MI0DELB1IB6SCHE ('ÜFBAIT.
1*. 213.
157* Jaargang.
1914
Donderdag
10 September.
FEUILLETON,
DE FRANSGHE HOEVE.
Binnenland.
Uit Stad en Provincie
D»x» oomrut varaohymt l a g 1 ij k mat mitromderimg m Zoa- aa Faaitdagaa]
frtjs par kwartaal, xoowel voor Middelburg, als voor alle plaatsaa ia Neiarlud fraaco pp. 11.25;
Aixoaderlijka aummera kostea 5 ceat.
AdTorteatiëa bij abouemeat op roordeelige roorwaardaa.
Prospectussea daarvu zijn aan bet bureau te bekomaa.
Alyartaatïëa voor bet eerstvolgeade nummer moeten des middags vóór één mar
au bet bureau bezorgd zijn.
Adrartaatifla A 20 oaat par regaL Bij abouamaat Taal lagar. Gaboorts-, dood- aa
alla udara iamiliabariobtaa aa Dankbetuigingen tu 17 regels 1 1.501 alka ragaPassar
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar da pluts, die xij iuemea.
Tot de plaatsing tu adverteatiëa ea reclames, niet afkomstig mit Zeeland, betreffaad|
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alfemeei AdTerteatle-lliresE
A. UK LA MAR Am., N.Z. Voarb«rgwal 465, Aauterdaai,
De doorvoerkwestie.
Het gaat, zooals we reeds vroeger zeiden,
voornamelijk over de kwestie van de zg.
«voorwaardelijke contrabande" d. z. levens
middelen, paardenvoer, kleedingstukken en
schoenen, die bruikbaar zijn voor het leger,
goud en zilver, gemunt of in staven, en
muntbiljetten, brandstoffen, spoorwegmate
riaal, enz., alle dingen, die niet direct oor-
logsbenoodigdheden zijn, maar die het dadelijk
kunnen worden als ze in de handen van een
oorlogvoerende komen.
Over de «absolute contrabande" zooals
wapens, kruit, paarden, e. d. behoeven we
niet te spreken. Wie die over zee naar ons
land wil vervoeren, stelt zich van zelf bloot
aan het gevaar dat het eerste het beste
Fransch of Engelscb oorlogsvaartuig ze in
beslag neemt, zoodra blijkt dat ze naar
Nederland gaan, want het doet er niet toe of
het transport van die voorwerpen direct of
indirect, door overlading of door verder
vervoer over land, naar bet vijandelijk ge
bied gaat.
Maar die voorwaardelijke «contrabande'
betrtft artikelen, die wij in ons eigen land
hoog noodig hebben, en waaraan wij gebrek
kunnen krijgen als ze bij den aanvoer over
zee worden aangehouden.
De tractaatbepaliDgen daarover in de Lon-
densche Verklaring voor zeeoorlogsrecht van
1909 zijn heel mooi. Ze komen hierop neer
dat ze, zoolang ze op zee zijn, prijs gemaakt
kunnen worden, wanneer is aangetoond dat
ze bestemd zijn naar het vijandelijke leger
of voor den vijandelyken staat. En die be
stemming zou moeten blijken uit de adres
seering aBn de vijandelijke overheid of aan
een koopman, wonend in het neutrale land,
van wien het bekend is dat bij artikelen van
dien aard aan den vijand levert.
Maar oorlog maakt wantrouwend, en
de ervaring heeft geleerd dat Engeland en
speciaal Frankrijk een sterk wantrouwen
hebben jegens alle voorwaardelijke contra
banden die naar ons land gaat, getuige
de ontlading van levensmiddelen, geld, en
andere artikelen uit de «Tambora" en de
«Nieuw Amsterdam."
Het wordt een zeer netelige kwestie. Wij
kunneD nu wel zeggen dat het door onze
regeering uitgevaardigd uitvoerverbod van
verschillende artikelen belet dat ze naar
Duitschland gaan. Maar de praktijk leert,
dat de boel tóch in beslag wordt genomen.
En laat men billijk zijnis men er wer
kelijk zoo zeker van dat geen enkel koop
man in Nederland zal trachten zijn over
zee ontvangen producten in Duitschland te
slijten? Het was ook wegens het daardoor ver
klaarbare wantrouwen, dat minister Treub
door het rijk de particuliere Ameri-
kaansche graanorders overnam, en zóó on
twijfelbaar vaststelde, dat zoo'n lading voor
Nederland bestemd was en voor geen ander
land.
Om van hier uit te beoordeelen of alles
wat in Brest gebeurde, precies in den haak
is, kan niet geschieden dan wanneer men
volledig op de hoogte is, o. a. van den aard
ROMAN NAAR HET DUITSCH.
LOUISE WESTKIRCO.
61).
Enno bleef achter. Hij staarde over de
bruine heide, waarop de laag bij den
gezichteinder staande zou, bij den rand
van het veen een donkerrood licht wierp
en had een gevoel alsof de geheele vuur
gloed, die den hemel kleurde, zijn ge
moed in brand zette. Wie daar ginds
al kleiner en kleiner wordend, in .het
onafzienbaar verschiet verdween, had het
uitgesproken, wat hij zichzelf niet durf
de hekennen: Hij had Trina Döpke lief'
De woede, die hij jegens zijn vriend in
zich voelde koken, de ijverzucht, die hem
kwelde, bewezen het. Zijn ziel jubelde
bij de gedachte aan haar. En al was deze
liefde zondig, zij maakte hem toch ge
lukzalig. Toen hij zich nu omkeerde en
zijn oogen op de huizen der kolonie
vestigde, zag hij. met een liefdevollen
blik naar het dak, dat boven haar zilver
hoofd zijn met de paardekoppen ver
sierde sparren kruiste.
Van dien dag af volgden Enno's blik
ken Trina bij al haar doen en laten'
Hij verrichtte, als dat ging, zijn werk op
plaatsen waar hij haar moest ontmoeten.
En als aan tafel haar en zijn lepel bij
het steken in den schotel met gort met
der adressen waarheen ae verschillende
onderdeelen der lading bestemd waren.
En zoo verklaren we ons een meedeeling
uit Den Haag aan het „Hand.", dat «de
gegevens waarover onze regeering tot dus
ver beschikt betreffende de «Nieuw Amster
dam" haar nog niet in staat gesteld hebben
de noodige stappen bij de Fransche regeering
te doen".
Volgens een meedeeling van een der pas
sagiers van de „Tambora", den heer Lieirinck
uit Arnhem, verzekerde de FraDsebe over
heid dat het geenszins de bedoeling was om
de voorwaardelijke contrabande uit «de
lading te confiskeeren, alleen zou die be
waard blijveD, na den oorlog teruggegeven
worden en de schade door het oponthoud
te Brest verooi zaakt, vergoed. Een zending
thee voor Engeland liet men ongemoeid,
eveneens de lading tabak.
We brengen dit niet ter sprake om ons
een oordeel aan te matigen. De eeaige die
dat kan doen is de regeering, en we hebben
vol vertrouwen dat het haar lukken zal
deze zeer moeilijke kwestie tot een goede
oplossing te brengen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Iiollandsche Schepen aan-_
gehouden.
Uit Rijde heeft de stooinvaarünij|.
„Nederland" bericht ontvangen, dat de
„Prinses Juliana" aldaar de voor En
geland bestemde reizigers heeft geland;
aan boord is alles wel.
De gezagvoerder verwacht, dat de
vergunning lot vertrek binnenkort is te
verwachten, en zal n og nader tele-
grafeeren.
De Schpv meldt, dat het stoomschip
Zuiderdijk" van de Holland-Amerika lijn
van Philadelphia naar Rotterdam, dooi
de Engelschen is opgebracht naar, een
Iersche haven.
Kredietverleening te Am
sterdam.
Het gister door den gemeenteraad aan
genomen voorstel van B. en W. om een
millioen gulden beschikbaar te stellen
voor kredielverleening ten dienste van
nijverheid en bedrijven, berust op den
grondslag dal voor voorschotten alléén
die ondernemingen zullen in aanmer
king komen, die in normale omstan
digheden als volkomen kredietwaardig
kunnen worden beschouwd; welker be
zwaar om thans het geld te vinden,
noodig voor de voortzetting van hare
zaken, alleen in de tijdsomstandigheden
zijne oorzaak vindt, en waarvan redelij
kerwijs mag worden verwacht, dat zij
ook tijdens den oorlog een afzetgebied
voor hare producten zullen vinden
B. en W. hebben bovendien te voren
met de regeering overleg gepleegd, en
elkaar in aanrakcing kwamen, dan ging
hem een rilling van verrukking door de
leden. Hij kon wel een kwartier lang
werkeloos bij het bouwland en naar de
knoppen der jonge berken tusschen de
akkers en bloesems van 'den sjeedoorn
staren als naar kleine wonderen. Hij ver-
lelde het aan iedereen, dat deze lente
mooier was, dan hij nog ooit een beleefd
had.
Hij dacht menigmaal aan Anne, vluch
tig, met gewetenswroeging in het bewust
zijn van zijn onrecht jegens haar In zijn
herinnering zag hij haar onafscheidelijk
naast de giegelende Karlien met haar
uien lappende beminde. Die misvormden
voor hem haar beeld. Of zij hem nog
trouw was? Haar briefjes kwamen nu
zeldzamer. Als een liit de .verte fijn,
klagend kinderstemmetje deden zij hem
aan. Frits Overdiek had gelijk- zij pasten
niet bij elkaar. En nu schreef hij niet
langer aan haar
Op een dag, dat Enno in het klaver
veld stond om een kar groen voeder
voor het vee te halen, kwam Luerke
Yoss voorbij.
„Goeden dag, Enno Brinkmeier. Zeg,
dat is hier een fijn spul, hè? De hoeve
van Trina Döpke is bijna een even def
tige hoeve als de Brinkmeiershoeve in
Spreckholm. Ja, wie daar eens op komt
te zitten, die heeft geen klagen."
„Goeden dag", zei Enno en boog zich
over de klaver en "beschreef groote bo
gen met zijn sikkel.
„Kun je mij ook zeggen, of ik Trina
Döpke vandaag op de hoeve vind? Ik
deze heeft zich bereid verklaard de
helft te dragen van het nadeeligc sal-
da dat na afloop vah de crisis de reke
ning mocht blijken op te leveren.
WETIIOUDERSVERKIEZING TE
AMSTERDAM.
Na twee vrije stemmingen en een her
stemming tusschen de heeren Vliegen en
van Tienen werd de heer Vliegen lot
wethouder gekozen met 19 stemmen ter
wijl op den heer van Tienen 15 stemmen,
werden uitgebracht en 7 blanco. De
heer Vliegen heeft zijn benoeming aan--
genomen.
Men herinnert zich, hoe reeds de eer
ste maal, toen in de wethouders-vaca
ture van den heer Delpral voorzien
moest worden, de heer Vliegen de meer
derheid verkreeg, doch meende deze be
noeming niet te moeten aannemen, daar
hij bij verrassing gekozen was Met den
heer Vliegen doel thans definitief het
tweede socialistische lid zijn intree in
het wethouder-college der hoofdstad.
Uit Middelburg.
Het programma voor de Vrijdag op bet
Molenwater te geven muziekuitvoering door
het Middelburgsch Muziekkorps luidt als
volgt
Pro Patria, marsch, J. Morks, Polonaise
op. 40 no. 1, F. Chopin, Provinciale Rei
(Zeeuwsche Boerendans) en Ballade (verbaal
van een Veteraan), J. Morks, Bede voor bet
Vaderland, A. Valerius, Mijn Nederland, R.
Hol.
En tbn slotte a. M&rcia Funèbre, b. Koraal,
c. Terugkeer van het legerd. Volkslied.
Deze laatste vier nummers zijn fragmen
ten uit den «Slag van Waterloo", militaire
Fantasie, van J. Wijsman.
Uit Schouwen-D ui ve 1 and.
Men schrijft ons uit B r u i n i s s e.
Gisteren Maandag vertrokken van bier
,ar Brouweishaven een 20 tal schippers
knechts om daar steen te gaan lossen voor
de steenbestorting wat reeds in Augustus
gebeurd moest zijn, maar waarvoor door
bet uitbreken van den oo log geen voldoen
de steen kon aangevoerd worden, thans kun
nen de steenscbepen geregeld aankomen en
wordt er nu met spoed gewerkt omdat als
het weder mocht keeren het daar op de
reede zoo vreeselijk spoken kan datdeicbepen
bet er moeilijk houden kunnen.
Ook vertrokken er een 6 tal per boogaarts
naar het eilandje de Tien Gemeten om daar
aardappels te gaan rooien, ait doen er ook
enkelen in bet bier in de nabijheid gelegen
polders Ooster en Sirjansland zoodat als
het mooie weer aanhoudt door dezen nog
een wtekgeldje kan worden verdiend.
Een tweetal mosselschippers die een motor
in hun vaartuig hebben willen trachten met
mossels naar Lnik te varen. Dit is doenlijk
breng haar wat fijns. Halia."
„Men zou bang kunnen, worden, als
jij om iets zoo ver gekomen bent", anl-
voordde Enno.
„Nee, nee, het is wat fijns. Wees maar
gerust. Het fijnste ding voor een onge
trouwde deerne Een ding, dat alle
deerns zich wenschen. Goeden morgen
Enno Brinkmeier
In het voorbijgaan gluurde hij jnet
zijn smalle s pleetoogen naar Ennp en een
hoonend lachje vertrok zijn mond Dat
zou een vangst voor de Brinkmeiers zijnl
Krisjan, de jongste, boer op de grootste
hoeve van Spreckholm, en Enno, de oud
ste, op de grootste in Slellichte! Maar
hij, Voss, paste wel op, dat de boomen
niet tol in den hemel groeiden.
Enno liield het oiiet uit op het klaver
veld- Hij reed met een half gevulde kar
terug en bleef in de nabijheid van het
huis bezig Door het open raam der
kamer hoorde hij Luerke's fluisterende
stem en af en toe die van Trina. Zou de
vrijer, die Voss kwam aanbieden, Trina
bevallen? Eindelijk vertrok de bemid
delaar
Enno stond nog onder de dennen bij
den bakoven, toen Trina met gebogei\
hoofd, als in gedachten, over het smalle
pad, dat om het huis heen liep, naderde.
Met een sprong stond Enno naast haar
Hij had niets overwogenhij werd voort
gedreven.
„Trina!"
j Zij schrikte niet bij den klank van zijn
stem. Het lag niet in haar aard om te
schrikken. Maar wel overtoog een zachte
omdat de reis geheel over Hollandsch ge
bied gaat, door de heele breedte van Noord-
Brabant en Limburg, aDders gingen de
mossels voor Lnik naar Mecbelen en dan
verder per spoor, maar nu dat niet meer
kan wil men ze er zelf zien te brengen.
Verleden week is er een hoogaarts met
mossels naar Amsterdam geweest, maar heelt
er bijna geen verkocbt. 't Is onbegrijpelijk
dat lekkere voedzame en goedkoope schelp-
diertje dat in België bijna volksvoedsel is,
in HoJJand niet gegeten wordt.
De collecte voor het Roode Kruis
heeft in de dorpen Oosterlan d en Sir
jansland opgebrtcht f 301.41.
Een bedrag van f 150 is daarvan over
gezonden aan het comité, dat zich te Mid
delburg heeft gevormd tot uitzending van
een Zeeuwsche ambulance naar België.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O. D.
- Bij Kon. besluit van 1 dezer is be
paald, dat voor den aanleg van havenwerken
in Ter N e u z e n ten algemeenen nutte
en ten name van den Staat, ter uitvoering
van de wet van 26 Februari 1914 (Stbl. no.
55), uilen worden onteigend de eigendom
men aangeduid in bet plan en de kaarten,
welke ingevolge art. 12 der wet van 28 Au
gustus 1851 (Stbl. no. 125) op de secretarie
van genoemde gemeente ter inzage van een
ieder hebben gelegen en nader aangegeven
zijn in de St. ct. (no. 212).
- In de Dinsdagavond gehouden raads
zitting te H u 1 s t is als wethouder herbe
noemd de heer H. Verwilghen. g
Op den heer Fassaert waren 2 stemmen
uitgebracht, terwijl de heer Verwilghen er
6 verkreeg.
De wethouderskeuze had tengevolge van
den oorlogstoestand niet op den gewonen
tijd plaats kunnen vinder.
Besmettelijke ziekten.
Blijkens opgave van den centralen gezond
heidsraad kwam in de week van 2 tot en
met 8 September voor in Zeeland van
roodvonk 1 gevaJ te Hontenisse en 1 geval
te Stoppeldijk.
STATIONS WERK.
Bij elke boot, die weer aan den steiger
te Vlissingen aanschiet, om nieuwe
groepen van vluchtenden uit België er
te landen, staan de dames van dp Aliddel-
burgsche en Vlissingsche vrouwencomi-
lé's kenbaar aan een rood-wit-blauwen
band met het woord „stationswerk", om
den arm weder gereed om in een dpr
moderne talen alle gewenschte inlichtin
gen te verschaffen.
Betreft het kleinigheden dan kunnpn
de reizigers meestal met een enkel woord
terecht worden gewezen, doch gaat het
om meer ernstige zaken, dan worden
zij verwezen naar de damessalon, waar
de staf van het stationswerk gevestigd is.
blos haar bleek gelaat, toen zij den blik
zijner oogen ontmoette. Die keken nu
anders dan op andere dagen.
,Wa,t bad die leugenaar je te vertel
len?"
Trina trok haar schouders op. „Ieder
een meent, dat hij zich met de aangele
genheden van een alleenstaand meisje
moet bemoeien. Een neef van Voss, een
van de Puvogels van Schmalenbeck zou
nnj gaarne Lot vrouw hebben en hier op
de hoeve boer worden.'.
„Wat heb je hem geantwoord?"
„Ik heb hem gezegd", zei Triena lang
zaam, „dat ik met het trouwen geen
haast heb, zoo lang Enno Brinkmeier
mijn bezitting in orde houdt."
„Trina! —Trina!"
Hij greep haar handen en drukte die
woest. En toen zij ze niet terugtrok,
maar stil en gelaten in ide (groene scheme
ring van de jonge dennen, voor hem
stond, schokte zijn geheele lichaam.
,,'k Heb gehandeld als iemand zonder
versland of overleg' Als iemand uit een
gekkenhuis! Goud weggesmeten en
glasscherven opgeraapt! Als jij met
dien Puvogel gaat trouwen. Trina
dan weel ik niet, wat er gebeurt!1'
Zij zei nog altijd niets. Opeens trok
hij haai- in zijn armen, kuste haar op
lippen, voorhoofd, wangen Zij maakte
zich zacht los „Jij moet weten, 'wat
je doen moogt, Enno. Ik ik heb het
altijd goed met je gemeend En dat
doe ik nog."
Trina
Er heerscht d aar bij aankomst van een
boot de drukte van een echt stafbureau.
De leidster, met een of twee helpsters
zitten aan een met kaaiden bedekte ta
fel, terwijl de ordonnansen padvinders
af en aan snellen.
Ieder die hier komt om hulp krijgt
deze en al brengen de vragen die ge
steld worden een enkelen keer onze da
mes wel wat in hel nauw, een oplossing
wordt toch steeds gevonden.
In hoofdzaak belj-elfen de aanvragen
logies voor korten tijd, vaak slechts
een naclit- Op een lange lijst, dat
dient ter cere van onze hulpvaardige
burgerij 'gezegd, staan de namen der
bestaande hotels en pensions, benpvens
\an hen, die zich bereid hebben ver
klaard vluchtelingen te herbergen, met
daarachter hel aantal beschikbare bed
den en de prijs per dag en per persoon.
Zooals wij onlangs reeds sphreven, kan
dus ieder vluchteling geheel naar zijn
stand en middelen aan logies WQi-dpn
geholpen. De groote moeilijkheid zit ech
ter hierin, dat de gezinnen begrijpelij
kerwijze gaarne bijeen blijven. Het Iaat
zich immers begrijpen, dal het gemakke
lijker is bij een particulier een of Iwee-
nienschen onder te brengen, dan een
gezin van 5 of 6, met kinderen, dienst
meisjes en soms nog grooteren nasleep.
Toch slaagt liet comité daar wonderwel
in en met ware virtuositeit vindt men
voor ieder ten slotte een bevredigend
plaatsje althans, zoo lang de ruimte
strekt. Want al lijkt Vlissingen in deze
aagen één groot hotel, aan alle ruimte
komt ten slotte een einde en dan doet
Middelburg dienst als dépendance
Zoo verging het ook gisteren; waren
in den morgen, uit Breskens voorname
lijk, reeds vele \luchlelingen gearriveerd,
's middags luwde het aanmerkelijk, doch
's avonds werd de stroom overweldi
gend. Hel aantal personen dal dan, ook
hier ter stede onder dak werdj gebracht
was zeer groot. Vooral de hotels in de
Stationstraat waren goed bezet Een ge
zelschap van. 15 personen, werd ten slot
te in „Hotel du Commerce" in de eet
zaal op matrassen onder dak gebracht.
Doch laat ons geregeld vertellen van
het werken aan het inlichlingenkantoor.
Heeft men ten slotte voor een gezin een
hoekje gevonden, dan wordt het hoofd
verzocht zijn naam. plaats van herkomst
en bestemming op te geven (welke in
lichtingen dienen voor de politie) en
wordt hem een sladsbriefkaarl verschaft
met verzoek hierop in te vullen, of hij
tevreden is, niet meer behoefde te be
talen dan was overeengekomen en of
hij reeds is vertrokken.
Dit is een maatregel, die helaas noo
dig is gebleken, daar er nog altijd schan
delijke individuen rondloopen, die trach
ten de ellende waarin deze vluchtelin
gen verkeeren te misbruiken ten einjde
hun zak te spekken
In dit verband, moet ook de directeur
.an een der particuliere booten aan
„Nee het is geen kleinigheid, wat
je in den zin hebt. En ik wil niet, dat
jij later er je zelf en mij een verwijt
van maakt. Daarom moet je dat stil bij"
je zelf overdenken. Er is tijd Er is
massa tijd
Zij keerde in huis terug Duizelig van
geluk bleef Enno slaan overdenken' Voor
hem viel er niets meer te overdenken!
Maar natuurlijk, slechts een vrij man
mocht naar de hand dingen van een
meisje zooals Trina Hij zou haast maken
met het doorsnijden van het dunnte
draadje.dat hem nog aan Anne Graveloh
bond. Met een paar woorden in een brief
zou dat gebeurd zijn. De deerne moest
immers begrijpen, wat allen begrepen:
dat zij en hij niet bij elkaar pasten.
Hij spande de paaiden voor den ploeg
en zette zijn borst hoog op in de frissche
voorjaarslucht, terwijl hij Irotsch den
grond doorploegde —nu weer den grond,
van eigen bodem, De druk, die op zijn
jeugd had gelegen, was opgeheven, de
sombere, erfelijke vloek van zijn huis
overwonnen. Hij voelde zich ais een vrij-
gesprokene, een gezegende
Hij sprak niet weer tegen Trina over
zijn gevoelens. Hij eerbiedigde haar wil
Alleen zijn oogen spraken, als hij aan.
tafel tegenover Jhaar zat en dan sloeg
zij de hare neer en kwam haar lepel uit
de maat
(Nprdt vervolgd).