MlDDELBVMSdE COMMIT.
r. 278,
1S7* Jaargang.
1814
Woensdag
25 November
Kameroverzicht.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
St. Nicolaas in Middeümrg.
Dtst oooraml vartsWjxt 4 a g o 1 ij k i, ait aitioalansg v« 2oa- »a linUagii
yjjja see kvarUai, loowel roor Hiddalbarg all roor alia pls»ti« ia Htdarlaal iraaoo pp. I1.25J
Afsoaiarlijka suairi koataa 5 ci>U
A^Tertaatiöa bij abouauaent op roordoelig» toorwaaréas,
Proipootmssea daarraa sijs asm bet bireas ta botcomaa«
A4*«rt»*fci0m voor het aantrrolgeaio sommir moate* dei middag» vóór a in
ub bat bmrea* bazargd lija.
Advertt&fcig* a 20 eau* per regcK Bij sboBBcaaat vaal lager, öeboorto-, dood-
alia udara laailiabariobtaa am Damkbateigimgam ?am 1—7 regale f 1.50alke i ■■gal *eaf
20 oc«i. fiaolmaae 40 oamt par regel. Groota latten a aar da plute, di* mij Ua»»»*,
Tot de plutiiag vaa sdvertamtiOx em reolamet, mist mikomatig uit Ze el mad, betrtffaad|
Smudal, Nijverheid am Geldirezea, ie gerechtigd bet Algeseees Adverteatlo-BjurssiB
JL, UK LA SAR Ax., Bi.at. Vaxvtmrcwal *6®» Anuterdxau-
Zij die zich met 1 December a.
op ons blad abonneeren ontvangen
de in deze maand verschijnende
nommers gratis.
Een Kerstgave voor onze grens-
en kustbewakers.
Wel, wie zou daarvoor met iets over'
hebben
Ons leger is door de mobilisatie zoo popu
lair geworden als bet nooit te voren was.
Maar bet hart gaat toch het sterkst uit
naar de »jongen6", die nu al vier maanden
aan de grens en op de kust zitten, zonder
voldoende bezigheid, en meest op plaatsen
waar de afleiding o zoo gering is, en vaak
bet ongeriet groot.
Het kón niet anders. Dat weet iedereen.
En ook, dat het voorloopig zoo moet blijven.
Des te meer reden voor een tastbaar be
wijs van waardeering en medegevoel voor
die bewakers van den zelfkant, die al bet
vertier missen waarvan bun wapenbroeders
in de steden nog; kunnen genieten.
En dan is Kerstmis een goedgekozen
tijdstip.
Het denkbeeld is in eens van verscbillendo
zijden gerezen,
Reeds eenige dagen geleden ontvingen wij
-uit Vlissingen een brief, aangevuld met een
paar blauw-becijferde zilverbons, van iemand,
aie ons verzocht melding te maken van een
ingezonden stuk van gelijke strekking in
een der groote bladen, en die ons reeds nu
dat geld zond voor het provinciaal comité,
dat z. i. zonder twijfel zou worden opgericht.
We zaten er wel wat verlegen mee. Met
het denkbeeld stemden we volkomen in. Maar
zoolang er geen comité was, had een aan
sporing tot meerdere gitten bezwaren.
Toen kregen we in eens de oplossing door
de meedeeling dat er zoo'n comité was
gevormd.
Het is een vrouwencomité. Van den Haag
uit is de stoot gekomen »om met eventueels
bijdragen een klein blijk van waardeering
te zenden aan onze gcens- en kustbewakers,
indien mogelijk ook aan de knstbezettingen".
Er heelt zich toen ook een comité voor
Zeeland gevormd onder voorzitterschap van
de echtgenoote van onzen Commissaris der
Koningin, mevr. DijckmeesterWintgens.
De namen der leden vindt men in een ad
vertentie in dit nummer.
Dat comité heelt zich op twee wijzin aan
het werk gBzet: het heeft tegen Zaterdag
a. s. een collecte georganiseerd voor Mid
delburg en het heelt bovendien aan alle
burgemeesters in de provincie de uitnoodi-
ging gericht om daar ook een plaatselijke
inzameling te houden, hetzij door een eigen
comité, hetzij op een andere wijze die het
best met de plaatselijke toestanden strookt
De moeilijkheid tegenwoordig in het ver
keer in de provincie heeft genoopt tot het
kiezen dezer regeling, die het centraliseeren
en het houden van een vergadering in Mid
delburg voorkomt.
We hopen dat een flinke opbrengst in
alle gemeenten het resultaat dezer bemoeiin
gen zal zijn. Hier in Zeeland weten we
meest allen uit verhalen van »onze eigen
jongens" wat het leven als grens- en kust
wacht beteekent. En wie daarover nadenkt,
zal er ook wel iets voor over hebben.
Wü.t de Kerstgave zal zijn, zal natuurlijk
afhangen van het bedrag dat men int.
Te Middelburg zal de inzameling Zater
dag geschieden door een collecte langs de
huizen. Maar bovendien kan men bijdragen
zenden aan de Penningmeesteros, mevr.
SprengerKol ff, Lange Gortstraat.
De heer Bichon vond dit geen do
ding maar een schenking. Er was z. i.
geen reden om de gronden gratis aan
Neuzen, terug te geven
Minister Treub daarentegen beLoogde
dal deze zaak. zoo vol van elementen,
voor een dading is als de Noordzee met
mijnen Als hij nog les in burgerlijk
recht gqf, zou hij dit geval juist gebruikt
hebben als voorbeeld van een dading
De afstand in 1833 was z. i. informeel
e» onjuridjsch geweest en liet is nu bil
lijk aan de gemeente een gedeelte Van
dien grond terug te geven, welken men
niet meer voor de verdediging noodig
heeft
Do heer De Mura 11 had te yoflêfi
nog gewezen op het groote belang dezer
kwestie voor de uitbreiding van den kom
dei* gemeente Neuzen
Het wetsvoorstel werd z. li. s, aai
nomen.
Vervolgens kwam de regeling der
werkzaamheden
Een optocht van een aantal wets
ontwerpen werd naar de afdeelingen ge
dirigeerd, vóórop in al zijn zwaarlijvig
heid hel leeningsvoorstel van 275 mil-
lioen.
De heer Troelstra werd nu al ge
prikkeld door den aanblik. Hij kou er
ter nnuwernood afblijven, en kon het
niet de afdeelingen laten intrekken zon
der de waarschuwende, maar nog al
overbodige opmerking, dat de behande
ling van dit ontwerp niet te vlug zal ge
schieden Al rekent de regeering ook
voor de geheele behandeling in Tweede
en Eerste Kamer op een termijn van
slechts drie weken.
De eerstvolgende openbare vergade
ring zal waarschijnlijk Dinsdag as. zijn
Dan konil het ontwerp-Mendels inzake
woninghuur aan de orde.
houwen aan den rand staan, dan had
men ze daar zonder schade voor de om
geving kunnen doen springen
Inlusschen herhalen wij, dat wij de
mogelijkheid niet kunnen beoordeélen. Wij
vragen echter wel dat dit voor den ver
volge zal overwogen worden en eenige
m o ei l ij k h e d niet dadelijk zal doen
gelden als o n in o g e 1 ij k h e i d
Tweede Kamer.
Zitting van Dinsdag 24/11.
In zoo'n eerste zitting na een pe
riode van rust glijden er meestal een
aantal kleine wetsontwerpen onder den
hamer van den voorzitter door onteige
ningen, naturalisaties (zou het geen tijd
worden niet langer onze wetgevende
macht met die formaliteit bezig te hou
den1?), kwijtscheldingen, e. d.
Als onderwerp van iets meer belang
stond nog op het lijstje de aanwijzing
van dc Landsdrukkerij als staatsbedrijf
Maar ook dat voorstel gleed gladjes
voort.
De eenige liapering gebeurde bij een
onderwerp, waarover men eigenlijk in
't geheel geen discussie liad verwacht,
nl de goedkeuring van de dading met
de gemeente Neuzen, betreffende den
«igendom van een gedeelte der voor
malige vestinggronden.
TWEEDE KAMER.
Begroetingsver slagen.
Verschenen zijn van het voorloopig be-
grootingsverslag de algemeene beschou
wingen en builenlandsche zaken We stip
pen er uit aan
dal hulde werd gebracht aan de regee
ring voor de krachtige beleidvolle hand-
ving der neutraliteit en voor de econo
mische voorzorgen;
dat algemeen gewaardeerd werd heV
streven om de eenheid van zin niet te
verstoren;
dal sommige leden echter bepleitten
dat niet alle hervormingen met politie
leen kant voor onbepaalden tijd worden
uitgesteld
dat sommige leden liever den heer
Treub aan LandbNijverheid en Handel
behouden hadden, en dat verscheidene
de overbrenging van de arbeidersverze
kering naar Financiën niet gewenscht
achten;
<lat sommige leden vreesden dat de
antecedenten van, den heer PosthiumaJ
geen aanleiding geven veel goeds van
hem te verwachten voor arbeiders en
middenstand
VoorLs over builenlandsche zaken:
dat den minister lof werd gebracht;
vcor zijn behartiging vian 's lands zaken;
dat gevraagd werd naar 't geen door de
regeering is gedaan om de voor onze
scheepvaart nadeelige handelingen der
oorlogvoerenden te voorkomen;
dat er door vele leden werd aangedron
gen op minder geheimzinnigheid;
dat aangedrongen werd op grooter ac-
livitci» van diplomatieke en Janderc ambte
naren in het tegenspreken van voor ons
land nadeelige onware berichten;
dat vrij algemeen het bezoek van mr.
Troelstra bij het Auswartige Amt te Ber
lijn werd afgekeurd.
DE MIJNENKWESTIE.
De hoefijzer-correspondent in het Hbl
maakt in een beschouwing over „de ge
vaarlijke schipbreukelingen", en over de
schade te Domburg aangebracht door het
tot ontploffing brengen der mijnen, de
opmerking
„Wij hopen dat de militaire autoriteiten
eens willen overwegen of het niet moge
lijk is, mijnen, die vlak vóór de bebouwde
deelen der kus! zijn aangespoeld, te ver
halen naar onbebouwde deelen I n d i e
het mogelijk ware geweest wij kunnen
dit niet beoordeelen bij voorbeeld de.
voor Domburg gestrande mijnen met een
Veersche hoogaars enkele kilometers te
verhalen tot vóór de Oranjezon,waar
de duinen zeer breed zijn en geen ge
Uit Middelburg.
Bij de inschrijving op Maandag en
Dinsdag voor de Werkverschaffing heb
ben zich 122 personen aangemeld
Heden werden 1298 porties warm
eten verstrekt aan vluchtelingen.
Door het schrikken voor de stoom
tram is hedenmorgen aan de Loskade
een paard, gespannen' voor een met aard
appels geladen wagen van den landbou
wer Nieuwenhuizen Vim Rijnsbnrg (on
der Serooskerke) in nel Kanaal terecht
gekomen Vanaf een schip gelukte liet
den kop van het paard boven te houden
en het tuig los te snijden, waarna het
dier met een roeiboot naar ;den overkant
werd geleid en daar op hel droge werd
gebracht.
De wagen was, uitgezonderd de losse
planken, naar de jdieple verdwenen,
evenals de aardappelen, waarvan nog
slechts een drietal zakken waren gelost
Een groote schadepost dus voor den
eigenaar; gelukkig zal niemand op den
Uit Walcheren.
De ontploffingen van gistermiddag
waren zooals we reeds vermoedden af
komstig van mijnen.
Vanwege de marine heeft men toen
vier mijnen doen springen die gelegen
waren op platen in het Veersche
gat: de Banjaard, de Onrust en de
Schotsmansplaat.
De mijn op den Schotsman die het
dichtst bij Veere lag beschadigde nog
den boventop van den mast van een
tjalkschip dat in de buitenhaven te Vee-
re in lossing lag. Die afstand bedraagt
minstens 3000 meters
Op den Scholsman moet door het
springen der mijn een groot git in het
zand veroorzaakt zijn, zooals na afloop
uit het opgewerkte zand was af te lei
den.
- De territoriale bevelhebber in Zee
land heeft den heer L. J. van Voorthuij-
sen, burgemeester van Domburg, aan
gewezen tot voorzitter eener commissie
van onderzoek naar de door het springen
der mijnen veroorzaakte schade en hem
tevens verzocht te Domburg die com
missie samen te stellen De burgemees
ter heeft daartoe ui tgenoodigd de hee-
ren K. Houtman, rijksontvanger en H.
H. M Kesteloo Jr., gemeente-secretaris
terwijl door de militaire autoriteiten als
leden zijn aangewezen de kapitein der
maréchaussée Pielcema en de luitenant
ter zee le klasse Quandt
Gister werd door genoemde heeren de
schade opgenomen
De opperbevelhebber van land- en
zeemacht zal naar aanleiding van het
door dc commissie ingediende rapport
door beëedigde taxateurs de werkelijke
schade doen verifieeren
Dc heer H. M. Kesteloo Jr. is door de
commissie te Domburg gekozen tot haar
secretaris
We willen niet nalaten met een en
kel woord nog te verwijzen naar de in
ons vorig nummer voorkomende adver
tentie waarin eenige Westkappelsche in
gezetenen hulp vragen ter ondersteuning
van de in behoeftige omstandigheden
achtergebleven vrouw van een der slacht
offers Giften voor dit doel zullen bij
den burgemeester zeer welkom zijn.
Uit Zuid-Beveland.
Toeii de landbouwer J Moellcer
van Wol p ha arts dijk zich Maandag
op een motorfiets op weg bevond naar
Goes kreeg hij in de omgeving van de
Planketenl in het voorbij rijden een
slag van een jong paard, waardoor hij
met zijn motor van den dijk reed. Hij
bezeerde zich zoodanig aan een been
en het hoofd, dat geneeskundige hulp
moest worden ingeroepen.
Te Nisse zijn vijf vrouwen en vijf
en twintig meisjes aan het breien van
bivakmutsen voor de militairen getogen
Een viertal hunner hebben een collecte
gehouden in de gemeente ,die f 51.60
opbrachtZij breien ook sokken
Hel aantal vluchtelingen in deze ge
meente is geslonken tot een viertal jon
gelui en een kind van eenige maanden,
hetwelk liefderijk verpleegd wordt in een
kinderloos gezin.
Te Hansweev t bevinden zich
nog ongeveer 3000 Belgische vluchte
lingen, die behoeftig zijn.
Door den Commissaris der Koningiii
is aan den heer W van Petegcm, met
ingang van 1 Januari a s eervol ont
slag verleend als bezoldigd veldwachter
der gemeente Zaamslag.
o
Uit ZeeuwseIi-Vlaanderea W. D.
Aan den militiepliclilige Hubregtvan
Kampen te Breskens is opnieuw,
thans tol 19 Oct 1915 vrijstelling van
dienst verleend, wegens kostwinners-
schap.
Tol voorzitter vair het bestuur der
waterkeering van het calamileuze water
schap Oud- en Jong- Breskens is bij
Kon besluit van 23 dezer benoemd de
heer J. B Becu te G roe de
III
De Lange Viele is een straal, die
men bij het doen zijner St. Nicolaas-
inkoopen vooral niet moet vergelen
Daar zijn vete uitstekend ingerichte
winkels, waar men een ruime uitzoek
heeft. Zie bijvoorbeeld eens de aantrek
kelijke étalage van de m e u b e 1 m a -
gazijnen der firma L Gabri-
1 s e welk een fraaie meubelstukken
dear zijn uitgestald. Zoowel in het
eigenlijke meubelwerk, zooals in fau
teuils, crapeauds, tafeltjes, fantasiestoel
tjes enz., als in de bijbehoorende ar
tikelen, zooals voetkussens, vachten,
voetzakken enz is de keuze daar zeer
groot. Men moet al hoogst zware eischen
stellen wil men onbevredigd dit ma
gazijn verlaten, waar ook de prijzen zoo
zijn, dat ieder er zijn gading vinden kan.
Bij D. A Tilroe in de Heeren-
straat vindt men dit jaar weer een
zeer ruime sorteering chocolade en sui
kerwerken, waaraan heel wal kleuters
te ga,sl kunnen gaan Maar ook de groo-
teren. houden wel van chocoladeletters
en voorts weten zij ook wel, dat voor
druiven, sinaasappelen, bananen en an
dere vruchten dit ook een zeer goed
adres is
KERKNIEUWS.
Geref Kerken.
Beroepen te Ten Boer, H. Meulink,
H. I. Ambacht
Bedankt voor Overtoom R E. van Ar
iel, Soest; te Lollum S G. de Graaf,
Ooslerzee
Christ. Geref. kerk.
Beroepen le Harderwijk, J, W. Geels,
Haarlem.
E v a n g. L' u t h. Kerk.
Beroepen te "Hoorn, A E Bruheim,
Harlingen
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Op het Vrijdag a s. door „Instru
mentaal" alhier te geven concert ten
bate van bet plaatselijk steuncomité zal
volgens programma worden uitge-
het volgende programma worden uitge-
Andante con moto, Largo en Larghetto,
van G. F Handel; Sechs Lieder v. Gellerl.
L v. Beethoven; Piano-concert, no 14 Es-
dur. Mozart, Allegro moderato en Wal-
zev uit Serenade F-dur van R Volkmann
Praludium van C Goldmark, Romanze van
Max Reger, en Valse Arabesque van A-
Nólclc, voor piano, „Heil u, Moeder" en
„Treurzang" van L. Morlelmans, en „De
wolken trekken verder" en „Daar gin
der over de heide" van Joh Cleuver
voor zang: Ouverture: G. Jensen.
Wij vestigen de aandacht op de in
dit nummer van ons blad voorkomende
advertentie van Gebr E. en M. Cohen
te Amsterdam waarin met belangrijke
korting verschillende bekende boekwer
ken zijn aangeboden.
Nat Gezelschap Middelburg
Maandagavond trad in hel Nat. Gez. al
hier als spreker op dr C. Easton uit
Amsterdam over „de houw van het ster
renstelsel".
Aan de hand van een groot aantal fo-
tografiën van gedeelten van den sterren
hemel vooral uil den melkweg, lieefl
spreker betoogd, dal er in de op het eer
ste gezicht verward schijnende sterren-
massa een zekeren bouw valt waai' te
nemenv Ons planetenstelsel vormt een
deel van den sterrenhoop, dien wij als
melkweg waarnemen en die hoogst
Waarschijnlijk een spiraalvorm bezit,
waarvan het centrum bij het sterfS2"-
renbeeld de Zwaan ligt, terwijl wij ons
in cene lusschenruimle tusschen twee
spiralen bevinden, aangezien de afstand,
der dichtst bijgelegen vaste sterren zeer
groot is in vergelijking met dien welke
er gemiddeld tusschen de sterren van
den melkweg bestaat, wat er op wijst,
dd ons zonnestelsel zich in een minder
dicht gedeelte van deze slerrenverzame-
ling bevindt.
De conclusie van dezen spiraalvorm
werd getrokken uit eene teekening van
den melkweg, door spreker odtworpen
naar dé folografiên, die van de onder-
deelen waren genomen Deze spiraal
vorm wordt bij vele sterrenhoopen en
nevelvlekken waargenomen
Vrij sterk afgeteekende donkere dee
len te midden van lichte sterrenmassa's
worden aan donkere materie toege
schreven.
Spreker eindigde met de vermelding
van de belaugrijkc ontdekking van onzen
landgenoot prof J. C. Ivapleijn te Gronin
gen, die door de Engelschen als de be
langrijkste na dien van HerschelI wordt
beschouwd, van de twee sterrenstroo-*"
mingCn, aan de leden van ons gezel
schap bekend, daar prof. Kapleiju over
dit onderwerp alhier op 16 Dec. 1907
eene lezing heeft gehouden.
ONDERWIJS.
Benoemd tot hoofd der Rath school
te Kwadendam me met ingang van
1 Januari Th. J de Boo te Nieuwer
Amstel.
LANDBOUW.
- Door den Minister van Landbouw,
Nijverheid en Handel is de heer I. G J
Kakebeeke, rijkslandbouwleeraar voor
Zeeland te Goes, belast'met de distri
butie van de in Zeeland door de ge
meenten aangekochte rogge
RECHTZAKEN.
Arrond. Rechtbank te
Zierikzee.
Door de Arrondissemenls rechtbank te
Zierikzee zijn Dinsdag 24 November
veroordeeld wegens
mishandeling va n een dier in het openj-
baar gepleegd: C. V 31 jgroentenkoop-
man, te Bergen, op Zoom, bij verstek tot
f 10 b. 's. 10 d li.;
mishandeling: P. R. 26 j. veldarbeider,
te St. Annaland, tot f 10 b. s 10 d. jh.;
eenv. beleediging van een ambtenaar
in functie: M. de J, 10 j varkenskoop
man, te Zierikzee, bij verstek tot f 10 b
14 dj h
het niet voldoen aan een bevel van
het militair gezag krachten de wet van
23 Mei 1899 (Staatsbl. no 128): J. Q 39
jbroodbakker te Zierikeze, tot 2 d h.
LEGER EN VLOOT.
Verlenging diensttijd.
Bij de wet van 3 Augustus 1914 (Stbl
no. 346) is bepaald, dat de miliciens, die
naar den gewonen regel op 1 /Augustus
1914 naar de Landweer zouden zijn over
gegaan of op dien datum uit den dienst
zouden zijn ontslagen, in dienst worden
gehouden tot uiterlijk 31 December 1914.
Een soortgelijke bepaling houdt de wet
ven 3 Augustus 1914 (Stbl no. 347) in
ten aanzien van de dienstplichtigen der
landweer, die op 1 Augustus 1914 recht
cp ontslag zouden hebben geleregen.
Thans is een wetsontwerp in voorbe
reiding om voor bedoelde manschappen
van de militie en de landweer den dienst
tijd andermaal te verlengen
