MIDMLBURGSCH! CODBAIÏ.
286
137' Jaargang.
1814
Vrijdag
4 December
SINNENLAND.
Kameroverzicht.
Dm» Manaii Ysrsobij*t A g 1 ij k sot mitio*Aori*g m Soa- u iMitlUguj
f (ijt p«r kwartaal, ioow«l tooi MidJelbarg all voor all* plmatiom ia Naiulaai franco pp. f 1.911
Afioniorlijkt luairi kootom 5 caati
A.lT»rt*»ti8a bij abonnement op Toorieeligo Toorwaari».
Proipaotmiien Aaarraa iija aan het bareaa te bekomen*
Advertentdën voor het eeritTolgende nammer moeten iet nüiiagi óór één nar
aan het bareaa bezorgi zija.
W
▲iaartentiin A 90 cent per regeL Bij abomement reel lageii Geboorte, iooi- en
alk aniere familieberichten en Daakbetaigiagea van 17 regelt f 1,10elke zegel nuts
90 cent. Beolamet 40 cent per regeL Grooto letten naar ie plaati, iie zij isnemtcu
Tot ie plaatiing van aivertentiBn en reolnmei, niet afkomitig ait Zeeland, betreffend
Handel, Nijverheid en Geldwezen, i« gereohtigi het Al|eme«l AdvertendaBaree8
A. BH LA IAB An., 11.25. VHFOirfwal 966. Amterdam,
Tweede Kamer.
Zitting van Donderdag 3-12.
De buitengewone zelfbelieerschiug in
het praten, die de Kamer zicli sedert
bet begin van de crisis opgelegd heeft
bij alle onderwerpen, die aan de orde
waren, is tamelijk wel zoek bij de be
handeling van hel welsonlwerp-Mendels.
Twee heele zittingen zijn er reeds ge
wijd aan de algemeene beschouwingen
over dit toch weinig omvangrijk ont
werp, en toen was men pas zoo zoover
dat de voorsteller de eerste zinnen
van zijn beanlwoordingsrede kon uit
spreken De rest volgt heden.
De kansen van hel ontwerp staan
echter slecht. Sprekers van alle par
tijen verklaarden er zich tegen, behal
ve dan de S. D A. P., die gister drie
mannetjes in het vuur zond de lieeren
Spiekman, Troelsü'a en de voorsteller
zelf, waavbij de heer Duijs nog een korte beantwoording van verschillende
door opcentenheffing, welke bedenkin
gen liet grootste deel van het verslag
vormen, met inbegrip van de daar aan
vastgeknoopte beschouwing over een oor
logsbelasting
Uitvoerige besprekingen hadden voorts
plaats over de vraag op welk bedrag de
voorgestelde leening behoort te worden
gestold, Verscheidene leden bepleitten een
bedrag van 150 millioen.
Voorts zij gemeld dal door sommige
leden ook nog verhooging van het tarief
van invoerrechten werd aangewezen als
een nog overgebleven middel tot dekking
van de sociale hervormingen, en dat, er
ook nog gewezen werd op de mogelijk
heid van een regie voor tabak, lucifers
en petroleum.
TWEEDE KADER.
AI gBegroot ings bes c Ivo u w i n g.
Verschenen is de Memorie van Ant
woord op de alg. begrootingsbeschouwin-
gen van het afdeelingsverslag. De regee
ring bepaalt zich daarin tot een zeer
woordje voegden over een onderdeel
De beloogen van de heeren Spiek
man en Troelstra hadden voorna
melijk ten doel om aan te toonen dat
de regeeringscijfers over de uitzettin-
opmerkingen, waaruit we aanstippen dat
de ministers Treub en Posthuma ten aan
zien van de sociale verzekering volkomen
homogeen zijn, en dat van een overgaan
van liet evenwicht van den kabinelsfor-
gen onvoldoend den toestand doen ken-nnteur op oen raimsLer van financiën
nen, en dat hel wetsvoorstel wel nood
zakelijk is De waarde van statistieken
werd nu door hen ontleend, iets wat
men meer ziel gebeuren wanneer de
cijfers niet bevestigen wat als feite
lijke toestand wordt aangegeven. .Sta
tistieken omsluieren eer den toestand-
dan dat zij dien ontsluieren", zei de
heer Troelstra.
Dat klinkt, zoo n frase, maar we ver
moeden, dat zij weinig overtuigend was
voor de Kamerleden die juist te voren
de reeds in ons vorig nummer onder
Laatste Berichten vermelde verklaring
van den minister van Justitie
hadden gehoord. Een oordeel over het
wetsontwerp zelf sprak hij nog niet uit:
mocht het worden aangenomen, dan
zou daartoe eerst het oogenblik zijn ge-
tbonien, als de Raad van State zijn
advies heeft uitgebracht.
Maar wel sprak de minister over
de behandelde kweslie der ontruimin
gen. En hij herhaalde daarbij, dat vol
gens zijn gegevens liet bemiddelend
werk der steuncomité's voldoende de
mogelijke conflicten bestrijdt, en dat de
regeermg voorloopig geen nadere re
geling noodzakelijk aclil In Amster
dam bedroegen de uitzettingen in No
vember 1912, 1913 en 1914 respectie
velijk 103,96 en 93. Uit zijn verklarin
gen bleek, dat op tal van plaatsen
reeds door die bemiddeling der comi-
té's overeenstemming is verkregen, dat
in andere (o. m. in Middelburg) nog
overleg wordt gepleegd.
Van de verdediging van den heer
MendeLs hoorde men nog te weinig heffen, scheen hun zelfs onverwijlde in-
geen vrees behoeft te bestaan.
Oester- en mossel vissclie rij in
Zee land.
In hel verschenen voorloopig verslag
over het hoofdstuk Financiën der slaals-
begvooting werd o.a. gewezen op den
treurigen toestand van de oester-en mos
sol visscherij in Zeeland ten gevolge van
den oorlog. Aan het geldende stelsel van
verpachting kleven groote gebreken:
maatregelen ter verbetering zijn drin
gend wenschelijk. Al dadelijk treft de
onbillijkheid dat terwijl de mossel vis-
scherij in de Zuiderzee geheel vrij is
van heffingen, in Zeeland hooge pach
ten worden bedongen. Eenige leden
vroegen of niet aan hen die bjj de laat
ste verpachtingen perceelen pachtten,
zou kunnen worden toegestaan, ont
binding van him contract tc verkrijgen.
Anderen waren hiertegen Ten slotte
drongen eenige leden aan .op gunstige
beschikking op verzoeken tot remissie
van loopende pachten die, nu de export
van oesters en mosselen plotseling stop
gezel is, wel uit geheel Zeeland tot den
Minister zullen komen.
T ij d e 1 ij k e heffing van
uitvoer-rech ten
In het verschenen afdeelingsverslag
over bovengenoemd ontwerp worden zeer
veel bezwaren daartegen aangevoerd.
Vele leden wenschten op grond van
een en ander intrekking van het
wetsontwerp. Ten einde de onzeker
heid, waarin de handel -verkeert, zoolang
het ontwerp aanhangig is, spoedig op te
om er verslag van te geven Alleen
zij, meer curiositeitshalveaangehaald,
dat hij verklaarde zich „uitermate te
vreden en voldaan te gevoelen na deze
discussie'. Wat voor graad van
trekking dringend noodzakelijk
Eedsvraagstuk.
Bij het afdeeling&onderzoek werd het
noodzakelijke van een nadere regeling
«»sie wai voor graanvau algemeen erkend. maar werden de beken-
honger don „uitermate tevredenheid8 omvi vóór en eeds.
zon hij dan wel hebben bereikt als ook gehol,de°
maar een der sprekers van andere par- j
tijen gezegd had te zullen vóór stem-
men.?
,IJt DE ONGEREGELDHEDEN IN HET
KAMP VAN ZEIST.
HET LEENINGSONTW ERP. omtrent de plaats gehad hebbende on-
Minister Treub zou zichzelf niet zijn j geregeldheden onder de geïnterneerden te
als hij niet met forsche arbeidskracht Zeist, schrijft het Utr. Dgbld. o m
zijn wetsontwerp doorzette. Over het algemeen was het onder deze
Maar dat de Memorie van Antwoord geïnterneerden verbazend lastig regeeren;
op hel Voorloopig Verslag reeds Zaterdag de lieden waren uitermate moeilijk te
de Kamer zou bereiken, zooals het „Vad." i bewegen, zich te onderwerpen aan
verneemt, dat is zeker een staaltje van I voorschriften van tucht en regelmaat,
werkkracht, dat door weinig anderen zou j beschouwden zich als absoluut onafhan-
kuivnen worden gegeven. jkelijke gasten en wenschten te doen
Nu moet gezegd worden dat de taak en te laten wat hun goed dacht. Dit
niet weinig vergemakkelijkt is door den kon natuurlijk onmogelijk worden ge-
praetischen maatregel van het mondeling doogdwaar 12000 man bijeen waren,
overleg met de commissie van rappor- daar móest noodwendig worden voldaan
teurs, waardoor reeds op de hoofdpunten aan eischen van orde, wilde men niet
een overeenkomst kon worden vastge
steld, die de aanneming van het aldus ge
wijzigd ontwerp zoo goed als verzekert
In deze omstandigheden kunnen wc
de boel totaliter in 't honderd doen
loopen Die voorschriften bevielen den
geïnterneerden, voor het meerendeel
Belgen, in "t geheel niet en al spoe-
kort zijn in hetgeen we nog verder zullen dig was er een zekere drang naar
aanhalen uit het afdeelingsverslag, te verzet te bespeuren. Voorschrift was
meer omdat de meeste der daarbij ge- bijvoorbeeld, dat de geïnterneerden
maakte opmerkingen reeds te voren door iederen dag, van s middags 12 tot 13
couranten- en tijdschrift-artikelen bekend uur, bezoek konden ontvangen van
Waren. I vrouwen en familieleden; dit vonden
Dit geldt vooral voor de bedenkingen de buitenlanders véél te beperkt, zij
tegen tie dekking van aflossing en rente wilden reeds 's morgens om 9 uur bezoek
ontvangen en dan liefst zoo lang mo
gelijk. bijkans den gcheelen dag. En
andere grief was. Jat men tijdens de
schafturen ïcif middagmaal moest
gebruiken ter plaatse waar men aan
den arbeid was,: nnen wilde gemeen
schappelijk eten, in een zaal. Ook von
den velen hel vojslrekt onnoodig, iets
te doen; werken i beschouwden zij als
overbodige vermoeienis en men gaf er
den voorkeur aan den lieelen lieven
dag te gaan en te staan waar men
wilde. Over liet algemeen genomen
verzei tegen iedere discipline en een"
zucht om zich an bevelen van de
Hollandsche militairen, die met de be
waking van het kamp zijn belast, in
het minst niet te sloren. Zoo was den
laatste» lijd de toestand. Daar kwam
nog dit bij; Er werd in het kamp
herhaaldelijk diefstal gepleegd op reus
achtig groole schaal. Van alles ver
dween er. Toen er onlangs een cau-
tine werd gemaakt, waar de geïnter
neerden gelegenheid zouden hebben
hunne familieleden te ontvangen, was
op een goeien dag zoo ongeveer de
halve inventaris van dit gebouwtje
verdwenen Bordjes, messen, kopjes en
schotels het was bij ritsen en tien
tallen verdonkeremaand. En niemand
wist er natuurlijk iels van Hout, dat
bestemd was voor den bouw van meer
dere loodsen, verdween als sneemv
voor de zon.
Ook is bet herhaaldelijk voorgekomen,
dat familieleden kleeilingstukken mee
brachten, z.g. politieke klecdij, wnaivan
de geïnterneerden gebruik mankten om
hun uniform te kunueu uittrekken en on
gemerkt de contröle te passeeren. Al
les bij elkaar. \v:is het ten allerhoogste
noodzakelijk met^slrenge hand te regee
ren en bepaalde voorschriften le stellen,
waaraan allen zich moesten onderwer
pen Dit was een groot aantal geïnter
neerden niet naai' den zin; men begeerde
algeheel© vrijheid, vrijheid van bezoek,
vrijheid van werken, vrijheid van gaan
enz. enz. En wanneer de Hollandsche
militairen, met hoeveel tact ook, de hand
having van de wet vorderen, dan toonde
men, van een herinnering aan zijn plich
ten, niet gediend te zijn
Die geest van ontevredenheid leidde
Woensdagavond tol een daad van verzet.
Een aantal geïnterneerden zag kans, in
een onbewaakt oogenblik de cantine af
te breken, men rameidc de boel met ge
weld in elkaar
Gistermorgen werd het spelletje voort
gezet, verschillende voorwerpen in het
kamp werden vernield en men poogde de
Hollandsche militairen tegen den grond
le loopen, oa. gebeurde dit met een dei-
officieren, die indertijd deel uitmaakte
van de gendarmerie in Albanië, luitenant
Mallinckrodt.
De commandeereude luitenant gelastte
den verzetplegers onmiddellijk, zich te
verstrooien en terstond te gaan naar de
plaatsen waar men werken moest; maar
dit bevel werd eenvoudig in den wind ge
slagen, en zelfs maakten de geïnterneer
den aanstalten om in club naar voren te
dringen. Het oogenblik was toen daar,
om het gezag le laten gelden, Bij herha
ling werden de saamgeschoolden met
grooten nadruk gesommeerd, het verzet
terstond te laten varen en onverwijld te
gehoorzamen aan de bevelen van de Hol
landsehe militairen. Doch al deze aan
maningen bleven zonder succes. Toen de
houding der geïnterneerden dreigend
werd, commandeerde de bevelvoerende
officier zijn eigen manschappen, eenmaal
in de lacht te schieten, om den Belgen
schrik aan te jagen. Doch dit schot in
de lucht had niet de uitwerking, die men
ei zich van had voorgesteld De geïnler-
neerden bleven in een grooten troep
vooruit dringen, blijkbaar nog denkende,
dal alles flauwe bangmakerij was, joelden
en jouwden, en riepen terug Wij g.ian
niet weg, schieten jullie maar raak' Je
durft dat toch niet te doen!" Opnieuw
j sommeerde de officier van het Holland -
j sche piquet, uiteen te gaan, maar de Bel
gen deden het niet
Daarop is, nadat nog eenmaal een
7. g vreesschot gelost was, ten derde male
'geschoten op het bevel ..schiet ze in de
beenen"; de uitwerking van dit schot
was ontzettend- zes Belgen -stortten dood
J ter aarde en ongeveer 14 man bleven ge
wond Liggen. Sommigen hunner zijn er
zéér ernstig aan toe, vermoedelijk zuilen
zij niet in 't leven gehouden kunnen wor
den. Men deelde ons mede, dat er onder
de opstandelingen óók Belgische officie
ren waren. Onder de gedoode geïnter
neerden waren, meende men, geen offi
cieren.
I
Van dat moment af, was het verzet
gebroken; de troep verspreide zich. De
opstand was bedwongen Hel ge jouw
waarmee men de bevelen van den com
mandeerenden officier had beantwoord,
was uit. de menschen gingen in groote
haast uiteen.
Door de be ter-gezinden werd liet ge
passeerde hoogelijk betreurd; reeds gis
terenavond had men door middel van een
door velen geteelcend stuk den kamp
commandant doen weten, dal men de
ernieling van de cantine sterk afkeurde
en zeer bejammerde, onder opmerking
dat voor die daad van vandalisme geens
zins alle geïnterneerden aansprakelijk
mochten worden gesleld.
Het IJbld. meldt nog, dat de Belgen
luilenant Mallinckrodt met steeuen wier
pen. Reeds voordat de luitenant over
ging tot het nemen van den uitersten
maatregel, waren enkele Belgen in ar
rest gesleld, die beirapt waren op dief
stal uit de bestormde en geforceerde
cantine, waaruit zij ontsnapten met
fleschjes bier in de hand.
Blijkens nadere ambtelijke berichten
bedraagt bij het oproer in liet internee-
ringskamp te Zeist onder de Belgische
geïnterneerden onderofficieren en man
schappen hel getal dooden 6 en dat
der gewonden 15.
Commandant van het kamp is de |ge-
pens. generaal-majoor der artillerie Knel
a
Heden meldde men ons:
Van de vier zwaar gewonde Bel
gen zijn er drie overleden, terwijl de
vierde bij het afzenden van het bericht
stervende was. In het kamp is thans
alles rustig.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
P1 a a t s e 1 ij k verbod tarwe-
uit voer.
De vice-admiraal van Hecking Colen
brander, commandant der stelling van
de monden der Maas en van het Ha
ringvliet heeft den uitvoer van tarwe en
tarwemeel voorloopig verboden in de
gemeenten
Brielle eGertvliet, Hekelingen, Nieu-
wenhoom, Oostvoome, Oudenhoorn, Ro-
ckanje, Spijkenisse, Vierpolders, Zuid-
land, Zwartewaal, Abbenbroek, Helle-
voelsluis, Nieuw-Helvoet.
Vervoer van tarwe en tarwemeel tus-
schen bovengenoemde gemeenten onder
ling is toegestaan
Houtladingen aangehouden
De Duilsche marine heeft weer ver
scheidene houtladingen in de Oostzee
aangehouden. O.m werd het Ned. stoom
schip Britsum, van Umea naar Amster
dam, opgebracht naar Swinemunde, ter
wijl de stoomschepen Kamma, naar Rot
terdam, en de Jarl en Hanna, naar Am
sterdam bestemd, worden verhinderd de
reis voort te zetten van Trelleborg,
aar zij blijkbaar hebben moeten bin-
nenloopen Ook worden, naar wij ver
nemen, de stoomschepen Avance, Nora
in een der Oostzeehavens opgehouden.
(Zeepost.)
Dit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
De leerlingen der Nonnaailessen
alhier hebben een som van f 18bij
eengebracht voor de weduwe Roelsë te
Westkapelle Op hun initiatief werd ook
eene collecte gehouden onder de kin
deren van de openbare lagere school
C. Deze collecte bracht f 10 39 op;
beide bedragen zijn naar Westkapelle
verzonden.
Uit Walcheren.
De Chr. zangvereeniging „Hoop
op Zegen' uit Vlissingem, directeur
de heer J Breel, gaf Donderdagavond
met medewerking van het kinderkoor
in de Ned. Herv. kerk te Ri tthem
eene openbare uitvoering. Het afwerken
van het uitgebreide programma werd
door het vrij talrijke publiek met aan
dacht aangehoord.
Bijna aÜe nummers werden begeleid
met orgel- en vioolspel.
De predikant ds. Kiehl dankte na
mens het publiek de zangvereeniging
met haren, directeur
Uit Zuid-Beveland.
De bejaarde arbeider C de Loof
te W o If a a r t s d ij k was Donderdag
morgen bezig met een driewie! skar
grint te rijden. De kar geraakte met
hem in een sloot en wel zoodanig, dat
de L. onder het grint bedolven werd.
Toen men hem uit deze benarde po-
sotie gehaald had bleek, dal hij reeds
gestikt was.
Te E11 e w o u t s d ij k hield hel
Groene Kruis de vorige week een le
denvergadering, welke door 27 leden
werd bijgewoond; het ledental is 108.
Op liet door de vereeniging aan er-
schillende corporaties gedaan verzoek
om eenigen financieelen steun voor op
richting en instandhouding van een in
stituut voor wijkverpleging in deze om
geving, was door twee vereenigingen af
wijzend beschikt; (wee andere verzochten
eenige nadere toelichting.
De heeren E Bakker en II. Ivoole wer
den als bestuurslid herkozen, in de plaats
an den heer D Bins Jr die als zoodanig
heeft bedankt, werd gekozen de heer
Iznk Nortier
De begrooting voor 1915 werd in ont
vangst en uitgaaf op f 85 gesteld.
Mededceling werd gedaan, dat hel ver-
plegings-materiaal, behoudens een paar
beschadigde stroo-mateassen, zich nog in
goeden toestand bevindt.
Met het oog op de zeer ongunstig©
tijdsomstandigheden kon de vergadering!
zich niet het voorstel van het bestuur
vereenigen, om de zaak wijkverpleging
tol betere tijden aan te houden, wal be
treft het aandeel in het voor deze ge
meente bijeen le brengen bedrag dooi
de vereeniging en vrijwillige bijdragen
door de leden afzonderlijk.
Mededceling werd voorts gedaan van
het bestuursbesluit dat de in 1912 uitge-
tredenen. weder als lid kunnen terug
kecrcit, tegen het voldoen hunner ach
terstallige contributie van af hunne uit
treding lot weder aanmelding.
Door verhindering van den spreker,
die zich daartoe bereidwillig had aange
meld, werd, met het oog op de verscho
ven zaak wijkverpleging, teneinde de be
langstelling daarin zooveel mogelijk gaan
de te houden, door de heer Roole. als
slerk contrast tusschen de huiselijke ver
pleging van voorheen en thans onder!
vollen aandacht der aanwezigen voorge
dragen. het sterfbed in de hut", door
mr. van Lennep, waarvoor de declamator
dan ook door den voorzitter hartelijk dank
werd gezegd
Ook uit Ierseke meldt men ons
dat de vier schippers, die verleden week
te Antwerpen wegens het varen op ee»
verboden plaats gevangen genomen wer
den, daar van Vrijdagmorgen tot Maan
dagavond ieder in een cel hebben ge
zeten Na twee verhooren, waarhij,
maai- weinig gewaagd werd, zijn ze
Vrijgelaten en van een pas voorzien en nu
reeds thuis.
Woensdag kreeg iemand tusschen
licht en donker te Ierseke wat be
stelde steenkolen thuis, die van een
wagen, moesten worden aangedragen. De
dragers moesten hun gang maai" gaan
ze wisten wel waar zij wezen moesten.
Ze wisten hel inderdaad en 'stortten
de kolen aanvankelijk uit in den re
genbak. Tableau.
Uit Noord-Beteland.
Het Nutsdepartement Noord-Beve
land besloot in zijn Woensdag j 1. te
Colijnsplaal gehouden vergadering
dezen winter één of twee bekende
sprekers uit te noodigen en zoo moge
lijk een avond te wijden aan het onder
richt in één of meer onderdeelen der
huisvlijt.
Na ampele discussie, waarbij het
soms levendig toeging werd met alge
meene stemmen besloten als departe
ment toe te treden als lid van den
Ned. Anti-oorloglsraad.
Uit Schouwe n-D u i v e I a n d
Men meldt ons uit B r u i n i s s e,
2 December:
De schippers, die door de Duilschers
Zaterdagmorgen gevangen genomen wer
den, zijn Maandagavond weder losgela
ten en heden nacht hier thuisgekomen.
Zij hebben angstige uren doorstaan;
zij werden dagelijks voor de Duitsche
overheid' gebracht en weder met de ge
vangenwagen naar hun cellen terug
gebracht. Zij werden door soldaten van
hun scheepjes gehaald nadat reeds een
paar maal op hen geschoten was, en
dat alleen omdat zij te dicht voor» de
brug gevaren waren die door de Duit-
