MimiBURGSCHE COURANT.
1^7* Jaargang.
Zaterdag
26 September.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
N*. 227
1814
Dui ooarnat vtraohyat 4-igtlyki, met aitioadtriag tu Zo*» e* ïstitiagaaj
p \tn per kwartaal, zoowel voor Middelburg alt roor alle plaatie* is Neder laad fraaoo pp. 11.251
Aizoaderlijke nmmeri koate* 5 eest.
A«tv«rfceafciöa by abouemeat op voordeelige voorwaardea.
Proipeotuceea daarra* zij* aan het bureau te bekome*,
Alverteatiëa roor het eeretvolgeade summer moote* dea middage Tóór ssz
aax bet bureau bezorgd sya.
Adverteabê* H 20 seat per regel! By aboasemeBt veel lager. Geboorte-, dood- e*
alle aadere familieberiobte* ea Daakbstuigiage* va* 17 regelt i 1.50 elke regel net;
20 oeat. Beolamei 40 oeat per regel. Groote lettert aaar de plaat*, die xy iaaemea.
Tot de plaatiiag tb* adverteataëa ea reclame*, aiet afkomstig ait Z e 1 a a d, betreffarèQ
Saadel, Nijverheid ea Geldwezea, ie gerechtigd het Alcemeea Adverteatto-BttrwiS
A. UH IiA HAR Ai., N.Z. Voeroirfwal 306, 4meterdam,
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
Zü, die zich tegen 1 October a. s.
op ons blad abonneeren ontvangen
de nog in September verschonende
nommers gratis.
De onderzeeërs.
Geen van de drie nabij onze knst ge-
torpilleerde Engelsche kruisers heeft ook
maar één schot kunnen lossen op den
onzichtbaren aanvaller. Met hun prach
tige kanonnen zijn die drijvende forten
gezonken als steen.
Nu mogende Engelsche bladen schrijven
dat het verouderde kruisers waren, waar
van het verlies niet veel beteekeut, maar
ze hadden dan toch kanonnen bij de
vleet, en die meedeeling maakt niet onge
daan dat ze achtereenvolgens gezonken
zijn door de aauvallen vau één onder
zeeër, en dat aan drie ultra-moderne
dreadnoughts precies hetzelfde zou kunnen
zijn overkomen, als ze zich zoo ver ge
waagd hadden.
Durven die niet zoo ver
Maar voor onze eigen vlootplannen
en daar denkt ieder van zelf nu aan
telt zeker ook de belangrijke factor mee
dat het verlies van een of twee groote
schepen voor een kleine vloot van zes
dreadnoughts zoo'u verlamming zal be-
teekenen, dat men zich wel ter dege
mag afvragen, of mén ooit met zoo'n
plan mag beginnen.
KLEEDING VOOR BEIIOEFTIGEN.
Van hel bestuur van het Vrouwenco
mité alhier ontvingen we de volgendei
meedeeling
Door hel bestuur van het Vrouvven-
comilé is, op initiatief der eere-voorzit-
ster mevrouw M. van den Brandeler—
Klem, hel voornemen opgevat het ver
zamelen van kleedingstukken voor be-
hoeftigen ter hand te nemen.
Immers nu de winter nadert, zal
meer en meer de behoefte aan goede
kleeding en goed schoeisel gevoeld, wor-
'den, waaraan slechts zeer onvoldoend^
zal hunnen worden voldaan in dje ge
zinnen, wier spaarpenningen voor de on
middellijke djagelijksche behoeften zul-
Diiitschland "houdt heel oot vot
ii(Y-£.v. I/w.f ci>1 ervnrifi. oennnpn lli Ha „7
eigen vloot van groote schepen in de
havens. Het weet dat het de mindere in
aantal is, tegenover de Engelsche vloot.
En de gebeurtenis aan onze kust geeft
een krachtige rechtvaardiging van de1
Duitsche taktiek om te trachten de En
gelsche vloot door aanvallen niet klein
materieel gestadig aan te verminderen.
Al zou die brutale onderzeeër ook in den
grond geboord zijn wat zou dat dan
nog Er blijven er nog genoeg over voor
nieuwe aanvallen.
We hooren natuurlijk niet wat voor
invloed de gebeurtenis heeft op de be
manning der Engelsche vloot. Het kan
echter niet anders of de gedachte, zoo
in eens naar den bodem der zee gezonden
te worden, moet ontzenuwend op haar
werken.
Dat zijn alle geduchte nadeelen.
Maar mag men daaruit de conclusie
trekken, dat het stelsel van groote sche
pen voor goed veroordeeld is?
Men zij voorzichtig in 't trekken vau
die conclusie.
Want al zou Engeland nog meer
groote schepen door den aanval van eeu
onderzeeër verliezen, dan nog heeft het,
juist door het gebruik van groote schepen,
het niet te onderschatten voordeel, dat
het daardoor aan de Engelsche koop
vaardij de vrije vaart op de wereldzee
waarborgt, terwijl geen enkel Dnitsch
handelsschip zich op zee waagt, en zich
ook niet kan wagen omdat de Duitsche
vloot zich nood gedwongen aan de taak
van beschermer der eigen handelsschepen
heeft onttrokken. Het klein vlootmate-
riaal, dat Dnitschland uitzendt, kan die
taak niet overnemen.
Dat Engeland nu vrij wel ongestoord
kan uit- en iuvoeren, en zoo zijn nijver
heid lean in gang houden en zijn bevol
king kan vrijwaren voor gebrek, dankt
het aan de actie van zijn groote schepen,
wier aanwezigheid op de Noordzee de
Duitsche vloot deed binnen big ven.
Vergelijk daarmee den toestand in
Dnitschland, waar de stoomschepen wer
keloos in de havens liggen en waar geen
stuk kan worden uit- en ingevoerd over
zee.
Of daarmee nu voorgoed beslist is dat
't groote-schepen-stelsel nu toch je ware
blijft?
Neen, evenmin.
We hebben alleeu willen wijzen op een
factor die gewoonlijk vergeten wordt bij
de thans zoo vaak gehoorde bewering
dat nn voorgoed het gebruik van groote
schepen veroordeeld is.
Het zal nu moeten worden afgewacht of
en in hoeverre de gebeurtenis van deze
week de feitelijke heerschappij der Engel
sche vloot op de Noordzee zal vermin
deren, zoo sterk zal verminderen dat ook
dc Duitsche scheepvaart er lucht door
krijgt. Engeland heeft nog zooveel andere
oorlogsbodem?!
deze eerste levensbehoeften zich om
hulp te wenden bij het comité tot
steun hier ter stede.
Daarom wendt de kleedjngscommïs-
sie, uil hel Vrouwencomité, onder voor
zitterschap van mevr. v. d. Brandeler
Ivlem gevormd, zich tot de meer gegoe
de ingezetenen van Middelburg mei
dringend verzoek ondier- en bovenklee-
ding of stoffen tot het vervaardigen;
daarvan aan haar te willen afstaan; ook
schoeisel is zeer welkom. Voor mogelijk
verstellen of vermaken en voor het ver
vaardigen van kleederen uit geschonken'
stoffen neemt de commissie de zorg op
zich.
Dit zal zooveel mogelijk geschieden
door betaalde werkkrachten, als werkver
schaffing; gaven in geld, die het daar
toe n.oodige fonds zullen vergrooten,
zullen daarom zeer gewaardeerd wor
den
De regeling vau de uitdeeling der klee
dingstukken zal in samenwerking ge
schieden met het comité tot steun alhier.
Hel magazijn der kleedingscommissie
is gevestigd in de voormalige boekwinkel
van v. Bent hem en Jutting, hoek Nieuvv-
straat en Kortedelft, daartoe welwillend;
door de gemeente afgestaan.
Gaarne worden aldaar kleeren enz.
ingewacht, Dinsdags, Woensdags^ en Vrij
dags van 10—12 en van 2—4. Gaven in
geld gelieve men te zenden aan mevr.
Snijders van der Harst, pennimjgmeesle-
resse van het Vrouwencomité.
Het bestuur van bet -Vrouwenoomité.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Verboden van uitvoer.
Een buitengewone Staatscourant gister
avond halftwaalf verschenen bevateep
Koninklijk besluit houdende verbod van uit
voer van suikerbieteu en katoenatval.
Voorts zijn uitvoerverboden uitgevaardigd
vau briketten, lijnzaad, kool- en raapzaad,
andere oliezaden (uitgezonderd karwijzaad,
mosterdzaad en blauw maanzaad) meel van
rijst en rijetafval, meel van peul vrachten,
lijnkoek en lynmeel, raapkoek en raapkoe-
kenmeel, grondnotenkoek en grondnotenmeel,
katoenzaadkoek en katoenzaadmeel, andere
kraebtvoederkoeken, alsmede meel en alval
daarvan, gedroogde pulp en suikerpulp, ge
droogde spoeling, bostel of bierdrai en
vleeschmeel.
De uitvoer van deze artikelen is verboden
van den dag der afkondiging van dit be
sluit. De kroon behoudt zich voor, dit verbod
tijdelijk op te heffen of in bijzondere geval
len daarvan ontheffing te verleenen.
Tijdelijk opgeheven is het uitvoerbod van
cubeben.
Noodwetgeving tegen
ontruiming.
Naar de N. R. C._ meldt is de onvoldoende
werking van de wet tegen dadelijke uitwin
ning ten opzichte van gevraagde ontruiming
van huurwoningen ampel onder de oogen
gezien en behandeld in de soc. dem. Kamer
fractie, waar tot indiening van een nood-
wetsontwerp ter voorziening hierin werd
besloten. Mr. Mendels, die reeds bij de
openbare behandeling van het ontwerp in
de Tweede Kamer op bedoelde leemle
wezen heeft, zal een ontwerp met memorie
van toelichting binnen enkele dagen aan de
Staten-Generaal aanbieden.
De maispryzen.
De hoeveelheid mais, voor welker aan
voer de regesring zorg gedragen heelt, moet
zoo groot zijn, dat er alle hoop bestaat,
dat de buitensporige prijzen, welke thans
voor dit artikel gevraagd worden, zich niet
zullen handhaven. Ook zonder hetf stellen
van een maximum-prijs voor mais zal dus
het gevaar, dat varkens met tarwe en roggo
instede van met mais gevoed worden, kun
nen worden bezworen.
f 1Z e ejm ijjn en !i n® d ejSjjN o o r d z e e.
Men schrijft van deskundige zijde aan de
N. R. Ct, dat ra langdurige krachtige
stormen, zooals onlangs op onze kust in de
Noordzee gewaaid hebben, verschillende
mijnen van hun verankering zullen geslagen
zijn. De berichten van het zien van mijnen
zullen vermoedelijk veelvuldiger worden,
doch dezo moeten eerder geruststellend dax
vreeswekkend werken. De staaldraad anker
touwen der mijnen zijn betrekkelijk dun
de mijnen in open zee zijn aan de kracht
van de hooge zeeën blootgesteld, waardoor
de ankertouwen ten slotte bet zware rukken
van de mijnen niet langer kunnen weerstaan
en zullen broken De mijn komt dan aan
de oppervlakte, wordt echter tegelijkertijd
ongevaarlijk, maar zal nu tijden lang in
zee blijven ronddrijven, totdat zij aan de
kust drijtt ot tegen de rotsen (Noorsche
kusten) lek slaat en zinkt.
Sympathie.
Do vereeniging Letterkundigen heeft
aan de Ylaamsche vereeniging van Letter
kundigen een adres van sympathie gezonden,
waarin o. m. betuigd wordtdat de rampen,
die u treffen ons allen zeer ter harte gaan
dat wij geen enkel oogenblik hebben opge
houden u met de oude genegenheid te her
denken dat wij in deze leedvolle dagen met
u allen meelevenen dat wij voor zoo ver
dit in ons vermogen is, willen helpen om
de nooden, die over u gekomen zijn, te
lenigen met de ons ten dienste staande
geestelijke en stoffelijke middelen.
Een hartelijk en waardeerend antwoord
werd reeds ontvangen.
De vereeniging zou voornemens zijn, zoo
noodig, de Vlaamsche broeders o. a. te
steunen door hun kinderen gastvrijheid hier
te lande aan te bieden.
Aangeliouaen schepen.
lij de stoomvaartmaatschappij Nederland
telegrafisch bericht ingekomen, dat te
Gravesend begonnen is met de lossing van
de aan boord vande stoomschepen Celebes,
Riouw en Nias met bestemming naar Hol
land verladen huiden, rubber en maisook
de koffie zal gedeeltelijk worden gelost, en
de rijst geheel of gedeeltelijk.
Engelsche v{l u c h"t e 1 i n g e n.'
Donderdagavond ruim zeven uur arriveerde
te Oldenzaal uit Berlijn een extra-trein met
260 Engelsche dames en kinderen, die sinds
1 Augustus te Berlijn waren opgehouden.
Allen waren bij aankomst zeer enthousiast.
De Uranium Steamship Coy bood allen
broodjes aan en verraste haar met bloemen.
Te circa acht uur vertrok de trein naar
Hoek van Holland, om door genoemde
maatschappij naar Engeland te worden over
gebracht. Hand.
weeBelgische geïnterneerden
in v r ij h e i d.
De Leeuw. Ct, meldt, dat twee in Gaaster-
land geinterneerde Belgen, de heeron Edmond
Thieffry, een ordonnans per motorrijwiel van
generaal Léman, den verdediger van Luik,
en de garde civique, Lucien de Magnée,
groot-industrieel te Hasselt, zoowel op grond
van art. 13 van het Verdrag van onzijdige
mogendheden, ingevoerd bij Kon. besluit
van 22 Februari 1910, B 73, als op grond
van de „Regelen omtrent de interfering
van oorlogvoerenden en verpleegde gewon
den", door den minister van oorlog in vrij
heid zijn gesteld.
Uit Middelburg.
De nieuwe motorboot welke den veer
dienst tusschen Cortgene en Wolphaartsdijk
zal onderhouden kwam heden morgen aan de
Loskade alhier met een aantal genoodig-
den, de boot vertrok tegen 12 uur naar
Vliseingen.
De zangvereeniging „De Volkstem
alhier geelt Zondag 4 October een concert
in het Schuttershof, waarvan de opbrengst
bestemd is voor het Steun-comité.
O—
Uit Vlissingen.
Omtrent de Russen in Vlissingen
vernemen wij nog de volgende bijzonder
heden.
Maandagnacht 21 Sept. jl. ten 3 uur
werden met den trein uit Rotterdam aan
gevoerd een tachtigtal Russen, grootendeels
emigranten van de Holland-Amerika-lijn
welke door den Russischen vice-consul tijde
lijk werden ondergebracht in de wacht
kamers 3e en 2e klasse van het station,
daartoe welwillend afgestaan door den
stationchef.
Den volgenden morgen werden zy door
toedoen van den heer H. J. Tichelman
ondergebracht in een der loodsen aan de
binnenhaven te Vlissingen waar voor ligging,
dekking en .verlichting gezorgd was terwijl
zij door den restaurateur van het station
Vlissingen, den heer van der Maden, op
uitnemende wijzen weiden gevoed, deels
voor rekening van de Holland-Amerika-lijn,
deels voor het Russische consulaat.
Gisteren (Vrijdag) morgen werden zij voor
rekening van het consulaat per maibootder
Stoomvaartmaatschappij »Zeeland« naar
Folkestone vervoerd, terwijl een twintigtal
Russische Israëlieten uit België afliomstig
door de Israëlitische gemeente aldaar werden
overgenomen ter doorzending naar de Monte
fiore-iustelling te Rotterdam.
Het is de gewoonte, dat de som be-
noodigd voor de uitbetaling van bet maand-
salatis aan Belgisch loodspersoneeb, door de
Belgische Regeering geriort wordt op la
Banque de Paris et des Poys Bas te Brussel,
welke instelling het door bemiddeling van
haar filiaal te Amsterdam en de Neder-
landsche Bank overmaakt aan den ontvanger
van het loodswezen alhier.
De storting van het Juli*salaris had op
den gewonen tijd plaats gehad, doch de re
mise liet maar steeds op zich wachten.
Dat uitblijven wekte hier en daar onge
rustheid en gaf aanleiding tot allerlei gis
singen, die wel eens gebrek aan vertrouwen
verrieden in de onkreukbare eerlijkheid
onzer Duitsche naburen, aldus meldt de
„N. Z. Ct."
Intusschen heeft, de minister van het Zee
wezen, de heer Segers, langs veiliger weg
een bedrag doen remitteeren, voldoende om
alvast de helft van het Juli-salaris uit te
keeren..
Te rekenen van 1 Augustus j.l. zal voor-
loopig aan het loodspersoneel wachtgeld
worden uitbetaald, dat belangrijk minder is
dan het gewone salaris.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O. D.
Men schrijft ons uit Philippine:
Naar men mededeelt, zijn de naburige, Bel
gische grensgemeenten nog zoo vol vluchte
lingen, dat er een gedeelte van naar Enge
land zal gezonden worden.
Waterschapsbenoemingen.
Bij Kon. besluit zijn benoemd in de pro
vincie Zeeland
tot gezworene van den polder Oude van
St. Philipsland. I. Hage, te St. Philipsland,
tot dijkgraaf van het wuterscbap St. Maar
tensdijk, A. Geluk, St. Maartensdijk, tot
plaatsvervangend dijkgraaf van het water
schap Ooster Zwake.A. van Dijke, te 's Gra
venpolder.
KERKNIEUWS»
Ned. Hervormde Kerk.
Beroepen te Kolderveen J. Stehouwer cand.
H. I. Ambacht.
Bedankt voor Noorden P. Kreyt, Gouderak
POLDER WALCHEREN.
In hel polderhuis in de Abdij alhier
werd hedenmorgen te erf uur eene ver
gadering gehouden van het polderbe
stuur van Walcheren onder voorzitter
schap van den heer A. AV. Berdenis van
BerJekom.
Aanwezig waren 17 commissarissjen en
4 raden
Afwezig de commissaris mr. P. Die-
lemam.
Onderzoek geloofsbrieven.
Aan de orde was eerst het onderzoek
der geloofsbrieven van de herkozen le
den, de heeren jhr. mr W. H. Snouck
Hurgronje, J A. Zip, mr. P. Dieleman,
D. Kodde Lz., P. de Visser en W A.
de Rijcke.
De voorzitter benoemt tot ledenvan
de commissie tol onderzoek der geloofs
brieven de heeren J. Kodde, K Allaart
en mr J A Heijse
Bij monde van den heer Heijse deelt
de commissie mede, dal zij voorstelt de
bovengenoemde heeren toe le laten.
Aldus wordt besloten.
De voorzitter wenscht de opnieuw
benoemde commissarissen geluk en be
veelt hen opnieuw de belangen voor
den polder aan
Vervolgens wordt bij loling beslist,
dal de heer J. de Visser in deze verga
dering het eerst zal stemmen.
De notulen der vergadering van 4
April worden hierop voorgelezen en
goedgekeurd.
Polderrekeniug 1913
Als nu werd behandeld do rekening
van den polder over 1913, die aanwijst
in ontvang f 264.855.85 en i.n uitgaaf
f 266.353 94 alzoo een kwaad slot van
f 1500.09
De commissie voor het nazien der re
kening, bestaande uit de heeren J. die
Visser, jhr P J. Boogaert en J Cevaal,
deelde mede, dal zij <Ke rekening nauw
keurig heeft onderzocht en met de
daarbij behoorfcnde bescheiden heeft ver
geleken en dat tegen een en ander bij
haar geen bedenkingen zijn, gerezen,
waarom zij adviseert de rekening goed
te keuren.
Aan deze rekening ontleenen wij nog
de volgende cijfers Hel gewoon dijk
geschot bracht op f 224.670, uitgegeven
werd voor gewone werken aan de Noord-
watering f 74.029.50, Oostwatering i
f 8 306 02, Zuidwatering f 13 046 221/. en
Weshvatering f 29.982.16V2, alzoo te sa
men f 125.363 91
Aan buitengewone werken werd niets
uitgegeven en voor herstel van storm
schade aan de Noordwatering f 7 139.38
en Zuidwatering f 808.73 of totaal
f 7.948 11 Voor de straat-en zandwegen
werd aan gewone werken uitgegeven
f S.S84.551/2 en aan buitengewone wer
ken f 386 94 Aan renten werd betaald
f 32.823 18 en aan aflossingen f 4» 900
in ontvang t 26-1.853.85 en in uitgaaf
De rekening wordt zonder stemming
goedgekeurd.
Va s t s t e 11 ing Dij kgescho t.
Het dagelijksch bestuur stelde voor hel
gewoon dijkgeschot te bepalen voor 1915
op f I4;per H A. schotbaar land en
f 5.80 per H A. vrijland
Om de commissarissen in staal te stel
len hierover te beslissen heeft het da
gelijksch bestuur voorloopige ramingen
doen opmaken van de kosten der wer
ken, welke in 1915 aan de verschillen
de wateringen des polders beboeren te
worden uitgevoerd. Voor de gezamenlij
ke werken in de vier wateringen is uit
getrokken f 106.000. tegen f 123 000
voot 1913 en f 110 000 voor 1914 On
der het cijfer van f 106.000 is begre
pen v oor n ieu wen aanleg- Noordwatering
f 21050, Oostwatering f3100, Zuidwate
ring f. 4000 en Weslwatering f 5100, of
zamen 8 36.850 Voor gewoon onderhoud
blijftVilzoo een bedrag van f 69.150, waar-
Van voor de Noordwatering f 45.150 en
voor de overige f 24.00 0 Verleden jaar
werden deze cijfers geraamd f 66 930,
f 42130 en f 21 800
Alle voor nieuwen aanleg genoemde
werken moeien beschouwd worden als
voorIze Hing van werken in de laatste
jaren geregeld in de ramingen voorko-
'mende.
Voor onderhoud der hoofden op d|e
stranden van de Noordwalering (Noor
der en Zuiderslrand) is f 11 000 ge
raamd, voor onderhoud der staketwer-
ken aan den Westkapel sclien zeedijk
f 4500 en voor de paalhoofden aldaar
met bestorling f 5000
Tol verbetering van den waterafvoer
wordt f 6000 aangevraagd voor liet del
ven van den Veerschen watergang in de
Ooslwatcring. Voor rente en aflossing zal
in 1915 f 80.739.35 noodig zijn
De schulden van den polder zullen
op 1 Januari 1915 bedragen f 812 700
in 1915 zal f 44.750 worden afgelost.
De totaale uilgaven worden geraamd
op f 246 581, waaronder voor herstel
stormschade f 12.750, de ontvangsten
zonder dijkgeschot worden geraamd^ op
f 21 935, zoodat er f 224 646 te kort
komt. Dit bedrag nioet uit het dijkge
schot worden gevonden. 15433 schot-
baar land ad f 14 levert op f 216062 en
1480 vrijland ad f 5 80 f 8581, of samen
juist f 224.646.
Dezelfde commissie als bij dc rekening
genoemd, rapporteert dat zij zich met
de in dit voorstel opgenomen globale