MIDDELBMGSCIIE COURANT.
r. 233.
Zaterdag
3 October.
Uit Stad en Provincie.
137' Jaargug.
1914
eomrut tsnohijmt d a g a 1 ij k a, net mitxomdirimg tu Zo»- iHiUigu,
y tjs par kwartaal, aoowil voor Middelburg alt voor alle plaati» ia Nadarl*»d fraaoo pp, f 1.25,
Afzonderlijke nummeri koata» 6 cent
AdvertentiSn bij abonnement op voordeelige voorwaarde».
Proapeotniien daarvan zijn aan bet bureau te bekomen
Advertentitin voor het eeratvolgende nummer moeten dei middaga vóór één nut
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentien i 20 cent per regel! Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere fnmilieberiohten en Dankbetuigingen van 17 regale i 1.60elke regel mee
20 cent Reclame» 40 cent per regel. Groote lettere naar de plaati, die zij innemen.
Tot de plaataing van advertentiSn en reolamei, niet aikouatig uit Zeeland, betreffendf
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ia gerechtigd het Algemeei Advertentle-Bireav
A. IMS LA BAR Ai., N.Z. Voerbircwnl BOO, Amsterdam.
Bij dil nummer behoort een bijvoegsel.
Antwerpen en onze nentraliteit.
We zijn ons bewnst tot mi toe inde
oorlogsdagen ons niet schnldig gemaakt
te hebben aan bangmakerij. Maar we
meenen dat een ernstig woord op 't
oogenblik op zijn plaats is.
Br is zekér nog geen reden voor on
middellijke bezorgdheid. En trouwens
toch is vooral in tijden als wij doorleven
de raadgeving goud waardneem de
zaken ernstig op, maar niet tragisch.
Er is echter door dien, twee maanden
gebaddhaafden vrede bjj velen, die eerst
vol groote zorg waren, een gevoel van
gerustheid ontstaau, dat even ongemo
tiveerd is als eerst die angst. Ze zijn aan
de dagelijksche oorlogsberichten gewend
geraakt en hebben bet gevoel dat het
zoo wel zoo zal blijven.
En daarom *mag nog wel eens her
haald worden, dat we er nog niet zijn,
dat de lucht nog verre van schoon is.
De gebeurtenissen bij Antwerpen kun-
nen een toestand scheppen, die ernstige j
internationale moeilijkheden kan ver
oorzaken voor ons land. Het in ons
vorig nummer onder Laatste Berichten
vermelde artikel van de «Times» over
Engoland's vrees voor een Antwerpen in
Dnitsche handen, geeft een opinie weer,
die door veel Engelscben gedeeld wordt.
Of de Britsche regeering er ook zoo
over denkt, en of de vrees voor een
verovering van Antwerpen door de
Duitschers haar tot eenig daadwerkelijk
optreden tegen ons land zal nopen
we weten het niet.
Zoolang de verbinding over land van
de Belgische kust met Antwerpen nog
in stand blijft wel is nu de spoor
lijn Gent-Dendermonde-Antwerpen ver
stoord, maar bestaat nog altijd de ver
binding van Gent over St. Nicolaas naar
't "Vlaamsche hoofd tegenover Antwerpen
zoolang heelt Engeland geen reden
om ook de Wester-Scbelde te gebruiken
voor het doorvoereu van datgene wat
wij als neutrale staat niet mógen door
laten, bijv. van troepentransporten. Maar
als die spoorwegverbinding verbroken is
en Antwerpen is van de landzijde geheel
ingesloten, wat dan
Zal dan Engeland trachten de Wester-
Schelde te forceeren om langs dien weg
Antwerpen te hulp te komen? We
gelooven dat nog niet na de Engelsche
verzekering, dat het de neutraliteit der
Wester-Scbelde zal eerbiedigen zoolang
de tegenstander die niet schendt. Enge
land zou dan immers hetzelfde doen wat
het in Dnitschland tegenover België zoo
sterk afkeurt
Maar wat we wel mogelijk achten, dat
is een sterke aandrang van Engeland,
zonder direct onze neutraliteit te schen
den, om ten opzichte van de Wester-
Schelde gedaan te krijgen, wat maareenigs-
zins ten nadeele van Duitschland ban
zijn. Er zijn daarvoor genoeg middelen
te vinden en dat die middelen zeer hin
derlijk kunnen zijn, weten we na 't geen
met de aanhouding van onze neutrale
Nederland in die vesting. Is het
niet te voorzien dat dan ook Duitschland
zal doen wat het kan, om laten we
het maar voorzichtig uitdrukken in
vloed uit te oefenen op de bepalingen
voor het verkeer op de Welter Schelde
En wat zullen Engeland en Duitsch
land ten opzichte der Wester Schelde
doen als Antwerpen door de Duitschers
bezet mocht worden, en Duitschland een
uitweg over dezen riviermond zal wen-
schen, wat Engeland juist niet wil?
At deze beschouwingen zijn geen voor
spellingen. Ze geven slechts een uiteen
zetting van wat mogelijk is. Eu men zal
moeten erkennen dat die mogelijkheden
de kiemen in zich dragen van groote
moeilijkheden voor ons land.
Onze regeering zal dan een zware taak
hebben en meer dan ooit zal het dan
een hooge plicht voor de Nederlandsche
handelaars zijn om niet te trachten een
extra-winstje te behalen door daden, die
schromelijke gevolgen zouden kunnen
hebben voor ons land.
En hoe zal de houding van Duitsch
land dan zijn?
Dat zal natuurlijk protesteeren zoodra
wij dingen doen die in zijn nadeel zijn.
Maar er is nog iets anders ook.
Als het den Dnit9chers lukt Antwerpen
aan de landzijde in te sluiten, is het
natuurlijk hun belang alleu toevoer tot
de stad af te snijden. Maar juist de
Schelde beneden Antwerpen is voor hen het
moeiljjkst te bereiken door de inundaties.
En die groote aanvoerweg leidt uit
Dr. Knyper's beschuldiging
tegen België
We hebben reeds eenigen tijd geleden
melding gemaakt van het protest van „De
Nederlander" tegen dc bewering van „De
Standaard" dat Duitschland niet anders kón
dan door België binnen trekken, en dat
België daar zelf aanleiding toe gegeven had
door zijn verdedigingswerken alleen naar
den OoBtkant te plaatsen en zijn breede
grens naar Frankrijk geheel open te laten.
„De Nederlander" behandelde in dat pro
test alleen de kwestie van den recbtskant.
Maar nu wordt ook de militaire grond
slag van die bewering geheel weggeschoten,
door de kritiek van een bij uitstek militair
deskundige, nl. den oud-minister generaal
Staal, die in het „Vaderland" o. a. het
volgende schrijft
«Gelukkig voor België is de bewering van
De Standaard geheel onjuist en gaat
België volkomen vrij uit.
De zaak is, dat de Maasversterkingen in
hoofdzaak niet zijn, en ook niet minder
aangelegd om te zijneen pantser naar de
zijde van Duitschland.
De groote voorstander (en ten slotte ook
i ontwerper) dier versterkingen was de
beroemde Belgische vestingbouwkundige,
generaal Brialmont. Hij heeft heel wat
strijd te voeren gehad om zijne denkbeelden
verwezenlijkt te brijgen, een strijd te moei
lijker, omdat de politieke partijen er zich
mede bemoeidenmaar ten slotte had hij
de voldoening van den 24en Juni 1887 door
de Belgische Kamers een wet te zien aan
genomen, volgens welke Namen en Luik tot
versterkte bruggenhoofden zouden worden
ingericht.
Welke was nu de bedoeling van die in
richting
Brialmont heeft steeds krachtig doen uit
komen (en de aanleg van de versterkingen
wijst daar ook op), dat het niet de bedoe
ling was om van de genoemde plaatsen
vestingen of geretrancheerde
kampen te maken, met een talrijke
vaste bezetting. Het moesten bruggen
hoofden zijn, d. w. z. inrichtingen die
wèl van zware bewapening voorzien, doch
niet van eene talrijke bezetting welke
laatste zich tot de fortbazettingen en eene
betrekkelijke zwakke reserve kon bepalen
aan het Belgische veldleger gelegenheid
zouden geven om, telkens als dat noodig
was, van (Maas-) oever te verwisselen bij
het ageeren hetzij dan tegen Fransche, hetzij
dan tegen Duitsche troepenafdeelingen, die
door de Maasvallei en dan zeker in
hooldzaak langs den rechter Maasoever
zouden oprukken, om den tegenstander in
diens zwakste zijde aan te vallen".
En verder
Uit de werken van Brialmont»Situa-
tion militaire de la Belgiqué" en >Les
fortifications de la Meuse" zijn tal van
aanhalingen te doen, welke volstrekt dui
delijk maken, dat de bedoeling der Maas
versterkingen evenzear tegen de Duitschers
als tegen de Franschen gericht was, en de
loop van de Maas toont ook ten overvloede
volkomen aan, dat hier geenszins uitslui
tend Jvan een pantser tegen Dnitschland
sprake is.
Wel erkent Brialmont dat, in geval van
een aanval van Duitschland op België, de
Maasversterkingen van grooter direct nut
voor België zullen zijn dan bij een aanval
van Frankrijk op dat land, maar teD eerste
i was zulk een directe aanval (met het doel
om België te veroveren) veel minder te
vreezen dm eene schending der neutrali-
hteit, en ten tweede wijst hij op de onmo-
gelijkheid om de Belgische ZuidgrenB vol
komen tegen een invasie af te sluiten, om
dat deze (in 1887) „reeds door 15 spoor
banen en een veel grooter aantal groote
wegen wordt doorsneden".
Iets anders is wat de schrijver ten slotte
betoogt, nl. dat de schending«van de Bel
gische neutraliteit geen verrassing voor de
militairen is geweest, en dat z.i. ook de
geallieerden, als zij het offensief hadden
genomen, wel noodgedrongen hetzelfde had
den moeten doen, wat nn de Duitschers
deden.
En hij laat daarop volgen
„En mocht mij dan een Franschman
of Engelschmao zeggengoed, maar
wij zouden te rechtschapen zijn geweest
Om het voordeel van een offensief te
koopen tot den prijs van het verbreken
van een vei drag" dan zou ik daarop
slechts kunnen antwoorden „te recht
schapen om het verdrag te verbreken
betreffende de neutraliteit van België
nu ja, c'est beau, mais ce n'est pas la
la guerre"
Er is nu eenmaal iets en zelfs
iets zeer machtigs dat men „oorlogs-
noodzaak" noemt,"
We vermoeden dat er onder de niet-mi-
litaire lezers heel velen zullen zijn, die door
deze woorden niet overtuigd zijn, omdat zij
zich in hun vertrouwen zoo sterk geschokt
voelon juist door bit feit dat de oorloga-
noodzaak zoó sterk alle andere overwegingen
overheerscht, dat daaraan eenvoudig een
vrij volk, 't welk niets met den strijd zelf
te maken heett, opgeofferd wordt.
Mee] imp-ort.
De Nederlandsche vereeniging van
Handelaren in buitenlandsch meel houdt
as Maandag 3 uur in ,Krasnapolsky
te Amsterdam een openbare vergadering
ten einde den meelhandelaren, die door
de regeering naar haar verwezen zijn,
verslag uit te brengen omtrent de mo
gelijkheid van aanvoeren van Ameri-
kaansch meel. Tevens zal gelegenheid
gegeven worden, om inlichtingen in te
winnen omtrent verschillende kwesties,
die zich, in verband met den huidigen
toestand, voordoen. Tot deze vergade-,'
ring hebben alle Nederlandsche meel
handelaren vrijen toegang.
Belgische vlu c h t e 1 i n g en.
Naar „De Tijd" verneemt, heeft de
Belgische volksvertegenwoordiger dr
Frans van Cauwelaert gisteren een be
zoek aan ons land gebracht. Hij ver-
loefde te Amsterdam om aldaar naméns
de Belgische regeering maatregelen te
bespreken betreffende de toevluchts
oorden' voor Belgische vluchtelingen.
Tegenspraab
Naar aanleiding van het bericht van
het Hbld., dal dp Nederlandsche ge
zant te Londen jhr. mr. de Marees van
Swinderen le Rotterdam is aangekomen
om pverleg te plegen over het opont
houd, dal Nederlandsche schepen on
dervinden, is bij navraag aan het depar
tement van buitenlandsche zaken geble
ken, dat hel bij het ministerie niet
bekend is, dat dje heer de Marees van
Svvinderen zijn post te Londen heeft
verlaten.
BINNENLAND.
DE S. M. ZEELAND EN DE MIJNEN IN
DE NOORDZEE.
Het bericht belreffende het leggen
van mijnen in het Zuidelijk gedeelte der
Noordzee heeft de Britsche admiraliteit
onmiddellijk aan de Mij Zeeland doen
toekomen. Hoewel uit hare opgave blijkt
welke route veilig kan worden beva
ren, heeft de maatschappij zich onmid
dellijk om nadere bevestiging tot de ad
miraliteit gewend.
De duur der reis zal door dezen
maatregel eenigszins worden verlengd
en de directie overweegt in verband
daarmede hare schepen vroeger uit Vlis-
singen te doen vertrekken.
De mogelijkheid beslaat, dal men dus
den avond te voren reeds in Vlissingcn
moet aankomen; doch zooals bekend is
kan men aan boord overnachten.
INTERNATIONALE SPOORWEG
VERBINDINGEN.
Door de Nederlandsche en de Duitsche
spoorweg-directiên is te Berlijn een be
raadslaging gehouden, tengevolge waar
van een nieuwe volledige winterdie,n^t-
regeling zal worden ingevoerd, waarhij
de internationale snelverbindingen tus-
schen de voornaamste Nederlandsche,
Duitsche en Oostenrijks.che sjeden zul
len worden hersteld. Het is nog niet
definitief beslist, of de invoering djaar-
van op 20 October of op 1 Nov. a.s. zal
geschieden. Tel
NEDERLAND EN DE OORLOG
Kon. Nat. Steun co mité 1914
De 6e lijst van bijdragen voor het steun
comité bevat een bedrag van f 57.025,26°,
waarmee het totaal is gestegen tot
f 504.763,36.
Bovendien werd geschonken door Bssc
A. d V. v. S te 's Gravenhage 110 H.L.
rogge.
Voorts heeft het Kon. Nat. Steuncomité
mei groote waardeering kennis genomen
van hel aanbod gedaan door The Western
Union Cable System (agent de heer J.
Beenhouwer te Amsterdam) om via de
transatlantische kabels dier maatschappij
gelegenneid te geven gelden in Noord-
Amerifca ten behoeve van het Comité bij
een te brengen, van welke telegrafische
bemiddeling door het publiek geheel
kosteloos kan worden gebruik
mankt
Uit Thoien.
- In de Vrijdag le Sta ven is se ge
houden vergadering van de afdeeliug
„Thoien" van het N. O. G. is benoemd als
vice-voorzilter, ter voorziening in de va
cature wijlen den heer Slager, de heer R.
de Jager (van Scherpenisse) en herbe
noemd als penningmeester de heer J. W.
II. F. Buijze te Stavenisse.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O. D.
Daar de handel in mosselen slap 19
en die in mosselzaad geheel stil ligt, zijn
er sedert eenigen tijd heel wat visscher#
le Philippine zonder werk geraiitt.
Om hen eenigszins voor gebrek te vrij-
waren, heeft het gemeentebestuur hen in
de gelegenheid gesteld om mede le wer
ken aan het uitdiepen van haven en ka
naal, waardoor zij eenige weken verze
kerd Zijn een goed stuk brood', ie vestf
dienen.
KERKNIEUWS.
Ned. Herv. Kerk.
Aan genomen naar Andijk, D. Fa-
ber, Gasselte.
Bedankt voor Barneveld, J M. Schip
pers, Ede; voor St. Jansga, J. H. Eijkman,
Rossum; voor Staphorst S v Dorp, Bo
degraven; voor Ecnigenburg, A. Groene-
veld, Noordzijpe
Geref. Kerken.
Beroepen te Langerak b. z. de Lek
J. H. Beumee, Stedum.
Geref. Gemeenten.
Bedankt voor Gees, H. v. d. Zanden,
An del.
Beroepen te Neuzen, Roelof, Op-
heusden-
Uit Middelburg.
Naar wij vernemen zijn voor de
uitvoering van „Hosanna" in de concert
en gehoorzaal op 13 dezer ten bate van
behoeftige vluchtelingen geen kaarten
(meer beschikbaar.
- De Vereeniging voor Instrumentale
Muziek zal Vrijdag 23 October een con
cert geven waarvan de opbrengst is
bestemd voor het plaatselijk Steunco
mité. Voor deze uitvoering, die in d(e
concertzaal zal plaats hebben, heeft zij
de welwillende medewerking verkregen
van ïnejonkvr. A M. E. van Adrichem
Boogaerl (piano; en den heer Hans Cleu-
ver (bariton.)
De lidmaatschappen zijn voor dil con
cert niet geldend.. De intree is f 0 75.
Uit Vlissingen.
Met het oog op het nog geregeld
aankomen van vluchtelingen, heeft ook
het comité van Nederlandsche d^mes zijn
werkzaamheden a an het station te V1 i s-
s i n g e n weder hervat.
-o—
Uit .Walcheren.
De in de gemeente V r o u w e p ol-
d e r (zonder dp afdeeling Gapinge) ge
houden collecte heeft opgebracht een som
van f 86.80 waarvan f 50 zal worden
afgedragen aan hel Hoofdcomité voor het
Roode Kruis en de rest aan het provin
ciaal Steuncomité Een collecte voor het
Roode Jvruis gehouden le Gapinge
bracht f 56 op.
0—
Uit Zuid-Beveland
Donderdag 1 October vierdp de
heer J Enters te W o 1 p h aar t s dij k zijn
25-jarig jubileum als postbode Van de
postbeambten van deze gemeente ontving
de jubilaris een mooie barometer en
van de afdeeling Z.-N. Beveland. een
hanglamp
Uit Schouwe n-D uiveland.
Bij kon besluit van 30 September
is, als blijk van goedkeuring en tevrei-
denheid de bronzen eerepenning voor
menschlievend hulpbetoon en een loffe
lijk getuigschrift toegekend aan
F Heyboer, soldaat der landweerin-
fanlerie, te Zierikzee, wegens hel door
hem met levensgevaar tot staan bren
gen van een hollend paard met bespan
ning in de Nobelstraat aldaar, op 11
Augustus 1914, onder zoodanige om
standigheden dat daardoor menschen uil
onmiddellijk levensgevaar zijn gered;
P. C. Landegenl, soldaat der landweer
infanterie, te Haamstede wegens de door
bean met levensgevaar verrichte redding
van een kind ,uit het water van de Oude
Haven te Zierikzee, pp 21 Augustus 1914.
RECHTZAKEN.
Kantongerecht te Middelburg.
Eerst word behandeld een zaak tegen
W. D wonende te Middelburg, die op
den Nieuwen Vlissingschen weg mei een
wagen reed, toen hem de automobiel van
dezi territorial en commandant achter op
reed. Bekl hield stil bij het koffiehuis
van Davidse, waar hij moest zijn. De
wagen liet hij staan, op den weg, maar
zoo weinig aan den kant, dat de auto
niet kon passeeren. De territoriale com
mandant maakte hierop twee maréchaus
sees, juist per rijwiel aanwezig zijnde,
attent en voegde daaraan toe, dat hij
meermalen last had van D., die steeds
verkeerd uitwijkt].
Bekl. zeidc hel signaal niet te hebben
gehoord door het rinkelen van de fles-
schen op zijn wagen.
De ambtenaar van het O. M. heeft
eerst getwijfeld of hij deze zaak wel ver
volgen kou, daar er hier geen sprake is
van verkeerd uitwijken. De vraag blijft
over of hier van toepassing kan zijn de
bepaling, dat het verboden is, liet verkeer
op den weg le belemmeren zonder ver
gunning van de bevoegde autoriteit. Dé
ambtenaar meent echter, dat dit meer be
doeld een blijvende belemmering bijv het
plaatsen van een tent op den openbaren
weg.
Ofschoon het hem spijt, meende de
ambtenaar ontslag van rechtsvervolging
te moeten eischen.
In ons nummer van 21 Augustus
maakten we melding van een viertal jon
gens uit Middelburg, die boonen weg
haalden op een land onder Koudekerke
en betrapt werden door den gemeente
veldwachter Roth.
Deze jongens stonden heden terecht,
maar van slechts één werd de zaak in het
openbaar behandeld, namelijk van den
ÏS-jnrigen J F., de andere waren te jong.
Tegen F. werd wegens strooperij f 3
of 3 dagen gccischt, en tegen de drie an
deren f 3 of 2 weken tuchtschool
„Oorlogaandeuoorlog"
De rechtbank te Breda sprak wij den
38-jarigeii sigarenmaker uit Oislerwijk,
beklaagd een opruiend stuk te hebben
doen verspreiden en voor wien deswegie
twee maanden gevangenisstraf was ge
vraagd Het bewuste stuk is de bekende
ciculaire „Oorlog aan den Oorlog".
OPENBARE LEESZAAL.
In )de tafgeloopen maand September
zijn door de Leeszaal .1753 boeken uitge
leend tegen 1347 in September 1913.
Verscheidene Belgische vluchtelingen
bezoeken de Leeszaial en laten zich als lid
inschrijven
