MIDDELBBRGSCHE COURANT.
r. 293.
1914
Zaterdag
12 December
137* Jiargui.
Du» loimt T»nak5j*s i*g«lijki, »t aitiomdarUg m Soa u faaiUigam
f r%t par k-ruiul, xooval roor Middalburg «li voor all* pUatm ix N«4»rUai frueo pp. i 1.3K'
Aixoadarlijko ïuaert kost»* 6 cant.
AdvorfcoatiSa by sboaaozcent op Tooriaaliga voonfaardna
Proipootaiaom daarom xya ua hat bare»* te bakomca.
AdaarUaUëa voor bat ooratrolgaaia aammar aioetea lea middags vóór 6 6 a mar
ua bat barum bezorgd lija.
Advirtaxtita 1 30 eaat paralegal. Bij abonaaiaat raai lagari flaboorta-, looi- aa
alia aalara faiailieberiebte* aa Dukbataigiagaa tu 1—7 ragali t 1.101 alka i-g#l xact
30 eext. Bcolaatai 40 eaat par regal. Groote letten aur la pluta, lie rij i&aenta.
Tot la pl&atiiag tu alTortaatiSa aa raolamaa, aiat af komitig ait Z a a 1 a a 1, betraffeaij
Haldol, Nijverheid aa Geldirezaa, ia gerechtigd het AJgeiueeM Adrerteatla-Bsiraac
A. Did LA BAB Ai.t N.Z. VMrbvfwal 805, Amsterdam.
dit nummer behoort een Bijvoegsel
Zil, die zich no op ons blad
abonneeren, ontvangen de nog in
deze maand verschijnende nnni'
mers kosteloos.
BINNENLAND.
Kameroverzicht.
TweedeKamer.
Zitting van Vrijdag 11-12
De behandeling van het leeningspnt-j
werp is al beëindigd
De Donderdag door den voorzitter uit*
gesproken wensch om er den volgenden
dag mee klaar te komen, werd door den
heer Bos toen nog een illusie genoemd,
En zie, zelfs zonder avondzitting kwam
men Vrijdag toch tot de eindstemming.
Met 61 tegen 22 stemmen werd het
ontwerp aangenomen
Verwonderd behoeft men daarover
niet te zijn. na de overeenstemming,
verkregen tussclien de commissie van
rapporteurs en den minister.
Het was nu maar de vraag of er nog
meer veranderingen in zouden worden
aangebracht door de Kamer.
Twee pogingen werden daartoe ge
daan.
Ten eerste door het amendement^
Vliegen om nu reeds' in de wet vast
te leggen dat de binnen drie jaar voor
geschreven herziening der wijze van af
lossing zal .geschieden in den zin van een
heffing-in-eens.
En. voorts door een amendement van
de heieren B,os en De Meester om'
het begin der aflossing der leening twee
jaar uit te stellen.
De houding van den minister te-
gén,over deze beide amendementen was
reeds bekend maar hij gaf haar jifOg
eens aan. Het amendement-Vliegen was
voor hem onaannemelijk. Voor dat van
de heeren Bos en De Meester sprak de
minister dat woord niet uit. Maar hij ont
ried zeer ernstig de aanneming.
Het lot van liet amendement-Vliegen
waS toen beslist. Met 59 tegen 23 stem
men werd het verworpen. Behalve der
tien socialisten stemden nog vóór de hee
ren Roodenburg, Marchant, De Muralt,
Ketelaar, Bos. Teenstra, Limburg, Hee-
■res, Otto en De Jong.
Hei amendement-Bos-De Meester werd
met 52 tegen 40 stemmen verworpen.
Voor stemden alle sociaal- en alle vrij
zinnig-democraten, de Unie-liberalen be-
Jhalve de heeren Patijn en Dolk en van
rechts de heeren Bichon van IJsselmonde
en Oosterbaan
Wat de eindstemming betreft dient nog
•gemeld, dat vóór stemden: de geheele
rechterzijde en de vrij-liberalen, de Unie-
liberalen, behalve de heeren Otto, de
Jong en de Muralt, en de vrijzinnig-de
mocraat van Deventer.
Maar de debatten over deze wet heb
ben. nog een andere beteekenis dan al
leen ten opzichte van de aanneming van
dat ontwerp.
Ze hebben ook, vreezen we, een ver
andering gebracht in de verhouding tus1-
schen mr. Treub en de partij waartoe
hij tot nu toe behoorde.
We halen iu het bijvoegsel tot dit num
mer hit de rede van den minister o. a
dat deel aan, waarin hij' zich bot zijn
„parlijgenooten" wendde, en toen naar
aanleiding van de uitroepen, dat veran
derde in „vroegere vrienden", met een
toevoeging over den klaajrblijkelijken
-wenscli der liem onderbrekende leden
om het tafellaken tusLschen hem en hun
door te snijden.
Dat was een pijnlijk incident, want
het waren ook zijn persoonlijke vrien
den, die daar zitten in de groep vrijzin
nig-democraten
Het pijnlijke daarvan is! ook niet weg
genomen door hetgeen hun woordvoer
der dr Bos, opmerkte in zijn repliek
Van toenadering was daarin nog niets
te vinden. De spreker zei zich van de
krasse woorden van den minister tegen
de voorstanders van een heffing-in,-eens
niets aan te trekken, daar-het aan hem
bekend was, dal hel bedrag aan krasse
Woorden van dezen bewindsman stijgt,
naar mate de waarde van zijn argumen
ten daalt ©en schampere opmerking,
die p. i. veeL beter ware achter wegje ge
bleven, daar men toch werkelijk niet
met grond aan de doorwrochte rede van
den minister een argumentswaarde kan
ontzeggen.
En even schamper klonk de bewering
van di*. Bos, dat de minister ten opzichte
van den druk der invoerrechten een
verkiezingsrede van den heer Van
Best tol de zijne gemaakt heeft. Heel
terecht merkte dan oolc de minister in
zijn. dupliek op dal liij niet het stelsel
van. bescherming verdedigde door aan
te topnen, dat de opcenten op de invoer,
rechten niet zoo zwaar drukken op de
arbeiders.
Hel heele verwijt tot' den minister ge
licht èn door vrijz -democraten, èn naf
tuurlijk! - door de sociaal-democraten, is(
éi* een dat de heer Treub niet verdient,
noch door zijn verleden, noch doorzijn
bestrijding van het denkbeeld van een
heffing-in-cens, waarvan hij juist voor de
arbeiders de nadeelige gevolgen ver
wacht door verlamming van tal van be
drijven.
We kunnen het begrijpen, dat de heer
Treub bittér gestemd is geworden door
die beweringen, dat hij een uitbuiting
der arbeiders voorstond, en het was met
gerechtvaardigde zelfbewustheid dat de
minister nog in zijn dupliek erop wees,
dat wat de regeering in de laatste maan
den gedaan heeft, van a—z in het belang
der arbeiders was: dat daarvoor millioe-
nen zijn uitgegeven.
't Is zeker zeer jammer, dat spijt over
het niel-slagen van een plan aanleiding
gaf tot zulk een tegenstelling van oude
vrienden
Vooral omdat die zaak niet beslist is.
Het staal er nu eenvoudig zóó voor,
dat in de kwestie nog niets is besloten
De gelegenheid om in een eerstvolgende
drie jaar propaganda te maken vóór een
heffing-in-eens blijft bestaan. Men weet
nu alleen dat men van dezen minister
ook over drie jaar geen voorstel in
dien geest heeft le verwachten.
Die op zich zelf zeker zeer eerlijke
oprechtheid werd door dr. B o s afge
keurd, omdat een bewindsman niet moet
zeggen: „dal doe ik nooit", daar niemand
weet wal de toekomst kaïn brengen.
Ook de heer De Meester was ver
baasd over de positieve voorspellingen
van den minister Hij gaf toe dat als er
een economische crisis is, de mogelijk
heid van een heffing in eens is uitgeslo
ten, maar voorspellingen kan thans nie-
niemand doen, ook de minister niet.
De heer Tydeman bracht hulde aan
de magistrale rede van den minister, al
was hij het er niet mee eens. De vrij-
liberale leider zei met leedwezen te zién,
dat de afstand tussclien de beide stelsels
zooveel grooter is geworden. Met het
absolute karakter van het leeningsont-
werp van den minister kon hij zich niet
vereenigen.
Ten slotte zij nog aangestipt, dat de
heer Troelstra natuurlijk gaarne deze
gelegenheid aangreep om den gehaten
tegenstander der socialisten in den heer
Treub nog eens een vriendelijkheid mee
te geven ,-dat hij wel Steeds een demo
craat was geweest met het verstand, maar
in zijn gemoed meer neiging had gehad
tot autocratie.
En tevens kondigde hij aan, dat nu
een tijdvak van strijd is aangebroken,
n,u de minister een weg op wil, die aller
minst in de lijn van zijn verleden ligt.
De Godsvrede is dus uit?
Behalve aan minister Treub heeft de
heer Troelstra ook al aan minister Bos
boom den oorlog verklaard.
Maar toch besloot dé Kamer zelf zich
vooreerst nog wat beperking op te leggen
door bij de nu in behandeling te nemen
staatsbegnootingen geen algemeene be
schouwingen te houden
De heer Rutgers maakte echter één
voorbehoud en wel omtrent de verhou
ding van de regeering tol den opperbe
velhebber en de heer Nolens deed
voor een afwezig lid hetzelfde ten op
zichte van de portefeuillewisseling
Deze kwesties zullen nu besproken wor
den bij „Oorlog" en bij het wetsontwerp,
regelende de gevolgen van de ministers
wisseling.
De lieer Troelstra verklaarde nog,
dat hij in gewone omstandigheden tegen
hel voorstel zou zijn geweest, doch zich
gebonden achtte door de toestemming
welke hij al gaf in hel seniren convent
Besloten werd ten slotte niet Maan
dag weer bijeen te komen, doch eerst
Dinsdagmorgen om half twaalf
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Uitvoer verbod
De St. Ct. bevat het uitvoerverbod van
wollen lompen.
Onhebbelijke manieren
Van de onhebbelijkheden die de oor
logvoerenden zich - tegenover de onder
danen van onzijdige rijken veroorloven
lezen wij twee e rnstige staaltjes
In de N. R. C vertelt ,dc heer B.
van Praag secretaris van de fa. J.
A v. d. Schuijt te Rotterdam, lioc hij
op reis naarltalië, waar hij een be
langrijk transport voor een Italiaansclie
sloomvaartmij moest regelen, in Duitsch-
land dertig dagen is gevangen gehou
den en ten slotte zonder ooit ver
hoord te zijn, zonder eenige veront
schuldiging of opheldering werd vrij
gelaten, terwijl hem v oor het buiten-
landsch bankpapier dat liem was afge
nomen, Duitsch werd teruggegeven, wat
hem op e en verlies van 150 Mark
kwam te staan.
In het Hand. is het de chef van een
Hollandsch handelshuis in Mombasa, die
vertelt hoe hij dépr de Engelschen een
maand en twee oagen is gevangen ge
houden en ten slotte zonder gehoord
te zijn en zonder verontschuldigingen
werd ontslagen op voorwaarde, dal hij
zich (op eigen kosten) naar Holland
zou begeven
Hij was zoo brutaal geweest om in
vredestijd weieens op de thee te gaan
bij de vrouwen van Duitsche kolonis
ten, en vandaar dat hij werd aange
zien voor een spión in Duitschen diepst.
Rogge in Gelder la ud
De commissie tot distributie van rog
ge in Gelderland heeft aan de burge
meesters verzocht tol een nieuwe tel
ling van alle in hunne gemeenten aan
wezige rogge over te gaan en op te
geven hoeveel rogge, gedorscht en on-
gedorsclit, aanwezig is bij de landbou
wers, handelaars, enz. en hoeveel rogge
van dezen voorraad gelaten is aan de
landbouwers, die van zelf geteelde rog
ge brood bakken.
De commissie wenscht voorts het oor
deel te vernemen omtrent het denk
beeld om de rogge te vermengen, met
een zeker percentage, de helft of s/i tar
we, alsmede omtrent een eventuoelen
prijs voor het brood, aangezien proe
ven daarmede genomen een broodsoort
gaven, die het roggebrood zeer wel
kon vervangen.
De Vlnehtelingen.
Naai* ons heden werd medegedeeld,
heeft heden voor het laatst de vluclitelin-
gentrein van 9.09 des morgens gereden.
Er wei-den heden .1162 bons voor warm
eten afgegeven
Men schrijft ons van geachte zijde:
„Als tegenhanger van het bericht
omtrent de teleurstellingen door de
journalisten die op uitnoodiging van
de regeering een tocht door Zeeland fen
Noord-Brabant maken tot het bezoeken
van vluchtelingenoorden, kan het vol
gende dienen
Bij den burgemeester alhier was
telegrafisch bericht ontvangen van den
regeringscommissaris te Roosendaal, dat
Vrijdag 11 December 12 Nederlandsclie
journalisten per trein van 7.29 des mor
gens hier zouden aankomen tot be
zichtiging van de vluchtelingenasyls met
verzoek ze te doën afhalen en rond-
geleiden.
De burgemeester wees daarvoor aan
den gemeentebouwmeester en stelde het
plaatselijk comité van het a.s. bezoek
in kennis Dit maakte een plan op,
dat erop berekend was om een vol
ledig overzicht te verschaffen van alles
wat hierop het gebied van zorg voor
de vluchtelingen te zien 'is. Als de
weersgesteldheid of tijdgebrek het noo-
dig maakte zou de tocht geheel of
ten deele per auto geschieden Een stel
photo's was bijeengebracht op de ge
bouwen betrekking hebbende; maatre
gelen waren genomen om den bezoe
kers ontbijt en lunch te kunnen aan
bieden. De waarnemende burgemeester
zon de heeren ten stadhuize gelegen
heid geven hen even te ontmoeten. Om
7.29 waren de heeren Herman Snijders
en Hiller, voorzitter en secretaris van
het plaatselijk comité en de heer Brou
wer, gemeentebouwmeester aan den trein
om de h eeren af te halen en verder te
vergezellen maai* er kwam nie
mand mee en taal noch teeken is van
de heeren vernomen
De typhus.
Het aantal te V1 i s s in g en waar
genomen gevallen van typhus bedraagt
thans meer dan 30
Op verzoek van de verschillende ge
neeskundigen is door tussciienkomst van
den inspecteur van de volksgezondheid,
dr. Oosterbaan, van regeeringswege een
geneesheer dr. van Eijk, uit den Haag
aangesteld, om met den liem toegevoeg-
den officier van gezondheid van land
en zeemacht de noodige maatregelen te
nemen ter bestrijding van de ziekte.
De armlastige vluchtelingen worden nu
Ondergebracht in twee groote loodsen
en de verdachten onder hen worden 'in
observatie gehouden in een andere
loods. De lijders zijn gehuisvest in eeu ba
rak, de gewone zieken onder de Bel
gen kunnen worden opgenomen in een
nieuwe door het rijk gezonden zie
kenbarak
Onder de ingezetenen alhier komt tot
heden nog geen enkel geval voor
Onder de vluchtelingen, die naai*
I-Iontenisse zijn gezonden,, zijn ook 10
gevallen van tvphus vastgesteld
(VI. Ct
UIT DE PERS.
den vrede.
In een artikel in hel „Vaderland" onder
bovenstaand opschrift betoogt de oud
minister H. P Staal, dal z. i. een tweede
periode van den oorlog is afgesloten.
„Als de eerste beschouwde ik die
waarin de Duitseliers verrassend en
met overmacht zich in België en in-
Frankrijk wierpen, doch, na een aan
vankelijk groot succes, over eenigen af
stand terug werden gedrongen, en ten
slotte een positiekamp ontstond over
het geheele front tussclien Belfort en
de Zee, waarin met afwisselende suc
cessen van minder beteekenis nog
steeds wordt gestredeu.
Als de tweede beschouw ik die waar
in de Russen, gereed gekomen met
hunne mobilisatie, hunne geweldige
troepenmacht in beweging konden zet
ten om, door Polen en Galiciê heen,
naar het Duitsche grondgebied op te
rukken, alzoo den oorlog op dat gebied
over le brengen, en het hart van Duitsch-
land direct te bedreigen. Dit offensief
schijnt nu ook op zijne beurt, dank zij
het talent van Von Hindenbm*g, de toe
wijding en de dapperheid zijner troe
pen en de verbazende verplaatsbaar
heid der Duitsche afdeelingen van het
eene oorlogstoneel naar liet ander, zoo
al niet geheel te zijn mislukt, dan toch
tot staan te zijn gekomen. Zal hier nu
ook al niet een afgesloten positiekamp
ontstaan, ais op het westelijk oorlogs-
tooneel, zoo is toch aan te nemen,
dat een verder oprukken van de Duit-
schers naar het Oosten, of aan de
Weichselstelling der Russen, of verder,
een eind moet vinden. Ook op dit
oorlogstoneel zal dan een betrekkelijke
stilstand van de operatiën intreden en
hiermede zou dan de door mij bedoel
de tweede oorlogsperiode zijn geslo
ten.
Mochten in de eerstvolgende dagen
noch de Duitschers, noch hunne tegen
standers in staat zijn, door een krach
tig offensief in Frankrijk of in Polen
een nieuwe wending aan den stand van
zaken te geven, dan zouden wij in een
derde periode van den oorlog zijn ge
komen, die men zou kunnen noemen
de periode van het doodepunl.
Zoo ooit, dan zou nu het oogen-
blik aangebroken zijn voor een bemid
delaar om aan de strijdende machten
zijne diensten aan te bieden.
Ik laat in het midden, of het voor
het verdere Lot van Europa wensche-
lijk is of niet, dat de tegenwoordige
oorlog eindigen zou, zonder dat aan
eene der oorlogspartijen eene besliste en
beslissende overwinning is ten deel ge
vallen.
Maar het praten en het theoreti-
seeren over een vrede kan nu overgaan
tot een daad. tot het doen van een
poging om de oorlogspartijen tot elkan
der en tot verzoening te brengen.
De kans dat deze poging slaagt, mo
ge gering, zelfs zéér gering schijnen,
zij dient m. i. te worden gedaan, en
ik herhaal: zoo ooit. dan is het oogenblik
daarvoor n u gunstig".
PLAATS UW FAMILIE
BERICHTEN
IN DE
MIDDELBURGSCHE
COURANT.
ZE WORDEN DAN. IN
HEEL
ZEELAND
GELEZEN.
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
Bij het plaatselijk steiuieoftnté al
hier zijn sedert de vorige opgave, de
volgende giften ingekomen
Helft der netto opbrengst Hullebroeck-
avond f 93 30; gift personeel N. V. ,,De
Automaat" f 6; gift door mevr S. van
N.N. f 10; gift van mevr. D i 0.35,
aan weketijksche bijdragen f 268,90
Deze week werd uitbetaald aan fa-
miliën van militairen en aan werke-
loozen tengevolge van den oorlog een
bedrag van i' 629.50
Zooals uit een bekendmaking in
dit nummer blijkt heeft Maandag a s de
gebruikelijke Nieuwjaarscollecte plaats.
Waar het aantal aanvragen om on
dersteuning dit jaar zeer groot is, ver-'
trouwen wij er op, dat zij die iets te
missen hebben de koorden hunner
beurs „wijd zullen openen.
Het Midd. Vrouwencomité tot Steun
van- de afd. Ned. Protestantenbond al
hier ontving f 12,50, zijnde de op
brengst der collecte gehouden op de
„Gewijde Kunstavond" van mevr. van
Loon—v. d. Berge.
Gisterenavond werd de Schuitvlot-
straat iu rep en roer gebracht door
eeu landweerman, die ruzie had met
een vrouw en deze met zijn geweer
dreigde. Hij moet zelfs op haar hebben
aangelegd
Op de komst der politie nam de
man, die bleek te zijn de minder gun
stig bekend staande D R., de vlucht
Later werd hij van uit de kazerne
naar het politiebureau gebracht en na
Verhoor weder naar de kazerne.
Gisteren Js door de politie ter ont
nuchtering en kalmcering naar het bu
reau overgebracht een Belg, die in be
schonken toestand in de school in de
Lange Delft een bedienende dame be
dreigde.
Hedenmorgen werd weder de hulp
der politie voor een vluchteling inge
roepen, die in het Entrepöt een an
deren landgenoot, welke hem tot kalm
te aanmaande, met een pak slaag be
dreigde, Ook deze Lastpost werd naar
het bureau overgebracht.
Uit •Vliasingen.
Door Gedeputeerde Staten is be
noemd tot lid in den raad van beroep
voor de personeele belasting in Zee
land, de heer J. C. Paap te VI is gin
gen, thans plaatsvervangend lid en tot
plv. lid de heer mr. F. B Evers te
Middelburg, ter voorziening in de vaca
ture van wijlen den heer A Moerdijk te
Zuiddorpe.
Uit -Walcheren.
Donderdagavond hield de heer C
Zwagerman, rijkszuivelconsulent te Mid
delburg, te Serooskerke voor het
Groene Kruis een lezing over „Melkzerzor-
gïng ten pLitten lande". Spr wees er
o,p dat de leveranciers goede waar
hebben te leveren,doch daarvoor ook
goede betaling kunnen eischen. Her
haaldelijk wordt melk geleverd van
onvoldoende samenstelling buiten den
wil van den leverancier, bv doordat (die
koeien te laag vetgehalte hebben of
niet genoeg wetenschappelijk samenge
steld voeder ontvangen. Bij oordeelkun
dige behandeling is de leverancier ech
ter "in staat melk met een voldoend
vetgehalte te leveren. Ook mag van
zieke koeien geen melk worden gele
verd en is de biestmelk en de melk
van pas gekalfde koeien voor kinderen
©n zwakken of voor zuigelingen onge
schikt. Voorts moet de melk op zin
delijke wijze gewonnen en bewaard blij-
