MIDDELBÜMSCHE COEBAIT.
1914
Vrijdag
21 Augustus.
196
157* Jaargang.
Dei* ooarsat wiohijmt 4 a g e l ij S met *itzoadari*g ru Zo»- Faeitdaga»!
?<iji per kwartaal, zoowel voor Middelburg »li voor alle plaatse» ia Nederlaad fraaco pp. i 1.252
Afzonderlijke anmmen koitea 5 ceat.
Advertentie» bi,j abonnemeat op voordeelige voorwaarde».
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomea.
Avrertnatie» »oor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één aar
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentie» i 20 oeat per regal. Bij aboaaemeat veel lagen Geboorte-, dood- ea
alle eadere lamilieberiohtea ea Daakbetuigiagea vaa 17 regels 1 1.60elke regel meer
20 oeat. Beolames 40 oeat per regel. Groote letters aaar de plaats, die zij iaaemea.
Tot de plaatsing van advsrtentiën en reclames, aiet alkomstig uit Z e i 1 a a d, betre£Fead|
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algeneei Adverteatle-Bireer
A. 9K LA KAB Ai., l.Z. Voortiirpral 200, Amsterdam.
HET UITVOERVERBOD VOOR PEUL
VRUCHTEN.
Door een aantal graanhandelaren te
Middelburg is aan den Minister van Land
bouw, Nijverheid en Handel een adres
gericht van den volgenden inhoud:
Gezien de omstandigheid dat jaar
lijks groole hoeveelheden peulvruch
ten uit' Zeeland naar de omliggende
landen worden geëxporteerd;
dat de opbrengst van één oogst,
reeds veel te groot is voor het bin-
nenlandsch verbruik;
dat er soorten zijn, zooals Kroon-
erwten en Schokkers, die in ons land
niet worden gegeten;
verzoeken ondergeteekenden mits
dien beleefd opheffing van het ver
bod van uitvoer van peulvruchten.
"Wat in dit korte adres terecht in hel
licht gesteld wordt is de bijzondere toe
stand voor den, door ons eigen land niet
opgebruikten oogst peulvruchten in het
algemeen, en de zeker zéér bijzondere
toestand voor enkele soorten.
Dat een uitvoerverbod voor een of an
der artikel noodig lean zijn ter voorko
ming van het uitputten van een voorraad,
die door onze eigen oogst niet voldoende
wordt aangevuld, zooals b.v. minister
Trenb den toestand kenschetste voor de
tarwe dat zal ieder billijken.
Maar hel is onwenschelijk zoo'n uit
voerverbod, dat op zich zelf dan toch
een abnormaliteit is. en zeer drukkend
werkt op handel en landbouw. ook
streng vol te houden voor een artikel dat
voor ons eigen land niet bestemd is.
De Nederlanders lusten geen kroon-
erwten en schokkers. Dat deze hier sinds
een jaar of vijftien verbouwd worden, is
uitsluitend geschied omdat de handelaars
er een goed afzetgebied voor hebben in
Engeland, waar smaak' en maag anders
zijn dan die van ons, wat groenten betreft.
Waarom nu den uitvoer van die arti
kelen onverbiddelijk verboden, en zoodon
zeer aanzienlijken oogsl veroordeeld tot
bee sten voer?
Wij beschikken niet over de gegevens
om te beoordcelen of ook van de andere
peulvruchten, die hier wel gebruikt wor
den, zulle een voorraad aanwezig is, dat
daarvan geen uitputting is te vreezen, ook
al zou er worden uitgevoerd. De regee
ring zal zeker niet den raad behoeven
om voorzichtig den toestand te overwegen,
voor ze een beslissing in een of andere
richting neemt Een feit is het dat ieder
uitvoerverbod de algemeene koopkracht
van het land vermindert, omdat de pro
ducenten dat zijn in dit gevat de hoe
ren dan geen geld krijgen. Een feil is het
echter ook dat de oorlogstoestand nog
wel eens heel lang kan duren en dat men
dan ten slotte den verkochten voorraad
zou lenig wenschen. Maai* het lijkt ons
onnoodig dat alle peulvruchten over cén
maat genieten worden, de hier gebruikte
gelijk met de hier niet gebruikte.
Dat zoo'n openstelling van groot belang
is voor een heele streek mag wel even
worden aangestipt met een herinnering
aan het geld (fat de landbouwer dan krijgt
en het -werk dat de handelaar dan kan
geven aan arbeiders in de pakhuizen en
aan de talrijke gezinnen die iets verdin-
dienen met erwten-lezen.
Betreffende een ander artikel heeft de
regeering reeds een beslissing in dien
geest genomen. De Kamer van Koophan
del en fabrieken te Enschede heeft dezer
dagen don minister van landbomv, nijver
heid en handel verzocht, het verbod van
uitvoer van manufacturen op te heffen,
op grond dat dit yerbod tot onnoodige
verzwaring van den toestand zou leiden,
waar er voor binnenlandsch gebruik meer
dan voldoende voorraden bij de fabrikan
ten aanwezig zijn.
Eergister is het anlwoord ingekomen,
dat dit uitvoerverbod weder zal worden
o-pgeheven.
Vogel gistermorgen, vóór den aanvang
van den dienst, zijne manschappen liet
aantreden en voor hen heeft voorgedra
gen een in dat blad gepubliceerd ge
dicht „Neutraal", van den dichter Fran
cois Pauwels. De voordracht onder zulke
ongewone omstandigheden, door een zoo
groot kunstenaar als Albert Vogel, maakte
op al de aanwezigen een diepen indruk,
zegt de berichtgever.
G i s t.
Nadat de directie van de Delftsche
Gist- en Spiritusfabriek de betrokken
autoriteiten in kennis had gesteld van
enkele door haar van burgemeesters ont
vangen telegrammen, meldende gebrek
aan gist, zoowel voor militaire als voor
burgerlijke broodproductie, hebben de
betrokken autoriteiten bepaald, dat aan
gistvervoer zelfs boven militair vervoer
de voorrang moet gegeven worden.
Belgische e r ke n t elij kh e id.
De Limb. Koerier meldt, dat de Belgi
sche vluchtelingen te Maastricht Dinsdag
aan den Belgischen gezant te 's-Graven-
hage een telegram hebben gezonden van
oen volgenden inhoud
De talrijke Belgen, uitgeweken naar
Maastricht, zeer getroffen door de be
wijzen van sympathie, hun door hun
Nederlandsche broeders bewezen en dank
baar voor de gulle en hartelijke gastvrij
heid hun betoond, verzoeken u hun tolk
te zijn hij H. M. de Koningin der Neder
landen, opdat het H. M. behage, met de
betuiging van hun diepen eerbied, de ver
zekering van hun levendige en onveran
derlijke dankbaarheid te aanvaarden.
R ij n v a a r t.
In een buitengewoon nummer van de
Stct. (no. 195a) brengen de ministers van
buitenlandsche zaken, van financiën, van
oorlog en van landbouw, nijverheid en
handel ter algemeene kennis, dat in ver
band met de Rijnvaarlakle, welke in ar
tikel 7 de vrijheid van den doorvoer op
den Rijn waarborgt, de vraag wat als
doorvoer en wat als invoer in, en uit
voer uil, het vrije verkeer is |tje lier-
schouwen ook in het vervolg zal worden
beantwoord met inachtneming van de
op dit stuk bestaande handelsus^nliën.
Behalve dat door de Duilsche regee
ring toestemming is verleend om de wa
gons en scheepsladingen kolen die aan
de grens waren tegengehouden door te
laten, is ook toeslemming verleend tot
uitvoer van een beperkte hoeveelheid,
die uitsluitend bestemd is voor de spoor
wegen
Binnenland.
Ge ld voor Amerikanen.
De Amerikaansche kruiser, die naar
Nederland is vertrokken met goud voor
de geldbehoevende Amerikanen, die naar
hun vaderland willen terugkeeren, is naar
de N. R. C. meldt, in een der Engelsche
havens aangekomen, zoodat het benoodig-
de spoedig hier verwacht kan worden.
Albert Vogel en de Oorlog.
De bekende voordracht-kunstenaar Al-
bert Vogel, bevindt zich thans als com
mandant van een landweerbataljon onder
de te Utrecht in garnizoen zijnde offi
cieren. Het „U. D." vernam dat de heer
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit:
is de minister van oorlog gemachtigd
om den generaal-majoor W. J. H. de
Veer, zoomede de eerste luitenants C. de
Jongh en J. Doorman en den tweede
luitenant G. A. Malinckrodt, aan wie
machtiging was verleend om lijdelijk in
Albaneeschen krijgsdienst te treden, we
der in te deelen bij het leger hier te
lande;
is de minister gemachtigd kapitein II.
J L Kroon, van de infanterie, weer in
te deelen bij het leger hier te lande
in den majoorsrang, met bepaling dat
hij bij zijn wapen tijdelijk als overcom
pleet zal worden gevoerd;
is benoemd tot notaris binnen het ar
rondissement Araliem, ter standplaafsj de
gemeente Nijmegen, P. Vermeulen, candi-
daat-notaris, aldaar.
Dit Stad en Provincie
Uit Middelburg.
Wij vestigen de aandacht onzer
lezers, die met den eersten trein naar
Den Haag willen reizen, er op, dat zij
dan het best over Utrecht kunnen gaan.
Zij behoeven daar a Heen over te stappen
er zijn reeds om 11.05 in Den
tegen '12.15 bij het reizen via Rotter
dam Bovendien kan men langs dezen
weg gebruik maken van vacanliekaar-
len, wat goedkooper uitkomt, dan over
Rotterdam
Het was gisteren legen negen uur
een ongekende drukte op de Markt al-
hie r. Honderden, ja duizenden, waar-
onder veten uit Vlissingeu, wilden de
taptoe bijwonend) betwistten elkaar de
- beste plaatsjes. Precies te negen
sloegen de tamboers van het garnizoen
de taptoe, daarin direct gevolgd door de
hoornblazers
Plechtige stilte heerschle, loen vervol
gens hel Middelburgsch muziekkorps
psalm 68 deed hooreu. gevolgd door een
opgewekte marsch. Voorafgegaan en ge
volgd door marechaussée te paard, ging
hel vervolgens over de Lange en Korte
Burg naar de Abdij. Achter het muziek
korps hadden zich aangesloten de waar
nemende burgemeester, enkele officicrn
en het bestuur van het .Middelburgsch
muziekkorps, welk muziekkorps geheel
belangeloos de voor de militairen gegeven
en nog te geven uitvoeringen aanbiedt.
Voor hel holel de Abdij werd hall gehou
den. voor de deur van bet holel stonden
de territoriale commandant, de regiments
commandant en verschillende andere of
ficieren (en pok de Duitsche officier,
die gisterenmorgen bij Oostburg met zijn
monoplan landde Voor liet hotel werd
een marsch en vervolgens liet oude "Wil
helmus gespeeld, dal door een groot deel
der ontelbare menigte, die onder de hoo
men slond, werd medegezongen
Over de Balans en door de St Pieter
straat en Langedelfl ging het naar de
Markt terug, waar voor het Stadhuis nog
hel Oude Wilhelmus en het Win Neer-
lands Bloed werd ten gehoore gebracht,
■aarbij ook velen weder medezongen
Hiermede was de laptoe afgeloopen,
welke ondanks de zeer groote menigte,
welke op de been was, zeer ordelijk ver
liep.
Gisterenavond had in de concert
zaal alhier de eerste der beide uitvoe
ringen plaats, welke „Hosanna" voor de
militairen geeft Ongeveer 250 soldaten
en enkele, officie: n»u, onder wie de gar
nizoenscommandant en de militie-commis
saris, hadden van de uftnoodiging ge
bruik gemaakt.
De bijeenkomst werd geopend.door den
heer ds. H Jonker, die namens Hosanna
de vertegenwoordigers van het Neder-
landsche leger welkom heette. Wij heb
ben met u te doen aldus spr. om
dat wij begrijpen dat het niet plezierig
is uil uw werk te zijn weggehaald, maar
ik geloof dat ge met opgewektheid hebt
gehoor gegeven loen ons vaderland, toen
onze Koningin u noodig had.
Spr geloofde, dal de militairen hier
het nog beter hebben, dan hunne kame
raden in de forten of bij de veldlegers.
Dankbaar moeten wij zijn dat het gevaar
voor ons land voorloopig is afgewend,
en het hier nog zooveel beter is dan in
de landen, die in oorlog zijn. Maar toch
is het voor de opgeroepenen vervelend
en daarom wil ieder trachten het hun
zoo aangenaam mogelijk te maken. Daar
om deze avonden en omdat wellicht zang
en muziek niet voldoende afleiding wa
ren, heeft de heer Frank zich bereid ver
klaard een paar voordrachten ten beste
te geven Spr. hoopte dat het een rechl
prettige avond zou worden en eindigde
met „Leve het Nederlandsche leger, leve
het Vaderland, leve onze geliefde Konin
gin."
Luid applaus volgde op deze rede.
Het programma werd geopend door het
zingen van het „Wilhelmus" hetgeen door
allen staande werd aangehoord.
Verder werd de avond gevuld met zang
voor koor en solo en voordracht, hel een
zoowel als het andere bleek zeer in den
smaak van de „jongens" te vallen.
Aan het eind van de uitvoering nam ds.
Jonker nogmaals het woord, om zijne
vreugde uit te spreken, dat de avond:
zoo goed geslaagd was en de aanwezigen
blijk hadden gegeven van hun dankbaar
heid.
De garnizoenscommandant, majoor
Rink, dankte vervolgens de vereeniging
en den heer Frank voor hetgeen ten ge
hoore gebracht werd, en wees er o a
op, dat men niet alleen van de muziek
en de voordracht genoten heeft maar ook
van den aanblik,die het orkest ople
verde, een aanblik die de meeste soldalen
in hun dorpen slechts zelden genieten
Aan hun kinderen en kleinkinderen
zullen ze kunnen vertellen, dat de tijd
der mobilisatie toch nog zoo slecht niet
was.
Hedenavond heeft de tweede uitvoering
plaats.
De concertzaal is voor deze uitvoerin
gen gratis afgestaan.
o
Uit VUtslngen.
Nadat door Ide Marine-Commissie ge
durende eenige dagen verschillende
proefvaarten met de onderzeeboot V met
j succes zijn volbracht en de boot ruim
voldaan heeft aan de gecontracteerde
j
eischen, is deze boot heden door de Ko
ninklijke Maatschappij „De Schelde" aan
de Marine afgeleverd.
o -
Uit Walcheren.
Te Koudekerke heeft zich een
comité gevormd, dat zich ten doel stelt
zoo noodig aan gewonden of uitgeweke
nen hulp en onderkomen te verleeneig
Door de toezegging van vele ledikanten
en de aanschaffing van het noodïge ma
teriaal zal het in de gelegenheid zijn
een 25lal behoeftigen te kunnen herber
gen.
—Dinsdag 25 Augs. a s, zal de heer G.
Iloutekamer met zijn kinderen„De klei
ne Westkappelaars" een uitvoering geven
de kerk te W e s I k a p e 11 e
Ter afwisseling zal de heer H de Vos
enkele orgelnummers geven.
De opbrengst der le houden collecte
is bestemd voor het Roode Kruis.
o
Uit Zuld-Bevelaud
Zeer waarschijnlijk in verband met
den oorlog werd gistermorgen nabij
.Bath een vliegmachine gezien (tweedek
ker komende uit Zuidelijke richting van
Antwerpen. Na eenige minuten aldaar
gezweeld te hebben vertrok de vlieger
in Zuidelijke richting terug.
o—
Uit Schouwe n-D u I v e 1 a n d
Men schrijft ons uit Bruinisse:
De gevolgen van den oorlog zijn hier
goed zichtbaar en doen zich ook reeds
merkbaar gevoelen. Waai' hel anders om
dezen tijd de drukste oester- en mossel-
verzendingen zijn, ligt er dan zoo maar
eens een enkele hoogaarts in de ha\en,
terwijl nu dag aan dag de haven vol ligt
en de dijk vol schippers slaat, veel meer
dan bij winterdag en ijsgang, omdat er
dan nog enkele balen en valen verzonden
worden, maarfiu geen enkele mossel of
oester Van de groole schippers zijn de
tweede knechts bedankt en krijgen dc an
deren half geld, maar de kleine schip
pertjes die zelf bij de week moeten leven
konden reeds Zaterdag hun knechts niet
meer betalen
Enkelen hebben met oogsten geholpen
maar daar nu zoo goed als alles binnen
is dit ook klaar Heele gezinnen gin
gen dan rapen en velen brachten nog al
wat granen thuis. Nu gaan velen naar de
velden inmaakuitjes om die le plukken,
maar daar dit ongewoon werk voor hen
is, koude de meesten, de vorige week
niet meer dan een rijksdaalder verdie
nen. Een gedeelte gaat zelfs naar den
Anna Jacoba-polder, maar allen worden
door de gewone arbeiders zuur aange
zien, omdat hel veldwerk nu spoediger
klaar zal zijn dan anders.
Wel mogen de mossels weer uitgevoerd
•worden, maar op de waag of ze in Ant
werpen gelost mogen worden Is nog geen
antwoord gekomen Een schipper is nu
op eigen gelegenheid gaan probeeren
lukt dit dan zullen meerdere trachten in
de stad le komen. Er is al geprobeerd
Holland in te gaan. maar dat loont de
moeite niet, daar worden ze niet gegeten.
o—
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W. D.
Ter aanvulling van hel reeds gesein
de aangaande den Duitschen officier die
met zijn monoplaan onder Oostburg
nederdaalde, na door de grenswacht be
schoten te zijn, nog het volgende De
Duitsche avialeur moet zijn opgestegen in
de buurt van Luik om daarna over Na
men de geheele Belgische Zuidgrens langs
te vliegen ter verkenning In de buurt
van Oslende geraakte zijn motor onklaar,
althans de werking liet zooveel te wen
schen over, dat hij geen kans zag zijn
tocht te voleindigen 'die vermoedelijk in
de richting van Antwerpen lag) en hij
besloot om, langzaam dalende, in de rich
ting van de Hollandsche grens te vliegen.
De Belgische grenswacht le Middelburg
(België) beschoot hem doch hij vloog
verder totdat hij ook de Hollandsche
grenswacht passeerde na wier vuren hij
spoedig ongedeerd nederdaalde. De mo
noplaan scheen op twee plaatsen door
schampschoten getroffen te zijn. Na voor
den burgemeester voorgeleid te zijn, is
hij per auto onder geleide van een offi
cier naai- Breskens gebracht om vandaar
getransporteerd te worden naar Middel
burg De vliegmachine is onder bewaking
van landweermannen in het stoppelveld
achtergebleven in afwachting van even-
tueele bevelen tot demonteering, Hon
derden komen van heinde en ver per
fiets of te voet het vliegtuig bekijken.
Te Aardenburg werd op ver-
zoek van liet hoofdbestuur van het Roode
Kruis opgericht een centrale afdeeling
voor Zceuwsch-Vlaanderen Westelijk deel
met liet doet gereed le z.ijn, wanneer
soms gewonden uit het naburige Bel
gië naai' hier en overige grensgemeen
ten mochten vervoerd worden. Het be
stuur van dal comité bestaat uit de
volgende vijf heeren Wijtvliedt, R K -
pastoor, voorzitter; Pattist predikant bij
de Hervormde gemeente secretaris;
Roersch, notaris, penningmeester; Koe-
kebakker, Doopsgezind predikant en G-
A. Vorsterman van Oyen, leden De ge
neesheer dr. Dover werd tot adviseerend
lid benoemd Hel voornemen bestaat zich
tot de burgemeesters der overige ge
meenten van het Westelijk deel van
Zeeuwsch-Vlaanderen te wenden met het
verzoek daar sub-comité's op te richten,
die zich bij het centraal comité te Aar-
denburg wenschen aan te sluiten.
o
Besmettel ij ke ziekt en.
In de week van 12 tot en met 18
Augustus kwamen uit Zeeland ter kennis
van den ceutralen gezondheidsraad van
roodvonk 3 gevallen Ie Honlenisse en 1
geval te Groede en Westkapelle en van
diphterilis 2 gevallen te Kloetinge en 1
geval te 's Heer Arendskerke en Noord-
gouwe.
KERKNIEUWS.
Ned. H er v. Kerk.
Beroepen te Krommeniedijk G. Hornstra,
cand. Huizum, die voor Tbesinge bedankt.
Bedankt voor St. Annaland A. v. d. Kooy,
Ouddorp.
- De beer J. Vreeken alhier slaagde
te Utrecht voor schoonschrijven m o
In 's Hage slaagde voor Engelsch 1. o.
mej. E. Tichelman uit Vlissingen en
voor Duitsch m. o. de heer J M. Greep
uit Goes.
- Te 's Gravenhage slaagde voor akte
Hoog Duitsch L. 0., de heer A. P. Calliber
te Amsterdam, vroeger onderwijzer te
Koudekerke.
Verschillende Berichten.
- Woensdag is, naar de N. R. C. meldt,
te Rh6den de 60-jarige arbeider W. S. op
de steenfabriek de Muggawaard door een
balk op het hoofd getroffen en, zonder tot
bewustzijn te zijn gekomen, overleden.
Te Nieuwesehans is de Dnitsche paar-
denbandelaar V. en te Winschoten zijn, naar
de N. R. C. aieJdt, de paardenhandelaren
L. en S. gearresteerd, verdacht van pogiDg
tot uitvoer van paarden naar Duitschland.
POSTERIJEN.
Lijst van onbestelbare brieven en brief
kaarten, waarvan de afzenders onbekend
zijn, en die gedurende de le helft der maand
Augustus terugontvangen werden te
HIDDELBCR6.
Binnenland.
Brieven.
C. Buys, ft Sabina Hendrika; Jb. van
Damme, Harskamp Entink, Amsterdam A.
Vogelsang, Berensen 1 zonder adres.
Briefkaarten.
L. Biesen, Haag wed. J. van Eek, Bergen
C. Verschoor, RotterdamP. Weigeest,
Middelburg 5 zonder adres.
Buitenland.
B r i even.
Heinr. Jocken, IllingenKokermann,
Strassbourg.
Briefkaarten.
Lance "White, CovershamWilson, Lon
don EC.
@HF" Den atzenders wordt aanbevolen hun
naam en adres op de stukken te vermelden,
opdat deze bij onbestelbaarheid aan hen
kunnen teruggegeven worden.
De „Middelburgsche Courant" wordt
'savonds te zes uren in Goes bezorgd.
Dagelijks worden, tegen f 1.25 per
kwartaal, abonnementen aangenomen door
den agent P. A. H. PIETERMAN.
