MIftUKLBliliUSC
DE FRAÜSCHE HOEVE.
r. 21»
Woensdag
16 September.
FEUILLETON.
I 'ót Jaargang.
1914
Dut eoaraat viriohijat imgtlijki, nat aitzoadtriag tu Zoa> 11 FtiiMagia}
P^Ji pir kwartaal, ioowal voor Middelburg all to or alle plaatiem ia Ne der laai traaoo pp] f 1.25]
Aiioaderlijke aammeri koitea 6 oeat
■AdvirteatiUa bij aboaaemeat op voordeelige to onraar dea.
Proipectanea daarraa zija aam bet bureau te bekomea.
Advirtiatiöa Toor het eeritrolgeade aummer moetea dei middagi TÓór ééa uur
aaa het bureau bezorgd zija.
AdTirteatiea it 20 oeat per regel. Bij aboaaemeat Teel lager] Geboorte-, dood- es
alle aadere familieberichte* ea Daakbetuigiagea Taa 17 regelt f 1.50'} elke regel >meec
20 oeat. Beolamei 40 oeat per regeL Groote letten a aar de plaati, die "zij iaaemea.
Tot de plaatiiag Taa adrerteatiSa ea reolamei, aiet af kom tig uit Ze el a ad, betreffemd|
ETaadel, NijTerheid ea Geldwezea, ii gerechtigd het AlfeaieeU Adrerteatle-BircHB
As., II.Z. Toerourgval 2M, Aauaierdjum,
Zij, die ziGh tegen 1 OGtoher a. s.
op ons blad abonneeren ontvangen
de neg in September verschonende
nommers gratis.
EEN KWESTIE TAN DISCIPLINE.
Bijna ieder verslag van corresponden
ten die in België zich zelf op dp hoogte
stelden van dp toestanden, bevat meedee-
lingen van gruwelen door Duitsclie soldp-
ten gepleegd, zóó erg dat wc niet kun
nen aannemen dat ze met medeweten en
zeker niet met goedvinden van de officie
ren zijn gepleegd
Toen de correspondent van de N. Y.
World in een' onderhoud met gene
raal Vou Boehtn te Leuven een reeks
gruwelen opnoemde die hij zelf per
soonlijk had geconstateerd een vrouw
met afgehouwen handen en voelen^ een
grijsaard met 22 bajonetsteken, een
grijsaard diie aan zijn huis opgehangen
was enz. antwoordde de generaal:
„Zulke dingen zijn vreeselijk als ze
wam- zijn", zeide hij „Natuurlijk, onze
soldaten, evenals van andpre legers,
springen wel eens uit den band en doen
dan dingen, die we nooit zouden toelaten
als we ze wisten. Te Leuven bijv. heb
ik twee soldaten tot twaalf jaar tucht
huis veroordeeld wegens mishandeling
van een vrouw."
We gelooven deze verzekering dadelijk
Maar niettemin slaat ook vast dat die
dingen gebeuren. We kunnjen er maar
één verklaring van geven, nl. dat dp of
ficieren de teugels van de tucht uit de
hand verliezen. En als zoo iets mogelijk
is in het Duitsclie leger met zijn stren
ge discipline, dan is hel wel verschrik
kelijk.
Natuurlijk zijn in ieder leger elementen
uit de jdiepste lagen der maatschappij,
want ook de jonge mannen uit de meest
verdorven deelen van een groote stad,
souteneurs, e. d., worden onder de wa
penen geroepen. Wee de slachtoffers,
wanneer zulke soldaten gelegenheid krij
gen hun beestachtige lusten bot te vie
ren
Bovendien is het ook waar, dat tal
van anderen door het ruwe oorlogsleven
verdierlijkt worden, en dingen doen
waaraan ze anders niet zouden denken.
Dan moet de discipline zich nog meer
doen gelden dan in 't gevecht.
Maar toch gelooven we dat het nooit
zoo erg zou loopen als er niet de drank
Jbij kwam
Telkens en telkens leest men weer
verhalen van soldalen, die in verlaten
huizen de wijnkelders plunderen, zich
dan bedrinken, en in dien toestand, on-
menschen worden tegenover de burgerbe
volking. De tweede verwoesting van Visé
had zijn oorsprong in een ruzie op zoo'n
braspartij. In het dorp Burgweiler in
den Elzasz is iets |dprgelijks gebeurd
De gevallen zijn trouwens legio, en zijn.
ook de eenige aannemelijke verklaring van
de plundering en totaal doellooze vernie
ling van meubelen en schilderijen in ver
laten villa's, waarvan België, en nu blijk1-
ROMAN NAAR HET DUITSCH.
van
LOUISE WESTKIRCH.
65).
Haar gelaat bleef kalin. Zij hield haar
oogen neergeslagen, hij kon daarin niet
lezen Maar nu zag hij, dat er van onder
ham- zilverblonde wimpers langzaam twee
dikke tranen over haar wangen vloeiden,
Dc tranen der vrouw, die Enno slechts
kende, als gelalen boven de djingen
slaande, ontroerden hem in dier male,
dat het hem was, alsof reuzenhanden
zijn keel dicht knepen Hij kon geen
woord meer vinden. Zwijgend; ging hij
heen.
De dagen verstreken als onder een
lóodzwaren druk. Het was, alsof er een
lijkkist op de deel stond- Het werk
ging zijn gang, maar het gesprek bij
het haardvuur in de keuken wilde niet
meer vlotten.
Op een avond stale Enno in zijn
kamer het stompje vetkaars aan, haal
de een stuk wit papier voor den dag,
#*>t water op den verdroogden inkt
baar ook Noord-Frankrijk zooveel voor
beelden opleveren.
We zullen er niet over uilweiden of
de drinkgewoonte bij de Duilschers, als
volk, en dus ook bij dp Duitsclie sol
dalen, sterker is, dan bij de andere vol
ken. We willen hel nu alleen hebben'
over hel feil, dal dronkenschap onder
een leger in oorlog voor anderen zulke
verschrikkelijke gevolgen hebben.
Want daarin ligt een les voor ieder
volk dat nu zijn leger onder de wapenen
heeft.
We welen dal we deze opmerking
niet behoeven te maken als een aanspo
ring voor de militaire overheid om toch
vooral drankmisbruik tegen te gaan. We
weten uit verschillende gevallen, dat
onze officieren alles in die richting
doen wat hun mogelijk is
En we weten ook dat de over-, over-
groote meerderheid der soldaten zich
kalm en rustig gedraagt, en hel vertrou
wen dat ons heele volk in hen steil vol
komen waard is1.
Maar des te meer ergeren dan die
enkele verspreide kwade elementen, die
niet geweerd kunnen worden, en die
in ernstige dagen de kiem kunnen won
den voor vreeselijk© dingen.
En daarom zouden we willen vragen
aan alle soldaten om toch zelf mee te
werken om die enkele zwakkere kamera
den te weerhouden van te veel drinkenl
En aan de burgers om toch nooit him
waardeering voor de soldaten te uiten in
hel tracteeren op drank.
Een leger waaruil iedere drinkgewoon
te geweerd wordt, slaat sterker legen de
verleiding tot uitspatting, die ook in vre
destijd, maar vooral in oorlogstijd, de
manschappen bedreigt.
Binnenland.
DE STAND ONZER FINANCIËN.
De financieele nota van den minister
van financiën, de jaarlijksche inleiding
tot de indiening der begrootingen, is ver
schenen.
En zij begint met de meedeeiing dat de
ingediende begroolingsontwerpen slechts
een formcele beteekenis hebben- Immers
zij waren gereed vóór de crisis begon.
Tijd om dp cijfers te herzien, hadden
de ministers niet dpar al de aandacht
werd in beslag genomen door den crisis.
Maar de Grondwet eischt nu eenmaal
indiening der begrooling dadelijk na de
Kameropening, en er bleef dus niets
over dan ze in led ienen zooals ze wa
ren.
Er wordt bepaaldelijk tegen gewaar
schuwd dal de daarop voorkomende trac-
temenlsverhoogingen niet kunnen wor
den gehandhaafd
Wat nu den stand van onze financiën
betreft wordt meegedeeld dat het
d lenst jaar 1912 op dpn geheelen
dienst een nadeelig saldo opleverde van
112 millioen èn een voordeelig saldo op
den gewonen dienst van f33 millioen.
Volgens de voorloopige gegevens zal
de totale dienst voor 1913 een tekort
opleveren van f 12 4 millioen doch de
in het glas en begon te schi-yven-
Met stijve hand, saamgeklemde tanden
en gefronste wenkbrauwen schreef hij
„Aan den heer onderwijzer Overdiek
te Allenliagen bij Bremerhaven.
Waarde Frits!
Ik moet je een paar woorden schrij
ven- Er kan niks van komen lusschcn
Trina Döpkc .en mij en komenden herfst
verlaat ik de hoeve. Want ik heb Anne
Graveloh haar vader op zijn sterfbed
gezworen, dat ik met zijn dochter zou
trouwen en ik wil mijn belofte hou
den Er valt geen woord meer over
te verliezen Ik wensch echter, dat
je dit weet, wijl jij een eerlijk man
bent en veel met Trina Döpkc ophebt-
Uit alle kolonies in het veen komen
er nu kerels aanzetten en bekijken)
huis en hoeve en willen hier wel in-
trouwen. Zij deugden allen geen zier;
't zijn luilakken, ruwe kerels, zuipers,
geen er van is waard, dat Trina
Döpke haar klompen op hen afveegt.
Daarom schrijf ik je dit, omdat ik
weet, dat je heel veel met haar op-
hebt en het landbouwbedrijf je mooi
loclijkl. En je kunt nu doen, zooals
je verkiest.
Je vriend,
Enno Brinkmeier
gewone dienst een overschot van ruim
1' 3 millioen.
Dat liet tekort op den gewonen dienst
van dit dienslj dal eerst op f 9.753.140
werd geraamd, ten slotte heeft plaats
gemaakt voor een overschot als hierbo
ven genoemd, is geheel hel gevolg van
de groote opbrengst der middelen.
De aanvankelijke raming der gewone
uitgave werd met f 18 millioen over
schreden, maai' de middelen brachten
f 16 1 millioen meer op dan was voor
zien.
Over het dienstjaar 1914 zijn dooi
de bijzondere omstandigheden dit jaar
nog minder dan anders ramingen te ma
ken die eenige waarde hebben-
De begrooling voor 1915 wijst
een aanzienlijke stijging der uitgaven
aan als een gevolg van bestaande wet
ten en organisafiën
Zoo vraagt de ouderdomsrente, web
ke over 1914 een bedrag van 7 9 millioen
vorderde, voor hel begrootingsjaar een
uitgave van 8.3 millioen
Verder zijn er verhoogingen te mel
de: voor bijdr.age openbaar lager onder
wijs f 90.000, en voor 't bijzonder lager
onderwijs f 35S.000 Wcduwenbel. ge
meenteambtenaren f 470 000, Burgerlijk
en militaire pensioenen f 525.000.
En len slotte volge hier een belang
rijke meedeeiing over belasting-z
verhooging:
Ondanks de in de begrooting aan te
brengen bezuinigingen zal met de ontwor
pen verhooging en uitbreiding der belas
tingen thans niet meer kunnen worden
volstaan. De groote eischen, welke aan
de schatkist zijn en nog verder worden
gesteld, zullen, in verband met de la
gere opbrengst, welke tengevolge van
de crisis, van dp meeste der bestaande
middelen is te verwachten, noodzaken
van de natie grootere offers te vragen.
Zoodra, al is hot slechts bij benadering,
zal zijn te bepalen met wellc bedrag
de middelen versterking behoeven, zul
len daartoe de noodige voorstellen wor
den aangeboden
TWEEDE KAMF.R.
De middagzitling werd gister geopend
door den tijd. voorzitter, den heer Lief-
linck met een korten toespraak, waarin
hij wees op den ernst der tijdsomstandig
heden en verklaarde dat de regeering
kan rekenen op den vollen steun der
volksvertegenwoordiging. Laten wij, zoo
zeide spreker, door noesten arbeid ons
leed verzetten, ons geestelijk kruit droog
en, indien noodig, onze lage landen nat
houden.
De minister van financiën bood de
staatsbegrooling aan en dankte voor den
aan de regeeriug toegezegden steun.
Bij het opmaken van de nominatie
voor het voorzitterschap werd benoemd
tot eersten canaidaat de heer Goeman
Borgesius.
HET WERK VAN HET KON. NAT.
STEUNCOMITÉ.
Het Kon. Nat. Steuncomité heefteen
Eenige dagen, nadat deze brief was
verzonden, kwam Alhcid Brinkmeier op
de Döpkcshoeve. Zij verkeerde in groote
zorg. Gisteren was Hinnerk Brinkmeier
weer op het veld neergevallen. Zij had
den hem in huis gedragen en toen ze
hem natte doeken op het hoofd hadden
gelegd, was hij spoedig weer bijgekomen,
alleen had hij in de eerste uren moeielijk
kunnen spreken. Dat was echter weer
terecht gekomen. Maar zijn rechterbeen
was nog altijd stijf. Hij zei, dat dat rhcu-
maliek was, omdat hij de eerste maal te
lang op den vochtigen grond had gelegen
en greep naar zijn stok en werd woest
als iemand er van sprak, den dokter te
te laten komen Maar vrouw Alheid
onderdrukte met moeite haar snikken
zij liet zich niet misleiden. Zij zag duide
lijk wat er lcomen móest, als de Screck-
holmers volhardden in hun ondankbaar
heid en hun hatelijke houding tegen haar
man. En wijl zij in haar bezorgdheid
geen raad wist, kwam zij in allerijl bij
haar zoon, bij dengene die haar hel naast
was op de wereld.
Maar hoe ontdaan zij ook was, zoo viel
haar toch onder het spreken het stilzwij
gen en de droefgeestigheid van Trina en
Enne op een droefgeestigheid, die
niet pas door haar slechte tijding was
veroorzaakt. Toen zij met haar zoon al-
uilvoerige meedeeiing gepubliceerd over
zijn werkzaamheden
Daaruit blijkt dal deze zich voorna
melijk gericht hebben op het weer in
gang brengen van hel economische le-
xeven, dat geheel gedesorganiseerd
scheen. Het is daarbij gesteund door den
Loop van zaken, maar toch is de laak
zeer belangrijk geweest.
Samengewerkt is met hel militair be*
stuur om hel spoorwegverkeer te verbe
teren, belemmering voor de binnenland-
sche scheepvaart weg te nemen. Zoowel
m 't algemeen als in bijzondere geval
len is bevorderd, dat hel crediel voor
de nijverheid werd hersteld, al konden
niet alle wenschen bevredigd worden.
Een zeer uitgebreide laak was en
bleef lol op heden de steun tot het ver
krijgen van grond- en hulpstoffen Het
was niet alleen het gebrekkig vervoer
en de oorlogsmolesl maar hel waren
vooral de uitvoerverboden zoowel hier
te lande als elders, die hel voor vele
induslriën noodzakelijk maalden om steun
te zoeken en ook andere handelsrelaliën
aan te knoopen. Hel Kon. Nat. Steun
comité had hiervoor een zeer uit
gebreide correspondentie te voeren, ter
wijl het secretariaat door besprekingen,
telefoon en telegraaf elke aanvraag met
groeten spoed afhandelde, voorgelicht
en geleid door twee sub-commissies voor
't vervoer en de industrie, die zeer snel
bewerkten, dat zij eigenlijk één enkele
commissie vormden
Geregeld komen op het bureau tal
rijke telegrammen en brieven in over
moeilijkheden die de industrie onder
vindt en door wier opheffing werkeloos
heid' wordt voorkomen.
Van zeer bij zonderen aard waren twee
bedrijfstakken, wier stilstand niet al
leen werkeloosheid meebracht, n I de
tuinbouw en de visscherij Daardoor toch
ging een groote hoeveelheid voedsel ver
loren, dat of wet voor voeding van 't
eigen volk kon dienen of als waardevol
ruilmiddel andere goederen binnen 't
land moest brengen
Twee subcommissies hebben zich
voortdurend bezig gehouden niet de
vraag hoe hier te helpen was
Onderlusschcn hebben de omstandighe
den veroorloofd, dat de tuinbouw en vis
scherij weer voor een deel het bedrijf
konden hervatten.
Ten opzichte van de leniging van den
nood werd uitgegaan van het beginsel dat
het direct verieenen van steun geheel
moest worden overgelaten aan de plaat
selijke commissies. Maar de taak van het
Comité betrof allereerst het geven van
voorlichting over de beste wijze van hulp,
nl. door werkverschaffing of uitkeering.
Voor werkverschaffing moedigt het Cof-
mité het streven aan van den NedcrI.
Bond van Werkverschaffing en van de
Vereeniging van Nederl. Arbeidsbeurzen.
Voor de hulpverleening door uitkcering
heeft het comité contact gezocht met oe
350 plaatselijke comité's, en daarbij de
volgende denkbeelden bevorderd
lo hel steuncomité treedt alleen op
voor den nood als gevolg van dc tijdsom
standigheden; de reeds bestaande armoe
leen in zijn kamer was, vroeg zij dan ook
angstig „Iloe staal het toch tusschen
jou en Trina?"
„Met St. Maarten verlaat ik de hoeve,
moeder."
„O, groole goedheid'" Alheid's ar
men vielen van schrik slap neer. „Kun
je dan niet een beetje van haar gaan hou
den? Ik had zoo gehoopt zoo vast ge
hoopt en zoo gelukkig was ik in mijn
meening, dat
„Spreek er niet over, moeder!'
„Wat wil je dan toch beginnen1''' jam
merde zij. „In een fabriek kun je niet
meer. Wat moet je dan?"
„Ik heb gedacht om naar Bremerha
ven te gaan", zei hij lusteloos. „Zou ik
niet bij de schepen, bij het overladen
werk kunnen vinden? Daar heb ik den
vrijen hemel boven mij en moet hard.
werken en slaap dan 's nachts en
denk niks meer
„En als je dat niet volhoudt?! Je zult
het niet kunnen volhouden."
„Dan ga ik ten gronde, moeder", ant
woordde hij somber. „Niemand lean meer
doen dan zijn plicht, zooals hij dien ziet
Wat daarna komt, dat gaat Onzen Lieven
Heer aan."
Alhcid antwoordde niet. Zij schreide
slechts.
(Wordt vervolgd)
dient voor rekening der armenzorg te
blijven;
2o De geldelijke uitkeering aan arbei
ders, die zich verzekerd hadden tegen de
financieele gevolgen van werkloosheid,
worde door verkloozen kassen en -fond
sen uitgekeerd.
3o. De uitkeering aan arbeiders, die
in vak- of algemeene werkliedenvereeni-
gingen georganiseerd zijn, kunnen het
doelmatigst gegeven en gecontroleerd
worden door de besturen dier vereenigin-
gen.
Reeds van liet begin af heeft een spe
ciale sub-commissie de vraag naar den
voorraad der noodzakelijke voedingsmid
delen onderzocht.
Commercieele overwegingen maken hol
niet geraden, uitvoerige mededeelingen te
doen over de stappen, die reeds zijn-ge
daan.
Een gelijksoortige laak werd door het
Kon. Nat. Steuncomité reeds ter hand ge
nomen inzake de kleeding, dekking en
schoeisel voor de noodlijdenden.
Ten slotte is het de taak van het Kon.
Nat. Steuncomité waarvoor hel bij uil-
stek een beroep deed op de milddadig
heid om hij te springen, waar de plaatse
lijke hulp te kort schiet.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij kon. besluit
is benoemd tóf notaris te Venraij, J. H.
J. Pluijmaekers, cand.-not. te Nijmegen.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Dient regeling Staatsspoor
Ook de dienstregeling van de S S.
wordt met 21 dezer uitgebreid, doch
hoofdzakelijk op hel midden- en Noor
dernel.
Voor Zeeland blijft de toestand onge
wijzigd.
Toont uw lichten
De aandacht van belanghebbenden
wordt gevestigd op de wenschelijkheid,
dat handelsvaartuigen van neutrale Sta
ten n iel zonder lichten varen in d(e wa
teren, waar het te verwachten is, dat
zich oorlogsschepen van oorlogvoeren
de Staten bevindjpn. Deze laatste kun
nen slechts met groote moeite de sche
pen der handelsvloot onderscheiden en
indien zij zich vergissen in den aard dier
schepen, zien zij zich in het belang van
hunne eigen veiligheid genoodzaakt de
ze als vijanden te behandelen
(SI. Ct)
D e „Kawi"
Als groote merkwaardigheid is te ver
melden dat hel ss „Kawi" van den Rot-
terdamschen Llovd, hetwelk Maandag
nacht daar binnenkwam hoewel van Gi
braltar tot hier 7 maal aangehouden,
toch met ongebroken lading is aangeko
men. Vermoedelijk heeft het schip het
aan hel zware weer te danken gehad!
waardoor het naderen van de kust niet
zonder gevaar was, ook voor het Engel-
sche oorlogsschip dal het bij de laat
ste aanhouding aan opbrengen is ont
snapt (Scheep v.)
M ij n e n 1 e g ge r.
Ingevolge machtiging van II M de
Koningin is een aangekochte en gewij
zigde stoomtrawler onder den naam „Tri
ton" als mijnenlegger in 's lands vloot
opgenomen (St. Gt.)
Tr am Z u t ph e n—E mmerik
Door hel Duitsche legerbestuur is gisp
te ren aan de tramwegmaalschappij Zutp-
hen—Emmerik vergunning verleend den
dienst tusschen Emmerik en de grenS'
te hervatten.
Ontginning van woeste
gronden.
De Algemeene Commissie lot Steun te
Rotterdam, heeft zich, naar de N. R. C.
meldt, met een adres gewend lol den
minister van landbouw, waarin zij de
aandacht vestigt op de tot 's rijks eigen
dommen belioorende verschillende per-
ceeleu woeste gronden, die 7.ich bijzon
der leenen voor boschcultuur en andere
ontginningen
Zij meent, dat veel van de tegenwoor
dige arbcidsloozen, voor zoover zij daar
voor de noodige geschiktheid bezitten,
werk zouden kunnen vinden, indien met
ontginning dier gronden werd aange-
vangen.
Voor het Roode Kruis
Te Kaapstad heeft een commissie een
Kaapsch-Nederlandsch Roode-Kruisfonds
