MimiJCMSCHE COCRANT.
r. 304
Maandag
28 December
Kameroverzicht.
137' Jurgaog,
491 f
Daaa Muut TMioWjmi 4 a g a 1 ij k ait *itio*i»ri*g tu Ios= am T«uMagu|
f rt|s par kvuUal, ioowtl roor Mi44alb*rg sle toot all* pUatia* la N*4arl**4 frmaeo pp. 1LMJ
Aiio*4*rlijk* luutin koit*m 5 eaati
A,4v*rt**ti0* bij abouamaat op T0or4**liga voonr*»rl*m.
Proipact*»»** üanu *y* ui bat baraam t* bakoaai*
iliTartaatiSm voor bat aaratrolgaai* atmmtr aoatam 4ei aiUagi vóór 6 6* mix
ui bat bar*»« b*serg4 »ij*.
A4T*rtamti9* i 10 eaat par ragal. Bij >bouaa*xt vaal l»gaij Qabearta-, dooi- am
*11* amiara familiabariebtam Dukbatiigiiga* tu 1~7 ragali f 1.W alkajjregal aat|
10 east. Baolaaai 40 out par ragah Groot* lattara u*r da plaat*} di* aij iuiMia]
Tot da plaatiimg tu adTertutita a* raolam*», mitt afkoairtif alt Zaal a* 4,
Hamiel, Nijvorhaid u Galdwtzaa, ii gerechtigd bat Alieaeei AdTerteitta-BiriM
A. IMS LA MAS Ai., If.Z. Taaraiiywal MR, Awtardm#
BINNENLAND.
Eerste Kamer.
Zitting van Donderdag 24-12.
,,in bet Indisch beleid doel nu een-
anaal de phrase opgeld We souffreeren
daar aan leuzen", aldus de heer Co lijn.
Dat is zoo. Maar deze spreker zal
toch wel zeker niet bedoeld hebben,
dat bel Indisch beleid bel zonder leuzen
kan doen Het zou anders vermoedelijk
•heel stiel afdalen tot een niveau van
zorgen -vo o r -,de- b eb o e f te - van 't oogenblik,
wal hij ook niet zou wens'chen
En het was 'de heer Van Kol die juist
ie voren in berinnering bad gebracht dat
de goede geest welke de Indische be
volking sinds het begin van den oorlog
heeft betoond, een gevolg is van de
vroeger zoo gesmade ethische politiek",
toch ook een leuze
Deze socialistische specialiteii voor Inf
dié bleef zich zelf getrouw door in een
interessante rede vooral het belang van
sociale wetgeving in het licht te stellen,
en te wijzen op hel opiumkwaad, op
het belang van onderwijs, coöperatie,
verbetering van de nog zoo uiterst pri
mitieve visscherij. En hulde bracht hij
den Gouverneur,-Generaal voor diens mov
reelen moed hij de uitvaardiging van de j
circulaire waarin hij behoorlijke beleefd
heidsvormen tegenover de inlandsohe
bevolking aanbeveelt.
Dit waren" alle praktische kwesties.
Maai' toen daarna de heer C o 1 ij n aan 't
wöord kwam voelde men toch 't ven-
schil tusschen het idealistische in den
heei- Van Kol en het meer realistische
in den oud-minister van oorlog
De heer Colijn vermeed alle leuzen, en
sprak een rede vol kritiek uit op ver
schillende regeeringsmaatregelen
Hij betoogde dat het bij de peslbestrij-
dinjg nog altijd ontbreekt aan een krach
tige centrale leiding, liefst met dictorale
macht, en wees op 't gemis aan voortzet
ting van de zoo gunstige resultaten op
leverende uitzwaveling der woningen.
Hij besprak uitvoerig de financiën
en gaf daarbij zooveel voorbeelden
van noodelooze uitgaven dat er werket-
lijk wel aanleiding voor hem was om in
dat opzicht van de millioenenf-versliiw
dende leuzenpolitiek te spreken.
Voorts pad bij bet, zooals van een
anti-revolutionnair niet anders te ver-
Wachten was, over het onderwijs, en
vroeg daarbij in 't bijzonder wat de ret
geering, niet in woorden maar in dab
den van plan is ten opzichte van de
kwestie der facultaliefslelling van het
godsdiensten derwij s op de particuliere
gesubsidieerde scholen.
En ten slotte sprak hij over de rei-
van liet binnenlandsch be-
„daar werkzaam" persoon, in Engelschen De vergadering werd geleid door den
dienst, is gearresteerd, die brieven openj- heer Elonbaas, die meedeelde dat reeds
de, deelde de directeur-generaal pns 178 gemeenten zich voorloopig hebben
mede, dat deze arrestatie in pik geval niet I aangemeld. Deze gemeenten tellen samen
iemand werkzaam bij de posterijen be* ongeveer 600.000 inwoners.
Met alg. stemmen werd besloten tol
oprichting der vèreeniging over te gaan
Voorts zullen, als de vereeniging van
groole gemeenten fusie wensebt, haar
voorstellen daartoe door het bestuur in
overweging worden genomen. De voor-
loopige commissie verklaart zich tot
medewerking bereid als in de statuten
der beslaande vereenigingen niet alleen
wordt geschrapt de bepaling betreffen
de toetreding alleen van gemeenten bo
ven 10,000 zielen, maar bovendien in
de statuten waarborgen worden opger
nomen dat de belangen van groole èn
kleine gemeenten voldoende zullen wor
den behartigd.
Vervolgens worden de statuten vast
gesteld. Tol dc volgende algemeene
vergadering in 1915 worden als be-
stursleden aangewezen de leden van de
voorloopige commissie
stuur, die geen gelijken tred heeft ger
houden met den enorme ontwikkeling
van Indië De tijd dat de ambtenaren
in de buitenbezittingen slechts levende
wapenborden waren om ons bezitrecht
to accentueer en, is voorbij', en naast een
plaatselijk zelfbestuur is noodig' gewolf
de» een gedecentraliseerd algemeen
bestuur
De Eerste Kamer houdt een kortere
Korstvacantie dan de Tweede Reeds
morgen, Dinsdag komt zij weer bijeen
DE NEDERLANDSCHE POST EN DE
ENGELSCHE CENSOR.
treft.
De brief naar Friedrichshafen, die daar
aankwam met: „opened by censor' was
door mevr. Heemskerkde echtgenoot©
van den oud-minister, aan een haar be
vriende dame gericht, wier man bij de
Zeppelin-Werke" ingenieur is. Vandaar
dal o phet adres „ZeppelinrWerke" ver-»
meld was.
Als een overtuigend bewijs, dat ook
vergissingen (door haast of andere oor
zaken) een rol spelen in de geschiedenis
der door den Engelschen censor geopenj.
de brieven, zendt een lezer aan liet,
„Vad" een enveloppe van een brief,
door een bekende Nederiandsche hanp
kiersfirma te Amsterdam (Broekman's Ef
fectenkantoor) aan zijn adres hier ter
slede gezonden, maar die door hem ont
vangen werd in geopenden toestand, en
voorzien van het bekende strookje niet
„opened bij censor".
Dat" de haast hier tweemaal een ro]
heeft gespeeld, wordt bewezen door. Ie
de postzegel niet afgestempeld is, 2e dat
de Engelsche censor een brief opende,
dien hij, als bestemd voor verzending binj-
nen 'Nederland niet behoefde te lezen.
IN DE S. D. A. P.
Naar het „Hand." vernam, is te Am
sterdam door een 60-tal socialistisch»'
voormannen beraadslaagd over de leiding
van partijbestuur en Kamerfractie. De
conferentie sprak zich uit in afkeurenden
zin over het zitting nemen der partijgc-
nooten in den Anti-oorlogsraad. Een be
slissing over het stemmen voor de mo-
bitisatickredieien werd niet genomen, be
sloten werd een conferentie aan te vragen
met het partijbestuur en om een vastge
steld communiqué te publiceeren
Mr. Troelstra heeft in zijn Zaterdag te
Amsterdam gehouden Kerstrede het ook
over de kwestie van dien Anti-Oorlogs
raad gehad. Hij keurde de kritiek af, en
zei hel langzamerhand beu te worden
dat men zijn kracht van revolutionnnire
gezindheid zoekt in steile moties.
De hoofdstrekking van die rede was
een uiteenzetting van de laak der socia
listen in neutrale landen om hun regee
ringen uit te noodigen zich bereid le hou
den op het gunstige oogenblik het initia
tief van bemiddeling tusschen de oorlog
voerende partijen te nemen.
Als punten voor dat internationaal vre-
desprogramma noemde hij - geen annexa
tie, geleidelijke ontwapening, afschaffing
van het prijzengerecht, vrije handel op de
koloniën, en democratiseering van de bui-
tenkmdscbe politiek.
SOCIALISTISCHE MEETING IN DEN
HELDER.
Op de vraag van den heer Troelstra
betreffende eene door den commandant
van Den Helder niet toegestane vergade
ring, welke inzake liet leeningsontwerp
was uitgeschreven door de afdeelingDen
Helder van de S.D.A.Pheeft de Minister
van Oorlog geantwoord, zooals ge
meld is dat hij de gronden voor die
weigering niet TOldoende achtte, doch
dat hij den commandant geen vaste ge-
jdragslijn in dezen wilde opdringen.
Inmiddels heeft de afd. Den Helder
de iaarlijksche Kerstvergadering belegd,
waarin de heer A B. Kleerekoper als
uLtaru, Mat van ïmi ucgm vlci uivu.i.«ut spreker zou optreden. Een verzoek tot
tot den 7den September het geheele het houden van deze vergadering werd
brieveu-transitoverkeer door het buiten-' thans door den commandant welwillend
land is gestaakt geweest. Dit was de oorr toegestaan,
zaak, dat alle brieven ,uit Oostenrijk^
Hongarije, Rumenië, Servië, enz., naar
jons land vervoerd werden over de Mid-
dellandsche Zee en dan nog meestal met
Schepen, die Engeland aandeden. In
laatstgenoemd geval werden uiteraard de
brieven door den censor geopend. Deden
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De militaire wacht op het slation te
Roosendaal heeft Zaterdagmorgen op te
legrafisch verzoek een geïnterneerd Bel
gisch linie-officier aangehouden, die uil
"Vlissingen was ontvlucht vóór zijn over
brenging naar het mterneeringskamp te
Zeist
Uitvoerverbod.
Verschenen is een uitvoerverbod voor
levende runderen en levende varkens
Goeder erve- keer met België.
Naai- „De Tijd" uit goede bron ver
neemt, is met ingang van Woensdag de
goederendienst van Roosendaal op Ant
werpen en vandaar op Brussel, welke de
firma van Gend en Loos met haar eigen
camions onderhield, gestaakt.
Brand in hel kamp te Gaaster-
land.
Men meldt uit Gaasterland:
Op den eersten Kerstavond tegen elf
uur is een der groote barakken, waar
in Belgische geïnterneerden onderge
bracht waren, afgebrand. Het gerucht
liep, dat "ontevreden elementen onder
de Belgische geïnterneerden den brand
hadden aangestoken. Dit gerucht vond
te meer geloof omdat, naai' men zegt,
eenigen lijd geleden door geinterai&er-
den klachten zijn geuit over de behan
deling in het kamp, waarbij zij met
brandstichting zouden hebben gedreigd,
als aan hun wenschen njet werd vol
daan Een voorloopig onderzoek lever
de echter geen grond op om aan
moedwil le denken, doch veeleer aan
een ongeluk. De autoriteiten zetten
evenwel het onderzoek voort.
Steun uit Amerika
Door de Christelijke reciteer-vereeni
ging Concordia te Oranje-City, Ver. Sta
ten van Amerika, werd aan H. M de
Koningin een bedrag van ruim f 290
toegezonden ten behoeve van de nood
lijdenden in het moederland
Dit bedrag werd namens H. M. af
gedragen aan het Koninklijk Nationaal
Steuncomité
De Vluchtelingen.
Eersten Kerstdag werden alhier
1208 bons voor warm eten afgegeven,
tweeden Kerstdag 1211, Zondag 1190 en
heden 1218
Kerstfee st inhet Sch ut tershof
Wat hebben zij genoten de kleine
Belgen, maar niet minder de ongeveer
100 Middelburgsche kinderen, die Don
derdagmiddag in hel Schuttershof de
gastjes waren van hel Belgisch uomiteit,
dat daar in de groote zaal een bijzonder
gnoolen Kerstboom had laten opslaan.
Hoe glunder keken de kleine oogjes
naar de groene takken waai' op de
kaarsjes hun fantastisch licht deden
VEREENIGING VAN KLEINE STEDE
LIJKE EN PLATTELANDS
GEMEENTEN.
Te Utrecht is een druk bezochte ver-
de booten, die de mail vervoerden, En-gadcring gehouden voor oprichting van
geland niet al an, dan werden ze toch alt- een vereenigiug van kleine stedelijke en schijnen Ja het was een echt kinderfJ
licht eens hier of daar in de Middellang- plattelandsgemeenten. Daartoe was het feest, maar ook de ouderen die er waf-
dche Zee door een Engelsch of Fransch initiatief genomen door de hoeren H. A. ren hebben genoten bij den aanblik,
oorlogsschip opgepikt; de mail werd ori- Aalfs, burgemeester en secretaris van, men kon het hun aanzien, zoowel de
der zocht en de brieven ook daar Vries; J. N. Elenbaas, lid der Ged. Staten ieigisehe ouders als de Nederlanders,
geopend. Naar alle waarschijnlijkheid is van Zeeland; A. H. Gijzeis, burgemeester dat zij dankbaar waren, dat op dezen
iets dergelijks met den brief uit Bohemen van Sittard; H. Th. Klein, secretaris van dag ook hun kleinen niet met ledige
gebeurd, waarvan gemeld werd dat hij Vrijenban; D Kooiman, burgemeester en handen moesten staan, terwijl de vaders
het bekende bandje van de Engelsche secretaris van Wormer; A. B. Michielsen, en oe oudere broers de Kerstdagen
Oeasor droeg. burgemeester van Haarlemmerliede c.ahebben kunnen „smoren" want iedere
In verband met een dagbladbericht, en G. de Vries, burgemeester en secre- kleine kreeg een zakje toebac voor vaf-
dai voor eenigen tijd te Amsterdam een taris ven OWehovo. j der of broeder mede. Treurig was hef
dan le liooren :,,hij heefi geen vader
meer", waarbij dan moeder de tranen in
de oogen sprongen. Was hij wellicht
reeds gevallen op hel veld van eer
voor de bevrijding van zijn vaderland
uit de handen van den overheers cl ht'
Ook zagen wij de tranen rollen bij de
woorden, die door de heeren van het cort
mi té en den leider der school gespro
ken werden, vooral toen een gedicht
werd voorgedragen, waarvan hel eerste
couplet een ldnd inleidt, dat op Kerstdag
om zijn vader smeekt, terwijl hel tweef
de de gedachten weergeeft van hem,
die op dien zelfden' dag op heL slagveld
aan huis denkt, maar door hel suizen
der „ballen" wordt opgeschrikt uit zijn
gemijmer Ja voor de oudereu vooral
was liet genoegen nog niet onvermengd.
Maar lioe het ook zij liet comité heeft
alle eer van zijn werk en speciaal de
dames, die behulpzaam waren, komt oen
•oord van lof toe.
Verschillende dames en heeren waf-
ren genoodigd, zoo zagen wij o.a den
waarnemende» burgemeester, den heer
P. Dumon Tak en mevrouw, cn verschild
lende ledqp van het provinciaal- en van
het plaatselijke vluchtelingencomité met
hun dames
Een extraatje voor Kerstmis
Als Kerstgeschenk voor de vluchlcf-
lingen werden Donderdag alhier 25 ge
slachte lammeren uit Engeland ont
vangen,
Twaalf daarvan zijn, dank zij de mef
dewerking van de twee keurmeesters in
stukken gehakt, en verdeeld onder die
hier ter slede op kamers wonende Beik
gen, welke vanwege het comité ondeiy
eteund worden. Zij koken meerendeels
hun eigen potje, en kregen hel vleesch
rauw om hel zelf toe le bereiden.
Voor de Belgen in de lokalen was
de opgave lastiger, daar de kookinrich
ting in hel VincenliusUiuis wel geleV
genheid geeft voor koken maar niet
voor braden Men heeft hiervoor echter
de welwillende medewerking verkregen
van de hotelhouders die ieder een deel
voor hun rekening namen, zoodat mor
gen ook de vluchtelingen een gebra
den schapenbout te genieten kregen.
In Vlissingen.
Te Vlissingen bestond het plan om he
den ongeveer 1500 der armlastige vluch
telingen naar het kamp te Nunspect over
te brengen. Aan dit voornemen is echter
geen gevolg gegeven, daar er Donderdag
in de loods aan de Binnenhaven, die on
langs zoo verbeterd is en op voorschrift
van den dokter geheel en nauwkeurig,
is ontsmet, wederom twee gevallen van
typhus wei-den geconstateerd, zoodat
overbrenging der vluchtelingen nu in
strijd zou zijn met de belangen der
volksgezondheid. Voor hen, die met de
vluchtelingenzorg belast zijn, wordt het
zeer betreurd dat het transport niet kan
vertrekken, daar Vlissingen nog steeds
overvol is met vluchtelingen, terwijl er
steeds iederen dag nieuwe bijkomen, oa.
uit België, omdat zij daar in hun cou
ranten lezen dat zij hier direct naai- En
geland over kunnen. Zij moeten hier ech
ter dagen, ja soms weken wachten
Een verbetering in de huisvesting der
vluchtelingen daar ter stede, is zeker hot
gedurende de beide Kerstdagen gedeelte
lijk bevolken der vier nieuwe loodsen
op de Nieuwe Markt, waarmede deze
week wórdt voortgegaan.
Alsof er een nieuwe intocht plaats had,
kon men de laatste dagen in Vlissingen
groepen vluchtelingen zien rondtrokken
torsend de van October zoo wel bekende
dichtgeknoopte doeken Hel was echter
slechts oen verhuizing naar de houten ba
rakken, gebouwd op de Nieuwe Markt,
nabij de Roomsche kerk.
Naai- de „VI. Crt." meedeelde, zal ge
tracht worden de vluchtelingen die thans
op kamertjes verblijven, in deze lood
sen onder te brengen, hetgeen in het be
lang zal zijn van een goede controle op
voeding en kleeding en zeker niet het
minst om de hygiëne te bevorderen.
Ter bevoegder plaatse gaf men aan ge
noemd blad inzage van lijsten van wo
ningen in die gemeente, waaruit bleek
dat zeer vele perceelen, daartoe totaal
Ongeschikt, nog overvuld zijn met vluch
telingen.
Betrekkelijk kleine perceelen staan
daarop, waarin 44, 38, 25, 22, 19, 18,
enz. personen vertoeven, terwijl slaap
plaatsen voor die menschen absoluut ont
breken; er is zelfs geen goed drinkwater
en ook dikwijls kan de afvoer van vuil
beslist onvoldoende werden genoemd.
Uit Roosendaal
Men schrijft uit Roosendaal aan het
Hand:
Nu van regeeringswege getracht wordt
I de bewoners van het vluchtoord „Ja
vanaar Gouda over te brengen, om
dat di( oord niet geschikt zoude zijn
voor de vluchtelingen, doet het wel
Vreemd a au, dal door de bewoners
een adres aan den minister is gelee-
kend om hier le mogen blijven Van
de 800 bewoners gaven zich slechts
13 op om naar Gouda overgebracht
le worden
Uil Bergen op Zoom
Daar de autoriteiten le Bergen op
Zoom sinds eenigen tijd aan behoeftige
Belgische vluchtelingendie nog in de
slad wonen, alle voedsel weigeren, ten
einde hen op die manier le dwingen
naar liet kamp op plein XIII te gaan,
en er onder dezen toch velen zijn),
die niet in een kamp thuis behoo-
ren, heeft zich een nieuw comité ge
vormd, waarin o a. drie Raadsleden zit
ting hebben, dat aan de niet in |iet
kamp wonende, behoeftige Belgen een
huisvesting verstrekken zal.
K1 e o r e n voor de v 1 u c li t e-
1 in gen.
Naar aanleiding van verschillende op
merkingen in sommige Ilollandsche bla
den inzake het verstrekken van klee-
dingsiukken. voornamelijk ondergoed,
aan de Belgische uitgewekenen hier le
lande, verzoekt ons het Nederlandscb
Comité lol steun van Belgische en an
dere Slachtoffers te Amsterdam dc ver
schillende gemeentelijke autoriteiten en
plaatselijke commissies erop tc wijzen,
dat steeds alle benoodigdheden door
dit Comité op eerste aanvragen wer
den toegezonden
Dank zij de hulp zijner landgenoo-
ten heeft het Comité nimmer een der-
aanvrage behoeven af te wij
zen; van zijn oprichting af heeft het
groot deel van zijn fondsen be-
schikbaar gesteld voor het aanschaffen
van alle goederen, waardoor in de be
hoeften der vluchtelingen kou worden
voorzien indien de steun, in de plaats
hunner tijdelijke vestiging daartoe on
toereikend was gebleken. Het Comité
zal daarmede blijven voortgaan Waar
gebrek heerscht, aan wat het ook zij,
behoeven de plaatselijke autoriteiten en
commissies, zich voortaan slechts te
venden tot de betrokken provinciale
commissi^, door wier bemiddeling hel
Ned. Comité zal zorgen, voor zoover
hel in zijn vermogen ligt, dat ten
spoedigste het verlangde wordt afge
zonden
Het Comité spreekt de hoop uit dat
deze mededeeling moge doordringen tot
allen, die zich met de verzorging der
vluchtelingen bezig houden, opdat voor
komen worde, dat door een verkeer
de meening het publiek in den waan
wordt gebracht, dat voor onze gasten
niet voldoende gezorgd wordt, hetgeen
tol gevolg heeft dat overat in den
lande particuliere personen zich geroe
pen achten deze zorg over te nemen
en, schoon met de beste bedoelingen,
ertoe medewerken dat er een versnip
pering van krachten ontstaat, welke
op den zoo moeilijken arbeid van de
daartoe aangewezen lichamen en perso
nen verlammend werkt.
Het Comité merkt hierbij nog op
dat het zijn taak ook uitstrekt over die
Uitgewekenen die in de vluchtoorden
zijn opgenomen. Het comité twijfelt
niet of de Regeeringscommissarissen dier
vluchtoorden zullen bevestigen, dat hun
door het Comité alles is verstrekt, wat
zij voor him verpleegden aanvroegen.
Sit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Door de Middelburgsche Pol. Ag.
Vereeniging „Luctor et Emergo" is aan
den burgemeester, als hoofd der politie,
na een genomen besluit op een onlangs ge
houden vergadering, gevraagd om den we»
kelijkschen rustdag, waaronder begrepen
één vrijen Zondag in de maand en 14 da
gen verlof per jaar voor ieder beambte
van politie
Tevens om bovenstaande bij de „Veror
dening regelende de politie" te willen
doen vaststellen.
Wij vernemen, dat op uitnoodiging
van een drietal heeren, prof. Diepen
horst uit .Amsterdam op 12 Jan In het
