MIDDELBFRGSFHE OOFRANT
DE FRANSGHE HOEVE.
157* Jaargang.
IS14
Woensdag
26 Augustus.
FEUILLETON.
Binnenland.
üil Stad an Provincie.
H\ 200
Due eommt Tirtohijit 4 a g o 1 y k i, met utzoederiag tu Zoa- Feeitdegea]
ffjj» par kwartaal, ioowel toor Middelburg ei» to or alle plaatiem im Nederlamd frameo pp. f 1.26;
Afzonderlijke nummer» koiten 6 cent.
Ad-rartantien bij abonnement op voordeeliga voorwaard»*,
Prospectnuen daarvan zijn aan het bureau te bekomen*
Aivertentiën voor het eeritrolgende nummer moeten de» middag» vóór één uur
aan het bureau bezorgd zijn.
AdvertentiSn i 20 oent per regel. Bij abonnement veel lagex. Oeboorte-, dood* en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f 1.50; elke regel m»-r
20 oent. Beolame» 40 cent per regeL Groot» letter» naar de plaat», die zij innemen.
Tot de plaataing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffen»j
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alfemeen Advertende-Bareal
A. 11H ItA'lAB Ai., N.Z. TMrDirgwal 2S6, Amterdam.
Zij, die zich tegen 1 September
a.s. op ons blad abonneeren ont'
rangen de nog in Angnstns ver'
schijnende nommers gratis.
BOMMEN GOOIEN DIT LUCHT-
Het is wel een laudziekig werk nu
nog in dezen oorlog telkens met aanha
lingen uit tractateu te komen, die toch
maar papier blijken.
Maar nu de aanslag op Antwerpen
door een Zeppelin leidt tot do vraag of
de over dit onderwerp gesloten conventie
dat niet verbiedt, kau het zijn nut hebben
or aan te herinneren dat die overeenkomst
slechts door enkele mogendheden is ouder-
teekend
De verklariug, opgesteld op de tweede
vredescoufen ntie van 1907, luidt als volgt:
De verdragsluitende Mogendheden
stemmen voor een tijdperk, loopeude
tot het eind der derde Vredesconfe
rentie, toe in het verbod om, uit
ballons of op andere dergelijke
nieuwe wijzen, projectielen eu ont"
plofbare stoften te werpen.
Die verklaring opgenomen in Staats
blad no. 73, 1910 draagt wel de
H'andteelcening o.a van de vertegenwoor
digers van de Vereenigde Staten, Oosten-
rijk-Hongarije, België, Groot- Brittauië,
Nederland, Noorwegen, Zwitserland en
Turkije.
Muar de plaats voor dê ondertee
kemug is blanco gebleven ouder de namen
der staten Daitschlaud, Spanje. Frankrijk,
Italië, Japan, Rusland en Zweden, om
hier ook maar de voornaamste te noemen-
Men kan dus Duitschlaud niet beschul
digen dat het een belofte heeft geschon
den. Het heeft haar nooit gedaan.
Er bestaat echter een andere bepaling,
die wèl door Duitschlaud is oudeitee-
kend, en die zeer zeker in bet Antwerp-
sche geval niet is nagekomen.
In het, Reglement betreffende de wet
ten en gebruiken van de oorlog te laud,
vindt men onder hoofdstuk II betreffende
»de middelen om den vijand te bena-
deelen, de belegeringen en bombarde
menten", in art. 26 bet volgende
»De bevelhebber der aanvallende
troepen moet. alvorens tot het bom
bardement over te gaan, en behoudens
ROMAN NAAR HET DÜITSCH.
van
LOUISE WESTKIRCH.
52).
Enno vond niet den moed zich op een
vierde hoeve aan te bieden. Hij begaf
zich naar den waard le Scharmbeck, in
het pikdonker, half dood van honger en
uitpuiling, maar nog meer lijdend onder
zijn bittere vernedering en teleurstelling.
Terwijl hij at, vroeg hij den waard, of die
ook een betrekking voor hem wist. De
ervaren man trok zijn schouders op. Als
hij een jongere zoon was waarom dan
niet? Maar de erfgenaam van een hoeve,
die in onmin zijn vaders huis had ver
laten, neen, die namen de kolonisten, niet
Maar in Ilolslein werd nog altijd aan het
Noord-Ooslzee kanaal gewerkt. Daar kon
men allerlei slag van menschen gebrui
ken. Het beste was dal hij den volgen
den morgen dadelijk naar Brunsbüttel
reisde, het kanaal opwandelde en zich
bij de werkbazen aanmelden-
Na een paai- uren van Loodzwaren
slaap, waardoor hij toch niet verkwikt
was, maakte Enno zich reisvaardig. Maar
het geval van een aanval stormender
hand, alles doen wat vau hem afhangt
o m de overheden daarvan
te ver wittige n."
Het doel dier bepaliug ligt voor de
band. Men wil aan het met-strijdende
deel der bevolking gelegenheid geven zich
te bergen Eu tal van voorbeelden leveit
de geschiedenis op van een dergelijke
waarschuwing vóór yeen stad beschoten
werd> en van «en uittocht der niet-
strijdeis vóór het bombardement.
Maar de Duitsehers hebben dit blijk-
baur nu geheel nagelaten. De stad sliep
rustig toen in eens die bo oimen gooierij
begon. Eu het is ook ouder de niet-
strijders geweest dat de meeste slacht
offers vielen. Ja. het is eigenlijk toeval
dut niet ook de kouiugin en de prinsen
werdeu getroffen.
Over de strijdwijze zelf zal over 't
algeuieeu wol één oordeel bestaan Maar
het weerzinwekkende ervan wordt erg
versterkt als 't geschiedt op zoo'n nach
telijken sluiptocht zonder waarschuwing.
Men zal er echter in moeten berusten
dat zulke gevoelsoverwegingen toch niet
meetellen in en oorlog.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Hel rfefensiefouds.
De minister van binnen! andsche zaken
deell in de St- Ct. mee, dat voor het
defensiefonds in dank ontvangen is eene
toezegging van iemand, die zijn naam
niet verder bekend wenscht gemaakt le
zien, lol een liende van zijn op ongeveer
f 280 000 te schallen vermogen
Voorts heeft de heer J Volker Tijs-
zoon. te Haarlem, zich op gelijke voor
waarden als de sclirijver van den in bo
venvermelde „St- Ctopgenomen brief
bereid verklaard een tiende van zijn ver
mogen af te staan len behoeve van het
op le richten fonds, mits meer dan 100
millioen gulden in totaal wordl bijgedra
gen
Eindelijk heeft iemand, die verzocht
zijn naam geheim te houden, zich ver
bonden ten behoeve van het meergmeel-
de fonds' bij het sluiten van den vredp
tusschen de oorlogvoerende Mogendhe
den. tot de slorling van een bedrag van
f 25.000, zonder verdere restrictie of af
trek van evenlueele oorlogs- of mobilisa-
tiebelasling.
Verder verbindt hij zich gedurende d:e
drie daarop volgende jaren een jaar-
lijksch bedrag van f 25,000 in bedoeld
fonds te storten, indien zijn inkomen niet
vermindert onder het gemiddelde van
zijn inkomen der jaren 1911. 1912 en
1913 Mocht dit laatste wel hel geval zijn,
•oordal hij in den trein stapte, infor
meerde hij op hel postkantoor of er ook
een brief van Anne voor hem was.
Ja, er lag daar sinds acht dagen een
brief voor hem. Hij stak dien in zijn zak
en haastte zich naai* het station In de
wachtkamer vond hij een troepje accro-
baten en koorddansers, dal in Osterhollz
voorstellingen had gegeven en verder
naar Bremerhaven wilde. Onder hun ge
praat en gelach las Enno, in een hoek
gezeten, Annc's brief
Lieve Enno'
Ik ben nu in Bremen en heb ook da-
'delijlc den volgenden dag eert betrekking
gevonden bij een senator. Je behoeft
volstrekt niet bezorgd over mij te zijn.
Er is hier wel veel niet naar mijn zin,
maar dit alles is immers slechts een over
gang. Want ik heb jou. Jij bent mijn loe-
kofmst en mijn wereld. Ik ben daarom
ook altijd vroolijk en trek mij nergens
iets van aan En ik krijg een goed loon
en dal moet ook, want ik heb niks, lieelc-
maal niks overgehouden en moet sparen
I voor mijn uitzet. Je lacht, niet waar
I Een uitzet, zooals de vrouw van Enno
I Brinkmeier toekomt, dal krijg ik niet
bijeen, al dien ik ook, tot ik grijze haren
heb Maar, lieve Enno, daar bekommer
ik mij niet over. Alles is goed, zoöhls
hel is, heeft mijn best vadertje gezegd.
En ik ben voor niets bang, zelfs niet voor
je vader, 't Zal wel alles in orde komen.
dan verbindt hij zityh de drie achtereen
volgende jaren, boven omschreven, lot
eeoe bijdrage jaarlijks van 15 pCt van
dat inkomen, zooals dal dan zal zijn,
alles boven en behalve de belastingen
die dc Regeering Voor de defensie noo-
dig mocht achten
Waar hel den Nederlander, die dit
milde aanbod deed mogelijk is de bij
drage van f 25,000 bij liet sluiten van
den vrede zonder eenige restrictie te
storten, wenscht hij voor de verdere drie
bijdragen hel voorbehoud le maken
lo van overlijden;
2o. van verdere' toezeggingen tot een
lotaal van plus minus honderd millioen
gulden
De spoorwegen en de oorlog.
Er bereiken ons, schrijft het Hand.
klachten over de beperkte dienstregeling
op de spoorwegen, met name wat het
personenvervoer betreft
Te bevoegder plaatse deelde men ons
daaromtrent liet volgende mede
Beide spoorwegmaatschappijen zijn op
het oogenblik feitelijk afhankelijk van de
militaire overheid. Zonder goedkeuring
van deze kunnen geen nieuwe treinen
worden ingelegd Sterker nog, dc mili
taire overheid beslist welke treinen zul
len loopen. En dil "geldt niet alleen voor
personentreinen, maar ook voor goede
rentreinen.
Men dient voorts niet le vergelen, dat
ook rekening moet worden gehouden met
den aanwezigen kolenvoorraad Deze is,
bij heide maatschappijen, weliswaar ruim
voldoende, maar liet staal niet vast voor
hoelang die voorraad zal moeten duren
en of hij geregeld kan aangevuld wor
den.
De huidige toestand onzer spoorweg
maatschappijen is gegrond op art 50 van
de spoorwegwet van 1875 Dit artikel
luidt
1 Het geheel of gedeeltelijk gebruik
van eiken spoorweg en van het aan eenp
spoorwegonderneming toehehoorende ma
terieel kau ten allen tijde door ons, in
hel belang van 's Rijks dienst, tegen scha
deloosstelling worden gevorderd
2. Ingeval oorlog of andere buitenge
wone omstandigheden dat gebruik voor
's Rijks dienst in hel belang van "slands
verdedeging noodig maken, kan dp be
doelde vordering krachlens machtiging
van Ons geschieden door dien Minister
an Oorlog of door een bevelhebber van
hel leger
3. De schadeloosstelling wordt, bij ge
breke van minnelijke schikking, door den
echter bepaald
Voor houders van abonnementskaarten
s de regeling getroffen, dat zij hun kaar
ten op de stations kunnen deponpepeu,
terwijl dan de geldigheidsduur wordt ver
lengd met evenveel volle halve maanden
als de kaart gedeponeerd was. Bij terug
gave wordt (20 cl. administratiekosten ver
langd
Kilomelerboekjes blijven nog steeds
geldig en mogen ook gebruikt worden
door niet inwonende familieleden vatr
houders, die onder de wapenen zijn.
Schrijf mij eens spoedig, dat je mij lief-
hebt Ik vraag naar niets anders Ik
heb jou altijd en altijd lief.
Je trouwe Anne.
Enno las dien brief langzaam, ver
frommelde hem, maar stak hem toch
weer in zijn zak- Hij deed hem niet
prettig aan. Zijn familietrots was gebro
ken door de bloedige daad van zijn voor
aderen en den beoogden oneerlijken
handel van zijn vader, zijn gevoel van
eigenwaarde was geschokt^door de afwij
zingen, die hij had moeten ondervinden).
Alles was hem ontnomen, zijn vooruit
zichten voor de toekomst waren vernie
tigd. Slaande te midden der scherven van
alles wat hem lief en dierbaar was ge
weest, was dal kinderlijke, vroolijke ge
babbel van zijn meisje hem vreemd, vond
hij het hol en onbeduidend als het ge
kwinkeleer van een vogel.
Hel was laat in den namiddag toen hij
de eerste arbeiderskolonie bij Brunsbüttel
bereikte. Tijdens de gedwongen werke
loosheid der lange reis, waren zijn wrok
en bitterheid nog toegenomen Zijn ge-
heele wezen was daarmee doortrokken
als een spons met water. Zij stonden op
zijn voorhoofd geschreven, flikkerden uit
zijn oogen, lagen dreigend om zijn saam-
geknepen lippen. Voor hem boorde een
baggermachine zijn ijzeren tanden in; den
slijkerigen grond en wierp de uitgeschep
te aarde in de gereedstaande wagens. Eeu
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij kon. besluit
is benoemd tot burgem. van Maasland
v. d. Lely, secr. dier gemeente;
is aan J. Kat e. o. ver:, als geneesheer
directeur van het Rijkskrankzinnigengesticht
te Grave en is als zood. ben. J. A. van
Trotsenburg te Arnhem, e. o. off v. gez.
bij de marine;
is op verz. e. o verl. aan den ing. v. d.
tel. J. van de Kamp te 's Hage
is op verz. e. o. verl, aan mej. I. Kooistra,
dir. Rijkskweekschool te Apeldoorn
zijn benoem 1 bij den geD. staf tot maj.
de kap. jhr. E. J M. Wiltert, bij de art.
tot majoor kap. jbr. J. H. Roëll, W.
Lantsman, jhr. H. van Berensteiju, W. A.
Frieswijk, J. L. ten Bosch en J. F. B. Kalff
s aan den majoor op non act. van de
art. J. P. Smeets, wegens lichaamsgebreken
i. o. en pens. verleend.
De vice-consuls der Ned te Malmö, te
Helsingborg «n te Heinösund zijn tijd. van
buD post atwezig. De waarneming van het
vic- -consulaat te Malmö is opgedragen aau
den beer V. Böttigerte Helsingborg aau
den heer Sv G. V. Btyrou en te Hernösaod
aan den hoer O. V. Bergström.
Uit Middelburg.
- De Concert- en Gehoorzaal was gis
terenavond bijna geheel gevuld met een
groot gezelschap dames en heeren om de
lezing bij le wonen van den heer F Pie-
lcema, kapitein der maréchaussee, tijde
lijk alhier in garnizoen, over Atjeh. Zoo-
als bekend is de opbrengst dezer leziug,
die, zooals wij terloops vernamen, nog
al" 'belangrijk zal zijn, geheel bestemd
voor de Teas van hel steuncomité
De bijeenkomst werd geopend mol
hel spelen van eene variatie op hetWien
Neerlandsch Bloed door den heer A van
Os. Na deze plechtige inleiding nam de
heer Piekema hel woord en dankte aller
eerst allen voor hun tegenwoordigheid,
omdat hij daardoor in staat is in het kort
een en ander te vertellen over het land
dat hij tijdeus een vijfjarig verblijf in
Indie heeft lief gekregen.
In zijne iuleiding liet de heer Piekiue-
ma uitkomen dat ieder Indisch bataillon
goed is en dit kan niet ieder vorst,
niet ieder president van een republiek
van zijn leger zeggen
Een aantal goed geslaagde lichtbeel
den gaf ons vervolgens een kijk op
verschillende deelen van Atjeh en op de
gewoonte en de spelen der inwoners,
als uitgangspunt werd daarbij genomen
hun bedevaartplaats Mekka omdat alle
verzet uit den godsdienst voortvloeit
Voor de pauze hield de spreker verder
een betoog om uiteen le zetten, hoe wij
eigenlijk door Engeland gedwongen zijn
den oorlog aan te vangen en hoe door
allerlei oorzaken vooral door verkeerd
inzicht die strijd zoolang heefl geduurd
De verschillende perioden van den oor
log werden besproken en daarbij in zon
derheid slil gestaan bij hetgeen door
lange rij van mannen karde die den berg
op Enno ging de omheining biujnen en
volgde een pad door het gras, dat naar
't werk leidde Maar nu kwam een man
met de gewichtige vastberadenheid van
den bevelende op hem toe:
„Ziet u niet, dat daar slaat geschre
ven Verboden ingang? Wat zoekt u
hier?'
Enno hief zijn hoofd op Het optreden
van den vreemde riep zijn trots te voor
schijn zooals het staal de vonk.
,,Ik zoek werk."
Een oogenblik ontmoetten beider blik
ken elkaar. De opzichter overwoog De
jonge man behoorde niet tot de kleer
makers de wevers en horlogemakers,
die hier in scharen werk kwamen zoe
ken waarvoor hun krachten niet wa
ren berekend. Een kerel met knoken
als van een stier Wat uit diens oogen
vlamde, was na verwant aan de wanhoop
Men zou met dien man zeker op de een
or andere wijze in moeilijkheden gera
ken
„Ilier is geen werk voor u." zei hij
kortaf.
Enno keerde zich om en ging hee>
Ilij probeerde het niet bij een tweede
arbeiders kolonie Zich nog weer eens
le laten afwijzen, hij, Enno Brinkuieier,
voor zulk laag werk als hel karren van
modder bij daghuur neen, dat deed
hij niet
mannen als Graafland, Van Heutz en
Van Dalen gedaan is om het karak
ter van den strijd te wijzigen, waartoe
ook hel verraad van Toekoe Oemar me
dewerkte Na de pauze werd met die uil-
eenzelling voortgegaan om vervolgens we
der een serie lichtbeelden te vertoonen,
welke serie beslool met het kerkhof te
Kola Radja, waarbij de heer Piekema de
aanwezigen verzocht op te staan, daar
dal kerkhof, waai' zoo vele bekende strij
ders rusten altijd een diepen indruk op
spr maakte
Na beide deelen der rede volgde
dankbaar applaus, terwijl de heer nir. J
J IJeijse, voorzitter van hel comité, den
heer Piekema dank bracht voor zijn
verleende steun en namens de aanwezi
gen voor de interessante rede. terwijl hij
ook den lieer Van Os dank bracht voor
de wijze, waarop hij zich van de welwil
lend opgenomen laak kweel
De heer Van Os zette zich daarop
nogmaals voor hel orgel en deed. ter
wijl op hel doek het portret van H M.
de Koningin niet de Prinses werd gepro
jecteerd. eene variatie op hel oude Wil
helmus hooren, hetgeen door allen, te:i
deele slaande, werd aangehoord,
Rest ons nog mede te deelen dat
zich onder de aanwezigen, behalve den
lerrilorialen commandant, ook verschil
lende anderen militairen uit hel garni
zoen bevonden.
o—
Uit Walcheren
Dinsdagavond gaf hel zangkoor ,de
Kleine Westkappelaars' in de Ned Ilerv.
Kerk le W e s t k a p e 11 e een uitvoering
Hel kerk gebouw was uitstekend be
zet Nadat door de aanwezigen gezougen
was Ps. SI 6. sprak de predikant, ds.
Rc-us, een inleidind woord
Een 12-tal liedjes werd door de kleine
zangers en zangeressen gezongen, terwijl
de organist, de heer II de Vos, een 6-tal
nummers op hel orgel gaf Zoowel naai
de zang als de orgelnummers werden
met groote aandacht geluisterd In de
kleine pauze werd op verzoek van den
predikant hel le en 2e vers van liet be
kende Lutherlicd door de aanwezigen
gezongeii en aan het eind Bescherm o
God" heide met orgelbegeleiding
In zijn slotwoord vroeg de predikant
bij het verlaten van de kerk een gave
af le zonderen ten bate van hel Boode
Kruis
Gecollecteerd werd een bedrag van
f 29,70
o—
Uit Z u i d-Be ve I an d
Zooals wij reeds onder „Nage
komen Berichten" in ons vorig num
mer meldden, beerschte gisteren aan
hel station te Vlake een onge
kende drukte, doordal een 100 tal Oos
tenrijkers, waaronder ook vele vrouwen
en kinderen, per boot van Antwerpen te
Ilansweerl aangebracht, zich van daar
per spoor verder naar hunne bestem
ming. naai* en in de omstreken van Wee-
nen moesten begeven De reizigers wa
ren allen per stoomschip van de ..Red
Star Line' uit Amerika in Antwerpen
Ilij trok nu naai- Bremen De groote
stad bood vele kansen en een nauw be
stek. Waar duizenden hun brood vonden,
zou hij het ook wel vinden. Hij kwam
daar in den nacht aan en als verlamd
door hel mislukken van al zijn pogingen.
's Namiddags wandelde hij door de
stad. Hel was Zondag, de kerkklokken
luidden. En nu maakte zich een sterk
gevoel van hem meester naar het eenige
dat hem nog toebehoorde, naar Anne
Zijn meisje had het recht te weten, hoe
het met hem was gesteld Hij nam haar
verfrommelden brief uit den zak en
prentte zich straat en nummer van hel
huis. waar zij diende in 'l hoofd. Onder
weg beschouwde hij alle huizen, de be
woonden, die leeg stonden en die nog in
aanbouw waren en vroeg zich daarbij af
„Waar is een plaats voor mij? Waar zal
Ik werk vinden
In een villawijk, waarin huisje naast
huisje stond, die allen op elkaar geleken,
als liet eene ei op het ander, met hun
front van drie ramen, hun voortuintje,
veranda, las hij plotseling hel nummer,
dat h ij voortdurend bij zichzelf herhaald
had Hij trok aan de schel Anne deed
zelf open en viel hem met een kreet
van vreugde om den hals
..Enno' Jij! Nee, wat een geluk! Zoo
waar en werkelijk jij
(Wiordt vervolgd).