MIDDELBURGSUHE CRUSH
1914
Vrijdag
17 Juli.
H°. 166
1S7« Jaargang.
I
D«i« eonrut T*rioby*t d g 91 y k met mtiomderUg nu Zox- n Feeit&agtm!
Priji per kwartaal, zoowel voor Middelburg «li voor alle plaatse» ia Nederlaad fraaco pp! f 1.2
Afzonderlijke summers koste» 5 ceat.
Adverteatiëa by abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bnrean te bekome»*
Adverteatiëa voor het eeritvolgende nummer moeten dei middagi vóór één aar
aan het bnrean bezorgd zyn.
Adverteatiëa i 20 ceat per regel.' By aboaaemeat veel lager.' Geboorte-, dood- ea
alle andere familieberiohtea ea Dankbetuigingen van 17 regeli f 1.50J; elke regel meer
20 ceat. Beolamei 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zy innemen..
Tot de plaatsing van adverteatiëa en reclames, aiet afkomstig uit Zeeland, betreffend!
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alcemeei Advertentte-Bareav
A. BB BA KAB Ax., N.Z. Voorburgwal 955, Anuterdaai.
Bij dit nummer behoort een bijvoegsel.
BiJinefllanid
HAVENUITBREIDING VOOR
ROTTERDAM.
Door B en W. van Rotterdam is bij
den Raad weder een belangrijk plan in
gediend nl. het havenplan onder Pernis
Hel oog is daarbij gevestigd op hel ge-
hcelc ocvcrbezil tol aan de Noordgcid,
die de verbinding vormt tusschen de
Wetering en de Oude Maas en waardoor
tevens de tegenwoordige grens tusschen
de gemeenten Pernis en Rozenburg loopt.
Ontworpen is een Oostelijk havenbassin
tusschen de Waalhaven en Pernis, dat
Merwedehaven zal heeten. Bewesten de
kom van Pernis is een tweede bassin
ontworpen, aangeduid als Westerhaven.
.Verder is gerekend op een verbinding
tusschen Waalhaven, Merwedehaven en
Weslerhaven. Het plan brengt mede de
vereeniging van de gemeente Pernis met
Rotterdam en grenswijziging van Rhoon,
Poorlugaal en Hoogvliet. Verder moeten
aanzienlijke onteigeningen plaats hebben
globaal berekend op 1500 H.A.
B. en W. stellen den Raad voor het
plan goed te keuren en hun te machtigen
stappen te doen tot annexatie, onteige
ning en grenswijziging.
Uit Tholen.
Gisteren maakten de oudste leerlin
gen van de openbare lagere school
te Tholen een uitstapte naar Gin-
neken en bet Maslbosch bij Breda, dat
door mooi weer begunstigd werd.
's Avonds haalde het fanfaregezelschap
de reizigers af van 't veer.
Dit Stad ea Pmiacie.
Uit Middelburg.
Met voldoening zullen velen verne
men dat de stoomtram „Walcheren" het
voornemen heeft tegen 1 Augustus ver
krijgbaar te stellen zg. 10 rjttenkaarten,
die de kosten per reis aanmerkelijk ver
minderen.
Er zullen worden uitgegeven zes soor
ten van die kaarten, tegen de hierachter
vermelde prijzen: van Middelburg of Vlis-
singen naar Koudekerke en omgekeerd,
le kl. f 1, 2e ld. f075; naar Biggekerke
f 1*25 en fl; naar Zoutelande f 1.50 en
f 1.25; nam- Westkapelle f 2 en f 1.50;
naar Aagtekerke f 2.50 en f 1.75; naar
Domburg f 3 en f 2.
De kaarten zijn alleen geldig voor den
houder en diens huisgenooten, en hun
geldigheidsduur is onbepaald. Ze moe
ten een dag te voren aan het kantoor
der Mij. te Koudekerke worden aange
vraagd,
We hopen dat deze goedkoope reis
gelegenheid aan de tram zal geven wat
zij er ongetwijfeld van verwacht, nl. een
sterke toename van het passagicrsaanlal.
Gisterenmiddag bracht een land
bouwer een bezoek bij een bewoner van
heat Molenwater en plaatste een mand
eieren op de stoep. Toen hij even later
de woning verliet, waren èn mand èn
eieren verdwenen.
Gisteravond ging de voorstelling al
hier van het circus Libot niet door we
gens gebrek aan belangstelling.
Uit Vllssingen.
Met den Zuidduitschen maiilrein,
waarin een extra salonrijtuig was ge
plaatst zijn te Vlissingen gisteren
morgen aangekomen eenige ambtenaren
van het Hongaarsche ministerie van fi-
nanlién op hun doorreis naar Engeland
met zich voerende een waarde van 72
mïllioen kronen.
Uit Zuid-Beveland.
Woensdagavond ontstond ruzie in
een derde klasse wagon van den laatsten
personentrein uit Goes naar de richting
Rosendaal tusschen den hoofdconducteur
en scholieren van de normaalschool to
Goes, welke op het station Vlakc in een
vechtpartij ontaardde.
Den hoofdconducteur werd de pet van
het hoofd en de bril van zija neus ge
slagen, terwijl tevens zijn jas wor.I open
gerukt. Het gelaat van een circa 18 jarig
scholier uit Rruiningen vertoonde tea
paar schrammen.
Dat dit onverkwikkelijk tooneel veler
gemoederen zoowel van de ia den trein
nis op het station aanwezigen in bewe
ging bracht va't te begrijpen.
Uit Schouwen Duireland.
Donderdagmiddag voer te Br ui-
nis se hel Engelsch tweemast stoom
jacht „Jason" op de Krammerplaat aan
den grond. Eenige booten vertrokken ter
assistentie, maar hoewel het gevaarlijk
zat, verlangde het geen hulp.
Door de Schippersvereniging
„Schuttevacr" afdeeling S t a v en i s s e,
is een adres gericht aan het Waterlei
ding-comité „Biland-Tholen", met liet
verzoek om in haar bouwplan op te ne
men het plaatsen van standpijpen op
ieder havenplalau van hei (eiland. Een en
ander ten gerieve van de - schipperij
Uit Zeeuwsch-Vlaan deren O. "D.
Door den heer J. van Drongelen is
ontslag genomen als lid van den ge
meenteraad te Hoe k.
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen W. D.
Een hevig onweder, dat gedurende
een uur van 1 lot 2 uur, /op Donderdag te
Driewegen onder Biervliet woedde,
heeft enkele kleine ongevallen aange
richt. Van de herberg van Rijnberg werd
de schoorsteen getroffen en gedeeltelijk
vernield. Een kamertje was geheel en al
roet; een gat werd in den muur en de
regenbak stuk geslagen.
Bij den landbouwer M. Verplanke sloeg
liet onweer in de nieuwe schuur en
maakte een paar deuren stuk om zich te
kunnen verwijderen. Twee knechts, in
de schuur aanwezig, verloren eenige
oogenblikken hun bewustzijn. Een dezer
meende zelfs getroffen te zijn; met een
dik of opgezet hoofd kwam hij thuis.
Bij den molen zijn een paai- telefoon
palen getroffen. In de omgeving van
Schorersgraf viel heel wat hagel.
Donderdagnamiddag luidde de brand
klok te S choond ij ke. iets wat heel
zelden gebeurt. Hel bleek'namelijk, dal in
een stalling bij den landbouwer M. de
Jonge de bliksem was geslagen. De te
hulp geroepen spuit behoefde echter geen
dienst te doen, daar de brand beperkt
bleef tot hel getroffene en dijt er dadelijk
bij neer lag. De schade bepaalt zich tol
liet verlies van wat konijnen en hooi.
GEMEENTERAAD VAN" GOES.
In de gister gehouden raadsvergade
ring van Goes waarvan wij liet verslag
moeten bekorten wegens de ruimte ge
vergd door het verslag der Stalen-ver-
gadering was aan de orde, de overeen
komst met de gemeente Kloetinge
tot het leveren van gas aan die
gemeente
B. en W. stellen voor die concessie
te verleenen voor 30 jaar aanvankelijk.
Vóór 1 Januari 1915 zal de aansluiting
bewerkstelligd moeten zijn.
Aan het concept-contract ontleenen we
nog hel volgende
Het gas zal onder dezelfde voorwaar
den verstrekt worden als in de gemeente
Goes. De huurwaarde der perceelen mag
voor muntgas niet hooger zijn dan f 2,25
per week. De prijs zal bovendien 2 c.
per Ma hooger zijn dan in Goes, althans
beneden de 05000 M3. Van 65000—100.000
M3 zal het verschil D/a ct., van 100.000
150.000 MP 1 ct. en boven 150 000kub-M
gas V.' ct. bedragen. De straatverlichting
zal 1 ct per branduur en vlam kosten.
De financiëele commissie heeft geen
bezwaar legen deze regeling.
Nadat hier en daar in het concept-
contract enkele veranderingen van redae-
tioneelen aard en Andere zijn, aange
bracht, waarbij den heer Bonthuis, direc
teur der gasfabriek, nog om advies ge
vraagd werd, werd de overeenkomst zon
der hoofdelijke stemming goedgekeurd.
Voorts kwam aan de orde het verzoek
om subsidie te verleenen aan de
Naamlooze Vennootschap Spoorweg-
Ma a t s c li a p p ij „Zui d-B e v e 1 a n d."
B. en W. merken in hun voorstel o.a.
op, dat de lijn van 's Heer Arendskerke
naai- Goes niet in hot belang van Goes
lean zijn, aangezien de bevolking van
Noord-Beveland zich dan veeleer naar
Middelburg zal begeven, zoodat het voor
de gemeente niet te moliveeren is, dat
jaarlijks zoo'n hoog bedrag als subsidie
gegeven wordt. Want de verbinding
N.-Bev.-Walcheren zal juist bevorderd
worden. Bovendien zullen de kosten van
een rechtstreeksche lijn Wolfaartsdijk—
Goes veel geringer zijn.
B. en W. stellen daarom voor geduren
de 20 jaar een subsidie te verleenen van
f 900 per jaar, onder voorwaarde dat
de stations-emplacementen, gebouwen,
enz. binnen de gemeente Goes komen; en
-..Jat de lijn vanaf Goes in de richting 's
Heer Hendriksiinderen zal worden aan
gelegd, zoodnl ze bij de z.g. Tienden-
schuin- op den; 's Heer Henderikskindc
rendijk komt.
De financiële commissie zegt met
groote instemming van dit voorstel le
hebben kennisgenomen Ze herinnert er
aan, dat ook Handelsbelangen vóór een
rechtstreeksche verbinding Wolfaartsdijk-
Goes is, doch..zé meent, dat legen deze
tweede voorwaarde bedenkingen zullen
geopperd worden
De heer Dé Paauw ziet de noodza
kelijkheid niet-in, waarom niet aan het
verlangen van de Mij voldaan moei wor
den, terwijl de heer Risch naar de
voordeden vraagt, die de Mij met haar
plan op hel -dog heeft De voorzitter
verdedigt daarjop nogmaals het voorstel
van B. en W
De heer De W i 11 Hamer zegt, dal
de Mij. zelf erkend heeft, dat de ver
binding over's H. Arendskerke voor
Goes niel de voordeeligste is.
De heer Dekker pleit voor het
voorstel van B. en W en wijst er op,
dat ook nu wjeer de belangen van Goes
over het hoofd gezien worden In ver
band met deij door den middenstand te
voeren zwaren strijd, zou spr. willen
blijven aandringen op een lijn, die ons
hel meeste voordeel schenkt. Spr ge
looft niet, dat de plannen in duigen
zullen vallen en wil, dat de Raad zich
thans niet door vrees zal laten leiden
De heer Fransen van de Putte
vindt dit een [gevaarlijk standpunt, waar
men verklaard heeft, dal de voorwaar
den, zooals B. en W. die stellen on
aannemelijk zijn, en gelooft, dat er aan
de zijde van B. (en W en him aanhangers
wel eenige overdrijving in hel spel is
De heer Donner zegt. dat Goes
zich niet moet blind staren op een on
derdeel van de lijn. 't Geldt hier een
meer algemeen belang, dat gediend
moet.
De heer D e Wilt Hamer beklaagt
zich er over .dal de Mij zoo weinige
gegevens heeft verstrekt
Op een opmerking van den heer
HoIImann dal de kosten veel hooger
zullen zijn, wijst de voorzitter er op,
dat de lijn via de Tienden schuur al
thans voel korter zal zijn
De heer Dekker wijst nogmaals op
het gevaar, dat door de lijn Wolfaarts
dijk—'s H. Arendskerke de menschcn van
Goes afgeleid worden, tot groote scha
de van den handeldrijvenden midden
stand. Laat men ons maar eens zeggen,
aldus spr wat de door ons voorgestel
de lijn meer kost. Spr. stelt voor aan
de dir. van de S S te vragen, welke de
bezwaren zijn legen deze lijn.
De heer Kakebeeke is tegen het
voorstel van B. cn W. ofschoon hij de
door hen voorgestelde lijn het meest
aannemelijk acht
De heereu Donner en v. d Bout
ondersteunen het voorstei-Dekker. Dit
wordt met algemeene stemmen aan ge-
ge n o m e n, zoodat thans informaties bij
de directie van de S. S. zullen worden
ingewonnen.
Van de overige besluiten vermelde
we nog
uitgifte van gemeente-grond in erf
pacht aan dc firma J. Dekker Zn.
30 cent per c.A
verleening van een gratificatie van
f 856 aan den gemeentebouwmeester,
voor buitengewone werkzaamheden en
en extra kosten
onbewoonbaar-verklaring van de wo
ningen van J. C Seheffer en J. A Thee-
wis aan de Bocht van Guinee;
vaststelling der rooilijn aan den
straatweg naar Kloetinge voor le bou
wen woonhuizen van P L. Buitendijk en
J. M. van Riet;
eervol ontslag aan mej. P. A. Snoep
als hoofd der openb. meisjesschool, we
gens haar benoeming te Gouda;
voordracht voor t college van zetters,
voor de vac. P A. de Ligny, le de af
tredende, 2e L. de Beste; vac. A. E. Jan
sen (die niet meer in aanmerking wil
men): S. de Koning en P. Buitendijk.
vaststelling prijs van afkoop jachtrccht
op eigendom van den heer M. de Bokx a
f 30 per H. A
De gemeenterekening over 1913 wordt
aangeboden met de eindcijfers ontvang
sten f 286 254 16, uitgaven f 277 363 213.
batig slot f 8890.945
RAAD VAN THOLEN.
In de gisteren gehouden raadsvergade
ring], waarin de heer Moelker afwezig was
wegens andere ambtsbezigheden, werden
eenige redactieveranderingen aangebracht
in de ter vorige vergadering genohien
besluiten betreffende de waterleiding, ten
einde le voldoen aan eenige bedenkin
gen van Gedeputeerde Stalen.
Besloten werd, twee kleine hoeken
grond af te staan in opstal aan J
Deurloo en G. J Kegge.
Eenige stukken voor kennisgeving aan
genomen, o a. het bekend schrijven van
den Ingenieur VonLiudern betreffende de
waterleiding. Andere, o. a. een verzoek
van de Raden der Gereformeerde Kerk
en der gereformeerde Gemeente, om af
schaffing van de kermis, werden aange
houden tot een volgende vergadering.
Eervol ontslag werd verleend aan den
onderwijzer met akte Engelsch, den heer
W A Schippers.
De rekening der gemeente en der arm
besturen gingen in handen cencr commis
sie.
Ten slotte werd ter vervulling van de
vacature s der lieeren M. Chrisliaans en
J C. Gelderblom in het college van Zet
ters de volgende voordracht opgemaakt
de aflredenden en de heeren G P. Engel-
vaart en J. K. van der Stel.
Bij de rondvraag vestigde de heer Van
der Stel dc aandacht op den vuilen toe
stand bij de gemeentemestvaalt Buiten
hel afgerasterd terrein is een hoop com
post gelegd langs de publieke weg, die
veel bewandeld wordt.
De voorzitter antwoordde, dat dit laat
ste te wijten was aan de omstandigheid
dat de straalmest onlangs bleek moeilijk
te verkoopen te zijn, wat volgens den
lieer Wagtlio bij de toename der lcunst-
bemesling niet te verwonderen is.
De lieer van der Stel wees ook nog
op de uitholling van den opril van eten
weg bij de voormalige Zoutkeet, wat vol
gens den lieer Kegge was le danken aan
de Amerikaansche Petroleum Compagnie,
waarvan de zwaar geladen wagens den
wieg ruineeren Daar de heer Van der
Stel depothouder der A P G. is wekte
de laatste opmerking vroolijkheid op.
De heer Kegge vroeg inlichtingen over
verbetering van de sluis der haven Uil
het antwoord van den voorzitter bleek,
dat B cn W. aan verbetering werken
Bovendien trachtte de heer Hollestelle
den heer Kegge gerust te stellen, wat in-
tusschen maar half gelukte Van de lan
ge ervaring van den lieer Hollestelle had
de heer Kegge met betrekking tot die
sluis nog weinig gemerkt
De heer Nosko zei, door de spoedige
bestrating van een gedeelte van hel Kerk
plein zeer verheugd te zijn
De heer Wagtlio vroeg naar het zie
kenhuisje. Het bleek nog overeind le
staan en wat betreft het gebruik ervan
voor Rijksnormaalschool, dat kan d la mi
nuut geslaakt worden en binnen een uur
is het als ziekenverplegingslokaal „voor
het gebruik gereed"
Toen sluiting der vergadering, die
overging in een met gesloten deuren voor
vaststelling van de notulen der vorige
besloten vergadering
Zomerziiting van Provinciale
Staten
(Vervolg van het Bijvoegsel).
Verordening electricitcils-
voorziening.
Zooals wij reeds meldden stellen G. S.
oor in een verordening vast te leggen,
dat voor het leveren van eleclrischen
stroom aan derden vergunning van G. S
noodig is,.
Afdeelingsonderzoek.
Bij de algemeene beschouwingen in
een der afdeelingen verheugden zich
meerdere leden over dit voorstel, om re
den dat de electrische levering van
stroom vooral voor den landbouw van
belang lean zijn
Een lid vraagt, of de verordening niet
te eng is; want deze provincie kan niel
gelijk gesteld worden met andere pro
vinciën. Hetzelfde lid vraagt, of de bepa
ling omtrent de doelmatige slroomleve-
ring in de geheele provincie alleen be
trekking heeft op het kabelnet, of ook op
de electriciteitsfabriek. Een ander lid
vindt het wenséhelijk, dat de verorde
ning zoo spoedig mogelijk tot stand komt
om vele kleine oentrales tegen te gaan.
Een der leden van Ged. Staten doet het
genoegen, dat dit ontwerp met vreugde
is ontvangen; hij zegt, dat de bezwaren,
die zullen te ondervangen zijn, door des
kundigen moeten onderzocht worden.
Bij de artikelen wordt door meerdere
leden in twee afdeelingen de vrees geuit,
of art. 8 al. 3, waarbij de vergunninghou
der verplicht wordt tol schadevergoeding
aan belanghebbenden voor schade bij
aanleg enz. veroorzaakt, niet in strijd is
met art. 151 der Grondwet, waarop door
een lid van Ged Staten wordt geant
woord van niet, dal hier toepassing was
van art. 625 van het Burgerlijk Wetboek
en dal deze bepaling ook voorkomt in de
verordeningen van Groningen en Noord-
Holland.
In een der afdeelingen konden alle le
den zich verecnigen met hel voorstel.
Bij de stemming in één afdeeling ver
klaarden zich 5 leden daarvan vóór, ter
wijl 7 leden zich hun stem voorbehiel
den. In twee afdeelingen had geen stem
ming plaats.
Ged. Staten vinden in dit verslag geene
aanleiding, om wijziging le brengen in
hun voorstel.
De heer D iele man juicht hel toe,
dat G. S met dit voorstel gekomen zijn.
doch vraagt de bepalingen wat milder
tc nemen, waar den aanleg van een al
gemeen nel voor de provincie nimmer
mogelijk z al zijn en men toch niel de
eleclriciteilsroorziening in Z. Vlaande
ren W. D. bijvoorbeeld mag tegenhou
den
De heer Van Niftrik (lid v. G S.)
wijst op de kracht waarmee eleclriciteit
meer en meer in het publieke leven
doordringt. De heer Dieleman heeft ge
zegd dal één centrale voor de provincie
onmogelijk is, maar dat is juist helgene
waarnaar Ged Stalen een onderzoek wil
len instellen. Spr. waarschuwt tegen ver
slapping van de voorgestelde bepalingen
en verzoekt vertrouwen te stellen in
het gezond verstand van Ged Staten,
waar het geldt het verleenen van ver
gunningen.
De heer Dieleman Jicht ,zijn bezwa
ren nader toehij is bang dat men
eischen zal stellen, die de aanvragers
van concessie te Sas v. Gent van hun
aanvraag af zal doen zien, waarop de
heer Van Niftrik antwoordt dat daar
voor in dit speciale geval zeker geen
vrees behoeft te bestaan.
De heer H o m b a c h verdedigt met
warmte het voorstel van Ged. Staten
De landbouw heeft -groot belang bij en
gevoelt wei degelijk de behoefte aan
eleclriciteit in stal en huis, speciaal met
het oog op hel brandgevaar ,dat bij gas
toch altijd blijft bestaan Maar ook voor
krachtgebruik in het bedrijf verdringt
eleclriciteit de sloom-, gas en andere mo
torische werktuigen.
Bij de arlikelsgewijze behandeling ver
klaart de lieer Dc Veer overwegende
bezwaren te hebben tegen de bepaling,
dal eigenaars, erfpachters enz maar
moeten toelaten .dat van hun gronden
etc. gebruik wordt gemaakt voor hei
leggen van kabels als anderszins, terwijl
voor schadevergoeding zij zich tot den
rechter zullen hebben le wenden, daar
de bepaling daaromtrent geheel onvol
doende is.
De heer Van Oeveren ondersteunt
deze bezwaren, die z. i. groolendeels on
dervangen kunnen worden door hierop
van toepassing te verklaren dezelfde
milde bepalingen als in de telegraaf- en
telefoonwei voor dergelijke gevallen zijn
vastgesteld. Spr. stelt voor, waai* volgens
het voorstel van Ged. Staten met de
werken mag worden aangevangen ook
voordal" omtrent de schadevergoeding
overeenstemming is verkregen, in plaats
van „ook voordat" te lezen: „eerst na
dat."
De lieer Van Niftrik (lid v. G.S.)
bestrijdt dit amendement, daar het tot
te groot oponthoud aanleiding zou kun
nen geven en verdedigt voorts liet artikel
tegenover de bezwaren van den heer
De Veer, die zich echter niet laat
overtuigen Hij merkt op dat men alle
boerderijen etc iangs de openbare wegen
kan bereiken. Hierop merkt de heer Bol
le weer op dat dit zoo is, doch dat men)
door hoeken af te snijden goedkoopcr
uit is en dus dc verbruikers bevoordeelt,
terwijl de nadeelen voor de grondeige
naars niet zoo overwegend zijn. Wie heeft
zich niet gehinderd aan de telefoon-of
telegraafpalen, die hier en daar op lande
rijen worden gevonden.
Dó heer Van Oeveren wijzigt zijn
amendement en stelt voor te lezen„Niet
dan nadatwelke redactie spr. nader
toelicht, waarop de lieer Van Niftrik
nogmaals de oorspronkelijke redactie ver
dedigt.
Het amendement in slemtning gebracht,
wordt verworpen met 27 legen 13 slem-
men. Voor de fr^r-en Gerlach, Blum,
IJsebaert, Wondergem, Moerdijk, Melis'
