MI»DELBHB«E (0IMA1T. y/ 137° Jaargang. Maandag 15 Juni. Uit Stad en. Provincie. Ingezonden Mededeelingen- BE «JONG'8 H°. 138. 1914 Der* o our ant verschijnt dagelijks, met uitzondering va* Zon- e* Feestdagen. Pry's per kwartaal, zoowel voor Middelburg all voor alle plaatien i* Nederla*d tra*co pp. 11.25. Afzonderlijke nummeri koiten 5 cent. Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Proipectunen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen. Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten dei middags vóór aan bet bureau bezorgd zijn. Advertentiön 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- sn alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regeli f 1.50elke regel rneoi 20 cent. Beclamei 40 cent per regel. Groote letters naar de plaats, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zealand, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Bturea* A. DE LA HAK An., N.ZVoorbirgwal 866, Amsterdam. Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. Zij, die zich tegen 1 Juli a.s. op ons. blad abonnee- ren ontvangen de nog in Juni verschijnende nom- mers gratis. Evenredig kiesrecht. Ingewikkeld zijn alle stelsels van even redige vertegenwoordiging. En dal van de Staatscommissie, waarvan we dezer dagen een samenvatting gaven, eveneens. Boven dien is het bij ons een nieuwigheid. We gelooven daarom dat we een groot aantal Lezers niet zullen beleedigen door de veronderstelling dat het hun nog niet precies duidelijk is hoe de verkiezing volgens dal commissie-stelsel in zijn werk zal gaan, ook al hebben ze in de groote bladen het uitvoeriger uiltreksel doorge lezen Behalve natuurlijk de enkele die er een studie van maakten. We zullen daarom trachten, door het kiezen van een andere volgorde, en door weglating van uitvoerige beschouwingen en van details, een overzicht te geven van het verloop van een verkiezing volgens dat stelsel. Evenwel met de waarschuwing voorop, dat ook het uitvoerig uiltreksel ons nog niet op alle punten duidelijkheid .heeft verschaft We bepalen ons eerst tot de verkiezin gen voor de Tweede Kamer. Allereerst dan: de candidaatstel- ling. Dié geschiedt niet zooals nu mei één jnaam voor iedere partij in ieder district De kiesdistricten vervallen, en in de •plaats daaryan komen achttien kieskrin gen, de meeste omvallend een heele pro vincie, behalve de groote of dichtst be volkte, die er meer tellen. In iederen kieskring kunnen candida- tenlijstcn worden ingediend, desnoods voor de geheele Kamer. Dat wil zeggen, dat iedere partij een lijst opmaakt van zooveel candidaten als zij gcwenscht acht. 't Kunnen er 50 of 100 zijn, 't kan er ook één zijn. Maar als men voor zoo'n lijst de stemmen in het heele land wil ophalen, moet men er een in iederen kieskring indienen, want iedeye kiezer stemt slechts volgens de lijsten in zijn kring. Zooals zoo zal blijken zullen de candi daten op diie lijsten dienen te Iworden ver meld in volgorde van hun gewicht voor •de partij, de leiders voorop en dim de- anderen, want wanneer het aantal zetels voor een partij is vastgesteld, worden die van boven af van iedere lijst afgeteld. De geloofsbrieven dier candidaten die nen vooraf onderzocht en goedgekeurd te worden. Dan komt het stemmen. Op het stembureau krijgt de kiezer een stembiljet waarop de ingediende can- didabenlijslen zijn afgedrukt Nu heeft hij één slem En nu wil de minderheid der commissie dat die eene stem aan het hoofd van een der lijsten uitgebracht in eens voor die heele lijst geldt, wat zij een juiste uitdrukking acht van de juiste ge dachte dat de verkiezingsstrijd loopt over beginselen niet over personen De meerderheid der commissie denkt daar echter anders over. Ze wil den kie zer niet eiken prikkel ontnemen om zich rekenschap te geven niet alleen van de partij maar ook van den persoon die hij als afgevaardigde begeert. Op welke wijze zij dal denkbeeld ten uitvoer wil bréngen, blijkt echter niet uit het resumé van haar rapport. Wel lezen we daarin dat zij het Belgisch stelsel, dal <Jen kiezer de keuze laat tusschen eon stem bovenaan de lijst en een slem achter een eandidaat,- welke slem dan ook voor die lijst telt, gecom pliceerd vindt. Na het stemmen het tellen Het hqofdsliembure.au in iederen kies kring lelt de biljellen en stelt vast het aantal stemmen daar uitgebracht voor elke lijst en op eiken eandidaat, en zendt die gegevens op naar het Centraal stem bureau. En dan vervallen alle kieskringen en wordt het heele land één kiesdistrict, daar dit Centraal stembureau alles bij leen telt en daaruit berekent op hoeveel zetels iedere partij recht heeft, en welke candidaten uit iedere partij daarvoor in aanmerking komen. Dat is dus het werk der zetelver- deeling. Allereerst dient daarvoor uitgemaakt te worden hoeveel slemmcn"Ven eandi daat moet hebben om in aanmerking te I komen, het zg. kiesquotient of kiesdccler. j Men zou dat getal reeds van te voren kunnen vaststellen. Maar dan mag het aantal Kamerleden ook niet vast staan De i Commissie neemt dan ook het z g. varia- bel quotient aan, dal bijv. berekend w,ordt door het totaal aantal uilgebraclrtc stem men te deelen door hel aantal Kamer zetels/ dus bij ons door 100. Een voorbeeld echter niet ontleend aan het commissie-rapport zal dit het beste verduidelijken. Er wordt aan een verkiezing deelgeno men door drie partijen, die respectieve lijk 60.000, 36.000 en 24.000 stemmen uitbrachten, dus totaal 120 000 Deelt men dit totaal door hét aantal Kamer zetels, 100, dan krijgt men als kiesdeeler 1200 Deelt men dan 'dit quotient op het aantal stemmen van iedere partij, dan blijkt het dat de eerste partij 50, de tweede 30 en de derde 20 zetels krijgt. Zóó eenvoudig gaal de zaak echter niet in de praktijk We hebben hier getallen genomen die mooi „uitkwamen" En bovendien is die regeling niet nauwkeurig en niet billijk De commissie beveelt het ook in Bel gië gevolgde stelsel-d'Hont aan voor de berekening van den kiesdeeler. Dit komt hierop neer dat hel aantal stemmen van iedere lijst gedeeld wordt door 1, 2, 3, 4 en 5 enz. En van de op die wijze ver kregen getallen worden dan zooveel der hoogste genomen, als l aantal zetels be draagt. Een voorbeeld zal dit ook duide lijker maken, ontleend aan het indertijd verschenen rapport der Lib. Unie: Gesteld er zijn "5 zetels te bezetten, en 3 lijsten ingediend, die resp. 12000, 6500 en 3500 stemmen verwierven- Past men op die eindcijfers de bovenvermelde dee lingen toe door 1, 2, 3, 4 dan krijgt men 12000 6500 3500 6000 3250 1750 4000 2166 1166 3000 1625 875 Neemt men nu na deze getallen de vijf hoogste immers er zijn vijf zetels dan krijgt men 12 000, 6500, 6000, 1000 en 3500, en dan lveeft men dus voor de eerste partij drie, voor de tweede een en voor de derde 'één zetel. Dat laagste dier vijf getallen, 3500, is dus de kiesdeeler. En nu de a a n w ij z in gwelke ca n- didaten gekozen zijn. Hebben alle candidaten van één lijst gelijke stemmencijfers dan^ou die af-tel- ling kunnen geschieden naar de volg orde der candidatenlijsl. Maar door de gelegenheid aan den kiezer gelaten, om een (Ier candidaten speciaal aan Le wijzen zal dat geval zelden zoo ooit voorkomen. (Men gaat dan aldus te werk. Natuurlijk zijn de candidaten die het Kiesquotient behaald hebben, gekozen Maar het is ook mogelijk dat er op een Lijst die recht heeft gekregen op tien ze tels, slechts acht candidaten een stem- mcncijfer boven liet kiesquotient hebben verkregen cn twee nïeft De commissie wil het dan mogelijk ma ken, om de overtollige stemmen die een eandidaat van een lijst boven het kies quotient heeft, over le dragen op ide lager op dezelfden lijst staanden candidaten, en zoodoende ook deze hel kiesquotient te doen halen. We zullen het nu bij deze eenvoudige uiteenzetting laten. Er zal nog genoeg over de bijzonderheden geschreven kun nen worden. We willen dan ook maar even aanstip pen dal zoo'n stelsel geen tusschenlijd- sche verkiezingen mogelijk maakt, en dat er dus reeds bij diezelfde verkiezingen moet worden gezorgd voor plaatsvervan gers. Dat gaat echter op dezelfde wijze Voor Prov. Staten en Gemeenteraden wordt hetzelfde stelsel aanbevolen Voor de verkiezing der Eerste Kamer door de Provinciale Staten, waar dus het aantal kiezers beperkt is, wordt ech ter geen lijstenstelsel, maar een perso- sonenslelsel aanbevolen. Uit Middelburg- De opening van de zomerzilling der Provinciale Staten van Zeeland zal dit jaar plaats hebben op Dinsdag 7 Juli des avonds te half acht. De St. Ct. van heden bevat opnieuw de lijst van hoogstaangeslagenen volgens art. 111 der kieswet. Voor Zeeland wijkt deze in zooverre van de 6 Mei gepubliceerde lijst af. dat de namen van jhr rar W H. Iloeufft te Middelburg en van Jan Lindenbergh te Wemeldinge, vervangen zijn door die van Jannis Batiste Beca le Groede (geb. 21 Oct 1856 te Breskens) en van Abraham Kot- vis te Sluis (geb- le Zaamslag 15 Jan 1864). Het laagste gezamenlijke bedrag van aanslagen, dat tot de plaatsing leidde steeg van f 434,31 lot f 417, 945. Wellicht zal het voor vele lezers van belang zijn te vernemen dat op ulti mo Juni vijf tienden van ae aanslagen in de Personeele Belasting zijn versche nen en dat, wie zjch voor vervolging wil vrijwaren mitsdien vóór 1 Juli as het eerste gedeelte van zijn aanslag, dienst 1914, moe,t voldoen Hel succes, verleden jaar tijdens de tentoonstelling van kleederdrachten behaald met dc ringrijderijen. heeft het bestuur van de Vereeniging lot bevor dcring van het vreemdelingenverkeer in Walcheren te M i d d e 1 b u r g doen be sluiten, te grachten ze telken jare te •herhalen In Üen loop. van Juli en Augustus wil dc vereeniging organiseeren vier ringrijderijen voor landbouwers uit ver- verschillende dorpen van Walcheren, liefst op Donderdagen. De besten van de zen zullen kampen op een vijfden dag, mogelijk op Koninginnèjaardag of een daarbij komenden Donderdag. De Minister van Binnenlandsche za ken heeft voor deze ringrijderijen wel willend hel gebruik van het Abdijplein toegestaan II. M de Koningin, die verleden jaar hare groote ingenomenheid met dit echt Walchersch volksvermaak liet blijken, heeft een wisselprijs beschikbaar gesteld, bestaande in een zilveren beker, welke elk jaar zal worden toegekend aan de beste rijders uit een der gemeenten. Het bestuur van Vreemdelingenverkeer hoopt op deze wijze iels te kunnen doen voor de instandhouding en opheffing van deze Walcliersche sport en tevens tot het behoud van de karakteristieke kleeder dracht. - Door den heer Corn. Henning, plio- lograaf alhier, is een zeer fraaie col lectie zijner zoo goed geslaagde photo's het onafhankelijkheids fëest op 5 Mei jl. aan hel comité voor dit feest aange boden De photo s zijn geplakt op moderne cartons, allen van dezelfde afmeting, dit plakken geschiedde volgens de nieu we, zgn. droge methode, dat wil zeggen, tusschen het carton en het opplak papier en tusschen dit en de photo worden stukken gegomd papier gelegd, bij ver warming plakken deze papieren zeer ge lijkmatig en soliede aan elkaar. De op deze wijze behandelde 49 pho to's zijn keurig verpakt, namelijk in een fraaie map van oranje kleurig peau dc Suède, met op de voorzijde een .symbo lische embleem voorstellende den terug keer van Walcheren onder de heerschap pij van Oranje Het ebleem bestaal. uit een oranjeboom, .inde bladoren waarvan de wapens zijn aangebracht van Middelburg en Walcheren, terwijl ami den wortel, de bron waaruil alle vrijheid voortspruit, hel wapen dor Nassau's is geteekend Deze map doet den heer C. W. D'huy, die hem voor den heer Henning vervaardigde, al le eer aan. Zaterdagavond heeft de heer Henning zijn geschenk bij den voorzitter van liet comité, den lieer L. K. van der Harst J.J.z. doen bezorgen, die wel de tolk van liet geheele comité zal zijn ge weest toen hij verzekerde dit geschenk op lioogen prijs le stellen Hoewel liet comité nog geen beslissing heeft kuhnen nemen, kan men er van verzekerd zijn. dal de collectie een plaats zal krijgen, wam- ook 't nageslacht deze herinnering aan de feesten van 5 Mei zal kunnen zien. Toen Ju 1896 een viertal heeren zich •ercenigdeu tót eene commissie om ge durende den zomer een viertal concer ten op Zondagavonden le doen geven door hel toenmalig muziekkorps' der d;d schutterij, waren er pessimisten, die deze concerten een kort bestaan en een spoe- digen dood toedachten.. Degenen onder deze personen, die thans nog te Middelburg wonen, zouden zeker het ver keerde van hun denkwijze hebben inge zien als zij gisteren avond in het Schut tershof waren geweest, wam- nu het 81ste van deze concerten plaats had, dat! tot den bouw van een steigertje aan evenals de 80 voorafgaande wederom den zuidelijken dijk van den Onrustpol- druk bezocht was. Wel waren er onder der, ongeveer aan 't einde van de C a in de veranda eenige stoelen ledig, maar per lands clie havengeul, op voorwaar- j dit was meer te wijten ami het warme zo- de. dat door de gemeente Wissenkerke merweer dat meer tot een zitje in den voor een behoorlijk verharden toegangs- tuin zelf onder de fraaie boomen uitlokte.1 weg zou worden gezorgd De raad nam I Al deze 80 concerten zijn gedirigeerd die voorwaarde aan en de toegangsweg door den heer Jan Morks en ook nu had' is sinds eenige dagen in orde Nu is de deze voor een uitgelezen programma zorg beurt aan de Provincie, zal de hetere gedragen Voor de pauze kregen wij een i reisgelegenheid op Middelburg nog vóór vijftal oude bekenden le hooren. waarvan liet booze najaarsweer in orde komen, de Czardas uit de opera „Der Geisl desj Wojewoden van I. Grossman, zeker af- Uit Schouwcn-Duiveland j zonderlijke vermelding verdient i Heden is de nieuwe gemccule-secre- Na de pauze stonden een viertal nieu- laris P F Wittermans, te Zierikzee we nummers op het programma, waarvan, in de raadsvergadering beëedigd cn ge- vooral Bruxelleis ,soio voor cornel a pis- installeerd. ton van O. Batifort cn niet minder dc fan tasie uit de operette „Puppchen" van J Gilbert zeer in den smaak riolen, al was over liet algemeen een warmer applaus zeker een betere belooning voor de uil- stekende vertolking geweest. Een op gewekt toegiftje sloot den genotvollen avond. Naar wij uit goede bron vernemen is de gezondheidstoestand van den bur gemeesler onzer gemeente den laatsten tijd steeds vooruitgaande. De officieele opening van de hls- fabriek Walcheren aan de Loskade al hier is bepaald op Woensdag a.s. des namiddags te drie uur Dat ook Middelburg niet vrij is van baldadige jeugd, bleek weer hedenmiddag toen een club van ongeveer tien jongens bezig was de muziekienL op het Molen water met steeneu te bombardeeren. Aan een per rijwiel surveilleerenden agent van politie gerukte het een der bij zijn komst wegvluchtende- jongens le achter halen en zijn naam op te nemen L'il de thans zoo keurig aangelegde perkjes rond de tent zijn ook weder een paar bloemen vernield, van welke ver nieling de daders oubekeud zijn. De agent Van politie Moerland, die in den nacht van 3 op 4 Juni alhier bij de arrestatie van een man, ernstig aan hel oog werd verwond, is in zooverre hersteld, dat hij heden weder in dienst kon komen; hij bevindt zich echter nog sLeeds onder dokters handen. In den nacht van Zaterdag op Zon dag lag in de Langeviele a Th i e r om omstreeks hall" drie een vrouw te ker men Een agent van polilie. die hier van kennis kreeg ontdekte dat men hier te doen had met een 25-jarige ongehuwde vrouw, die op straal moeder was gewor den De hulp van een dokter werd onmid dellijk ingeroepen en op diens last werd de vrouw en haar kind direct per polilic- brancard naar het Gasthuis overgebracht Uil Zeeuwse li-V laanderen W D Hij liet onweer van Zaterdagmiddag is een 2-jarig paard in de wei van J. Risseeuw Luteiju le Cadzand door den bliksem getroffen en gedood - Zondagnamiddag, ongeveer vier urn- zijn de leden, ongeveer Iruchlig heeren en dames, van het „Willemsfonds., te Cadzand aangekomen, om het aange kondigde bezoek aan deze gemeente te brengen De burgemeester, wethouders en se cretaris waren aanwezig om de leden té ontvangen Na de kom der gemeente en de openbare lagere school bezichtigd te hebben gin gen de leden weder per extra tram naar Oostburg en vandaar naar hunne woonplaatsen terug Uit iVlisslngen. Dc „Administrateur de Bats de „Walcheren" en de „W'ilford" brachten te V1 i s s i ng e n gisteren een groot aan tal Belgen aan. Met een muziekkorps aan het hoofd dat spelende door de stad trok, werd een bezoek aan dc Belgische loodsensocieleit gebracht, terwijl ook op hel strand een gezellige drukte hcerschte. Om 5 uur werd de terugtocht weder aanvaard. Uit Zuid-Beveland. Tot onderbrandmeester te s II e e r- A b t s k e r k e is door B. en W. in de va cature M. Dekker benoemd de heer J. Nieuwenhuizo aldaar. Door Burg. en Weth. van 's LI e e r- Abtskegke is dc stemming voor den gemeenteraad aldaar, wegens periodieke aftreding van de heeren C Mcijaard Jz. en W. van Liere, bepaald op Zaterdag 11 Juli en de evciitueele herstemming op 18 Juli d. a v. Hel bestuur van den polder B o r s- scle benoemde in zijn Zaterdagmiddag gehouden vergadering uil tien sollicitan ten tot wegwerker Jacob Leys op een salaris van 'f 360 ,s jaars Het leveren van 250 M8 grind werd gegund aan den schipper W Oosse te Sliedreclit 5 f 2.33 per M®, vrij op den wal Op het verzoek van de schippersver. ..Schullevaerlol het stalionneeren van een sloom- of molordeciaratieboot te Bath, werd van den Minister van Finan ciën een afwijzende beschikking onlvan- Ult Noord-Beveland. In de jongste vergadering der Pro vinciale Staten van Zeeland is besloten HAGELSLAG- CHOCOIAI>E voop de botepbieunn LAND VERHUIZENDE GLAZEN MAKERS Een merkwaardig verschijnsel is in de laatste twee dagen in liet Westen van ons land merkbaar geweest Mogelijk was het in liet Oosten ook le zien. maar daar welen we niet van. Bij milliarden zijn Zaterdag en Zondag de glazenmakers, sparreboulon, hreede waternymphen of hoc men die dieren anders wil noemen, voorbijgetrokkenDe dieren scholen niet, zooals anders, in alle richtingen door de lucht, maar vlogen gestaag aan ongeveer in de richting Zuid-Noord. Gister was het hier op het eiland zeer duidelijk waar te nemen, vooral ?s mid dags. Ook uil N -Beveland wordt ons een dergelijk bericht gemeld, daar vlogen echter vooral in de morgenuren groote zwermen voorbij. Van Zuid-Beveland kre gen we bericht uit Borssele, dal daar reeds Zaterdag miltioenen van die diertjes passeerden in zwermen die soms zeker een breedte hadden van 100 nieter. En in de ..Bergen op Z. Crllezen we dat ook daar Zaterdag de groote zwermen glazenmakers aller aandacht trokken. Van iemand die gister in Schevcniugen vertoefde, hoorden we dal in de duinen hem hel verschijnsel was opgevallen. Waar komen die milliarden dieren van daan En wat is de oorzaak van dezen trek* De verhuizing in ontzaglijke massa's is een eigenaardigheid die deze dieren meer verlooncn. Een jaar of zes geleden heeft men het ook waargenomen Maar de re den er van weet men niet. Of kan iemand ons die melden."? Een onzer correspondenten oppert het vermoeden dal de buitengewoon lage temperatuur iii Frankrijk en Zuidelijk België in. de voorafgaande week cr de oorzaak van is. Onwillekeurig vraagt men zich af wat er van de gewassen terecht zal komen in de streek waar deze millioenen-zwerm ten slotte zijn trek slaakt KERKNIEUWS. In de N. H Gem. te Nieuw en St. Joosland is Zondagmorgen ds. Tj. Tak bevestigd door ds. II. Kwint uit Utrecht. Deze had daarvoor tot tekst ge-

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1914 | | pagina 1