MIDDELBIRGSCHE COIRAVT.
1914
Donderdag
17 September.
r. 2i9
157* Jaargang.
Dui eoaraat viriohijmt 4agilijki, root «itiomdariag m Zon- u FmUign,
7ni» par kwartaal, soowel voor Middelburg all voor alle plaatiea ia Nadarlasd fraaoo pp. 11 26J
Afzonderlijke aammeri koitea 5 oeat.
Advertentiën bij aboaaemeat op voordeelige voorwaardea.
Proipeotaiaea daarvan zij* aan bet bureau te bekomen,
Adverteatië* voor bet eoritvolgeade nummer moeten dei middagi vóór één aar
aan bet bureau bezorgd zijn.
Adverteatiëa d 20 oeat per regel. Big aboaaemeit veel lager. Geboorte-, dooi- en
alle andere iamilieberiobtea en Dankbetuigingen van 17 regelt 1 1.50'; elke regel'aiet]
20 oeat. Beolamei 40 oeat per regeL Groote letten naar ie plaati, iie'cg iaaemea.
Tot de planting van advertenüën en reclame», niet aikomttig ait Ze «laad, betreff»nd|
Handel, Nijverheid en Geldwezen, ii gerechtigd het Alceweel Adverteatle-Bireai
A. 1»H LA IAB As., N.Z. Vosrbwrffwal 8«6, Asuderdasa
Zij, die zich tegen l October a. s.
op ons blad abonneerei ontvangen
de nog in September verschijnende
nommers gratis
Binnenland.
TWEEDE KAMER.
Na den toegejuichte huldigingsloef-
spraak van den tijdelijken voorzitter
Lieflinck, aanvaardde de heer Goeman
Borgesius weder het voorzitterschap,
dank zeggende voor het in hem gestelde
vertrouwen en aller steun inroepende,
vooral waar de Kamer thans bijeenkomt
onder hoogst abnormale omstandigheden.
WETENSWAARDIGHEDEN UIT DE
STAATSBEGROOTING.
Óp de begroeting voor waterstaat wor
den f 33.500 en f 18.900 uitgetrokken
als bijdragen aan de provincie Z e et-
land en Noordbrabant in de kosten vaa
aanleg van een verbindingsweg
over den Scheldedam tusschen die
provinciën.
Met het oog op de na lot stan,dooming
van dezen verbindingsweg te verwachten,
vermeerdering van het doorgaand ver
keer op de wegen op Walcheren en
Zuid Beveland vooral met auto's,
is hel gewenscht de verbetering van de
verharding op dezen weg, waarvoor in
de laatste jaren slechts kleine bedra
gen beschikbaar gesteld konden worden,
krachtiger uit te voeren, en ook met
den aanleg van rijwielpaden langs den
weg krachtig voort te gaan-
Voor een en ander is een bedrag van
f 10.000 uilgetrokken.
Voor de verbetering van den keiweg
van Bresken s naar de Belgische grens
wordt weer f 20 000 uitgetrokken.
Aanbrengen van een voorziening aan
den oever ten W. van het Westerhaven-1
hoofd van de Koopmanshaven te
Vlissingen: wegens toenemende
diepte wordt een bezinking en bestor-
ting over 5000 M2, noodig geacht, kos
ten f 32.000, te verdeelen over 2 jaar.
Voor den aanleg van een vlucht1-
haven te Dintelsas wordt een be
drag van f 100 000 als eersten termijn
der aanlegkoslen uitgetrokken De to
tale kosten worden op f 180.000 ge
raamd
Gelden worden aangevraagd voor het
maken van een aanlegplaats voor
kleine zeeschepen in de haven te
Breskens. Het bedrag voor het werk
geraamd op f 10.000, kan over twee ja
ren worden verdeeld.
Vóór de uitbreiding van de los- en
plaats te Terneuzen wordt noft-
dig geacht voor 1915 een bedrag van
f 225.000, waarvan f 155.000 voor dé
onteigening van de benoodigde gronden
0li f .4000 om een begin te kunnjen
maken met den aanleg van de haven-
Averken.
Als reorganisatie voor de opleiding
der marine-machinisten stelt de
minister van marine voor de opleiding
van een driejarige tot vijfjarige uit le
breiden waarvan drie jaren op de ma-
rine-machinistenschool, één jaar op het
varend materieel in Nederland en één
jaar op het koninklijk instituut voor de
marine wordt doorgebracht. Na bij bet
instituut afgelegd eind-examen worden
de leerlingen tot officier-machinist der
3de klasse benoemd.
Bij wijze van noodmaatregel wenscht
de minister, zoolang de ^buitenge
meenten" niet door $e wet gedwon
gen worden in de kosten van het mid
delbaar on derwjjs harer ingeze
tenen bij te dragen, voor een parallel
klasse een hooger subsidie toe te ken
nen, indien ide buiten-leerlingen een groot
percentage van de totale schoolbevol
king vormen.
Bepaald zou kunnen worden, dat, bo
ven het stamcijfer van f 5000 of f 3000
voor een parallelklasse eener H. B S.,
waar hel percentage der buitenleerlin
gen 40 le boven gaat, f 1500 en waar het
hooger is dan 50 pet. jdjer totale school
bevolking, f 1800 worde uitgekeerd, mits
de leerlingen uit andere gemeenten op
denzelfdien voet worden toegelaten ali
pit de g ema?nte van vestiging zelve.
Ten einde de opleiding tot verschil
lende akten M. O te bevorderen, wordt
voorgesteld een r ij k s b ij d r a g e te ver-
leenen voor elke behaalde akte, be
halve boekhouden, gymnastiek, staatsin
richting en teekenen.
Ontw orpen is een njeuwe regeling voor
de subsidjêering van openbare lees
zalen. waarbij als maatstaf wordt aan
genomen het bedrag, dat zij ontvangen!
in bijdragen van provincie, gemeenjte,
en contributiën van particulieren en ver-
eenigingen Om evenwel geen teleurstel
lingen te wekken, zullen die leeszalen^
welke door deze nieuwe regeling schade
zouden lijden, in het genot blijven van
die subsidies.
Voor de verdere ontwikkeling van het
lager land- en tuinbouwonderwijs, is het
noodzakelijk, dat veel meer onderwijzers in
het bezit der acten land- en tuin-
b o u av 1. o. komen.
Daarom worden gelden aangevraagd
in nader aan le wijzen gemeenten of
groepen van gemeenten vaste toelagen
beschikbaar te kunnen stellen om uit
te keeren aan daartoe te kiezen open
bare of bijzondere onderwijzers voor het
bezit van een der beide bedoelde actes,
met de verplichting zich tot een zeke
re grens beschikbaar te stellen tot het
geven van lager land- of tuinbouwondier-
Avijs.
Voorgesteld wordt voor de aanstelling
van een tweetal adsistenten het subsidie
van de Vereeniging ter bevordering van
de Pluimveeteelt in Nederland,
hetwelk thans f 3000 bedraagt, met f 3000
te verhoogen, onder voorwaarde, dat de
ontbrekende f 2400 door de direct be
langhebbenden wordt bijeengebracht.
Voorts een verhooging van f 2000 van
het subsidie ter tegemoetkoming in dc
kosten eener in te voeren eierconlró-
le. De minisler licht het nut hiervan'
zeer uitvoerig toe.
f 1000 wordt aangevraagd voor de kos
ten eener in te stellen commissie van
advies voor de lichamelijke op
oe d i n g. Avier taak zal moeten bestaan
in het verstrekken van adviezen aan de
regeering omtrent de vraag, hoe in de
toekomst ook de overheid op de beste
wijze aan de ontAvikkeling \ran de licha
melijke volkskracht door moreele en ma-
lerieele middelen steun zal kunnen
bieden.
De instelling houdt verbaud met de
herhaaldelijk geuite klacht, dat een ge
zonde samenwerking en de noodige stel
selmatigheid in het naslre\'en van het
gemeenschappelijk doet ver te zoeken is.
De Lcmmissie zal bestaan uit personen,
die in hunne onderscheidene leringen
tot de gezaghebbende mannen worden ge
rekend.
f 15000 Avordt aangevraagd voor herstel
van het groote tympanum van het pa
leis op den Dam te Amsterdam en
van vernieuwing van 42 A'ergane of ont
brekende consoles.
Het grootste deel van dat bedrag zal
noodig zijn voor het aanbrengen van stei
gers.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Staatsspoor.
Aan de Stiehtsche Ct. is medegedeeld dat
verwacht kan worden, indien er zich niet
opüieuw buitengewone omstandigheden zul-
bn voordoen, dat met 1 November een
dienstregeling zal worden ingevoerd, die
tamelijk wel in overeenstemming zal zijn
met. de gewoDe winterdienstregeling.
De uitbreiding van den dienst op 21
dezer zal volgens het blad niet omvangrijk
zijn.
Aangehouden s c he p en.
De Noordam van de Holland-Amerika-
lijn is hedenmorgen van Queenstown ver
trokken. Er is niets van de lading van
het schip gelóst.
V r ij vervoer van v erl o f g a n g e r s.
De minister van oorlog heeft ter zake
van het vrij vervoer van verlofgangers
op de spoorwegen nader bepaald, dat
voor het afgeven van kostelooze vervoer-
bewijzen geen bewijzen van onvermogen
moeten worden vereischt en dat de be-
cordceling van de wettigheid van een ver
zoek om een dusdanig vervoerbewijs ge
heel berust bij den onmiddellijken mili
tairen chef.
De vierde lijst van bijdragen ten be
hoeve van het Kon. Nat. Steuncomité
191 4bev»t een bedrag van f 21 398.62 in
totaal Het geheele bedrag van de tot nu
toe ontvangen bijdragen en toezeggingen
is f 424.280.89Vj.
Voor denOverzeeschea H andel.
Daartoe door vele belanghebbenden uit-
genoodigd, beeft zich een commissie gevormd,
die zich voor verschillende doeleinden ter
beschikking stelt van den Nederlandscben
overz"eschen handel en scheepvaart.
Schrifrelijke of mondelinge inlichtingen
worden gaarne veritrekt ten bureele der
commissie van 21 dezer af van 1012 uur
'8 voormiddags en can 2—4 uur 's namid
dags, Lange Voorbout No. 1 te 's Gra-
venhage.
Door den heer ffv. ter Laan zijn, naar
»Het Volk" meldtj tot den minister van
oorlog een Stal vragen gericht, betreffende
het verbieden van »Het Volk" het be
zoeken van vakvereenigingen en politieke
partij vergaderingen door militairen en de uit
zetting van ds de Jong te Veghel.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij kon. besluit
is benoemd tot notaris te Hellendoorn
J. W. P, Koch, thans te Gondringen
zijn bevorderd tot inspecteur van den
arbeid 2» kb, de adj. insp. A. E. Struvete
Utrecht en A. J. Kloos te Rotterdam
is benoemd tot subst. off. v. just, bij de
arr.-rechtb. te 's Hage mr. P. W. J. Bijnen,
thans id. Winschoten.
OOST-INDIË.
De opstand in Djailolo.
Naar hef miniserie van Koloniën mee
deelt zijn bij djp onlusten in Djailolo
controleur Agerbeek en luitenant Ouwer-
ling gesneuveld, terwijl de Europeesche
sergeant van Wort zwaar gewond is
Een gister ontvangen telegram meldt
nog, dat verkenningslroepen en Hr Ms
„Tromp" naar Ternate gezonden zijn.
UIT DE PERS.
Waarom wij moeten expor
teeren
„De Middenstandsbond'' geeft in een
zeer gedocumenteerd artikel een ant
woord aan hen, die vreezen dat door uit
voer ons land noodeloos A'an voorraden
wordt ontbloot, en dat de prijzen der
goederen door den uitvoer zullen worden
opgedreven ten bate van enkele produ
centen op kosten van het algemeent
De schrijver beoogt daarentegen dat
juist in deze dagen een zoo krachtig
mogelijk export van de goederen die wij
missen kunnen, eenvoudig een levens
kwestie voor ons is. Allereerst om de
artikelen, die wij uit 't buitenland móeten
betrekken (steenkool, zout, ruwe katoen,
zwavelzuur, cement enz.) te betalen, daar
de goederen toe voer verboden is. Ons
eenig betaalmiddel zijn dp producten van
't eigen land.
Maar bovendien is er in vele artikelen
overvloed We voeren vijftig mitlioen ki
lo margarine meer uit dan wij gebruiken,
75 miliioen kilo aardappelmeel en 150
A 160 miliioen kilo suiker
Van de 95 miliioen kilo in ons land
geproduceerde kaas wordt 60 miliioen
kilo uitgevoerd; van de 50 miliioen kilo
boter gemiddeld 38 miliioen.
Van groenten hebben we een gexveldig
surplus Zie slechts de uitvoercijfers
over 1913, 26 miliioen kilo sluitkool, 19
miliioen kilo bloemkool, 50 miliioen kilo
uien, 45 miliioen kilo komkommers, 80
miliioen kilo spinazie, andijvie, peen, to
maten. boonen. erwten enz
De veilingsprijzen .wijzen uit dat we op
't oogenblilc niet te veel daarvan uitvoe
ren. Ware hier geen uitvoer dan zou men
hetzelfde zien als in de eerste dagen der
mobilisatie, toen de prijzen zóó laag daal
den dat zelfs de pluk- en transportkosten
niet gedekt werden en de kostelijkste
groenten bij karrevrachten op de mest
vaalt of voor het vee geworpen werden
Maar het vee, het vee! Ge zult toch
niet ontkennen, dat het vee duur is' Ze
ker zegt de schrijver, we ontkennen dal
niet, al is de prijs lager dan vorige jaren
op dit tijdstip Maar al was het vee vijftig
procent hooger dan normaal dan moest
nóg de export van vee worden toegesiaan,
en moesten we pogen ons van een buiten
gewoon groot deel van onzen veestapel
le ontdoen, omdat we anders zouden ver
hongeren dóór en tengevolge van den
overvloed \Tan onzen veestapel
De zaak zit zoo. we hebben geen eten
voor ons vee. In normale jaren komen we
reeds buitengewoon groote hoeveelheden
voedsel voor ons vee tekort. Dit betrek
ken Ave dus uil liet buitenland Het bedrag
A'oor krachtvoeder elk jaar benoodigd,
wordt door de directie van den landbouw
op honderd miljoen gulden geschat
Hel spreekt van zelf, dat de regeering
trachten zal ook veevoeder te importee
ren evenals ze nu bezig is tarwe en
bloem in te voeren doch het is eigen
lijk zoo goed als buitengesloten, dat zij
er in slagen zal tijdig en voldoende hoe
veelheden krachtvoeder ter beschikking
te stellen. In afwachting daarvan is het
dus zaak van wijs beleid zooveel van ons
vee op te ruimen als we maar eenigszins
kunnen Doen Ave dat njet, dan eten de
beesten ons eten op en verhongeren we
daarna misschien allebei
En n u is het een feit, dat we van onp
vee buitengewoon groote hoeveelheden
kunnen missen, eer er een tekort ont
staat. We hebben nl. ca 2.097.000 stuks
rundvee, 1 350 000 varkens, 394 000 scha
pen. Dat we een eventueel ontstaan te
kort spoedig kunnen aanvullen, volgt o m
wel hieruit, dat we per jaar honderjd mil
iioen kilo varkensvleesch plegen te pro-
duceeren, en er ca 1.070 000 melk- en
kalkkoeien op nahouden
Hoezeer we den veestapel door export
dit jaar ook deciraeeren, met wal goe
den wil is die in een paar jaar al weer
normaal Bovenal moeten we zien af te
komen van onzen voorraad varkens; deze
toch gebruiken niets dan krachtvoer en
komen dus evenals wij, dadelijk in aan
merking om beslag te leggen op onzen
voorraad rogge.
Al mocht het dus waar zijn, dat, zoo
als sommige onzer lezers vreezen, door
het openstellen der Belgische en Duit-
sche grenzen, onze veestapel gedimd
wordt, dan zou zulks op grond' van het
vorenstaande eer als een voordeel dan
als een nadeel te beschouwen zijn. Doch
bovendien is het nog onjuist ook, dat
de uitvoer zoo abnormaal groot is Den
meesten immers is het totaal onbekend,
wat we in normale jaren aan vee uitvoe
ren. In 1913 bedroeg de uitvoer aan
slachtvee meer dan 41000 stuks, aan
fokvee bijna 20 000 stuks, aan schapen
en lammeren 85-000 stuks, aan varkens
36100 stuks. Hoezeer soms het eene jaar
met het andere xvisselen kan, ziet men
hieraan, dat in 1912 en 1911 resp. 343 300
en 214 000 varkens xverden uitgevoerd.
In 1912 was de varkens-export dus bijna
tienmaal grooter dan in 1913.
Let men op deze cijfers, dan behoeft
het geen verder beloog, dat er nog heel
wat kan uitgevoerd worden, eer men van
abnormaal sterken export kan spreken
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg
Men kan de laatste dagen zich her
haaldelijk overtuigen hoe bet voorbeeld der
ouderen op de kinderen werkt. Heele troepen
jongens gewapend met geweertjes en houten
s bels, vlaggen en trommels trekken door
de stad, ja zelfs zagen wij er gisteren, die
een miniatuur roode kruiswagen medevoerden
gAls dit spel blijtt bij een kalme pseudo
militaire wandeling is bet onschuldig en
begrijpelijk, maar als de jeugd verder gaat
in haar nabootsing van hetgeen thans de
wereld voor ellendigs te zien geeit, en be
paald oorlogtje gaat spelen, de sabels trekt
en er elkander mede slaat, zoodat er zooals
gisteren werkelijk geworden komen, dan
wordt het tijd, dat de ouders hun kroost
er dringend op wijzen, op te passen. Er
worden onder de volwassenen reeds slacht
offers genoeg gemaakt, en in om tot nu toe
rustig vaderland dient voorkomen te wor
den, dat er onder de kinderen, tengevolge
van het >oorlogje spelen" slachtoffers komen.
Door de muziekvereeDÏging „Hosanna"
zal op Dinsdag 13 October a.s eene uit
voering gegeven worden in de concert- en
gehoorzaal alhier, wrarvan de opbrengst
bestemd zal worden voor arme vluchtelingen,
Uit Vlissingen.
Door het bestuur van de V1 i s -
s i n g s c h e Arbeidsbeurs is de volgen
de circuleire aan de werkgevers gericht
„Door dezen hebben de ondergetee-
kenden de eer, U in kennjs te stellen,
dat alhier is opgericht een Bureau tot
verschaffing van arbeid aan werkeloozen
en tot het verleenen van h ulp aan land
bouwers in Zeeland, welk Bureau, zoo
veel in zijn vermogen is, wil trachten
werkkrachtzoekende werkgevers en wer
keloozen tot elkaar te brengen (zgn. Ar-
beidersbeurs.
Waar in normale omstandigheden der
gelijke instellingen blijk hebben gegeven
zeer nuttig werkzaam te kunnen zijm, mag
met recht verwacht Avorden, dat in deze
lijden, waarin dp werkeloosheid zeer
groote afmetingen dreigt aan te nemen,
de werkzaamheden van dit Bureau in een
Avare behoefte zullen voorzien.
Een eerste \rereischte voor een met
resultaat en daardoor nuttig uitoefenen
van de werkkring van djt Bureau is,
dat het op den steun van Heeren werk
gevers kan staat maken.
Met de meeste vrijmoedigheid roepen
de ond(ergeteekenden, uitmakende het be
stuur van dit Bureau dpn ook dien on-
misbaren steun in en wenden zij zich tot
U met beleefd en dringend verzoek, Avan-
neer U werkkrachten n oodig mocht heb
ben, zich tot dit Bureau te willen wen
den. Ongetwijfeld zal het U kunnen hel
pen aan geschikte arbeiders
Op de lijst van namen van hen, dje
om werk verzocht hebben, komen arbei
ders met verschillende vakkennis voorr
zoals: bakkers, boerenarbeiders, bootwer
kers, losse werklieden, loopjongens, met
selaars, slagers schilders, timmerlieden,
enzoovoorls, Avaardoor wij niet tAvijfelen,
of voor iedere aanvrage is een geschikte
werkkracht verkrijgbaar
Het spreekt van zelf, dal het Bureau
zijne werkzaamheden geheel belangloos
verricht, zoodat noch voor den werkge
ver, noch voor den werknemer eenige
kosten voor de hulp van het Bureau in
rekening gebracht worden.
Het Bureau heeft iederen Woensdag
en Zaterdagmiddag van 2 tot 4 uur zitting
de commissiekamer van hel Gemeente
huis alhier, terAvijl ten huize van tweede
en laatst-ondergeleekende gaarne ten al
len tijde aanvragen voor arbeidskrachten
worden in ontvangst genomen.
Vertrouwende op Uwe medewerking,
hebben wij de eer te zijn.
Hoogachtend, Jhr mr A. A van Doorn
van Koudekerke, eere-voorzitter, J C.
Vethacbe, voorzitter; P F Auer; H. A
L. Bouckaert; J de Meij; G. van «te
Putte; A. Slaverman; T Manse, secreta-
Uit "Walcheren.
Door den heer en mevronw Hendrikse
Versloot, de dames J. Heijse en Line Bröcker
uit Middelburg en den heer Gerard Wisse
uit Scheveningen werd Dinsdagavond in de
openbare school, thans kazerne, te O o s t-
k ape lie een vocaal en instrumentaal
concert gegeven voor militairen. Iedere be
zoeker ontving een programma, waarvan de
volk'liederen warden meegezongen.
De commandant van het garnizoen, de
kapitein Ten Klooster, betuigde zijn barte-
lijken dank voor deze uitstekend geslaagde
poging om den militairen een aangenamen
avond te verschaffen.
Uit Zuid-Beveland
Naar wij vernemen is door de afdee-
lingen Kruiningen en Goes der
Zeeuwsche LandbouAvmaatschappij aan
de Mij tot Exploitatie van Staatsspoorwe
gen verzocht, om des Dindags óf een
marktlrein in te leggen in den voormid|-
dag, óf den sneltrein die te 10 24 te
Goes aankomt, te laten stoppen op alle
stations, vanaf Rilland-Bath, zulks ter
bevordering van het marktbezoek van
uit Oostelijk-Zuid-Beveland, dat nu niet,
dan zeer bezwaarlijk kan plaats hebben.
Te Rilland-Bath is Dinsdag
door de politie aangehouden P. M., af
komstig uit België, die bij onderzoek
bleek gesignaleerd te staan in het poli
tieblad en nog 7 dagen moest doorbren
gen inde gevangenis. Hij is njaar Middel
burg gebracht.
Uit Zeeuwsch-VlaanderenO D
Een inwoner van Philippine
had geen gevolg gege\ren aan het bevel
om de wapens in te leveren, waarom d|e-
zer dagen die bevoegde macht een ondjer-
zoek kwam instellen Op de vraag, of die
man een geweer in huis had, gaf hij een
ontkennend antwoord.
Daar men échter meende te mogen
vermoeden, |dlat er wel een wapen in
huis was, werd besloten tot een huiszoe
king over fce gaan. Om erger te voorko
meen bekende dp man zijn geweer te
hebben verstopt en haalde het dparna
voor den djag.
Besmettelijke ziekten.
In do week van 9 tot en met 15 Septem
ber kwamen uit Zeeland ter kennis van den
