MinmBVRGSdHE C0ERAIT.
N". 116
157° Jaargang.
1914
Maandag
18 Mei.
Donderdag as. naar den
landdag!
Ingezonden Mededeelingen.
DE tlONG'S
Dit Stad en Provincie.
Doze courant vertchynt dagelyk», met uitzonderimg va* Zo*- e* Feettdage*.
iPry» per kwartaal, zoowel voor Middelburg ali voor alle plaatiea i* Nederlaad fraaco pp. 11.25.
Afzonderlijke nummer» kotten 5 cent.
Advertentiön by abonnement op voordeelige voorwaarden.
Proipectunen daarvan zyn aan bet bureau te bekomen.
Adverteatiën voor bet eerttvolgende nummer moeten de» middag» vóór één uur
aan bet bureau bezorgd zijn.
Advertentiön 20 cent per regel. By abonnement veel lager. Geboorte-, dood- en
alle andere familieberichte* e* Daakbetuigingen van 17 regel* f 1.60$ elke regel meu
20 cent. Beclamea 40 cent per regel. Groote lettert naar de plaat», die zy innemea.{
Tot de plaatting vaa advertentiön ea reclames, niet afkomttig nit Zeeland, betreffead»
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het AlgemeCM Advertentie-Bureae
A. DE EA HAR As., N.Z. Voorborg wal 866, Amsterdam.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
We waren het van vrijzinnigen kant af
gewend om zoo iets als een landdag te
houden, om gezamenlijk uit verschillende
plaatsen bijeen te komen, liefst buiten;
om niet alleen in het eigen, overbeken
de plaatselijke kringetje van vrijzinni
gen. zich te hooren toespreken over de
beginselen die men beleed; om ook door
het samenzijn niet personen uit andere
plaatsen le voelen, veel sterker te voe
len, dat het een algemeene beweging is,
die de vrijzinnigen samenbrengt-
In de laatste jaren is, eerst aarzelend
hier en daar in 't land, maar daarna
flinker, dal denkbeeld van landdagen ook
weer door vrijzinnigen aangevat en uitge
voerd; en hel vorig jaar in Zeeland heb
ben de vrijzinnige land- of bondsdagen
getoond dat men hier in t bijzonder be
greep welk krachtig middel men in die
bijeenkomsten beeft, om in de harten
van allen het besef aan te wakkeren dat
hel- een gezamenlijke strijd van velen is,
dat men niet alleen staat in zijn meening,
al mocht dat er soms op lijken, maar dat
overal menschen gevonden worden met
dezelfde meening, dezelfde gevoelens, de
zelfde verlangens.
We hebben menschen ontmoet die,
vooral van den Bondsdag in Goes, een
herinnering hadden meegenomen, welke
hen ontroerde als zij er van vertelden.
En. ook van de andere Bondsdagen was
de stemming der meeste bezoekers dank
baar voor die gekregen versterking van
hun overtuiging.
Welnu, Donderdag a s., op Hemelvaarts
dag zal als een onderdeel van de al
gemeene landdag-organisatie voor dien
dag in heel ons land te Goes een land
dag gehouden worden voor de vrijzinni
gen in Zeeland.
Laten die dan ook in grooten getale
daar komen!
Het is waar dat er nu geen verkie-
zingsagitalie werkt, en het is ook waar
dat van oudsher 't een eigenschap van
vrijzinnigen is om dan niet veel over der
gelijke dingen te denken. Zelfs in ver
kiezingstijden denken sommigen er nóg
niet om.
Maar ook dat is gelukkig veranderd.
Er ziju er nu velen onder dé vrijzinnigen,
bij wie ook buiten die periodieke opvlam
mingen het vuurtje blijft gloeien; zoo
sterk gloeien, dat de warmte zich aan an
deren meedeelt.
Wie daarvan zich wil overtuigen kome
Donderdag in Goes.
Het is daar niet een bijeenkomst van
een politieke partij. Het is een bijeen
komst van vrijzinnigen. Hel is een uiting
van het besef van saamlioorigheid, dat !op
politiek gebied zijn vorm vond in de con
centratie, eu in de maatschappij zich
kenmerkt door het verzamelwoord: vrij
zinnig
Wie zich vrijzinnig voelt, hij kome Don
derdag naar Goes.
En niet alleen uit de onmiddellijke
omgeving. Maar uit Middelburg en Vlis-
singen en Walcheren, van den overkant,
van Schouwen en Duiveland, van Tholen
van heel Zeeland!
UIT DE PERS.
Politiek spel.
„Dat Treub's Ouderdomsvoorziening,
zoo schrijft het „Vaderland", door de op
positie voorbestemd zou worden om tot
politiek wapen te dienen tegen het thans
zittend kabinet, misschien, zelfs tot storm
ram om de in Juni 1913 verforen veste te
heroveren, was te verwachten, Reeds toen,
de oud-minisler Regout in de. Eerste Ka
mer, in al le groot ongeduld om Rechts
weer op het kussen te brengen zijn spel
blootgevende, zijn coalitïegenoolen le wa
pen riep tegen Treub's plannen, was het
duidelijk welken kant liet uit moest. Daar
na kregen wij de campagne tegen Treub
in „De Neder/ander", waarbij tot veler
verbazing bleek, dal haar eenmaal uitge
sproken afkeer voor Talma's verplichte
verzekering in fanatieke bewondering
daarvoor was omgekeerd; en thans zijn
we reeds zoover, dat het lcatholieke
„Huisgezin" er openlijk voor uitkomt, dat
de wel in de Tweede Kamer geen enkele
stem van Rechts zal krijgen, en dat ze
als ze de Eerste Kamer bereikt, door de
Coalitie aldaar zal verworpen worden.
En het blad is met deze zekerheid zoo
verguld, dat hef niet eens zwijgend dat
heerlijk oogenblik kan afwachten, maar
de vreugde over de aanstaande „Kabinets
crisis" reeds luide uïtj'ubelt, vóór de Mi
nister nog in de gelegenheid is geweest
te antwoorden op de tegen zijn wetsont
werp gemaakte bedenkiugen. Zoo zal dus
onze sociale wetgeving, waarbij men thans
zoo goed lol een compromis zou kunnen
komen, alweer gemaakt worden tot inzet
van politiek spel, en dat alles tot groote
schade van do Nederlandsche natie."
Met dat „al weer" doelt het blad op de
verandering van het Reglement van Orde
door de vroegere rechtsche meerderheid
der Tweede Kamer, alleen om zeker te zijn
de Invaliditeitsverzekering erdoor te ha
len; en voorts het feil dat de Eerste
Kamer, even afkeerig van deze wetge
ving als de heer De Savornin Lobman
in eersten termijn, daaraan ook al om
politieke redenen haa ^goedkeurend vo
tum gaf, op het oogenblik zelf dat het
Nederlandsche volk geroepen werd zich
vóór of tegen die wetgeving te verklaren.
Na nog te hebben opgemerkt dat de
continuïteit in de wetgeving niet iets is
dat blindelings moet worden nagevolgd,
schrijft het blad:
Bevrediging had eene verplichte oudcr-
domsverzelcering nog kunnen geven vóór
1908; na hetgeen Lloyd George heeft tot
stand gein-acht op dit gebied, kan ze dil
niet meer.
En daarom is dil oogenblik in ons
staatsleven, naar het ons wil voorkomen,
geschikter dan ooit voor een compromis.
En dat compromis geeft Treub, die op
den grondslag van het amendement Bor-
gesius-Drucker-Tydeman een stelsel heeft
opgebouwd, dat zeker niet de voorstan
ders van Staatspensionheering ten volle
bevredigt, en dat aan den anderen kant,
met behoud van veel wat Talma heeft ge
wild, aan meer dan één hoofdbezwaar
door de politieke vrienden van den Mi
nister tegen zijn wetgeving geuit, tege
moet komt. En nu kan men verschillen
over de vraag of dit compromis niet(
meer kan geven dan de Minister oor
spronkelijk van plan was na dit Voor-
loopig Verslag is b.v. de uitsluiting der
'bedeelden gelukkig niet meer houdbaar
maar per se alle compromis af te wijzen,
te verheugd, dat men eindelijk zijn ma
chine de guerre heeft, om een ministerie
te lijf te gaan, dat met prijzenswaardige
onpartijdigheid met de belangen rekent
van het geheele Nederlandsche volk is
niets anders dan „politiek spel", en nog
wel van zulk een allooi, dat het voor ons
de vraag is of de Eerste Kamer, zooals
„Hel Huisgezin nu reeds decreteert, zich
daartoe zal leenen. Men zou toch wel een
vreemdeling in ons politieke Jeruzalem
moeten wezen, om niet te weten, dat de
regeeringsmeerderlieid in de Eerste Ka
mer toen ze op 3 Juni 1913 Talma's wet
geving aanvaardde, de slüle verzuchting
niet achterwege liet van „duur gekocht",
en dat zeer waarschijnlijk na de uitspraak
van de Juni-slembus een „leelijk bekocht"
liet „duur gekochtverving.
We zullen ons dan ook niet laten ver
schrikken door dreigementen als van
den heer L. Regout en van „Het Huisge
zin' ook aan onzen senaat zal het wijze
dier dat zich niet gaarne tweemaal aan
denzelfden steen stoot niet onbekend
zijn."
HAGELSLAG -
CHOCOLA»®
voop de botepham
Uit Middelburg.
- Op het dubbeltal voor de verkiezing
leen secretaris zijn door het Burger
lijk Armbestuur geplaatst de lieeren A M.
C. J. Thomassen en C. de Jongh.
- Het vergeten van rijwielen schijnt
hier aan de orde van den dag te zijn.
Hel rijwiel, dat Donderdag op de Burg
onbeheerd achter bleef vertoeft nog
steeds aan het politiebureau en nu werd
er Zaterdag weder een aan de politie
wacht op het stadhuis gedeponeerd, van
dit laatste verscheen echter des avonds
reeds de eigenaar en hem werd de fiets
weder terug gegeven.
Hedenmiddag omstreeks 12 uur is
wederom een rijwiel ontvreemd, dat
door den heer B voor een woning op
een. der Kaden een oogenblik was neer
gezet.
Hel Middelburgscli Muziekkorps zal,
althans bij gunstig weer, Vrijdag 22 Mei
des avonds ten 7% uur op het Molenwa
ter een muziekuitvoering geven.
Hedenmiddag omstreeks 2 uur was
de loodgieter M bezig een mand op te
hijsclien aan den voorgevel van de ka
zerne in de Korte Noordslraat, toen een
touw der stelling brak. De man viel en
kreeg een deel der stelling op zich. M.
werd in de kazerne binnengedragen^
waai- een geneesheer een lichte hersen-
schudding constateerde Op advies van
den. dokter moest M. eerst eenigen tijd in
de wacht van de kazerne blijven liggen,
alvorens naai* huis le worden vervoerd.
De heer L. Leijdesdorf, firma Sam
van Os opent morgenavond zijn geheel
nieuw ingerichte electrische vleeschhou-
werij in het bekende pand op de Markt.
Hedenmorgen hebben wij er een be
zoek gebracht. De winkel is vier meter
dieper geworden. De muuren zijn voor
zien van crème tegels, en de vloer is van
graniet (lerrazoj. Ronde hoeken zijn aan
gebracht bij de muren, alles in hel be
lang der hygiëne. Tegen den wand is een
groote koelcel geplaatst, waarin hel
vleesch in ijs wordt bewaard, terwijl bo
vendien een moter op de cel wondt ge
plaatst, om zoo noodig de lucht daarin,
nog meer ai' le koelen.
Stond er vroeger slechts één toonbank
in den winkel thans zijn er twee ge
plaatst. De eerste, een gemetselde van
tegels met majonica evenals de muren is
bestemd voor behandeling en aflevering
van gewoon vleesch, en de Iweede een
houten voor den verkoop van fijne
vleeschwaren, welke branche dooi den
heer Leijdesdorf aan zijn zaak is toege
voegd.
De fijne vleeschwaren dezer afdeeling
worden door de firma zelf bereid;
daartoe is in den tuin een gebouvv ge-\
plaatst, waarin dc worstmakerij, de koo-
kerij en rookerij zijn ondergebracht,
een groote schoorsteen is speciaal voor
de laatste bewerking gebouwd. Een stop
machine voorkomt dat met de handen de
worst wordt gestopt, dus ook hier is alles
gedaan om de grootste hyglène le bevor
deren, evenals bij de vleesch hakkerïj.
Daartoe is in den winkel een electrisch
gedreven machine geplaatst, terwijl ook
de snijmachine met slijpinrichting van
de nieuwste constructie is.
In het jongste nummer van „Do
Hotelhouder liet offic orgaan, van den
Nederl Hotelhondersbond, komt een
groot verslag voor van de algemeene
vergadering en de daaraan verbonden!
feestelijkheden op 8, 9 en 10 Mei op
Walcheren; gehouden De ontvangst hier
ter stede wordt in dat verslag ten zeerste
geroemd
Een drietal mooie foto's van het be
stuur, en van de deelnemers voor het
hotel „du Commerce" eu de groep met
de boerinnetjes in den tuin van Scheele
te Domburg verluchten het artikel
Zooals wij onlangs reeds aankondig
den wordt onze stad in de laatste dagen
dezer maand, van den 27sten af, bezocht
door het circus Hermann Althoff
Naar wij in de Zutfensclie Ct. lezen,
gaf hetzelfde circus aldaar in het laatst
van April een reeks voorstellingen, die
bijzonder in den smaak van het publiek
vielen Wij lezen daar van schitterende
paardendressuur, dressuur van olifanten
en kameelen, van ezels die lang niet dom
waren en ook trad er het menschelijk
aquarium op, de man, die een kom vol
goudvisschen en lakkers inslikt en die
later ongedeerd weergeeft, om nog maar
niet te spreken van wielrijders, lassowcr-
pers, equilibristen, clowns enz.
Uit iVUssingen.
Naar hel Persbureau Vaz Dias vér-
nam uit Utrecht zijn er ernstige plan
nen om een mailtrein van Vlissingen
naar Duitschland via Weert-Dalheim le
Laten loopen. Deze trein zal dan alleen
le Roosendaal en Boxtel stoppen. Deze
route is verscheidene K.M. korter dan
die o\jer de N B D. Szooals thans ge
volgd wordt.
Bij ons verzoek om informaties ter
plaatse waar men daarvan allicht op
de hoogte zou moeten zijn, werd ons
meegedeeld dat men er daar niets van
gehoord had
Nadat onlangs reeds zooals wij toen
meldden het carillon van den St Ja-
co(bstoren le Vlissingen was be
speeld, is heden hel mechanische carillon
in werking gebracht, zoodat de Vlissin-
gers weer genieten kunnen van de sinds
1911 ontbeerde klokketonen
Naar men ons meldt, klonk het nieu
we carillon, dat door de firma Ey&'bouts
te Asten geleverd is, zuiverder dan voor
heen.
Uit Walcheren.
Door den gemeenteraad van R i t-
themis het plan gevormd om den ouden
berktoren ten deele af te doen breken
om hem weder op le doen bouwen in
zijn tegenwoordigen vorm.
Een deskundig onderzoek heeft aan het
licht gebracht, dat het bovenste deel van
den toren niet alleen in een slechten toe
stand verkeert, maar dat de toren boven
dien bijna 1 meter overhelt, De vrij
hooge kosten (raming f 8000; zal de ge
meente trachten te dekken door subsidie
aan te vragen bij het Rijk en de Provin
cie, door giften van vereenigingen en par
ticulieren, en door een geldlcening De
oude kerktoren, welke een der oudste
van Walcheren schijnt te zijn, trekt door
zijn bijzonderen bouw (voor den toren
trap is een afzonderlijken, ronden toren
aangebouwd) zeer de aandacht van vreem-
delingen
Uit Z u i d-B e v e 1 a n d.
In de plaats van de heercn imr M. M
Schim van der Loeff en rar. H W. C
de Jong, die verhinderd zijn zullen op
den vrijzinnigen bondsdag Donderdag a.s
te Goes de heeren H. Groenewout van
Amsterdam en Jac Welleman van Itrab-
bendijke als sprekers optreden.
Uit verschillende gemeenten van Zuid
en Noord Beveland, Goes niet te verge
ten, hebben zich reeds zanger en
zangeressen voor de de vorming van
een zangkoor voor dien dag aangemeld.
- Bevorderd tot brigadier-titulair der
Rijks-veldwacht de heer A Ganseman,
rijksveldwachter te K a p e 1 le
In de Vrijdag gehouden vergadering
van den gemeenteraad van Ellewouts-
d ij k werd goedgekeurd de rekening van
het burgerlijk armbestuur en tot lid. van
dit bestuur benoemd in de vacature W.
M. Jansen van Rosendaal, die naar el
ders vertrok de heer A. Riemens met
wien was aanbevolen de heer J. C. van
Wijck.
Besloten werd bij het perceel grond
erkregen door demping van een wa
terput in de dorpskom, een stuk grond
gelegen aan de straat te voegen en dit
le samen als bouwterrein en tuin, bij
inschrijving te koop aan le bieden.
Aan IJ. en W. werd machtiging verleend
om den aankoop van eenig brand blusch-
materiaal te benutten op de waterleiding
brandkranen, voor te bereiden
Voor de beslralingswerken thans in uil-
vopring, als slot van de in 1913 ge
maakte plannen, zal een geldleening wor
den aangegaan en het daarvoor noodige
besluit in een volgende vergadering ge
nomen worden, als wanneer het juiste
bedrag zal bekend zijn,
- Door den heer J. G P. Timans, bur
gemeester van 's Heerenhoek is ontslag
genomen als vertegenwoordiger van den
Nieuwen Kraaijertpolder, in den dijk-
raad voor de walerkeering van den cal-
lamiteuzen polder Borssele. De heer
Timans vertegenwoordigde den ge-
gemelden polder, in dat lichaam sedert
1881, d w. z. sedert dat jaar tol 1906
in den voormaligen dijkraad toen de
walerkeering nog was Samengesteld uit
Ellewoutsdijk-Borssele en van af 1906 tot
heden in den tegenwoordigen dijkraad,
zooals hij is ontstaan, na scheiding van
de gemelde walcrseliappen. Hij ontbrak
slechts hoogst zelden op de vergaderin
gen Zijn voorlichting en adviezen, ge
grond op zijn kennis in polderaange
legenheden .werden steeds op hoogen
prijs gesteld.
Zaterdag jl. heerschle er in den
Bathp-older bij gelegenheid van hot
zilveren huwelijksfeest van den heerW.
Koning, directeur der polders, eene groo
te vroolijkheid. Den geheelen dag wap
perden de vlaggen van de aldaar slaan
de woningen terwijl er eene prachtige
eerepoort was opgericht. Den jubilaris
sen ontbrak het dien dag riet aan be
langstelling en des avonds bracht het
muziekgezelschap „Rillandia" hun eene
serenade.
Den muzikanten en al den aanwezi
gen, groot en klein, viel een gul onthaal
ten deel. Door de arbeiders der drie in
die polders gelegen hoeven was liet echt
paar een zilveren inktstel, eene pendule
en een meetstok, noodig voor het meten
der paarden, ten geschenke gegeven
In de Zaterdag le Rilland gehou
den vergadering van Ingelanden van den
Reigersbergschenpoldcr werd de rekening
over 1913/11 vastgesteld in ontvang op
f 15 874 353 en in uitgaaf op f 13. 433.75.
De begrooting 1914/'15 bcloopl in ont
vang en uitgaaf f 15827 12 met een post
van onvoorzien ad f 3696.70 waarvoor
een dijkgeschot van f 12 per II.A zal
geheven worden.
Op den staat van aanbeveling ter be
noeming van een gezworene (vacature
J de Jager Jz werden geplaatst de hee
ren J Blok, Jz. JrP. Bruynzeel en
C. J van der Werff, allen te Rilland.
Tot vertegenwoordiger van den Ca-
lamiteuzen Zimmermaupolder werd be
noemd de heer \V. F. van Gorsel. le
Rilland en zulks ter voorziening in de
vacature ontstaan tengevolge het over
lijden van den heer J J. van Gorsel Hz.
Uit Noord-Beveland.
- Het vee van den landbouwer Th. de
K te Wissenkerke werd dezer da
gen, nadat het van de eene naar een
andere weide was gebracht, in hevige
mate ziek. De veearts oonslaleorde ver
giftiging. De dieren werden blind en
twee koeien zijn reeds bezweken, terwijl
voor l leven van een derde gevreesd
wordt Het vleesch, dat ter keuring is
opgezonden, werd afgekeurd.
Men gist naar de oorzaak der ver
giftiging 't Meest waarschijnlijk is, dat
de dieren vergiftigd zijn door honingdauw
of roest, waarvan ze, gulzig etende in
een versche wei, teveel hebben binnen
gekregen.
De rekening over 1913/14 van den
Onrustpolder te Camperland werd
door Ingelanden vastgesteld in ontvang
op f 9424.135 en in uitgaaf op f 8089.375,
mitsdien met een goed slot van f 1334 76.
De begrooting over 1914/15 sluit in
ontvang en uitgaaf met f 8376 49, waar
voor een dijkgeschot van f 23 per hec
tare zal worden geheven
Ter voorziening in de vacature op 1
Augustus a s. ontstaan door de periodie
ke aftreding van den gezworene J. Rot
tier te Camperland werd deze weder als'
nummer een op den staat van aanbeve
ling geplaatst
Évenzoo werd de aftredende dijkgraaf
J L Marcusse le Camperland als eerste
candidaal gekozen
Uit Tholen.
Op Zaterdag jl werd door de firma
Eijsbouts uit Asten de reeds gescheurde
ldok van den toren te Poortvliet
ter omgieling naar Tholen en verder
per boot vervoerd.
Volgens gissing van voornoemde fir
ma zou deze klok ongeveer 1000 kilo
wegen; doch om hiervan zekerheid te
hebben, is hij op last van het dagelijks
bestuur van Poortvliet te Tholen op
de fairbank gewogen en bleek een ge
wicht te hebben van 1062 kilogram.
Uit Zee uwsch-V laan deren O. D.
Een jongen die Zondagmorgen op
een heerenfiets langs de kade te Sas van
Gent reed. verloor een der pedalen,
waardoor hij een buiteling maakte en in
het kanaal terechtkwam Gelukkig waren
dadelijk reddende handen Ier plaatse om
den drenkeling, die door schrik bevan
gen, hulpeloos in hel diepe vaarwater
lag, uil zijne gevaarlijke positie te red
den.
Te Kemsehe (België) werd Zaterdag
nacht de landman Beek door zijn eigen
geweer gedood ,dat hij geladen in ge
reedheid had gelegd op zijn slaapkamer
om bij poging van diefstal (waarop de
man geloerd lag, daar hel meermalen
plaats had/ er gebruik van le maken.
Bij een plotseling ongewoon gedruisch
sprong de man het bed uit en stootte on
gelukkiglijk legen liet vuurwapen aan. dat
daardoor afging Hij kreeg de lading in
het hoofd, wat den dood ten ge
volge had
Zaterdagnamiddag ongev<ier te vier
uur sl oegen de vlammen uit eene wo
ning te Selzaete bewoond door
drie arbeidersgezinnen Aangewakkerd
door den sterken Noordwesten wind von
den de vlammen spoedig voedsel in de
belendende gebouwen.
Toen eeni'ge slechtwerkende spuitjes
