MiftDSLMMSCHS COURANT.
y
r. 268.
137' Jaargaag,
4914
Woensdag
11 November
FEUILLETON.
DE ONGEKROONDE KONING.
BINNENLAND.
0*ï* «ourwti verschijnt Aagslijka, Mat *itxo*4eri*g «s Zo*» a* Taaitügat;
"djs P,r kwartaal, xoowal voor JCttdelbnrg ala voor alia plmataa* ia Nederland frameo pp. f 1.25
Aisonderlijko ïtrnmari koita* cent.
Adverteatifln bij abonnement op voordeelig# voorwaarden,
Proapaotmaie* iunu tij* aan het bmream ta bekom#*.
Advertentie* -oor het eeratvolgeada mummer moeten dea middags vóór ééa aar
aam het bareaa batargd tija.
Advertentie* k 30 seat per regal. Bij aboaaemeat vaal lager Geboorte-, dood- e*
alle aadere lamiliabariohtaa aa Daakbataigiagea van 17 regal* t 1.60 elke regel maai
20 oeat. Baolamaa 40 eeat par regel. Groote letters aaar da plaati, die tij innemen.
Tot de plwtsiag van advertentie* ea reclames, aiat ai komatig ait Zeeland, betreffend'
Snadel, NyTwhoid am Geldwezen, ia gerechtigd het Alceaieea Adrerteitle-BiraaR.
A. 1AB As., N.Z. VearbUgwal MS, Aaateraaai.
Goes en de Spoorweg Mij.
Z. Bereland.
De lezer kent de kwestie.
De N. V. Spoorwegmaatschappij „Zuid-
Beveland" wendde zich in Maart tot de
gemeenteraden en waterschappen, om van
hen in beginsel de toezegging te krijgen
tot het verleenen van een snbsidie. Dat
liep weldra alles naar wensch, behalve met
Goes. Het dagelijksch bestuur dier ge
meente opperde bezwaren tegefi dat deel
van het ontworpen net, dat van Wol-
phaartsdijk leidde naar 'sHeer Arends-
kerke, en vandaar langs een afzonderlijke
spoorlijn naast den bestaanden spoorweg
naar Goes. Het Dagelijksch bestuur
wenschte in plaats daarvan een regel-
recbtè verbinding van Wolphaartsdijk
naar Goes, en het maakte van die
wijziging een voorwaarde voor het al of
niet verleenen van subsidie.
In de 16 Juli gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Goes is het
niet tot een beslissing over die vraag ge
komen, maar werd besloten aan de N.
V. Spoorweg Maatschappij „Zuid-Beve
land" te vragen om welke redenen deze
meende geen wijziging te kunnen brengen
in het bedoelde trajcet.
Wie zich de discussies uit die ver
gadering herinnert, weet echter ook dat
die vraag voor verscheidene leden het
dreigement inhieldals ge die lijn niet
wijzigt, krijgt ge geen subsidie, want
en nu komt een motief dat een merk
waardig staaltje is van het op den voor
grond stellen van een locaal belang
want als de lijn eerst naar 's Heer
Arendskerke loopt, zullen de markt-
bezoekers van N. Beveland misschien
eerder naar Middelburg gaan dan naar
Goes.
We hebben indertijd wel eens hooren
spotten met dat motief, d. w. z. altijd
door niet-Goesenaars. In Goes beschouwde
men het plan blijkbaar als ontworpen
ter wille van Goes, en in dien gedachten-
gang was die eisch ook op zijn plaats.
Maar personen voor wie de beteekenis
van een spoorwegnet nog* verder reikt
dan tot bet centrum van de streek, vroegen
zich af, of het niet al te erg was, dat
het tot stand komen van een spoorweg-
Roman van
PAUL OSKAR II i CK ER.
naar het Duitsch.
Nadruk verboden.
plan voor een groote landstreek als Zuid-
Bevelaud zou moeten afspringen, omdat
men in het ontworpen centrum vreesde
dat plaatsen buiten die landstreek ook
wel eens zouden kunnen profiteeren van
een lijntje van dat spoorwegnet.
Als we niet de mogelijkheid hadden
voorzien dat een stem uit Middelburg
die afwerende houding nog Versterkt zou
hebben door de overwegingzie je wel,
in Middelburg loeren ze ook al op dat
buitenkansjedan zouden we toen
reeds op het overmatige van dien eisch
hebben gewezen.
Trouwens er was officieel nog pas een
vraag gesteld, en daarop moest eerst
antwoord komen.
Dat antwoord is nu gekomen. De
tijdsomstandigheden hebben de verzending
blijkbaar vertraagd, want het is reeds
van 31 Juli gedateerd, en eerst 2 No
vember verzonden.
De Maatschappij zet in dat schrijven
heel terecht de pvactisehe overweging
voorop, dat de uitvoering der plannen
alleen dan mogelijk zal zijn, wanneer Rijk
en Provincie ieder hun deel in de kosten
geven als renteloos voorschot, en dat zij
dat alleen zullen doen >indien bij het
ontwerpen der lijnen ten volle is rekening
gehouden met hetgeen het algemeen
belang (wjj spatieeren, Bed.) vordert
of in de toekomst vorderen kan".
De Maatschappij zegt dan ook dat het
haar onmogelijk is inwilliging van den
wensch van Goes, tot omlegging van het
meergenoemde lijntje, in overweging te
nemen.
Want v&9t staat immers, na de be
raadslagingen in de openbare vergadering
van den Raad Uwer gemeente van 16
Juli 1.1., dat die omlegging Uwerzijds
enkel en uitsluitend verlangd wordt om
het verkeer te beperken tusechen Noord-
Beveland eenerzijds en Walcheren ander
zijds, wijl men daarin een voordeel meent
te zien voor Uwe gemeente. Tot een der
gelijke opzettelijke handeling in het na
deel van twee der Zeeuwschs eilanden
zullen echter noch het Rijk noch de Pro
vincie Zeeland kannen medewerken. Het
opnemen van de overeenkomstig Uw
wensch omgelegde lijnen in onze voor
stellen zou het verkrijgen van de benoo-
digde voorschotten in gevaar brengen en
daarmede het tot stand komen der spoor-
28).
„Ingrid vond dien brief zoo grappig
dat zij hem aan Papa en de broiers
voorlas. Voor de „jongens" sloeg zij
echter het aardigste over, de beschrij
ving van het damesluchtbad.
Excellentie von Erxleben schreef daar
op aan zijn oudste dochter een van
zijn origineele militair-korte brieven
„Mijn. lieve kind; ik zie dat je het le
ven weer goed aanpakt, dat doet me ple
zier. Humor verloren, .alles verloren. Dus
den moed erin gehouden. Naar deTeer-
brügges behoeft een Duitscher niet eerst
te informeeren. Een handelshuis als dat
van de Stinnes, de Haniels, de Thys-
siens. De oude lieer is drie jaar geleden
gestorven en sedert dien is er een
reuzenproces hangend tusschen de kin
deren Tante Eddy heeft daar zeker wel
van gehoord. Alle couranten stonden er
in dien tijd vol van. Ook van de zaalc
van mijnheer Klaus Teerbrügge, dien zij
in de heele sociaal-democratische pers
onder handen genomen hebben. Hij
heeft ergens in het heilige land van
Saksen, een liotel-portier, of een wacht
meester van politie of een telefoon
beambte afgeranseld. Vraag of tante die
ik hartelijk laat groeten, het recept wil
vragen van dë Ilaliaansche vegetariërsla,
waar zij mee dweept. Ingrid zal haar ge
luk daarmee beproeven zoolang wij zon
der keukenmeisje zijn. In vertrouwen,
hel lieve kind mag koken wat zij wil,
het wordt toch altijd Irish stewl Maar
niet klikken Ik kus je om mijn ver
koudheid slechts op het voorhoofd en
blijf
Je liefhebbende oude Vader."
Tusschen Beate en mevrouw Evelyne
Biggar was een recht vriendschappe
lijke verhouding ontstaan. De jonge
\touw zij was hoogstens drie jaar
ouder dan Beate voelde zich zeer
eenzaam en had iemand noodig om mee
te pralen Zij was hier tot geleide en
gezelschap van haar broer, die voor zijn
zenuwen, die zeer veel geleden had
den, een langdurige kuur moest doen.
Hij had een verpleger en een verpleeg
ster. Zij bewoonden een der mooiste
kleine villa's. Evelyne kon liet grootste
deel van den dag gemist worden. Zij
gebruikte de maaltijden m,et hem en
deed van tijd tot tijd een spelletje
domino of pof. Als hij niet sliep ol gym
nastiek deed, las hij Engelsche bladen over
sport. Over de kwaal zelf liet Evelyne
zich niet verder uit en Beate wilde niet
onbescheiden zijn en hel haar vragen,
zooals Tante Eddy gedaan zou hebben.
Het was haar genoeg aan de (mooie jonge
vrouw een aangenaam gezelschap te
hebben bij de sportoefeningen en een in
teressante kennis om m,ee te praten.
In hun pensions hadden zij elkaar nog
niet o pgezocht het bleef bij de ontmoe
tingen in heL luchtbad, ,op de wandeling
en bij de middagthee
In de aristocratische bridgeclub, waar
van gravin Czernin lia was geworden,
Bestreden wordt daarna de raeeuing
dat de Maatschappij Goes niet terwille
zou zijn. Gewezen wordt er op, dat Goes
is aangenomen als liet centrale punt van
het netdat er aan het station aldaar
voor ruim f 400.000 aan werken zullen
worden uitgevoerd dat het dadelijk aan
leggen der lijn Goe?-Hoedekenskerke een
zeer belangrijke rechtstreeksche verbinding
zal tot stand brengen tusschen Goes en
Z. Vlaanderenflat de Maatschappij
medewerkt aan de plannen ora te Goes
een centrale fruit» en groenteveiling voor
Z. Beveland te maLen.
En eindelijk weidt dan uiteen gezet
dat de gemeenteraad ten onrechte vreest,
dat het verkeer van Noord-Beveland
naar Middelburg zal worden afgeleid,
daar in het wel begrepen eigenbelang
der maatschappij „de exploitatie zal
moeten beginnen zich te voegen naar
het bestaande verkeer."
„Zij (de exploitatie) zal dus zóo worden
ingericht, dat de verbindingen van Noord-
BevelandWoPaartsdijksche Veer naar
elders het gemakkelijkst verkregen wor
den over Goes. Bij het opstellen der
dienstregeling zal in hoofdzaak gelet wor
den op aansluiting der treinen aldaar,
zoowel wat betrelt de treinen, die op de
hoofdlijn door Zuid-Beveland verkeeren
als wat betreft diè, welke op de beide
locaallijnen die atzonderlijk geëxploi
teerd zullen worden loopen. Het is
niet het voornemci die dienstregeling i:
te richten op aansluiting op het station
'sHeer Arecdfil-.» Dit station zal bo
vendien, zooals uw college uit de reeds
vroeger verstrekte teekening moet
gebleken, door de van Wol:
Veer komende treinen niet eens worden
bereikt. Wie bepaaldelijk aldaar wil over
stappen, zal dus eerst ongeveer tien mi
nuten moeten loopen en daarna wachten
totdat er een trein in de gewenschte
richting komt. Wat op genoemd station
van werken wordt tot stand gebracht, zal
zich dan ook bepalen tot een verbindings-
spoor ter overbrenging van goederenwa
gens, opdat de lijnen niet noodeloos belast
zullen behoeven te worden.
U we gemeente zal alzoo alle gelegenheid
hebben om het marktverkeer en het ver
der verkeer van Noord-Be^/eland en van
alle door onze lijnen verzorgde Zuid-
Bevelandsche gemeenten te behouden en
nog meer tot zich te trekken. Maar moch
ten eenmaal andere tijden andere eischen
stellen, dat moet de aanleg onzer lijnen
zoodanig zijn geweest dat aan die eischen
voldaan kunne worden. Bij den aanleg
van spoorwegen moet gerekend worden
met langer tijdvakken dan een menschen-
leven. Van dit beginsel kunnen wij niet
afwijken."
We gelooven dat er na dit antwoord
geen redelijke grond overblijft voor een
blijvend verzet tegen het verlangen der
Maatschappij, ora bij den aanleg te rekenen
op de eischen, die de toekomst wellicht
kan stellen.
De hoop dat Goes nu ook weldra zijn
verzet zal laten varen, zal wel door heel
velen in Zuid-Beveland gedeeld worden.
Het gaat toch werkelijk niet om de
vraag of de nu zoo geïsoleerde dorpen
van Zuid-Beveland een betere verbinding
met Goes zullen krijgen. En ook niet
om de vraag of er kans is dat er Noord-
Bevelanders naar de markt te Middelburg
gaan.
Die plaatselijke belangen schrompelen
in tot kleinigheden, vergeleken bjj de
enorme beteekenis van een rechtstreeksche
spoorwegverbinding van die dorpen met
de rest van ons land, en, niet te ver
geten, ook met het buitenland. Wat
Zuid-Beveland mist, vergeleken met audere
landbouwstreken in ons land, dat is een
goede gelegenheid voor vervoer van per
sonen en vooral van landbouwprodneten
naar elders. De afstanden van de dorpen
naar de spoorlijn zijn nu te groot.
Dat is de groote beteekenis die het
ontworpen spoorwegnet kan hebben, en
waarvan Goes als centrum der streek
vau zelf zal profiteeren, als het de land
bouwers in de dorpen goed gaat.
Hoe eerder het plan tot stand- kan
komen, hoe beter. Er is nn reeds aan
zienlijke vertraging. Voor behandeling
in de najaarszitting der Prov. Staten is
bet nn, ook al zou Goes spoedig een
beslissing nemen, waarschijnlijk te laat.
En als er dan geen buitengewone zitting
komt, zal de beslissing dier Staten
waarvan weer de indiening bij de Kamer
van een voorstel voor ryksvoorschot af
hangt, eerst kunnen worden genomen
in de zomerzitting van Jali.
Maar laat er nu in ieder geval schot
in komen 1 Zuid Beveland wacht al zoo
erg lang
werd op den eersten dansavond bijna over
niets anders gesproken dan over die
broer en zuster. Eva Teerbrügge moest
ook al een liefdesroman achter den rug
hebben, wist een der heeren te vertel
len, die lang in garnizoen was geweest
in een plaats aan den Rijn.
„Zij was zestien jaar, ik weet het pre
cies, geen dag (Ouder, toen mr. Biggar ver
liefd op haiar werd; hij ging naar den ou
den Teerbrügge, vroeg haar hand en
liep een blauwtje. De Biggar's zijn in
New-York wat de Teerbrügge's voor de
Duitsche Rijnlanden zijn. Daar gaf de oude
man niet om. Hij was een origineel Hij
Inoel het origineelste geweest zijn als hij
van zijn heerlijke Rijnwijntjes een flesch
of vier, vijf op had. Zulk een dag moet
mijnheer Biggar zeker getroffen hebben
Want de oude man gaf volstrekt geen
geldige reden op voor zijn barsche wei
gering. Hij had heel goed het groote ver
schil in leeftijd tot voorwendsel kunnen
nemen. Maar daar dacht hij niet aan.
Biggar heeft het een paar jaar geleden
zelf aan een vriend verteld. Teerbrügge
deed zijn mond haast niet open, zooals
altijd wanneer nij in plat accent sprak.
En dat deed hij. Hij antwoordde terwijl
hij het hoofd schudde: „Neen mijnheer,
dat gaat zoo gemakkelijk niet. Ik ben een
goed Keulenaar en ik heb altijd gezegd
wat wij, Keulenaars hebben willen, hoe
ven wij niet zoo ver weg te halen. En
daar blijf ik bij Er is niets aan te doen,
Mijn dochter krijg je niet" O,' Wal
was hij kwaad, die mijnheer Biggar
Maar Teerbrügge was liet ook. En Eva
kreeg dien dag voor het laatst met den
stok. Hij kon namelijk ontzettend drif
tig zijn, die oude man, als hij aange
schoten was. En den volgenden dag go-
beurde het ongeluk
De geschiedenis interesseerde de dames
bijzonder. „Wal voor ongeluk?" vroeg
gravin Czernin en liet haar blikken ang
stig naar den hoek van de danszaal dwa
len, waar Beate met de jonge weduwe
stond, beiden omgeven door een drom van
kaltwasserkurmakers.
„Den volgenden dag Was F va Teer
brügge verdwenen. En den daarop vol
genden dag kreeg de oude heer een tele
gram uit Shanklin op het eiland Wight
met het bericht, dat zij in Southampton
getrouwd was met mr. Biggar."
„Verder! verder!" riepen de dames
De verteller glimlachte onbescheiden.
„De wittebroodsweken kan ik u uit cigea
ondervinding helaas niet beschrijver-, da
mes Zij moeten echter zeer schoon ge
weest zijn. De kleine Eva is in die zeven
jaren een flinke Evelyne geworden, maar
verduiveld mooi is ze nu ook nog,"-
„Barones Erxleben is mooier
„Zonder twijfel. Ik zie trouwens liever
een blondine dan een brunette."
„Mevrouw Biggar is toch geen bru
nette?"
„Nu niet meer. Als bakvisch, toen alle
jonge luitenants van mijn regiment met
haar dweepten, was zij het wel. Voor
dal zij Titiaan-rood geworden is."
Een dame uit Wiesbaden maakte de
opmerking: „Eva slaat toch een beetje
uil den aard. want haar beide broers wa
ren vlasblond, heeleraaal het evenbeeld
van hun ouders."
„Is het eigenlijk Klaus of Peter, die hier
in het sanatorium is?"
(Wordt vërvolgd.)
HERVORMING EN BELASTING.
In een tweetal artikels over „het
voorstel van dr Bos" inzake een oor-
logsbelasling zegt de Chr. hist, „Neder
lander" het „verschrikkelijk" te achten
dat ons Nederlandsche volk op die ma
nier door dr. Bos gesplitst wordt in
een club vau kapitalisten, die maar moe
ten dokken en krom moeten liggen,
en in een andere categorie van Ne
derlanders, die per hpofd geen f 13000
vermogen hebben, en die tegen alle be
perking en bezuiniging móeten worden
gevrijwaard, omdat de ontwikkeling en
de geestelijke verheffing daarvan een
plicht is.
En dan schrijft het blad van jhr. mr.
de Savornin Lohman tot slot
Het Nederlandsche volk is niet
een samenraapsel van elkander bela
gende kapitalisten en bedeelden,
maar is één, en ieder Nederlander
moet, nu hel Vaderland ernstig in
het gedrang komt, zijn offer bren
gen, hetzij in den vorm van hooger
belasting, hetzij door zich voorloo-
pig sociale verbetering te ontzeg
gen, die hem in normale omstan
digheden zonder twijfel terecht en
spoedig zo u zijn toegekomen
Wij voor ons hebben sociale verbete
ringen nog altijd als iels anders be
schouwd dan louter als een persoonlijk
geschenk aan de mingegoeden We
zochten er nog altijd als hoofddoel ach-
ier wal de term ook aangeeft een
Verbetering van de maatschappijeen
hervorming ten "bate van '1 algemeen;
en niet slechts een armenzorg voor de
sociaal-slecht beschermden.
Maar behalve dat, komt men in den
gedaclilengang van „De Nederlander" dan
tot zonderlinge vormen van bijdragen
in de oorlogskosten van het rijk We
stellen ons al den troost en trots voor,
waarmee over eenige jaren een door in
validiteit of door ziekte getroffen werk
man zich het niet ontvangen van onder
steuning verklaart als z ij n vorm van
belasting voor de crisiskosten.
Misschien zullen er dan nog onte
vredenen zijn, die mopperen, dat zoo'n
ontzegging van hulp in ziekte voor de
toch al moeilijk rondkomenden een heel
wal zwaarder belasting is dan de gel
delijke afdracht der vermogenden, waar
mee „De Nederlander" ze zoo eenvoudig
weg gelijk stelt
Maar 't gevaarlijkst in de redeneering
van het blad is wel dit: dat, waar ont
zegging van een hervorming beschouwd
wordt als een belasting, de invoering
der hervorming dus een belasting-ont
heffing zou beteekenen, een slotsom
die lol heel bedenkelijke consequenties
kan leiden voor ieder die onder de wer
king valt van een 'ingevoerde her vor
ming.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Staat van beleg.
Bij Kon besluit van 10 Nov zijn een
aantal gemeenten langs de Noordkust
van Groningen en Friesland in staat van
beleg verklaard
Uitvoerverbod van looistoffen
Een gisteravond verschenen buitenge
wone Staatscourant bevat het kon besl.
van 10 Nov waarbij, met ingang van dien
datum verboden is de uitvoer van looi
stoffen en looiexlracteu.
Geïnterneerde militairen.
Ingediend is een wetsontwerp, hou
dende voorzieningen betreffende den
rechtstoestand van hier te lande geïn
terneerde militairen van ecne buiten-
landsche mogendheid, zoowel uit straf
rechtelijk als uit tuchtrechtelijk oogpunt.
Zij worden ten opzichte daarvan gelijk
gesteld met Nederlandsche militairen
Voorts wijst het ontwerp aan wie als kom-
mandcerend officier wordt aangemerkt,
en wordt er een straf van hoogstens zes
jaar militaire gevangenis gesteld op het
zich tijdelijk of voorgoed verwijderen
De maatregel, dat geen auto's meer
de Belgische grens mogen passeeren, ie
een groote schadepost voor den liandel-
die van Maastricht uit naar België ge
dreven wordt, 't Was gisteren te mer
ken anders rondom het Vrijthof tal van
auto's met bestemming naar Luik, Brus
sel enz., die alle gevuld met levensmid
delen weggaan en thans geen een meer.