MDBELBUBGStJHE Dili RA DE FRANSGHE HOEVE. r. is7 S i Dinsdag 7 Juli. FEUILLETON, 157° Jaargang. Dm couramt rerichjjnt dagelijki, met uitzondering m Zon- an Feeitdagan? ?riji per kwartaal, zoowel voor Middelburg all voor alle plaatien in Nederland franco ppjf 1.2 Afzonderlijke nnmmeri koiten 5 cent. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Proipectnaien daarvan zijn aan het bureau te bekomen. Advertentiën voor het eeritvolgende nummer moeten dei middagi vóór één unr aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën 20 cent per regel. Bij abonnement veel lageri Geboorte-, dood- ea alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regeli f 1.50elke regel me*r 20 cent. Beolamei 40 cent per regel. Groote letten naar de plaati, die zij innemen.} Tot de plaatiing van advertentiën en reclame*, niet afkomitig uit Zeeland, betreffend*: Handel, Nijverheid en Geldwezen, ii gerechtigd het Algemeem Advertentie-Bare»* A. DE LA MAB Am., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam. Volontair-OnderwUzers. De lezer ikent Ide kwestie, reeds eenigen tijd geleden door een onzer medewerkers onder de aandacht gebracht en dezer da gen door hel Hoofdbestuur v. b Ned On derwijzersgenootschap geformuleerd in een adres aan ide regeering. Daarin wordt ér op gewezen, dal vele bijzondere scho len, gebruik makend van hel bestaande overcompleet van onderwijzers, een on derwijskracht aanstellen boven het, in verband met hel leerlingengetal, vereisch- te aantal, en dal die scholen aan die extra-leerkracht niets meer betalen, dan de subsidie van f 260 door het rijk be schikbaar gesteld voor de eerste leer kracht boven het wettelijk aantal. Dat is mogelijk omdat men in de wet wel voor de openbare onderwijzers de vaststelling van een minimum-jaarwedde vindt, terwijl men in den „titel" dier wet betreffende hel bijzonder onderwijs tevergeefs zulk een bepaling zoekt. Er staat eenvoudig dal aan do bijzondere scholen een bijdrage uit de Rijkskas wordt verleend volgens denzelfden maatstaf als aan de openbare scholen, en die maat staf bestaat uit een vergoeding der mini- mum-jaarwedden der verplichte onder wijzers, benevens een vergoeding van f 260 voor een onderwijzer boven het vereisebte getal. Nu is de klacht van het N. O. G. dat de belooning dier extra-leerkrachten of „surnumteraire" onderwijzers met slechts f 260 „niet in overeenstemming is met de positie die een onderwijzer behoort in tc nemen in liet maatschappelijk le ven," en daarom vraagt het een wette lijke vaststelling der minimum-salarissen ook voor de bijzondere scholen. We hebben dat nog eens uiteengezet omdat er thans in verschillende bladea- van rechts over die kwestie beschouwin gen worden geleverd, die deze ongelijk heid trachten weg te doezelen onder een pleidooi voor het nut van het volontair- schap voor de jonge onderwijzers. In het Centrum, in de N. Haagsche •Crt., in de N. Prov. Gron. Crt en waar schijnlijk in nog meer bladen, wordt al le nadruk gelegd op het feit dat er thans zooveel onderwijzers en onderwijzeres sen met de akte in hun zak rondloopen, zonder betrekking, het „Centrum" ge waagt van een. bericht dat van „duizend" dier zoekenden sprak én in verband daarmee op het wenschélijke voor die jongelui om als volontair aan een bijzon dere school geplaatst te worden Ze ver dienen op die wijze reeds wat, en bo vendien krijgen ze ecnige practische er varing, die hen in veel gunstiger positie brengt bij eventueele sollicitaties Dat is volkomen juist- En het is ook juist dat de klachten niet van de volon tairs uitgaan, die van deze regeling slechts voordeel hebben Maardaar gaat het niet om! Dat rijksgeld, van f 260 voor de eerste leer kracht boven 't vereisebte aantal, is door den wetgever heelemaal niet bedoeld als .een subsidie voor een volontair-slelsel. Daar heeft de wetgever niet over gespro ken en niet over gedacht. De wet kent het volontair-stelsel niet. De eenige be doeling is geweest om scholen die meer willen doen dan vereischt was, nog een kleine geldelijke tegemoetkoming te ge ven; dus een aansporing om terwTlle van hel peil van het onderwijs, zich boven den minimum-eisch te verheffen En nu wordt er heel iets anders van gemaakt. Want in plaats van voor ver hooging van het peil van het onderwijs, wordt dal geld gebruikt voorpas ge kweekte onderwijzers, die men praktijk wil laten leeren, op rijkskosten! Dus zelfs zooals die rechtsche bladen het gebruik van het geld verdedigen, komt het stelsel neer bjp het bestemmen van het geld voor iets waarvoor het nooit bedoeld is. Als in het tweede gelid komt dan ech ter de argumenteering de bijzondere scholen moeten wel zoo doen, want voor het openbaar onderwijs is het niet moei lijk uit de belastinggelden voor zoo'n ex tra-onderwijzer zooveel op die rijkssubsi die bij le passen dat het minimumsalaris betaald is, terwijl het aan het bijzonder onderwijs zeer zwaar zou vallen, die nieuwe uitgave uit de eigen inkomsten te vinden. We begrijpen die rcdeneeri'ng beter dan die over hel volontair-stelsel. Maar mag dat financi'eel bezwaar ooit als een voldoend motief gelden om' nu maar te doen wat de wet juist heeft wih len voorkomen, en om nu volledige on derwijzers aan tc stellen tegen een sa laris dat de helft van het minimum Iie- draagl? Want het kón eenvoudig niet ontkend worden dat velen dier „volon tairs" volledig onderwijzerswerk doen. Er is voor ons geen twijfel aan dat hier de wet ontdoken wordt. En wanneer dat ten gevolge heeft dat in 't algemeen de toch al zoo moeilijk levende onderwijl zersstand nu tal van nieuwe elementen in zich krijgt, die moeten traenten van f 5 in de week rond te komen, dan is o.ï. er alle reden voor om aan te dringen op een wetswijziging die zulk een misbruik onmogelijk maakt Dat daarbij óók betrokken is de ge- heele financicele verhouding tusschen openbaar en bijzonder onderwijs, ontken nen we niet. We willen daarover nu ech ter niet verder gaan omdat de bekende commissie die zaak behandelt. Maar in afwachting van haar uitspraak mag toch zeker wel aangedrongen worden op ver hindering van iels dat alleen mogelijk is geworden door het abnormaal groote aan tal plaatszoekendc onderwijzers, en dus eigenlijk neerkomt op een exploitatie van erkeloozen, al tracht mon er een mooicn glimp aan te geven, door hun den naam an „volontairs" fe geven. ROMAN NAAR HET DUITSCH. LOUISE WESTKIRCIL 15). Toen nu het gerecht naar Sprecrcholm kwant, dat Leveste van huis en erf ver joeg, omdat hij zijn belasting niet kon betalen, ging Brinkmeier naar hem toe. „Buurman", zei hij, „hot is een moeilijke tijd. Jij hebt kinders en bent een orden telijk mensch. Ik zal je het geld voor schieten. Maak er geen drukte over. Een daad van barmhartigheid moet im mers bij onzen Lieven Heer even veel waard zijn als bij ons de blanke daalders. Ik zal je het geld geven. Bid een Onze Vader voor onzen Jehann". En hij telt het voor hem op de tafel. Hij is altijd een hardvochtig schraperig man geweest, die Brinkmeier. Van de penning, die hij Zon dags in het geldzakje wierp, kon hij! nauwelijks scheiden. Maar aan kolonist Leveste heeft hij indertijd het geld gege ven. En toen ging hij naar Scharaineck en kocht twee koeien en een paard, en koclil wat hij begeerde. Van den dag af, dat Jan Leveste den Franschen officier met zijn zware ijzeren kist in het veen Binnenland. EERSTE KAMERVERKIEZING IN ZUID HOLLAND. De Staten van Zuid-Holland verkozen aantrof, van den avond af, dat Brinlt- meier zijn staldeur opentrok voor den wagen, die met een hol geratel zijn huis binnenrolde, van van dien dag heeft hel op de hoeve der Brinkmeiers nooit aan geld ontbroken. Zij moeten het bij schepels van den grond opgeschept heb ben. Maar Gods zegen was weg. Er is geen vrede en geen vreugde in al die jaren onder dat dak geweest. Boer tegen boerin, vader tegen zoon, en broeder te gen broeder altijd de een tegen den ander. En het oudste kind altijd door God geleekend, een arme stumperd, zoo als de kleine 'Jehann. En elk jaar in een voorjaarsnacht, als de sneeuwvlokken dwarrelen, dan staat de Fransclmian in zijn uniform met zijn zwarten knevel en beloed hoofd, bij de dennen aan den bakoven, heft de hand tegen de hoeve der Brinkmeiers op en spreekt den vloek uit, dien hij indertijd gezegd heeft. Meer dan een heeft hem gezien als hij 's avonds laat van Cuelkhorn uit de herberg naar huis is gewaggeld. En de hoeve is van toen af in het heele veen de „Fransche hoeve" genoemd". De meisjes luisterden met groote oogen. Velen hadden de ijverige handen in den schoot laten zinken. Dc schemerachtige deel met de kleurige bloemen, den zoe- tigen geur van het loof, de eentonige, doordringende stem van de vertelster, het feest, waarvoor zij de toebereid1- selen maakten en het verhaal van de huiveringwekkende misdaad, die slechts heden in de vacature-van iWassenaer van Rosande tot lid der Eerste Kamer met 45 tegen 29 stemmen opden heer A. Plate, den heer mr A van der Hoeven, chr. hisl., wethouder van. Rotterdam Dr. R. P. MEES. Zondag vierde le Rotterdam het beken de liberaal oud-Kamerlid de heer dr. R. Mees R.Azn. zijn SOsten verjaardag. In 1905 trad hij uit de poliliek na van af 1S73, dus 32 jaren, bijna onafgebroken lid der Tweede Kamer geweest te zijn. Hij werd overladen met bloemstukken. Tal van Kamerleden en oud-Kamerleden zonden hem gelukwenschen, en een re ceptie 's middags was zeer druk bezocht. DE NED. OFFICIEREN IN ALBANIË. De regeering heeft telegrafisch inlich tingen te Durazzo gewaagd, naar aanlei ding van het gerucht van de gevangenne ming van majoor Snellen van Vollenho- n en van luitenant Malinckrodt UIT DE PERS. Do e'e dsk we s ti e. De quaestie van den geluigeneed, zoo schrijft het „Handelsblad", is in dc laat ste jaren met lastigen spoed van uiterst dringenden aard geworden. De punl evenwel, die er nu door het laatste ar rest van den Ho ogen Raad aan schijnt geslepen te zijn, maakt dat de justitie, en hel algemeen belang, er den grootst mogelijken hinder van zullen gaan onder vinden. Ons dunkt, dat met een laktvol noodwetje men er niet meer af kan, evenmin als kalm afwachten nog mo gelijk is. De zaak staat, begrijpeu wij de recht spraak wel, thans zoo. Aanvankelijk was alleen nog maar aangenomen, dat iemand, niet tot eenig kerkgenootschap behoo- reud, niet gestraft kan worden, wanneer hij den eed weigert af le leggen, omdat voor hem geen verplichting bestaat. Dit was practisch zoo onoverkomelijk niet, daar zeer velen van de niet tot een kerkgenootschap behoorenden, 5loch geen bezwaar maken als getuigen op te treden, en de eedsformule uit te spreken. Thans evenwel schijnt de Ilooge Raad nog een stap verder le zijn gegaan en ge zegd le hebben: zulke personen kunnen den eed niet afleggen, en kunnen dus ook niet als getuige worden gehoord. Een consequentie, die zoomin nog het Amslerdamsche Gerechtshof als het „Weekblad van hét Recht" hadden aan gedurfd. Waarmode nu evenwel tal van personen als getuigen onbruikbaar en uitgesloten zijn! Waarmede tevens de rechters ge dwongen worden, omtrent iederen lot het afleggen van een getuigenis verschijnen den persoon, zich nauwkeurig te verge wissen of hij wel. in den vorm, tot een kerkgenootschap behoort. Waarmede dus tal van rechtzaken in de ■ar kunnen loopen. De Regeering zal zeer spoedig (door een wetsvoorstel de gaping moeten dichten. Bij de vraag naar het hoe, wenschen wij haar een gelukkigen greep toe. Het is en blijft een bijzonder moeilijke zaak. Wij hebben reeds verschillende malen betoogd, dat de oplossing vrije keuze, eed of belofte, voor ©en ieder practisch bedenkelijke zijden heeft En dat de an dere: algemecne vervanging van den eed door een belofte, ernstig verdient le wor den onder dc oogen gezien. Zij vindt in andére, stellig niet minder godsdien stige lauden toepassing, en is misschien hel eenige middel om onder volkomen respect van de meening èii van lien die den eed in zijn hoogste waarde erkend wenschen te zien, èa van hen die hem niet wenschen le huldigen, een regeling le treffen die ook voor de belangen der justitie aannemelijk is Uit Stad en Provincie Uit Middelburg. De oude G-, bediende van de firma A., alhier bevond zich lieden middag in de Wagenaarstraal ter hoogte van liet „Zeeuwsch Genootschap' toen van dc zijde van üe Balans de heer L. hem op zijn motorfiets tegemoet kwam rijden. G. wist niet hoe uil le wijken en bleef maar steeds heen en weer schuivenzoo dat een aanrijding ten slotte onvermijde lijk scheen Van een der uitstekende dee- len van de fiets kreeg G een duw waar door hij op straat viel Na door een paar buren van een stoel en een glas water te zijn voorzien om wat op zijn verhaal le komen, kon G. die een onbe duidende hoofdwond bekwam en over pijn in 't rechterbeen klaagde te 'voel verder gaan De heer L. reed uiterst voorzichtig en had geen schuld aan het ongeval - De zuiggasmotor der ijsfabriek aan de Loslcade alhier weigert den laatslen tijd" zoo nu en dan den dienst en dan wordt met vereende krachten getracht hel groote wiel aan den gang le krijgen, ook hedenmorgen heeft men dit gedaan, hierbij hielp onder andere de knecht D. mede. Toen hel werk afgeloopen was, ging hij naar buiten en zakte daar plotse ling ineen, per rijtuig werd hij naar huis vervoerd, waar de dokter hem rust voor schreef Ofschoon hier dus" niet uit te maken is in hoeverre er van een ongeluk sprake is, meenden wijin verband met loopende geruchten onze lezers toch de toedracht van het feit te moeten mede- deelen. Sinds Zaterdagavond is geen ijs meer kunnen worden aangemaakt, maai* de groote voorraad in den kelder heeft voor komen dal men „neen" moest verkoopen. Heden avond wordt de ingenieur en een monteur vervracht om dc machine na te zien. Te Breda is in beslag genomen het horloge dat eenigen tijd geleden hier bij den horlogemaker H werd verduis terd. Het was door den onbekenden da der bij eeii horlogemaker aldaar ver ruild. Naar wij vertiemen, zal tijdens de kermis de schouwburg alhier eenige dagen bespeeld worden door het IIol landsch tooneelgezelschap van B. Del- monte door God gezien en slechts door God gestraft was, dat alles le zamen benam den adem en spande de zenuwen. Men zou een speld hebben kunnen ho.oren vallen, zoo stil was het, toen Gesch- mergret Schletten zweeg. Luerke Voss knikte goedkeurend en wreef zich de magere handen. „Jouw oudje kan het", fluisterde hij bewonderend den ouden Schletten toe „Ja er zijn leelijke dingen toentertijd op de „Fransche hoeve" gebeurd en in latere dagen ook. En als ik wat aan doen kan, dan zal er nog een ander dan God straffen". „Blijf er van af", antwoordde Schlet ten droog. „De burgemeester is je de baas." „Dal zal nog te bezien slaan." „Hij is je altijd de baas geweest, Luerke Voss." „Maar eenmaal zal ik hem de baas zijn." Een luid hoezee verbrak de gedrukte stemming De muzikanten van Scharm- beck stonden voor de staldeur Achter hen naderden de jonge mannen De boer en boerin kwamen haastig uit hel ver trek, waar zij de tafel met de liuwet lijksgeschenken rangschikten. De knecht rolde uit een hoek een der gereed liggende biervaten naderbij. De meid sprong uit den kring der kransbindsters en blies het vuur onder den waterketel tot een vlam aan. En terwijl de muzikanten met een trompetgeschetter binnentrokken, schud- Uit Vlissingen. Voor "plaatsing op de kiezerslijst voor de K v K. 1914—1916 le Vlissin gen hebben zich 6 personen aangemeld. Het torenuurwerk op den St. Jacobs- toren heeft in de laatste zes dagen al wel 5 maal stilgestaan Ook gistermorgen om 9 uur weigerde hel verderen dienst, zoodal we sedert dien van den officiee- leii tijd verstoken zijn. Toch waren gis teravond tot 12 uur de wijzerplaten ver licht Wat zullen er velen laat thuis ge komen zijn. Hedenmorgen is bij het ophalen van een mand met steenen voor de woning van den heer II in de Kerkstraat te Vlissingen een voorbijgaande j uf- frouw door een daaruit vallende steen getroffen. Bewusteloos werd zij bij den heer L binnengebracht en later per rij tuig huiswaarts vervoerd. Voor het postkantoor te Vlissin gen is een gedeelte Engelsche bestra ting aangelegd Deze manier van bestra te'.» bestaat hierin, dat de klinkers iets verder van elkaar worden gelegd 'en de voegen opgevuld worden met een meng sel van pek, teer en zand Naar wij ver nemen zal bij wijze van proef op den Nieuwen Vlissingschen weg over een lengte van 125 M een dergelijke bestra ting worden aangelegd 'Om 12.30 arriveerde te Vlissin gen de „Adm. de Bads" met 350 school kinderen met een 12-tal geleiders (gees- 1 ij ken welke allen per gereedstaande tram naar hel strand werden vervoerd. - Heden is men weder begonnen met de verschillende stootblokken op het sta tion le Vli s sin gen met bloemen te versieren. Uit Walcheren. - Maandag werd te Dordrecht het stof felijk overschot van mej J M. Detlijn, gedurende bijna 28 jaren hoofd der chris telijke bewaarschool te Oostkapelle ter aarde besteld. Aan het graf werd het woord gevoerd door den heer F. Breen, predikant te Numansdorp. vroeger te Oostkapelle, die 10 jaar met de overlede ne had samengewerkt Vervolgens sprak de heer Breel van Oost kapelle een woord van dank namens de ouders en legde in gedachte namens bestuur en leerlingen een palmtak op het graf, daar onvoorziene omstandigheden hadden verhinderd dit in werkelijkheid te doen. Uit IThoIen. Zooals reeds geseind is, werd gister middag door den Gemeenteraad van S t a- v e n i s s e met 3 voor, 2 tegen en 2 ont houdingen besloten met de andere ge meenten van het eiland een waterleiding den de meisjes bladeren en bloemen van den schoot en snelden weg om zich de de handen te wasschen. Het werk was afgeloopen Nu kwam de pret De laatslen die binnentraden waren Emio Brinkmeier en zijn vriend Frits Overdiek. De muzikanten zaten reeds in hun hoek achter plaatsen voor de paar den voor de paarden en verschanst achter de groote eettafel, waarop vele bierkrui ken stonden En voor de plaatsen van het vee, vlak voor de herkauwende bekken der koeien, wachtten de meisjes op ta- bouretten en banken de dansers af, ter wijl Jan Schletten, de zoon des huizes nog haastig deu vloer met denneuaalden bestrooide om dien voor hel dansen glad en effen te maken en het dienstpersoneel de gemaakte guirlandes aan de palen dei- koe stallen en langs de balken der zol dering bevestigde. Enno hield Frits op den drempel slaan de. De hals van zijn hemd zal hem van daag erg nauw. „Daar, Frits, -dat is ze. Die slanke met hel vlashaar recht voor je uit, dal: is ze". Het glinsterend blonde hoofd van Trina Döpke en haar wit gezicht dor ken als een licht uit de - schemering op. De geheele verschijning deed in haar keurige netheid en zekerheid aan het rustige, gelijkmatige schijnsel van een licht denken Zij beviel Frits goed „Maar dat is een buitengewoon fijn meisje. Vooruit, Enno, vooruit." Maar Enno bleef als een paal op den drempel staan' Nu bleef ook de zoon van den schoolmeester staan en volgde verwonderd Euno's blik, die over Trina Döpke heenging. Op de afsluiting voor de koeien stond Anna Graveloh, hield zich met de linkerhand om de paal vast en slingerde met haar hoog opgeheven rechterhand de zware guirlande om den haak van de balk van de zoldering. De lijnen van haar volle, lenige ge stalte waren bevallig, de arm, waarvan de mouw was neergegleden, was gevuld en haar oogen schillerden als rijpe braambessen in het licht van kleine olielampjes aan de zoldering. „Is dat niet den ouden Graveloh zijn dochter?" vroeg Overdiek. „Ja", antwoordde Enno kortaf. En zacht. „Ik ben het meisje een extra dans schuldig." „Maar vanavond toch niet", ver maande Frits. „Je hebt nu wel wat ge wichtigere te doen In dal oogenblik kwam Wilm Döpke. de bruidegom, vriendelijk op beiden toe. „Enno Brinkmeier, Frits Overdiek, komt binnen Het zal een genoegelijke avond worden." Enno stond nog altijd als een stok Frits gaf hem heimelijk een duw. „Je moet Trina Döpke nu ten dans vragen. De muzikanten stemmen al." (Wiordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1914 | | pagina 1