MillDELBlBGSi]
167" Jaargang.
Maandag
19 October.
De Vluchtelingenstroom.
BINNENLAND.
I\ 246.
1914
Dm» «oarut v*nohy*t dagilijkx, mat mitxoftiarimg tu Zoa- a* faaithgaij
par kwartaal, xoowal voor Middelburg all voor alia plaatiaa i* Nadarlaad fraaoo ppl f1.25j
Afiomiarlijka aammara koatam 5 oaati
AivartaatiOa bij aboaaemaat op voordaaliga voorvaart».
Proipaotanea daarvaa xija aaa hat bareaa to bakomoaj
iLdvartaatiëa voor het aerxtrolgeada aunmir moatea dei middags vóór a mar
aaa het bareaa bezorgd xija.
AdvarteatiSa i 30 oaat par ragali Bij aboaaaaxaat vaal lager! öaboorta-, dood» an
all* aadare familiabariohtaa aa Daakbataigiagam vam 17 ragala f 1.50alka regal mvu
20 oaat. Beolamee 40 oaat par regal. Groot* latter* aaar da plaatij dia zij iaaaaiaa.
Tot da plaataiag vaa adverteatiSa aa raolamei, aiat af komitig ait Z a a 1 a a d, betraffoidj
Haldol, Nyvarhaid aa Geldwezaa, ia gerechtigd het Algemeel Adrerteatle-BirMD
A. 01! Li I1B Aa., R.Z. Todibirgwal A outer da aa.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
iLeniging van hongersnood in
België.
Het Duitsche gezantschap te 's-Graven-
hage deelt mede
»Het Belgische gezantschap in den Haag
heeit op den lOen October in de Hollandsche
pers een officieel communiqué gepubliceerd
waarin zij mededeelt, dat er in het door de
Duitsche troepen bezette deel van België
een hongersnood zou zijn uitgebroken. Even
als in Luik en in Brussel zou de Belgische
bevolking ook in de provincies Namen,
Luxemburg en Henegouwen aan de nood
zakelijkste levensmiddelen gebrek hebben.
In hetzelfde communiqué werd er op ge
wezen, dat het Duitsche legerbestuur, onder
het schenden van art. 43 der Haagsche
Conventie, de Belgische bevolking zou laten
verhongeren, nadat zij haar van alle hulp
bronnen zou hebben afgesneden.
't Duitsche gezantschap ziet zich genood
zaakt tegenover deze beweringen de volgende
met de Nederlandsche regeering gewisselde
stukken te publiceeren. Deze documenten
bewijzen, dat het Duitsche legerbestuur in
tegenstelling met bovengenoemde mededee-
lingen, sinds het uitbreken van den oorlog
steeds er aan heeft gedacht alle veiligheids-
maatregelen te nemen om een eventneel m wmn uB
noodlijdenden toestand van het Belgischs teiBterae ,treken niet bij ol de reed8
unit- to unrhinnnrpm. Hor Iran Min. flat. nfl7.o
zijn eigen legers des te aanzienlijker levens
middelen ter beschikking zon hebben.
Onder deze omstandigheden betreurt de
Begeering der Koningin het, van haar
bovengenoemd oogmerk te moeten afzien."
Naar aanleiding dezer publicatie moet ons
toch de opmerking uit de pen dat wij
moeilijk kunnen instemmen met de conclusie
door het Duitsche gezantschap in de boven
staande inleiding gemaakt nldat men
hieruit nu zou zien dat het Duitsche leger
bestuur geen schuld heeft aan den nood In
België.
Het bedoelde art. 43 der Haagsche con
ventie is duidelijk.
•Wanneer het gezag van de wette
lijke overheid feitelijk is overgegaan
in handen van dengene die het gebied
bezet heeft, neemt deze alle maat
regelen, die in zijn vermogen staan, ten
einde voor zooveel mogelijk de open
bare orde en het openbaar leven te her
etellen en te verzekeren en zulks, be-
behoudens volstrekte verhindering, met
eerbiediging van de in het land
dende wetten"
Nu is het correct door den Belgischen gezant
uitgedruktdat het Duitsche leger de be
volking der bezette streken „van alle hulp
bronnen heeft afgesneden." Het is daarom
niet alleen een verdragsverplichting, maar
ook een moreele plicht voor Duitschland om
er voor te waken dat de bevolking van de
volk te verhinderen. Het kan zijn, dat deze
maatregelen niet het succes hebben gehad
dat men er van verwachtte in het belang
van het Belgische volkde reden daarvan
kan men echter duidelijk opmaken uit de
Gewisselde nota's. In elk geval ziet men
aaruit, dat het Duitsche legerbestuur er
,geen schuld aan heeit".
Het eerste dezer gepubliceerde stukken is
een schrijven van het Keizerlijk Duitsche
Gezantschap aan jhr. Loudon, Minister van
BuitenlandBche Zaken van Nederland.
Den Haag, 15 Augustus 1914.
Mijnheer de Minister.
Het is te voorzien, dat de oorlog en zijn
verwoestingen weldra de grootste ellende
met zich zullen brengen onder de bewoners
van het zuidelijk deel van België. Ofschoon
deze gebeurlijkheid betreurende, zal het op
pergezag van het Duitsche leger niet in
staat zyn om te helpen bij den tegenwoor-
digen stand van zaken. De Keizerlijke re
geering erkent, dat van een standpunt van
menschelijkheid de plicht wordt opgelegd,
alles te doen wat in haar macht is om deze
dreigende ellende te voorkomen. Zij noodigt
dns de Nederlandsche regeering uit, zulke
maatregelen te nemen, die haar nuttig schij
nen om aan de Maas levensmiddelen en
mondvoorraad te verzamelen, die de Bel
gische bevolking kunnen voeden. Het op
pergezag van het Duitsche leger is van zijn
kant bereid de spoorwegtransportmiddelen
te levereD, zoodra het meent er over te
knnnen beschikken.
Het vorengenoemde op bevel mijner regee
ring ter kennisse van Uwe Excellentie bren
gende, maak ik van deze gelegenheid gebruik
om u, Mijnheer de Minister, de verzekering
mijner hoogachting te geven.
(w. g.) VON MiiLLER.
Op dit schrijven antwoordde minister
London 17 Augustus met een erkenning van
de ontvangst van het voorstel, en met de
daaraan toegevoegde mededeeling
<Mij voor het oogenblik bepalende, Uwe
Excellentie van de ontvangst hsrer voor
noemde nota kennis te geven, sta ik er op,
Haar te verzekeren, dat de Regeering der
Koningin met sympathie heeft kennis geno
men van deze mededeeling, geïnspireerd door
de zorg, de Belgische bevolking zooveel
mogelijk te sparen voor de van den oorlog
onafscheidelijke ellende."
De derden October werd echter door onzen
minister van buitenlandsche zaken aan den
Duitschen gezant een nieuw schrijven ge
zonden waarin het volgende werd mede
gedeeld
»De Belgische Regeering, tot wie ik mij
hieromtrent had gewend, heeft met dank
baarheid aangenomen ons voorstel om bij
voorkomend geval de landelijke bevolking
van de streek, gelegen tusschen de Maas en
Fransche grens van levensmiddelen te voor
zien. Echter deed mij opmerken, dat de zorg
voor deze proviandeering op Duitschland
rustte. Deze opmerking is insgelijks gemaakt
door Frankrijk en Groot-Brittanië, die zich
zelfs verzetten tegen de uitvoering van ons
plan, dat in hnn oogen de neutraliteit der
Nederlanden in de waagschaal zou stellen,
ondervonden ellende nu ook nog die van
den honger krijgt.
En al wordt nu ook verklaard, dat het
oppergezag van het Duitsche leger »niet in
staat zal zijn om te helpen bij den tegen-
woordigen stand van zaken", - dat neemt
de verantwoordelijkheid uiet weg.
En evenmin geschiedt dat wanneer een
door Duitschland geopperd denkbeeld, om
er met behulp van een neutrale mogend
heid in te voorzien, onmogelijk blijkt
doordat de andere oorlogvoerenden en
o. i. niet ten onrechte daarin een ver
lichting der op Duitschland rustende lasten
zien, en daarom zich daartegen verzetten als
zijnde een schending der neutraliteit.
Een andere vraag is of de nood in Zuid-
België werkelijk reeds zoo ernstig is.
Dr. Franck zei Zondag in zijn te Roozen-
daal gehouden redevoeringdat de toestand
der levensmiddelen te Antwerpen goed is,
evenals in Charleroi en Brussel".
Dat zou dus een gunstiger opvatting
rechtvaardigen voor een deel van Zuid
België.
Vermisten.
Zesde lyst.
Omtrent deze personen worden inlich
tingen verzocht te Middelburg te schrij
ven aan of zich te vervoegen bij het bureau
Vreemdelingenverkeer, afdeeling
inlichtingen, Lange Delft B 120, Tele
foon 291.
Geopend v.m. 9n.m. 12.30,1.305
en van 610.
Bij het vragen van schriftelijke inlich
tingen moet een postzegel voor antwoord
worden ingesloten.
A Mme v. Aubel, Raymond Adam, Nwe
SaspoortBtr. 54 of 56.
B. Dr. Bouwens, Wieratr. Antw. J. v. d.
Berg—de Ridder, Bouchaut. Elize do Backer
van Tiel, 78 jaar. Gebr. van Breedam, Blaes-
velt. moeder van Cath. v. Biesbroeck. fam.
Baumans, Zalm-Zalmatr. 3. Gerard en Frans
Belier, Cuyperatr. 21. Emile Baeck, hoek
Grammontstr. Louis van den Broeck, de
Pretstr. 2. Philomóno van Brabant—Peetera.
van Breedam, Stekene. Aug. Blommaert en
vrouw, H. Geeststr. 17fam. Braach. fam.
Beulena, v. YaerenbergBtr, Berchem. ouders
van Bern. Bubts en zuster, Borgerhout. M.
Biltien. Eug. Bouwens. Aug. Blommaert, vr.
en kind H. Geeststr.
C. El. Coomans—de Lauw. L. Ridderstr
78, fam. v. de Wede Castel, Woekstr. 13.
fam. Calcoen—Smit. Jan de Cock Brugge. Mme
Claus on fam. Coant, militair. Mme H. Crespin—
Vermeulen.
D. Karei Duriux, Maria Derden en 2 k.
Paleistr. Defontaine, Waterloostr. Arthur de
Decker, gewond burger, Bersbeek. Guatave
en Maria Driessensv. d. Broeck. Henri Douw.
moeder, broeder en zuster van mevr. Dilles—
gegeven zijnde dat Duitschland, zich alzoo Galle, Steenweg, 286, Hoboken. Clément,
zon onttrekkende aan zijn plichten, de be-jAdèle en Jeanne Derjjck. Fr. Destoop, Jnl.de
volking van levensmiddelen te voorzien, voor Gejjteratr. 72 Kiel.
E. -fam. Everaert en 2 zusters v. h. Roode
Kruis.
F. fam. Fraquet, Vrpheidstr., Boom.
<5. Melani Gorlé, Dokstr. 5. Alb. v. Gutsen,
Rempart St. George, fam. de Groodt. Meritte,
gevlucht met fam. Thonyson, Vrjjheidstr 31,
fam. Victor Galland, Beerschotstr. 42, Kiel.
Albert Grisar.
H. Maria Hopstaekeu, Kiel. Wed. van Herck.
Stuyvenbergatr. 54s, Berchem. Colette van
Hurk. Marie Haveraerts en kind. Alph. Hen-
drickx. Alfons en Frans Heylende Poorter.
Jnles de Hond.
J. Virjjinie JanssensVerschueren. Louis
van der JeughtBruyen, Dendermonde Wal
ter JacopsLorent. Clement Janssens—Cop-
pitter, Dendermonde. Fam. Joosen—Aspers en
zoon, Grondwetstr. 2, Mechelen. Vrouw Jacobs.
K. Ouders van Theod. van Kamp, Merxem.
Ouders van Anna Kronkel, Gjjsbaardatr. 66.
Fam. v. Kemp, Hoogeweg 24, Berchem. Ouders
van Theod. van Kamp. Merxem. Wed. Bern.
Kesselv. Goeden en dochter.
E. Alph. Looyaens. Fam. Loumansvan
Nuffelen. Jozef van Leuvenhage, Geuzenstr. 24,
bpgen. »Het Varreken". Wed. Luyckso— Haas,
Zuiderlei 95. Fam. de Leenheer, Martignystr.
167. M. et Mme Lejour, Borgerhout. Mme
LepageDuverger. Fam. Lauwer, Brugge. Leon
de Loose, Hamme en familie.
Edm. de Munter, Dendermonde. Frits
de Mooy, L. Leemstr. Fam. Morier. Mme Mor-
theu, Marchand Bonet. Jeannette Matthpssecs,
Roggestr. 32i. C. H. van Maaren—Arends,
Franekestr. 12. Van Meerbeek en 2 zusters,
Doorne. Jeanette Matthjjsens. Liza Maithijs-
sen»—Verhogen. Oudeis Hendrik de Meul'der
Timmermans. Mme v. d. Meerdonck.
N. Fam. Naveau. Fam. Nuyts, Oranjestr
144. Jan Nieuwinckel, Berchem.
P. Fam. Platevoet. Jan Prijsmans.
R M. Marq. Rome—Lepergs, Luik, Blanken-
berghe, fam. Robbens, Weldadigheidstrfam.
Roggen—Lanser, v. d. Veldestr., fam. de Ronek,
Berlaer, Ruisseiux, Berghem, ouders Renaerts.
Delfstr. 24, Jos. Riepedo, moeder en broeder
John Roosemejjera, Bob de Ridder, vrouw en
kinderen, Aug. de Ridder, vrouw en kinderen.
Mej. Scheurwegen en kinderen. Berghem,
Mile Coatance Smit, v. Schil, Boncbaute, Jo
sephine Smits, J. Snoeck, 1 enderinonde, Mile
Sybille— Willem, Camille Stuyck. Brandstr. 12,
serg. chef do ménage 4e reg. forter 64, fam.
Seghers, Jos. S gen-BoBsyns, Holene Schram,
Leopold de Waelpl.30,Emile SometsVervliet
T. tam. Torfs. SterlingBtr. 61, Dorgerhout,
fam. Tromllard— Bonet.
7. vrouuw van Frans Vermeiren - Burasens
Ridderstr. 39, Van de Velde—van Hove,
Kiel, fam. C. van Vooren, ouders on broeders
van Maria Verhogen, L. Pothoekstr. 65, Lina
Verhejjeo, Kloosterstr. 126, lam. Vandewage-
de Volder, Kruisweg, Merxem. Isidor
Vandeniele, treinoverste, soldaat v. d. Vliet,
Henri Versrraete, vr. en docht. Borgerhout,
moeder van Octave Vlominckx, Mechelen, Y.
v. d. Velde, fam. Verhaegen, Antw.str. Lier,
Vercammen—Keis, Theod. Vermeulen en
zoon Raymond. Petrus Vermorgen. Hamme,
Mevr. Victor en kind v. 21/» mnd., Théofiel
Vonck. vr. en kinderen, Varrebroeok.
T. Arthur Jozef Weiromans, vr. k. en
schoonm., postbeambte, Dendermonde, fam.de
Wilde.—van Acker, fam. Welters, Falkstr. 10,
S. v. d. Wgngaerdo, Dendermonde. moeder en
ader Winnepenn nek, Geazenstr. 21 Antw.,
fam. v. d. Walle. do Goeleko, Assebroeb, mevr.
Wonters—Sempils, Borgertout, wed. Wils en
zoon, Maria Delpb. Waegemans.
Wie zijn „dienstplichtig"?
Aangezien het bekend is, dat onder
de Belgische vluchtelingen vooral de be
paling dat dienstplichtige jonge mannen
zullen worden gearresteerd, veel onge
rustheid heeft gewekt, heeft een
correspondent van het Amsterdamsch
„Handelsblad" bij een bezoek aan Aul-
werpen Zaterdag op het Stadhuis nog
(eens zeer precies gevraagd, wat men
daaronder verstaat.
Zoowel op de Kommandantur als door
de officieren belast met de controle,
werd hem op zijn desbetreffende vraag
duidelijk geantwoord, dat men daarondjer
alleen verstaat degenen, die reeds bij
het leger gediend hebben, en heimelijk
den soldatenrok voor het burgerpak ver
ruilden Zijn er dezulken, die in Antwer
pen trachten te komen, dan zal hun
nochtans geen ander leed geschieden,
dan dat zij als krijgsgevangenen in
Duitschland geïnterneerd worden. Alle
anderen hebben niets te vreezen.
Eenrede van dr Franck
Zondagochtend is dr. Franck, voor
zitter van de gemeentelijke commissie
van Antwerpen, per auto naar Roosen
daal gekomen, en heeft daar van de
pui van het stadhuis een toespraak tot
de vluchtelingen gehouden.
Over den toestand in Antwerpen zei hij
daarin het volgende
„Wij willen niemand dwingen tot terug
keer 'l Is als vrije menschen dat gij moet
oordeelen erna Is moedige menschen en
waardige mannen en vrouwen, wien hel
geschonken brood zuur is en bitter, hoe
graag dan ook gegeven. De stad ou het
leven in de stad zijn veilig. Wij kunnen
officieel en gerust aan alle ordelievende
menschen aanraden om terug te keeren.
Voor jonge mannen, die niet tot liet le
ger bchooren, en ongewapende burger
wachten is er niel meer reden tot vrees,
dan voor andere burgers. Er bestaan
daarover uitdrukkelijke en geschreven
verklaringen. Niet alleen tegenover het
stadsbestuur, maar ook tegenover de Ne
derlandsche regeering afgelegd.
De toestand ten opzichte de levens
middelen is goed, evenals in Charleroi
en Brussel. Orde en kalmte moet iedereen
helpen handhaven. Voor andere dan orde
lievende bUrgersi, s geen plaats. In één
woord: Ahlwerpon wordt behandeld,
zooals Brussel het sedert 2 maanden is
En dan verderledige steden en verlaten
huizen zijn moeilijk te bewaken. Iedereen
denke hier aan. Voor een volk is stoffe
lijk verlies in zulke mate, als nu bij ons,
een groole ramp, doch zedelijke ontze
nuwing, het verlies van zielekracht is
alleen (onherstelbaar
Een daverend applaus volgde op de
rede.
De correspondent der N. R Ct. kreeg
iden indruk dat het vertrouwen hel op
de vrees gaat winnen
Iemand welke Vrijdag van Middelburg
naar Antwerpen vertrok is Zondag le
Middelburg ongehinderd weer gekeerd;
hij bracht den hieronder volgenden brief
mede, geschreven door Charles Valen"
tijns, graveur rue Delin 4 Antwerpeu en
gericht aan zijn vriend Jules Segers wel
ke als vluchteling te Middelburg ver
toeft
,Ik ben gisteren naar uw huis ge
weest en alles nog gesloten gevonden
er was niets kapot bij u alhoewel de
huizen van de zadelmaker tot aan het
café Liégois nogal erg beschadigd zijn
U kunt gerust naar huis komen er
wordt u niets gevraagd aangaand de gar
de chique, zoodat vriend Jules komt
zoo gauw* mogelijk naar huis of uw huis
wordt opengebroken."
Deze brief is gedateerd op Zaterdag
en de heer Segers stond ons hem ter
puj>licalie af.
Te Vlissingen.
Zaterdagavond zijn hier weder een
100-tal geïnterneerden gearriveerd,
waarbij 12 gewonden Ook Zondagmor
gen bracht de provinciale boot er aan.
terwijl tegelijkertijd een aantal paarden
meekwam De dieren waren zeer verma
gerd.
Bij hel comité lot steun aan vluch
telingen komen bij herhaling belangrijke
giften in zelfs uit plaatsen in onze
Noordelijke provincies. De bekende fir
ma Vroom en Dreesman zorgde voor een
flinken voorraad luiers.
Te Hans weert was Zaterdag een
groole hoeveelheid brood en chocola
de uil Engeland aangekomen ten be
hoeve van de Belgische vluchtelingen.
Zeer moeilijk blijft het spijzigen van
zoo'n bevolking, op de hier liggende
schepen alleen zijn ruim 4000 men*
schen gehuisvest Veel nut wordt on
dervonden van de waterleiding, waarvan
een zeer druk gebruik wordt gemaakt
Niet genoeg kan gewaardeerd worden
hel aanbod van den directeur den heer
van Poelgeest, om gratis water le ver
strekken. L
Te Hansweert is een waarschu
wing van den burgemeester, aangeplakt,
dat schippers, die naar Antwerpen wil
len varen, bij Bath de witte vlag moe
ten. hijschen, ten wachten op een Duit
schen loods met het oog op mijneuger
vaar
Veel neiging om terug te keeren be
staal er bij de vluchtelingen nog niel.
De stoomboot „Lady" vervoerde er Za
terdag een 30-tal. Een barak is hier op
geslagen voor cventueele lijders aan be
smetlelijke ziekten
In Aardenburg is door een groot
aantal Belgische vluchtelingen, die bij
particulieren, in kerken en scholen een
onderdak vonden een begin gemaakt om
naar hunne verschillende woonplaatsen
terug te keeren Reeds zijn vele Zater
dagmorgen vertrokken
Uit Oost burg is hel volgende tele
gram gezonden aan onze Koningin
Het gemeentebestuur van Maldegem,
België, bidt Hare Majesteit, de uitdruk
king te willen aanvaarden van zijnen
vurigsten dank en van zijn diepe er
kentelijkheid voor de vrijgevige herberg
zaamheid welke zijne beproefde mede
burgers hebben genoten, tijdens bun
verblijf in de gemeenten van Haar rijk
Namens het gemeentebestuur de bur
gemeester Ch Rotsart de Hertaing.
Eigenaardig.
Een eigenaardig staaltje hoe vluch
telingen hun zoekgeraakte familie
soms vinden, zagen we dezer dagen op 't
inlichlingenkantoor in de Lange Delft
Iemand alhier verblijvende las op een
foto in „Het Leven' hoe op een schut
ting in Roosendaal het adres van zijn
familie aldaar stond vermeld
Denemarken en de Belgische
vl uchte lingen
Gisteren is, de Berüngske Tidende, hel
Kopenhaagsche blad, met een inzame
ling voor de Belgische vluchtelingen in
ons land begonnen De opbrengst zal
worden gezonden aan het Nederlandsche
comité. In enkele uren kwam er 4000
kronen in N R. C.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Ned comité lol steun van Bel
gische en andcré slacht
offers
De tiende verantwoording van boven
genoemd comité (penningmeester mr G
J. Fabius. Kasvereeniging, Amsterdam
vermeldt een totaal met de vorige lijsten
mede van f 169.204 53; frs. 4.557.65"; en,
Mk. 98.13.
De „Noordam".
Omtrent hel stooleu op een mijn door
de „Noordam", die Zaterdagnacht om
half drie in Rotterdam aankwam, ver
telt de N R C. o. m. nog, dat het schip
gevaren heeft op aanwijzing van Engel-
sche marineofficieren en zich op het
oogenblik van hel ongeval 6 mijlen
Noordelijk van de limiet van het En-
gelsche mijngebied bevond
Hel was toen kwartier vóór twaalf
voormiddags. Het schip kreeg een zeer
hevigen schok; de passagiers schrikten
geweldig op en dachten in de eerste
oogenblikken, dat de „Noordam" er ge
weest was
Na de ontploffing en den schok
bleek evenwel weldra, dat, ofschoon de
schade, aan hel schip toegebracht, zeer
belangrijk is, hel met het ongeval bij
zonder goed was afgeloopen Noch een
van de bemanning, noch een van de
passagiers had eenig letsel bekomen
AI dadelijk werd vastgesteld, dat de
sloomst uurmachine, het stuurgerei en
het roer totaal vernield waren Het
roer hangt nu dwars achter het schip.
Het duikeronderzoek rapporteerde
ernstige schade ouder water De gezag
voerder liet onmiddellijk na het on
geval alle ruimen peilen Daaruit bleek,
dat alleen de achterpiek van het schip
was volgeloopcn; al de overige ruimen
liadden geen water gemaakt
De totale schade valt eerst in hel
dok vast le stellen. In ieder geval zal
het schip 2 A 3 weken uit de vaajrt
moeten worden genomen. Geëscorteerd
door de „Westerdïjk", ook van de H
A. L is de „Noordam" op eigen krach
ten, door beurtelings een der schroeven
te laten werken voor den Nieuwen Wa
terweg aangekomen
De lading van de „Noordam" heeft
hoogstwaarschijnlijk niet geleden. Het re
geeringsgraan, dat hel schip heeft me
degebracht, is in elk geval niet be
schadigd.