MIMKIJVRGSdR ('OFRAIT.
19£4
Zaterdag
14 November
I". 269.
157* Jaargaai.
Deta «oarui vorsehijms i a g 1 ij k e, js«C *it»oa4»n*g vaa Zoa- on ftiiUagaiï
JJ'rfJs par kvrwtaal, *oow»l voor Middelburg all toor alia plaatua ia Ntdarlaal traaoo pp 1126.
Afioa&srlyka mummer* koitu 6 seat.
Ad-ïorüsatiöB by aboaaemeat op voordeeliga voonraardaa.
Proipaotanea daarvaa zija aaa het bmreaa te bekomaa<
AlvirteatiSs voor het aontvolgeada nummer moeten dei middega vóór ééa aar
aaa hat bareaa bezorgd rijn.
A.*vart*ati8* 30 «<t*t pw reg«i. By aboaaemeat teel lager. Geboorte-, dood- sa
alle aadere familieberichte* ea Oamkbetuigiagea tam 1—7 regel* f 1.50 elke ïngel meer
20 oeat. Seolamei 40 oeat per zegeL Groote letters aur ie plaats, die zij iaaemtc.
Tot de plaatliag vaa advcrtoetaQa aa reclames, aiat afkomitig mit Zaalaad, betrtffeadft
Hamdel, Nijverheid sa Geldwezen, ia gerechtigd het Algeaeei AdverteHÜe-BkreaË
4. »K JLA 1AB di., N.Z. VMroirfwal M«, Awaterdam.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Nog eens de mijnenkwestie.
't Ie weer dezelfde geschiedenis als met
zooveel oo logsreglementen. Er is op de
Tweede Vredesconferentie zoo'n mooi verdrag
gesloten, om het gebruik van zelfwerkende
onderzeesche eontactmijnen te beperken ten
einde «aan de vreedzame scheepvaart de
zekerheid te geven, waarop zij recht heeft
aanspraak te maken, niettegenstaande het
bestaan van een oorlog.» 'tKan niet edeler
gezegd worden
Maar nu het stormweer van de laatste
tijd iederen dag zeemijnen op onze kust
spoelt in drie dagen zeven op de kust
van Walcheren, twaalf op die van Z. Vlaan
deren en een bij Kamperland nu komt
men van zelf tot de gevolgtrekking dat ook
dat verdrag allesbehalve afdoende is.
Het klinkt zoo geruststellend, als men
daarin leest in art. 1
•Het is verboden:
»le niet verankerde zelfwerkende contact-
•mijnen te plaatsen, tenzij zij zoodanig ver
vaardigd zijn dat zij uiterlijk een uur nadat
„hij die ze geplaatst heeft, er bet toezicht
•op verloren heeft, ongevaarlijk worden
»2e verankerde zelfwerkende contact-
•mijnen te plaatsen die niet ongevaarlijk
•worden zoodra ze losgeraakt zijn."
Verboden! 't Mocht wat
Of de hier aangespoelde mijnen oorspron
kelijk onverankerd waren, dan wel of ze
verankerd maar losgeslagen zijn, weten we
niet. 't Doet er ook weinig toe, want ze
zijn er, en het feit dat de militairen er
schildwachten bij plaatstsen, en ze door des
kundigen ongevaarlijk doen maken, toont
aan dat de mannen die het weten kunnen
ze nog best in staat achten hun verschrik
kelijk werk te doen.
In datzelfde verdrag wordt verboden
torpedo's te gebruiken die niet ongevaarlijk
worden zoodra ze hun doel hebben gemist.
En zoover we weten, wordt daaraan ook
algemeen voldaan, wal heel begrijpelijk is,
want anders loopt het schip dat zoo'n torpedo
afschiet, zelf gevaar in het gevecht tegen
zijn eigen torpedo's te varen. Die voorwerpen
zijn dan ook zoo ingericht, dat ze van zelf
zinken als ze hun doel missen.
Maar een mijn, daar trekken degenen die
ze plaatsten, zich minder van aan. Het deert
hun niet, ot die voor een neutrale kust
drijven.
Maar het deert die neutralen welEn
de belofte van aanwijzing van een veiligen
doorweg over de Noordzee wordt een paskwil.
Of een protest van de neutrale staten iets
zou helpen Wij zijn erg ongeloovig, maar
't zou geprobeerd kunnen worden.
en andere plaatsen, zoowel onder de ar
beidersklasse als in de meer gegoede
kringen het gebruik van mosselen steeds
toeneemt, zelfs in die mate, dal een ver
mindering in prijs mogelijk zal blijken
binnen niet te langen tijd.
Spek.
Hel verbod van uitvoer >-an gerookt,
gedroogd en gezouten spek is, naar d
N. R. C. meldt, niet van toepassing op
spek, dat vóór 13 dezer ten uitvoer inge
laden of aan een middel van vervoer tot
uitvoer aangeboden was.
Een oor log-handelstrust.
Na*av de commissie voor den Neder-
landschen handel mededeelt, is het be
richt overgenomen in ons nomraer van
Donderdag omtrent de oprichting van een
trustmaaatschappij van het Hdbl. deels
onzuiver, deels voorbarig.
Uitvoer van brood.
Aangezien berichten bij het depar
tement van oorlog zijn ontvangen, vol
gens welke in sommige grensgemeen
ten tengevolge van uitvber op groote
schaal van brood, broodsgebrek voor 7Lo
inwoners dreigt te ontstaan, heeft de
minister van oorlog den autoriteiten, be
last met de uitoefening van het militair
gezag in herinnering gebracht dat zij
de bevoegdheid hebben om, na overleg
12, doch voor vertrek op Maandag 281 Op een verzoek van het bestuur der
gratis-biljetten afgegeven j vereeniging tot het verstrekken van La-
't Aantal bons voor warm eten bedroeg ger Onderwijs op geref. grondslag om
heden 1564. *j
Het Plaatselijk Steuncomité alhier
heeft seder de laatste opgave ontvan
gen:
Wekelijksclie bijdragen f 288,15; gift
controleurs, teekenbazen, bazen en on
derbazen van de Vitrite, f 34,80; gift
door mr. G. J. Sprenger van een Belgi
schen vluchteling te Domburg f 10; X.
Y. f 3.
Gisterenmiddag is aan het station
alhier een goederentrein die achter
uit rangeerde in botsing gekomen met
een goederenwagen, die door den wind
was gaan rijden Deze wagen kwam
uit hel spoor en de weg was tijdelijk
over het spoor van Arnemuidcn ge
stremd, de trein van half vier moest
terugkeerenom op verkeerd spoor lc
komen. i
Uit V113sIngen.
Gisteren is de werkman v. d. V. in
een der ruimen van de Lu Lossifigt
zijnde mailboot gevallen en inwendig
gekneusd naar 't gasthuis vervoerd.
In verband met de vervroegde aan
komst der mailbooten zal van af morgen
BINNENLAND.
met het betrokken burgerlijk gezag,zoo'de mailfrein in plaats van te 8.20 te 6.10
noodig, de maatregelen vast te stellen,des avonds van Ylisslngen vertrekken
welke genomen moeten worden om te
Uit Zuid-Beveland.
Gistermorgen had te W o 1 f a a r t s-
dijk de boerenknecht J. R. het ongeluk
n wi een hooitas te HS
Hel Cl,aeen.eUe e«»nl.cbap m voorlopig niet ver-
Haag meldt dat de handel m Chih-sal-
voorzien in het onderhoud der inwo
ners en de behoeften der bezetting.
DE NOTA
OVER DE OORLOGSLEENING
Zooals wij gisteren meldden zal de
ministerieele nota aangaande de plannen
voor de ooriogsleening geheim blijven.
Zulks geschiedt op verlangen van eeni-
ge kamerleden; Minister Treub had te
gen openbaar maken geen bezwaar.
VERBETERING.
In het ingezonden stuk van H. in ons
nummer van Maandag is een zinstorende
drukfout; in plaats van minderjarigen,
staat meerderjarigen.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij kon. besluit:
is benoemd tot notaris te Sliedrecht,
J W. van Bockel, candidaat aldaar;
is benoemd bij het reserve-personeel
der landmacht, bij het regiment jagers,
tot reserve-eerste-luitenant, de reserv(J-
tweede-luitenant ,F. M. Vonk.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De „Kortcnaer".
Omtrent het verblijf van de „Korte-
naer" ter reede van Duins wordt nog ge
meld, dat, in overleg met de Engelschc
overheid, het wisselen van saluutschoten
en de officieele bezoeken achterwcgd
waren gebleven.
De „Maria".
Kapitein Jonker en 14 man van de be
manning van hel Nederlandsche stoom
schip Maria, dat op 21 September door
den Duitscheh kruiser Karlsruhe, in den
grond is geboord*, zijn met het stoom
schip Bougainville te Havre aangekomen.
Mosselen.
Het steuncomité 1914 Den Haag be
richt, dat aldaar, evenals in Boiterdam
peter, die sedert het uitbreken van den
oorlog was stop gezet, weder hersteld
zal worden. Nu zal elke lading ChiJi-
salpeter, voor Nederland bestemd, ge
adresseerd worden aan de Nederland<-
sche regeering.
XV o 1.
Het Koninklijk Nationaal Steuncomi
té beraamt, naar de N. R. C verneemt,
middelen om door rechtstreekschen coö
peratieven aankoop van wol in Palagonië
en consignatie aan de regeering de Ne
derlandsche wol-industrie behulpzaam le
zijn.
De spionnage te Oude Ton ge.
In het bericht van de „Telegraaf"
omtrent de spioimage te Oude-Tonge,
dat wij gisteren overnamen, wordt ge
zegd, dat de directeur der gasfabriek
met den Duitschen consul te Rotter
dam correspondeerde
Deze consul deelt nu in de N. R. C.
mee, waaruit die briefwisseling bestond.
Zij blijk t van heel onschuldigen aard
te zijn en had met spionnage niets
te maken.
Buikgordels voor de soldaten.
Naar aanleiding van het, ook dooi* ons
aangehaalde, artikel uit „MoleschoiA"
waarin op theoretische gronden hel nut
van verwarmingsgordels ontkend wordt,
wijst men er op, dat deze in de pruciijk
vrèl blijken te voldoen en dat de Centrale
Militaire geneeskundige dienst onlangs bij
herhaling zijn ingenomenheid met het
verschaffen dier gordels heeft betuigd en
nla kennisneming van hel artikel in. „Mo
lensclxott" weer den uïtdrukkelijken
wensch uitgesproken heeft, dat "men met
hel breien ervan zal voortgaan.
Vluchtelingen.
De inzameling, die de Berlingske Ti-
van Kopenhagen, voor de Belgi
sche vluchtelingen in ons land houdt,
had Dinsdag '193,647 kronen opge
bracht, d.i. ongeveer f 127,800
Andere Deensche bladen hebben me
de voorde inzameling van de Berlingske
Tidende gewerkt.
Ons ministerie van buitenlandsche za
ken zorgt voor de verdeeling der gelden.
voerd kon worden.
De Vrijdag gehouden vergadering
van den raad der gemeente s Heer
Arendskerke werd bijgewoond door
8 leden. Afwezig waren de heeren J.
v. d. Poel, N. Remijn en J Nijsse
Door den voorzitter werd meegedeeld,
dat er voor onderwijzer aan de openb
lagere school te 's Heer Arendskerke 12
sollicitanten waren, en tot zetters waren
benoemd de heeren J. J. de Jager en
Chr. Minderhoud, beiden te Nieuwdorp
Tot onderwijzers bij bel herhalingsonder-
wijs werden benoemdte 's Heer Arends
kerke de heer J. van Houte en mej. W.
A Swenne, te Nieuwdorp de heeren J
Eversdijk en L. J. v. d Ende, te 's Heer
Hendrikskiuderen de heer D J v. d.
Graaff en mej. N J, v. d. Graaff. Tot lid
van de commissie tot wering van school
verzuim te Nieuwdorp werd benoemd
de heer J. Eversdijk Nog werden nieuw
jaarscommissies benoemd.
Naar aanleiding van een verzoek van
de commissie van Toezicht over den
door de afd Goes vans h,et N. O. G.
opgerichten cursus voor de hoofdacte
wordt besloten aan den aan dien cursus
deelnemenden onderwijzer v, d. Ende
te Nieuwdorp gedurende 2 jaar een te
gemoetkoming te verleenen van 25 gul
den.
Veraer wordt besloten aan mej. S
Willemsen te Nieuwdorp een gratificatie
toe te kennen van 125 gulden wegens
het waarnemen der betrekking van
hoofd der openb. lagere school
Nieuwdorp van 1 April tot en met 30
Sept. 1914.
De gemeentebegrooting 1915 wordt
vastgesteld in ontvang en uitgnf op
f 3095,32 met een post voor hoofdelijken
omslag van f 11.000 en voor onvoorzien
van f 207,36.
gebruik te mogen maken voor het ge
ven van dat onderwijs van twee lo
kalen der o penbare lagere school werd
afwijzend beschikt met 5 tegen 2 stem
men.
Tegen stemden de heeren van Gorsel,
v. der Werff, Boot, de Jager en A.
Blok Jz.; vóór de heeren Bulijn en J.
Blok Jz.
Bij de rondvraag vroeg de lieer A.
Blok Jz. evenals hij dit reeds in eene
vroegere vergadering liad gedaan, wan
neer er weer school gehouden kon
worden De ouders verlangen er zeer
naar.
De voorzitter zeide dat men reeds
druk doende is om de school schoon
te maken cn deze zoo spoedig mogelijk
zal beginnen.
Uit Zeeuwsch-Vlaandereo O. D.
Te Zuiddorpe is Dinsdag over
leden de heer A. Moerdijk, lid van
Provinciale Stalen, secretaris en ont
vanger der gemeente en onlvangergrif-
fier van verschillende polders.
De heer Moerdijk, die als Staten
lid weinig op den voorgrond trad, wa
in zijn omgeving als een kundig eij
welwillend mensch gewaardeerdDe
gemeente Zuiddorpe en de polders von
den in hem een nauwgezet en ijverig
dienaar.
De overledene bereikte den Icgftijd
van 67 jaren.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W. D.
weer, toen kerk
en toren te Biervliet het zwaar hadden tc
verduren, zijn ook drie ruiten der geschil
derde kerkramen vernield. De stukken
waren zorgvuldig opgeraapt. Een Belgisch
vluchteling heeft een teekening gemaakt
en bij zijn terugkeer in zijn woonplaats
drie ruiten nieuw gebrandschilderd.
Met weinig kosten is het kerkraam, met
zijn historische voorstelling, weer geres
taureerd.
Pensioenen.
Bij Kon besluit zijn, ingevolge de
pensioenwet voor de gemeenteambtena
ren 1913 de volgende pensioenen ver
leend
L. Simonse, burgemeester van B i g -
e kerke 175
J Snellen, secretaris der gemeente
Zierikzee f 1173 en ambtenaar van
den burgelijken stand aldaar f4;
H. M. Kesteloo, secretaris van
Domburg f 345, id Aagtekerke
f 200, ontvanger van Domburg f 186,
id. Aagtekerke f 67, ambtenaar burgerl.
stand Domburg f 4.
A. Gappon, hoofdagent van politie te
Zierikzee f 504;
M. de Vos, veerman te Middel
burg f 278.
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
- Het was hedenmorgen heel wxt m:n
der druk bij het vertrek van den ettfti-
Irein voor vluchtelingen, die eerst tc o«-
geveer kwart voor tien voorreed, dan gis-
leren en de vorige dagen. Er waren dan
ook slechts 61 gratis-biljetten afgegeven,
terwijl ook uit Vlissingcn slechts weinig
j passagiers medekwamen Hedenmorgen j werd
werden voor vertrek op Zondag nog m-vxr zin te wijzigen.
handelaars in de gemeente kunnen worden
geleverd.
Ondanks dat, blijkt het toch, dat het
publiek door de fabriek wil zijn bediend.
Indien de fabriek geen gasartikelen meer
inag leveren, is allo contróle op de prijzen
weg.
Die controle is zeer noodig gebleken som
tijds daar door bandelaren overdreven prijzen
durven worden gevraagd.
De directeur ziet hierin, dat door hoogero
aanschaffingskosten van gasartikelen door
afnemers zulks niet alleen tegen hun eigen
belang, maar vooral niet in het belang der
fabriekgzou zijn, daar op die wijze stijging
van het gasdebiet wordt belemmerd.
De heer Dekker zegt, dat de directeur
het adres van «Handelsbelang» heeft trachten
te ontzenuwen, docb zijne motieven zijn aan
bedenking onderhevig op menig punt.
Er wordt op de Goescbe handelaren een
blaam geworpen, waar hij spreekt van het
contröle uitoefenen op de prijzen. Het is
spr. bekend dat de fabriek met eeD artikel
30 pet. duurder was dan een handelaar.
Er is nog wel zooveel concurrentie in
Goes dat de vorkoopers elkaar controleeren
en in den regel wordt toch dezelfde quali-
teit geleverd als aan de fabriek.
Spr. komt er tegen op alsof Goesche win
keliers rommel leveren, want dit is niet waar.
De cijfers, door den directeur genoemd,
vindt spr. zeer onvolledig en dan geeft zulks
geen goeden kijk op de zaken.
Spr. zal het verzoek van „Handelsbelangen"
Men meldt ons uit Ri 11 and-Bath:
In de Vrijdagmorgen gehouden ver
gadering van den gemeenteraad werd
de verordening op de heffing van haven
geld en van eene retributie van den op
slag van goederen op de losplaats te
Bath herzien en tegelijkertijd ook de ver
ordening op de invordering van haven,
en liggelden.
Tot onderwijzers voor' het geven van
herhalingsonderwijs werden benoemd
voor de school te Rilland de heeren
A. A. Mol en J Waverijn en de dames
F. A. Fruijt van Hertog, J J. Hascber en
C. Versprille en fe Bath de heer H Petri.
Op een verzoek van den onderwijzer
J. C. P. M Weststrate om de verm-lening
op de jaarwedden der onderwijzers in
dien zin te wijzigen dat bij mobilisatie
van het leger de jaarwedde over een
vol jaar wordt uitgekeerd en daarna
aan ongehuwden 50 o/o en aan gehuwdeij,
«/o van het traktement uit te keeren
besloten de verordening in dien
GEMEENTERAAD VAN GOES.
Vrijdagmiddag kwam de Raad in verga
dering bijeen.
De Voorz. opent de vergaderingen wijdt
eenige waardeerende woorden aan de nage
dachtenis van Mr. J. de Witt Hamer JGz.
in leven wethouder der gemeente.
Behoudens deze vacature, was van den
heer Hollmann bericht van verhindering
ingekomen terwijl den heer van der Leeuw
zonder kennisgeving afwezig was.
De notulen der vorige vergadering wor
den vastgesteld en mededeeling gedaan van
de ingekomen stukken.
Een tweetal aanvragen om afschrijving
van belasting worden ingewilligd.
Aan de orde komt nu het in de vorige
vergadering aangehouden adres van de ver
eeniging „Handelsbelang", houdende verzoek
het daarheen te willen leiden, dat door de
geme-ntegasfabriek geen z.g gasartikelen
geleverd zullen worden.
Dit punt geeft aanleiding tot een lang
durige bespreking.
De gascommissie, stelt op advies van den
directenr voor, afwijzend op het adres te
beschikken. Ook Burgemeester en Wet
houders deelen het gevoelen van de gascom
missie
Door den directenr wordt aangevoerd, dat
de fabriek aan ornamenten e.d. in het eerste
halfjaar 1914 slechts voor een waarde van
90.heelt geleverd, ongerekend branders,
kousjes enz.
Voor den verkoop van lampen en com-
foren wordt geen moeite gedaan en wordt
slechts op teekening verkocht, terwij] gas-
verbruikers steeds erop worden gewe:
dat deze voorwerpen [evengoed door
De voorz. zegt, dat de directeur spreekt
van „soms" worden minderwaardige artikelen
door handelaars aan de markt gebracht.
Het is spr. meermalen op grond van tech
nische mededeetingen en feiten bewezen, dat
doorgaans bij" gebruik van minderwaardig
materiaal de schuld wordt geschoven op
het gas.
Wanneer er geen rem is in dezen, ook
door overdreven prijzen, dan Jijdt de gas
fabriek nadeel.
B. en W. zullen dan ook voorstellen met
den verkoop van gasartikelen door te gaan,
begrepen bet belang dat de fabriek er bij
heeft.
De heer Dekker bestrijdt het argument
dat de labriek als „rem" er moet zijn.
Overdreven prijsvraag straft zichzelf en dan
lijdt de winkelier op den duur de schade.
De beer Donner gaat mes met het ge
sprokene van den heer Dekker en vraagt
zich af of het goed is dat de directeur de
goede trouw van de bandelaren moet con
troleeren. Spr. kan zich niet met de flauwe
argumenten en voorbeelden van den direc
teur vereenigen.
Door den heer Van den Bout wordt erop
gewezen, dat de fabriek geen concurrentie
voor handelaren is; er wordt slechts op
teekening verkocht en bij particulieren zijn
toestellen e. d. voorhanden en zullen eerder
worden verkocht. Wanneer de fabriek duur
is, zooals de heer Dekker zegt, gaan de
menschen juist bij anderen.
De beer Risch zou het wel eigenaardig
vinden, om, als wij concurrentie aan anderen
aandoen, direct die artikelen maar af te
schaffen. Trouwens zijn er altijd menschen,
die alleen door de fabriek willen worden
geholpen.
De heer Temperman verklaart, dat bij
aanvragen om lampen en dergelijke, de direc
teur steeds naar de handelaren alhier ver
wijst, die hetzelfde evengoed kunnen leveren.
De heer Kakebeeke juicht het toe, dat de
fabriek juist contröle uitoefent. De gemeente
is producent van het gas en moet. het ver
bruik metjkracht bevorderen Spr. beschouwt
dan ook de handelingen van aen directeur
meer als voorlichting.
Door den heer Fransen van de Putte zon
het aanbevelingswaard geacht worden wan
neer de gascommissie kon overwegen om
den handel in gasartikelen uitbreiding te
geven.
Het ligt geheel in den aard der zaak dat
bij het gasbedrijf ook de onderdeelen be-
hooren en spr. gelooft dat we de inwoners
juist geen dienst zouden bewijzen, den
verkoop te verbieden aan de fabriek
De heer Dekker beantwoordt verschillende
sprekers, het spijt hem dat een verkeerde
gevolgtrekking wordt gemaakt. De fabriek
heeft de eerste kansen, bij aanleg van gaslei
ding wordt tevens lamp en toestel gekocht.
De voorz. betoogt dat van oneerlijke con
currentie van de zijde der fabriek geen
sprake is; dit zou wel het geval zijn als
alles bij den aanleg behoorde, doch geheel
afgescheiden daarvan wordt door velen aan
de fabriek gekocht.
Het voorstel van B. en W. komt nu in
stemming en wordt aangenomen met 7 tegen
3 stemmen, die van de heeren Dekker,
Donner en de Paauw.
Het adres wordt derhalve afgewezen.
