MlDllELBIIft^SCBE €OIJUAMT
Donderdag
28 Mei.
Hr. 124
157" Jaargang.
1914
Dua eoorant verichijnt dagelijk», met uitzonderiag tu Zo*- as Peeitdage*.
Priji per kwartaal, zoowel Toor Middelburg,all voor alle plaatiea i* Nederlamd fraico pp. r 1.2
Afzonderlijke nnmmeri koiten 5 cent.
Advertentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Proipectnuen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eeritvolgende nummer moeten de» middag» vóór één unr
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiön ft 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regel» f 1.50J; elke regel meer
20 cent. Beclame» 40 oent per regel. Groot» letter» naar de plaat», die zy innemen.
Tot de plaatiing van advertentiön en reolames, niet afkomitig nit Zeeland, betreffend»
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-I
A. DE LA HAB An., N.Z. Voorburgwal 266, Amsterdam.
Bij dit nummer behoort een BijvoegseL
Kameroverzicht.
Tweede Kamer.
Zitting van Woensdag.
Het is zeker wel curieus dat de so
cialistische spreker Spiekman bij de
beraadslaging over de Stuwadoorswet dc
werkgevers in bescherming nam tegen de
eenzijdige veroordeeling door den anti-
rev. woordvoerder Van der Voort
van Z ij p tegen hen uilgesproken
Maar de anti-revolutionnair sprak ook
met het duidelijke politieke doel minis
ter Treub een hak te zetten, waarvoor
hij als middel gebruikte het verwijt dat
de minister voor de werkgevers gezwicht
was. En de Rotterdamsche sociaal-demo-
cratisclie Afgevaardigde schakelde alle
politiek buiten de kwestie, en be
paalde er zich toe een uiteenzelling van
de hem zoo door en door beleende haven-
toestanden te geven Met het resultaat
■dat hij erkende dal het de omstandighe
den zijn die tot de vreeslijke misbruiken
leiden
De heer Spiekman verzekerde dat
een aantal werkgevers graag anders zou
den willen, die zelf gruwen van de toe
standen waarin ze leven, maar die er
niets aan kunnen veranderen, gedwon
gen als ze worden door de concurrentie
in dit verwilderde bedrijf.
Toen in 1900 de werkgevers zedelijke
verplichtingen op zich hadden genomen
omtrent loon en arbeidsduur, hielden een
aantal patroons zich eenvoudig niet meer
aan de afspraak, zoodra het aantal werk
zoekenden toenamen bijgevolg werd de
heele belofte een doode letter De wet
op het arbeidscontract heeft geen uit
werking gehad op het havenbedrijf De
patroons doen precies alsof die wet niet
bestond en houden zich niet aan bepa
lingen omtrent ziekte e. d. En met het
uitbetalen van Loonen wordt geknoeid
En de oorzaak daarvan schuilt in de
eigenaardige noodzakelijkheid van het be
drijf om een groote reserve aan arbeids
krachten te hebben, ten einde bij aan
komst van schepen onmiddellijk over de
noodige extra arbeidskrachten te beschik
ken. Dat zijn dan geen arbeiders met
vakkennis, maar arbeiders van het platte
land, die groote lichaamskracht hebben
en aangelokt worden door de hoop op
liooge loonen. En daar dit losse werklui
zijn, die liefst zoo lang mogelijk aan het
werk blijven, nemen ze met alle arbeids
tijden en loonen genoegen.
De socialistische spreker noemde voor
beelden op van werktijden van 36 voor
de groote meerderheid, en van 42 uur
voor velen Zelfs waren er werktijden
geweest van 60 uur. En bovendien neemt
door lrel ruwe, gejaagd werken het aan
tal ongevallen eer toe dan af-
Die toestanden, ook reeds beschreven
door den heer Van der Voort van Zijp,
werden later nog bevestigd door twee
vrij-liberale sprekers, de< heeren Ter
Spill en NiersLrasz.
Maar bij de slotsom welke rol de
Stuwadoorswet heeft te vervullen, kwam
natuurlijk het verschil.
De heer Spiekman wilde boven de
wet Schrijven arbeiders orgauiseert u'
omdat ook builen de wel om daardoor
verbetering te verkrijgen is. Maar de wet
kon wel een betere arbeidsregeling be
vorderen Deze spreker prees liet oor
spronkelijk ontwerp-TaJma, en noemde
liet onbegrijpelijk, dat minister Treub aan
alle bezwaren der werkgevers heeft toe
gegeven. Met de arbeiderskaart van mi
nister Treub bereikt men z i. geen ver-
belering in de arbeidsregeling, krijgt men
geen voldoende kennis van bet menschen-
maleriaal.
Daarentegen noemde de heer Ter
Spill hel onlwerp-Talma middeleeuwsch
teen toepassing van staatssocialisme, in
strijd met de vrijzinnige staatkunde, die
zich bewust is dat zij de gemeenschap
niet heeft te beheersclren. Hel arbeids-
boekje beleckeude een voorafgaand ver
lof van het staatsgezag om een bedrijf uit
te oefenen. Typisch-bureaucralisch was
de overal in den opzet van minister Tal-
ma te vinden gedachte dat bij het schep
pen cener regeling men zich niet heeft
aan te sluiten bij de te regelen zaak,
maar dat de zaak zich moet regelen naar
de controle Het geheele bedrijf zou wor
den ingeperkt lot een gilde, en ook ten
opzichte van den Zondagsarbeid aarzelde
minister Talma niet in te grijpen in de
economie van het bedrijf. De spr prees
daarom de veranderingen door minister
"Treub aangebracht, maar bleef betreu
ren de menigte regelingen aan bestuurs
maatregel, dus aan de regeering over
gelaten «u*
Den heer Nierslrasz speet het, dat
deze minister niet een nieuwe wet heeft
gemaakt. Dan zou men z i.'een beter
stuk wetgeving hebben gekregen. De ver
anderingen door minister Treub aange
bracht noemde hij stuk voor stuk ver
beteringen, maar ze ma"ken de wet niet
tot >een stelsel. Ook deze spreker wees
er op dat men, door de veelvuldige over
lating aan bestuursmaatregel, eigenlijk
niet weel lioe de contröle over de arbeids-
en rusttijden, op de hygiëne en op het
loon geregeld zal worden.
Heden voortzetting
Terloops zij nog even in 't licht ge
steld dal ook de belangrijke onderwijs
wetten (instelling van lycea en wat er
meer aan vast zij) na de afhandeling dei-
Stuwadoorswet naar de afdeelingen zul
len gaan
Vit Stad en Provincie.
U tt Middelburg.
Hoewel bet slechts ruim een halfjaar
geleden is sinids 't circus Wilke hier zijn
vertooningen gaf, waren bij de openings
voorstelling van hel circus A It h off
reeds dadelijk talrijke belangstellenden
aanwezig en wij gelooven gerust te kun
nen verklaren dal geen hunner zijn gang
betreurd heeft. Dc geweldige reclajne
die dit circus heeft gemaakt is niet louter
bluf, het brengt werkelijk in menig op
zicht iets bijzonders.
Mr Hodgini bracht er met zijn antipo-
denspelen, waarbij hij de lucht als aarde
schijnt te beschouwen al dad^lijk de. noo
dige stemming in, t er wijl Iwanoff, de ver
bazend vlugge steppenrijder en mme
Pierre met haar vrijheidsdressuren ons
toonden dat wij in een paardenspel, en een
goed paardenspel vertoefden, waarvan
trouwens verschillende latere nummers,
als die van de sclioolrijderes mllc. Dio, de
Willi's troep en vooral de vrijheidsdressu
ren van den directeur Hermann Althoff
ook nog de bewijzen zouden geven. Te
vens lieten deze zien over welk een
keurcollectie paarden dit circus beschikt
en hoe ver deze dresseurs het in hun
kunst gebracht hebben Om op dit ge
bied nog iets nieuws te brengen is ^waar
lijk een prestatie.
Clown Jack met zijn gedresseerde ezel,
varkens en ganzen liet ons gisteravond
in den steek, naar de directie ons mee
deelde tengevolge van ongesteldheid,
bloedvergiftiging, veroorzaakt door een
beet van den ezel. Hij is echter bele
rende, zoodal men zijn aardig troepje
wellicht in Aflddelburg toch nog ten too-
neele zal zien. Daartegenover kregen
wij bewonderenswaardige dressuur van
olifanten en kameelen en van fietsende
en rolschaatsende beren te genieten
Nummer vo,or nummer van het rijk
voorziene program op te noemen gaat
niet, al verdient het zeker vermelding
dal de Kimo-Kito sisters op het koord en
de Salvano-lroep op het rijwiel nog iets
frisch' en orgineels te zien weten te ge
ven, om van de Wild-West cowboys met
hun buitengewone lassovaardigheid en
kranige rijkunst nog te zwijgen
Het meest bijzondere dat dit circus
biedt is zeker ïnr Nac Martton, liet leven-
do aquarium, dat zijn zonderlinge ver
richtingen ten aanschouwe geeft zon
der een oogenblik onsmakelijk te worden,
iets waarvoor wij bij het lezen der aan
kondiging bang waren geweest
De doodensprong uit den nok van het
circus door mr Gabdin II vormt voor
wie op sensatie belust is een waardig
slot van hel programma
Ten slotte zij nog opgemerkt dat men
niet overstelpt wordt met clowneske flau-
wigheden, doch dat wat Petersen cn Ilcr-
mandes brengen, waarlijk komisch is, om
met een woord van lof voor de frissche
costumes te eindigen.
Uit Vlisslngen.
Naar wij vernemen zal de harmonie
Uccloise aanstaande Zondag een concert
geven in het Grand Hotel des Bains te
VI i ss in gen.
Deze harmonie moet een der beste
gezelschappen zijn van België, die reeds
op vele concoursen eerste prijzen heeft
behaald.
Gisterenavond is te Vlissingen
het nieuwe R K Militaire Tehuis in de
Hellebardierstraat officieel geopend. Om
8 uur vereenigden zich bijna 200 R. K
militairen in 't gebouw, terwijl afgevaar
digden van verschillende R. IC. vereeni-
gingen mede aan de uitnoodiging van
't bestuur hadden gevolg gegeven.
De zaal was door de zorg van de
firma Witte en zonen met palmgroen
versierd, waartussclien liet vaandel der
vereeniging, alsmede de bustes van II
M de Koningin en msgs Callier, bisschop
van Haarlem waren opgesteld.
In den tuin bevond zich hel muziek
gezelschap „Sl. Caecilia", dat bij hel bin
nenkomen der militaire autoriteiten, als
de garnizoens-commandanl en de beide
bataljonscommandanten T Volkslied speel
de
De feestrede werd uilgesproken door
pastoor P. van der Aa, voorz der ver
eeniging, die zich verheugde in de aanwe
zigheid der militaire autoriteiten, daar
in een bewijs ziende van hun sympathie
met de vereeniging, hel doel der ver
eeniging nader uiteenzette en zijn dank
bracht aan kapelaan J Kempen, die aan
het tostandkomen van 'l gebouw zooveel
had gedaan
De laatste gaf daarna een liislorich
overzicht.
Ten slotte rïclile luit kol Van Alphen
de Veer zich lot de aanwezigen Ilij
spoorde hun aan trouw hel gebouw te
bezoeken, «want spreker had de overtui
ging gekregen, dat hun gedachten hier in
de goede richting worden geleid en zij
van de straal worden gehouden wat
een voorname zaak is.
Spreker hoopte dal een geest van
vertrouwen en rechtschapenheid vaardig
«over hen zou worden, dat dit strekken
mocht ten gunste van 'l geheele regiment
en dat de band van vriendschap ook met
de andere soldalen van '1 regiment
mocht versterkt worden opdat als een
maal H. M. de Koningin hen op zou
roepen tot verdediging van Neerlands
grondgebied men elkaar zou steunen in
de vervulling van de zware taak die den
soldaat op 't oorlogsterrein wacht.
St. Caecilia viel daarop in met het
Wilhelmus, dal slaande werd aangehoord.
Na dien bleef men nog eenigen tijd ge
zellig bijeen
Het gebouw is gezet door de firma
Feij en Slroo en bevat 3 lokalen.
Uit Walcheren.
Als een bijzonderheid tenminste
zeker niet van algemeene bekendheid, is
het volgende tafereeltje uit de dierenwe
reld, dal zich dezer dagen onder Sou
burg afspeelde.
Een reiger staal aan den slootkant
om een paling of een kikker te bemach
tigen. Terwijl hij op den uitkijk slaat,
komt in zijne nabijheid een waterrat
uit zijn hol. Nauwelijks heeft langbeen
hem in 't oog, of hij grijpt hem met den
suavel en werpt hem op het weiland De
rat loopt dadelijk weg, doch de reiger
vliegt op en na een paar slagen met de
vleugels is hij bij zijn prooi en grijpt
hem weer met zijn snavel De ral is ech
ter niet dood; want nauwelijks voelt deze
een oogenblik later, dat de reiger licm
loslaat, pf hij vlucht voor de tweede
maal weg Weer vliegt de reiger op cn
heeft spoedig den rat weer lusscheu zijn
snavel Blijkbaar nijpt bij uit alle macht;
want een oogenblik later ligt de rat
zoo goed als dood op den grond
De reiger neemt hem voor dc vierde
maal op en den kop omhoog stekende
verdwijnt de ral iu zijn bek, eerst den kop,
daarna den langen staart, die nog een
korten tijd uit den snavel hangt.
Een verdikking in den langen hals
cn weldra in den krop is 'duidelijk te zien
Een poosje later vliegt de reiger op,
en een eind verder strijkt hij neer om
opnieuw voedsel te zoeken
Zouden er wel voldoende visselien, pa
lingen of kikkers in de lage weiden van
Walcheren zijn, zoodat de reiger lot an
der dierlijk voedsel zijn toevlucht moet
nemen vraagt onze berichtgever.
Gisteren werden te Nieuwen Sl
Joosland verschillende poldervergade
ringen gehouden .waarin in bespreking
kwam het plan lot verharding van 13000
Meter aardeweg met grint, de kosten te
betalen door 8 belanghebbende polders
De Johanna-, Middelbnrgsche- en Mo
lenpolder besloten dc beslissing hierop
uil te stellen tol eeu onderzoek is in
gesteld naar de kosten van steenslag
wegen De Mortierepolder besloot niet
bij te dragen
Het dijkgeschot voor den Joliannapol-
der werd bepaald op f 2.10 per H A.;
voor den Suzannapolder op f 16; den
Nieuwerkerkepolder f 2; den Middelburg-
scben polder f 2 15; den Molenpolder
f 1.70 en den Mortierepolder f 2.
Uit Zuid-Beveland.
In de Donderdag te Nieuwdorp
gehouden vergadering van ingelanden van
den Noord-Kraaierlj older werd het dijk
geschot bepaald op f 15.50 per H. A
schotbaar land en f 10 per II A. vroon
land
Op den slaat van aanbeveling ter be
noeming van een gezworene werden ge-
plaats de heereii G de Jager (aftredend,,
P Dekker en P. de Putter, allen te
Nieuwdorp.
De heer W. Kakebeeke "werd lier-
benoemd als afgevaardigde naar het
Waterschap voor dc uitwatering door de
Sluis in de Piet.
In de -vergadering van ingelanden van
den Zuid-KraaiertpoJder werd het dijk
geschot bepaald op f 9.50 per H A. schol-
baar land en f 8.10 per II A vroonland
Op den slaat van aanbeveling ter be
noeming van een gezworene werden ge
plaatst de heeren N V Rcmijn (aftre
dend), J. van 't Wcsleindc en L Gil-
jam, allen te Nieuwdorp
Voor den Nieuwen West-Itraaiertpolder
('s-Heer Arcndskerke) werd tot gezwo-
x-cnc benoemd de lieer C Vermue te
Nieuwdorp en zulks ter voorziening in de
vacature ontstaan tengevolge der perio
dieke aftreding van den heer P Ge-
schiere
Het dijkgeschot werd bepaald op f 8
per H. schotbaai" land en f 7 25 per
HA. Vroonland.
Voor den Wesl-Ivraaierlpolder werd
de heer P. Meeuwse tot gezworene her
benoemd, en de heer B A. Remijn tot
vertegenwoordiger als lid van den dijk-
raad voor de walerkeering van den cala-
miteuzen polder Borsele. Wegens het be
danken van den heer D. Schipper als af
gevaardigde naarjiet waterschap voor de
uitwatering door de sluis in de' Piet werd
de heer B A. Remijn als zoodanig be
noemd.
Het dijkgeschot werd bepaald op f 10.25
per HA. schotbaar land en f 9 25 per
IIA. Vroonland
Dit laatste als aanvulling.
In gecombineerde vergadering van in
gelanden van de polders Nieuwe Wcst-
Kraaiert ('s-Heer Arendskerke en Bor
sele; werd de lieer J. ICarelse te Nieuw
dorp herbenoemd tot vertegenwoordiger
als lid van den dijkraad voor de waler
keering van den calamiteuzen polder
Borsele
Te 's-Gravenpolder vergader
den Woensdag ingelanden van de pol
ders Ooster- en Middel Zwake Voor
Oosler Zwake werd het dijkgeschot vast
gesteld op f4.50 per H A of f0 25 hoo-
ger dan 't vorige jaar. Op de voordracht
voor dijkgraaf werden geplaatst de hee
ren S. Paul, J Rijk en J de Pree en op
die van plaatsvervangend dijkgraaf de
heeren A. van Dijke, A Geelhoed en
C. Blok.
Voor Middel Zwake werd het dijk
geschot met f0 75 per H A. verhoogd
en gebracht op f 3 25.
Als gezworen werd de heer J de Pree
herbenoemd
Door het bestuur van den Ooslpol-
der werd gister lot opzichlpr van de uit
te voeren werken aan den zeedijk van
dien polder benoemd de lieer J N F
van Dijke te K r u i n i n g e n.
Uit Noord-Beveland
In de Woensdag j 1 te Wisse li
lt c r k e gehouden raadsvergadering, waar
de leden de Jonge en J. v d Maas af
wezig waren, werden de 4 aftredende
leden der commissie tot wering van
schoolverzuim herkozen In de vacature
Willemsen, wegens vertrok, werd voor
Geersdijk gekozen de heer C. de Vlieger
aldaar
Uit S ch o u we n-D u i ve 1 a n d
In de algemeene vergadering van
ingelanden van den polder Groot Belle-
waarde, Woensdag gehouden te Z i e r i k-
zee, werd het dijkgeschot verhoogd met
f 2 50 per hectare (van f 4 op f6.50).
Uit Tholpn
Te O u d-V ossemeer begint weer
gebrek aan drinkwater te komen, mooie
tijd voor reclame in zake drinkwater
leiding. Er wordt hier druk gebruik ge
maakt van de nortonpompen van wege
de gemeente geslagen en vooral die op
het dorp heeft aftrek. In de Kalisbuurt
was er een, die minder voldoend water
gaf, waarop liet bestuur der gemeente
deze er uit liet halen en eenige meters
verder wat dieper liet slaan, met uitste
kend gevolg, zoodat nu ook daar volop
water en goed water is te bekomen. De
waterbron is aangetroffen op circa 20 M.
diepte. Bij particulieren zijn ook reeds
een aantal dier pompen geslagen
Uit Zeeuwseh-Vlaandoren W D
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd tot secretaris der Gezond*
lieidscommissie, zetel O o s t b u r g, de
lieer A Mijs, notaris te Oostburg
Dc St Cl no 123 van lieden bevat
de statuten (bijv no 867) van „Het
Groene Kruis" te Biervliet
ln de vergadering te Biervliet
van de ingelanden van den Wilhelmina-
polder op Woensdag jl is besloten tot
verharding van een drietal wegen.
In den St. Pieterspolder, waarvan inge
landen dcnzelfdcn dag vergaderden, werd
lol gezworene met 9 stemmen gekozen
de heer Ch Ilaverbeke te fJzendijke
De heer W A Verplan ke Mz verkreeg
7 stemmen De vacature was ontstaan
door liet bedanken van den heer I. Ver-
planke te Hoofdplaat
Door die benoeming is het bestuur van
den Sint Pieterspolder geheel in room-
schc handen
Besmettel ij ke ziekten.
Blijkens opgave in de St Cl kwamen
in de weck van 20 lol en met 26 Mei uit
Zeeland ter kennis van den centralen ge
zondheidsraad van roodvonk 2 gevallen
te Hulst, 1 geval te Groede. Kruiningcn
en Scherpenisse, en van diphtcritis 3 ge
vallen le Vlissingen. 2 te Groede, 1 te
Goes en te Hulst.
Ingezonden Hededeelingen.
Creme en Zeep
houden by regelmatig gebruik de
huid mooi, jeugdig en frisch.
Nivea Zeep 1 »t. 30 cis., 3 sl. 85 cl«.
Nivea Creme A 7'/2, 15, 30, 50 en 70 cl».
KERKNIEUWS.
Herstemming N. II G
Middelburg.
De uilslag van de herstemming voor 12
leden van hel kiescollege der Ned Herv.
gemeente is dat bij een kiezersaantal van
1891, 1095 gestempelde cn Iwee onge
stempelde biljetten in de bus werden
gevonden Van die 1095 stemmen waren
er 1 in blanco en «es van onwaarde, al-
zoo 1085 geldige stemmen en bedroeg de
volstrekte meerderheid 543.
Gekozen werden de candidalen van
..Evenredige Vertegenwoordiging" en wel
voor de aftreding 1918 de heeren: P. J
Barlo met 562, H, de Blouw met 560, J
van Burg met 562, A. Ileijboer mot 564,
Iz P Hildernisse mei 562 J. W II L
van Karsen mei 562, G J Krijger met 563,
P Minderhoud niet 562, Voor de aftreding
in 1916 de heeren. D M. Boone mei 561,
en P C de Doos met 562 Ten slotte
voor de aftreding in 1917 de heer A.
.1. van Luijk met 562 stemmen
De candidalen der confessioneele kies-
vereeniging „Schrift cn Belijdenis" ver
kregen de volgende slemmencijfers J.
Boone 517. M. C. Boot 421 S. de Jonge
518, G. Kranendonk 518, W Kroon 422,
A de Neeling 516, W van Prooijen 516
C. Vogel 519, G. L. J Waanders 518,
B Oldeman 421 J. F van de Velde
519 en A. Lange bee ke 520 Behalve de
heeren Boot, Kroon en Oldeman waren
deze heeren ook allen candidaat van de
ethische kiesvereeniging, „Dc Naam des
lieercn is een sterke toren
De thans gekozenen zijn allen vrijzin
nig-lier vormd en het kiescollege blijft in
zijn meerderheid beslaan uit voorstanders
van evenredige vertegenwoordiging.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Terwijl de naam vail Cosiraa's, Ri
chard Wagner's weduwe, woning te Bay-
rcuth „Walinfried" wegens hel hangende,
buitengewoon pijnlijk proces tusschen
haar en haar zoon Siegfried eencr-, Isolde
Beidler anderzijds over het vaderschap
van Richard met betrekking tot de laat
ste, tot bittere grollen aanleiding geeft,
hebben dc beide in de eerste plaatsl
aangeduide personen getracht de nage
dachtenis van den toondichter op andere
wijze te eeren.
Zij zijn nl. voornemens, Wagner's ge-
