaam met veran
deringen aan te brengen in het mijnenveld.
Waarschijnlijk tengevolge van het te
vroeg rijzen eener mijn bij hel lichten,
kwam deze tegen de boot en ontplofte,
sloep en opvarenden uiteenscheurend.
Slechts stukken van de lijken der
slachtoffers werden op de plaats des
onlieils gevonden en door een torpedo
boot te Vlissingen aangebracht
Het slachtoffer Grijspaordt uit Middel
burg was machinist bij de Mij. Zeeland.
Hij was eenige zoon en bereikte den
leeftijd van 22 jaren
De luit. ter zee Luden was, naar wij
vernemen 26 jaar oud.
Van andere zijde deelt men ons mode,
dat gedood werden
luitenant ter zee 2e kl. L\ M. Luden,
uit Amsterdam
de korporaal-torpedist B J. de Jager,
Stamb. 3184
de zeemilieien-matroos L'. Roeman
Stamb 546
cfe zeemilicien-machinedrijver J. M.
Grijspaardt, Stamb. 975
en de zeemilïcien A L, van don EIs-
honl, Stamb. 765
Uit Breskens meldt men aan eenige
bladen -
Ongeveer half een was de mijnenlegger
„Triton" uitgevaren om een mijnversper-
ring Le lichten. Door dén Iaatsten storm
waren eenige mijnen losgeraakt Ter
j hoogte van het gehucht Nieuwersluis,
ongeveer een uur Ioopen Westwaarts van
Breskens, stootte de sloep op een dor los-
J geraakte mijnen, waarop een ontzetlende
'ontploffing volgde, on de barkas or mid
dellijk zonk. Deze lezing wijkt dus af bij
j de bovenstaande, volgens welke de mijn
bij het ophalen eerst zou zijn losgeraakt
I en welke naar wij vernemen de juis'e is,
i (Men zie onder laatste berichten
De minister van financiën brengt
ter algemeene kennis':
dal als kantoren waar de Nederland"
j sche pasmunt ,mits voor niet minder
i dan vijftig gulden voor de zilveren en
tien gulden voor de nikkelen en bronzen,
j kan worden ingewisseld tegen rijksdaal
ders, guldens en halve guldens, zijn aan
gewezen
a. de Nederlandsche Bank te Amff
sterdam;
b. de kantoren der betaalmeesters,'