NIIDKLBCRttSCHR fOlRAIT.
N\ 19S
1S7* Jaargang.
1814
Donderdag
20 Augustus.
Binnenland.
Uit Stad en ProvlnGie.
BUITENLAND.
Das* coaraat variohijnt Aageiijki, met aitzonderiag tu Zo*- aa FaeitdagaaJ
?*ry» par kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatiea ia Nederlaad traaoo pp. 11.251
Afzonderlijke nummers kosten 5 cent.
AdTertentië* bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen*
Advertentie* »oor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór ééa mar
aan net bureau
AdvsrtaatiSn 1 20 cent par regal. Bij aboaaemaat veel lager. Geboorte-, dood- aa
alle andere familieberichten sa Dankbetuigingen vaa 1—7 regels f 1.50; elke regel maak
20 oeat. Reclames 40 cent per regel. Groot* letters aaar da plaats, die zjj iaaemaa.
zij*.
Tot de plaatsing vaa advertentiën ea reclames, aiet afkomstig uit Zealand, betreffend^
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algeiaeei Adverteatf e-Hnraap
A. WK IiA 1AB Ar.. R.Z. VoomargwalSSdd, Amsterdam.
TWEEDE KAMER.
V r ij s t e lli.n. g van* briefport
Ingediend is een wetsontwerp, be-
oogende de mogelijkheid te openen om
vrijstelling van briefport te kunnen ver-
leenen voor stukken, welke, in geval van
oorlog, oorlogsgevaar of andere buitenge
wone omstandigheden, worden gewisseld
tusschen lichamen en personen, die het
algemeen belang behartigen en voor
stukken welke uitgaan van of bestemd
zijn voor militairen.
o—
MAATREGELEN RIJ HEROPENING
DER EFFECTENBEURS.
Men meldt uit Den Haag aan het „Han
delsblad"
Donderdagavond zal alhier een confe
rentie plaats hebben tusschen den Minisj-
ter van Landbouw, Nijverheid en Handel,
den Minister van Justitieen de presi
denten van de Nederlandsche Bank-, dp
Nederlandsehe Handelmaatschappij, de
besturen van de Vereeniging voor den
Geldhandel, van de Vereenigingen voor
den effectenhandel te Amsterdam en Rot
terdam en het bestuur van den Provin
cialen Bond voor den Effectenhandel.
In deze conferentie zal het vooront
werp worden besproken ten aanzien van
de maatregelen, welke dienen genomen
te worden bij een eventueele heropening
van de effectenbeurs. Deze maatregelen
zullen worden genomen (om een mogelijke
catastrophe binnen de kleinste afmetingen
te houden en een zoogenaamde „slach
ting" te voorkomen. Zeer waarschijnlijk
zal het ontwerp dan in een tegen de vol
gende week bijeen te roepen zitting van
de Staten-Generaal worden behandeld-
Zooals bekend is werd het betreffende
onderwerp ook reeds besproken in ver
schillende bijeenkomsten, welke ten kan
tore van de Ned- Handelmaatschappij
werden gehouden tusschen het bankiers-
consortium en gedelegeerden van geld
gevers en geldnemers.
o—
De Rijksmiddelen in 1914.
De opbrengst der rijksmiddelen (hoofd
som en opcenten) over de maand Jnli
1914 bedroeg f 18.797.391.16.
Het één-twaalfde der raming over het
geheele jaar bedraagt f 16 287.916 59.
Wij laten hieronder volgen de inkomsten
over de zeven eerste maanden van 1914,
vergeleken met die over de zeven eerste
maanden van 1913.
Middelen 1914. 1913.
Gronibelast f 10 406.634.05i f 10 357.687.79J
7 954.540 32 7.830 998 80
8.175,103.67J 7.938 069 61
4.066 044.01
4.62
10 020 376 07 J
18.201.82J
15 953 066 20
3 856.703 77
5 504 62
9 959.329 84J
18.116.10
15 396.064 07
Personeel
Bedrpfsbel
Vermog bel
Mijnrechten
Invoerrecht.
Formantzeg
Suiker
Wjjn 803 763 75 806.468 82
Gedistilleerd 16 542 326 43 16 394 603.84
Zout 1.080 488 83 1.043.136.10
Bier en Azjjn - 872 770 93 919 156 50
Geslacht 3 286.227 02 3 260 896.—
Goud, zilver 294 323.47J» 294 270 3
Essaailoon 3^3 53J 347.99
Zegelrechten 3 998 977 27 4 084 554 06
Registrator 4 614.170.01J 4 805 918.53
Hypotbeekr 520 075.76 518 570 13
Sucoessier. 11.566 7 8 95J 8.926 420 59J
Domeinen 808.476.12J 864.449.14
Postergen 10 626108 284 10 132 95916
ftgkstelegr 3.276 126.— 3 095.385 -
Staataloterjj 412 584 41 411.754.25J
Jacht, vissch 113 935.75 128 318 99
Loodsgelden 2122.402.26 2/89 558.28J
Totaal., t 117.583 829 63 f 113 139 236.94J
Bij het bedrag der bedrijfsbelasting ie
inbegrepen hetgeen aan Ned.-Indië zal zijn
uit te keeren.
Onder het bedrag der posterijen zijn be
grepen de Baldo's van bnitenlandsche afre
keningen en de porten in afrekening.
o
DUITSCHE STEENKOOL.
„Het Volle" verneemt dat de Duilsche
regeering het verbod van uitvoer van
steenkolen voor Hollend heeft opgeheven
o—
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kon. besluit:
is, aan mr. S. J. Fockema Andreae
e. o. verl. dis hoogleeraar aan de Rijks
universiteit te Leiden met dankbetuiging
voor de door hem in die betrekking
durende vele jaren bewezen diensten.
NEDERLAND EN DE OORLOG
Uitvoerverbod.
Het Sl.bl. no. 116 bevat een Kon. be
sluit van den 18den dezer, houdende tij
delijke opheffing van het verbod van
uitvoer van rijwielen, van katoen mel
ken vorm en van theobrominum on
diuretinum.
De burgemeester van Amsterdam, ge
let op de wetischelijkheid om het ver
krijgen van een goed en goedkoop
brood mogelijk te maken en levens de
aanwezige en te verwachten larwevoor-
raden langer te doen/duren, deelt mee
dat door de belangrijkste bakkerijen te
Amsterdam van Maandag af een „grof
tarwebrood" zal worden vervaardigd, be
staande voor de helft uit gebuild en voor
de andere helft uit ongebuild meel,
dal gaai- gebakken 7y» ons zal wegen en
11 cent zal kosten.„De ingezetenen wor
den verzocht deze goede en goedkoope
broodsoort zoo algemeen mogelijk te ge
bruiken.
Vanaf heden wordt de uitgifte van ste
delijke belalingsbons te Amsterdam ge
staakt.
U i l v o e r van g r o e n te n.
De proef door eenige exporthandelaars
genomen om weer tomalen naar Enge
land te zenden, mag vrij goed geslaagd
genoemd worden. De producten kwamen
goed aan en werden gaarne gekocht.
Een kleine handelaar te Loosduinen be
haalde op de eerste zending f 300 winst-
De prijzen aan de Loosduinsche Groen
ten veiling zijn aanmerkelijk geslegen.
Een paar kooplieden daarvan heiben
nu ook komkommers naar Duitschland
gezonden. Na een reis van vijf dagen
zijn die te Berlijn aangekomen en vrij
;oed verkocht.
In Friesland- worden in de laatste da
gen vele stieren opgekocht voor export
naar Duitschland. De prijs loopt snel
op.
De Haarlemsche Bakkerspatroons be
sloten een actfe in te stellen tegen de
meelfabrikanten, wegens de verbreking
der contracten, wat niet geoorloofd wordt
geacht.
De geïnterneerden.
De correspondent te Alkmaar van het
Hand. schrijft:
Dinsdag is een aantal Duilsche spldaten
veldtenten te Bergen onder dak ge
bracht. Hun verschijning wekte in het
rustige dorp groote belangstelling, vooral
toen zij zich buiten de tenten in groote
dekens wikkelden om daarmede op het
stroo te gaan slapen. Zij worden in het
door prikkeldraad afgezette kamp door
Hollandsche soldaten bewaakt.
Er worden pogingen aangewend om
den mede gevangen genomen jongen
Duitschen padvinder weer naar zijn land
terug te doen keeren.
Interneeringsdepót.
Hel voornemen, bestaat om een tweede
interneeringsdepót op te richten. Dit
depót zal gevestigd worden in Gaaster-
land in de Nabijheid van Balk. Het ligt
m ide bedoeling, de Duilsche geïnter
neerden te Alkmaar bijeen te houden en
de Belgen naar Gaaslerland over te bren
gen.
De regelings-commissie tot viering van
het 75-jarig bestaan van de H. IJ. S.
M heeft, met het oog op de tegenwoor
dige tijdsomstandigheden, in overleg
met de directie van bedoelde maatschap
pij besloten, de feestelijkheden op 19
September a s. niet te houden. Latei-
zal een dag worden bepaald, waarop
aanbieding van het huldeblijk, de op
tocht, de versiering van stationsgebou
wen enz enz. zullen plaats hebben.
H M. de Koningin heeft de wensch
le kennen gegeven, dat met het oog op
de ernstige tijdsomstandigheden Haar
verjaardag niet feestelijk zal worden
herdacht.
Ook van het uitsteken van vlaggen
dient te worden afgezien.
Beslag op tar we
Op last van den minister van land
bouw is aan burgemeesters las£ gegeven
beslag te leggen op alle voorraden onver
werkte tarwe. In pakhuizen en op sche
pen mag geen tarwe verwerkt worden
(Niewe Ct.)
Werving van v r ij williger s.
Ter algemeêne kennis wordt gebracht,
dat de gelegenheid om zich als vrijwil
liger bij de landmacht te verbinden tot
nader order voor alle korpsen gesloten
is. Alleen gewezen onderofficieren (geen
korporaals), die opnieuw wenschen te
verbinden, kunnen voorloopig lot een
verbintenis voor onbepaalden tijd wor
den toegelaten
De maatregel treedt dadelijk in wer
king, met dien verstande, dal zij, die
reeds voor den militairen dienst genees
kundig werden goedgekeurd, alsnog kun
nen worden aangenomen.
Veldprediker.
Ds. H. T, Oberman, predikant bij de
Engelsche gemeente te Middelburg en
Vlissingen, heeft zich ook als, veldpr
diker aangemeld.
Gisteren heeft te Amsterdam een stoel
van 6 a 700 personen een bezoek ge
bracht aan den burgemeester en ver
volgens aan den penningmeester van het
steuncomité, om hen te verzoeken haast
te maken met de uitkeeringen, daar de
nood hoog gestegen is.
Aan den burgenieesler werd voorts nog
gevraagd of B en W. maatregelen kun
nen jnemen, dat aan de 300 patiënten^
die vroegtijdig uit het ziekenhuis ont
slagen zijn, een betere verpleging kan
orden verschaft dan zij in huis kunnen
krijgen; en of B. en W maatregelen
kunnen nemen tegen ontruiming van wo
ningen wegens achterstallige huur.
De burgemeester zal alle vragen aan
den raad voorleggen
De vereeniging van scheepsbouwmees
ters en machinefabrikanlen in Rotterdam
en omstreken stelt f 13.000 beschikbaar
ten behoeve van :1e werkeloozen in Rot
terdam en omliggende plaatsen, waar de
bedrijven" der leden zijn gevestigd.
De scheepvaart.
Naar gemeld wordt zullen ook op de
lijnen van Rotterdam op Belfast, Dublin,
Grimsby, Havre en Chrisliania de dien
sten weder hervat worden.
Uit Middelburg.
In de gisteren gehouden vergadering
van het bestuur der afd M i d d'e 1 b u r g
van den Ned Militairen bond, werd d|oor
den voorzitter medegedeeld, dat overste
Klontje op nader te bepalen lijd voor
drachten zal houden in het militair tehuis
voor de militairen.
Voorts besloot genoemd bestuur de bo
venzaal tijdens de mobilisatie in te ricli-
richten tot lees- en schrijfzaal, en vanaf
2 September a s. eiken Woensdag
avond gezellige bijeenkomsten met
lichtbeelden, wedstrijden en voordrachten
voor onze soldaten, te organiseeren.
- Hedenmorgen sloegen de paarden
gespannen voor een ammunitie-wagen op
de Zuidsingel alhier op hol, waarop het
span van een tweede dergelijke vagen het
slechte voorbeeld volgde. De eerste wa
gen reed tegen een boom en werd zeer
ernstig beschadigd. De tweede viel om,
waarbij de beugels werden beschadigd,
wonder boven wonder kwamen de gelei
ders met den schrik vrij. De paarden
werden op het erf van eene afspanning
gedreven en aldaar gegrepen Ook van
de personen, die zich op straat bevon
den bekwam niemand letsel.
o
Uit Yliialngen.
De Inspecteur van liet Belgisch
loodswezen verzoekt aan de VI. Ct op
name van het volgende;
Daar het nu niet wenschelijk geacht
wordt persoonlijke hulp te zenden aan
het Roode Kruis in België, zal onderge-
teekende, die nu nogmaals zijn mede-in
gezetenen hartelijk bedankt voor hun mil
de bijdragen, waarvan het bedrag latei-
bekend gemaakt zal worden, deze recht
streeks afstaan voor het doel waarvoor
zij bestemd waren, namelijk hulp verlee-
nen aan de gewonden van België.
Mochten er echter onder de milde
gevers zijn. die zich hiermede niet kun
nen vereenigen en hunnje bijdragen terug
verlangen, dan kunnen zij deze in ont
vangst nemen bij ondergeleekende, vanaf
nu tot en met 22 dezer
Uit Walcheren.
Gisternamiddag is te Zandijk bij
Vee re door onbekende oorzaak oen
schuur afgebrand, loebehoorende aan
den landbouwer P Simonse te Vrouwe
polder.
De schuur was verzekerd doch de in
houd als tarwe en hooi en eenige gereed
schappen aan anderen toebehoorende
niet.
Twee geiten en 8 konijnen kwamen
eveneens in de vlammen om
Een varken, dat ook ernstig door den
brand geleden had, werd afgemaakt.
Door vlug opgetreden hulp werden de
gebouwen aan de voorzijde van den weg
behouden; de meeste schade onderging
daarbij hel schuurtje met inhoud
van Joos Mesu.
o
Uit T hol en.
In de vergadering van den dijkraad
der waterkeering van het calamiteuzo
waterschap Scherpnnisse, op
Augustus werd behandeld de rekening
over 1913/14, welke bedraagt in ont
vangsten f 21059 535 en in uitgaaf
f 18763 7-1; alzoo een goed slot van
f 2293.79\ Bij de rondvraag door den
voorzitter werd door den heer C. A
Geuze een voorstel ter tafel gebracht
om Ged. Staten te verzoeken de schatting
van de gronden in het waterschap die
dit jaar moet plaats hebben, met het
oog op den abnormalen toestand van den
tcgemvoordigen lijd. één jaar uit te mo
gen stellen en één jaar langer het dijk-
geschot te behouden volgens de oude
schatting; dit voorstel werd met alge-
meene stemmen aangenomen.
van den kerkvorst in de dingen der eeu>-
wigheid en zijn reeds los-zijn van de
aarde, de paus integendeel, terwijl de
kranten over heel de wereld zich harts
tochtelijk met diens ziekte bezig hielden,
zelf nooit sprak over het einde, maar de
kerkelijke zaken met helder hoofd en op
gewektheid bleef leiden
Den 5den Augustus 1903 werd Giusep
pe Sarto (zoo heette de paus tot die
waardigheid verkozen. Men herinnert
zich nog. hoe zijn benoeming als een don
derslag kwam bij heldere lucht Niemand
of bijna niemand van de niet-ingewijden
had rekening gehouden met den eenvou-
digen kardinaal als candidaat voor het
Vaticaan. Hij zelf trouwens evenmin. Ver
teld werd. dal hij, van Venetië naar Rome
voor hef conclave sporend, zich een re
tourtje gekocht Md
Zooals meer bij dergelijke gelegenhe
den ging het ook daar Twee sterke hon
den vochten om het been van 'iel paus
schap. Beiden boezemden vrees in Toen
werd een derde, een neutrale candidpat,
naar voren geschoven Wie echter in
Pius een zwakkeling zagen, hebben zich
vergist. De geschiedenis van de laatste
tien jaren heeft anders geleerd
het verloden van Sarto'vóór zijn
gevangenschap in hel Vaticaan valt weinig
te vertellen. Den tweeden Juni 1835 werd
hij, zoon van eenvoudige ouders, te Riose
geboren En lang heeft het geleken, dot
Sarto het niet verder dan dorps-pastoor
zou brengen. Maar in 1893 ontving hij het
kardinalenpurper, na tot patriarch van
Venetië te zijn benoemd
Met algemeene stemmen werd door! C0""1 Mnwtelde Mi «f be
de vergadering besloten om onder „,,J <1'rlitrnam. Lang veer moest liet duren,
dere goedkeuring van Ged. Staten aan ™°r ™sl- J™"™ 'em
den veldwachter P. Jobse, met het oogl!rad ,D0 Sfbeurlenissen in Frankrijk heb-
op zijn 25-jarigen dienst wat aangaat het
toezicht op de eigendommen der walerkee
ring hem een zeker bedrag 'de grootte
dal bedrag is nog niet voor het
publiek en den belanghebbende bestemde
in September a. s. ter hand te stellen.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W. D.
Men schrijft ons uit Cadzand-
Tengevolge van de groote gebeurte
nissen in het buitenland is het vreemde
lingenverkeer dezen zomer heel wat min
der dan andere jaren Bnitenlandsche
badgasten zijn er niet. Toch komen er
nog dagelijks bezoekers uit omliggende
plaatsen. Behalve het heerlijke strand
wordt ook de kustwacht met een bezoek
ereerd Menige vacantiegast, die anders
een daagje zou doorbrengen aan de Bel
gische badplaatsen, stelt zich nu tevreden
met een bezoek aan ons dorp
In de Woensdag te Cadzand ge
houden raadsvergadering, die in voltalli
ge zitting bijeen was, werd de rekening
over het dienstjaar 1913 voorloopig vast
gesteld in ontvang op f 37309,955 en in
uitgaaf op f 30115.36, dus met een goed
slot van f 7194,59-' Dat dit batig saldo
zooveel bedraagt, komt, omdat d<s. 3e en
4e termijn van den schoolbouw nog niel
betaald zijn.
Verder werden als zetters aanbevolen de
hoeren I. Leenhouts en P v. Cruijningen,
beiden aftredenden, en de heeren A.
Brevet en I. A. Leenhouts.
PIUS Xf
Negen en zeventig jaar oud is de
paus overleden, blijkbaar na een korte
ongesteldheid. Hij had een hartkwaal en
leed .pan bronchittis. Na zijn ernstige ziek
te van nog maar weinige maanden geleden
is hij niel meer de oude geworden In ver
band daarmee moest hem het vermoei
ende deel van zijn taak als ontvangen
van geloovigen zooveel mogelijk worden
bespaard. Op het laatste oogenblik
trachtte hij nog, den storm te bezwe
ren, die op het oogenblik over Europa
woedt en die. wellicht zijn einde verhaast
heeft.
Langer, dan menigeen verwachtte,
heeft het gestel van Pius aan de kwalen
van den ouderdom, verzwaard door den
druk, die zijn verantwoordelijke taak
hem dagelijks oplegde en die hij met ijver
vervulde, weerstand gebodpn. Meer dan
eens werd de 79-jarige op het ziekbed
geworpen, doch lelkens overwon zijn le
venskracht Niet lang geleden deelde de
„Temps" nog mee, dat. terwijl sommige
Ilaiiaansclie bladen sentimenleele verha
len brachten omtrent hel zich verdiepen
ben hem eindelijk zijn waren aard doen
ontsluieren. Allengs bleek, dal de sluwe
diplomatieke democratischeLeo XIII
door een paus was vervangen, die de be
langen der religie boven alles stelde, die
deze door een slreng-rcactionnaire recht
zinnigheid het best dacht te dienen en
daarom van geen schipperen of conces
sies wilde weten.
In de eerste jaren van zijn bewind ging
in Frankrijk de minister-president Com
bos over tot opheffing van al het congre
gatie-onderwijs. Daartegen was hel hoofd
der katholieke kerk wel gedwongen, partij
te kiezen. Hij deed dit ook met ondubbel
zinnige kracht. Tevens schreef hij den
geestelijken in Frankrijk voor, hoe zich
tegenover het ingrijpen van den staat te
moeten gedragen en beval hij twee bis
schoppen in dat land, die tegen zijn zin
peliandeld hadden, af te treden.
Een en ander verscherpte de vijandige
stemming tusschen Rome en Parijs, wel
ke achtereenvolgens tot terugroeping van
den Franscheu gezant bij het Vaticaan
en tot opheffing van het concordaat leid
de. Onder het presidentschap van Loubet
kreeg de scheiding van kerk en staat in
Frankrijk haar beslag.
Doch niet alleen tegen Fransche god
deloosheid richtte zich de pauselijke
toorn.
Ook tegen de deelneming van de room-
schen aan vereenigingen, uit de moderne
behoeften geboren, slingerde Pius zijn
banbliksems Het eerst kwamen de chris
ten-democraten aan de beurt. De betref
fende bul bevatte, dat de geestelijken
geenlid mogen zijn van vereenigingen),
die niet aan de bisschoppen onderwor
pen zijn. En, nadat in Augustus 1906 een
encycliek Frankrijk den oorlog had ver
klaard, werd 16 September 1907 de heken-
de encycliek tegen het modernisme afge
kondigd Dit werd daarin de „samenvoe
ging van alle ketterijen genoemd. Een
„Motu proprio" van hetzelfde jaar drong
aan op handhaving van strenge afweren
de middelen tegen het modernisme
Zooals nog tamelijk versch in de her
innering ligt, legden niet alle geestelijken
en leeraren zich daar klakkeloos bij neer.
Een geestelijke als de Fransche abt
Loisy, een hoogleeraar als de Duitsclier
Ehrhard verzetten zich tegen deze gees
telijke rem
Intusschen bleef de kerkelijke toestand
bij „de oudste dochter der kerk" on
geregeld
In 1910 had echter een omkeer plaats-
Toen trad Duitschland meer op den voor
grond in den strijd tegen de besluiten,
die meer van godsdienstig fanatisme en
reaclionnaire bekrompenheid dan van
staatsmanswijsjieid getuigden. In het ge
noemde jaar verscheen de encycliek, die
van alle pauselijke uitvaardigingen mis
schien hel meeste stof heeft opgejaagd
Dit geschiedde ter gelegenheid van de
