MimLBURGSCHE (MRAIT.
H*. 184.
1014
Vrijdag
7 Augustus.
Binnenland.
Uit Stad en Provincie.
137* Jaargaig.
Daia Qonr&mt varaobijit dagelijks, met mitzoaderiag Taa Zoa- n Feoitdagea,
ft j§ per kwartaal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatiea ia Nederlaad fraaoo pp. 11.25.
Afzonderlijke nummert kotten 5 oeat.
Adyertentiöa by abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
AIverttntiUn voor het eerstvolgende nummer moeten dei middags vóór één m
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertontien i 20 oent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dool- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 1—7 regelt i 1.50elke regel meer
20 cent. Beolamei 40 oent per regeL Groot» letten naar de plaats, die zy innemen.
'Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zetland, betreffend!
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alfemeei Advertentie-Bareai
A. DB EtA MA-B As., N.Z. Voorburgwal 960, AmiterdaM.
DE NEUTRALITEIT VAN
NEDERLAND.
(Van „gezaghebbende militaire zijde'
wordt aan de „Vliss. Crt." bet volgende
medegedeeld
In deze dagen van angstige spanning
is het alleszins te begrijpen dat aücrwe-
ge groote ongerustheid heerscht. Toch
gelooven wij, en wij meenen dit palier
te kunnen aantoonen, dat er in o,np landi
allerminst reden voor deze ongerustheid
behoeft te bestaan, en zeer zeker niet te
Vlissingen.
Wal is toch liet geval. De opmarsch
van het reusachtige Duitsche leger is
natuurlijk reeds jaren lang tot in dp al
lerkleinste bijzonderheden door den Duit-
schen. generalen staf uitgewerkt, daarbij
is, zooals vanzelf spreekt, niets vergeten.
Wie eenigzins op de hoogte is van wat
reeds bij manoeuvres van de intendance
gevergd wordt, kan zich allicht indenken
hoe enorme voorbereiding noodig is om
zoo'n reusachtig leger behoorlijk te voeden
en voorabook wat gevorderd wordt voor de
fourageering van üe paardien.
In dit veldtochtsplan nu kan als een
maal de opmarsch is begonnen en reedg
tweemaal 24 uren heeft geduuyd, niets
hoegenaamd meer verandierd worden, om
de eenvoudige reden dat waar de een
maal uitgegeven bevelen allen als een bus
in elkaar passen, de schromelijkste mis-
laslingen lengevolge zouden hebben en
als gevolg daarvan een geheel leger in dp
pan gehakt zou kunnen worden.
De opmarsch van het leger door Bel
gië zal dan ook wel reed(s jaren een
fait accompli geweest zijn, zoodat dit
arme land wat reeds het geval is
ongerechtvaardigd in den strijd betrokken
wordt.
Voor een schending van onze neutrali
teit door Duitschland behoeft dan ook
niet gevreesd te worden: het overschrij
den van onze grenzen komt, zooals dui
delijk blijkt, niet in het Duitsche veljh,
toclitsplan voor. Was dat werkelijk het
geval dan zou dit reeds lang geschied
zijn.
Nu is het misschien wel eens mogelijk
dat aan dp grenzen een ontmoeting kan
plaats hebben met een Duitsche pa-
troulle, doch de eigenlijke armée zal
ons land rechts laten liggen.
Welk gevaar staat ons nu van Engel-
sche zijde te duchten?
Wij zouden zeggen absoluut niet het
minste gevaar.
Engeland verklaart den oorlog aan
Duitschland omdat het de Belgische on
zijdigheid niet eerbiedigt.
Zou nu Engeland zelf gaan doen wat
het aanleiding geeft naar de wapens te
grijpen en dus onze neutraliteit gaan
schenden
Daarvoor is het Engelsche volk te nobel.
Doch bovendien: het is niet noo,d|g.
Engeland weet clgt als het hier troe
pen zou willen ontschepen wij ons daar
tegen moeten verzetten. Aannemende dat
dit verzet tengevolge zou hebben djat de
troepen toch konden worden ontscheept,
dan /.ouden de Engelsche troepen naar
België kunnen wandelen, want ons spoor-
wegmateriee! zou clan reecis lang naar
Brabant zijn overgebracht.
In België: Ostende en Zeebrugge en in
Frankrijk in Calais, Duinkerken enz. kan
Engeland zooveel troepen ontschepen als
hel wil, waar hun vrienden hem met
open armen zullen ontvangen. Treinen
staan bij massa's gereed en in enkele:
dagen kan het leger 'zich bij het Fran-
sche en Belgische voegen, terwijl het
over ons land weken zou duren.
Onze slotsom is na deze uiteenzetting
dan ook geen andfere als deze: Nederland
zal van den geheelen oorlog geen gevaar
behoeven te duchten.
De 'economische gevolgen laten we
natuurlijk geheel builen beschouwing.
Zoover de beschouwingen van den
blijkbaar zeer deskundigen schrijver in
de „VI. Crt."
We willen hieraan echter, naar aaur
leiding vail vaak gehoorde besprekingen,
nog een enkel woord toevoegen over
hot vooruitzicht op een poging van En
geland om zijn expeditiet-leger te ver
voeren over de Wester Schelde naar
Antwerpen.
Dok daardoor zou onze neutraliteit
geschonden worden. Maar o. i. is de
kans daarop zeer gering. Ten eerste
door de veel makkelijker gelegenheid
die Engeland nu heeft om zijn troepen
op de zooveel dichter bij gelegen kust
van België en N Frankrijk te landen. En
ten tweede door het gevaar dat een vaart
op de Wester Schelde oplevert door
de wegneming der betonning en het leg
gen van Tpijnen.
Engeland zou er misschien reden toe
hebben als bijv. geheel België behalve
Antwerpen door de Duitschers mocht
worden bezet, en het er dus om te doen
zou zijn Engelsche troepen binnen de vei
ling Antwerpen te brengen. Maar daar zijn
we nog heel ver vandaan,
(Men zal zich herinneren dat er juist
over die vraag, of Nederland in zulke
omstandigheden de doorvaart van En
gelsche transportschepen over de Wes-
ster Schelde mag toelaten, veel gerede
twist is.
We welen niet welk standpunt onze
regeering thans tegenover die kwes
tie inneemt.
We spalieerden „hier het woord
thans. Als Engeland zelfde aanvallende
partij was geweest, zou o. i. een toe'
stemming tol zulk een doorvaart niet gei-
geven kunnen worden, zonder ernstig
gevaar dal Duitschland ons den oorlog
verklaarde omdat wij zelf dan onze neu*
traliteit opgaven.
Maai- de omstandigheden zijn wèl an
ders geworden nu Duitschland zelf be
gon zoo brutaal de verdragen te scheni-
den door de Belgische neutraliteit zoni-
der cenige reden aan te randen. Het is
voor ons land een zaak van groot
belang, of wij Zuidwaarts een onafhankel
ijk België hebben dan wel een door
Duitschland onderworpen staat, waardoor
wij ten Oosten en ten Zuiden door Duitsch'-
land werden ingesloten.
iWe herhalen dat we niet weten hoe
onze regeering thans die zaak be
schouwt. Maar we zouden ons Kunnen
voorstellen dat zij geen heftig vei»
zet biedt, wanneer in het hierboven
aangegeven uiterste geval Engelsche
troepen overgang over de Wester Schelj-
de vroegen ter ondersteuning van Bel}-
gië.
Het vooruitzicht dal Duitschland nog
zal trachten te Vlissingen voet aan wa)
te krijgen is zeer verminderd, nu het
blijkt dat het in het Oosten zoo zorgv
uldig vermijdt onze neutraliteit te
schenden. Bovendien is een vaart over
de Noordzee voor een Duitsche vloot een
gevaarlijke onderneming, zoolang de Enj-
gelsche vloot er nog in haar volle kracht
aanwezig is.
Maar iedere beschouwing daarover
blijft natuurlijk pure veronderstelling.
VOOR DEN LANDBOUW.
Aan de Vereenigingën op landbouwge
bied is de volgende missive verzonden:
Door de mobilisatie en de paarden
vordering zijn aan het landbouwbedrijf
vele handen en veel trekkracht onttrok
ken en wel juist in de periode waarip
men beide het meest noodig heeft. Het
komt mij dan ook voor een dringende
eisch te zijn, dat de landbouworganisaties
voor zoover zulks nog niet is geschied,
de handen ineen sfaan om door eene
doelmatige regeling de ondervonden na
doelen tot een minimum terug te bren
gen. Zoo doende zou waarschijnlijk, zoo
althans niet meer menschen en paarden
worden opgevorderd, de behoorlijke be
handeling van den oogst nog niet in gevaar
behoeven te komen.
Hel is mij uit verschillende, bericht
ten gebleken, dat de ondervonden last
zeer ongelijk over de verschillende land-
bouwers is verdeeld. De een moet een
groot deel van zijn werkkrachten en van
zijn paarden afstaan, de ander slechts
een klein deel.
Groot bezwaar wordt vooral onder
vonden, waar het hoofd van het bedrijf
zelf werd opgeroepen of waar een kleine
landbouwer niet een of twee paarden,
van al zijn trekkracht werd beroofd.
Waar deze moeilijkheden in erge mate
worden ondervonden, komt het mij wen-
schelijk voor, dat de groote en kleine
landbouwvereenigingen en hare afdeelin-
gen overgaan tot het vormen van. plaat
selijke comité's, die een op onderling
hulpbetoon gebaseerde regeling treffen,
waardoor de beschikbare arbeids- en
trekkracht zoodanig wordt verdeeld, dat,
althans wat de noodzakelijke werkzaam
heden betreft, allen zijn geholpen.
Voorts kan <?r niet genoeg de aandacht
op worden gevestigd, dat in verschil
lende andere bedrijven arbeiders vrij zijn
gekomen, waaronder vele zijn, die vroe
ger als Landbouwarbeiders hebben ge
werkt Van deze arbeiders zou thans;
in vele gevallen een nuttig- gebruik kun
nen worden gemaakt. Waar zij ter plaatse
zelf aanwezig zijn, zullen deze werk
krachten jen de landbouwers elkander
vanzelf tof door bemiddeling van het
plaatselijk comité gemakkelijk kunnen
vinden. /Waar zij echter van elders moe
ien komen geef ik in overweging, dat men
zich (wendt tot de naastbijzijnde arbeids
beurs. Kan deze het gevraagde zelf niet
leveren, Jioo wordt door middel van een
voor dit doel dezer dagen opgericht
centraal 'bureau de hulp ingeroepen van
iandere 'arbeidsbeurzen.
Ik veslig er inzonderheid de aandacht
op fdat het de bedoeling Is, alleen zooda
nige -werkkrachten te /enden, waarvan
men met vrij groote zékerheid kan aan
nemen, klal zij voor het te verrichten land-
bouwwerk geschikt zijn.
Terwijl ik de landbouworganisaties met
aandrang opwek om de handen ineen te
slaan eindig Ik met het uitspreken vah
de hoop, dat door krachtig initiatief en,
eendrachtige samenwerking de ondervon
den moeilijkheden zooveel mogelijk wor
den ondervangen.
De Directeur-Generaal
van den Landbouw
P. VAN HOEK.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Staat van Oorlog.
Ook de stad 'Utrecht is in staat van
oorlog verklaard.
Medegedeeld wordt, dat de vrijwilli
gerskorpsen van automobilisten en mo
torrijders (niet-militieplichtigen) voltallig
zijn, zoodat voorloopig voor die auto-
korpsen geen vrijwilligers meer worden
aangenomen.
Hel dag. bestuur van het A. N V. heeft
den vollen dienst van het verbond aan de
regeering aangeboden, waarvan zoo noo
dig gaarne gebruik zal worden gemaakt.
Prins Hendrik is gisteren per auto
naar Maastricht vertrokken om zich per
soonlijk van het werk van het Roode
Kruis aldaar op de hoogte te stellen.
De SI. Ct. van gisteren bevatte een op
roeping tol de gewezen zee-officieren,
die bij den torpedódienst hebben gediend
en die voor den tijd dat de militie buiten
gewoon onder de wapenen wordt gehou
den eene verbintenis als luitenant ter zee
bij de Kon. Marine-reserve wenschenaan
te gaan, om daarvan ten spoedigste me-
dedeeling te doen aan het Departement
De Leidsche katoenfabriek is wegens
gebrek aan grondstoffen stop gezet. Ne
genhonderd werklieden worden daardoor
werkeloos.
Door gebrek aan voldoende werkkrach
ten kunnen Ier niet voldoende aardappelen
voor dagelijksch gebruik gedolven wor
den. In verband hiermede hebben som
mige vrouwen te Dordrecht besloten,
hunne diensten in den omtrek zoo noodig
aan te bieden. (Dordt. Crt.)
De Benzinevoorraad.
Naar de Nieuwe Ct. verneemt, is die
voorraad benzine, dje hier te lande is
opgeslagen, ongeveer 18,000 ton, ge
noeg voor een normaal verbruik gedu
rende meer dan twee jaar.
Lichtschepen binnengehaald.
De Nederlandsche Regeering maakt be
kend,' dat, met het oog op den internatio
nalen toestand, die lichtschepen „Ter-
schellingerbank" en „Haaks" worden bin
nengehaald, en dat de kustlichten, met
uilzondering van die te IJmuiden, Sche-
veningen, Hoek van Holland en West-
hoofd worden gebluscht.
De vaart voor koopvaardijschepen op
IJmuiden, op den Nieuwen Waterweg en
bij daglicht op Dordrecht, op dc Schelde
en via de reede van Texel op Harlingen
blijft met de noodige voorzorgsmaatrege
len en op loodsmans aanwijzing open,
(St. Cl)
Steun aan militairen na den
oorlog.
Het Hoofdbestuur van de Nationale.
Vereeniging tot steun aan, miliciens (be
schermheer Z. K. H. de Prins der Neder
landen) richt een oproep tot het Neder
landsche volk om geldelijken steun, ten
einde er van verzekerd te zijn, dat de
thans opgeroepen miliciens, als zij straits
naar hun haardsteden terugkeeren, niet
aan hun loj. zullen worden overgelaten,
Algemeen penningmeester der Vereeni
ging is de heer Th. F A Delprat, wetF
houder van Amsterdam.
De toezeggingen van geldelijken steun
zullen eerst behoeven te worden ingelost
als de bestaande moeilijkheden voorbij
zijn.
Prijzen van gene es mid jl el en.
De weinig gemotiveerde verhooging van
de prijzen van chemicaliën en grond
stoffen v oor geneesmidd/elen, die van de
zijde van den groothandel in drogerijen
was ingevoerd, schrijft die N. R. C., heeft
opgehouden.
Alleen op verbandstoffen, waarvan bij
na de geheele voorraad voor militaire!
diensten is gerequireerd, is een verhoo
ging van 20 pet. gebleven
Ook fabrikanten van medicijnglas heb
ben een verhooging van 25 pel. aange
kondigd, waarlegen reeds van "verschillen
de zijidsen protest is alangeteekend.
De commandant van het Leger dps
Heils heeft, naar het N. v. d. D meldt,
aan *H. M. de Koningin de diensten van
heilsoldaten en de gebouwen van bet
Leger des Heils aangeboden voor Roode
Kruis- en dergelijk werk, waar en wan
neer ook gerequireerd.
Naar het Vad. meldt, heeft zich een
aantal ingenieurs, w. o. een lid van die
Tweede Kamer, bij de regeering aange
meld, om hetzij bij het leger, hetzij bij
waterstaat, in dezen tijd diensten te be
wijzen.
Tevredenheidsbetuiging.
De opperbevelhebber der land- en zee
macht heeft zijn bijzondere tevredenheid
betuigd over d|e wijze, waarop liet mobili-
salievervoer door de spoorwegmaatschap
pijen is uitgevoerd, en over de bijzon
dere toewijding en inspanning benevens
het oordeelkundig optreden van het ge
heele personeel.
Volgens telefonisch bericht uit Gennep
heeft de generaal gevolmachtigde van de
N. Brabantsch-Duitsche spoorwegmaat
schappij, Belriebsdireclor van den Bosch
te Goch, mededeeling ontvangen, dat
vreemdelingen Duitschland niet meer mo
gen verlaten, met uitzondering van Hol
landers, die krachtens bevel van het ge
neraal legercommando te Munster zoo
goed mogelijk worden behandeld, indien
zij van Duitschland naar hun land wen-
schen terug te keeren.
N. R. C.
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij kon. besluit:
is de min. v. oorlog, gemachtigd den
kapitein J. E Snellen van Vollenhoven
en de le luit J. H. Sar en J. Fabius,
aan wie machtiging was verleend om in
Albaneeschen dienst te treden en aan wie
tijdelijk eervol ontslag was verleend, we
der in te doelen bij hel leger hier te
lande
zijn benoemd bij het res. pers. <|er
landweer-infanterie de gep. kap. W. G.
L. Snijders en de gep. le luit. Wt A.
Engelbregt, beide van het Ind- leger;
zijn benoemd tot belastingontvanger te
Rotterdam E. Smilde, thans 's Bosch; te
Zwolle A. G. J. Verhoeff, thans Venlo;
te Bergen op Zoom C. P, Vogelenzang,
thans Nijmegen.
Uit Middelburg.
Betreffende dp vergoedingen van
onder dienst zijnde militairen kunnen we
meedeelen
dat zij, wier namen voorkomen op de
lijsten aangeplakt aan de voorzijde van
het raadhuis, zich kunnen aanmelden
voor vergoeding aan het kantoor van den
gemeente-ontvanger ingang voorzijde
raadhuis\ Zaterdag 8 Aug tush
schen 10 en 12 uur 's morgens.
t— In overleg met den garnizoenscomV
mandant zal a. s. Zondagmorgen om 9
uur in de Koorkerk uitsluitend voor mi
litairen een korte godsdienstoefening wor
den gehouden.
Trein 115 vertrekkende te Vlissin
gen 4 36 's morgens (NoordHDuitscho
maillrein) zal in 'l vervolg stoppen te
Middplburg, Goes, Bergen op Zoom, Bre
da en Tilburg voor in en ui tstappen
van reizigers, eveneens trein 171 die
le 9,57 's avonds te Boxtel vertrekt en
te 11.52 te Vlissingen aankomt.
'Hierdoor krijgt men te Roosendaal
aansluiting op de H. S M waardoor men
's morgens 10 45 le Rotterdam kan zijn.
12.15 te Den Haag en 2.31 te Amsterdam.
(Men kan dan voor hier nog weg uit
Amsterdam om 3.14, Den Haag om 5.37
en Rotterdam 7.10.
Sommigen hebben zich, in deze zoo
onrustige tijden, gisteren weer beangst
gemaakt toen zij hoorden of zagen, dpt
tallooze materieeltreinen met dubbele
bespanning uit Vlissingen naar Hol
land waren gesneld'.
Ter geruststelling zij meegedeeld, dat
het hier slechts een voorzorgsmaatregel
geldt, die een gevolg is van de vooraf
gaande toebereidselen om ten volle onze
neutraliteit te handhaven. Te Vlissingen
bevindt zich nog hel noodige materieel
voor de uitoefening van den thans 'gel
denden dienst en voor eventueel troepen^
vervoer. Slechts het overbodige is wegge
voerd.
Nadat gisteren ter kennis van den
waarnemenden burgemeester alhier
was gebracht, dat de slager Flipse uit
Grijpskerke zich bezig hield met var
kens op te lcoopen, voorgevende dat voor
het leger te moeten doen, is door de
maréchaussee te Domburg een onder}-,
zoek ingesteld met het gevolg dat F.
hedenmorgen op het politiebureau al«
hier, waar hij reeds door de gemeente
politie in bewaring was gesteld, door de
maréchaussee werd afgehaald en ges
toeid naar het gerechtsgebouw werd
overgebracht om ter beschikking van den
officier van justitie te worden gesteld.
Door lusschenkomst van de politie
alhier zijn 6 Nederlanders, die met de
mailboot uit Londen waren aangekomen,
in de gelegenheid gesteld naar hun res>-
pectievelijke woonplaatsen door le rei-
- De heer W. Kreupeling, thans adj -
commies bij de Staatsspoor alhier is
met ingang van 1 Juli benoemd tot com
mies.
Uit Walcheren.
- Te Domburg werd Donderdag op
het raadhuis onder voorzitterschap van deiï
heer L- J. v. Voortliuijsen een voorloopig
comité opgericht voor te verleenen fi-
nancieelen steun aan de gezinnen»die
in het vervolg door den oorlog in behoef
tige omstandigheden zijn geraakt. Uitge
zonderd zijn de families van hen die on
der de wapenen zijn. Voor heil zal de
gemeente zich verplichten deze financieel
te steunen. Het comité bestaat uit de
heeren. L. J. v. Voortliuijsen burgem.
voorz. ,ds Koldewijn, ds. v. d Hoorn,
dr. Vaandrager, Houtman, P. J. Elout, H.
M. Kesteloo Sr. en H. M. Kestloo Jr.
Voorts werd aldaar een plaatselijk da
mes-comité opgericht om, in geval daar
aan te Domburg behoefte mocht bestaan
ambulance- en ander verplegingswerk te
verrichten. De gemeente-geneesheer heeft
zich bereid verklaard de leiding op zich
te nemen.
Het comité der schilderijententoon
stelling le Domburg meldt, dat er dit
jaar geen trekking in de loterij van die
tentoonstelling plaats heeft, maar dat de
loterij het volgend jaar wordt voortge
zet.
Uit Schouwen-D ui ve land.
- Gesteld ter beschikking van dien
Gouverneur van Suriname voor lijdelijke
waarneming van het ambt van ingenieur
het departement van openbare wer
ken en verkeer aldaar, A. Kloppert Zie-
r i k z e e.
KERKNIEUWS.
Ned Herv. Kerk.
Beroepente Jisp, G. Homstra, cand.
Iluizuin.
Geref. Kerken.
Beroepen te Oostermeer G. H. Dijk
stra, Drachtsier Compagnie; te Gaast-
meer M. Pels, Eestrum; te Ooslerbierum
Tj. Petersen, Purmerend
Ned. Israël, kerk.
Aangenomen naar Zaltbommel, L.
L. Gazan, Emmen.
ONDERWIJS.
Geslaagd te 's-Gravenhage voor akte
Fransch l.o. de heer J. C. P Jansen Ver-
planke, onderwijzer te Waddinxvcert
vroeger te Middelburg.
Te Arnhem slaagde voor de hoofd
akte de heer L. Leijnse, onderwijzer aan
