MIDDELBVBGSCHE COMAST.
DE FRANSGHE HOEVE.
137* Jaargaag.
Donderdag
6 Augustus.
Hulp bfl den oogst.
FEUILLETON,
Ziiver-rage
Binnenland.
H\ 183.
1914
Dai* oonxant Tsrsobjjnt d a g 1 ij k i, met mitionderimg van Zo*- e* Faestdagsa.
par kwartaal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatie* ia Nederlaad fraico pp. i 1.25.
Afzonderlijke nummers koitea 5 coat.
Adverfcentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarde*.
Prospeetuiien daarva* zijn aan het bureau te bekome*.
Advertsntiën *oor het eeritvolgende nummer moeten dei middags vóór m*r
aan het bureau bezorgd zij*.
W
Advertentie* k 20 cent per regeL Bij abonnement Teel lager. Geboorte-, dool- e*
alle andere tamilieberiohte* e* Dankbetuigingen van 17 regelt 1 1.50; elke regel meet
20 oent. Beclamei 40 cent per regel. Groote letten naar de plaats, die ój innemen.
'Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend^
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Al(e«eei Advertentie-Bireai
A. DE LA 1AB As., N.Z. Toorbirgwal 980, Amsterdam.
Er is te Middelburg een maatregel
genomen die regelmaat brengt in wat
met de beste bedoelingen dreigde te
leiden tot ongewenschte toestanden.
Aan den eenen kant is er gebrek aan
werkkrachten op het land voor het bin
nenhalen van den oogst.
Aan den anderen kant ontstaat er
werkeloosheid doordat, vooral in de steden,
veel bedrijven geen werk meer voor hun
personeel hebben.
De constateering van. deze twee feiten
wijst reeds den weg aan dien men nu het
best inslaat, en toont ook het onge
wenschte aan van den toestand, dat per
sonen, die het niet noodig hebben, thans
de plaats innemen van hen die werkeloos
zijn geworden en graag door arbeid iets
wenschen te verdienen.
Om echter nu de menschen die werk
noodig hebben, te brengen op de plaats
waar zij noodig zijn, dient er een centrale
regeling te komen, waar aanvraag en
aanbod tegen elkaar worden uitgewisseld.
Daarvoor dient de nu hier ter stede
opgerichte arbeidsbeurs. Allen die thans
werkeloos zijn geworden, worden ver
zocht zich daar aan te melden.
En we raden hun, in hun eigen be
lang, dringend aan zich aan te melden
daar het voor allen van bet hoogste
gewicht is dat de oogst wordt binnenge
haald, en dat niet door later ontstane
schaar8chte de prijzen stijgen.
Aan de andere zijde kunnen zij die op
de omliggende dorpen gebrek aan arbeids
krachten hebben of zullen krijgen, zich
aan dezelfde arbeidsbeurs aanmelden.
Men rekene er niet op dat ook de nu
onder de wapenen zijnde militairen nog
wel voor den oogst gebruikt kunnen
worden. Volgens onze inlichtingen is daar
geen vooruitzicht op.
Voorloopig werkt de nu opgericht6
beurs alleen voor Walcheren. Reeds is
vanwege het Provinciaal Bestuur aan de
burgemeesters van dit eiland aangevraagd
hóe het staat met de behoefte aan arbei
ders. Mocht later blijken dat het aantal
beschikbare krachten hier grooter is dan
de aanvrage, dan zou de regeling kunnen
worden uitgebreid tot Zuid- en Noord-
Beveland.
Maar wenschelijk blijft het in hooge
mate dat er een centrale regeling in deze
kwestie komt.
Het verdient sterk aanbeveling dat ook
te Vlissingen het ijverige comité, dat hier
den stoot aan de verschaffing van hulp
bij het oogsten gaf, zijn werk iu zooverre
uitbreide, dat het er een arbeidsbeurs
van maakt.
En ook op de andere eilanden en wel
licht in de bride deelen'Zeenwsch Vlaan
deren, zou de oprichting van zoo'n ar
beidsbeurs overweging verdienen, mits de
beurzen allen met elkaar in verband treden,
desnoods met een centrale leiding. Anders
dreigt er verwarring te zullen komen.
bezetf worden, dan z n 11 e n d e n i e te
strijders geheel ongedeerd
gelaten worden, evenals hun
eigendom. Plundering en molesteering
van ingezetenen zijn dingen uit oorlogen
van vroeger eeuwen.
Tenzij de niet-strjjders zich zelf tot
strijders raakeu. Maar juist daartegen
zij men gewaarschuwd.
Niet-strijders.
We zijn gelukkig nog niet in strijd.
Maar daarom is er te meer reden voor,
om nu reeds vooraf ernstig erop te
wijzen, dat er in een oorlog alleen
gevochten wordt door de
8 o 1 d a t e n.
Wie niet tot het leger behoort houde
zijn handen thuis. Het schijnt dat nu
reeds bij Visé het schieten op de Duit-
schers door eenige burgers ten gevolge
heeft gehad dat het Duitsche leger eenige
personen heeft laten fusileeren en eenige
hnizen in brand heeft gestoken.
Dat is een onvermijdelijk gevolg wan
neer niet-soldaten zich ook iu den strijd
mengen.
We waarschuwen daarom dringend,
speciaal de bewoners van het platteland,
om, voor 't geval er een vijandelijke
macht biunen onze grenzen mocht komen,
die niet lastig te vallen en er niet op
te schieten, willen ze niet hun heele
dorp aan noodlottige bestraffing bloot
stellen.
Dat voor de steden hetzelfde geldt
ligt voor de hand. Maar al is daar de
kans minder groot, men bedenke toch
dat een onvoorzichtig schot aanleiding
kan geven tot een gevaarlijke opschudding,
i Te Middelburg is daarom door den
burgemeester de verstandige maatregel
[genomen om alle inwoners, die in het
I bezit mochten zijn van vuurwapens uit
te noodigen, die in te leveren
aan de Stads schuur.
We hopen dat allen daaraan zullen
gehoor geven.
Niemand buiten het leger heeft wapenR
noodig.
Zelfs al zou waar op 't oogenblik
nog geen vooruitzicht op is een deel
van ons land door een vijandelijke macht
ROMAN NAAR HET DUITSCH.
f i van
f LOUISE WESTKIRCH.
39.)
„Bezoek je mij ook eens in Bremen?"
vroeg Anne schuchter.
En hij antwoordde met een voor haar
ofnbegrijpelijke bitterheid: ,,'t Kan wel
zijn, dat ik daar heel gauw heen moet."
„Ik schrijf je dan, waar ik woon."
„Schrijf poste restante Scharmbeck, als
je mij wal te vertellen hebt. Dan haal
ik je brief daar af. Niemand op de
hoeve hoeft daarvan iets te weten."
„Nee, ik zal je niet in ongelegen-,
heid brengen."
„Annei" Hij trok haar in zijn armen
en kuste baar. „Er mag gebeuren wat
wil: ik blijf je trouw.1"
En nu verliet hij haar en ging haastig
huiswaarts.
Zijn vaderlijke hoeve kwam hem som»-
herder dan ooit voor. Nooit had de
zwaarmoedigheid, die als een zwarte wolk
over het lot bijna aan den grond afr
hangend rieten dak lag, hem zoozeer
gedrukt als nu. En hoe hard hij ook
werkte, dat drukkende gevoel verliet
hem in de eerstvolgende dagen niet.
Waar hij ook liep of stond, altijd zag hij
het begraven geraamte, de beroofde kas.
De zolders vol vruchten en graan lieten
hem onverschillig. Hij rees kreunend
uit den slaap in zijn legerstede over
eind. Misschien was hier juist hier, die
afschuwelijke moord gepleegd. Hoe kon
een mensch rustig slapen in dit bed1'
Het gebeurde in die dagen, dat een
koe bij het kalven stierf en dat een
onweersbui een lading turf in bet ka|-
naal spoelde. Vroeger zouden zulke rami-
pen Enno gehinderd hebben. Nu ver
vulden ze hem met grimmige voldoe
ning. Met vloek beladen goed' Het was
geheel zooals hel behoorde, dat het ver
loren ging. Het was misschien het beste
als men huis en erf van de hand kon
doen. Toen die gedachte eenmaal bij
hem was opgekomen, prentte die zich
vast in zijn hoofd. Ja, wellicht was dat
de boete, die Gods beleedigde gerecht
tigheid eischte, de eenige, die voldoe
ning gaf Of kon men een geheel leven
door, dezen grond, door den laagharlig-
sten moord verkregen, blijven bebouf-
wen'? Kon men door het leven gaan
met dien vreeselijken afkeer van elk
ding, dat men bezat, met dien vreeselij1-
ken afkeer van hetgeen men was1?
Maar nu sprak het nuchtere, gezont-
de verstand van zijn geslacht en kwam
Neuzen en Ellewoutsdijk in
staat van oorlog.
Door een verkeerd verstaan bij üe tele
fonische opname meldden we gisteren onder
de reeks plaatsen, waarvoor de staat van
oorlog is afgekondigd, Heusden in plaats
van Neuzen. De mogelijkheid van een
dergelijke afkondiging voor Heusden was
niet uitgesloten, omdat daar vestingwerken
liggen aan de Zuidgrens der Hollaudsche
Waterlinie.
In ieder geval wete men nu dat in ons
gewest thans de s^aat van oorlog is afge
kondigd voor
het gebied der gemeenten Neuzen, Hoek
en Zaamslag rondom de kustbatterij bij
Neuzen
het gebied der gemeente Ellewoutsdijk
rondom het fort aldaar.
De bedoeling van deze verklaring is, dat
voor de aangeduide streken het militair
gezag ten deele in de plaats treedt van het
burgerlijk gezag.
Dat militair gezag wordt uitgeoefend door
de commandanten der vevdedigingsstellingen
en forten.
De bepalingen betreffende den staat van
oorlóg zijn opgenAuen jn de wet van 23
Mei 1899, Stbl. 128.
In die wet wordt bepaald dat bet mili-
tair gezag zoo noodig, vaststelt, na
overleg met het burgerlijk gezagde maat
regelen voor het onderhoud der bezetting,
de hulp die de bevolking in de militaire
werkzaamheden zal hebben te verleenen
den dienst van politie en brandweer, enz.
Voorts het wegruimen van wat aan een
behoorlijke verdediging in den weg staat,
en het gebruik van wateren, terreinen, werk
tuigen, gebouwen enz. van gemeenten en
waterschappen.
Voor deze dad n wordt schadeloosstel
ling verleend, waartoe men een aanvrage
moet indienen aan den minister van oorlog;
wat de wegruiming betreft binnen een
maand nadat de staat van oorlog is opge
heven, en wat het gebruik der gebouwen
betreft binnen een maand na de kennisgeving.
Terkoop niet beneden den prijs.
Er kwam ons een meedeeling ter oore
van een persoon <lie trachtte bij de boe,-
ren varkens op te koopen tegen veel te
lagen prijs, onder bewering dat die an
ders toch door de militairen heneden den
prijs zouden worden in beslag genomen
We waarschuwen allen ten sterkste
op dergelijke beweringen geen acht te
Als op 't oogenblik al 'l zilvergeld <I/at
in de stpd aanwezig is, eens voor den
dag kon wordien gebracht, zou men
lachen of liever huilen over de dwaas
heid van zoovelen om d(ie stapels ach
ter te houden.
Br wis hier de vorige week geen
gebrek aan geld. Er is niets wegge voerd-
Én toch is er nu schaarschle. Want
de onzinnige bezorgdheid voor
bankbiljetten, brengt die bijna geheel
buiten den omloop.
Gister is er nog een groote voorraad
zilver hier bij de Nederlandsche Bank
aangevoerd, en ook bij het korrespon-
dentschap te Vlissingen. Maar de toef
loop was zoo enorm, dat hoewel ieder
slechts gelegenheid kreeg voor wisse
ling van één biljet van f 10, er groote
kans bestaat dal ook die voorraad uitgei-
put raakt.
Maar het helpt blijkbaar niet of nu
al door de regeering, door de bevoegde
personen en op him gezag door de pers
uit den treure wordt beweerd, dat het
wantrouwen in bankbiljetten dwaast
heid is.
Het gevolg is echter dat het publiek
zelf zich groote moeilijkheden schept.
in conflict met zijn gedachten. Onrechtf
matig verkregen goed teruggeven, ja,
dat was heet goed. Maar aan wien
moesten de Brinkmeiers dat dan teruggen-
ven? Aan den vermoorde en zijn geslacht?
Niemand kende diens naam. En hem
had het gestolen geLd ook niet toebe
hoord. Moesten zij de hoeve aan de kas
van het dertiende huzaren-regiment ge
ven? Waar was Napoleon's dertiende
huzarenregiment? En hoeveel van de hoe
ve moest men geven? Het was toch niet
alleen gestolen goed. Vele Brinkmeiers
haddten in zwaren arbeid hun levens
krachten daaraan gegeven en het voor
hun geslacht verkregen. Toen viel hem
in, dat onrechtvaardig verkrgen goed aan
den Staat wordt gegeven, als men den
rechtmaligen eigenaar niet kan vinden.
Waren de Brinkmeiers verplicht dat te
doen? 's Avonds als de wolkeu laag
neerhingen, het veen in diepe duisternis
lag gehuld en de uil in de deunen om
den bakoven zijn klagend geschreeuw liet
(hooren, was hij overtuigd, dat zij dat
moesten doen. Maar wanner 's morgens
de zon helder over de velden scheen,
dje de Brinkmeiers in het zweet huns
aanschijns hadden ontgonnen, detoph
pen der vruchtboomen verguldde, die de
Brinkmeiers geplant en veredeld hadden
en het rieten dak, waaronder zij gebo
ren waren en hun werkzaam, moeitevol
leven hadden gesleten, vond hij dien
slaan. Ze zijn volslagen ongegrond Als
de militairen iets koopen doen ze dat
zeker niet beneden den prijs.
Personen die dergelijke gemeene
praktijken uitoefenen stellen zich trou
wens bloot aan vervolging.
NEDERLAND EN DE OORLOG.
Het Roode Kruis.
Men zal zich, schrijft de N. R. C.,
het bewonderenswaardig werk herinne
ren, door prof. Molengraaf (thans te
Delft) in den Zuid-Afrikaanschen oorlog
verricht, op het gebied van het regis-
treeren van gewonden en gevangenen, en
het identificeeren van gesneuvelden.
Thans is een volledig stelsel van re
gistratie en identificatie ook voor de
hier te lande ondier de wapenen geroe
pen manschappen ingericht.
Elke man draagt aan een koordje om
den hals een indenlileilsplaatje, dat niet
alleen zijn naam vermeldt,maar ook het
adjres, waarheen eventueel bericht van
verwonding enz. gezonden kan worden.
In zijn veldzakboekje bevimjen zich
verder twee berichtkaarten, waarvan er
een bij ziekte of verwonding, na invulling
van bijzonderheden (over naam, rang,
korps, aard van ziekte of verwonding',
ernst van toestand, enz.) gezonden wordt
aan het hoofdinforniatiebureau van het
Roodfe Kruis te 's Gravenhage, hetwelk
eventueel lijsten kan publiceeren of in
lichtingen geven en dat ten slotte over
een volledige statistiek zal kunnen be
schikken.
eisch ongehoord, een uitvloeisel van zijn
koortsaclitigen toestand.
Hij zou gaarne met iemand over zijn
twijfel gesproken hebben. Maar met
wien kon hij spreken9 Met zijn vader?
Hinnerk Brinkmeier zou eerder de daad
herhaald hebben dan een handbreed
grond van zijn hoeve af te staan. Zijn
familietrots verbood hem een anderen
Spreckholmer zijn vertrouwen te schen
ken. En moeder was te zacht. Die streek
zal -over elke wonder Bestreed zij zelfs
niet, dat er een vloek op het geslacht
der Brinkmeiers lag? Ieder droeg in zich
zelf vloek en zegen, volgens haar bewe
ring En ieder kon uit zich zelf al de
vloeken der wereld overwinnen. Maar in
den bijbel stond toch duidelijk, dat God
de schuld der vaderen wil bezoeken aan
de kinderen in het derde en vierde ge
slacht Neen, zijn moeder mocht zijn ge
wetensbezwaren niet in slaap sussen. Hij
had iemand noodig, die zonder medelij
den en zonder eigenbelang hem den weg
aantoonde, dien hij gaan moest tusschen
zijn plicht als zoon, die zijn vajlier en
diens wenschen moet eerbiedigen, en zijn
plicht als eerlijk man, die er geen rust
bij kan vinden om van gestolen goed een
lekker leven te leiden.
Ten laatste kwam hem de predikant te
Grasdorf in de gedachte. Een predikant
heeft er op gestudeerd, wat God met
zijn geboden bedoeld heeft. Hy is ook
Belgische vluchtelingen
in Limhurg,
Men meldt uit Beek aan de N. R. C.:
Hoewel het krijgsbedrijf zich weinige
minuten van de Hollandsche grens af
speelt, is men in Zuid-Limburg volkomen
kalm. Er is algemeene sympathie voor
België Een ellendig gezicht was het,
gisteravond een paar duizend uit Brussel
erwijderde minvermogende Duitschers in
een lange karavaan door Maastricht te
zien trekken, vanwaar zij per trein naar
Duitschland werden gebracht.
De burgemeester van het grensdorp
Noorbeek Sneeft fce Maastricht dringend om
bijstand gevraagd: zijn dorp is over
stroomd door vluchtelingen.
Amerikaansclie reizigers.
Naar wij vernemen heeft de Ameri
kaansclie regeering in overweging, een
zending goud per oorlogsschip naar hier
te zenden, om de Amerilcaansche reizigers
die, in Europa vertoevend, door den oor
log zijn overvallen, van geld te voorzien.
N. a O.
Roode Krufs.
Het 'Hoofdcomité van hel NederI Roode
Kruis roept op eigenaren van Roode'
Kruishonden en politie-lionden voorzien
van brevet „speuren der K. N. P V Wil
len zij hun honden voor het Roode Kruis
tot hel opsporen van gewonden in Neder
land beschikbaar stellen, dan gelieven zij
dit zoo spoedig mogelijk schriftelijk op
te geven aan den heer F. Sleenberghe,
Lange Polen 15, Den Haag, met vermel
ding of zij al of niet genegen zijn hun
honden persoonlijk te geleiden. Tevens op
te geven ras, ouderdom en hoogte ge
meten van de schoft.
Het Roode Kruis zond gisteren naar de
N. R. C meldt, uit den Haag twee auto's
met verbandmiddelen naar Maastricht, tot
hulpverleening aan gewonden.
De nachtdienst van de „Zeelaud" is ge
slaakt Er wordt alleen op Queensboro
gevaren.
De directie van de H. IJ. S. M. zal
aan degenen onder haar personeel, die
als Imilitieplichtige onder de wapenen zijn,
het volle salaris "uitkeeren; echter niet
aan hen, die een vrijwillige verbintenis
hebben aangegaan.
Aan H. M. de Koningin, is, naar de N.
R. G. meldt, voorgesteld den gewezen
luitenant ter zee van Steyn, vlieger, in
dienst te nemen als luitenant ter zee bij
de marine-reserve ter bediening van het
marine-vliegtuig.
ZEEUWSCIIE ZAKEN VOOR
DEN RA.AD VAN STATE.
Niet ontvankelijk is verklaard het be
roep van den gemeenteraad van Z i e r i k-
z e e, tegen het besluit van Ged. Staten
tot onthouding van goedkeuring aan de
verordening dier gemeente tot regeling
•an het verhaal van inkoopsommen en
pensioensbijdragen op gemeente-ambte
naren.
van ambtswege verplicht geheimen te be
waren. Maar daarop vilde de wantrou
wende boerenzoon het in hel geheel niet
laten aankomen. Hij zou hem zijn zaak
niet als een eigen zaak voordragen, hem
niets vertellen van zijn graven naar den
schat en van zijn vreeselijke vondst Hij
wilde den moord slechts als een moge-
gelijklieid voorstellen, aan al zijn vragen
een „als" ten grondslag leggen. Uit de
antwoorden van den geestelijke zou hij
dan wel zijn gevolgtrekkingen maken- Hij
verklaarde dus Zaterdagavonds dat hij
Zondagmorgen naar Grasdorf ter kerke
ging. J
Vrouw Allieid, die het ver gebracht
had in de kunst van hopen, deed het
genoegen dat te hooren. Hel was best
mogelijk, dat hij op weg naar de kerk
Trina Döpko ontmoette.
Enno begaf zich dus des Zondags naar
de kerk te Grasdorf. Hij hoorde echter
niet veel van de preek en zag ook niet
wie op dp kerkstoelen plaats namen, want
het hart klopte hem in de keel van on
rust en zenuwachtigheid.
Toen de zegen uitgesproken, het laat
ste amen weggestorven was, volgde hij
in sombere vastberadenheid den geeste
lijke naar de pastorie
(Wordt vervolgd).