MHHIELBERGSCHE C6URASTT.
w
167" Jaargang.
Zaterdag
11 Juli.
Ingezonden Mededeeüngen
TAMINIAU's
JAM
de BESTE.
Dit Stad en Provincie.
Ingezonden Mededeelingen-
M°. 161
1914
D«i« oournat teriehijnt dagelijki, met uitzonderiag Tarn Zoh- h Feeitdageii
Fïiji per kwartaal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatien ia Nederlaad iraaoo pp. 1.251
Aizonderlijke nummert kotten 5 cent.
Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Protpectunen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Adverteatiën voor het eerstvolgende nummer moeten dei middagt vóór één nar
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön ff 20 cent per regel. Bij 'aboaaemeat veel lager. Geboorte-, dood- ea
alle andere familieberichten ea Dankbetuigingen van 17 regelt i 1.50elke regel meer
20 cent. Beolamet 40 cent per regel. Groote lettert naar de plaati, die zij innemen,J
Tot de plaatiing van advertentiön ea reclames, niet afkomitig uit Zealand, betreffend*
Handel, Nijverheid en Geldwezen, it gerechtigd het Alfemeea Advertentie-Buren*
A. DE LA BAK An., N.Z. Voorburgwal 266, Amaterdan
Dit nummer
ten Kinderblad.
EERSTE RL AD.
uit twee bladen en
Vermindering van pachtlief-
De lezing over „de positie van den
pachter in Zeeland door den heer P.
Lindenbergh van Wemeldinge eenigen
tijd geleden gehouden op de vergadering
van de afd. Kruiningen van de Z. L. M.,
welke lezing in zijn geheel is opgeno
men in eenige achtereenvolgende num
mers van liet Zeeuwsch Landbouwblad,
eindigt met eenige beschouwingen over
middelen ter verbetering, die wel nadere
aandacht verdienen.
Ten opzichte van de hoofdbezwaren
te hooge pachtprijzen en ondeugde
lijke pachtvoorwaarden, zou volgens
den heer Lindenbergh alles gemakkelijk
te regelen en te verbeteren zijn, wan
neer er niet zooveel pachtliefhebbers
waren De voorraad grond is beperkt.
Wij zien dus om, zoo zei de heer Lin
denbergh, naar vermindering der onge
plaatste liefhebbers.
En als middel daartoe besprak hij de
verplaatsing naar elders iu Nederland, die
echter steeds beperkt zal blijven van-
ELST BIJ ARNHEM.
Hoe intensief de bewerking is, wordt
aangegeven door de volgende opmerkin
gen in het rapport;
„De uitgaaf voor aankoop van mest
stoffen per eenheid van oppervlakte, zal
over de middelsoort en kleine bedrij
ven niet veel uiteonloopcn, doch het
aantal arbeidsdagen op dezelfde opper
vlakte is voor de kleine bedrijven het
grootst. Deze bedrijven worden dan ook
hel meest intensief gedreven De groote
bedrijven staan in dit opzicht achter bij
de middelsoort en bij de kleine bedrijven.''
En iets verder leest men in het rap
port de opmerking;
„In verband met de. voordeelen welke'
het kleinbedrijf biedt, is het land dat
geschikt is voor exploitatie als klein
bedrijf sterker in koop- en pachtprijs
wege de concwrenlie op de kleigronden fstegen dan ander land. Toch wordt in
waarvoor de Zeeuwsche boer -t meest 1,et algemeen de .positie van de onder-
nemers dier kleine bedrijven niet als on
gunstig beschouwd. Achterstand van
pacht komt bij die kleine bedrijven even
weinig voor als bij middelsoort- en groo-
geschikt is, en die alleen eenige vooruit
zichten zal openen als de Zuiderzee
wordt drooggelegd. Maar z. i. mochten
de boeren er wél op bedacht zijn, dat
het wenschelijk is hun zonen, die er
aanleg voor hebben, ook voor andere be
drijven op te leiden, opdat zij voor een
niet zoo liopeloozen strijd om het be
staan zullen staan en de concurrentie
nog vermeerderen.
We gelooven dat er wel geen bezwa
ren tegen deze opmerkingen zullen wor
den ingebracht.
Maar de heer Lindenbergh wees ook
op het middel om meerdere boeren te
plaatsen door splitsing van de bedrijven
in Zeeland. En het feit dat hij dit mid
del niet wenschelijk achtte, noopt ons
tot een opmerking.
Ook dit middel, zei hij, is reeds
hier en daar toegepast en het schijnt
voor den maatschappelijken toestand
niet volstrekt noodig te zijn, maar
het i-> overal toe te passen en ook
het gaat ons aan het hart den
Zeeuwschen boer, zooals wij dat ver
staan, te zien verdwijnen, om plaats
te maken voor een grooter aantal
boertjes, zoogenaamde keuterboertjes.
De ontwikkeling van den landbouw
zal er loclx ook, naar ik vrees, door
worden belemmerd en bij onbeperk
te doorvoering zal ook de algemeene
welvaart er onder lijden- Deze laat
ste bewering, ik erken het, zou ik
niet kunnen bewijzen, maar ik meen
toch tot voorzichtigheid te mogen
waarschuwen.
Bij het debat werd toen reeds door
twee sprekers tegen onderdeden van het
beloog opgekomen De heer C. P Voge
laar van Krabbendijke achtte de opdrij
ving van de pachten zeer verklaarbaar
door het intensiever drijven van den
landbouw en de heer Poleij van Ierseke
wees op het feit dat de kleine landbou
wers welvarender zijn dan de groote
We willen aan deze opmerkingen nog
eenige toevoegen, want we mcenen dat
de voorstelling van den heer L. over de
splitsing der bedrijven niet overeenkomt
met de werkelijkheid. En we kunnen
ons daartoe beroepen op hel twee jaar
geleden verschenen lijvige rapport der
Staatscommissie voor den Landbouw.
Uit de daarin opgenomen statistische
gegevens van de grootte der boerderijen
blijkt inderdaad, dat na 1898 in Zeeland
en ook elders het aantal der kleine
bedrijven zeer sterk is toegenomen ten
koste der groote. Een algemeen waar te
nemen feit is dan ook dat van verschei
dene groote re bedrijven perceclen land
zijn afgenomen om deze in kleiner stuk
ken aan arbeiders en keuterboeren te
verpachten.
Maar er wordt in het rapport bijge
voegd dat deze geleidelijk gaande uit
breiding van het klein-bedrijf niets ver
ontrustends heeft, en als een gelukkig
verschijnsel moet worden aangemerkt;
als een verschijnsel dat nauw samen
hangt met het feit dat dergelijke kleine
bedrijven thans, dank zij den invoer
der hulpmeststoffen met voordeel be
boerd kunnen worden, wal vroeger niet
het geval was.
te bedrijven."
Voor de vrees van den geachten inleir
der dat de splitsing van bedrijf belem
merend zal werken op de ontwikkeling
van den landbouw, is dan ook, meenen1
wc, geen grond. Ja, als de geheclc op
pervlakte was verdeeld in arbeiders-lap
jes.Maar daar zijn we zoo ontzaglijk
ver vandaan, dat er gerust nog meen
splitsing kan komen.
Van de 7353 bedrijven in 1904 in Zee
land waren er 3052 beneden 5 HA. groot,
en van de .4301 boven die grootte waren
er 1056 van 510 HA,, 1105 van 10—20
HA., 1504 van 20—50 HA., 594 van
50—100 HA. en 42 vau meer dan 100 HA.
En de eek door den spreker zelf slechts
aarzelend uitgesproken vrees voor be
nadeeling van de algemeene welvaart
door de splitsing der groote bedrijven, lijkt
ons evenmin gerechtvaardigd. Een groot
bedrijf met één boer of zelfs een elders
wonenden eigenaar vertegenwoordigd dooe
een directeur, en verder landarbeiders,
lijkt ons minder gèwenscht voor de wel
vaart 'van een streek dan een aantal min
der groote bedrijven, die behalve een
grooter aantal boeren toch altijd juist
door liet intensievere werk, nog een aan
tal arbeiders zullen noodig hebben, dat
niet zoo veel geringer is als op dat eene
grootbedrijf.
UIT DE PERS.
Op den verkeerden weg.
In het „Vad." wordt door W. J E.
H M. de Jong betoogd dat de tot nu toe
door den Bond van Staatspensionneering
gevolgden stelregel om zich niet met de
partij-politiek in te latent is losge
laten door het Dinsdag j.l. genomen be
sluit om samenwerking aan te bieden
aan het partijbestuur der S D. A. P.
voor de 13 Sept. door deze partij te hou
den demonstratie voor Staatspension
neering.
In hel manifest door de S D A. P.
aan de arbeidersklasse gericht, leest men
dat tot deze betooging zullen worden
opgeroepen allen .die onder het vaandel
van de S. D. A. P. en van het N. V V.'J
bereid zijn, mede te strijden, voor de
eindelijke verovering van het Staatspen
sioen."
De demonstratie draagt blijkens het
manifest een beslist sociaal-democra
tisch karakter. De argumenten, die men er
zal hooren, zullen zijn sociaal-democra
tisch. Dit is natuurlijk geheel het goed
recht der S. D. A. P
Doch duidelijk stelt het manifest in
het licht dat de Bond van Staatspen
sionneering, die immers a 11 e n wil om
vatten die voor dit denkbeeld ijveren,
zich buiten deze politiek opgezette de
monstratie had moeten houden
Uit Middelburg.
Voor de betrekking van vader en
moeder van het Weeshuis op het Molen
water alhier hebben zich niet min
der dan 71 echtparen aangemeld.
Prettige muziek, een zachte, wind
stille avond, aangenaam belommerd zitje
en smakelijke drankenwat verlangt men
meer? Heel wat menschen waren dan ook
gisteravond naai* den Tuin op het Noord-
Bolwerk getogen, om te luisteren naar
het concert van ons muziekkorps en in
de ruslpoozeu tusschen de nummers in
den mooien tuin mét dezen of genen te
babbelen
Op het programma kwamen vier nieu
we nummers voor. Batofort's „Bruxelles
solo voor cornel ff pistons trok "vooral
de aandacht. Na ,jAufzug der Stadtwa-
clie" knetterde hel handgeklap zoo drin
gend, dal een deel daarvan herhaald
moest worden.
Een groot gezelschap Fransch-spre->
kende juffertjes verlevendigde den aan
blik van het toch reeds uitgebreid en op
gewekt publiek.
In hel Grand Hotel alhier hield
gisterenmiddag de vereeniging van fabri
kanten van en handelaars in kunstmest
stoffen en voéderaloffen. in Nederland
haar zomervergadering, welke niet voor
de pers toegankelijk was. Mededeelingen
werden door het bestuur o a gedaan ten
opzichte van de propaganda tegen de
verkeerde toepassing der coöperatie zoo
wel als tegen toestanden die strijdig
zijn met de belangen van handel en in
dustrie.
Na een diner iu hetzelfde hotel,
werd een bezoek gebracht aan het con
cert in den B.liiteityuin dat in verband
met deze vergadering van verleden week
op gisteren gesteld was. De voorzitter
der vereeniging, de heer A. P. van der
Kolf uit Rotterdam, weidde na afloop
van het concert eo;i dronk op den voor
spoed van. Middelburg's Muziekkorps.
Hedenmorgen te zeven uur verlieten
de leden der vereeniging onze gemeen
te in rijtuigen om een tocht te maken
over de Oranjezon en Zeeduin naar Dom
burg, waar de rijtuigen verlaten wer
den om per tram verder naar Missin
gen door te gaan, waar in het Badhotel
dc bijeenkomst met een lunch werd be
sloten.
Gisterenavond is door de politie al
hier op last van de justitie in beslag
genomen het lijkje van den op zoo onge
lukkige wijze aan zijn einde gekomen
Leendert Broodman, het is per brancard
naar het gasthuis overgebracht, alwaar
de gerechtelijke schouwing zal plaats heb
ben.
De lcoe, die gisteren het ongeluk heeft
veroorzaakt, is heel den dag in de weide
aan aan den Ouden Veerschen weg ge
bleven, pogingen om haar te pakken mis
lukten ditmaal. Tntusschen is het dier van
eigenaar veranderd en de nieuwe eige
naar zou trachten het dood of levend
te halen Het bleef dan ook
den geheelen dag druk op den weg en
meerdere personen trachtten door andere
weiden het dier te naderen; dit is hun
echter slecht bekomen, want door de
politie werden verscheidene processen-
verbaal wegens het ïpopen op andermans
grond opgemaakt, terwijl eindelijk liet
publiek op een afstand werd gehouden
Hat vangen der koe lieeft nog heel
wat voelen in de aarde gehad. Gisteren
avond waren nog een paar vergeefsche
pogingen aangewend, waarbij een knecht
van den nieuwen eigenaar door het dier
in een sloot werd geworpen Mede met
het oog op de igjroote menigte nieuws
gierigen, wier aantal wel op ongeveer
1000 werd geschat, werd gisterenavond
van. verdere pogingen afgezien, doch her
denmorgen te ongeveer vier uur kwam
men terug, thans in gezelschap van een
man voorzien van een geweer.
De koe had intusschen de weide ver
laten en werd in een andere een eind
verder teruggevonden. Nadat bleek dal
ook nu gewoon vangen onmogelijk was,
werden twee schoten met hagel op het
dier afgeschoten; door een werd een
tpog uitgeschoten en door het auderd
het tweede oog ernstig gewond.
Het dier bleef toch woest, maar door
door hel optreden van twee politieagen
ten, die de koe met de gummistok be
werkten, werd zij in een sloot gedreven,
en eindelijk stevig met louwen gebon
den en op een sleperswagen geladen, om
naai* Grijpskerke te vyorden vervoerd.
Ook deze nachtelijke jacht werd door
meer dan honderd personen bijgewoond.
Toen gisterenavond zekere V. d P
en zekere V uit een café aan den Blau
wen Dijk kwamen, kregen zij, zeker ten
gevolge van den minder nuchteren toe
stand, waarin zij verkeerden, woorden
met elkaar, hetgeen lot handtastelijkhe
den overging Hierbij geraakten de man
nen te water doch scharrelden spoedig
weder op het droge V zag echter zijn
hoed wegdrijven en wilde daar om zwem
men, waarbij hij tol midden in het ka
naal kwam met kleeren en al, toen bega
ven hem echter zijn krachten en begon
hij oin hulp te roepen De brugwachter
van Meerendonk en de spoorwegarbeider
Carmejoole sprongen direct in een roe"
boot en kwamen nog juist bijtijds om den
drenkeling te grijpen en naar den wal te
trekken, waar toevallig twee agenten van
politie en ook een geneesheer direct aan
wezig waren Door toepassing der kunst
matige ademhaling in de wachtkamer van
het station was V spoedig bij, hetgeen
daaruit bleek dat hij een der agenten aan
vloog, zoodat het noodig bleek hem te
boeien en per brancard naar het politie
bureau over te brengen, waar hij in
arrest werd gesteld, terwijl zijn vrouw
hem droge kleeren bracht.
- De firma Antoine Mes alhier heeft
ter aflevering gereed staan de 2500ste
piano, die deze firma heeft vervaardigd.
De kapperszaak der firma Schel-
lings in de Noordslraat alhier is in
andere handen overgegaan, en de nieuwe
eigenaar, de heer Th A. Schippers,
heeft de geheele inrichting een goede
opknapping doen ondergaan, door het
doen aanleggen van eleclrisch licht en
het geheel nieuw installeeren van de
heerensalon, terwijl de damessalon ook
een beurt kreeg Reeds de etalage zal
zeker medewerken de klanten te trekken.
Uit .Walcheren.
Hedenmorgen is onder S e r o o st-
kerke hel hooi'dsteedje bewoond door
A. Vermeulen, dicht bij Vrouwepolder,1
gelegen, afgebrand. De brand ontstond
tijdens de afwezigheid der ouders, tenge
volge van het spelen met carbid door
de hinders De brandspuit van Vrouwe
polder verleende assistentie.
U.it Zuid-Beveland.
Inzake het verzoek tot het plaatsen
van haalpennen in de sluizen te Hans-
weert, werd door het bestuur van
„Schuttevaer" van betrokken autoriteit de
volgende mededeeling ontvangen
In de hoofden van beide sluizen be
vinden zïch een voldoend aantal kom
men met haalijzers.
In de kolk der groote sluis bevinden
zich aan weerszijden 13 kommen met
haalijzers op hoog en laag water
Op elk der aan de sluishoofden aan
sluitende bescliermingswerken bevinden
zich 5 ijzeren haalpennen
In de kolk van de "kleine sluis be
vinden zich aan weerszijden, op" hoog
en laag water, 12 haalpennen. De con
structie van deze is te zwak, zoodal her
haaldelijk pennen worden uitgetrokken
Dit euvel is echter niet alleen aan de
zwakke constructie te wijten, maar ook
aan hel stoppen, dat de schippers aan
die haalijzers doen, waartegen zij niet
zijn bestand.
Een proef zal worden genomen met
sterkere haalijzers.
In de in aanbouw zijnde sluis komen
mede een voldoend aantal haalpennen
De klacht der schippers wordt dus
ongegrond geacht; dat in de kleine sluis
herhaaldelijk pennen stuk gaan. hebben
de scliippers voor een groot deel aan
zich zelve te wijten. Schuttevaêr
De man wien bet gelul dient.
Wanneer gij een man ziet van wien men
zegt„O 1 hem dient het geluk buitenge
woon, alles loopt hem meezie dien man
dan wel aan
Men kan er veel op verwedden dat die
man geen sukkelaar, geen zwakkeling, geen
gebrekkige is. Integendeel vertoont hij alle
'endige teekenen van een volmaakte
gezondheid met bovendien een soort van
opgewektheid die behaagt en aantrekt. Hij
bezit wat men noemt de «levenskracht».
Dezelfde opmerking kau ook bij de vrouw
gemaakt worden. Van sommige vrouwen
gaat een soort van eigenaardige bekoring
uit, die maakt dat iedereen door haar wordt
aangetrokken. Die bekoring is een uiting
de levenskracht. Die levenskracht komt
voort uit een volkomen evenwicht der ge
zondheid, die maakt dat alle organen en
alle levensverrichtingen een buitengewone
kracht kunnen ontwikkelen.
Dien gezondheidstoestand, dien to9stand
n volkomen evenwicht verzekeren de Pink
Pilleu aan het lichaam. De Pink Pi.len,
toch, geven bloed met iedere pil en hebben
bovendien een versterkende werking op de
zenuwen. Door rijk en zuiver bloed te geven
zetten zij de werking van alle organen en
van alle levensverrichtingen aan,
De Pink Pillen zijn verkrijgbaar ff f 1.75
per doos en f 9 per zes doozen bij het
Hoofddepöt der Pink Pillen, Dacostakade
15, Amsterdam. Bij Joh. de Roos,
.Vlasmarkt K 157, Middelburg, S. A. Luit-
wieler, A. C. Beniest, Vlissingen, Gebr.
Mulder, Goes, en in alle goede apotheken
en drogisterijen.
Uit Noord-Beveland.
- Vrijdagavond viel het zevenjarig
zoontje van den landbouwer C V. Ie
Colijnsplaal in een schuur van het
dilt en kwam op hel hoofd terecht, ten
gevolge waarvan geneeskundige hulp moest
worden ingeroepen De dokter achtte den
toestand vau zoodanigen aard, dat on
middellijk om ijs moest gezonden worden.
Uit IDhalen.
Tot schatter der pachtwaarde van
gronden gelegen in het calamileuze wa
terschap Scherpenisse zijn benoemd
de heeren G v d Putte te Vlissingen, A.
J Bierens te St An na land, D. K. Rijs-
tenbil te Scherpenisse. respectievelijk
door Gedeputeerde Staten, de Arrondisse-
ments-rechtbank te Zierikzee en het ca-
lamileus waterschap Scherpenisse.
Uit Ze6UW8ch-.Vlaanderen O. D.
Bij den dienst der dir bel. ,enz.
zijn bevorderd tot kommies le kl de
komm 2e kl J van Beveren te Neu
zen, G. van Egmont en J de Witte te
Sas van Gent en M. H de Roo te
Axel
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Rideamus, prentenboek voor
medici en patiënten
Amsterdam. Gebr. Binger.
Het is de laatste 4 jaren gewoonte:
dat aan de bezoekers van de algemeene
vergadering der Mij. tot bevordering der
geneeskunst een prentenboek voor me
dici en patiënten wordt uitgereikt
Ook dit jaar heeft B. L Slouri weer
een bundel „Rideamus" uitgegeven, waar
in doktoren en patiënten er beiden flinks
van langs la-ij gen. Wat zegt ge b v. van
mijnheer Pielerse, die als remedie tegen
zijn rooden neus voor f 7 25 van 't „weten
schappelijk laboratorium van prof. Old
Tom, Londen W. C Rednosc square"
in een verzegeld pakket het recept ont-
angt „Flink doordrinken, dan wordt ie
paars!" of van dc dankbetuiging aan den
weldadigen dr Jansen, die voor de we
duwe Pieterse de begrafeniskosten van
P betaald had en nu bedankt werd
„omdat hij de begrafenis liad mogelijk
gemaakt."
Zoo is het boek van goede zetten vol.
Jammer, dat het een enkele keer over de
schreef gaat, maar dat geschiedt het
zij er hier ter geruststelling bijgevoegd
alleen bij de in Fransch gestelde on
derschriften Het boelt is ook in den
boekhandel verkrijgbaar, evenals de drie
vorige.
ONDERWIJS.
Op de voordracht ter benoemiug
van een onderwijzer aan school D te
Sluiskil (Neuzen) komen voor de hee
ren P J Eijke te Ovezande, G J van
der Bent en J M. Cense te Neuzen.
De voordracht ter benoeming van
eene onderwijzeres in dc nuttige hand
werken voor meisjes aan de openbare
school voor M. U. L. O. te Neuzen,
bestaat uit de dames J. Jansen, A E.
Heijden en J. S Nijssen. allen le Neuzen.
RECHTZAKEN.
Kantongerecht te Middelburg.
Voortgezet werd hedenmorgen de be
handeling der zaak tegen P A. v. B.,
visscher te Vlissingen, wien ten
laste is' gelegd het zonder consent vis-
schcn in de Engelsche kade te Vlissin
gen Thans werd als getuige gehoord de
