MIDDELBlIKCrSCH
187* Jaargang.
1914
Dinsdag
3 November
BINNENLAND.
FEUILLETON.
DE ONGEKROONDE KONING.
De Ylnclitellngen.
Uit Stad en Provincie.
r. 289.
Dtit aourut veneldjmt 1g 1 y k a, ait mitzoslariag tu Zo*3 m fMithguj
flQs par kvartul, loowal toor Miidslbarg all roor all* plaat»*;ia N«i»rl**J fruoo pp.' f 1.25]
Afxo*4*rlijk* mmiti koita* 5 oast.
AiT*rt**ti8* bij abouamaat op roorlaalig* Toorwaarla*.
Proipaotwiem daarraa «y* aaa kat baraam ta bakomaa*
Aivertoatiö* voor kat aaritrolgeada limmir moetea del naUagi v 6 6x 6 m max
aaa hat baraaa bazorgl sija.
AdTtrtaatiSa A 20 eaat par ragal. By aboaaaaiamt vaal lagar.' öaboorto-, dood- a*
all* aadara familiabariohtaa am Daakbataigiagam ram 17 ragal» t 1.50alka ragai
20 oaat. Raoluaat 10 eaat pax xagaL Groota lattara aaax d* plaat») dia sij iaaamaa.
Tot da plaatiiag tu adxartaatida aa raalamai, aiat afkomitdg ait Zaalaad, batraffaad
Haadal, Nyvarkaid aa Galdwezaa, i« gerechtigd kat Alfeueei Adverteitle-BaNKs
A. 1MH ItA 1AB Aa., If.Z. TMrbVgwilglM, AvrtardiH.
DE POSITIE VAN NEDERLAND.
Het Engelsclie weekblad „Fairplay"
maakt in zijn laatste aflëvering over
de positie van Nederland in dezen oorlog
de volgende opmerkingen
Elke week wordt de positie van Ne-
Nederland moeilijker en men begint nau
welijks te beseffen met hoeveel wijs
heid en hoe eervol het de wetten der
neutraliteit uitlegt. Dat het aldus handelt
is niet bevreemdend, want zijn positie
is vrijwel eenig onder de natiën. Slechts
enkele eeuwen geleden streed h©.l met
ons hardnekkig om de heerschappij der
zee; zijn zeelieden waren de dapperste
die we ooit ontmoetten; in den han
del was het onze meest geduchte me
dedinger; en het was flink op weg in het
Oosten de oppermacht te verkrijgen. De
^vorsteling met Groot-Brittanië putte hel
land uit en elk ander volk zou verzonken
zijn in dien staal van apathie, die het
kenmerk is van die koninkrijken die alles
hebben verloren behalve hun trots. De
geest van Holland echter was onverwin-
Jtijk en wij zien het heden ten dage hoe
wel beroofd van zijn bezittingen (de
koloniën die het behield zijn modellen
zelfs,.voor ons) en met een bevolking
klein van aantal, een onbetwiste plaats,
'innemen in den raad van Europa en'
op de markten der wereld. Aan den
anderen kant erken ik volkomen dat
er niets moet zijn tusschen den strop
en den nek van Duitschland. Ongetwij
feld, indien Nederland zich bij de
bondgenooten voegde, zou het proces
om den vijand uit le hongeren, be
langrijk worden verhaast; en hetzelfde
geldt inderdaad, zij' het in verschillen
de mate, van alle neutrale landen,
welker grenzen direct of indirect met
die van Oostenrijk of Duitschland sa
menvallen. Maar welk recht hebben
wij om Nederland zijn plicht jegens
zich zelf te leereuen zelfs indien
we dwaas genoeg waren te meenen
dat al zijn neigingen vriendschappelijk
waren voor ons en vijandig jegens
Duitschland, wat zouden we dan nog
kunnen aanbieden? Ik denjk dat Bel-
giê's lot niet zwaar in de schaal zou
wegen ten onzen gunste. De vurige
patriotten moeten eens even naaen-
ken. Nederland bevind,! zich letterlijk
tusschen den duivel en de diepe zee,
want aan de eene zijde wordt het
bedreigd djOor Duitschland's gewapende
afpersing, terwijl aan de andere zijde
onze vloot haar best doet de deur van
zijn provisiekast te sluiten. Ik weel
niet wat het ten slotte zal doen om
zich tegen zijn vrienden te bescher
men, maar hiervan kunnen we zeker
Zijn dat als zijn staatslieden slechts,
een haarbreedte waren afgeweken van
Roman van
PAUL OSKAR IIöCKER.
naar het Duitsch.
Nadruk verboden.
■1 23).
Elisabeth Hillern heeft tien assisten
ten. zeven dames en drie heeren Zij
heeft mij beloofd mij met October over
een jaar aan le nemen als ik voor dien
tijd mijn Amerikaansche examens ge
daan heb. Ik werk nu theoretisch en
practisch op hel laboratorium van haar
eersten assistent Ilc heb een arbeidsdag
van achttien uur. Dat is de uitwendige
reden dat ik zoo zelden tot schrijven
kom. En de innerlijke -? Ja lieve Ati,
ik heb geen flauw vermoeden hoe jul
lie allen mijn vlucht uit het huis van
de familie Walker zult opnemen Maar
of ge knort of mij gelijk geeft; aan mijn
besluit mij zelfstandig en onafhankelijk
te maken is niets meer te veranderen.
Door doctor Hillern heb ilc twee fa
milies gekregen om privaatles te geven.
Ik geef aan vijf kleine jongens Les
in 't Fransch en Duitsch. Ik word zeer
benijd in hel boarding house waar ik
logeer. (Een paar Duitsche dames, die
op goed geluk af naar het Land van den
Dollar gegaan zijn, door zeer vage begrip
pen gedreven, geven zich reeds weken
lang moeite om leerlingen te krijgen.
De nood is hier zeer groot onder kle
vreemdelingen die naar Amerika zijn ge-
de rechten der neutralen, noch Groot-
Britanniê, noch Duitschland een oogen-
blik zouden hebben geaarzeld om van
die fout gebruik te maken. Het feit
dat geen van beide gelegenheid^ liad
tot aanmerking op Nederland s optre
den, is het beste bewijs van zijn twil
en bekwaamheid om mgt breedheid
van opvatting te doen wat juist is.
AAN DE DUITSCHE VROUWEN.
Mevrouw H. van Biema-Hymans, presi
dent van den Nalionalen Vrouwenraad
van Nederland, heeft aan dr Gerlrud
Baumcr, presidente van den Nalionalen
Vrouwenraad van Duitschland, een ant
woord gezonden op de verklaring van een
dertig in de kunst of in de vrouwenbe
weging vooraanstaande Duitsche vrouwen
die zich lot de vrouwen van het buiten
land hadden gewend, om in de pogingen
van Duitschland's tegenstanders, het we
zen van het Duitsche volk in het neutrale
buitenland verkeerd voor te stellen, de
slem van de waarheid te laten doordrin
gen door den chaos van hartstocht en
haat.
De Nieuwe Gt. geeft dit antwoord van
mevr. van Bierna en wij ontleenen er aan
Wij, die zonder hartstocht toeschou
wer zijn en geen aanleiding hebben een
der oorlogvoerende natiën te haten, we
len meer van de waarheid en kunnen
reeds een meer onbevangen oordeel heb
ben dan zij, die mede in den oorlog
zijn betrokken. Het eenige echter, dat
wij volkomen zeker welen en dat ik hier
getuigen zal, is de waarheid, dal in
dezen oorlog, dapperheid die tot den
dood bereid is en barbaarsche verniel-
Woedc hand aan hand gaan en dan deze
waarheid evengoed doorgaat voor het
Duitsche leger ais voor de andere le
gers En hoe zou het anders kunnen zijn?
Gij, vrouwen van Duitschland kunt dit
wellicht nog niet begrijpen en toch hebt
gij evengoed als wij reeds lang toege
geven, dat onze beschaving nog zeer
onvolkomen is en gij hebt gestreden voor
hel vrouwenkiesrecht, om in den strijd
voor de beschaving beter te kunnen me
dewerken. Evengoed als wij. wisl gij,
dal in Duitschland zooals in alle landen
in tijden van vrede, meisjes verkocht,
vrouwen onteerd worden en dat in de
meeste gevallen de politie daarlegen niets
vermocht, dat de schuldigen zelfs niet
le vinden waren. Wanneer gij hierover
nu verder doordenkt, zult gij mede moe
ten erkennen, dat onder de soldaten nog
heel andere elementen voorkomen dan de
echtgenooten en zonen van hoogstaande,
fijngevoelige vrouwen.
De souteneurs van Berlijn zijn b.v. ook
erbij en lallooze misdadigers van ver
schillenden aard, die hebben gezondigd,
zonder dat hun misdrijf is ontdekt. En
meent gij, dat zij, die zich in vredestijd
reeds aan de gemeenschap vergrijpen, dit
komen. Ik bewaar mijnheer Walker's
reisgeld als een appeltje voor den dorst.
Het geld dat ik verteer in mijn kosthuis
en dat ik moet uitgeven voor mijn in
strumenten, verdien ik zelf.
Eén verzoek, lieve Ativerzwijg al
deze dingen voor allen. Zooals mijn ver
houding is met Erwin kan en wil ik het
ook voor h-pm niet weten. Hij Iieeft
mij nog een afscheidsgroet gezonden en
mij verzekerd dat hij nooit een andere
vrouw zal aanzien behalve mij. Het is
een lieve, beste jongen, maai- ik be
schouw hem als een flirt en pretmaker;
het begrip bovenmenschelijke trouw is
met hem niet in overeenstemming te
brengen. Vat hij vandaag of morgen een
hartstochtelijke liefde op voor een an
der, dan zal hij den moed wel hebben
het mij te bekennen Hij is (nu bij
hel veld jager corps geplaatst en moet
weldra voor een jaar naar het buiten
land. Het is mogelijk dat hij geplaatst
wordt te St Petersburg, Rome, Londen
of Parijs. Als je hem ziet groet hem dan
voor mij maar zwijg ook tegenover
hem over wat ik je geschreven heb.
Ten minste tot Kerstmis. Vóór het feest
vraag ik nog eens om verlenging van
verlof. Krijgt papa dan vermoeden, dan
leg ik de bekenteuis af
Vergeef mij dat ik zooveel over mij
zelf gesproken heb en nu zelfs in 't ge
heel niet op jou belangen inga Maar
mijn vrije tijd is om. Ik ben dit half
jaar een echte oude werkezel gewor
den Doctor Hillern zou zeggen een
plicbtmensch onze goede Borries zou
het (noemen een Streber Ik heb van
avond nog een heel caoutchouc gebit te
zullen nalaten in, oorlog, waai- het zoo
veel gemakkelijker is, de ontdekking te
ontloopen?
Gij spreekt van/ de „onnoemelijke gru
welen van de op een dwaalspoor ge
voerde Belgische, bevolking'' en van de
„barbaarsche vijanden, die Oost-Pruisen
hebben verwoest". En gij duidt het het
kleine ongelukkige Belgische volk ten
kwade, dat het van zijn barbaarsche vij
anden spreekt, die het land verwoesten
en onnoemelijke ellende over de bevol
king hebben gebracht
Geloof mij, geachte mejuffrouw, wan
neer ik u verzeker, dat niet alles waar
heid is wat in het boekje geschreven
slaat, dat uit Berlijn aan ons „Vrouwen
van het buitenland" is gezonden en dat
in België veel is gebeurd, waarover het
zwijgt. Dit is ook zeer natuurlijk, daal
de feilen slechts eenzijdig zijn voorge
steld.
Gij Duitsche vrouwen, verzoekt ons niet
te gelooven, dat uw echtgenooten en
zonen wreedheden plegen, maar gij ver
langt, dal wij het zullen gelooven van de
echtgenooten en zonen van een andere
nationaliteit. En locli verbinden banden
van persoonlijke yriendschap de vrouwen
van Duitschland met de vrouwen van
andere landen, die op een zelfden trap
van beschaving slaan. Is het dan denk
baar, dal de opvoeding der mannen over-'
al zou zijn mislukt en slechts in Duitsch
land niet?
Zou men niet veel eerder mogen be
weren, dat de slechte elementen, die
door den dienstplicht overal in hel leger
worden, opgenomen, ook overal zich aan
gelijksoortige misdaden zullen schuldig
maken, zonder dal de betere elementen
in staat zijn dit to beletten
Wij allen beminnen ons vaderland, gij
Duiiscber* nie! ninder. maar ook sniel
op betere wijze dan wij. Ik lean u ver
zekeren, dal Rusland en Engeland en
Frankrijk en België vast er van over
tuigd zijn, dat zij strijden voor hun va
derland, voor vrijheid, onafhankelijkheid
en rechtvaardigheid. Zouden wij dan
moeten aannemen ,dat deze overtuiging
bij het eeue volk oprecht is en bij an
dere volkeren onwaar?
Wij Nederlandsche vrouwen zijn dank
baar, dat onze mannen lot nu loe de
vuurproef niet hebben behoeven te door
staan en wij hopen dat het zoo zal
blijven ,tot deze oorlog geëindigd is
Maar wjj voelen reeds thans, dat wij
even goed als alle beschaafde volkeren
mede schuld hebben, dal deze oorlog
nog in onzen tijd kon ontbranden, dat
onze beschaving, die wij mannen en
vrouwen met elkander hebben gekweekt,
slechts schijn is geweest.
Wij moeten daarom niet vragen, wie
gelijk heeft, wij moeten niemand van
wreedheid beschuldigen, wanl iedere
oorlog is wel hel wreedste, het verJ
scbrikkelijkste, dat men zich kan voor
bewerken, dat ik morgenochtend moet
inleveren in het laboratorium. Elisabeth
Hillern laat mij nu en dan proefwerk
maken. Veel ban ze zich niet met mij
bemoeien want ze heeft het zelf woe
dend druk Jammer dat haar broer al
maar Góttingen teruggekeerd is. Zijn ver
loofde wacht hem daar. Ze zijn van
plan met Paschen as. te trouwen. Als
ik maar een half uurtje geen werk heb
dan heb ik dadelijk een gevoel van
heimwee In gedachten omhelst en kust
je je zuster.
Gwendoline.
In het eerste oogenbiik was Beate nog
veel te veel onthutst door de plotselinge
verandering in het lot van haar zusier, die
geheel haar eigen schuld was, om er zich
een oordeel over le kunnen vormen! Mis
schien kwam er een gevoel van schaamte
bij haai- eersle verbazing. Het was onge
looflijk welk een energie dat jonge ding
bezat. Een moeilijke, zeer moeilijke tijd
wachtte haar Beate voelde dat zij de
kracht niet zou hebben zoo onverschrok
ken zich een eigen leven te vormen En zij
dacht aan Erwin, die Gwendoline liefhad,
op haar wachtte en in het geheel niet
vermoedde dat zjj zieti dagelijks verder
van hem verwijderde! En niet alleen
van hem!
Er was geen twijfel aan! Door dien
taalgeleerde uit Góttingen en zijn Ameri
kaansche zuster had Gwendoline zich tol
een kolossale domheid, laten verleiden.
Zulk een schitterende positie weg le gooien
en dat ter wille van een gril Neen! daar,
kon zij niet bij Dat was overspannen,
dat was ziekelijk.
Beate moest zich steeds weer voor den
stellen en tegen zijn wreedheid bestaat
geen middel.
Onze gedachlenwereld is geschokt en
troosteloos zien wij naar op hel leven
en zijn ellende. En wij gevoelen sterker
dan ooit, dat slechts door de overluid
ging van elk individu, dat men zijn va"
derland het beste zal dienen door be
strijding van de oorlogsidee, slechts door
door den vrede als het hoogste goed
te leeren erkennen, de echte beschaving
in de toekomst ingang kan vinden.
Uit Middelburg.
Met den trein van 9 09 vertrokken
ongeveer 100 personen, overeenkomende
met het uitgegeven aantal kaartjes, voor
den Irein van 10.43 waren slechts 5
kaartjes uitgegeven
Heden werden 2032 kaarten voor
warm eten uitgegeven. De vermeerdering
sedert gisteren wordt ten deele ver
klaard uit het feit, dat personen, die
aanvankelijk zelf hun eten bekostigden
zich thans genoodzaakt zien door achter
uitgang hunner financiën bons aan te
vragen.
•l'
Prov. Inlichtingbureau.
Op het Prov. Inlichtingbureau in de
Lange Delft is men den laatslen tijd
druk bezig mei het alphabetisch lexiooT
gvaphisch rangschikken van de ingeko
men adressen van vluchtelingen over
geheel Zeeland Met ruim 70 gemeenten
is men daar al gereed, de lijsten der
overige gemeenten zijn in bewerking
of worden binnen niet te langen tijd
verwacht.
Ook de bemoeiingen betreffende het
terugvinden van verloren geraakte ba
gage hebben in den laatsten lijd een
gi-oolen omvang aangenomen, evenals
het verstrekken van inlichtingen omtrent
personen, zaken en toestanden in Ant
werpen, hetgeen in samenwerking met
het Antwerpsch comité, op vlotte en
volkomen betrouwbare wijze geschiedt
Het aantal personen, dat zich aan"
meldt om inlichtingen is sterk vermin
derd, het aantal aanvragen per post
daarentegen buitengewoon toegenomen,
terwijl van de gelegenheid om in de
leeszaal gegevens uit andere provincies
en Roódei-Kruislijsten na te zien nog
steeds druk gebruik wordt gemaakt.
Al moet uit den aard der zaak op
vele aanvragen een onbevredigend ant
woord worden gegeven, over het alge
meen mag men mei de behaalde resulta
ten tevreden zijn.
Ook met het „Belgian War Refugees
Comiltee" in Londen en het Belgisch
comité in Frankrijk wordt door het pro
vinciaal bureau samengewerkt.
geest brengen dat dit stijfhoofdige meisje
dgezelfde was als het bedroefde kind, dat
men na moeders dood naar een kostschool
in Dresden gestuurd had. Onbegrijpelijk,
onbegrijpelijk!
Als er voortaan gesproken werd van het
zusje in Amerika of van de Walkers en
hun ontzettenden rijkdom, dan moest zij
zich steeds geweld aan doen om het ge
heim niet te verraden.
In Zelilendorf had men eindelijk na
lang zoeken een tamelijk aardige woning
gevonden. Gravin Czernin had zich zeer
edelmoedig gehouden tegenover haar
neef; liet waren niet alleen afgedankte
voorwerpen die zij zond, om het huisje te
nieubileeren, maar ook een paar bekende
stukken uit den glanslijd van het oude
Rotholz.
In hel midden van October deed Zijne
Excellentie baron von Erxleben zijn in
tocht in Zelilendorf. De geheele familie,
behalve Gwendoline, vereenigde zich den
daarop volgenden Zondag in de zounige
benedenwoning Tonle Eddy was reeds
vooruit gekomen met Beate om Ingrid
te helpen en het dienstmeisje te inshJlce-
ren. De beide zoons kwamen dadelijk na
kerktijd. Het was een prachlig diner met
lekkere dingen van het Rotholzer seizoen,
De kadets ontwikkelden een ontzettenden
eetlust zoowel bij de Rotholzer baars als
bij de Rotholzer eendvogels. En ook de
stapels Rotholzer wafels die bij dc koffie
gepresenteerd werden, bewezen zij veel
eer.
(Wordt vervolgd)
De Belgische school
Voor de drie klassen der morgen al
hier te openen Belgische school, waar
in lager onderwijs wordt gegeven, meld
den zich te samen 128 leerlingen aan;
terwijl voor middelbaar onderwijs 3 leer
lingen werden aangegeven, voor dit laat
ste. verwacht men echter nog grootere
opgaaf
Behalve om aan de jongens en meis
jes ontwikkeling te geven ,is het doel
ook hen van de straat te houden, en
hen. aan te toonen, wat zij aan Neder
land le danken hebben, hen zoo mogelijk
de bezienswaardigheden van hun tijde
lijke woonplaats fe leeren kennen en
waardeeren
Des Woensdags en Zaterdagsmiddags
zal geen school worden gehouden.
Volgens een aan het bureau van het
Belgisch Comité aangeplakte aankondi
ging zal geen enkele bon voor klee
ren worden uitgereikt zonder bewijs van
inschrijving voor de school van kinderen
van 7 tot 12 jaar.
Dc inschrijving zal nog kunnen plaats
hebben de komende dagen van half tien
fot elf uur en van twee tot half vier ijn (de
sociëteit St. Joris.
Een nieuwe Engelsche toe
zending.
Hedenmorgen hebben wij een kijkje
genomen in den winkel van den heer
Grauss op het Hofplein, welke beschik
baar is gesteld voor het sorteeren van
de kleeren welke een gedeelte vormen
van de groole zending, die door het
Provinciaal Comité uit Engeland is ont
vangen. Door een der Belgische heeren
wordt alles netjes gesorteerd. Er zijn
maatregelen genomen om te zorgen ,dat
zij kleeren ontvangen, die daaraan wer
kelijk behoefte hebben
Niet minder belangrijk is een kijkje
in een der pakhuizen van den heer
Meertens waar verschillende dames be
zig waren eetwaren uit te pakken. Jam
mer is het, dal er een zoo'n groole hoe
veelheid brood bij is, dat het onmoge
lijk zal Blijken dit alles uit te deelen,
voor het oneetbaar is Beter zal dit gaan
met het pekelspek, cacao, jams, enz.
Men verwacht nog meerdere zen
dingen.
Uit Westkapelle zijn thans 95
vluchtelingen, die bij ingezetenen kos
teloos onder dak waren gebracht, ver
trokken, waarvan enkele met bestem
ming naar Engeland, andere naar België
Nog enkele vluchtelingen bevinden zich
alhier en pension, die het nog niet raad
zaam achten naar hun heimat terug te
keeren.
Uit Middelburg
Hedennacht werd een begin van
brand ontdekt in een thans onbewoond
vertrek van de oude school in de Lange
Delft llians door vluchtelingen bewoond
Een paai- plankjes, die op het stroo
lagen, waren in brand en een paar luci
fers lagen er bij, deze zaken werden
door de politie in beslag genonieu. Het
vuur was spoedig geblusclit.
De door de Openbare Leeszaal ge
organiseerde lezing van rev. Pfanostiehl
is nu vastgesteld op Woensdag 11 No
vember en zal alleen 's avonds plaats
hebben, doch tegen halve prijzen voor
de scholieren In een advertentie in dit
nummer vindt men nadere bijzonder
heden De spreker zal dan in het bijzon!-
der hel leven op de boerderijen in Ame
rika behandelen Een deel der op-
bi-ongst is voor het Steuncomité.
Zooals wij reeds gemeld hebben ge
ven de heeren Boltini Woensdagmiddag
om 2 uur een kindervoorstelling in de
Werlcmansvereeniging, goochelen en licht
beelden uit de geschiedenis, waai- de
leerlingen der hoogste klassen van de
lagere scholen vrijen toegang hebben.
Op de lijst, die hiervoor circuleer
de werd voor f 116 60 geteekend, van
welk bedrag f 50.25 werd afgedragen aan
hel Middelburgsch steuncomité
Donderdagavond geven de Boltiui's in
de Werkmansvereeniging een voorstelling
voor militairen, waarbij goochelen en
atbletiek op hel program slaan Derge
lijke voorstellingen voor de militairen
hebben in andere plaatsen, o. a. te Neu
zen en te Westkapelle veel succes ge
oogst
