MIDDELBFMSCHE COURANT,
r. sot
137* Jurgug.
1014
Dinsdag
33 December
BINNENLAND.
Kameroverzicht.
Bit Stad en Provincie.
De Vluchtelingen.
D«c« livui wsohyit 4 g 1 ij k a, ait *itio*t*ri*g m Zoa- n fitiiiigtat
yaï kratat, sooval voor Xiiidbvrg al« voor all* plutua ia Naiarlaal franco pp. f 1.2i|
Afioaiarlyka «anajora koitaa 6 oaat,
Alvartaatida bij aboaaomeat op TOoriMligt Toonraariu:
Prospaotaaiea iaarraa alja aas bat baraa* U bakomaa,
AlTtrUatiBa voor hat aaratvolgaada aammar moetai éei joiUaga róók 6 a aai
aaa hat barcam baaorgl xija.
Hnjt«atifa 1 20 scat par ragah Bij 'aboaaaaaat vaal lagtrf Baboorta-, looi' sa
alia aaiara laailiabariohtaa aa Oaakbataigiagaa vaa 1—7 ragala i 1.60alks iiigal ataa
20 eait. Raelcaaa 10 oaat par ragaU Groot» lattara aaar da plaats, dis sij Iaaaaiiaj
Tot de plaataiag vaa advartaatiSa aa raolanai, aiat afkomstig ait Zaalaad, batraffaad|
Raadal, Nijverheid aa Galdwazen, is garoohtigd het AlfeaeeR Advcirteatle-Bsiroa*
Ml. JDK LA KAB Am,, H.Z. TMrbiifffal MC, Aauterdan.
DW nummer bestaat uit twee bladen
De beide Kerstdagen zal de
JÜddelburgsche Courant niet
verschijnen.
Zij, die zich nn op ons blad
abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nnni'
mers kosteloos.
Tweede Kamer.
Zitting van Maandag 21.12.
De Kerstvacanlie nadert; dc Kamerle
den \rbegen nu al Donderdag vroeger ie
beginnen om zoo spoedig mogelijk naar
huis te kunnen gaan
Het ie ook geen sfeer van opwekkende
debatten waarin de Kamer nu bijeenkomt.
De bezuinigingen liebbcn al het frissche
uil de begroolingen weggenomen, en het
debat is meestal saai.
De behandeling der begrooting van bin-
nenlandsche zaken is gister ten einde ge
bracht, met een niet heel veel beteeke-
nendo bespreking van. lager onderwijs
zaken Het meest belangrijke daaruit wa
ren de opmerkingen over de onderwij
zers-opleiding. .Verschillende klachten
werden geuit door den heer Gerhard
lover de opleiding van bijzondere on-
iderwijzers, die volgens hem op sommige
plaatsen mirakel slecht" is; en door ver
schillende andere leden over de normaal
lessen.
Maar over dit laatste onderwerp werd
bel debat ook al weer verlamd door het
feit, dat er door de regeering een gereed
liggend reorganisatieplan zou zijn inge
diend als de buitengewone omstandig
heden niet tot uitstel hadden gedwongen
Tusschen do begrootingen in werd nog
even hel wetje tot bestendiging voor nog
twee jaar van de regeling op de M. U. L.
O -scholen aangenomen
De heer Tydeman vreesde echter
dat er van uitstel afstel zou komen, voor
al indien deze aangelegenheid vaslgekop-
pelt blijft a:an de lyoeumwet.
De minister was het met dit laatste
niet eens. Zoolang er geen definitieve re
geling getroffen is, moet er een slagboom
blijven tegen het ontstaan van allerlei or
ganisaties, die worden opgericht ter wille
van het subsidie, en die iedereen afkeurt.
'Maar om den termijn van twee op éen
jaar te brengen daartegen had de mi
nister geen bezwaar. Een amendement
van deze strekking, door den heer Tv-
öeman ingediend werd door de regee
ring overgenomen.
En toen begonnen de algemeene be
schouwingen over de begrooliug van fi
nanciën met een rede van den heer
De Meester over de wijze van uil-
voering der pensioenwetten, waarbij hij
wees op een te groote centralisatie in de
pensioenswetgeving.
Voor onze omgeving van meer direct
belang was de eerst door den heer Pa-
tijn en later daar den heer De Muralt
ter sprake gebrachte kwestie van de
pacht der Zeeuwsche mossel
en oestervisschers.
De heer Patijn wees er op dat van
de Zeeuwsche mosselenvisschers hooge
pachten worden gevraagd, terwijl de Zui-
derzeevisschers geheel vrij zijn. Boven
dien heeft spreker bezwaar tegen het
geldende stelsel van verpachtingen waar
door de prijzen voortdurend opgedreven
worden. De pachtsom is verdrievoudigd;
dit kan zoo niet langer doorgaan. De
fiscus vaart bij dit stelsel wel, maar de
pachters gaan achteruit.
De spreker vroeg dat zij, die bij de
laatste verpachtingen perceelen gepacht
hebben, waarbij de prijzen exorbitant
hoog zijn geweest, van de pacht zullen
worden ontslagen; immers sinds die ver
pachtingen is de oorlog uitgebroken
waardoor het bedrijf der pachters groote
schade lijdt
Eindelijk verzocht spr. den Minister
een tegemoetkomende houding te beloo-
nen ten aanzien van verzoeken om afslag
of remissie der loopende pachtsommen
met het oog op den oorlogstoestand-
De heer De Muralt deelde mee dat
er vanwege het vlssclierijbesluur een aan
schrijving schijnt te zijn uitgegaan aan de
visschers, dal zij zullen worden uitge
sloten van loting voor een volgende
pacht, als zij de verscheuen paclil niet
zullen hebben voldaan, behoudens on
vermogen. Laat de Minister deze lieden
ecliter niet van loting uitsluiten, daar zij
anders tol woekeraars hun toevlucht moe-*
ten nemen om de pacht, aan te zuiveren
In zijn antwoord deelde de M i n i s l e r
mee, dal hij het College voor de Vissche-
rijen om advies heeft gevraagd of het
niet heler was, de geheele regeling der
schelpenvisscherij naar Landbouw over
te brengen. Aanvankelijk zonder op dit
advies vooruit te loopen acht de Mi
nister dit gewenscht De Minister wil
overigens overwegen, of niet eeuige wij
ziging valt aan te brengen in de verpach
ting en |Of er in de tegenwoordige omstan
digheden geen aanleiding bestaal om le
komen tol eenige remissie van de pacht.
Als een aanschrijving gedaan is gelijk de
heer De Muralt mededeelde, dan zal de
Minister zorgen, dal deze zoo wordt ge
ïnterpreteerd. dat niet bij overmacht,
maai- alleen bij onwil om de pacht te be
talen uitsluiting van de loting zal plaats
vinden
De Kamer ging uiteen midden in een
scherpe rede van den heer D u y s over
het salaris van den nieuwbenöemden se
cretaris-generaal der Rij ksverzekering-
bank.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
..Vrijstelling van briefport.
De, ten behoeve van de militairen en
van de hier te lande geïnterneerde
buiten landsche militairen verleende
vrijstelling van briefport is ingetrokken
voor zooveel betreft de verzending van
drukwerken, met dien verstande ech
ter, dat vrijdom van port blijft be
staan voor de verzending van gedrukte
stukken, welke tenminste éénmaal per
maand verschijnen als courant of tijd
schrift, lot een gewicht van 100 gram.
Dc geïnterneerde militairen
en de Nederlandsche taal.
Naar de Leeuw. Ct. van het bestuur
der afdeeling Leeuwarden van het Al
gemeen Nederlandscli Verbond ver
neemt, hebben 88 Fransch sprekende
Belgen hun wensch te kennen gegeven
de Nederlandsch taal aan te loeren
Aan hun verlangen wordt voldaan'zij
krijgen thans geregeld les in het Ne
derlandsch.
Te Oudemirdum is, naar de „N.
Ct." meldt, voor de Belgische geïn
terneerden in het kamp Gaasterland
een avondcursus in de Nederlandsche
taal geopend, waarvan druk gebruik
gemaakt wordt.
i DE PEST OP JAVA.
Een regeeringstelegram betreffende de
pestgevallen op Java en Madoera van
2—15 December vermeldt: afdeeling Ma-
lang 250 niéuwe gevallen. 220 doo-
den, Madioen 13 nieuwe gevallen. 12
dooden, Kediri 25 nieuwe gevallen, 20
dooden. Paree 20 nieuwe gevallen, 23
dooden, Berbek 14 nieuwe gevallen 13
dooden, Toeloen Gagoeng 6, stad Soeraba-
ja 24; overige gedeelte van de afdeeling-
van dien naam 3, Magelan 2, Pamekasan
1 en Langkalau 3 doodelijke gevallen In
het vorige tijdvak Bangkalan nog een.
en in Sidoardjo 3 doodelijke gevallen
Heden werden 1217 bons voor warm-
eten afgegeven.
Zaterdag vertrokken van Oost burg
eenige gezinnen van Belgische vluchte-
I lingen, tezamen bijna 90 personen tel-
lende, naar Engeland Daar tegenover
staat, dat langzamerhand weer nieuwe
vluchtelingen aankomen, het zijn meest
al menschen uit plaatsen, verder in Bel
gië gelegen, doch die reeds eenige
weken in dc grensplaatsen verblijf hiel
den en nu België door gebrek aan voed-
sel verlaten. Ook uit Heijst en omgeving
komen nu en dan menschen naar Oost
burg.
Uit Middelburg.
Door de afdeeling M i d d e lb u r g
van de Sociaal-JJemokratiscIic Arbeiders
partij. is per adres aan den burgemees
ter verzocht, om de dezer dagen door
een aantal gezinnen van in dienst zijn
de miliciens en 'landweermannen, gedane
%-erz.oeken tol verhooging der toegeken
de rijks vergoedingen, wel le willen in
willigen
Ter nadere toelichting wijst adres
sant erop, dal in vele gevallen de
hier ter stede toegekende vergoedin
gen lager zijn dan de wettelijke ma
xima; en dal als regel eenzelfde maat
staf is toegepast bij de vergoedingen
aan miliciens en landweerplichligen, ter
wijl toch de laatsten volgens de wet
anderhalf maal zoo hoog mogen zijn.
Voorts zijn de tot heden gegeven
vergoedingen voor 't overgroolo deel
in Augustus vastgesteld, en hoewel
adressant niet wil beoordeelen of de
vergoedingen met het oog op de kos
ten van levensonderhoud hier ter stede
toen zeffs voldoende waren, liet feil
dat hel hier ter ^tedy bestaande steun
comité reeds bijna' van het begin af
aan de noodzakelijkheid inzag bij vele
toegekende vergoedingen bijslag tc ver-
Ieeuen, en deze n og steeds verleent,
pleit haar inziens voor het tegendeel.
Adressant verwacht dan ook, dat de
burgemeester het eens zal zijn, dat
de n u ingetreden winter, gepaard gaan
de met meerdere kosten voor verwar
ming, licht en kleeding, en daarnaast
de voortdurend^ .«tijging van vele levens
behoeften, vei nooging der vergoedingen
meer d an noodzakelijk maakt.
Zulks is ook ingezien door Zijn Ex
cellentie den Minister van Oorlog, die
bij schrijven van 6 November 1914 aan
de burgemeesters de bevoegdheid gaf
om zonder verdere machtiging zijner-
zijds de toegekende vergoedingen te
verhoogen, van welke bevoegdheid de
burgemeester van Middelburg nog geen
gebruik heeft gemaakt.
Door de firma L M. Helder Co.
eerste Nederl. electrische fotolypefa-
briek op de Nieuwe Haven alhier, wor
den voor 't Nieuwjaar een 7-tal foto/
prentkaarten in den handel gebracht,
met geluk- en vredewenschen voor Ne
derland en België, naar teekeningen van
den bekenden Antwerpsbhen teekenaar
Leopold Mulder.
Het mooist in uitvoering van dit zeven
tal achten wij de kaart met de tegenstel
ling tusschen den soldaat in sneeuw
jacht op wacht „aan de grens" en het
vriendelijk Walchersch „tehuis", en sym
pathiek zal velen ongetwijfeld aandoen
de „herinnering aan de werkzaamhe
den van Middelburg's steuncomité,"
Uit Vllssiugen.
Per extra-trein is hedenochtend te
9 27 H M. de Koningin te V1 i S s i n-
gen aangekomen, begroet door saluut
schoten van de ter reede liggende oor
logsschepen.
Aan het station werd H. M opge
wacht door militaire autoriteiten, den
regeeringscommissaris voor de vluchte
lingen, leden van het Prov. Comité, den
burgemeester en den secretaris van de ge
meente Vlissingen.
H. M. informeerde belangstellend naar
alles wat le Vlissingen voor de vluch
telingen is gedaan, en sprak haar groote
voldoening daarover uit.
Vervolgens ging zij aan boord van
een der oorlogsschepen, waarmee zij
de Schelde op voer
Uit Zuld-Beveland.
In de Maandagmiddag gehouden
vergadering van den raad der gemeente
Wofphaar tsdijk werd tot onderwij
zeres aan de openb. lag. school be
noemd mej. S. K. Schippers van Kam
perland met 4 stemmen Mej. A. v. d.
Linde had 2 en mej A. v. d. Endje
1 stem'.
Ter zake van den autodienst Goes
Wolphaartsdijksche veer werd geklaagd
over de weinige nauwkeurigiieid, waar
mede de dienst wordt uitgevoerd
Tengevolge van de minder goede ver
houding in de bedragen van de Noord-
Bevelandsche gemeenten en deze ge
meente, f 140 voor heel Noord-Beve
land tegen 110 van deze gemeente,
terwijl juist eerstgenoemde gemeenten
meer van den dienst profiteeren, werd
besloten voor 1914 uit te keeren f 55
en voor 1915 f 70 toe te staan, mits
aan de gestelde voorschriften slipte-
lijk worde voldaan.
Aanvullingskohier voor den H. O. en
hondenbelasting werden verder vastge
steld.
Maandagavond 21 December trad
voor de afdeeling W o 1 p h a a r t s d ij k
van de maatschappij lol Nut van 'I Al
gemeen op. de heer dr. L. M. Klinken
berg van Alkmaar met hel onderwerp
„Een uitstapje door het hemelruim
Hij verduidelijkte zijn rede met tal van
lichtbeelden
Zijne interessante rede werd met aan
dacht gevolgd en het applaus was ze
ker welverdiend De voorzitter dr Wes-
sel, dankte hem wel voor zijne leerzame
lezing en dc toehoorders gingen vol-
daan huiswaarts.
Uit TRoleM.
Te Oud-Vos se meer is lol lid
en voorzitter van het wee zen-arm he st u vu-
door den raad herbenoemd de heer W.
H. van Gorsel.
Een beslissing omtrent de vraag of
van gemeentewege een lijkkoets zal aan
geschaft worden was, dat aangenomen
werd dit niet van gemeentewege te
doen, maai' om aan den heer P Ph
Engelvaart in overweging le geven, om
in verband met het door de gemeente
gratis beschikbaar stellen van een berg
plaats voor een lijkkoets, een reglcJ
ment samen te stellen en dit aan de
goedkeuring van den raad te onderwer
pen
Uit Schouwen-D ui veland.
Te Zierikzee is verleden jaar
opgericht een tooneelvereeniging. wer
kend met uitsluitend jonge krachten,
welke Zondag jl. hare tweede uitvoe
ring gaf. De velen die deze uitvoering
bijwoonden bewonderden den sterken
wil en inspanning der leden, regie en
het spel van het opgevoerde „Het of
fer der verleiding Goede krachten be
zit „Het kleine Tooneel," en de vereeni-
ging mag thans bij dien voortgang
naast de hier reeds bestaande als
gelijke genoemd worden
Uit Zeeuwsch-Vlaauderen O. D.
Onze correspondent te Koewacht
schrijft ons
Zondagmiddag, juist bij het eindigen
der laatste mis. liep te Koewacht de
mare er is op iemand geschoten door de
Duitschers, en honderden menschen
spoedden zich naar 'de plaats, waar
de getroffene gevallen was. Hel was
een rijf minuten buiten het dorp in
het veld (Karneraelkpoldev) De grens
tusschen Nederland en België wordt
daar gevormd door een sïöot.
Zekere Naessens, een 20-jarig jon
geling van Stekene, iemand, die naar
men mededeelde, geestelijk niet heel
normaal en ook wat hardhoorend was,
trachtte langs daar weder terug in Bel
gië te komen Een Duitsch soldaat, die
een 500 M. daar vandaan de wacht hield
zag N. komen en mikte m i. zeer1
lichtvaardig en voorbarig, wijl hij op
dien afstand niet weten kon of N. zich
op Nederlandsch of op Belgisch grond
gebied bevond. Het schot miste en N
ging door. ook het tweede schot miste
Bij hel derde, volgens ooggetuigen viel
N„ 5 M. van de grens door een ko
gel onder den buik in de dijen ge
troffen Het bloed kleurde den rogge-
akker en vulde ten deele een voor;
de ongelukkige was zeer bleek, leed
geweldig pijn en was reeds stervende
Honderden nieuwsgierigen stonden in
de onmiddellijke omgeving, ook een 20
tal inmiddels aangekomen Duitschers aan
den overkant der sloot Deze moesten
menig hard woord, zelfs scheldwoor
den hooren, maar trokken zich blijk
baar weinig van die onvriendelijke be
jegening aan, te meer daar zij van die
liefelijke uitlalingen weinig begrepen
Toegesnelde HoIIandsche soldaten brach
ten den gewonde op een ladder naar
het ziekenhuis, waar hij een uur later
overleed
Reeds vroeger heeft onze correspon
dent te K o e w a c h t er op gewezen dat
de kerk (Nederlandsch eigendom) te Koe
wacht en de pastorie beide op Belgisch
grondgebied staan, respectievelijk in
Moerbeke en Stekene. De zorg van 't zie-
leheil van K's katholieken is toever
trouwd aan drie geestelijken een pastoor
en twee kapelaans, de koster en de or-
gjanist der kerlc wonen te Koewacht (Z.\
De geestelijken woonden als leden van
één gezin gezamenlijk bij elkander in de
pastorie. Nu is dal anders. Dc Duilsche
militaire maatregelen hebben daarin wij
ziging gebracht De pastoor vertoeft op
de pastorie en mag niet, wat wel heel
gezellig moet zijn, op Hollandsch gebied
komende twee kapelaans zijn bij een par
ticulier le Koewacht gchuisvesd; hun is
verboden behalve des Zondags één en
kele maal over de grens te gaan.
Nu draagt het Duitsche legerbestuur
nauwlettend zorg. dat die lieeren niet bij
elkaar kunnen komen. Ze mogen elkaar
nauwelijks aankijken, en als ze dat nog
maar konden. Ga maar na Door de week
één mis in de kerk alleen voor de Bel
gen; de pastoor wordt hierbij bijgestaan
door den koster, die tijdelijk nu op l Bel
gisch gebied woont; dc diensten van den
organist en de koorknapen moeten dan
maar gemist wordenDes Zondags worden
3 missen gedaan, om 6. 8 en 10 uur. De
Duitschers hadden den wensch te kennen
gegeven en <Lat gebeurde ook, dat de
eerste en de laatste mis zouden worden
opgedragen voor de Hollanders, die liet
grootste deel der bevolking uitmaken,
deze missen zouden bediend worden elk
door een kapelaan; de tweede mis voor
de Belgen door den pastoor. En het ging
militairemenl, met uitzondering van en
kelen. die de Duitsche wacht wisten te
verschalken. Velen bleven, aangaande de
keuze der mis, niet willende gedwongen
worden, thuis De tweede dienst begon
in plaats vau om 8 uur te kwart over 7
Daardoor was meteen de kans voorkomen
dachten de Diu'tschers, dat wel Hollan
ders. die van die vervroeging niets wis
ten, ter kerk kwamen. Want dat is iets
verschrikkelijks; verbeeld je den vori-
gen Zondag had een Duitsch soldaat, die
ook in de kerk was, gezien, dat een brief
afgegeven werd en dat er, wat hier meer
gebeurt, nog al gepraat was; dat alles in
de kerk
KERKNIEUWS.
Aan de beurt van aftreden van
den kerkeraiaad der Ned. Herv. Kerk te
Rit them waren de heer C Koppejan
ouderling en J. Koppejan Hz diaken.
De eerste wensch te wegens zijn hoo-
gen leeftijd niet meer in aanmerking
te komen. In zijn plaats werd gekozen
J. Koppejan Hz en als diaken J A
Osté
Te Leiden is met gunstigen uit
slag afgelegd het eindexamen voor den
Ned. Ind. administr. dienst de heer K
J. Boeijinga uit Arnemuïden
RECHTZAKEN.
Arrond. Rechtbank te
Middelb urg.
Voor de rechtbank werden heden be
handeld 27 zaken met te zamen 37 be
klaagden, alle betrekking hebbende op
overtreding van het uitvoerverbod
Tegen al deze beklaagden werd bij
verstek f 10 of 10 dagen geëischt.
Uitspraak in al deze zaken Dinsdag
5 Januari 1915.
Verbetering.
Bij den Walcherschen Turn- (niet bij
den W. Toeristen)bond bestaat het voor
nemen. omstreeks half Januari een twee-*
tal uitvoeringen a 1 h i e r te geven, waar
van er een zal strekken ten bate van
het Plaatse lijk Steuncomité.
HANDEL EN NIJVERHEID.
Gedurende de week van 11 tot 18
December werden in de haven van
Philippine gelost 175 ton mossels
die 2 fr per ton opbrachten en per
as naar België vervoerd werden. Per
schip werden naar Gent vervoerd 200
ton mossels die verkocht werden ge
middeld k 2,25 fr. per ton.
Naar de steden Antwerpen en Brus
sel werden gebracht 300 zakken mos
sels, die verhandeld werden tegen 3 A
4 fr. per zak.
