BUITENLAND.
■plaatsen, o- ja. Groningen en Leeuwar
den, zonder betaling verliet, nam hij een
aan een logeergast behoorende handtasch
mee, waarin zich o m. een bedrag aan
35 bevond. (Alkm. Ct.)
KERKNIEUWS.
Iemand, die onbekend wenscht te blijven,
beeit, nnar de Zeeuw meldt, aan de Oud-
Gereformeerde gemeente te Borssele f 2000
geschonken voor de nieuwgebouwde kerk.
Ned. Herv. Kerk.
Aangenomen naar De Bilt B. Batelaan,
Ouderkerk a. d. IJssel.
Geref. Gemeenten.
Beroepen te Ridderkerk A. Makkenzie,
Bruinissete Oosterbierum F. Wiersma,
Yeenwoudsterwal.
•«'-Christ. Ger. Kerk.
Aangenomen naar Zwolle A. M. Berkhoff,
Leeuwarden.
ONDERWIJS.
Voor het nog te houden vervolg-
eindexamen der R. H. Burgerscholen i»
Zeeland is door den Commissaris der Ko
ningin aangewezen dhr. J. de Koning te
Middelburg, ter vervanging van dhr. J.
Bauwen9 te Zierikzee, die verhinderd is.
LANDBOUW.
Woensdag namiddag werd in het Zon
dagschoolgebouw te Kruiningen eene
openbare les gehouden van den tweej. cursus
in landbouw-buishoudkunde vanwege de
Afd. Kruiningen der Z. L. M gegeven door
mejuffrouw van Prooijen en de beeren J.
Verhage M.z. en M. van Weele. Tegen
woordig waren de Rijkslandbouwleeraav te
Goes, de beer Stevense en eenige leden van
de Commissie van toezicht met eenige be
langstellenden in het gevolgde onderwijs.
Aan alle 14 meisjes werd een diploma uit
gereikt onder een hartelijke toespraak van
den Rijkslandbouwleeraar, die de deelneem
sters op het hart drukte het hier geleerde
te verwerken en toe te passen, zoo mogelijk
door verdere studie uit te breiden. Mevrouw
Geil wekte de deelneemsters op bij de toe»
passing van het geleerde tijd te zoeken om
tevens zich te bekwamen voor maatschappe
lijk werk.
Een der leerlingen bracht aan onder
wijzeres en onderwijzers den hartelijken
dank voor het genoten onderwijs, terwijl
een stoffelijk bewijs van dank de erkente
lijkheid bevestigde.
Om hel voedsel vast ineen le persen
moet men af en toe, zoolang de hoop
daarvoor nog niet te hoog is, met volle
voeren daarover heen rijden Hoofd
zaak voor goed gelukken is
vast aantrappen Komt men bo
ven den grond, dan neemt men de hoop
iets in, om uitzakken te voorkomen. Men
kan de hoop maken tot ongeveer 21/2
M. boven den grond Vervolgens dekke
men ook mei een zeer dunne stroolaag
af en brengt men bovenop direct pl m
25 c M grond. Natuurlijk zoo dat geen
ongelijkmatig zakken kan plaats hebben
Den volgenden dag dekt men met pl. m
GO c.M. grond, terwijl men ook op de zij
kanten minstens 10 a 50 c M. grond aan
brengt De bedekking van de zijkanten is
ter halver hoogte niet zoo gemakkelijk.
Daarom is aan te bevelen daar met be
hulp van paaltjes schuine planken aan
te brengen, die hel afzakken van grond
voorkomen
Nogmaals, tolate afsluiting van de lucht
dus gebruik van zeer dunne stroolagen,
sterk aantrappen en zwaar belasten. Snel
vullen van den kuil en voorkomen van
uitzakken, zijn noodzakelijke voorwaarden
om goed te slagen. Later neeft men aan
den kuil niets meer te doen, dan de
scheuren, die er in ae bedekking ont
staan, snel te vullen en vast te trappen.
De kuil mag niet inregenen. Wanneer men
over weinig tijd en werkkrachten be
schikt, kan men den kuil natuurlijk ook
op hol bietenveld makeh. 'sW inters is er
meer tijd voor het vervoer
De gisting is in pl m. 6 weken afgeloo-
pen en het voeder kan aaarna gebruikt
worden, Men moet dan den kuil, van de
lage zijde te beginnen, bij gedeelten
openen en eiken dag het benoodigde voor
er uil halen.
Van 100 K.G. versch voeder houdt men
plan. 67 K G'. zuur voeder over Ook de
samenstelling daarvan is door de gisting
belangrijk veranderd. Hel bevat 0.6 pel.
verteerbaar zuiver eiwit en 6 pet. zel-
meelwaarde, Wanneer men 85 pet. van de
bladen en koppen per H.A oogst, ver
krijgt men gemiddeld 15370 K G. zuur-
voer. 100 K G zuurvoer zijn gelijkwaardig
met ongeveer 70 K G voederbieten plus
I1/2 K G. Amerikaanscli lijnmeel. De waar
de van dit voeder bedraagt dus minstens
f 0 65 tot f 0 70 per 100 K.G. De oogst
•an 1 H A. vertegenwoordigt voor de voe
ding een waarde van ruim f 100 De
totale kosten voor vervoeren en inkuilen
komen op f 20 a f 25.- per H.A.
Hel voeder wordt door het vee gaarne
genomen. Goed reinigen van de voeder
bakken is echter ook zeer noodzakelijk.
Onderstaand weer eenige rantsoenen met
dit voedsel:
A. Melkkoeien van 600 K.G. levend ge
wicht, die 12 K.G. melic geven:
6 K.G. weidehooi, 0.5 K.G. tarwekaf,
0 5 K.G. haverkaf, 1.25 IC.G. Amerikaanscli
,SIa lijnmeel, 1.5 K.G. grondnotenkoek, 20K.G
en werkverschaffing Mden» de vieteBieten en K.G. zuurvoer
B. Mestossen van 575 K.G., tegen het
einde der mestperiode
Ten slotte moei dan nog de rest vanl 2 K.G. weidehooi, 0.5 K.G gesneden
de bietenkoppen en bladeren op een der-kanthooi, 1 K.G gesneden erwtenstroo,
de manier voor de voeding gebruikt wor- j 0.25 K.G. tarwekaf, 025 K.G. haverkaf,
den Zooals ik reeds zei, alles vegsjch, j 0.5 K.G. Amerikaanscli lijnmeel, 1 K.G
opvoeren gaal in de meeste bedrijven grondnotenkoek, 3 K.G. tweede kwaliteit
niet De koppen kan men ook niet ge-1 tarwe. 15 K.G. voerbielcn, 10 K.G. pulp
makkelijk langer dan tot half Januari en 20 K.G. zuurvoer
ken, indien ze nu kalf vaarzen en mis
schien ook jonge paarden opkochten.
Deze dieren zullen zeer waarschijnlijk a s
voorjaar tegen den weitijd, veel meer ge
vraagd zijn.
Men verzuime vooral niet per dier en
per dag 20 tot 45 gram phosphorzure
kalk bij le voeren. Dit kost pl.m. f 1.25
5 KG en moet bij betrouwbare voe
derhandelaren worden gekocht.
De kwestie van hel goed benutten van
bietenkoppen en -bladeren is altijd, maar
speciaal dit jaar, voor onze Provincie van
zeer groole beteekenis.
Ondergeteekende hoopt daarom dal de
bieten verbouwers het door hem aanbevo
len systeem zullen willen beproeven. Hij
is gaarne bereid aan hen, die nog meer
gegevens wenschen, (mondelinge of schrif
telijke adviezen te geven. Tevens bevoelt
hij zich aan voor mededceling van opge
dane ervaringen.
De Rijks-zuivelconsulent voor Zeeland,
C. ZWAGERMAN.
Het winnen vsm goedkoop veevoeder
rkverschaftiug tyd>
bietencampagne.
(Slot).
Voetbal.
Voor de Zuidelijke afdeeling A opent
Zondag a.s. het competitieseizoen met de
wedstrijden E. M. M.—Zeelandia (scheids
rechter J P van Bel) en Zeeland Vooruit
Zeelandia II (scheidsrechter Ed. v. d.
Ouderaa).
goed houden. Ze gaan dan schimmelen,
worden om te voederen gevaarlijk en
gaan achteruit in voederwaarde. De rest
moet men daarom door inkuilen tegen
bederf behoeden. Belangrijke proeven
daarnaar in Zeeland ingesteld hebben ge
leerd, dat:
a. na 5 A 6 weken het ingekuilde voer
te gebruiken is, doordien dan de gistin
gen afgcloopcn zijn;
b. dat de ingekuilde koppen en bla
deren een uitmuntend voedsel vormen
voor tnundvee, schapen en paarden;
c. dat men van 100 K.G. ingekuilde
koppen en bladeren gemiddeld pl.m 70
K.G. voedsel overhoudt, waarvan nog 2
A 3 K.G. afgaat voor bedorven voer aan
de kanten
d. dat dit voedsel gemiddeld bevat
0 6 Pet verteerbaar, zuiver eiwit en
6 Pet zelmeelwaarde.
Om teleurstelling te voorkomen moet
DE OORLOG.
it De slag aan de Aisne
In bet Aisne-gebied geen beslissend
nieuws Het gisteren daaromtrent ver
melde, op geruchten gegronde telegram
wordt niet bevestigd
De omtrekkende beweging der bond-
genooten op den rechtervleugel derDuit-
scliers is dus nog niet gelukt, ten eerste,
omdat de beweging, waarmee de Duit
schers in het tegenovergestelde geval de
ze zouden beantwoord hebben, n 1 een
omzwenking naar rechts is uitgebleven
en ten tweede aangezien hel groote
Duilsche hoofdkwartier bekend maakt,
dat Fransche troepen ten N. W. van St.
Quentin werden teruggeslagen Vol
gens bet Fransche legerbericht bleef gis
teren evenwel bun actie aan hun lin
kervleugel zich naar het Noorden ont
wikkelen Het is dus de vraag, in hoei
ver die Legenspoed voor de wapenen
der bondgenooten, waarvan bet Duil
sche bericht gewag maakt, op den uft-
slag op dit deel van het oorlogstooneel
van doorslaande beteekenis zal zijn.
Do operaties bepalen zich trouwens daar
niet toe.
Ten Oosten van St. Mihiel ,dus aan
gene zijde van de Maas op de hoogte
van de versterkingen tusschen Tont en
Verdun, zijn de Franschen vooruitge
drongen, aldus de Dinlsche troepen met
omtrekking en omsingeling bedreigend,
die de forten ten Z van Verdun en
deze stad zelf aangrijpen
Naar Antwerpen.
Duilsche troepen hebben dus den
Z O.-sector van Antwerpen's buitenster*
forteukring, met name Waelhem en Sl
Kalhelyne-Wavre aangetast
Volgens een Rcuter-bericht uit de
Scheldeslad heeft dje beschieting in gee-
nen deele invloed uitgeoefend, op dei}
zedelijken toestand van het garnizoen dèr
forten
De Duilsche infanterie heeft op geen
enkel punt een beweging legen de eerste
Belgische verdedigingslinie ondernomen,
De eenige poging was gericht op de forten
Groeiend jongvee vanv 400 K.G
3 K.G. weidehooi, 2 K.G. gesneden ha-
verslroo, 1.5 K.G. gesneden erwtenstroo,
15 K.G. voederbieten, 10 K.G. pulp, 20
K.G. zuurvoer en 1 K.G kaloenzaadmeel
Wanneer men dezen herfst in Zeeland
op vooromschreven wijze le werk gaat,
zal men de voedernood in onze provincie
niet sterk behoeven te voelen. In het
kort komt hel systeem dus op het volgen
de neer opstallen van een grool ge
deelte van het vee bij hel begin van den
bielenoogst. Afgrazen van de weiden door
goedgedekt jong vee. Op stal voeren Liezele en Breendonck. De Belgische troe-
dsl Moll niet verwoest is. Enkel hel
station is beschadigd Na een korte
schermutseling met Belgische soldaten,
die terugtrokken, werd de plaats dooi
de Duilschers bezet Deze bliezen de
spoorlijn op, en vertrokken in de rich-
ling Heerenthals, dus naderden Antwer
pen
Veel vluchtelingen zijn uil de streek
van Moll le Eindhoven aangekomen
Men heeft gelezen, dat ten Z.W. van
Antwerpen, Aalst door de Duitschers werd
gebombardeerd. Tevoren had de over
heid gelast, de stad le ontruimen Aalst
had 33.200 inwoners. Na Maandagmiddag
drie uur was volgens een bericht aan
dc „Daily News" geen Belg meer in de
stad.
Burgemeester Ma'x.
De „Gazelle van Gent" deelt de be
kendmaking mee, waarbij de bevolking
van Brussel van de iu-hechlenis-nsming
van haar burgemeester op de hoogte werd
gebracht. Ze luidde:
„De burgemeester Max, zijn verbintenis
sen tegenover de Duilsche regeering niet
nagekomen zijnde, ben ik verplicht hem
in zijn ambt te schorsen. De heer Max
bevindt zich in eervolle opsluiting in een
vesting. ("Men zegt in Namen Red M. C.)
Brussel, den '26 September 1914.
De Duilsche krijgsgouverueur,
(Gel.) Baron von Lüttwitz,generaal.
Volgens de „Köln. Ztg" bestond de
ongehoorzaamheid van Max daarin, dat
hij weigerde de door hem geteckcnde
promessen van de stad te betalen
De zaak was ml dat de stad Brussel
voor hei onderhoud der Duitsche bezet
tingstroepen een oorlogsbijdrage van 50
miljoen frank was opgelegd De Duil
sche militaire overheid had zich ani-
derzijds verbonden, alles, wat tol het
onlderlioud noodig was, in klinkende
munt te doen betalen en bij de burgers
geen soldalen in le kwartieren But-
gemeester Max had daar genoegen mee
genomen
Hij betaalde de eerste 5 miljoen en
stelde voor dc volgende 15 miljoen pro
messen van de stad beschikbaar. Toen
nu het gemeentehoofd dezer dagen ver
dere betaling weigerde, werd volgens het
Keulsche blad besloten, het voor hel on
derhoud der Duitsche soldaten noodige
le requireeren tegen afgifte van bons,
welker betaling de stad Brussel later zou
hebben te regelen
Zoo werden ook andere Belgische ge
meenten behandeld.
Een officieele Duitsche be
schuldiging ontzenuwd.
In de Memorie, door den Duitschen rijks
kanselier samengesteld (in het bijzonder
voor de Vereen igde Staten) als bijlage aan
het Duitsche Witboek toegevoegd, waren
zooals men weet, allerlei bijzonderheden
verzameld ten bewijze, dat door Belgen
wreedheden waren begaan tegen gewonde
Duitschers. Belgische vrouwen en meisjes
hadden zoo heette het daarin stervende
oi gewonde Duitschers, die zij op het slag
veld vonden, de oogen uitgestoken, en Duit
schers, die bij hen ingekwartierd waren, in
den slaap den bals aigesneden. enz. enz.
Deze beschuldigingen werden tegen de
Belgen ingebracht op gezag van iemand, ge
naamd Herman ConsteD, en aangeduid als
Zwitserscb onderdaan, die te Luik in dienst
van het Zwitsersche Roodo Kruis was g<
met hoofdzakelijk versehe koppen -en
bladeren tot pl.m. 14 dagen na hel be
ëindigen van den bielenoogst. Daarna
opstallen van al het vee. Vier tol zes
weken een rantsoen met overwegend!
bielenkoppen. Ten slotte in den nawin-
ter van af pl m. half Januari, een rant
soen met veel ingekuilde koppen en
de inkuiling goed geschieden en daarom bladeren
wordt aanbevolen het volgende zorgvul- Een moeilijkheid van dit systeem is,
Jig in acht te nemen
De kuil maakt men bij voor kern- in vas
ten grond. De breedte wordj niet
te groot genomen, bijv. 2 a 21/2 M. De
vulling moet zoo mogelijk binnen twee
dagen gescliied|eneen duur van 3 of
4 dagen is niet wenschelijk. Men neme
daarom de lengte zoo, dat men zeker is
een kuil in 2 dagen te kunnen afwer
ken. De bodem van den kuil moet bo
ven den hoogsten stand van hel grond
water liggen. Men geeft cenig verval,
tertwijl' 'liet' atan te hevelen is aan den' laag
ste n leant met draineer bui zen een. afvoer
kanaal le maken. Dc lengtezijden wor
den recht afgestoken, de korte zijden
schuin, zoodal men met een voer over
den hoop kan rijden. Bodem en zijwan
den worden met een zeer dunne laag
stroo bedekt.
Veel stroo is sterk af te keuren, omdat
er geen lucht mag worden ingesloten
I11 de vier hoeken plaatst men loodrecht
gestelae latten. Daardoor gelukt het be
ter zoo op le stapelen, dat later uitzak
ken voorkomen wordt. Men moet den
kuil hij voorkeur ook zoo maken, dat
men er aan alle zijden om heen kan
rijden. De opvolgende voeren worden dan
aan verschillende kanten gelost Men moet
trachten het voer zoo zindelijk mogelijk
bijeen le brengen. Bij het lossen is hel
zeer wenschelijk een paAr mannen op
het voeder te zetten, die het voer ge
lijkmatig verdeeleri, vasttrappen en met
de spa stuksteken
dat het nogal arbeid vraagt in een
uiterst drukken tijd. Dit bezwaar is ech
ter dit jaar wel te ondervangen. De wer
keloosheid in verschillende andere be
drijven is van dien aard, dat men wel
eenige extra "krachten zal kunnen krij
gen En dit uitstekende voer is wel wat
extra loon waard Ook is de arbeid ver
bonden aan verzamelen en vervoeren
van koppen en bladeren gemakkelijk te
leeren Bij het verzamelen van kop
pen en bladeren moet men er
naar streven deze zoo zindelijk
mogelijk bijeen te brengen. Dit
geschiedt het best indien men voor het
vervoer koppen en bladeren met hooi
vorken op kleine hoopjes laat brengen.
Op die wijze lean er heel wat aarde wor-
den afgeschud
Ook in bedrijven, waar men veel bieten
en weinig vee heeft, of daar, waar raeu
over veel voederbieten beschikt, mogen
dit jaar geen koppen en bladeren worden
ondergeploegd. In het eerste geval kan
men trachten dit voeder aan andere land
bouwers te verkoopen, in hel tweede ge
val kan men een gedeelte zijner voeder
bieten van de hand doen. Deze zullen ze
ker dit jaar een goeden prijs opbrengen
En nog iels anders ware misschien te
overwegen. Gewoonlijk verkoopt Zeeland
in den herfst een groot aantal kalf vaarzen,
cn jonge paarden Dezen herfst zijn de
prijzen daarvan bijzonder laag Zij die
over veel goedkoop voeder beschikken,
zouden misschien voordoelige zaken ma-
pen, die de open ruimten tusschen dpze
defensiewerken bezet hielden, lieten den
vijand naderen lot zij hem goed onder
schot konden krijgen. Artillerie en in
fanterie begonnen toen op bewonderens
waardige wijze samen te werken en be
dolven de aanvalscolonne onder een ha
gel van projectielen, welke wanorde
brachten in de gelederen van dje Duit
schers en hen noodzaakten lot een over
haasten terugtocht Deze poging is den
Duitschers op groole verliezen te staan
gekomen Zij is dan ook niet hernieuwd.
Men zal zich al eens hebben afge
vraagd of de Duitschers tegen dje stelling
van Antwerpen ook de plotseling be
roemd geworden 42 c.M -mortieren zul
len doen brommen Uit Maastricht ver
neemt „Het Vaderland" dpor iemand, die
uit Luik daar aankwam, dat daar zes van
die kanonnen waren aangekomen, die
naar de Scheldeslad zouden worden ver
voerd
Ook ten Oosten van Antwerpen blijkt
de herleefde roerigheid der Duilsche
troepen in België Ook Moll hebben ze
bezet.
Deze plaats ligt aan de spoorlijn van
Antwerpen over Lier, Heerenthals en
Gheel eenerzijds naar Eindhoven en recht
door naar Weert en Roermond Van alle
kanten willen de Duitschers Antwerpen
dus afsluiten. Het spreekt van zelf, dal
de in-sluiting nog vrij gebrekkig is In
hoe ver deze ondernemingen waarlijk de
voorbereidselen tot een formeel beleg
zijh, moet worden afgewacht Het schijnt
niet waarschijnlijk, dal zij dit in dit stadi
um van den oorlog zullen beginnen
Waarschijnlijk willen ze zoo doende
trachten, de actie van het Belgische leger
te beperken, dal hun vooral, als de in
Frankrijk staande legerkorpsen naar Bel
gië terug moeten trekken, het vuur na
aan de schenen zou kunnen leggen
De N. R. C. verneemt uit Eindhoven
Hij had verklaard, tijdens het beleg van
Luik in iet hospitaal aldaar naar Duitsche
vrienden van hem te hebben geïnformeerd,
en daar was hem door den Belgischen chef
van het hospitaal medegedeeld, dat ann-
gaande hen niets kon worden medegedeeld,
omdat reeds verscheidene Duitsche soldaten
begraven waren, die men moedernaakt had
gevonden, zelfs zonder den metalen herken
ningspenning, dien iedere soldaat om den
hals heeft. Men had hem daar ook verhaald
van het oogen-uitsteken, en 0. a. ook dat ge
vangenen door de Belgen de beenen waren
afgezaagd, de ooren afgesneden en tal van
andere afschuwelijke gruweldaden meer.
Thans blijkt uit een rapport van het
hootd der politie te Bazel, dat van dit alles
geen woord waar is.
Er bestaat wel is waar een persooD van
den naam Herman Consten (hij heeft in
Bazel gewoond), maar deze wis niet in
dienst van het Zwitsersche Roode Kruis.
Verder is hij geen Zwitser, maar een slecht
bekend staand Duitscher, die sedert 2 jaar
onder politietoezicht stond als verdacht van
verschillende bedriegerijen. Hij had te Bazel
een agentuur van verdachten aard, en 9tond
den laatsten tijd onder verdenking een
Duitseh spion te zijn. Alleen tusschen 9 en
14 Augustus is hij buiten Zwitserland ge
weest, maar bet is absoluut onmogelijk, dat
hij in Luik is kunnen wezen toen de stad
belegerd werd. Op 19 September i6 hij
Zwitserland uitgezet.
Het geDoemde hoofd der politie voegt er
aan toe, dat Consten een persoon is, wiens
crediet in materieel en moreel opzicht ge
lijk nul is.
In T u r k ij e.
Ta Iaat en Halil bei, de minister van bin-
nenlandsche zaken en de voorzitter van
de Kamer in Turkije, hebben een vergeef-
sche reis naar Boekarest gedaan. Daar
onderhandelden ze met de regeering Van
Roemenië omlrent een belere gebieds-
verdeeiing ten aanzien van het ollomaan-
sche rijk sinds den vredie van Boekarest
Men kan er van op aan, dat die bespre
kingen in de eerste plaats de eilanden
kwestie in de Egeïsche zee betroffen Dat
Turkije de meeste blijvend aan Grieken
land moet afstaan, kan het maar niet ver
kroppen. Meu weet overigens, dat het
Helleensche rijk deze niet alleen, na ze
veroverd le hebben, voortdurend' in bezit
heeft gehouden, zoodat de lijdelijke toe
stand slechts bestendigd wordt, maai' dat
hel bovendien die, welke, aan den mond
van de Dardanellen gelegen, krachlens
besluit der groole mogendheden aan Tur
kije moest afslaan, eveneens nog onder
zijn hoede heeft
Ti Iaat hei is het hoofd der Jong-Turk-
sche, dal is de regeeringspartij, in da', rijk.
Zij bereidt zich voor, zoo mogelijk, en
noodig krachtig in Le grijpen ten aan
zien van den huidigcu oorlog.
ITel ottomaansche leger is gemobili-
erd, maai- tegen Griekenland kan dit
weinig aanvangen, daar beide rijken geen
gemeen schappelijke grens meer hebben.
E11 Boelgarije wil geen Turksche strijd
macht ongehinderd door de strook van
zijr. grondgebied laten trekken, dat Tur
kije van Griekenland scheidt.
De openbare meening en ongetwijfeld
ook die van de machthebbers is op dc
hand van Duilschland en Oostenrijk. M: 11
Leeft liet er voornamelijk op Rusland voor
zien Dc plannen van «lil rijk ten opzichte
van Armenië vertrouwt men le KonstanG-
nopel niet, evenmin als betreffende den
toegang tol de Zwarte Zee door Bosporus
en Dardanellen Zoo ernstig vreest men
daar do Slavische macht, dal den bladen
verboden werd, den Russischen naam
St. Petersburg (Pctrograd) te ge
bruiken.
Ook Engeland staat bij dc Timken niet
in een goed blaadje Dc behandeling, die
dit rijk Egypte deed ondergaan, zette
kwaad bloed. I11 naam tot Turkije be-
hoorend, moest de bevolking hel aanzien,
dat ze door de regeering aan de Theems,
evenals de andere deelcn van het rijk
in den oorlog legen de middel-Europee
sche staten werd meegesleept.
Wel protesteerde de chedive en wei-
jert hij, uil Konslanliuopel, waar hij tij
delijk vertoeft, terug te kceren. maar wat
kon dit helpenZelfs heeft Engeland
troepen uil Indië naai* Egypte doen ko
men om de gaten le vullen, ontslaan,
doordat soldaten van daar naar Europa
werden vervoerd. Toen hebben zeelieden
van de lijn, met welker booten die
ransporten zouden plaats hebben, gewei
gerd, zich daartoe te leenen en in 'islami
tische bladen is deze handelwijze toege
juicht. Men vergete immers niet, hoe dil
alles hoofdzakelijk een geloofskwestie is
de gcloovige mohammedanen tegenover
den „Kaffir".
En dien ïnohammedaanschen 1 rots heb
ben de Britten meer gekrenkt Ze verno-
den o.a. onlangs het vertrek van een ka
ravaan naar Mekka Toch begrijpt men,
dat hel juist dit volk met zijn miljoenen
mohamniedaansohe onderdanen in Voor-
Iiicïic er alles aan gelegen is, met hel ka
lifaat op goeden voet le blijven. Wel werd
nog niet van onlusten of ernstige onte
vredenheid 0111 die reden gehoord, maar
men zal goed doen, de mogelijkheid daar
van in 't oog le houden.
Zooals hel Turksche leger gedurende
achter ons liggende jaren door Duitsche
officieren werd opgeleid en gedrild, zoo
stond lum zeemacht onder toezicht van
Engelsclie bevelhebbers. Het hoofd van
aeze marine-missie was admiraal Limpus.
Deze hoeren nu hebben hun taak neerge
legd Volgens berichten van Duitsche zijde
tennisten zc meer dan dat ze zich aan
hun eigenlijke taak wijdden Men in
sinueerde, dat het voor hen van belang
was, het materiaal van de Turksche vloot
maar liefst in verwaarloosden staat te
houden. De begeerte is begrijpelijk van
hun standpunt, ofschoon ze daarmee met
de door hen op zich genomen plicht in
botsing kwamen. In hoever deze bewerin
gen waar zijn, is bovendien niet 11a té
gaan. Van aen ijver en de kennis, door
von der Goltz pasja en zijn officieren
gedurende geruinien tijd aan de hervor
ming en verbetering van de ottomaanscne
verdediging te land besteed, heeft men
gedurende den Balkan-oorlog bitter wei
nig bespeurd De Turken schijnen uu een
maal lastig materiaal om te bewerken.
Maar hoe dil ook zij, de Engelsche
missie is door de Porte ontslagen.
Hoe zit het nu met haar vloot? Afge
zien van een enkelen, snellen en kranig
bestuurden kruiser heeft ze in den laat
sten oorlog weinig tot stand gebracht Bo
vendien nam hel Britsche legerbestuur
hvee oorlogsschepen, die op een Engel
sche werf voor rekening van Turkije wer
den gebouwd en voor een deel zelfs al
betaald waren, in beslag Daarentegen
zochten »naar men zich herinnert de twee
Duilsche oorlogsschepen „Goeben" en
Breslau' in de Dardanellen een toe
vlucht voor de op de loer liggende Engel
sche en Fransche bodems. Men zei, dat
hel ottomaansche marine-beheer die sche
pen zou aankoopen. Voor de Turksche
macht zou dil een aanzienlijke verster
king beduiden, al kwam van Fransche zij
de dc schampere opmerking, dat de Tur
ken niets aan de „Goeben" zouden; hebben
zonder dc Duilsche bemanning, daar de
inrichting van dit schip zoo ingewikkeld,
is, dat personeel, dat met de behandeling
daarvan niet vertrouwd is, er niets mee
weet aan te vangen.
En zou de ottomaansche regeering ze
overnemen, dan moest de Duitsche be
manning ze natuurlijk verlaten. Dil nu
schijnt niet te zijn gebeurd, maar of de
„Goeben" en de .Breslau voortaan tot
de vloot der Turken behooren is evenmin
duidelijk
De iaatste dagen werd bericht, dat ze
in de Zwarte Zee oefeningen hielden.
Daar kunnen ze een bedreiging voor de
Russische oorlogsvaartuigen vormen. Ze
zijn dus blijkbaar niet ontwapend, wat
locli had behooren te geschieden, als ze
werkelijk maai- alleen in Turksche wa
teren zich voor vermeestering of bescha
diging door Engclschc of Fransche
scheepskanonneü of torpedo's hadden wil-
