MIDDEL
DE FRANSCHE HOEVE.
157* Jaargast»
Woensdag
23 September.
BINNENLAND.
FEUILLETON,
Uit Start en Provincie.
I'. 224
1Ö14
D*i« ooaraat viriohjjat 4 a g 1 ij km»t aitioadirïag m Zo*: F««it4agoa|
PriJa par kwartaal, ioowal roor Middelburg ala voer alle plaatia* ia Naiarlaad fraaoo pp. 11.261
Aiioadarlijke ammmara koitaa 6 oaaL
AdTartaatiöa bij aboaaemeat op Toordeeliga Toorwaardaa.
Proipeotaaiea daarna zija aaa bat bnreaa te bekomt**
&4vorte*tiëa yoor bet aeratvolgeada aummer moetea dea middags TÓór ééa uur
aaa bat bureau bezorgd zija.
Adrartaatifia i 20 aaat par regel! Bij aboaaemeat vaal lager. Geboorte-, dood- ea
alle aadara familieberichte* aa Daakbatuigiagaa raa 17 regels 1 1.60 elke regal mees
20 oeat. Beolames 40 oaat par regoL Groota letters aaar da plaats, dia zij iaaamaa.
Tot de plaatsiag vaa adrarteatiSa aa reolames, aiet afkomstig uit Z e a 1 a a d, betreffead|
Haadel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alfemeea Adrerteitie-Biresl
A. IIC3 LA KAB Ah, N.Z. ToarbUYwal 266, Aauterduu
Zij, die zich tegen 1 October a.
op ons blad abonneeren ontvangen
de nog in September verschijnende
nommers gratis
ONZE NEOTRALITEIT.
We hopen van harte, en verwachten ook
niet anders, dan dat onze regeering de
bommengooierij ïu Maastricht zal beschouwen
als een feit, dut, boe ernstig en betreurens
waardig ook, slechts de daad is van een
behoorlijk dotn en onvoorzichtig individu,
maar die op eigen houtje handelde. En niet
als een daad van een der oorlogvoerende
staten.
Wanneer het mocht worden vastgesteld
welke vlieger deze bommen gegooid beett,
dan zal er alle reden voor zijn om bij de
betrokken regeering krachtig aan te dringen
op strenge bestraffing van die roekelooze
daad en op vergoeding der aangebrachte
schade. Aan een ongeluk kan bijna niet
meer gedacht worden, nu bet blijkt dat er
twee bommen zijn geworpen.
Dat het gedaan werd boven een neutraal
land kan alleen verklaard, maar zeker niet
verdedigd worden, door een, voor een vlieger
onverantwoordelijke vergissing in berekening
van de plaats waar hij was Dat het ge
beurde boven een open stad zonder verde
diging, maakt de zaak nog erger.
Wie het geweest is, z 1 men niet dadelijk
kunnen vaststellen. Het feit dat gister een
Fransche vlieger ook in Düsseldorf is
geweest, zou kunnen doen vermoeden dat
hij ook boven Maastricht heeft gevlogen
Maar het kan evengoed een ander zijn
geweest.
Maar het gebeurde geeft in ieder geval
een zeer gegronde a-inleiding om aan de
oorlogvoerenden dringend te verzoeken hun
vliegers en luchtvaarders te gelasten, het
luchtruim boven ons grondgebied te ver
mijden. Er zijn reeds verscheiden malen
eetige van die toestellen van oorlogvoeren
den boren ons land geconstateerd Zelfs twee
maal een Zeppelin, een bij Nijmegen en een
bij Bergen op Zoom. Laten die nu maar
weg blijven. Er moesten anders nog eens
meer van die gevaarlijke vergissingen be
gaan worden.
Een neutraliteitskwestie van geheel ande
ren aard wordt aan het licht gebracht door
het op ons bulletin van hedenochtend en in
-dit nummer onder telegrammen vermelde
bericht uit Londen, betreffend bet verbod
van invoer van suiker uit Nederland in
Engeland.
Als reden van dit verbod wordt genoemd
de ontdekking dat in weerwil van het in
ons land uitgevaardigd uitvoer-verbod van
suiker, sommige Duitsche kooplieden er toch
in slagen, door bemiddeling van Nederland-
sche kooplieden, hun product in Engeland
van de hand te doen.
Het is een betreurenswaardig feit. Door
-de handelingen van enkele handelaars wordt
onze suikerindustrie zeer gevoelig getroffen
door deze afsluiting van een afzetgebied.
Terwijl onze regeering bovenmenschelijk
werkt om toch maar de tallooze moeilijk
heden die de ligging van ons land voor den
handel veroorzaakt, op te lossen, wordt door
enkele handelaren dat werk weer voor een
deel te niet gedaaD.
Er was dus alle aanleiding voor de
waarschuwing in de troonrede
>Waar ons volksbestaan eischt, dat
de buitenlandsche handel, voor zoover
de omstandigheden toelaten, doorgaat,
behoort iedere handelaar zich bewust
te zyn, dat zelfs de schijn behoort
vermeden te worden, als zou in en
door den Nederlandschen handel partij
getrokken worden voor een der oorlog
voerende mogendheden boven andere."
Deze ernstige waarschuwing is blijkbaar
door sommige bandelaars genegeerd.
We hopen cut ODze regeering, die in
zooveel andere opzichten door haar vinding
rijkheid onzen handel en industrie heelt
geholpen, ook nu er in slagen zal voor de
Nederlaudsche suikerindustrie dat afzetge
bied terug t« krijgen. Maar we hopen ook
dat men in handelskringen algemeen wat
meer aandacht zal schenken aan die ver
maning in de troonrede.
DE BONI TE MAASTRICHT.
Omtrent het vliegtuig, dat te Maastricht
in den tuin van den heer Graaflaud een
bom wierp, wordt nog gemeld, dat het
van Z.-W.lijke in N.-Olijke richting vloog.
De militairen schoten er op.
De bom maakte in den tuin een gal
met een middellijn van 1 50 M. en een
halven meter diep. Een deur in. de buurt
van hel gat was 17 maal doorboord Boo-
men zijn half doormidden en de keicu
zijn tol op een dak gevlogen, terwijl andere
over de muren in de tuinen aan weers
zijden terecht kwamen. Alle ruiten, ook
op de binnenplaats (ruim 100) zijn gebro
ken.
De familie, die in een binnenkamer, uil-
ziende op de binnenplaats, aan hel ontbijt
zat, werd door een vreeselijken knal opge
schrikt. De scherven der ruiten vlogen in
de kamer en de familie vluchtte de straal
op. De dienstmeid, die uil de keuken
kwam, werd op den grond geworpen en
een paar meter ver weggeslingerd.
Een muur op 30 meter afstand werd
beschadigd. De militaire en burgerlijke
autoriteiten waren spoedig ter plaatse.
Niemand kon juiste inlichtingen geven
ran welke nationaliteit de vliegmachine
was.
Volgens het N. v. d D. heeft de vlieger
niet één, maar twee bommen uitgewor
pen.
De ontploffing aan de Brusselschcstraal
is veroorzaakt door de tweede, de eerste
is neergekomen op de vlak voor het ge
slicht Calvariënberg gelegen weide, maar
niet ontploft. Zooats men weet, woruen
op hel oogenblik in het gesticht nog ver-
ROMAN NAAR HET DUITSCH.
van
LOUISE WESTKIRCB.
„En tot dank en belooning heb je haar
heb je haar in het water hier
ging Voss voort. Hij gorgelde, hij sisje,
de opwinding snoerde hem de keel toe.
„Burgemeester Brinkmeier, op den avond
voor je trouwdag heeft iemand hier in
het wilgenboschje geslaan heeft de
■deern gezien en ook joul Burgemees
ter Brinkmeier, vandaag haalt de gen
darm je met smaad en schande
Hij krijschte. Maar nu hield hij plot
seling op en deed een sprong achter
waarts. Briakmeier had zijn arm opge
heven, beide armen. Afgrijselijk was de
blik van zijn wijd opengesperde oogen.
„Het helpt je niks, al vermoordt je
mij ook evenals de deerne!" kefte Luer
ke op een veiligen afstand. „Hel helpt
je niks, want hij blijft toch in leven, die
je gezien heeft. Die houdt zijn mond niet
Op 't oogenblik weten er zeker al tien
men schen van af. En ik ga met hel pro
tocol naar het gerecht- Mij zal geen moei
te te veel zijn als ik jou maar eindelijk
te pakken krijg, jij valsche, gluiperige
séhéiaene gewonden verpleegd, waarom
de 5 Roode Kruisvlaggen op het gebouw
wapperen.
Wat de tweede bom betreft, het is won
der, dal alles zoo goed is afgeloopen. Tien
huizen verder wera een stuk plaveisel
van 5 K G op den zolder gevonden.
De vliegmachine vloog zoo hoog en het
weer was zoo nevelachtig, dat men haar
nauwelijks zien kon, laat staan de natio
naliteit herkennen
De projeclieien waren vrij lange, rouöe
granaten met spitse punt Bij de ontplof
fing was de slag zoo hevig, dal, naar
iemand uit "de buurt mededeelde, ie
mand in den Haag, met wien hij juist
intercommunaal stond te telefoneercn,
hel geluid hoorde.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Kiesrechtvraagstuk.
ïn antwoord op de betrekkelijke vraag
van den heer Albarda, heeft de minis
ter van binnenlandsclie zalven medege
deeld, dal een welonlwerp in voorberei-
is, strekkende ter voorkoming van verlies
van kiesrecht als gevolg van de tegen
woordige buitengewone omstandigheden.
Aangehouden schepen.
Naai* men aan de N R. C. meldt, is
de Rijndam weer uit Falmouth vrijgela-
latenen voor zoover men weet, is niets
uit Jiet schip genomen Ook zijn geen
passagiers moeten landen. Vermoed
wordt, dal de aanhouding op een misver
stand berust-
De Stand, meldt, dat hel antirev. week
blad Nieuwe Hoogeveensche Courant in
liet nummer van 2 Sept. een artikeltje
had opgenomen, waarin naar aanleiding
van het uitrukken der militairen op Zon
dag, het uitbetalen van soldij op dien dpg
en het houden \an appèl juist op het
aanvangsuur der godsdienstoefening, ge
vraagd werd, of zulks noodzakelijk was.
Per garnizoensorder is nu aan de man
schappen verboden hel lezen van de
Nieuwe Hoogeveensche Courant in kan-
tonnementen en op wachten.
Lading uit Duitse he schepen in
Antwerpen.
Hel ministerie van buitenlandsche za
ken brengt ter kennis van belanghebben
den bij goederen aan boord van de te
Antwerpen vastgelegde Duitsche s.s Atlo,
Bellona, Delia Porlimao en Theseus, dat,
blijkens mededeeling van den consul-ge
neraal aldaar, met de lossing dezer sche
pen is aangevangen.
In aansluiting aan het bericht in. de
Nederlandsclie Stel van 9 dezer, brengt
hel ministerie \an buitenlandsche zaken
ter kennis van belanghebbenden, dal blij
kens mededeeling van den consul-gene
raal te A nlwerpen de militaire over
heid machtiging heeft verleend lot vrijen
uitvoer van alle goederen die zich voor
Nederlandsclie rekening aan boord van
hel aldaar vastgelegde Duitsche stoom
schip Gneisenau bevonden. (Slct
Distributie van graan en meel
De minister van landbouw, nijverheid
en handel maakt bekend, dal het Rijks
bureau voor de distributie van graan
en meel van af heden is gevestigd
Prinsessegrachl No 2a in den Haag, (Te-
lephoonnumuier Haag 8488en 8192
(Slct).
Gist.
Naar men verneemt is men aan de
Gist en Spiritusfabriek te Delft er in
geslaagd ui! melasse gis} te kweeken
Daar de melasse geheel in handen is
kan een combinatie, waarin geen der
Schiedamsche fabrieken is opgenomen,
zal door het lijdelijk gebrek aau granen
de Schiedamsche gist haai* afzelgebied
verliezen, en slaat het te vreezen, dat
liet branderijbedrijf te Schiedam van den
oorlogstoestand een blijvend nadeel zal
ondervinden.
Noodbrood
Konden de bakkers en hun klanten
te Amsterdam totnogtoe hakken en eten
an gewoon brood of noodbrood naar-
verkiezing, thans heeft de burgemeester
voorgeschreven dal met ingang van Vrij
dag 25 September a s het gebuild tar
wemeel voor de broodbereiding niet an
ders zal mogen gebruikt worden gebruikt
dan gemengd met rijslemeel in verhou
ding van vijfzesde gebuild tarwemeel
en eenzesde rijslemeel
hond!"
Rrinkmeier leunde op een wilgentak,
wanl zijn stok was hem ontgleden Zijn
gelaat was weer kalm, hoonend.
„Ja maar, je krijgt mij niet te pakken."
„Dat zullen wij zien!'
En Luerke rende door de verdorde
heide als vluchtend naar Scharrabeek.
Toen hij nog slechts een huppelend
stipje in de strakke rust der eindelooze
ruimte was, veranderde de uitdrukking
op Brinkmeiers gelaat Er sprak half ver
bazing, lxalf medelijden juit de als uit hout
gesneden trekken
„Dan is het dus heden werkelijk en
waarachtig de betaaldag'
Hij bukte zich met moeite om zijn
stok op te rapen en keerde zich nog een
maal naar hel water toe
„,Hel is je recht, Annmarei Ik heb
het altijd wel geweten dal jij dat eens
zoudt vorderen. Jij waart altijd een reso
lute deern en geneerdet je niet je el
lebogen te gebruiken Daai-oni moest je
ook van mijn pad af' En nu komt het
mij voor, dal ik van jou pad af moet
Wij zijn dus quite."
Op zijn slok leunend, wandelde hij
langzaam door hel veen terug Hoe ver-
frisschend de koele voorjaarswind ook
over de vlakte streek, het ademhalen
viel hem moeilijk. Nu zag hij den met
paardekoppen versierden gevel van
zijn huis door de nog kale kruinen der
hooge eiken. De weilanden om hem heen
prijkten met hun voorjagrsdos en het
dichl opeen staande winterkoren vertoon
de lichtgroene halmen Het was niet iets
gerings wat hij verlaten moest een
modelhoeve, die nu pas volkomen de
rente afwierp, waarvoor Brinkmeier ziclj
gedurende een menschenleeflijd in het
zweet had gewerkt Daarbij zijn familie,
zijn oudste zoon, die nog stijfkoppig op
een dwaalspoor bleef, zijn jongste zoon
een onmondig kind En Alheid, zijn
vrouw, die voortdurend in zorg om hem
verkeerde Die zou hij nog gaarne jaren
vol zonneschijn gegund hebben, die had
jaren vol zonneschijn verdiend Hij moest
blijven slaan De broeiende lucht, die
ojver het veld hing, was ondragelijk'.
En dan dat geluid in zijn ooren als van
kerkklokken. Men had hier bij Spreck-
holm toch geen klokken
Neen, het was niet iets gerings, waar
van hij moest scheiden
„Maar jij zult Hiel van je vordering
afzien, Annmarei; je hebt nooit zelfs
een stipje van de letter i goedwillig
prijsgegeven Ik ken je deerne
Brinkmeier moest lachen, een ounoo-
zei krampachtig lachje. Wat was het
vreemd, dat hij Annmarei nu voor zich
zag met koude oogen en roode wangen,
terwijl toch door haar gevulde gestalte
en haar natte kleeren het groen der vel
den heen schemerde en dal hij hardop
redeneerde tegen iemand, die al dertig
jaren dood was Hij was toch bij zijn
verstand en had ook geen koorts Hij
was volmaakt gezond Wanneer hij maar
Uit Middelburg
- Mevrouw M- vau den Brandeler—
Kiem is tot eere-voorzitster van het
Vrouwencomité alhier benoemd.
- Het bestuur van de Openb. Leeszaal
en Bibl. alhier heeft besloten hare in
richting in het vervolg, wegens het geringe
bezoek op Zondag, op dien dag alleen Dog
te op.enen op de middaguren van 2 tot hali
zes, en 's avonds te sluiten. Mocht het
blijken, dat ook van die gelegenheid een te
gering gebruik wordt, gemaakt, dan zal met
Jan 1915 tot algeheele sluiting op Zondag
worden Overgegaan, daar het bestuur meent
dat geen per oneel beschikbaar kan worden
gesteld op dergelijke uren, tenzij uit een
voldoend bezoek de wenschelijkheid blijkt.
Na tweemaal, namelijk Vrijdag 11 en
Vrijdag 18 September, te zijn uitgesteld
wegens ongunstig weder, kon gisteren einde
lijk onder begunstiging van goed najaars-
weder, weder een uitvoering van het Mid-
delburgsche muziekkorps plaats hebben en
dit had weber eeu zeer groot aantal men-
schen naar het Molenwater getrokken, waar
van vele koude voeten trotseerden en een
zit of staan plaatsje uitzochten om volop van
de muziek te kunnen genieten. Het pro
gramma en de wijze waarop het ten gehoore
werd gebrtcht verdienden dit dan ook ten
volle. De marsch Pro Patria van den heer Jan
Morks opende krachtig de rij van stukken,
waaronder vei der van den dirigent nog voor
had kunnen ademhalen! Op zijn borst
lag een gewicht een groole zak vol
rogge was daarbij vergeleken zoo licht
als dons Het zweet parelde hem in dik
ke druppels op het voorhoofd Ach die
ondankbare Spreckholmers, die dit vod
hem hadden gemaakt! Die Luerke Voss,
die naar 't gerecht liep' Hei was om te
lachen. Hem kon geen niensch wal doen
geen levend wezen Alleen maar, dat
hij hier jammerlijk stikken moest. Een
vreeselijke angst maakte zich van hem
meester Alles in het rond draaide, hij
hoorde allerlei geluiden.
„Krisjan! Alheid'"
Was er dan niemand bij de hand om
hem te helpen?
Daar stond zijn huis, nauwelijks hon
derd schreden verwijdend Met inspan
ning van al zijn krachten liep hij daar-
op aan als op een toevluchtsoord
Jan, dc knecht zag hem komen en riep
de meid
„Gesche heeft de boer nu op den
middag al een borrel op? Die waggelt im
mers, alsof
De meid slaakte een gil
Als een boom dien de laatste bijlslag
bij het omhakken wordt toegebracht, viel
Iiinnerk Brinkmeier voor zijn tuinjiek
neer
Zij sleepten hem in huis en haalden,
meester Overdiek, die verstand van ziek
ten had. Die trok de kleeren van den
boer los, legde zijn hoofd hoog en natte
doeken op zijn voorhoofd. Op zijn aanwij-
kwamen de bekende Provinciale Hei en een
nienw nummer, Eene Ballade, welke haar
ontstaan te danken heeft aan het verhaal
door een veteraan uit den oorlog van
1870 aun den componist gedaan Op ver
zoek werden twee nummers van de vorige
maal herhaald en wel Bede voor het Va
derland van Valerius en Mijn Nederland
van R. Hol. Ook thans bleken deze beide
nummers te pakken en voor de tijdsom
standigheden zeer geschikt. Mijn Nederland
boorden wij door tal der aanwezigen mede
zingen. Niet minder toepasselijk waren de
voor het laatst bewaarde vier iragmenten
uit „de Slag van Waterloo"' van J. Wijsman.
De Marcia Funebre, het Koraal en de terug
keer van het leger spreken deze dagen boek-
deelen tot ons, terwijl het Volkslied een
waaróig slot vormde, waarvan de stemming
nog verhoogd werd door het feerieke ge
zicht van het door de boomen schijnende
Bengaalscbe vuur, toen dat op verschillende
plaatsen werd ontstoken. Nog steeds brandde
dit licht, toen als toegift de Generaal
Snijders-Marsch werd gegeven, welke bij
hernieuwde kennismaking ons nog flinker
klonk dan de eerste maal. Het publiek was
weder niet karig me', applaus, zeker een
bewijs hoe ook in deze sombere dagen eene
afwisseling als deze op prijs wordt gesteld.
-i*'
De Eogelsche vluchtelingen uit Duitsch-
land, welke Donderdag hier verwacht wer
den, zullen niet over Vlissingen, doch via
den Hoek van Holland vertrekken.
Uil Walcheren.
Gisteren is door de politie in de dui
nen teKoudekerke aangehouden zekere
een man die zich den iaatsten tijd zeer
zonderling gedroeg en die zich schuldig
maakte aan inbraak in een ientje vau een
schietvereeniging. M. werd gisterenavond
naar Middelburg gebiacht, waar hij den
nacht op het politiebureau doorbracht om
heden voor den officier van justitie te wor
den geleid.
Uit Noord-Beveland.
Bij „Kootjes dijkje," een overblijtsel
van den vroegeren scheidingsdijk tusscheu
de polders Thooru en Sophia, thans
een goede 50 meter uit den noordwestehjken
hoek van den Thoornpolder, ie Dinsdag jl.
belangrijke oeverafschuiving voorgeko
men, die 's morgens omstreeks acht uur
in en 's avonds nog niet tot rust was
gekomen. Toen was de laagwsterrand ruim
120 meter nader gekomen terwijl de breedte
ongeveer 350 meter bedroeg. Waar 's mor
gens nog gewerkt werd stond 's avonds 20
mettr water.
In de laatste maanden werd daar ter
plaatse een kostbare versterking, w.o. een
ie nol, aangebracht, wat nu ongeveer
geheel verdwenen is.
Ze e uw s c li-V la an de re n W. D
Dinsdag is te C a d z a n d nog een
mijn aangespoeld. B ide mijnen zijn door
de Marine naar Vlissingen gebracht
wing werd Brinkmeier niet in zijn bed
stede gebracht, maar maakten zij midden
op de deel een bed voor hem in ord£,
waar de frissche lucht om hem heen
kon strijken en men hem bij het ver
plegen van alle kanten kon. naderen
Krisjan werd naar Scliarmbeck om den
dokter gezonden „Dan is hij uit den
weg", zei Jan en haalde meteen het ge
zangboek voor den dag, waaruil hij half
luid een lijkzang begon te lezen, terwijl
Gesche vier kaarsen aan de vier hoeken
van de sponde aanstak opdat hel schijn
sel daarvan de arme ziel zou voorlich
ten, als zij binnenkort het zieke lichaam
verliet om haai* weg naar den hemel te
zoeken of ergens anders heen
De kaarsen brandden om den zwijgen
den man, toen de raderen van dpn wa
gen, die Alheid van Stellichte terug
bracht, over de brug ratelden Vrouwen
en kinderen verdrongen zich voor de
deur van hel huis eu riepen de boerin
de treurmare toe Alheid begreep de
beteekenis niet van die woorden, maar
wel begreep ze, dat iets heel droevigs
haar wachtte En zij sprong uit den wa
gen. duwde de omstanders op zij, vloog
het huis in en zag haar man tusschen
de kaarsen. Buiten zichzelf wierp zij zich
op hem.
„Hinnerk! Mijn Hinnerk!"
(Wordt vervolgd).