MIRDELBIJBGSCHE Nil RAIT.
187- jaariug.
1914
Maandag
2 November
BINNENLAND.
Uit Stad sn Provincie.
-
|T. 288.
Do*» eoursal virtohijnt dagilijki, ait uitzondering m Zon- ftiiUig»
?rij» per kwnrinal, soowal voor Middelburg s!» voor alle plutiea'im Nederland franco pp. f 1 '25.
Afzonderlijk* nummeri koitea 6 cent.
Advertentië* bij abonnement op voordeelige voorwaarde*.
Proapeetniie* daarvan zijn aaa bet baroa* te bekomen,
AéTgrïsatiBa voer het ceratvolgeade lammer moeten dei middagi vóór één ast
aaa het bares* bezergd sija.
AirertiaSiflm s ?0 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dool- e*
alle aadere familiebericht» ea Dankbetuigingen va* 17 regeli f 1.60elke regel meet
20 cent. Beolamei 40 06nt per regel. Groote letters naar de plaatij die zij ianemea.
Tot de plaatiing vaa advertentie* en reolamea, niet afkomstig nït Zeeland, betreffend
Handel, Nijverheid Geldwezen, is gereohtigd het Al|eme«l Advertentie-Bireav
4. BB LA XAJB As», N.Z. 7Nrn«rswal3t6S, Anuterdam
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Leening of belasting?
Over den vorm waarin de Nederlanders
de Rijkskas te hulp zullen moeten komen:
loopen de beweringen nog al uiteen.
De N. R. Ct. vertelde van een voor
ontwerp door minister BerÜing gemaakt
voor een »gedwongen leening", eu van
een conferentie van minister Treub met
vertegenwoordigers van deu geldhandel
over »een al dan niet gedwongen, oorlogs-
leening."
Aan denaudereu kant komt de Telegraaf
met de bewering dat op de conferentie
van minister Treub met den geldhandel
een definitief plan zou zijn vastgesteld,
>dat wel is waar vrijheid laat tot in
schrijving op de leening (waarvan de
rente waarschijnlijk 5 pet. zou zijn),
doch dat tevens bij niet voldoende deel
neming maatregelen bevat, die het
bijeenkomen der benoodigde gelden des
ondanks waarborgen".
Dat zou dus doen denken aan een
taling van eeu leeuing). Immers ook dat
volgend geslacht profiteert van wat nu
ter handhaving van onze nationale positie
gedaan wordt.
Maar er is een grens. Er is weer dat
voorbeeld van 1845 om ons eraan te
herinneren dat zoo'ny zware leening
jareu en jaren daarna nog altijd oen
verlammenden druk legt op de staatsbe
groting, en langen tijd tal van nuttige
uitgaven onmogelijk maakt. En dan toch
de gewone belastingen verzwaart.
Van daar dan ook het advies door
dr. Bos in de Vragen des Tyds van
October gegeven om liever dan jaar
lijks vele millioenen op de begrooting
te brengen voor rente en aflossing
de schade in eens te lijden, en de ver
mogenden en hen die groote inkomens
hebben, krachtig, zeer krachtig te laten
bijdragen, zij 't ook dat de betaling over
gernimen tijd wordt uitgestrekt. Dan
zal z. i. het leed spoedig vergeten zijn.
Als de boven aangehaalde couranten
berichten juist zijn, denkt minister Treub
er anders over, en gaat hij wel in de
richting van een leening.
't Is nu maar de vraag of men deukt
er met een vrijwillige leening te zullen
komen, dan wel of men een dwang noo-
vrijwillige leeuing, maar als zweep daar
achter een dreigement van dwang tot dig acht, 't zjj rechtstreeks door een nood-
inschrijving als er niet genoeg vrijwillig "c,l'Q" ",0«4^bnnHion- <nt.
wordt ingeschreven; of- wel door een
extra-belasting.
Daarentegen werd Zaterdag uit Den
Haag verzekerd dat op een conferentie
van minister Treub met vertegenwoor
digers van 15 levensverzekeringmaat
schappijen alleen is gesproken van een
oorlogsleening en niet van een oorlogs
belasting. >De heffing van een oorlogs
belasting schijnt niet in de bedoeling der
regeering te liggen", zoo werd verzekerd.
De mogelijkheid bestaat dat de bewe
ring van de Telegraaf haar oorsprong
heeft in een herinnering aan een over
eenkomstig feit in onze geschiedenis.
We bedoelen het bekende ontwerp-
Yan Hall van 1845. Ter verhelping van
den hopeloozen toestand waarin onze toch
al bedenkelijke staatsfinanciën waren
geraakt door den Belgischen opstand,
werd toen ook voorgesteld een vrijwillige
leening van 127 millioen a 3 pet., maar
tevens daar achter een buitengewone
belasting op de bezittingen van 35 millioen,
om het gat te vullen wanneer de leening
niet genoeg opbracht.
Het is toen echter niet tot die buiten
gewone belasting gekomen. Het publiek
had danig het land aan die vrij willige"
leening, maar die zware belasting in eens
werd nog erger gevonden, en met een
beetje moeite kreeg de regeering de heele
leening ingeschreven, want een inschrij
ving in aie leening leverde tenminste nog
rente op. En een belasting
De omstandigheden toen en nn zijn
niet geheel gelijk. Ten eerste staan we
er thans niet zóó moeilijk voor als in
1845, is het te vullen gat niet zóó groot
en 1b het Nederlandsche volk heel wat
kapitaalkrachtiger. En aan den anderen
kant leefde men toen- iu een periode van
dalenden rentekoers, zoodat het lukte
datzelfde jaar de 5 en 4pCt. schuld
brieven in 4 pCt. te converteeren, terwijl
men nu omgekeerd in een periode van
steeds stijgende renten leeft. De hypo
theekbanken zijn gedwongen de rente
van hun pandbrieven steeds hooger te
brengen eerst 4, toen 4'/^ en 5,
zijn er zelfs al van 5'/j pCt.
Een staatsleening zou nu heel wat
duurder komen dan die van 3 pCt. van
1845; dat er nu van 5 pet. gesproken
wordt, is begrijpelijk, gezien het feit dat
Dnitschland zijn oorlogsleening ook op
5 pCt. moest stellen.
Maar een feit is het ook dat een lee
ning, gedwongen of vrijwillig, of vrij
willig met een zweep, makkeljjker aan
vaard zal worden dan een buitengewone
belasting in eens, en zeker makkelijker
dan een verzwaring der gewone belas
tingen. Bovendien is het redelijk dat de
kosten voor de crisis, die het land nu
doormaakt, niet alleen drukt op het nu
levend geslacht (door een extra-belasting)
zaken tot inschrijving in verhouding tot
het vermogen, 't zij indirect door 't drei
gement dat er anders een extra-belasting
zal komen.
We zijn benieuwd wat minister Treub
zal voorstellen. De berichten over de
door hem gehouden conferenties wijzen
op een, trouwens ook bij zijn vroegere
sociale en economische wetsvoorstellen
gebleken streven om zich zooveel moge
lijk naar de maatschappelijke toestanden
te richten.
We hopen er het beste van. De tijd
voor beschouwingen over zijn voorstel
zal eerst gekomen zijn, als er nauwkeurige
raeedeelingen over zijn gedaan.
Als we er nu een en ander over
schreven was 't alleen om de lezers voor
te bereiden op hetgeen er mogelijk is
bij de buitengewone dingen die te wachten
staan.
De dag der dooden.
Het is vandaag Allerzielen, de dag dien
de katholieken afzonderen voor een oogen-
blik stilstaan ter herdenking van de
dooden. Men behoeft geen katholiek te
zijn om toch, vooral in dezen tijd, met
hen halt te houden, en even de gedachte
te laten gaan naar het ontzettend aantal
mannen, gesneuveld in den rampzaligen
oorlog.
Het is weer als een spookbeeld uit
vroeger dagen, als men hoort dat het
verlies van een menschenleven daar op
't slagveld niet meer meetelt. Maar 't
is toch zoo. En 't kan ook niet anders.
Er is geen tijd meer om over één enkele
te treuren, 't Volgend oogenblik vallen
er weer anderen!
Maar thuis, vraag niet wat daar
geleden wordt als 't doodsbericht komt.
Daar maakt de wetenschap dat er op
't zelfde oogenblik nog zooveel andere
gezinnen ook hetzelfde lijden, de smart
niet minder. Daar wordt door ieder dier
namen van de vreeslijke verlieslijsten een
afzonderlijke sfeer van even groote smart
verwekt, als bij een sgewoon" sterven.
En als we dan lezen van een roem
rijken dood voor 't vaderland, dan kan
het er bjj ons niet in dat die woorden
iets anders kunnen zijn dan voor som
migen een tijdelijke troost, en dat ze
ook maar voor één der achtergeblevenen
een blijvende vergoeding kunnen wezen
voor de illusies die vernietigd werden
door die rauwe, nuchtere meedeeling van
zoo'n naam in de courant.
De dag der dooden
Het is een lange stoet, die dit jaar
langs trekt, een heel leger van tien en
tien duizenden. Het zijn er te veel om
er een begrip van te krijgen. En wij
hier uit Nederland kennen het nog niet
OOST-INDIË.
Opgebrachte schepen en goe-
j deren voor I n d i
Hel „Bat, Nbl." van 15 September
schrijft
I Zooals wij reeds mededeelden, pleegt
00- o j thans het departement van landbouw,
gend geslacht (door rente-kosten en af be-J Maar als men in eigen omgeving ook nijverheid en handel overleg met de
maar één geval heeft bijgewoond van de
wanhoop door zoo'n doodstijding gewekt
bij een van de vluchtelingen, dan kan
men zich ten minste een beetje indenken
in hetgeen dezen berinnerugisdag in al
die oorlogvoerende, landen wordt over
dacht en geleden.
MINISTER POSTIIUMA.
Naar men verneemt, staat het tijd
stip, waarop de nieuwe minister
landbouw, nijverheid en handel, de heer
Poslhuma, in functie zal treden,
verband met de overbrenging van de
afdeeling Arbeidersverzekering en van
de uilvoering der Beurswet naar het
departement van financiën.
De hiertoe noodige wetsontwerpen
zijn gereed en dezer dagen naar den
VOLDOENING VAN BELASTING DOOR
OVERSCHRIJVING (GIRO).
Zooals reeds bekend werd gemaakt,
zal met ingang van 2 November a s. bij
de kantoren van de Nederlandsche Bank
(de Iloofdbank te Amsterdam, de Bijbank
te Rotterdam en de verschillende Agent
schappen) de gelegenheid bestaan tot de
voldoening van Rijksbelastingen doormid
del van overschrijving (giro).
Wij vernamen daarover nog het vol
gende
Zoowel door personen en lichamen,
die een rekeniug bij de Nederlandsche
Bank hebben, aft door hen, wier bankier,
kassier, commissionnair, enz. een reke
ning bij de Bank heeft, kan van de gebon
den faciliteit worden gebruik gemaakt.
De regeling betreft alle directe belastin
gen en de termijnen van afloopenld
crediet wegens accijnzen
Voor dit giro-verkeer zijn bij heeren
Ontvangers der Directe Belastingen de
noodige formulieren verkrijgbaar legen
betaling van 1/2 cent per stuk.
De formulieren zijn gemerkt: 1, la,
2, 3, 4, en 5.
De formulieren 1 (wil), la (geel) en
2 (grijs) dienen tot het doen van opga
ve der verschillende belastingen welke
men door middel van giro wenscht
voldoen.
Belastinschuldigen, die hunne op
gaven onder couvert wenschen in te
zenden, kunnen daartoe gebruik makep
van formulier 5 (in couvertvorm).
Formulier 4 dient om de opgaven
in te leveren bij den bankier, kassier
enz. met het verzoek deze door tus-
schenkomst van De Nederlandsche
Bank in het crediet van 's Rijks-Schat
kist te doen overschrijven, terwijl for
mulier 3 wordt gebruikt door reke
ninghouders bij de Nederlandsche
Bank, die rechtstreeks uit eigen reke
ning hun balastingpenningen wenschen
te doen overschrijven op de reke
ning van den Staat. Van dit laatste
formulier (3) niaakt ook de bankier
enz. gebruikt die door middel van
giro de belastingbetaling van zijn clien
tèle wenscht te bewerkstelligen.
De opgaven der belastingen wor
den dus óf bij formulier 3 óf bij for
mulier 4 bij een der kantoren van
De Nederlandsche Bank ingeleverd. Is
de inlevering der stukken naar be-
hooren geschied, dan draagt De Neder
landsche Bank zorg, dat 'de gevraagde
bedragen naar "s Rijks-Schatkist wor
den overgeschreven.
Aan de betrokken ontvangers wordt
hiervan bericht gezonden.
Op hun beurt zenden deze den be
lastingschuldigen bericht, dat de be
lasting door middel van giro voldaan
is.
De aandacht wordt er op gevestigd,
dat door de Bankkantoren geen beta
ling van belastingen in geld wordt
aangenomen.
Door middel van giro kunnen belas
tingschuldigen via De Nederlandsche
Bank hunne verplichtingen nakomen,
maar ook gedragen wordt door 't vol-'uit eigen ondervinding.
firma Maintz Co., agenten van de D.
A. D G-, teneinde gedaan te krijgen, dat
de goederen voor onze koloniën, die in
schepen dezer maatschappij herwaarts
waren gezonden, doch hunne beslem
ming niet bereikten, omdat de schepen
op weg herwaarts werden in beslag ge
nomen en naar Engelsche havens opge
bracht toch nog kunnen worden over
genomen en met eigen of Engelsche
scheepsgelegenheid naar Java doorgezon
den. Zoo liggen in de haven van Co
lombo niet minder dan 20 schepen met
goederen voor Indië. Met de „Insulinde"
vertrokken dezer dagen naar Colombo,
teneinde met de autoriteiten aldaar be
sprekingen te voeren een procuratie
houder van de firma Maintz Co en
een - ambtenaar van de afdeeling nijver
heid en handel van hel departement van
lanldbo.u.w (de heer D M. G. ,Koch).>
Zij zijn voorzien van de noodige in
structies oiu de aan boord der naar Co
lombo opgebrachte schepen zijnde koop
mansgoederen welke voor onze neutrale
koloniën bestemd zijn, aan te wijzen
de overname daarvan te regelen en voor
de doorzending naar Ned.-Indië te zor
gen.
Tol zoover heeft de aan bedoelde heef-
ren verslrekte opdracht niets om het lijf.
Er doet zich echter een moeilijkheid
voor ten aanzien van een der schepen,
indien we ons niel vergissen de „Au
stralia", omdat al de goederen van dat
schip verbeurd zijn verklaard volgens
oorlogsrecht. Het is n 1. niet van alge-
mcene bekendheid, wat met dit schip
is voorgevallen. Bedoeld schip heeft n 1
voor het gouvernement van Ned.-Indië
voor een waarde van ca 1 millioen aan
goederen enz. aan boord w. o. 50 ton
buskruit. Toen dit schip werd opge
bracht en de haven van Colombo be
reikte, heeft een der officieren gepoogd
de lont in dezen enormen kruitvoorraad
te werpen, Ware hem dit gelukt, dan
zou Colombo niet alleen voor jaren
ontoegankelijk voor zeeschepen zijn ge
weest, maar zouden ook enorme ver
woestingen in de haven en op de ree de
zijn veroorzaakt, om van de vele mem"
schcnleven-s, die verloren zouden zijn
gegaan, nog biet te spreken.
Het snoode plan van den jeugdigen
officier werd gelukkig verijdeld en dra
bengelde zijn lichaam aan den fokke-
mast van zijn eigen schip. Snel recht
voorwaar.
Zijn poging heeft intusschen veroor
zaakt, dal het geheele schip geconfist-
ceerd i s en dat het daarom zeer moeilijk
zai zijn gedaan te krijgen van Ceylon's
bestuur toestemming te verleenen lot
doorzending naar Java der voor Indië be
stemde goederen.
Mochten de onderhandelingen niet sla
gen, dan Zullen verscheidene gouver
nementsdiensten gedupeerd zijn, vooral
daar het niel mogelijk zal zijn spoedig
nieuwe bestellingen te doen, omdat de
fabrieksnijverheid in Duitschland en
Frankrijk waarvan Ned.-Indië b.v. ma
chinerieën enz. betrekt, geheel stilstaat.
De Koningin en de uit
gewekenen.
De Minister van Binnenlandsche Zaken
1*. Cort van der Linden, maakl in dei
Si. Cl bekend:
Hel heeft H. M. de Koningin behaagd
mij op te dragen, openlijk uit le spreken,
dat Hare Majesteit diep getroffen is door
de talrijke uitingen van dankbaarheid,
door Belgische uitgewekenen tot Haar ge
richt, voor de hulp en den steun, alom
in Nederland ondervonden Hare Majes
teit betuigt voor die gevoelens Hare hooge
waardeering.
Het is Hare Majesteit eene voldoening
tc ontwaren met hoeveel liefde het ge
heele Nederlandsche volk zich gewijd
heeft aan de vervulling van de plichten,
geboden door gastvrijheid en menschelijk
medegevoel.
Uit Middelburg.
Gisteren zijn er al heel weinig van
hier vertrokken, met den trein van 9.09
slechts (e en öOtal e n met den tweeden
extratreïn te 10.43 hoogstens 10. Ook
van Vlissingen was het aantal verre be
neden het aantal dat wij in de vorige
week gewoon waren. Gisteren gaf het
reisbureau 175 gratis kaarten voor het
vertrek op heden af, en wel uitslui
tend voor den trein van 9 09; dit aantal
komt dan ook overeen met dat vanhier
in dien trein stappende reizigers;
Vlissingen was het aantal zeker niet veel
grooter.
Toch vertrokken er met dezen tweeden
ex tra trein ook een tiental van hier en van
Vlissingen een goede honderd, maar in
beide treinen bleef heel wat ruimte
over.
Het aantal porties warm eten, dat gra
tis verstrekt wordt bedroeg'gisteren 2018
en heden .1982.
Door het Belgisch comité is besloten
eene school te openen met Belgisch
onderwijzend personeel voor de kinde
ren der vluchtelingen De school zal on-
•der toezicht van den schoolopziener
slaan.
Wij hebben hedenmorgen weder eens
een kijkje genomen in het plaalsingsbu-
reau en izijn weder tot de overtuiging gë-
komen, dal men daar steeds met moei
lijkheden te kampen heeft Thans betreft
dit voornamelijk hel onderbrengen van
menschen, die hun tegenwoordig ver
blijf of te duur vinden of om andere
redenen verhuizen willen. Vooral voor
menschen, die zelf voor het bereiden van
het eten willen zorgen is het bijna on
doenlijk een geschikt verblijf le vinden.
Ook komen er steeds nog enkele nieuwe
bij, heizij van de omliggende dorpen,
hetzij van de plaatsen in Belgisch Vlaan
deren, maai- bijna uitsluitend gegoeden.
Van Domburg zijn verscheidene
vluchtelingen vertrokken; toch vertoeven
er nog vele, vooral zulken, die iu hun
eigen onderhoud voorzien. Een 80-tal
kinderen der openbare school ontvangen
onderwijs in de Gereformeerde Kerk, ter
wijl "voor de overige welwillend een lo
kaal is ingeruimd in de Christelijke
school. Voor de roodvonk-patientjes, die
reeds 5 in aantal zijn, is van rijkswege
een verpleegster aangesteld.
Hel hoogst aantal vluchtelingen te
Niss© heeft 101 bedragen. Zij zijn, wat
de onvermogenden betreft, in de consis
toriekamer of in twee ledigslaande hui
zen onder dak gebracht of bij particu
lieren geherbergd. Behalve een kleine
dertig personen, uit drie groote gezinnen
bestaande, die voor eigenrekening logies
gevonden hebben, zijn er nog een tiental
gewone vluchtelingen over. De vertrolcken
Belgen hebben hier bijna allen een zeer
gunstigen indruk achter gelaten. Het wa
ren meest werklieden of kleine winke
liers. De brieven uit Antwerpen van hen
ontvangen klinken niet onbemoedigend.
Middelb urg.
De rust van de mooie najaarsavond,
die velen gieterenavond nog tot wandelen
lokte, terwijl anderen de vredige omgeving
van de huiskamer hadden opgezocht, ia
voor een deel onzer burgers op ergerlijke
wijze gestoord door een baldadigheid, die
wonder boven wonder geen blijvende ge
volgen had. Het was precies negen nnr
toen de uit vier wagens bestaande tram
de Markt op kwam rijdenjuist was de
eerste wissel gepasseerd, toen een hevige
knal weerklonk en van onder de eerste
wielen der motorwagen een vrij groote vlam
sloeg en een vrij zware kruitdamp werd
waargenomen. De bewoners der Markt en
omgeving en in de buurt zijnde wandelaars
kwamen ontzet toesnellen, terwijl de beide
inspecteurs van politie, die toevallig op de
Mnrkt waren, met agenten en de controleur
en het bedienend personeel der tram direct
een onderzoek instelden.
De wagen was geheel onbeschadigd, de
aarde was van tusscben de steenen gespron
gen en enkele steenen eenigszins beschadigd.
Het staat vast dat het een of ander ont
plofbaar voorwerp op de rails was gelegd,
maar het is twijfelachtig gezien de he
vigheid van de knal of het wel een
gewone geweerpatroon, zooals hier tegen
woordig menigeen er een in zyn bezit heeft,
geweest is. De politie zal natuurlijk trach
ten in deze tot nu toe duistere zaak licht
te brengen. De tijdsomstandigheden, de
verhalen van bommen enz. deden het hunne
om bij velen de schrik nog grooter te doen
zijn dan anders het geval zou zijn geweest.
Als oen bewijs van de hevigheid van den
slag zij nog gemeld, dat de menschen van
af de Koningsbrug, van den Dam, van de
Heerengracht kwamen toeloopen om te on
derzoeken wat er gebeurd was.
Op bet voetbalveld aan de Meelfabriek
heeft gisteren een treurig ODgeluk plaats
gehad. Een der spelers van de Vlissingsche
