MID DEL BE MS CHE CBEB11ÏT, OE FRANSCHE HOEVE. 199 137* Jaargang. 1914 Dinsdag 25 Augustus. FEUILLETON. Binnenland. Dui oouui v*r*chy*t i a g 1 ij k aiefc *itzoad*riag tu Zo*- im f uitingen, fyij» ptr kwartaal, toowel voor Middelburg al* Toer alle plaatien ia Nederlaad iraaoo pp. i 1.25. Afzonderlijke nummer* koitea 5 cent. Advertentie* bij aboaaemeat op Toordoelige voorwaarde*, Proipectniiea daarvaa zijn aan het burean te bekomen* A.4vert*nti8n voor het eeritvolgeade nummer moete* de* middag* vóór ééa aar aa* het bureau bezorgd zijn. W Advertentie* i 20 oeat per regeL Bij aboaaemeat veel lager.' Geboorte-, dood- e* alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen van 1—7 regel* f 1.50j elk* regel men 20 cent. Reclame* 40 oeat per regeL Groot* letter* naar de plaat*, die zij ianemea. Tot de plaatiing van advertentie* ea reclame*, aiet afkomitig uit Zeeland, betreffend^ Handel, Hijverheid en Geldwezen, i* gerechtigd het Alfemeea Adverteitie-Bireai A. JUK LA IAB Ai., N.Z. ToorDirgwal 866, Amaterdua. De Commercieele Noodwetten. "We mogen er dankbaar voor zijn dal in deze dagen aan hel hoofd van ons Handelsminislerie een man slaat als mi nister Trcub, wetenschappelijk een der eersten, maar ook door en door thuis in alle hoeken en galen van de praktijk van ons economisch leven. En boven dien iemand die van doorlasten weet en niemand ontziel wanneer het er op aan komt hel algemeen belang boven het particulier belang te stellen. De twee wetsvoorstellen die hij nu heeft ingediend n 1. de Beurswet en dat voor buitengewoon uitstel van beta ling, waarvan we in ons vorig nummer de strekking aangaven geven een nieuw bewijs van die aanpassing van de prak tijk. Hij stelt geen ambtenaars-beheer vdór' De minister erkent dat hij bij de uitvoe ring der wel steeds voorlichting van deskundigen zal behoeven; en hij ver klaart ook dat hij geen beslissingen zal nemen dan na liet noodige overleg Een der artikelen van de Beurswet spreekt dan ook van een door de regeering te be noemen commissie van deskundigen, die liaar zal voorlichten. De taak dier commissie zal wel be ginnen met hel advies: welke fondsen op de noteering zullen gebracht worden hij de nog we! niet vast bepaalde, maar tocli in uitzicht gestelde heropening der Beurs. Dat zullen natuurlijk in de eerste plaats die zijn, welke feitelijk niets met den oorlog te maken hadden, maar toch in de algemeene paniek mee kelderden. En daarna zal t ook weer die com missie zijn die te adviseeren heeft over het langzamerhand toevoegen van nieuwe fondsen aan de uoleeringslijst. al naar de praktijk het mogelijk maakt. Alles echter onder leiding van den minister die de eindbeslissing behoudt Hel algemeen belang dat er bij betrok ken is, heeft een te groolen omvang dan dal de beslissing lean worden overgelaten „aan de meerderheid van een particu liere vereeniging", zooals de minister het uitdrukt in de memorie van toe lichting. Zoover over de Beurs zelf wat de .nieuwe zaken betreft Maai- nu de oude. die nog loopen van -vóór de crisis Daarvoor dient de regeling voorge steld om het „afslachten" te beletten van ben die effecten in onderpand gaven. En de minister heeft dat belang zoo groot geacht dat hij in dal opzicht niet terugschrikt voor een gedwongen koers De gewone uoteeringen op de Beurs zijn vrij. Maar zoodra hel aankomt'op -de berekening of zoo noodig voor de executie van onderpanden, dan zal als maatstaf der berekening dienen de dooi den minister aangegeven koers na tuurlijk ook al weer vastgesteld na voor lichting door de deskundigen. Mocht de beurs-noleering van den dag •voor een fonds lager zijn dan die door den minister voorgeschreven koers, dan zal er echter nog een verplichting tot aanvulling van het surplus bestaan, maar binnen een termijn door den minister bepaald De bedoeling is tot die aan vulling trapsgewijze te geraken Maar de hoofdzaak is dat die regee- ringskoers de grens aangeeft waar be neden de pandhouder niet raag gaan, wanneer hij de beleende fondsen wil verltoopen. Yerkoopen is eigenlijk het goede woord nicl. Een vrije verkoop is het niet, want de pandhouder is verplicht bij den verkoop dier stukken ter beurze daarop een bod te doen niet lager dan de re- geeringskoers. Eu bovendien behoudt de wet aan den minister het recht voor om ten opzichte van niet genoteerde fondsen zekere voor waarden te stellen Het is dus een diep ingrijpende staats inmenging gerechtvaardigd echter door de zeer bijzondere omstandigheden en door de uitgestrektheid der kringen over ons heele land, die door de beursspe culatie wordeu beroerd. Het tweede wetsontwerp lieoft zijn groole beleekenis voor den handelsstand in 't algemeen Een moratorium, d. i. een algemeen uilstellen van betaling, acht de regeering niet noodig Zóó bedenkelijk vindt zij den oogenhlikkelijken ecouomisclien toestand in ons land niet. Maar ze wil een uitweg geven voor de kooplieden en particulieren, die tij delijk hun verplichtingen nieL kunnen voldoen zonder dal er 'daarom sprake van behoeft te zijn dal ze als insolvent; moeien worden beschouwd; voor win keliers, die door de grossiers voor den eisch gesteld worden contant te betalen, eu daarvoor lnm contante middelen moeten gebruiken, welke anders bestemd zijn voor wissels en rekeningen Ilel voorgestelde middel isde aan den ■echter te geven beslissing over een ex tra-termijn van uitstel. „Wel zal, zoo zegt de Memorie van Toe lichting, hel gevolg der regeling uit den aard der zaak kunnen zijn, dat enkele schuldeischers daardoor in ongelegenheid geraken, doch het mag niet worden uit hel oog verloren, dat dezen, door hun crediteuren aangesproken, weder op hun beurt van het voorrecht gebruik zullen kunnen maken, terwijl het ook in het be lang der crediteuren is, dat de schulde naar voor plotselingen ondergang worat behoed, daar wellicht juist daarmede mo gelijk zou kunnen worden gemaakt, dat ten slotte de vorderingen volledig worden voldaan, wanneer.na verloop van tijd we der normale omstandigheden zijn inge treden." Hoe lang die termijn van uitstel zal wezen, wordt niet bepaald. Maar wel spreekt de wet van „een korten termijn" die door den rechter zoo noodig „voor een korten tijd" kan worden verlengd. De Minister zegt aan hel slot van zijn: ROMAN NAAR HET DUITSCH. van LOUISE WESTKIRCH. 51). Alheid kwam nu juist in de grootste bezorgdheid binnen en slaakte een kreet, toen zij hem zag „Mijn Hinnerk!" Hij stamelde met moeite. „Water". Bevend bracht zij hem dat. „Hinnerk, wat heb je, wat scheel je?" „Het is uit." „Nee, Nee! Heb je pijn?" „liet is het einde." „Om Godswil' Zeg dat niet. De kolo nisten zijn immers vandaag als menschen die paardenvleesch gegeten hebben Zoo'n krankzinnige opgewondenheid houdt geen stand. Daar moet je geen acht op slaan „Het is iets anders. Een oude reke ning. Ilc heb daar dertig jaar op ge wacht. Nu zal die wel spoedig vereffend worden." Hij maakte, naar lucht snakkend, zijn hemdsboord los. „Hinnerk, wal zeg jé toch?" jammerde de boerin, haar handen wringend. „Allen hebben zich tegen mij gekant! Been een neen, geen enkele die zich Memorie van Toelichting dat hel hem aangenaam is tc kunnen verklaren, dat de voorgestelde regeling door tal van man nen van beleekenis in de handelswereld, wier oordeel ten deze is ingewonnen, met ingenomenheid is begroet. Het is te verwachten dat ook de Ka mers er geen bezwaar legen zullen hebben. Van den Baagsclien Toren. Al meer en meer krijgt de Residentie, zoo goed en zoo kwaad als het gaat, haar gewonen aanblik wedor terug; de stralen zijn wal meer bevolkt dan in de eerste dagen na de mobilisatie en de trams naar Scheveningen Vervoeren weer als gewoon een groot aantal dames en kin deren, zoodat het strandleven in deze vacaniiemaand niet hoemenswaard ver minderd is. Door de lieve jeugd wordjen, als in andere jaren, als of er niets bi- zonders gaande is, met de meeste onbe zorgdheid, kanalen, forten en bergen in miniatuur gegraveu en opgeworpen, waar op de zee als trouw speelkamerpad van hel jonge volkje onvermoeid hare aan vallen richt. Maai- de algemeene oorlogsgeesl doet toch ook op de Haagsche straatjeugd haren invloed gevoelen, daar bij velen de vacantie in strijdlustige ontspanning wordt doorgebracht Geheele groepen jongens, gewapend met houten sabels en geweren, met schooltasschen waarin de dagproviand wordt meegevoerd, trommel slagers voorop, trekken al vroeg 's mor gens de duinen in, nemen stelliqg op heuvels om weldra e</n andere duintop bezet door troepjes van dergelijk gehalte aan te vallen. D;ui wordt er flink oplos- gegooid en geslagen en menig bloedneus opgeloopen. Dit laatste geeft juist de „echtheid" aan deze gevechten! Begint zoo'n strijd als spelen, weldra wordt hel „meenens" en de eigenlijke ru zie ontslaat over de rolverdeeling van hel gevecht, wie wel de Franschen, de Bel gen, de Duitschers of wel de Russjen moeten voorstellen. 's Avonds wordt moeder vergast op ver halen van reusachtige dappere feiten, die bedreven zijn en die als verontschuldi ging moeten dienen voor de groote galen in kousen, de scheuren in de broek, noodl- wendig ontstaan bij al die heldhaftige ge beurtenissen. Moeder is dan niet best te spreken en in de huiskamer wordt soms de slag nog eens voortgezet, waar bij de klapjes op de gescheurde broek vatt den overwinnaar neerkomen. Onder de burgerij is de algemeene stemming begrijpelijkerwijs hier allesbe halve opgewekt. De economische toestand drukt de samenleving niet weinig en cje velen, die zich bij kleine bankjes in kleine „gokjes" hadden begeven her ademden wel is waar een oogenblik, toen (ie Beurs gesloten werd, doch dit vleugje opleving maakte al spoedig plaats voor een spannende angst, die nog drukkender worden zal al naar mate het tijdstip der aan mijn zijde "heeft geschaard! En dat weet Onze Lieve Heer! Voor de kolonie hei) ik altijd mijn best gedaan! Maat niet één enkele! Allemaal vijanden! Allen tegen mij! Hij keek om zich heei. ,Wat doe je nog hier vrouw? Ik heb je oudste, je lieveling uit huis en hoete weggejaagd. Denk je, dat ik niet merk, hoe je over hem tobt? Ik kan de kolonie niet meer regeeren. "k Kan wijn huis eu hoeve niet meer bestieren. AJlen zijn weggegaan. Ga jij nu ook." Alheid omklemde weenend de land van haai- man- „Wat verdriet je mij en anderen Jn je zelf ook moogt berokkend hebben, mijn Hinnerk, en wat de anderen ji ook aandoen, of zij je tot in den hemel verheffen of je in de hel wenséien voor mij blijf je de beste, de liefste, de eenige op de wereld, zooals je.'dat ge weest bent van den dag af. toen/ik in je huis ben gekomen. Dertig jaar Jwg heb ben we samen in 't gareel £eloopen Waarom wil je mij dan nu ni/t tot het eind toe bij je laten blijven?'/ Nu scheen het, alsof de bulgemeester uit een benauwden droom ontpakte. Hij legde schuchter liefkoozend ie hand op het hoofd zijner vrouw „Alheid", pi hij Slechts dat eene woord met hélf gesmoorde slim Maar er Lag een schuldbekentenis in/dat woord, dankbaarheid' voor het gedfld van vele jaren j Alheid voelde het beven Van de hand op haar hoofd en weer maakte zij zich ongerust Haar man was ziek' Zeker, al wilde hij het ook niet bekennen Zij riep de meid en samen brachten zij hem naar bed Toen legde zij hem koude omslagen op de hartkuil en brouwden een hceten drank. En Brinkmeier, die gewoonlijk nooit wilde bekennen dat hij zich onwel gevoel de en altijd alle verzorging weigerde, lag nu stil in de kussens en liet zich haar zorgvuldige verpleging welgevallen. ELFDE HOOFDSTUK. Enno was in zijn woede en verdriet blindelings en als dol weggerend. Een uur geleden was hij nog de erfgenaam van de trolsche Brinkmeiershoeve ge weest. nu had hij geen aanspraak meer op een voetbreed aarde. Een uur geleden was hij in den schoot zijner familie de zoon nes huizes geweest, had vader, moeder, broeder gehad. Nu was hij een eenzaam zwerveling. Boven zijn hoofd pakten de wolken zich samen en spoedig wel de regen in stroo- men neer. De koude druppels herinner den hem aan de noodzakelijkheid een onderkomen te zoeken. Hij vermande zich zoo goed hij kon. Hij had volgens zijn overtuiging gehandeld; nu moest hij de gevolgen daarvan dragen. En al stond hij ook alleen in de wereld en moest de kracht zijner armen te koop aanbieden hij zou geen twaalf uur zonder een dak officiec-le beursopening nadert. Voor vele worden daar ingereden en afgericht. Ver- instellingen van bescheiden omvang met seheidene luxe-becsljes, die slechts een hun cliënten zal dit het angstige oogen- j coupeelje behoefden te trekken, verzetten blik van de crisis zijn, vooral hier in deer zieli geweldig tegen om met een paard Residentie, waai- nog al eens een „zaakje" j van een vrachtrijder een ordinair kanon op prolongatie gewaagd wordt Menig voort te slepen, ze slaan en springen ont- papa wenschl dan in stilte, als hij hel ge- zeilend om aan het gareel te ontkomen, scheurde broekje van zijn zoon ziet, dalmaar ze worden we! klein gekregen tus- hij er niet erger af zal komen. Wordt de j sclien de anderen Verder wandel ik tot risico, die dit speculeeren meebrengt wel j afleiding een uurtje met de „muziek eens beloond mei een zoet winstje, waar;mee. Bijna dagelijks doen de grenadiers hier in gewone lijden dikwijls van geleefd 1 en jagers een stadsommegang achter de" wordt, deze risico, is thans veranderd in stafmuziek, hetgeen de stemming wal op een algemeene krach, waarvan de omvang vroolijkl en ten slotte voel ilc mij geroe- nog niet is vast te stellen Van bij four- 1 pen iederen dag naar den Hertenkamp te neeren kan geen sprake zijn, daar contan-graan, dat pu voor inslructieveld der infan ten voor zelfs de kleinste bedragen niet j lerie dient Een klein gedeelte er van is tc vinden zijn Dit gemis aan contant geld voor de hertjes overgelaten 'en op het doet zich trouwens overal gevoelen, j overige van "t veld wordt de lichting 1915 Kunstmatig worden verschillende purlieu-1 gedrild Gewoonlijk geschiedt dit op he| Here bedrijven ioopende gehouden om de in bestelling zijnde orders uil te voeren en om de werkeloosheid zoo lang moge lijk te koeren zijn de dag-uren in de werk plaatsen belangrijk verminderd, daar nieu we bestellingen voorlooplg wel zullen uitblijven. In de bouwvakken is de toestand even min gunstig. Werd er vooral op „Zorg vliet in de laatste maanden flink op los gehamerd en gemetseld, in dit aloude park van Vader Cats keert de rust nu terug en vermindert dagelijks de animo tot verder bouwen. Het is daar nu niet bepaald het Paradijs, dat de exploitatie- maatschappij er zicli van had voorgespieg- geld Eenige leelijke villa's, die op een veel te klein oppervlakte grond staan, zijn reeds bewoond, eu door de weinige tuingrond en boomgewas rond de huizen lijkt het of deze bezittingen omzet zijn met een „unheimische'' prikkeldraadver sperring Vérder zijn door lieT houttie 'ogsbcrichten te moeten hooren lanen (gekapt, zoodat de boompjes, die nu nog langs deze wegen groeien voor negentiende deel moeten verdwijnen, na tuurlijk onder deze omstandigheden niet in een naaste toekomst en voorloopig zal men bezig blijven het graafwerk wat op te ruimen en de wegen wat te ordenen. De werken voor openbare gebouwen zul len worden voortgezet, zoolang de grond stof zal kunnen worden Aangevoerd Het allereerste zal de behoefte ontstaan aan het ijzer benoodigd voor de wapening van dc beton Bij de winkeliers ziet hel er evenmin gunstig uit De middenstand, die het vol gende jaar door een tentoonstelling op een terrein, tusschen den Haag en Sche veningen op (groote schaal :de triumph van den middenstand en de industrie in het klein bedrijf wilde demonstreeren, heeft ook al wegens de benarde tijdsomstandig heden <Jit plan tol nader orde uitgesteld Zoo zijn de meeste zaken tot inkrim ping of stilstand gedoemd Iemand, die! anders nogal belangrijke zaken doet, ver telde mij in vertrouwen, hoe thans zijn dagverdeeling is 's Morgens ga ik naar het Alexanderveld, dat is heel interessant, de in beslag genomen paarden wor den daar ingereden en afgericht. Ver boren zijn hoofd blijven. De kolonist, die hem in dienst kreeg, zou benijd worden. Want waar de veenbewoners ook bijeen kwamen, op bruiloften, markten, begrafenissen altijd waren ze vol lof ge weest over zijn vlijt, zijn matigheid, zijn plichtgevoel. Nog den laatsten Zondag had de kolonist Pape uit Seebergeu voor de kerkdeur te Grasdorf tegen hem ge zegd „Als ilc nog eens een knecht kon krijgen zooals jij dan zou ik uiks te kla gen hebben." Enno besloot naar Seebergen te gaan. Pape ontving hem met groote hartelijk heid. Toen hij echter met het doel van zijn bezoek voor den dag kwam, werd hij stiller Wilde Enno van huis en hoeve weg? Ja, die jongelui tegenwoordig! En het was wel heel jammer maar hij had een knecht. Daaraan viel niets te veranderen, en twee knechten er op nahouden neen! Daarvoor was er bij hem niet voldoende werk. Maar mogelijk, dat de kolonist Krusmuller aan het an dere eind van de plaats hem zou kun nen gebruiken. Enno ging naar Krusmuller. Die schud- oe zijn lioofd. Iloe kon Pape toch op zoo'n inval komen? Zijn knecht diende immers reeds in het derde jaar bij hem Maar als Enno naar Neu Sankt Jürgen ging, de motenaar daar, die had altijd: werkvolk noodig. Die kon nooit genoeg werkvolk krijgen. Ja, bij den molenaar in Sankt Jürgen, daar zou hij wel terecht komen. Malieveld, doch nu is daar de lichting 1911 nog bezig met het leeren van de stormpas eu de hanteering van hel ge weer Als hij al deze militaire schouwspelen heeft ofgeloopen is het lijd geworden dat de eerste raiddagbladen verschijnen en spoedt hij zich naar de stad om iels van het werkelijke oorlogsterrein te verne men „Geen wonder dat ik 's avonds dood moe ben", voegde hij er aan toe. Om al deze narigheid le ontloopen, begeef ilc mij nog wel eens naar een der naburige dorpen van den Haag, maar men kan nu zoo ver gaan als men wil, de oor logsverhalen ontloopt men niet. dit be merkte ik. toen ilc. om wal uit le rusten, bij een kleine woning op een bank plaats nam De bewoner was thuis en spoedig waren we in gesprek. Het is nou gauw uil meheer' Hoezoo'' vroeg ik, verwon derd, hier in den polder de laatste oor- .Wel- heb je hel niet gehoord? zeide de man De Duitschers hebben Napoleon gevangen genomen'" „Zoo. zoo. maar de telegrammen luidden heel anders bracht ik in hel midden' „Dat kan wel", ging hij overtuigend voort, „ik heb maling aan telegrammen en kranten want de knecht van Yerboge, de bakker, heeft het me zelf gezegd en da's een heldere kop' Uw getrouwe Torenwachter Hier vergist zich. ineenen wij, onze torenwachter In -onze omgeving is althans de lichting 1915 nog niet opgeroepen NEDERLAND EN DE OORLOG Hulde a a ii Post en T e 1 e g r a a f II. M dc Koningin heeft Zaterdag 15 Aug het telegraafkantoor le 's Hage eu een afdeeling van de veldpost bezocht ten einde uiting te geven aan haar belangstel ling en waardeering voor de toewijding en den ijver door het personeel de laatste dagen betoond. Generaal Snijders heeft in een persoon- Enno wandelde dus naar Sankt Jür gen Zijn loeten deden hein pijn en een zonderling smartelijk gevoel van ont nuchtering snoerde hem de keel toe. Toen hij te S?nkt Jürgen kwam had het opgehouden te regenen De laatste stralen der ondergaande zon wierpen een donkeren gloed over de vier wieken van den windmolen, die haastig in het rond draaiden Twee waren rood, twee zwart De molenaar stond voor den molen. Met oogen bijna even scherp als die van Hin nerk Brinkmeier, beschouwde hij Enno terwijl die zijn verzoek kenbaar maakte. Hij was niet iemand, die zijn meening on der stoelen en banken schoof. „Ben je een Brinkmeier? Van dcFran- sche hoeve'' Nee, ik neem geen Brink meier in mijn dienst. Zou ik buskruit op mijn hoeve nemen9" Enno fronste zijn voorhoofd. „Ik heb werken geleerd, molenaar." „Werken dat is wel mogelijk. Maar je hebt niet geleerd te gehoorzamen. Als je vader het niet met je kan vinden, hoe kim je dan denken, dat ik geduld met je zal hebben. Ga jij maar ver der Enno Brinkmeier Ofschoon ik niet geloof, dat je iemand in het veen zult vinden die jou in zijn huis neemt (Wiocdt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1914 | | pagina 1