MIDDELBERGSCHE COURANT. r. 134 Woensdag 10 Juni. 137' Jaargang. 1914 Dui courant Terichijnt dagelijk*, met uitzondering tul Zon- en Feeitdngen. Priji per* kwartaal, zoowel voor Middelburg all voor alle plaatien in Nederland iranco pp. 11 25. Afzonderlijke nummer* kotten 5 cent. Advertentiën bij abonnement op voordeelige voorwaarden. Proipectunen daarvan zijn aan het bureau te bekomen. Advertentiën voor het eerstvolgende nummer moeten dei middag* vóór één uur aan het bureau bezorgd zijn. Advertentiën 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel* f 1.50*; elke regel meer 20 cent. Reclame* 40 cent per regel. Groote letter* naar de plaat*, die zij innemen. Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffende Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Alfemeei Advertentie-Baren* A. DEI LA HAR An., N.Z. Toorbirgwal 266, Amnterdan. Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel. Kameroverzicht. Tweede Kamer. Zitting van Dinsdag. Een collectief contract is een begrip dat makkelijker begrepen dan uitgewerkt wordt. Voor de juristen is het nog een ding met veel duistere hoeken. De lieer L o h m a n vond liet heelemaal nog een duister ding en een bedenkelijk stuk. Hij herinnerde eraan, dat bij Ide tot standkoming van de „collectieve overeen komst" in ons burgerlijk wetboek de toenmalige minister gezegd heeft, dat wij nog niet precies de juridische construc tie van zulk een contract kennen. De wet, zei hij, kan den rechter alleen een be grip geven- de juridische constructie liet men aan hem over En na dien tijd is er ook nog geen jurisprudentie over dit onderwerp gekomen. Om al die redenen had de heer Loh- man bezwaar om dit duistere ding met zijn strafbepaling in een civiel rechter lijke kwestie nu in eens in de Stuwa doorswet te introduceeren, zooals de mi nister wilde doen door zijn reeds eer gisteren door ons meegedeeld voorstel om straf te bepalen voor de patroons die een collectief contract aangingen, en toch aan niel-georganiseerde arbeiders andere arbeidsvoorwaarden opleggen. Nog eenige sprekers van rechts, de heeren Rut- gers en Van Nispen (Nijmegen) kwa men hel betoog ondersteunen, dat liet niet aanging over deze kwestie nu in eens een beslissing uit le lokken. Minister Treub weerde dien aan val krachtig af. Het is heelemaal geen nieuwe kwestie. Reeds een jaar geleden stonden er in liet ontwerp strafbepalin gen over verbreking van een collectief contract, nl. betreffende Zondagsarbeid. En. de heer Rutgers maakte een ietwat mal figuur, toen de minister hem aan toonde dat hij een amendement onder- teekend had, dat hetzelfde beoogt wat liij nu den minister verweet, nl. 'strafbaar stelling van de afwijking van een collec tief contract, zij 't ook alleen voor Zon dagsarbeid. De minister verdedigde de strafbaar stelling door het betoog dat de ongestoor de uitoefening van het havenbedrijf een algemeen belang is. Dat desertie bij de koopvaardij en van de zeevisschersvaar- tuigen gestraft wordt is ook een slrafbe- pating in een civiel-rechterlijke over eenkomst. Men aelille liet verder onbillijk, dal de werkgever alleen wordt getroffen, niet de arbeider. De minister zei zijn ooren iiiet te kunnen gelooven. Als de reederij een contract niet nakomt met den sche peling, is de reederij niet strafbaar. Bijna overal in dergelijke bepalingen is slechts één der partijen strafbaar gesteld. Spre ker critiseerl dal niet, maar constateert het slechts. Het is hierom, omdat er verschil is in het openbaar belang naar male van welken kant de overtreding komt, van den werkgever of van den werkman. Men behoeft beide overtredin gen niet gelijk te stellen. Zoo is hel bij de overeenkomsten van de spoorwegen met de arbeiders, bij de schepelingen en de zeevisschers. Men behoeft den arbeider niet te straffen voor de niet-naleving van het conlract, want dit heeft niet zulke gevolgen voor hel algemeen belang, als wanneer de arbeiders bemerken dat de werkgevers, die een overeenkomst heb ben aangegaan, die niet naleven. Tegenover den heer Spiekman, die zich niet warm voor de bepaling had ge maald, omdat hij daarvan een bemoei lijking van liet sluiten van collectieve contracten verwachtte, merkte de m i- nister op, dal dientengevolge de collec tieve arbeidscontracten zeer zeker niet zoo gemakkelijk zullen worden gesloten, maar hoe groot voorstander de minister is van collectieve arbeidscontracten, hij ziet niet in, welk heil er is in die colleo- tieve o ve reen kom s tenwaartoe men maar zoo lichtvaardig overgaat. De minister meende dat met een be paling als de door hem voorgestelde enorm veel kan gedaan worden voor het behoud van den vrede in de haven. Ten aanzien van de arbeiders, die niet behooren tot de organisatie waarmede gecontracteerd is, meende de minister, dat hel zóó staat Indien hel collectieve Contract zoo is gesloten, dat de werk gevers buiten de organisaties om arbei ders kunnen aannemen op welke wijze zij willen, dan is er geen verbintenis voor die werklieden. Maai* in dc praclijk gebeurt het niet. Elk conlract zal inhou den, dat men het loon ook zal moeten uitbetalen aan niet-georgtuiiseerden. Dan blijft alleen de moeilijkheid wie de ci viele actie heeft Dat zullen dan zijn de arbeiders die de overeenkomst sloten. Maar daar behoeft spreker zich hier niet mee le bemoeien De straf is hier toe passelijk, dat is de hoofdzaak, anders had de zadk geen nut. Na de rede van den minister eindigde de zitting. Vandaag dus voortzetting over ditzelfde artikel. Wat er vóór dit debat met art. 9 (voor schriften van 'arbeids- en rusttijden) ge beurde, weet de lezer reeds uit de tele grammen in ons vorig nummer- BINNENLAND. DEMOCRATIE. Het tweede nummer is nu verschenen van het tijdschrift „Synthese", in welk nummer, zooals aangekondigd was, prof. di". Ph. Kohnslamm zijn denkbeelden uiteenzet over Democratie, ook al weer om te bevorderen de ontwikkeling der nieuw zich aankondigende mentaliteit, om „in de hand te werken den groei van een levenssynthese waar talloos velen met groot, verlangen naar uitzien." Wat de schrijver in dit werkje geeft, zou men kunnen kenschetsen als een pleidooi voor democratie, ter wille van de waarde der persoonlijkheid van den mensch. Naast het besef van de ongelijk heid van de menschen moet staan het inzicht in hun gelijkwaardigheid. En door dit inzicht plaatst men zich tegen over hen die het recht van den sterkste nog zouden willen verdedigenmaar ook tegenover hen die de overheersching wensclien van de intellectueelen. De democraat meent dat het uiting ge ven aan het rechtsbewustzijn der ge meenschap, het richting geven aan haar weigering behoort tot de essentiëele func ties van elk lid dier gemeenschap, even goed als de beslissingen naar eigen ge weten over het aangaan van een huwe lijk, over de opvoeding der kinderen. Men stelt de kwestie verkeerd, als men vraagt of de beslissing over die richting niet te moeilijk is voor den kiezer. Als het alleen inlellectueele verschillen wa ren die de partijleiders verdeden, zou den ze allen bij gelijke scherpzinnigheid tot dezelfde overtuiging moeten komen Onze houding tegenover de groote pro blemen wordt echter niet alleen en zelfs niet in de eerste plaats bepaald door verstand en redelijk inzicht, maar door irralioneele elementen; intuïtie en wil. Hel is de groote verdienste van dr. Kuy- per geweest, en het is nog steeds de bron van zijn kracht, dat hij de beteeke- nis van hel intuïtieve leven heeft door zien in een tijd toen zijn tegenstanders nog geheel bevangen waren in rationalis tisch vooroordeel. En ter aanwijzing van de plaats die aan de rede toekomt, zegt de schrijver- Als het geweten heeft gesproken is het woord aan dc wetenschap Wij willen de rede niet ten troon verheffen gelijk een deel onzer tegenstanders ons ten laste legt Wij willen haar evenmin ten offer brengen op het altaar van Marx, gelijk een ander deel van ons eischt Wij achten haar den trouwen dienaar, in wiens hand het roer van het schip van staat behoort te rusten, opdat het voor onheil bewaard blijve, ook al bepaalt een hooger gezag den koers En komt men dan met de waarschu wing dat dit moet voeren lot „vermen ging van godsdienst en politiek", waarte gen hel liberalisme sinds meer dan een halve eeuw strijd voert, dan voert de schrijver aan dal 't samengaan van gods dienst en politiek behoort le geschieden in den persoon van den staatsman, cn daar alleen. Niet in eenig stelsel van godsdienst of politiek Als eerste eisch van democratisch be ginsel geldt, dat van de medezeggingschap bij de belichaming van het rechtsbewust zijn alleen wordt uitgesloten hij, die zich die medezeggingschap onwaardig toont door zichzelf te plaatsen binten dc ge meenschap. Maar toekenning van het kiesrecht is slechts de eerste slap. Het democratisch inzicht zal ook de maatschappij, ja het geheele denken en leven hebben le door dringen- Niet in de laatste plaats het be drijfsleven. Aldus is in grove lijnen de strekking van dit beloog, dat bovendien nog eenige gedeelten van meer polemisch karakter bevat, nl. een bestrijding van de tegen stelling door prof. v. d. Vlugt gemaakt tusschen vrijzinnigheid en democratie, voorts een betoog over de sociaal-demo cratie, waarin vooral in het licht wordt gesteld de kentering die in die kringen plaats heeft, waardoor ook in dat opzicht de tijden rijp worden voor een synthese GRONDWETTELIJKE GELIJKSTELLING VAN MAN EN VROUW. In een als hoofdartikel in het „Vader land" geplaatst schrijven van mevr H. A. van Riel—Smeenge wordt door deze öjpgekomen legen de zich op allerlei wijze uitende bitterheid der voorstandsters van de actie ten behoeve van het pe titionnement voor bovengenoemd doel, tegenover de voorstanders en voorstand sters van vrouwenkiesrecht die aan het petitionnement nieL mede wensclien te werken. Door een aantal voorbeelden uit het verleden van politieke vrijzinnigen toont zij aan dal, waar bij hen sprake was van vrouwenkiesrecht .dal steeds was in den vorm van grondwettelijke gelijkstelling, dat nergens is gebleken, dat de Vrijz. Concentratie, of de regeering, van plan zou zijn, een beperkt vrouwenkies recht in de Grondwet vast te leggen Integendeel meent zij dat telkens weer uil het aangehaalde duidelijk blijkt, dat de Grondwet geen belemmering zal vor men tegen algemeen vrouwenkiesrechten dat de regeling van dat recht aan den gewonen wetgever zal worden overlaten. Zij die niet wenschen mede te werken aan hel petitionnement voor grondwet telijke gelijkstelling, zeggen daarmee niet wij zijn tegen algemeen v. k. Zij zeggen alleen- uw weg is niet de onze. wij wen sclien de regeering in het ten uitvoer brengen van haar programma niet le be lemmeren. De schrijfster acht het petionnement onnoodig en ontijdig. En bovendien ongewenscht omdat bij een eventueel optreden van het huidig ministerie en hel optreden van een ka binet van rechts met een voorstel van gezinshoofden kiesrecht, vele voorstan ders van V. K. die gelijkstelling niet zouden wensclien le aanvaarden, daar dan o. m. alle gehuwde vrouwen zouden blijven uilgesloten. Of, indien de- in te dienen voorstellen tot Grondwetsherziening eens werden verworpen en men kwam daarna met een voorstel, om vrouwenkiesrecht in te voe ren Itot aan de grenzen, die nu voor man nen gelden, zou dan de gelijkstelling te aanvaarden zijn? Hoe klein zou de schare vrouwen we zen, die voldeden aan de eischen van maalschappelijken welstand en geschikt heid omschreven in de Kieswet-Van Houten Uit Stad en Provincie. Uit Middelburg. Het jaarverslag van den armenraad alhier, over 1913, dal wij heden in druk ontvingen, beval weinig belangrijks, wat te verklaren is daaruit dat de feite lijke werkzaamheden van den raad eigenlijk pas zijn begonnen met de ope ning van de kamer van navraag op 2'1 November Een circulaire werd verzonden aan alle instellingen van weldadigheid en aan zeer vele particulieren, waarin van de opening werd mededeeling gedaan en om medewerking werd verzocht, terwijl aan de besturen der- instellingen van welda digheid werd gewaagd de noodige opga ven le willen doen Van gezinnen en personen, die zich op het bureau aanmelden worden infor maties ingewonnen en in dossiers ver zameld. Ei* is tevens een alpbabetisch kaarlregister Ook van de door de instel lingen van weldadigheid opgegeven on dersteunden worden dossiers aangelegd. Door hel bestuur van de afdeeling Middelburg van den Christelijken Volks bond werden aan den Armenraad over-, gedragen de stamboeken van de Kamer van Navraag van dien Bond, welke bij de opening van het bureau ophield te beslaan. Dit geschenk werd met groote dank baarheid aanvaard Volledige opgave van ondersteunde personen werd verstrekt door 7 licha men. Het verslag spreekt de hoop uit dat het volgend jaar meerdere instellingen zullen zijn te vermelden. Van de Kamer van Navraag werd ge bruik gemaakt door twee particuliere in stellingen van weldadigheid21 particulie ren en 17* hulpzoekenden. Op verzoek werden twee adviezen ver strekt, uil eigen beweging nog geen. De Kamer van navraag blijkt steeds meer in eene behoefte te voorzien en lean, bij medewerking van alle instellin gen, van groot nut worden De eenigen tijd geleden alhier opgerichte afdeeling van het Hoefijzcrver- bond, welk verbond zooals bekend is ten doel heeft het bijeen brengen van gelden voor den bouw van een ïiieuw itolomchuis van de Vereeuiging voor Kindervacantie- en herstellingskolonies te Nunspeet, heeft besloten, indien de daarvoor vercischte toestemming van hel gemeentebestuur wordt verkregen, op Donderdag 18 Juni dc dasspeld van het verbond op de open bare straal ten verkoop aan le bieden en op Donderdag 25 Juni een collecte langs dc huizen te houden en prentbriefkaarten en boekjes te verkoopen Aan de Loskade heerschte heden morgen een buitengewone drukte door de ieder half jaar tcrugkecrende inspectie van en excercitie mol de brandspuiten ditmaal waren de zoogenaamde zomer- spuiten aan de beurt, namelijk de A, B, C en D Volgens een gebruik van de laat ste jaren was aan deze inspectie weder een wedstrijd verbonden waarbij met de hoek der Stationstraat aan de zijde van den Kousleenschen dijk als uitgangspunt in den kortst mogeiijken tijd water gege ven moet worden bij hel houten huisje op de Loskade van den Sloombootdicnst op Zierikzee. In volle vaart renden de mannen door de Stationstraat en met gi'ooten spoed werd alles in gereedheid gebracht om den gefingeerden vijand te bestrijden. Bij het rennen verloor spuit C een paar slootblokken en spuit D een wiel. Laatstgenoemde spuit reed op drie wielen door. De gasten van spuit C ble ken heden het vlugste le ziju, zij deden het werk in 2 min. 25 sec. en behaalden don prijs van f 10, terwijl die van f 5 behaald werd door B in 2 min. 40 sec. Spuit A maakte een tijd van 2.52 en spuit D van 2.55. .Uit yiitaingen. De onderzeeboot IV wordt Donder dag door de Marine overgenomen en met gelijken datum in dienst gesteld. Vrijdag vertrekt ze naai" Willemsoord. Uit Walcheren. Door den raad der gemeente R i t- them is in zijn vergadering van gister sLoten zich aan te sluiten bij het comité tot verkrijgen van leidingwater voor het eiland Walcheren, en le helpen bijdragen in de kosten noodig voor het onderzoek, zijnde 5 cent per inwoner Een ander correspondent deelt ons nog het volgende uit deze raadszitting mee De voorzitter zegt dat een nieuw arres-' lanteulokaal zal moeten gebouwd wor den en dal hij de kosten op f 300 schat De heer De Visser gelooft, dat men met f 100 wel zal kunnen volstaan Daar heb je al een flink verrekenskot voor, zegt spreker, en zoo iets is locli ruim genoeg Het voorstel werd aangehouden Uit Z u i d-B eve land. Het aantal kiezers voor de Tweede Kamer der Slatcn-Gencraal in hel kies district Goe s bedraagt 85G2 tegen 8135 ten vorigen jarc; voor de Provinciale Staten 10012 legen 9942. De Afd. Goes van hel Groene Kruis, hield Dinsdagavond onder voorzitterschap van den heer W. N G. Coenen, een ver gadering. Uil het uitgebrachte verslag bleek, dal liet aantal leden bedraagt 399 met een contribulicontvangst van f 378 75. Met dankbaarheid werd gewag gemaakt van ccn gift van f 500 van het Algem Armbestuur om daarvoor 4 ligtenten aan te schaffen Het voorstel voor aansluiting bij de Provinciale Vereeniging het Groene Kruis lokte breedvoerige discussion uit. Het bestuur verklaarde zich tegen die aansluiting en daar behalve de bestuurs leden slechts 3 leden aanwezig waren, werd het voorstel verworpen Gisteravond vergaderde de afd. Goes van den Bond voor Slaalspen- sionneei'ing onder voorzitterschap van den heer I D. Fransen van de Putte. Bespro ken werd de beschrijvingsbrief van de Algem Vergadering, op 7 Juli te 's Gra- venhage te houden; do heer W. J. C. van Santen zal de afdeeling pp deze vergadering vertegenwoordigen Besloten werd aan de afd. Wolfaarts- dijk een bijdrage van f 10 te verleenen tot bestrijding der kosten voor een te houden landdag in Juli a s In de Maandag gehouden raadsver gadering van R i 11 a n d-B a t h, wegens afwezigheid van den burgemeester, ge presideerd door den oudsten wethouder de heer G. v. d Werff, waren alle leden tegenwoordig Behandeld werd een verzoek door den directeur der Bathpolders, den arts, den hervormden predikant en 20 anderen om voor hel keureu van vleesch meer af doende te voorzien door aanstelling van een erkend deskundige en niet zooals thans geschiedt door den gemeente veldwachter daar door een dergelijke keuring gevaar beslaat voor de volksge zondheid Tegelijkertijd werd behandeld een legen adres ingezonden door M. Augusteijn en 9 anderen om den tegen- woordigen keurmeester le handhaven Op hel verzoek van den heer Ko ning werd afwijzend beschikt met algemeeue stemmen De heer Boot merk te evenwel op dat hij thans niet wilde overgaan tot hel ontslag van den 'keur meester die pas het vorig jaar benoemd is doch dat hij toch vreesde dat indien meerdere gevallen zich voordoen als waarvan in het adres sprake is nood wendig verandering in de waarneming dier functie zal moeten worden gebracht Aan A. Brinkman werd onder dankbe tuiging op de meest eervolle wijze op zijn verzoek ontslag verleend als lan taarnopsteker in de sialionsbuurl Vervolgens werden goedgekeurd de voorwaarden waarop de commissie van toezicht voor de gasfabriek „Oosteinde" een overeeukomst wenscht aan te gaan met de gemeente Kruiningen omtrent gaslevering op het gehucht Oostdijkvoor zoover dal lot de gemeente Kruiningen behoort Tot slot werd het gemeente verslag over 1913 aangeboden Eenige jongens te Rilland Bath had den de aardigheid(?) een drietal vaten teer in de sloot te rollen Bedoelde va ten waarvan den inhoud bestemd is voor het teeren der wegen liggen op bepaalde afstanden van den hoofdweg Natuurlijk zijn de vaten meestal niet tegen een dergelijke behandeling be stand en gaat de inhoud nog al licht eens verloren Om nu den booswichten eens een gevoelige les le geven werd een zestal der meest schuldigen in het arrestantenlokaal gebracht en na onge veer een half uur daarin vertoefd te hebben weer vrijgelaten Ongetwijfeld zal deze remedie de kwaal geheel genezen. Uit Noord-Boveland. Door den Commissaris der Koningin is benoemd lot zetter voor 's Rijks di recte belastingen in de gemeente Wisse- kerke, de lieer P den Boer, ier vervan ging van den heer J M. Marcusse, die de gemeente heeft verlaten Uit Tholen. Bij de Dinsdag gehouden stemming voor, een lid van den gemeenteraad te St. Maartensdijk waren uitgebracht 420 stemmen, waarvan 8 van onwaarde. Hiervan verkregen de heeren: W. M Kloet (antirev251 stemmen, Anth L. Hage (vrijz.) 1 IS stemmen,en Anth Priem (S. D. A P 13 stemmen, zoodal gekozen is dc heer W M Kloet Uit Zeeuwseh-Vlaanderen O. D. - Door den Commissaris der Koningin is aan den heer K. J A G Baron Colot d'Escury, lid cn voorzitter van de ge zondheidscommissie, zetel Hulst, op zijn verzoek met 1 Augustus as. eervol ont slag verleend Uil Zee uw sc h-V laan de ren W. D. Bij de Dinsdag gehouden herstem ming voor een lid van den raad ie S c h o o n d ij k e, verkegen J van Lare 131, J M. Risseeuw 108 stemmen, zoo dat cerslgenoemde gekozen is. Onze correspondent voegt aan dit be richt toe Jammer, dat bij deze verkiezing de „po litiek" zoo'u beduidend aandeel had De lieele verkiezingsstrijd is een zeer onver kwikkelijke geweest Den 16 Augustus a s., den datum van liet 40jarig bestaan, van 't fanfare mu ziekgezelschap „Veronica" te Z uidzan- de, zal aldaar een festival van muziekge zelschappen worden gehouden. Te Biervliet werd Dinsdag door een echtpaar hun gouden bruiloft (gevierd. Zoowel man als vrouw profiteeren van de

Krantenbank Zeeland

Middelburgsche Courant | 1914 | | pagina 1