MIDBELBURGSCHE XMBAIT.
137* Jaargug.
Zaterdag
22 Augustus.
Binnenland.
197
1914
Due comrut «rsohijmt dagelijks, met mitzoaderimg tul Zoa> ea f eettdagea
?rijs per kwartaal, zoowel roor Middelburg all roor alle plaatiea ia Nederlaad fraaco pp. 11.25.
Aizoaderlijke nummers koste* 5 ceat.
Adrertentiëa bij aboaaemeat op voordeelige roorwaardea.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Adrertentiën voor het eeritvólgeade nummer moeten dei middags t óór
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentie* 1 20 oeat per regel. Bij aboaaemeat veel lager.' Geboorte-, dood- ea
alle nadere iamilieberiohten ea Dankbetuigingen Tan 17 regeli f 1.50elke regel meet
20 oeat. Beolamei 10 oeat per regel. Groote letter* naar de plaati, die i\j innemen.
Tot de plaatsing Tan advertentië* ea reclames, niet afkomstig uit Zealand, betreffend^
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alceiaeei AdTerteatte-Biren
A. UK LA lAJB Ai., N.Z. VoorDargwa! 8BB, Amaterdaas.
Bij dil nummer behoort een bijvoegsel, i Gevraagd wordt ten slotte dat voor zooveel
dat mogelijk is, het verbod tot uitvoer van
peulvruchten worde opgeheven, onder het
treffen van zoodanige maatregelen dat een
voldoende hoeveelheid voor consumptie in
Nederland beschikbaar blijft.
Oorlogsschatting.
't Is telkens of we eeuwen terug zijn ge
gaan.
Luik zag zich een oorlogsschatting van
50 millioeo francs opgelegd, Brussel een
van 200 millioen.
't Is weer precies als in de oude dagen
van het «brandschatten", toen de vijand
een veroverde stad eenvoudig voor de keuze
stelde zooveel betalen of we steken den boel
in brand.
Of dat nu maar zoo mag
Ja, zou er nog iets anders gelden dan de
macht van den sterkste?
Er bestèkt een reglement betreffende de
wetten en gebruiken van den oorlog te land,
op de vredesconferentie van 1907 vastgesteld,
en dat als eerste onderteekenaar de hand-
teekening draagt van de vertegenwoordigers
van Duitschland.
Daarin bepaalt art. 48 dat indien de be
zetter in bet bezette grondgebied belastingen,
rechten en tollen heft, hy dit zooveel moge
lijk volgens de in 't land geldende regelt
doet.
En dan volgt. art. 49
«Indien, buiten en behalve de be
lastingen in het vorig artikel bedoeld,
de bezetter in het bezette gebied andere
helfingen in geld doet, kan dit slechts
geschieden ter voorziening in de be
hoeften van het leger of van het be
stuur van dat grondgebied."
Dat die 50 en 200 millioen noodig zijn
voor het bestuur der steden zullen de Duit-
sehers wel niet. beweren. Daarvoor zouden
de gewone belastingen volstaan.
Het moet dus zijn „ter voorziening in de
behoeften van het leger".
We hadden gedacht, en velen hebben het
gedacht, dat die term iets anders beteekende
dan de toestemming tot dien formidabelen
eisch50 millioen en 200 millioen.
Maar het gebeurt 1 En wie zal er iets
tegen doen
Arm België!
En onze andere gedachten zullen we maar
voor ons houden.
De uitvoer van penlvrnchten.
Het bestuur van de Zeeuwscbe Maat
schappij van Landbouw heeft bij schrijven
van 17 dezer aan den Directeur-Generaal van
den Landbouw de voor de verbouwers
dringende noodzakelijkheid betoogd om vrij
heid te verkrijgen tot het uitvoeren of doen
uitvoeren van peulvruchten.
Gewezen werd op de kookerwten, kroon-
erwten, schokkers, witteboonen en bruine-
boonen, die in hoofdzaak steeds naar het
buitenland worden gezonden. Dat wordt dan
in bijzonderheden uiteengezet, waarbij in
het licht wordt gesteld dat de landbouwers
van het uitvoerverbod het slachtoffer zullen
worden, omdat bij gebrek aan afnemers deze
artikelen b-neden de normale prijzen zullen
moeten vallen.
«Wij erkennen, aldus besluit het schrijven,
dat het mogelijk noodig kan zijn een ge
deelte der peulvruchten voor verbruik in
Nederland beschikbaar te houden, en mocht
dat het geval zijn, dan dient die hoeveel
heid vastgesteld en wellicht nu reeds opge
kocht te worden. De boeren hebben geld
noodig om hunne verplichtingen te kunneu
nakomen, en daarom is het ten zeerste nood
zakelijk dat ten spoedigstele het vervoer
in Nederland wordt toegelaten, en 2e bepa
lingen worden bekend gemaakt betreffende
den toegelaten uitvoer naar hot buitenland."
Naar aanleiding van dit schrijven is thans
ook door de Kamer van Koophandel alhier
een adres gezonden aan den Minister van
Landbouw, Nijverheid en Handel, waarin
wordt meegedeeld dat deze kwestie ter
sprake is gebracht in een 14 dezer gehou
den (niet openbare) bijeenkomst dier Kamer.
De meerderheid der Kamer was echter
van meening dat hierbij in de eerste plaats
een landbouwbelang was betrokken, en het
dus wenschelijk was dat allereerst de land
bouwers van hun meening in deze deden
blijken.
Met de ia het schrijven van het bestuur
der Z. L. M. aangevoerde argumenten kan de
Kamer zich zeer wel vereenigen. Het behoeft
zeker geen betoog dat ook de handel van
het bedoblde verbod groot nadeel ondervindt.
Voorts wordt er op gewezen dat het
erwteDlezen in zoovole gezinnen in Middel
burg en Goes zeker veel nood zal kunnen
lenigen.
Aan de Bijkgpogtspaarbank.
Men deelt ons mede, dat evenals bij de
bijzondere spaarbanken ook aan de Rijks-
postspaarbank de toestand gaandeweg beter
is geworden. Toonden dit de uitkomsten
van het tijdvak 17 Augustus, dus on
middellijk na de paniekdagen 29, 30, 31
Juli en 1 Augustus roeds aan, zeer verras
send waren inderdaad die van het tijdvak
8—15 Augustus.
Van l tot en met 7 Augustus werd in
totaal uitbetaald ongeveer 2,5 millioen, de
inlagen bedroegen toen echter reeds bijna
1,5 millioen, een bedrag, dat zeer zeker niet
verwacht kon worden, omdat de tijdsom
standigheden (de in vele vakken bestaande
werkloosheid en de belemmering van het
crediet) een aanzienlijk deel der inleggers
noodzaken hnn spaarpenningen aan te spre
ken. Onder de inlagen waren zonder twijfel
begrepen aanzienlijke sommen, die in de
eerste angst van de spaarbank waren afge
haald, dpch welke, toen de vrees geweken
spoedig weer naar de veilige bewaar
plaats teruggebracht werden.
In het tijdvak 8>—15 Augustus bedroegen
de inlagen bijna f 991.000, dus minder dan
in eerst genoemde periode, doch de terug
betalingen waren in nog eel belangrijker
mate gedaald (n.l. tot f 1.083.000) zoodat
slechts een nadeelig verschil tusschen in
lagen en terugbetalingen bestond van f92.000.
Werden van 17 Augustus in alle pro
vinciën en groote plaatsen de inlagen door
de terugbetalingen overtroffen in het tijd
vak 915 Augustus overtroffen in Overijsel,
Gelderland, Utrecht, Den Haag en, merk
waardig genoeg, Noord-Brabant, Limburg
en Zeeland, de inlagen de terugbeta
lingen.
Het aantal aanvragen om terugbetaling,
in de laatste dagen van Juli zoo schrik
barend groot, dat aan afdoen ervan niet te
denken viel, is gedaald, misschien zelfs tot
beneden het gemiddelde en talloos zijn de
genen, die hun, in de paniekdagen gedane
aanvragen herriepen.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Koninklijk voorbeeld.
Een leverancier van de Koningin-Moeder
ontving namens H. M. een schrijven, waarin
hem, met het oog op de treurige tijdsom
standigheden waardoor vele firma's dringende
behoefte hebben aan contanten, verzocht
weid, zijn jaarrekening, die anders na het
einde van het jaar aan H. M. wordt inge
zonden, reeds nu in te zenden, wanneer hem
dit gemakkelijk kon zijn. (Vad)
Maatregelen bij heropening
Effectenbeurs.
Donderdagavond heeft in Den Haag de
conferentie plaats gehad van de ministers
van Landbouw en Justitie met de vooraan
staande mannen van den geld- en effecten
handel.
Algemeen stemde men in met de wöu-
scbelijkheid om door wettelijke bepalingen
langzame en geleidelijke afwikkeling
van prolongatieposten mogelijk te maken.
De bedoeling is nu voor de te verhandelen
fondsen wettelijke koersen vast te stellen.
Alleen tegen deze koersen zal eventueel ge-
executeerd worden. Bij de vaststelling der
koersen zal de minister van Landbouw, Nij
verheid en Hundel worden voorgelicht door
een commissie van advies. Het betreffende
wetsontwerp 'zal behandeld worden in ver
gaderingen van de Tweede en Eerste Ka
mer welke tegen de volgende week zullen
worden bijeengeroepen.
Tevens zal dan worden behandeld een
ontwerp van den Minister van Justitie waar
bij een zeer groote uitbreiding zal worden
gegeven aan de bevoegdheid der rechtban
ken om surséance van betaling te verleenen.
Wanneer het Hand., waaraan wij dit ont-
leenen, goed is ingelicht, zal dan de aan
vrage tot surcéance ook kunnen geschieden
door firma's wier passiet het actief overtreft,
wanneer dit toegeschreven kan worden aan
de buitengowone tijdsomsiandigheden, in
die mate, dat verwacht mag worden, dat
eerlang, door verbetering vun den economi-
schen toestand, daarmede bij deze firma'!
ook het" actief weder boven het passief zal
stijgen.
De prolongatiemarkt.
De president van de Ned. Bank, mr. G.
Vissering, heeft aan de Ver. voor den Effecten
handel meegedeeld gaarne' een poging te
willen wagen om een overzicht van den toe
stand op de prolongatie-markt te verkrijger
teneinde zoo mogelijk te komen tot het be
ramen van middelen om een i
vinden voor de thans heerschende stagnatie
op de prolongatiemark'.
Aan de ledeu wordt verzocht op te geven
bedragen van de prolongatieposten en namen
van degenen, van wie zij geld hebben ge-'
nomen of aan wie ze geld hebben gegeven
en van de nog te leveren stukkenhet soort
en aantallen van fonds eu den naam van de
tegenpartij.
Wanneer doir middel van de
een voldoend overzicht over den toestand
kan worden verkregen, om nadere plannen
tot afwikkeling te beramen, hoopt mr. Vis
sering met handhaving der geheimhouding
hierover, indien mogelija, nader overleg
te komen plegen met de vereeniging.
De visschersvloot
Men meldt uit Vlaardingen aan het
Hand.
Op het verzoek van de reedersvereeni'
ging te Vlaardingen tot den minister of
hel rijk molest op zich wil nemen, is be
richt ingekomen, dat hierop niet wordt
ingegaan
De Zwitser sche trein
De Zwitsersche trein, of treinen,
want er loopen er twee, werd eerst he
denmorgen vroeg te Bentheim verwacht.
In den loop van den dag zouden de rei
zigers dan hier aankomen. Hand.
e toestand in Nederlandscli-
Ittd.iê
Reuter seint uil Batavia:
Naar aanleiding van het bericht dat
Amsterdam commissies zijn be
noemd om de zaken gaande te houden,
indien de telegrafische gemeenschap tus
schen Nederland en Indiè mocht worden
verbroken, wordt opgemerkt dat de Java-
sche Bank reeds sedert begin Augustus
ten volle steun verleent aan cultuuron-
dernemingen, welke krediet waard zijn.
teneinde een geregelden gang van zaken
te verzekeren.
Soldaren-m eu&ge.
Bij kon. besluit is bepaald, dat, gedurende
het tijdvak, waarop de landmacht op voet
van oorlog is gebracht, naar regelen door
den minister van oorlog vast te stellen voor
rijksrekening aan de soldatenmenage ter
plaatse kunnen deelnemen alle niet-militairen,
die diensten verrichten bij de landmacht.
Tevens is bepaald, dat voor rijksrekening
n de soldatenmenages kunnen deelnemen
leden van vrijwillige militaire korpsen, be
dienden, bestuurders, chauffeurs en andere
bargerpersonen. voor zoover zulks, naar het
oordeel der betrokken militaire autoriteiten
noodzakelijk en in het belang van den dienst
wordt geacht.
Het hoofdbestuur van de vereeniging tot
bevordering van de Nederlandsche visscherij
zal zich tot de regeering wenden met het
verzoek hot oorlogs- en molestrisico voor
Noordzeevischvaartuigen over te nemen,
terwijl de reeders, wanneer dit wordt aan
vaard, zullen zorgen voor de belangen van
de bemanningen en hun gezinnen.
De minister van oorlog heeft bepaald, dat,
indien door personeel, hetwelk uur-, dag-
of weekloon geniet en waarop overigens het
W. R. L. van toepassing is, werk wordt ver
richt bniten den normalen arbeidstijd van
10 uur per dag ol 60 uur per week, zulks
als overwerk moet worden beschouwd, ter
wijl de loonsberekening voor dat overwerk
moet geschieden naar den grondslug daar
voor vastgesteld.
In een ingezonden stuk in de groote
bladen waarschuwt de heer J. S. Meuwsen
(de voorzitter van den middenstandsbond)
de klein-industneelen in alle vakken en
ook de winkeliers, niet in to gaan op
voorstellen tot verkoop hunner producten
of winkelwaren beneden den gewonen laag-
sten prijs. Ten einde met kracht tegen di
misbruiken te kunnen optreden, verzoekt
hij aan alle middenstanders onmiddellijk
mededeeling te doen van dergelijke feiten
aan het permanent bnrei-u van den Midden
stand, Leidschestraat 4, Amsterdam
Te 's Hage is een commissie gevormd om
aan de militairen te velde en in afgelegen
posten en garnizoenen een pakje sigaren of
taoak te geven ter waarde van een kwartje.
Men steunt daarbij tevens de tabaks-
nijvtrheid.
Secretaris is de heer Z. Hoek, Waldeck-
Pyrmontkade 133, 's Hage.
De Amerikaansche kruiser Tennessee,
met goud voor de geldbehoevende Ame
rikanen aan boord, is gisteravond voor
den Nieuwen Waterweg aangekomen
Gisteravond zijn uit Engeland over
Ylissingen 40 Fngelschen aangekomen,
die per Rott. Lloyd naar Port Said zullen
vertrekken. Ter wflle van de veiligheid
op zee waren zij tot dezen omweg ge
dwongen.
De reederijen op Ned.-Indië hebben de
vrachtprijzen met 20 pCt. verhoogd.
De dienst RotterdamLiverpool wordt
de volgende week hervat.
Een bakkerij te Veeudam heeft een brood
febakken van tarwe en aardappelmeel.
Smaak en uiterlijk waren goed. De voedings
waarde zal chemisch worden onderzpcht
Uit Middelburg.
Door het steuncomité, alhier, zal
Maandag van 910 uur weer zitting worden
gèhouden tot het uitreiken van bons, wi
op gedurende 3 dagen overgeschoten eten
van de militairen kan worden afgehaald
- Gisteren avond had in de concertzaal
a 1 h i e r de tweede uitvoering van Hosanna,
wederom niet medewerking van den beer
Frank, plaats. Het aantal opgekomen mili
tairen was ongeveer evengroot als Donder
dag. Hetzelfde progamma als de eerste maal
werd uitgevoerd, en ook nu toonden de
wezigen zich zeer dankbaar voor het
ten gehoore gebrachte.
In eene aan de ingezetenen gerichte
circulaire wordt door den Middelburgschen
Bestuurdersbond gewezen op de gevolgen
den heerschenden toestand voor de ar
beiders en wordt verzocht
le. Zooveel mogelijk uwe arbeiders(sters)
in dienst te honden
2e. Aan de ontslagen arbeiders(sters)
gedurende de crisis het loon geheel of ge
deeltelijk door te betalen, naarmate de draag
kracht van u of uwe onderneming dat ver
oorlooft
3e. Aan de arbeiders, die onder de wa
pens zijn, eveneens oen deel van het loon
uit te betalen, respectievelijk hunne gezinnen
zooveel mogelijk tegemoet te komen
4e. Geen werkzaamheden, (door noode-
looze ot overdreven zuinigheid) onuitgevoerd
te laten.
Hoewel wij weten, zegt de circulaire ver
der, dat niet ieder uwer, die deze circulaire
ontvangt, kapitaalkrachtig genoeg is, om
aan al onze wenschen te voldoen, zijn wij
toch overtuigd dat met wat goeden wii veel
ellende kan voorkomen worden en wanneer
onze circulaire dat resultaat moge hebben,
zijn wij voldaan.
Mejuffrouw W. alhier, die gisteren
per rijwiel een bezoek aan Veere bracht,
kwam aldaar in botsing met een andere
ïelrijdsterzij kwam te vallen en bezeerde
zich zoodanig aan een der beenen, dat zij
per vaartuig naar hier moest worden over
gebracht en per rijtuig naar haar woning
werd vervoerd.
Aan jeen schrijven van iemand, die in
1870 bij het uitbreken van den oorlog in
Zwitserland vertoefde is het volgende ont
leend
,Als men nu de reisverhalen hoort,
is het nu heel wat erger dan toen. Wij
hebben in '70 onze reis kalm voortgezet
en kwamen in (de eerste dagen van Augus
tus terug, alleen niet langs den Rijn, zoo
als het plan was, omdat daar toen al ge
vochten werd, maar via Parijs. Daar
•aren de menschen toen wel opge
wonden en zagen we veel treinen
met militairen en paarden, maar verder
was nlles gewoon. Aan de Fransche gren
zen werd alleen gevraagd tot welke natio
naliteit we behoorden, maar, toen we
daarop geantwoord hadden, liet men ons
dadelijk passeeren.
De post was in 70 ook wel in de war.
maar er kwamen toch berichten uit het
buitenland; het bericht van onze thuis
komst evenwel eerst toen wij er al waren.
o—
Uil -Vlinslngen.
Het teVlissingen gevestigde Bureau
tot verschafiDg van arbeid aan werkeloozen
en tot verleening van hulp aan landbouwers
in Zeeland bij het binnenhalen van den oogst
houdt geregeld zijn zittingen aldaar Woens-
en Zaterdag van 2— 4 unr in de com
missiekamer van het stadhuis. Landbouwers
en andere werkgevers, die werkkrachten
noodig hebben en workzoekenden kunnen
zich alsdan aanmelden, terwijl ook gaarne
alle mogelijke inlichtingen worden verstrekt.
De collecte, deze week door 't Vrouwen-
comi>e tot Hulpbetoon teVlissingen
gehouden, heeft met de nagekomen giften
f 510 44 opgebracht.
Uit Zuid-Beveland.
In plaats van de heeren A. H. van
den Ende en C. Dek te Kruiningen
die bedankten als leden van het college
van zetters zijn ter benoeming voorge
dragen lo. de heeren A. van der Slraa-
ten en J. J. le Clercq, en 2o. de heeren
L. Nieuwenhuijse en M Kole Jz
o
Uit Schouwen-D ulveland.
Donderdagmorgen had aan het
Schutje, gemeente K e r k* w erve, tenge
volge van het schrikken van zijn paard
de heer L. Ph. H veelcooper, het on
geluk uit zijn rijtuig op den weg te stor
ten en een been ie breken. Paard en
rijtuig kwamen in de sloot terecht. Ge
noemde heer. wonende te Rotterdam,
werd mei hevige pijn naai* het ziekenhuis
te Noordgouwe vervoerd.
o—
Uit Tholen.
Te Tholen is een steuncomité
opgericht, bestaande uit de heeren, W.
Moelker, oeslerhandelaar, voorzitter, J.
D Noske, voorz. van het Groene Kruis,
penningm.; J. M. Wagemaker, landbouw-
specialileitW. L. Ivlompe, bestuurslid
van de teelersvereenigingH. Russcher,
voorzitter van de vereeniging Hulp in
Nood: S. L. Schot, voorz. der visschers-
vereen. Helpt Elkander; de laatste vier
leden, en H J. Laban, secretaris.
—o
Uit Zeeuwich-Vlaanderen O- t>.
Onder leiding van den burgemees
ter werd Donderdagavond ten sladhuize
te Axel eene bijzonder druk bezochte
vergadering gehouden ter bespreking van
aangelegenheden betreffende het Roode
Kruis. Een dames-comité werd benoemd
en een 28-tal dames verklaarden zich
gaarne bereid om gelden in te zamelen
voor het Roode Kruis en eventueel voor
onderldeeding voor militairen.
De geneesheer dr. J. C. Bom stelde de
gelegenheid open tot aanmelding voor een
le houden cursus in de verbandleer,
waarvoor een groot aantal dames zich
aanmeldden.
Van wege de gemeente zal worden
zorg gedragen voor een geschikt lokaal
ter inrichting voor verpleging, zoo noodig
Met ingang van 1 October worden
bij de directe belastingen enz. verplaatst
M. H. de Roo, kom. 2e klvan Axel naar
Terneuzen (St.); A. van Baaien, kom 3e
klvan Slrijbeek naar Terneuzen (alg.)-,
A. Everhardus, kom. 3e kl., van Rijsber-
jen naar Terneuzen (alg); M J. Geuze,
kom. 3e klvan Roosendaal (v.) naar
Terneuzen.
Door Gedeputeerde Staten is aan den
vasten arbeider op de provinciale wegen,
J. Dieleman, te Neuzen, met ingang van
1 September a. s. eervol ontslag verleend
met toekenning van pensioen.
KERKNIEUWS.
- In de vergadering van den Algemeenen
Kerkeraad der Ned. Herv. Gem. alhier,
jl. Woensdag gehouden, werd besloten de
feestelijke samenkomst, die ieder jaar op
31 Augustus des voormiddags gehouden
wordt, ditmaal te vervangen door een bid
uur op dien dag in den avond.
Door den heer Roskes werd een voorstel
aanhangig gemaakt, om de vergaderingen
van den kerkeraad, zoowel bijzonderen als
algemeenen, voortaan in het openbaar te
houden. (N. Z. B.)
Ned He r v. Kerk.
Aangenomen te Grosthuizen en Avenhorn
W. G. Boon, BerKenwoude.
Christ. Geref Kerk.
Beroepen te Amsterdam J. J, van der
Schuit, Kampen.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
De Ne de rlandsch e Eclips-
expeditie.
Blijkens een van de Nederlandsche
eclips-expeditie, die te Hernösand in Zwe
den gisteren de zonsverduistering waar-
