HIDDGLBDUUSeHE (OIR UT
I*. 209
157* Jaargang.
1914
Zaterdag
5 September.
Kameroverzicht.
BINNENLAND.
Uit Stad en Provincie.
Verschillende Berichten.
B UIT E N L A N D.
DE OORLOG.
Dtia eomrut v»r»oh(j*t iagalijka, mat utzondarixg tu Zon- an raaiMagaaJ
Prfjï par kwartaal, ioowal voor Middelburg al» voer alia plaatian ia Nedarlaad fraaoo ppj f 1.25}
Afzoaderüjke mammen koitea 5 ceat
A.dTertemti0m bij abommemeat op aoordeeliga voorwaard»*.
Proipeotaiiea daarvaa zijn aaa het bureau te bekom»*,
Advert»*fcië* aoor het eeritvolgeade aummer moetea de» middag» vóór ééa uur
aaa het bureau bezorgd zija.
Adv»rt»*tiC* 4 20 oeat par regel. Bij aboaaamaat vaal lager! Geboorte', dood- ea
alle aadere familieberiohtea aa Daakbetuigiagea tu 17 regel» 1 1.50; elke regePmeer
20 oeat. Beolamea 40 oeat par regeL Groote letter» aaar da plaat», dia «j iaaemaa.
Tot de plaatiiag va* adtarteatiëa aa reolamea, aiet af komatig uit Z a a 1 a a d, betreffemdf
Handel, Nijverheid ea Geldwezea, i» gerechtigd het Algemeei Adverteaüe-Btreai
Ml. JM9 LA 1AB Aa., N.Z. Toarnvfwal 999, Amaterdaaa.
Bij dil nummer behoort een bijvoegsel.
Eerste Kamer.
Lang heeft de Eerste Kamer niet noo-
-dig gehad over de welbekende noodwet
ten Over de Beurswet werd nog het
langste gepraat, hoewel sleclils door
twee sprekers, de heeren Van den
Biesen en Van Nierop.
Maar hoewel de heer Van Nierop
er op wees dal de regeering zoo'n bui
tengewoon vertrouwen, bijna een discre
tion!),aire macht vroeg, zou hij toch
vóór stemmen, omdat hij een groot ver
trouwen heeft in minister Treub wiens
arbeid en beleid hij van nabij heeft
leeren kennen.
In hel afdeelingsverslag werd trou
wens ook algemeen hulde gebracht aan
dezen minister
Uil hel antwoord van den minister
zij nog aangehaald wat 'hij zei over het
verleenen van crediet. Hij had allen lof
voor hetgeen het syndicaat en de Nederl
Bank hebben gedaan om de gerustheid
te doen terugkeeren.
Maar of door hun toedoen aan alle
gerechtvaardigde kredietbehoeflen is vol
daan, daarachter zet de Minister een
groot vraagteeken. Zij gaven slechts kre-
,diet legen zakelijke zekerheid; maar een
aantal soliede ondernemingen van den
hoogeren middenstand konden daardoor
niet geholpen worden. Dat is geen cri-
tiek maar de conslateering van een feit.
Personen, die niets hebben dan, voor
raden, die zij niet in pand kunnen geven,
en boekvorderingen kunnen door het
syndicaat niet geholpen worden, Voor de
ze personen worden nieuwe pogingen ge
daan, waaraan ook de heer Van Nierop
annex is. Komt er n u een centrale Mid
denstand-kredietbank, dan kan aan die
kredietbehoeften worden voldaan Veel
hangt daarbij echter af van de houding
van de Nederlandsche Bank.
Verleent, zei de Minister nog, de Ned.
Bank geen incasso-krediet op promesspn,
dan zal de middenstand' niet geholpen
kunnen worden. Alleen, als de Neder
landsche Bank medehelpt, zal deze zaak
kunnen slagen
Zonder hoofdelijke slemming werden
ten slotte de wetsontwerpen aangenomen.
FAVORITE.
Nederland is favorite. Nog nooit is er
<loor de naburige groote staten zoo ijverig
naar gestreefd om toch maar van een
gunstig oordeel van het kleine Nederland
verzekerd te zijn.
De toezending van Duitsche couranten
en brieven houdt aan. We hoorden van
personen die couranten toegezonden kre
gen door menschen die hen beslist niet
kenden, want hun naam op 't adres was
verkeerd geschreven.
De chef van een oer voorname stations
in Zeeland kreeg als „dienstzending" een
groot pakket couranten: „Niederreinischc
Nachlichte", blijkbaar met het doel ze te
verspreiden
Wij zelf ontvingen, behalve Duitsche
couranten, gisteravond uit Wesel een af
druk van een nogal kinderlijk gesteld en
in vrij gebrekkig HolLandsch geschreven
artikel ,.De waarheid overwind", (sic)
dat ons ter koslelooze overname werd
toegezonden door een zich noemend
„Duilsch-Nederlandsche Nieuws-Korres-
pondenlie-Bureau ter behartiging der ge
meenschappelijke belangen dier twee lan
den blijkbaar opgericht voor deze gele
genheid
Op ons bulletin van hedenochtend
heeft men.kunnen lezen de uitvoerige En-
gelsclie tegenspraak, door het Engehchc
consulaat-generaal te Rotterdam per tele
gram aan ons toegezonden, en dus ver
moedelijk ook aan tal van andere bladen
in ons land.
Het Engelsche witboek met de diplo
matieke depeches is op ruime schaal in
ons land verspreid, en bovendien ont
vingen we er heden een Nederlandsche
vertaling van dat den titel draagt En
geland in oorlog voor de gewaarborgde
rechten van kleine naties", een titel
die Engelsclien invloed achter deze uit
gave doet vermoeden.
Vanwaar toch al die begeerte naar
onze goedkeuring? Waarom hecht men in
het groote Duitschland en het groote En
geland zooveel waarde aan de meening in
ons land? Is hel alleen uit verlangen zich
zelf als rechtvaardig tc zien beschouwd?
't Is in ieder geval merkwaardig in da
gen waarin men juist niet aan het woord
maar wel aan 't zwaard 'de beslissing over
laaf. Wat beteekent naast 't resultaat van
't slagveld de opinie van ons klein volk?
Als er nog iets anders achter zit, dan
zien wij dat niet We zijn echter verbaasd
over dien plotselingen naijver op ons oor
deel.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
De beperkte spoorwegdienst.
»Het Handelsblad" klaagt over de orga
nisatie van onze spoorwegeD, die in dezen
tijd tot een beperkten dienst zijn gedwongen,
zoowel omdat men geen »zekerbeid" heeft
van geregeldon aanvoer van steenkool als
omdat de militaire overheid bet materieel
gedeeltelijk vasthoudt.
Het. blad wijst dan op België, waarvan
een zijner verslaggevers het volgende zeide
»Het is inderdaad bewonderenswaardig.
Tot op het kritieke oogenblik, waarop de
Duitscber8 voortrukken, blijft het treinver
keer ais 't ware geheel normaal. Ik reisde
van Leuven naar Tienen toen de Duitschers
daar als 't ware voor de poorten lagen. Bij
de terugtrekkende beweging van bet Belgi
sche leger werd te Leuven het station eenige
uren gesloten, doch daarna liet men zoo
spoedig mogelijk eenige extra-treinen ver
trekken om den toevloed van vluchtelingen
te kunnen vervoeren. Geheel op den op het
spoorwegboekje aangegeven tijd stapte ik te
Herenthals op den trein, terwijl er een
kwartier later tusschen Belgische en Duit
sche patrouilles een verwoed gevecht werd
geleverd. De dienst op de lijn dwars door
het noorden van België is om zoo te zeggen
nog niet verstoord geworden."
Letten wij hierop, zflo schrijft het blad
verder, dan meenen wij, die ons streng
van alle mogelijke critiek op militaire maat
regelen onthouden de vraag te mogen
stellen is de groote overlast aan de burgerij,
de groote schade aan handel, nijverheid en
verkeer, door het gebrekkige treinverkeer
veroorzaakt, gebillijkt door grootere zeker
heid voor troepenvervoer? Is onze spoor-
wegorganisatie dan zóó slecht, dat het in
tijden dat noodzakelijke troepen snel ver
voerd moeten worden, niet mogelijk is oogen-
blikkelijk overal treinen te requireeren en
binnen enkele uren naar de gewenschte
plaatsen te brengen
Wij hebben werkelijk niet minder dan
anderen voor de handhaving van 's lands
neutraliteit over. Maar de weder-opbloei
van handel eu industrie,
een zekere welvaart, is zeker ook noodig om
de lasten, die ons volk te torsen beeft,
moedig en blijmoedig te bunnen dragen. En
die weder-opbloei is zeker niet mogelijk als
het verkeer zóó gestremd en gebrekkig
blijft-
Deze toestand van gewapend afwachten
kan nog lang, zeer lang duren.
Uitvoerverbod katoen.
Het Stbl. no. 442 bevat een Kon. besluit
van den 3den dezer, houdende intrekking
van de tijdelijke opheffing van het verbod
van uitvoer van ruwe katoen en katoenen
garens.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit:
is aan J Knottenbelt, op verz.
verl. als Lid der Commissie tot de Zaken
der Protestantsche Kerken in Neder-
landsch-Oost- en West-Indië, met dank
betuiging voor de als zoodanig bewezen
diensten.
gevolgd door het niet minder stemmige
„Mijn Nederland" van Hol. Doch ook de
overige nummers waren toepasselijk op
den ernst der tijden terwijl een tweetal
marschen hel programma aanvulde De
een was een oude bekende, namelijk
de „Défilé des Nations" van Frémaux,
maar de andere was een nieuwe, een
van den heerMorks zelf, en getiteld
„Hulde aan generaal Snijders en het
Nederlandsche leger" Tweemaal werd
de marsch uitgevoerd, zoodat de aan
wezigen m de gelegenheid waren goed
kennis te maken met deze jongste com
positie van onzen stadgenoot, die zeker
voor zijn andere niet onder doet en die
er ook wel „in" zal gaan.
Hel publiek toonde zich dankbaar
voor al helgeefr ten gehoore werd ge
bracht, en de aandacht was gedurende
de gelieele uitvoering bijna onverdeeld,
zelden zagen wij ook buiten de daartoe
aangewezen kring zoovele menschen
staan luisteren naar de muziek. Hel Wil
helmus en hel Wien Neertandsch bloed
sloten den avpnd
Rest ons nog Ie vermelden, dat ook
van de stoelen slechts weinige onbezet
bicven.
In de afgeloopen week is door de
keurmeesters van vee en vleescli al
hier afgekeurd een geslacht varken,
benevens verschillende organen van ver
schillende sLacbtdeelen.
Alles is op de gebruikelijke wijze
onder toezicht der politie begraven ge
worden.
- Gisterenavond ontslond een breuk
in de waterleiding op de Heerengracht
alhier, direct werd met hel herstel
aangevangen
Uit Walcheren.
A. s. Zondag zal de Vlissingsche Post-
ianfare een Concert geven te W e s t k a-
p e 11 e van 4 tot 6.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen O. D.
J v E. te A x e 1 heeft bekend den
moord gepleegd te hebben op de 10-ja-i
rige A. de Kr. aldaar.
Uit Zeeuwsch-Vlaanderen W. D.
Bij kon bestuil is benoemd tot
voorzitter van het bestuur van het wa
terschap der Sluis aan de Wielingen,
C J Sturm, te IJ z e n d ij k e.
Oogsloverzichl
Evenals in de voorafgaande weken was
van 22—29 Augustus het weer buitenge
woon gunstig voor het binnenhalen van
den oogst Volgens de berichten der rijks-
landbouwleeraren ondervonden de werk
zaamheden nergens vertraging, terwijl van
werkloosheid onder de landarbeiders nog
weinig melding wordt gemaakt, Deze is,
zoolang het oogsten van aardappelen en
uikerbielen duurt, ook niet op groote
schaal te vreezen
Uit Zeeland wordt bericht, dal op som
mige markten vraag was naar oliezaden,
met name koolzaad en mosterdzaad.
De tarwe levert in het Noorden flinke
opbrengsten van zeer goede qualiteil In
Zeeland is pl.ja 10 pel van de geoogste
tarwe meer of minder „geschoten."
Naar het schijnt zullen de suikerfa
brieken in het N.W. van België, die in
hoofdzaak de suikerbieten uil Zeeuwsch-
Vlaanderen verwerken, op den gewonen
tijd in werking kunnen worden gesteld
Of de levering en betaling der bieten
steeds geregeld zal kunnen geschieden,
moet nog worden afgewacht. St Ct.
De A. N. W. B.
De Zw. Ct. meldt, dat de heer W. A.
Mooleubeek, rfotaris te Zwolle, consul voor
Overijssel van den A. N. W. B., benoemd
is tot lid van bet algemeen bestuur van
den A. N. W. B. (Toeristenbond voor Ne-
laud).
KERKNIEUWS.
Ned. Herv Kerk.
Bedankt voor Blitterswijk J. van der Spek,
cand. Utrecht.
Geref. Kerken.
Beroepen, Te Lo'lum (Pr.) E. C. v. d.
Laan, Driesum.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Het Vad- verneemt, dat Martin Span
jaard, nadat professor Gernsheim inzage
had genomen van een drietal compo
sities van dezen Hagenaar, is toegela
ten als Meisterschiiler le Berlijn
H ekkinggesneuveld9
Volgens te Nijmegen ontvangen bericht
zou de bekende violist Gerard Hekking,
een Franschman, gesneuveld zijn
N. R. C.
Uit Middelburg.
Het Bureau van den Territorialen Kom-
mandant voor Zeeland is overgebracht
van de Nieuwstraat naar het woonhuis Dam
Noordzijde, F 147, vroeger bewoond door
nu wijlen mej. A. M. Sprenger.
In dit gebouw wordt ook gelegenheid
gemaakt voor huisvesting van den kom-
mandant en zijn staf.
Alles heeft wel medegewerkt om
gisterenavond de muziekuitvoering door
het Middelburgsch Muziekkorps op het
Molenwater tot een voor duizenden
hoogst aangenaam uurtje te maken.
Prachtig weder bij volle maan, in we
ken geen uitvoering op dit plein en
niet het minst het bij uitstek" voor deze
dagen geschikt programma Met de
„Vaandelroarsch" van de Pauw begon
nen, klonk even daarna plechtig de
„Bede voor het Vaderland" van Valerius,
I
RECHTZAKEN.
Kantongerecht te Middelburg.
Heden zijn veroordeeld wegens overtr.
Zeeuwscbe stvoonien reglement -. C. S.,
Tholen, tot f 10 b. s. 4 d. h.; overtr. ar
beidswet A. J. van de P., Vlissingen, tot
2 maal f3 b. s. 2 maal 2 d. b.overtr.
melkverord. Vlissingen E. P., Vlissingen,
tot f 2 b. s. 2 d. h.fietsen zonder licht
J. P. P Vlissingen: tot f 1 b. s. 1 d. h.;
den oprit te Vlissingen met een rijwiel
afrijden J. K., Vlissingen, tot f 0.50 b. s.
1 w. t een hond laten losloopen M. J.
de V., bvr. van B. C. S., Vlissingen, tot
t 2 b 8. 1 d. h., A. C. van S., V.issingen,
tot 2 m. f 3 b. s. 2 m. 2 d. b.straat
schenderij J. de K., J. J. B., beiden Mid
delburg, no. 1 tot f 2 b. e. I w. t., no. 2
tot f 2 b. 8. 1 d. h.zwemmen op verbo
den plaatsen L. van R., G. M., P. S., allen
Vlissingen, ieder tot f 0.50 b. s. 1 d. h. -,
dronkenschap AW., Serooskerke, tot t 2
b. s 2 d. h.L. V., Goes, tot 3 w. h.
Vrijgesp oken is E, C. van der P., Vlis
singen, aangeklaagd wegens overtreding der
arbeidswet.
LANDBOUW.
- Toen trein 608 uit Uitgeest gister-
namiddag le 4.18 le Haarlem aankwam
is door een onjuisten wisselsland een
bagagewagen ontspoord Persoonlijke on
gelukken kwamen niet voor De wagen
had geen ernstige beschadiging, de
dienst had echter lVz uur vertraging.
Ilel ongeluk gebeurde even voor het
viaduct bij. den Schotersingel
Een toepasselijke kalender.
Dezer dagen, sekrijtt de O. d. S. redac
teur van het Hand., scheurde ik van miin
kalender *Van onze Tijdgenooten" dit
blaadje bloot:
0 God That bread should be so dear,
And flesh and blood so cheap!
Thomas Hood.
De vertaling hiervan luidt
O, GodDat brood zoo duur moet zijn,
En vleesch en bloed te geel
HOTELDIEF.
Verschillende groote hotels te Rot
terdam hebben in de laatste dagen
bezoek gehad van een dief. Deze is
een als heer gekleed persoon, middel
matig groot en flink van postuur, rood
vol gezicht, rossig grijzend haar en dito
knevel. Hij draagt "een gleufhoed, col-
bertcostuum en overjas
Dit heerschap loopt de hotels binnen,
doet of hij daar gelogeerd is, dringt ka
mers binnen en neemt koffers en lasch-
jes weg, in de hoop dat er zich iets van
zijn gading in bevindt Het zijn voorna
melijk vreemdelingen, die op deze wijze
hun koffers kwijl raken, doch ook een
kapitein-kwartiermeester van ons leger
is de dupe geworden. De meeste der
gestolen koffers bevatten kleedingsluk-
ken, doch er zijn er ook een paar bij,
waarin gouden en zilveren sieraden wa
ren geborgen. Geld wordt er niet ver
mist. Op een koffer en een lachje heeft
hij in een passemenlwinkel op den Stei
ger f 20 voorschot weten los te krij
gen, voorgevende dat ze "toebeliooren
aan een kapitein van de Holland-Ameri-
kalijn, hetgeen een verzinsel blijkt In
dén koffer bevindt zich een lieeren-
costuum. („N. R. Ct.")
Giacomo was een tijd lang werkzaam
in de pauselijke diplomatie in 1897 werd
hij tot aartsbisschop van Bologna be
noemd Daar onderscheidde hij zich vol
gens de ..Tijd' door zijn uitstekende ga
ven en buitenge wonen, herderlijken zie
lenijver.
BENEDICTUS XV.
Den 21sten Nov. 1854 werd Giacomo
della Chiesa le Genua geboren. In tegen
stelling met den vorigen paus is hij van
aanzienlijke geboorte. Zijn vader was
markies, zijn moeder markiezin Giovanna
Migliorati Hij studeerde aaa de academie
voor adellijke geestelijken.
In Galicië en Polen.
Hel is niet gemakkelijk zich een scherp
beeld le vormen van de geweldige oor
logsgebeurtenissen, die zich in de afge
loopen dagen tusschen Oostenrijkers en
Russen deels op het gebied der eerste,
deels op dal der laatste hebben afge
speeld
Hel belangrijkste resultaat daarvan
memden we gisteren de Russen hebben
Lemberg, de hoofdstad van Galicië be
machtigd
De val dezer zwakke vesting kwam niet
onverwachts. De overheid had de daartoe
noodigo maatregelen, reeds bij voorbaat
getroffen Men weet, hoe van Oostenrijk-
selie zijde, het succes der Russische, wa
penen. dal tol deze inneming lieéft geleid,
voor een groot deel aan de spionnage- en
dergelijke diensten toegeschreven werd,
door de Russiseh-gezinde bevolking van
Oostelijk Galicië den indringers bewezen
Dil feil wijst op een moeilijkheid bij
het volgen.van de krijgsverrichtingen al
daar de grens tusschen wat daar tot de
Donau-monarchie. wat tot het tsarenrijk
hoort, is vrij willekeurig. Aan beide zijden
daarvan wonen stamverwanten
Donderdag zijn de Russen dus Lem
berg binnengetrokken
Lilt liel bovenstaande volgt ai, dat deze
gebeurtenis uit strategisch oogpunt niet
veel te beduiden heeft Des le meer
evenwel, van zedelijk-nalionaal standpunt
beschouwd.
Galicië is de grootste provincie vaft
Oostenrijk-Hongarije. In Lemberg zetelde
de keizerlijke stadhouder leder jaar
kwam er de Galicische Landdag samen,
het eenig parlementair lichaam, waarin
de Polen een overwegende rol speelden
Men weet, hoe de bevolking van Gali
cië in drie hoofdgroepen te splitsen is
de Polen, de Roethenen en de joden,
Ook vertegenwoordigers van de tweede
groep hadden weliswaar in den Landdag
zitting en stem, doch ook na de kiesrecht-
hervorming van Juli 1911, beschikten de
Polen er over een meerderheid van drie
vierden van het aantal stemmen
De Roethenen rijn voor hel meeren-
deel op de hand van Rusland Oolc in
Hongarije is deze Slavische stam ver
breid. Het grootste aantal dezer ook wel
Klein-Russen genoemde lieden belijdt
den Gricksch-Kalholieken godsdienst
Een gedeelte van de Roethenen
evenwel wil weer niets van de Russen
welen. Deze beliooren tol de nationale
Ro^lheensche partij Van hun streven
was Lemberg evenals van de andere par
tijen, 't middelpunt. Onder Russische
heerschappij vreezen zij, dat hun taal
als een Russisch dialect behandeld zat
worden
De drang der Roethenen naar openbare
erkenning hunner stemrechten uitte zich
hoofdzakelijk in het streven naar de ver
krijging van een eigen universiteit. De
hoogeschool van Lemberg was dan ook
meermalen het bloedige slagveld van
Poolsche en Roetheensche studenten
Inderdaad werd den laatsten eenige toe
gevendheid betoond zij kregen eenige
leerstoelen Zelfs beloofde een keizer
lijk besluit hun een eigen 'academie. Voor-
Ioopig bleef het evenwel daarbij. Alleen is
het uit polilick oogpunt van belang, dal
de Russische bladen legen de verwezen
lijking van die belofte ten hevigste pro
testeerden Zij vreesden, dat de in Rus
land wonende Roethenen Lemberg dan
als hun nationaal centrum zouden gaan
beschouwen, hetgeen natuurlijk tot ver
zwakking en wellicht ontwrichting van
dien slaat zou leiden
Rusland was dus in dit land aan genp
zijde der Karpalhen de stokebrand
Men herinnert zich nog de groote hoog-
verraad-processen. die te Lemberg vóór
het uitbreken van de vijandelijkheden te
gen wie met Rusland verdacht werden te
heulen werden gehouden De gezwore
nen spraken evenwel alle beklaagden, vriji
Van verschillende zijden zag men daarin
een bewijs, dat de jury zelf Russisch
gezind wis Zoo doorfilterde de Russi
sche invloed in 't geheim een groot deel
van het staatkundig leven, trachtten, wie
aan de overzij der grens woonden, al
thans de voor een deel bevriende en
