D TWEEDE BLAD Ingezonden Mededeelingen. P. SLUIS *£andbouwkromeh FEUILLETON. DE FRANSCHE HOEVE. Ingezonden Mededeelingen. Zaterdag 18 Juli 1914, no. 167 VOGEL-EN PLUIMVEEVOEDER. VAN ONZEN VASTEN MEDEWEIIKBE. NORMAALMEST. - PROEFNEMINGEN. I. We ontvingen voor een paar weken de aankondiging, dat er eene nieuwe meslsoort in den handel is gebracht, samengesteld volgens het voorschrift van den heer Felix Besemer, gediplomeerd land- en boschbouwlcimdïge te Nijmegen, pan welken mest de naam van „normaal- mest" is gegeven. En als alles waar 'is, wal in die aankondiging wordt medegedeeld, dan komt die naam deze meststof in hooge male toe, want men behoeft zich niet meer te regelen naar de behoefte eencr plant aan stikstof, kali, fosforzuur en kalk; men hangt niet langer af van de grondsoorten, van allerlei bijomstandig heden; men behoeft zicli niet verder te bekommeren om een onderzoek aan de Rijkslandbouwproefstations, want deze normaalmesl is door die inrichtingen niet le beoordeelen.... men koopt nor maalmesl in geplombeerde zakken een afdoend bewijs, dat hij echt is strooit daarvan niet te weinig, eigenlijk hoe meer hoe liever; bestelt in 1911, om niet te laat te komen, wat men in 1915 wenscht te gebruiken, minstens 20 25 zak per hectare, en van een goeden oogst kan men bij 'l gebruik daarvan verzekerd zijn Nagenoeg gelijktijdig met die aankon diging eener nieuwe meststof ontvingen wij een „Beknopt verslag van de Land- bouwproefvelden over 1910, 1911 en 1912" en daar in genoemde aankondi ging een beroep gedaan wordt op den praclischen boer, die er wij wat meer van weet dan de geleerdste professor, willen wij ook hieT even kennis nemen van 't geen de practijk leert over het gebruik van de kunstmeststoffen, die aan de Rijkslandbouwproefsfations wél kun nen onderzocht worden en die men niet op goed vertrouwen in geplombeerde zakken-*voor goede waar moet ontvan gen, zonder dat die degelijkheid bij onderzoek door deskundigen gebleken is. In de eerste plaats dan vestigen wij de aandacht op de proefnemingen ter ver gelijking van stalmest en kunstmest. Het oudste proefveld daarvoor is ge legen le Murmerwoude, een gehucht van Danlumadeel in de zandstreek van Fries land. Verbouwd werden daar van 1902 lot 1912 op drie partijen land achtereenvol gens aardappelen, chichorei, rogge, aard appelen, cichorei, rogge, cichorei, haver, cichorei, aardappelen en cichorei. Het eene perceel werd al die jaren bemest -met kunstmest, het tweede met stalmest, het derde half om half. Volledige kunstmest gaf in die elf jaar zevenmaal, en half om half zesmaal een hoogere opbrengst dan stalmest; één jaar ROMAN NAAR HET DUITSCH. van LOUISE WESTKIRCII. 25). Anne rukte zich los. „Wat praat je toch al van de Brinkmeiers en hun slag, Vader? Ik wil niks van Enno Brink meier." „Wil je niks van hem?" „Niks, heelemaal niks „En wat moet ik Karl Soetebier ten antwoord geven als hij komt?" „Dat hij zijn geluk ergens anders moet zoeken. Bij mij is het niet." Den volgenden morgen, toen ToniGra- veloli, alleen zijnde, er in zijn bedstde over lag le 'denken, hoe hij den goeden gezel de weigering van zijn Anne op zijn zachtst zon kunnen meedeelen, kwam Luerke Voss binnen. Hij bewoog zich op de wijze der slangen Eerst stak hij zijn spits hoofd om de deur en toen volgde zijn lichaam onhoorbaar in kron kelende bewegingen. „Goeden morgen, Graveloh. 'k Wou eens naar mijn mand komen zien." „Je mand staat klaar, daar in den hoek. Krijg ze zelf maar. Ik kan van daag niet weer opstaan." was de opbrengst bij de drie bemestin gen gelijk; driemaal overtrof de opbrengst bij stabnest die bij kunstmest. Het resultaat van de elf proefjaren blijkt uit het volgend staatje: oogst- kosten v. Ver waarde bemest. schil, uilsl. kunstm. f 4517 f S17 f 3650 stalmest f 4458 f 935 f 3523 half om halï f 4532 f921 f3611 Een dergelijke proef werd van 1905 1912 dus 8 achtereenvolgende jaren ge komen op lichten kleigrond te Maasland in Zuidholland. Daar werd f 210 besteed aan super- phosphaat, Chili-salpeter en ammoniak- superphosphaat voor hef eene perceel, voor evenveel stalmest op het tweede perceel, en eveneens f 210 voor het der de perceel, dat half om half werd be mest. Het perceel uitsluitend bemest met kunstmest bracht op f 3323,19, dat met stalmest f 2712,49, dat met half om half f 29GS,23Vs, nadat men de kosten van bemesting van de oogstopbrengst had afgetrokken Een proefveld te Ee in Oostdongera- deel (Friesland) op klei werd eveneens gedurende 12 jaar op gelijke wijze be- liaudeld. De uitkomsten van deze twaalfjarige proefneming gaven eene opbrengst van f 4271 voor uilsluitend stalmest, 4963 voor kunslmest, 4750 voor een bemest, half om half Deze proefnemingen leeren ons het volgende a) dat op zandgronden evenzeer als op kleigronden met voordeel een groot aantal achtereenvolgende jaren uitslui tend van kunstmest gebruik kan worden gemaakt; b) dat hpt verschil tussclien de op brengsten bij enkel stalmest en bij en kel lomstmest op zandgronden veel ge ringer is dan op kleigronden. Te Mur merwoude (zandgrond) bedroeg dit ver- verschil 1/29 van de opbrengst bij kunst mest, te Maasland (lichte klei) i/Q en te Ee zwaardere klei 1,7 van die opbrengst „Dat intusschen de stalmest geheel door kunstmest vervangen kan worden", tot dat besluit mag men tengevolge van de opgegeven proeven niet komen. Men. zoude om zoodanig besluit te kunnen nemen, gelijktijdig een vierde per ceel uilsluitend met kunstmest hebben moeten bemesten en daaraan om de vier of wjf jaar eene groole groene bemes ting hebben moeten toevoegen om te kunhen vergelijken of deze de opbrengst verhopgde en of de uitgaven daarvoor, of de vermindering van het aantal oog sten, de opbrengst met uitsluitend lomstmest over een aantal jaren over trof, daarmede gelijk bleef of die vermin derde. Uitgemaakt toch dient te worden of eene uitsluitende kunslmestbemesling gepaard gaat met eene voldoende hu- musvorming, tengevolge van hetgeen van den oogsL in het land achterblijft. Thans willen we nog even stilstaan bij de proefnemingen omtrent de rentabili teit van eene kalibemesling op kleigron den. De slotsom, waartoe men In het voorgaand driejarig verslag gekomen is, tengevolge van. de proeven, die tot 1909 waren genomen, luidt, dat in de verscliil- lende streken van ons land op de klei gronden inderdaad behoefte kan bestaan aan eene kalibemesting, en dat dus de landbouwers moeten blijven voortgaan door proefnemingen te onderzoeken, of op hunne landerijen de kali met winst kan worden toegepast. Zulke proefnemingen zijn zeer eenvou dig, vereischen weinig uitgaven en niet voel bijzondere werkzaamheden. Men kiest daarvoor vruchten, die eene belangrijke hoeveelheid kali aan den grond ontnemen, bijvoorbeeld suikerbie ten, die bij een goeden oogst i 203 KG, mangehvortels, die 4; 299 KG, fabrieks aardappels, die 240 KG, en 'eetaardap- pels, die ±120 KG kali aan den grond onttrekken. Drie dezer vruchten worden in vele deelen van Zeeland in groote hoe veelheden geteeld. Wanneer men nu een of meer perceelen met die vruchten be Voss nam de mand, bekeek die, schoof een stoel bij GrÊveloh's bed en trok aan zijn lange pijp, „Wat wit je er voor hebben, Gra veloh?" „J10 weet zelf wel, wat zoo'n mand kost." Voss haalde zijn beurs uit den zak en de geldstukken omslachtig bijeen zoe kend, betaalde hij boven den prijs. De oude man wilde een paar groschen te ruggeven, maar Voss weerde dat af. „Nee, nee, houd maar. Fijn werk, Gra veloh. Je verstaat de kunst van man denmaken. Dat heb je van je vader ge ërfd." ,,'t Doet me plezier, dat je tevreden bent. Anders ben ik niet veel meer nut." Voss stopte zijn pijp. „Meer nut dan menig trotsche jonge stier, die hier ru zie maakt Ik zeg maar, die oude men- schen en die oude tijden. Wij oudjes moeten ons «aan elkaar houden, Gra veloh. Anders trekken die jonge kerels ons hel vel over de ooren „Nu, nu, zoo erg zal dat wel nieb worden." ,,'t Komt op het voorbeeld aan. Onze burgemeester, die geeft het voorbeeld. Ik zeg, dat het een schandaal is, dat hij met zijn dikke klauw heel Spreck- holm op den mond mag slaan Met zoo'n vuile klauw' Bah, verduiveldI" „Dik, ja, dat is die wel. Maar vuil nee, Voss." „Met bloed besmeerd." „Nee, nee, nee 1" zaait of beplant, dan neme men van ieder peroeel een gedeelte als proef- veldje, dat behalve de gewone bemesting, eene voldoende kalibemesting ontvangt. I Op een groot veld neme men twee of meer van die proefveldjes en vergelijke later de opbrengst van het met kali be-j meste gedeelte met die der overige par- tijen Wanneer men zoodanige proefveld jes niet grooter neemt dan 50 roeden, dus een zesde deel van een gemet, dan is de proefneming noch kostbaar, noch moeilijk le contróleeren en toch is zij voor den Zeeuwsclien landbouwer van het grootste gewicht, omdat ook geduren de de laatste drie jaren met weinige uit zonderingen gebleken is, dat eene kali- bemesting op kleigronden zeer dikwijls krachtig werkte en met voordeel werd aangewend. (Wordt vervolgd). Het fijnste en beste is niet te goed voor het dage- lijksch voedsel. Dit is de reden, dat zoovele dok toren gebruiken en aanbevelen. VARIA. PIJNLOOZE BEVALLINGEN? Reeds vroeger werden middelen aan bevolen, om de bevalling pijnloos te doen geschieden. Men vond in 't algemeen bij de toepassing daarvan evenveel voor als nadeelen. De „Temps" maakt nu van een nieuwe daarop gerichte metbode gewag. Daar bij schijnen de ïiadeelige nevenverschijn selen niet op te treden, Een, twee, drie inspuitingen hoogstens en de fysiologi sche daad voltrekt zich, terwijl demoe der, den geest helder en ook overigens geheel in evenwicht, praat met hen die haar omringen en- -zich volstrekt rustig voorbereidt op de wachtende vreugde De inspuiting geschiedt met morfine, welke "men echter beroofd hecfL van zijn verschrikkelijke giftigheid door middel van biologische methoden. Deze schep pen de mogelijkheid, de morfine te ge bruiken in hoeveelheden die tot nu toe tot de onmogelijkheden behoorden. Het Parijsche orgaan voegt hierbij, dat talrijke vrouwen reeds van die ont dekking profijt hebben gehad. Een pro fessor, die het middel reeds dikwijls toepaste uitte zich zeer prijzend over de daarmee verkregen uitkomsten De inzender hoopt, dat daardoor ook de ont volking van Frankrijk zal worden te gengegaan. EPILEPTICI. Vroeger werd de vallende ziekte als een aandoening van den geest en later als een gevolg van een krenking van de hersenen beschouwd. In den jongsten tijd heeft men, aldus lezen we in de „Temps'', bij lijders aan die ziekte stoornissen bij het opnemen van voedsel waargenomen, die builen elke naspeurbare kwetsing van een orgaan om, een aanval van vallende ziekte te voorschijn kunnen roepen. Ten slotte heeft men waargenomen, dat bij kinderen vooral de meest verscheiden .Toch wel!" Voss sloeg met zijn hand. op den rand van het bed en keek Gra veloh strak iu de 00gen „En jij weet er van af, Graveloh!" voegde hij er ge biedend bij „Je hebt op den avond voor den trouwdag van Brinkmeier twijgen aan den zwarten poel gesneden. Geef mij een getuigenis! Zeg, dat je daar op dien avond iemand gezien hebt, die beweert dat hij ver weg is geweest van de plek Het gelaat van den ouden mandemaker was ernstig geworden. Hij schudde zijn hoofd. „Luerke Voss/' zei hij langzaam, „het gras staat hoog op het graf van die meid. En er zijn scherven genoeg in de wereld. Laat af van je haat." „Neen, niet voor dat ik sterf! Hin- nerk Brinkmeier is bij den zwarten poel geweest, den avond voor zijn trouwen! Jij hebt hem daar gezien!" „Ik heb hem niet gezien!" „Maar je hebt hem gespeurd, gehoord! Je weet dat hij er geweest is," Hij had; den arm van den ouden man gegrepen en schudde dien in zijn drift. „Zeg, dat het zoo is of pas op!" „Luerke", antwoordde de grijsaard, „ik sta voor mijn laatste uur en behoef voor niemand meer op te passen, dan voor Onzen Lieven Heer Wat je van mij ver langt, daarin krijg jij je zin niet." Toen liet Voss den zieke met een vloek los „Vergeet je mand niet," vermaande Graveloh. Maar toen Voss de deur achter zich oorzaken als het tanden krijgen, lint wormen enz. eveneens epileptische cri ses kunnen veroorzaken Daaruit leidt de schrijver in het Fran- sche blad af, dat de epilepsie geen scherp omschreven ziekte is, maar veeleer een kenleeken, dat door zeer verschillende stoornissen kan worden verwekt. De jonge Fransche geleerde Raoul Du- puy heeït door middel van laboratorium proeven bevonden, dat een enkele in spuiting met absinth in de aderen van een dier terstond tot een typische 11 aan val van epilepsie kan leiden. Hel eleclri- seeren van de hersenschors door het gat in den schedel zooals Franclc en Pit res dit bewerkt hebben, brengt een geheel overeenkomstig verschijnsel voort Dupuy heeft de epilepsie in driegroe- penv verdeeld. Hij verklaart, dal die ge vallen, welke zijn ontstaan door een kren king van de hersenen, meestal ongenees lijk zijn Tegenwoordig is men meer en meer geneigd, sommige toestanden van krank zinnigheid ontstaan te achten uit stoor nissen bij de opneming van voedsel, wel ke, op een redelijke wijze behandeld, ver beterd of genezen kunnen worden. Men schijnt de hersenen niet meer zooals men vroeger deed, als een geheel onafhankelijk orgaan te moeten beschou wen. "Ze staan 11I. volgens dezen zegsman onder hel toezicht van alle voedingsstel sels Door de stoornissen in die stelsels te herstellen, kan men buitengewone uitwer kingen op den ziekelijken geestestoestand verkrijgen. Zomerzitting van Provinciale Staten Middagvergadering. SalarisregelingPersoneel. Provinciale Stoom bootdiens t. Hieronder laten wij de discussie vol gen over het voorstel van Ged. Staten tot herziening van de salarisregeling van het personeel op de Provinciale stoom- bootdiensten, voorzoover wij deze niet meer in ons nummer van gisteren kon den opnemen. De heer Dieleman meent er nog op te moeten wijzen, dat hij in waardeering voor den directeur van den Oosterschel- dedienst bij niemand ten achter slaat, waarop de heer Van der Vliet zijn woorden van daar straks verduidelijkt, door op te merken dat hij bedoelde een ontevredenheid ten opzichte wan de com missie, niet vau den dienst of van het personeel. Bij de artikelsgewijze behan- deling vraagt de heer F r u ij l i e r bij ari. 1 waarom de jaarwedde van den di recteur V. Schelde met x 400 is ver hoogd, wat naar de heer Van Rompu opmerkt gedaan is met het oog op den nieuwen dienst NeuzenHausweert en op de algemeene salarisverhooging. De heer Van N i f t r i k stelt voor te lezen in de plaats van „Aan het hoofd van den dienst (W. Sclieldedienst'; slaat een directeur", te lezen: „Aan het hoofd van den geheelen dienst enz. De heer Dekker meent, dat de leden op hel oogenblik niet het juiste inzicht kun nen hebben in de belangen van een zoo uit- gebreiden dienst Bovendien vraagt spr of nu niet een adjunct-directeur daarbij moet worden benoemd en of het salaris dan ook niet hooger moet worden ge steld De heer Van Niftrik merkt op dat zijn bedoeling slechts is het oppertoe zicht in één hand te brengen en het ove rige onveranderd te laten De heer Dekker:,.degradatie'" De heer Van Niftrik „Volstrekt niet"' De directeur van den Westerschei-1 dedienst hééft thans al een veel uitgebrei der werkkring en hel oppertoezicht op schepen en machines. De heer Van Rompu komt met kracht legen dit voorstel op. Hij be schouwt het wel degelijk als een degrada tie voor den directeur te Middelburg Het amendement Van Niftrik in stemming gebracht, wordt ver w o r- pen met 22 tegen 16 stemmen Voor stemden de heeren Maarleveld. v. Nif trik. v. Dam, v. Zuijen, Erasmus, v. d Weijde, Bleiker, Wondergem, Giljam, Ti chelman, Vermaas, Noeteson, Paap, v d. Putte, Dieleman en Kakebeelce. De heeren Duvekot en De Veer waren tijdens de stemming afwezig. Bij art. 4 lcoint de heer F r u ij t i e r op Tegen de indeeling in klassen, die hij vernederend voor het personeel acht en bovendien ongewettigd daar op den dienst Hansweert—Walzoorden (3e lel zeker even hard gewerkt moet worden als op den dienst Vlissingen—Neuzen (le. klSpreker dient een amendement in om deze verdeeling te laten vervallen. De heer Van N i f t r i k kan zich niet vereenigen met de voorgestelde salaris- regeling De tijd waarin het maximum be reikt wordt, is volgens spr. veel te lang Voor een werkman gelden in dit opzicht andere regelen dan voor een ambtenaar door de andere eisehen, die voor het gezin worden gesteld. Om een geregelde op klimming van de salarissen le verkrij gen stelt spr. voor alle aanvangssalarissen verhoogen met f 100 Hierdoor wordt bereikt dat hel maxi mumloon in de 3e klasse aansluil bij hel minimum in de 2e klasse en hel maxi mum in de 2e klasse bij het minimum le ldasse. Groole kosten zal dit niet direct voor de provincie meebrengen, daar bijna het gansche personeel reeds boven het minimum is. De heer Dieleman is in tegenstel ling met den heer Fruijtier voorstander, van de indeeling in klassen, mits men die klassen niet ii\ rang verschillend doet zijn. Om hetzelfde te bereiken als de lieer Van Niftrik beveelt spr. een ander middel aan. Hij stelt voor de tweejaarlijksche verhoogingen le verdubbelen. Voorts stelt spr. voor den conducteur van den dienst Hanswccrl—Walsoorden in le deelen 111 de tweede klasse, en om waar sprake is van „hoogere" en „la gere" klasse te lezen „andere" en „vo rige". De heer Van de Putte dient, voor het geval de voorgaande amendementen verworpen zouden worden, een amende ment van mindere strekking in en wel om het personeel vau den Westersehelde- dicnsL in het genot te laten van de helft van het bestaande kostgeld. Nadat de heer van Niftrik nog de voordeden van zijn voorstel boven dat van den heer Dieleman heeft uiteengezet krijgt de heer van Rompu het woord ter verdediging van het voorstel van G. S„ waarbij hij opmerkt, dal bij geen enkelen sloombootdienst in Nederland zoo 'gunstige Ioonen werden betaald als thans i hiev worden voorgesteld. Het amen- I dement van Niftrik verbaast sprdaar Ged. Staten van een dergelijk voornemen J van hun collega niets bekend was en j deze er in de afdeelingen ook niet van j repte. Vervolgens wijst spr. er op, dat bij aanneming van dit amendement de kosten I die thans f 10.000 zullen bedragen, nog hooger worden en dat dit geld uit ver hooging ran opcenten zal moeten worden gevonden. Ten slotte merkte spr op, dat sinds 1906 de salarissen van het gan sche personeel met 30 °,o tot 10 »o gesle gen zijn Hierop repliceeren de heeren F r u ij - lier en van N i f t r i Ie, van wie laatst? genoemde verklaart zijn amendementen reeds eerder ter kennis van Ged. Staten te hebben gebracht. De heer De Veer kan zich niet met een opklimming in 4 jaar tijds tot het maximum vereenigen. Hij zal stemmen voor het voorstel van Ged, Stalen. In de eerste plaats komt nu aan de orde hel amendement Fruijtier om de klasse-indeeling te laten vervallen, dat wordt verworpen met 23 tegen 19 stem men Voor de liearen Gerlach, IJsebaert, Wondergem, Moerdijk, Giljam, Mulder, Tichelman. Fruijtier, Neeteson, Paap, v. d. Putte. Dumoleijn, Struve, v Teijlin- gen, v. Dalsum en. De Veer. bad dicht geslagen, lag hij nog lang met gesloten oogen in zichzelf gekeerd. Voor zijn oogeu verrees een half uitgewisebt. nooit geheel vergeten tafereel: het veen, somber en dreigend, bij het vallen van den avond na een naargeestigen dag, de zwarte, spiegelende oppervlakte van den poel in den krans van haag dennenhout en spookachtige zilverwilgen. En tusschen bet zwart der lage wolken en het rood bruin der verdorde hei, tusschen het valscli glinsterende water en het zilver- geflikker der wilgen, een zacht voortglij dende donkere schaduw twee scha duwen. De mandenmaker rilde. „Nee, nee, nee Waai- God gras over heeft laten groeien, daar mogen mpnschenlianden dat niet wegtrekken. Maar ik zou voor geen geld willen, dat ITinnerk Brinkmeier zijn zoon baai- anijn Anna vrijde." Frits Overdielc begon Enno met de zwarte Anne te plagen. Deze ontkende toornig alle belangstelling in het meisje. „Een onverstandige deerne. Frits, door en door onverstandig. Smijt met het geld om zich heen, alsof het een schort vol •eldbloemen was, draagt witte blouses als een stadsjuffer, staat op klaarlichten dag niets te doen en nutteloos met den ouden man te praten. En als het werk zicli als een berg om liaar opstapelt, dan lacht zij er om." Neen, hij kon zich dikwijls zoo over de deerne ergeren en hij kwam ook niet om baar in het huisje van den mandenmaker. Alleen omdat de oude zulk een potsier- jlijkc ■ent was Eens toen Enno de deur was ingekomen had Graveloh hem stt! toegeroepen en weer sst! en hij liad bijna j krom in bed gezeten en niet stralende oogen in een hoek getuurd. En wat liad er in dien hoek gezeten? Kon Frits het zich voorstellen? Een paar gemeenc rat- tenEnno had dadelijk met een turf naar liet ongedierte gesmeten. Maai- toen was de oude man heelemaal treurig geworden. „Nu heb je ze verjaagd! Nu komen ze niet weer. En ik had er zoo n plezier in. De een is blind en de ander voert hem „Maar mensch! Zij vreten immers je spek op!" De oude mau dacht echter niet aan de schade. Hij was er den geheelen avond niet over heen gekomen. „Zoo'n stom beest zou eeu christenmensch kunnen leeren." Het aanzoek van Karl Soetebier, waar- j van bet jonge mensch geen geheim maak te; was spoedig in Spreckhohn bekend geworden. Toen Enno Brinkmeicr op een avond j weer tegen Frits Overdiek over Anne sprak en over een paai- gebreken, die hij j onlangs bij haar liad ontdekt, antwoord de de onderwijzerszoon, lachend- „Wees tevreden Die zal je niet Lang meer er geren". En hij vertelde van den knappen jongen man, die haar uit Bremen was nagereisd en haar wel spoedig met zich mee zou nemen. (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1914 | | pagina 5