MIDDELBURGSCRE CRURA!
Dinsdag
21 April.
FEUILLETON,
De Zie! van Margaret Band.
M*. 93
137" Jaargang.
1914
Dea« eoarunfc ve«chij»fc dagelyks, mot nitzoadoriag va* Zo»- e» Feestdagen.
per kwartaal, zoowel voor Middelburg alt voor alle plaatsen ia Nederland traaco pp. 11.25.
Afzonderlijke nammeri kosten 5 cent.
AdvertontitSn bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zyn aan het bureau te bekomen.
Advertentie voor 'aet eerstvolgende nummer moeten des middags vóór óóc uur
aan het bureau bezorgd zijn.
Advertentiöa 20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorle-, dood- ea
alle andere lamiliebericbten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel raeu-
20 cent. Reclame» 40 cent per regol. Groote letters naar do plaats, die zij innemen
Tot de plaatsing van advertentiSn en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreffend*
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd bet Algemeen Advertentie-Boren*
A. DE LA MAB A«„ Bf.Z. Toorbnrgwal 2«6, imsterdsm.
BINNENLAND.
HET NED. KANKERINSTITUUT.
De onlangs opgerichte vereeniging
„Het Ned. Kankerinstiluut" heeft zich nu
'per circulaire tot de landgenooten ge
wend mei verzoek om geldelijken steun.
Iedere redactie krijgt veel van derge
lijke circulaires met aangehecht intee-
laenbiljel toegezonden, met verzoek ze in
de courant aan te bevelen De meesten
daarvan gaan de prullemand in. lEr zijn er
te veel.
Maar als we nu van deze circulaire
wel uitvoerig gewag maken, dan is het
omdat wij er van overtuigd zijn dat het
slechts heilzaam kan zijn wanneer het
doel en streven dezer nieuwe vereeni
ging zoo wijd mogelijk bekend wordt
gemaakt.
Is het niet huiveringwekkend te lezen
da! in 1912 in Amsterdam 736 personen
aan kanker stierven, dat is 11 pet van
alle sterfgevallen? Of wel deze verze-
ring. dat van elke zes personen boven
id»? 10 jaar er één aan kanker stierf
Naar de circulaire in herinnering
bnengt heeft dc ellende welke de kan-
kier in alle kringen der samenleving aan
richt, in verschillende landen van Euro
pa en Amerika geleid tot het ontstaan
van vercenigingen in stichtingen die zich
ten doel stellen door onderzoek aan 't ziek
bed en in het laboratorium 'den aard der
Ziekte te leeren kennen, en middelen tot
baar genezing op te sporen. Die onder
zoekingen hebben reeds zeer belang
rijke gegevens verschaft, nieuwe uit
zichten geopend, zelfs bruikbare behan
delingsmethoden opgeleverd.
In ons land was reeds een Vereeni
ging voor Kankeronderzoek en kanker
bestrijding. Thans is men een stap ver
tier gegaan, en heeft men de grond
slagen gelegd voor een te Amsterdam te
vestigen Kankerinstituut
„Met de verwezenlijking van onze plan
nen, zoo zegt de circulaire, zijn eenige
tonnen gouds gemoeid; in het laborato-
rimn zullen uitgebreide, lang voort te
zetten onderzoekingen en proefreeksen,
die reeds door behoefte aan ruimte en
geschoold personeel kostbaar zijn, noodig
blijken.
In de ziekenafdecling moet men over
alle hulpmiddelen voor onderzoek en be
handeling der zieken kunnen beschikken,
naast de operatieve heeft de scheikun
dige behandeling, naast de behandeling
met Röntgenstralen die met het kostbare
radium haar apparaten en haai' perso
neel noodig. Het door prof. Czerny opge
richte Samariterhaus in Heidelberg, dat
een grooten naam op dit gebied heeft
verworven en behouden, heeft ruim
990 000 Mark gekost.
Met reden mag verwacht worden, dat
de regeeringen van land, provincie en
gemeente hulp zullen verleenen. Het be
vorderen der volksgezondheid, de be
strijding van volksziekten is een onder-
(Nadruk verboden)
Roman van
L. I. WE A DE.
\2).
Dat is waar, zei John, wij hebben
geen portret van Margaret's moeder, is
't wel, Charlotte?
Neen, gaf Charlotte op stroeven toon
ten antwoord.
Ik zal jullie haar beeltenis laten zien
hier, dit portretje Het is niet geflat
teerd, mijn moeder was knapper, maar je
kunt toch daarnaar oordeelen of ik op
haar lijk. Charlotte en John bogen zich
over het portret, dat, slecht geschil
derd, een nog jonge vrouw met een
fijn besneden gelaat, donkere oogen en
donker haar voorstelde, dat ontegenzeg
gelijk een groote gelijkenis met Margaret
vertoonde, maar haar stralende schoon
heid miste
Je lijkt er op, lieve je lijkt er
sprekend op, zei John vriendelijk, terwijl
hij het miniatuurportret weer in het doos
je legde.
Mijn vader had mijn moeder innig
lief ging Margaret voort. Zij stierf, zooals
je weet, spoedig na mijn geboorte en
ik geloof niet dat mijn beste vader dien
slag ooit geheel te boven, is gekomen.
werp van voortdurende zorg vatf" onze
bestuurslichamen; Nederland heeft in de
slatenreeks een goeden naam op dit ge
bied Zonder twijfel is echter noodig,
dat eerst onze burgerij zelf blijken geeft,
de oprichting van een Nederlandsch
kankerinstiluut op prijs tc stellen én te
willen bevorderen, door geldelijken steun
te verleenen.
Gij en wij, wij allen kennen het kwaad,
dat de kahkcr sticht, wij kennen liet lij
den van den zieke, wij kennen ook de
schade, die door het uitvallen van zoo
menig krachtige persoonlijkheid aan huis
gezin en maatschappij wordt berokkend.
Daarom vragen wij uw bijdragen, om de
kennis der ziekte grooter, haar bestrij
ding krachtiger te maken, om ook in ons
vaderland een gedeelte te verrichten van
het werk, waarvoor men zich in tal van
landen moeite geefl, het onderzoek en
de genezing van den kanker."
Het minimumbedrag voor het lidmaat
schap is f 10; begunstigers zullen f2.50
of meer moeten storten Voor groote
giften in eens zijn bijzondere bepalingen
gemaakt, o. a, betreffende de beschik
king over een aantal vrije verpleegdagen
van een on- of minvermogend patient.
Het comité voor Zeeland is als
volgt samengesteld: jhr. iM. van jden Bran-
deler, voorzitter, jhr P. J. Boogaert, on
der-voorzitter, dr D. Schoute, secretaris,
en mr. G J Spreuger. penningmeester,
allen te Middelburg
O
DOORVAART VAN OORLOGSSCHEPEN
OVER DE W. SCHELDE.
Tegenover het geschrijf van Roland,
de Marès is thans een geheel andere
meening van tea Belg tc plaatsen, nl van
R. de Rijckere, rechter in het hof van
eersten aanleg te Brussel, die Lu het
Belgisch tijdschrift „Le Droit Maritime",
een artikel over het bovengenoemd on
derwerpplaatste, waarin hij o.a. als zijn
meening geert dat de "Westerschelde een
Nederlandschc biimenlandsche waterweg
is, en dat, om dien waterweg te bevaren,
vreemde oorlogsschepen, (daaronder be
grepen de als mogelijk gedachte oorlogs
vaartuigen onder Belgische vlag), naar
formeel recht noodig hebben een vooraf
verkregen machtiging van den Neder-
landsclien minister van marine, hetzij dal
zij zich van zee uit naai' Antwerpen, dan
wel in omgekeerde richting begeven.
Wat den toestand in tijd van oorlog
betreft noemt |hij het een ernstige onvoor
zichtigheid, als Nederland en België hun
tegenwoordige reglementen zoo zouden
veranderen, dat er voor alle oorlogssche
pen vrijen toegang is in hun respectieve
wateren. Het zou dan voor een zee-mo-
gendbeid mogelijk zijn in vredestijd hier
een machtig eskader te verzamelen, be
stemd om plotseling, op 't oogenblik van
de oorlogsverklaring tegen Antwerpen op
te treden.
Hij noemt nog verschillende andere ge
varen voor België van de aanwezigheid
van vreemde oorlogsschepen op de W
In de eerste jaren van mijn leven kon
hij mg niet in zijn nabijheid dulden Ik
voelde mij zeer eenzaam en ongelukkig
en als mijn vriendinnetje Hester er niet
was geweest, dan was ik er mogelijk nu
niet meer
En je hebt mij verteld, dat je Hester
haatte, bracht Charlotte in het midden.
Niet toen ik jong was, ik hield
heel veel van haar als klein meisje. Haar
vader en mijn vader waren vrienden,
en toen haar vader stirf, kwam Hester
bij ons. Wij waren van denzelfden leef
tijd, maar ik was douker zooals mijn
moeder en Hesier geleek op haai' blon
den vader Zij was alles behalve mooi
en leek zooveel op de familie van mijn
vaders kant, dal hij haar eens, toen hij
ons beiden in langen tijd niet had gezien,
voor mij hield Dat brak bijna mijn kin
derhart en is de indirecte oorzaak ge
weest, dat mijn vader en ik tot elkaar
kwamen Men vertelde hem dat Marga
ret voortdurend schreide en niet wilde
eten of spreken Hij werd door dat ver
haal getroffen en begaf zich naar de
kinderkamer, naar zijn wanhopig kind
ik snelde op hem toe, sloeg mijn ar
men om zijn hals en vroeg hem, onder
krampachtig snikken, of hij van mij wil
de houden Onder hel spreken keek ik
hem met mijn moeders oogen aan. Door
dien blik won ik mijn zaak. Van dat
oogenblik was ik zijn lieveling en ben
dat tot zijn dood geb'evcn Op zekeren
dag kwam er een reizend fotograaf bij
ons op de hoeve Hij nam zoowel een
Schelde. „Het fort te VLissiugeu' zegt hij
voorts, zou er! toe gebracht kunnen wor
den een actieve en voor België geenszins
nadeeligc rol le spelen bij de veronder
stelling, welke}.wij boven nader hebben
bezien
UIT DE STAATSCOURANT.
Bij Kou. besluit
is benoemd tot professor in de bijz
plantkunde en de leer van de versprei
ding der planten aan de universiteit le
Utrecht, dr A A. Pulle thans lector al
daar;
is e o en pens verlepnd aan de dir.
off v gez. bij dc landmacht le kl dr
J E L Kraft en A Butner en de id 2e
kl J J P C van den Heuvel lot Beich-
tingen gezegd Bartololti Rijnders en J
J van Driel en zijn benoemd tot dir
off v. gez le kl. dc id 2e kl dr H Zee-
huisen en dr E Ilalbertsma. tol 2e kl.
de 3e kl. dr. S de Jong, J Carpentier,
dr. J J. Rinkel en A C P Paré, lot
3e kl de off. v gez le kl dr. J J.
Snel, II. H Pilgev, dr J. Huijgens en
dr J. D Koster en is de titulaire rang
rang van dir.' off. v, gez le kl. toege
kend aan den id. 2e kl dr H Folmer,
zijn benoemd bij den gen dienst in
Ned. Indiê lot off v gez. 2e kl W P.
Hop. II M vajn den Berg en J A Uljee.
UIT DE PERS.
Do Katholieke libera
len in Limburg
Onlangs verscheen in het ,,Hbld." een
artikel over ,^e Liinburgsche liberalen"
waarin gewezen werd op de toenemende
kracht van de onafhankelijke Katholieken,
die zich in de steden groepeeren om de
daar aanwezige, van Holland ingevoerde
liberale kern. "Roermond heeft nu zélfs
een liberalen wethouder
In het jongste nummer van dat blad
komt echter een zeer interessant ingezon
den stuk voor van „Een liberaal Lim
burger". waarin deze op verschillende
punten het bovenbedoelde artikel aanvult
en verbetert
Zoo komt deze schrijver er tegen op,
dat het liberalisme in Limburg een plant
van vreemden bodem zou zijn. Integendeel
zijn er altijd in Limburg liberale fami
lies inheemsch geweest Wel zijn meer
dere dier eertijds liberale families ge
leidelijk naar den clericalen kant afge
zakt. Als verklaring daarvan wijst de
schrijver op de verschillende strijdwijzen
der clericalen. Tol een tiental jaren ge
leden was dientengevolge in Limburg een
politieke woestenij ontstaan, waarin wel
haast geen liberaal politiek leven meer
te ontdekken was. Ook al was er nog een
zeer groot aantal liberalen
Hoe de thans waarneembare renais
sance ontstaan is, waarvan men hier en
daar reeds de eerste vruchten ziet rij
pen, wordt daar niet verder besproken,
maar wel ontkent hij dat, zooals in het
eerste artikel werd beweerd, de intocht
van het liberalisme in Limburg moet ge-
foto van mij als van Hester. Mijn vader
bestelde een aantal exemplaren. Wij kre
gen echter slechts de proeven twee
van mij en twee van Hester en pas jaren
later, hoorden we, dat de fotograaf kort
na zijn bezoek bij ons, gestorven was.
Mijn vader was zeer trotseh op mijn
conterfeitsel en op zekeren dag zei hij
tegen mij, dat hij de portretten naar En-
land, naar zijn geliefden broeder Ste
phen wilde zenden. Hij schreef een lan
gen brief, en ging toen naar buiten het
erf op Het was aien dag onbeschrijfelijk-
warm Toen hij tegen den middag te
rugkwam had hij een lichten zonnesteek
opgeloopen Hij drong er echter zenuw
achtig op aan, dat Hester en ik de por
tretten in het reeds van een adres voor
ziene couvert steken en den brief onmid
dellijk naar de post brengen zouden Er
vertrok in die dagen uil ons gedeelte van
Australië slechts een maal per maand een
post.
Ik was geheel onder den indruk van
mijn vaders ongeste^heid en liet het
verzenden van den brief en de portret
ten aan Hester over Zij beloofde daar
voor le zullen zorgen Mijn vader werd
erger ziek en dienzelfden avond besteeg
ik „Black Crow", mijn mooi eigen paard,
om den dokter te halen die dertig mijlen
van ons afwoonde.
Je kunt niet begrijpen, wat het wil
zeggen voor een meisje van negen jaar
om 's nachts alleen over die groote prai
riën te rijden
Maar door de liefde kwam de af-
paard gaan met het terugdringen van hel
Roomsche geloof, en dus hand aan hand
moet gaan met de uitbreiding der vrij
denkerij
„Tegen dergelijke beweringen wordt
in Limburg van liberale zijde steeds ge-
jirolcsteenJde liberalen strijden hier
uitsluitend voor vrijheid op politiek ge
bied, mei absolute eerbiediging van ieders
godsdienstige en niel-godsdieustigc over
tuiging eu er wordt angstvallig tegen ge
waakt dat de politieke propaganda mis
bruikt wordt voor een gelijktijdige
propaganda van godsdienstige of filoso
fische denkbeelden Wordt van klerikale
zijde hier verkondigd „een Katholiek
mag niet op een liberaal stemmen'dan
wijzen de Liinburgsche liberalen steeds
weev op Engeland en de Verecnigde Sta-
teu, waar dat niemand ooit verboden is
Ik wijs er verder op dat men in het kies
district Gulpen nog wel boeren zal vin
den, wien men kan wijsmaken dat hun
vee mond- en klauwzeer zal krijgen wan
neer de door den pastoor aanbevolen
en dus alleen-echt Kath candidaat niet
zou worden gekozen, maai' in de steden
weet men gelukkig in zich steeds uit-
breidenden kring, wat men van een po-
litieken kerkdijken „raad" want het
is geen bevel" te denken heeft Een
katholiek behoeft dan ook niet, zooals
uw briefschrijver hel voorstelt, lusschen
zijn geweien en zijn godsdienst te kiezen,
als hij in de politiek liberaal wil zijn
en blijven, maar wel in dit land helaas
maar al te dikwijls Lusschen zijn geweten
en zijn beurs. Dat men hier iemand om
zijn politi ke overtuigingen niet uit de
kerk durft zetten en daar zelfs niet over
denkt, de bewijzen daarvoor liggen voor
het grijpen De fungecrende voorzitter
der Onafhankelijke Kiesvereeniging te
Maastricht is een zeer gezien katholiek,
die geregeld nog met den Commissaris
der Koningin, den burgemeester, Kamer
leden en andere volbloed-klcri kalen in
de processie mag loopen achter het Al
lerheiligste Sacrement Maar men moet
een flinke kerel zijn om de aanvallen
te weerstaan, die men op economisch
en ander gebied te verduren heeft, wan
neer men op politiek gebied niet van het
houtje wil zijn
Daar hel aantal godsdienstig-vrijzinni-
gen in Limburg zeer gering en daaren
tegen het aantal politiek-vrijzinnigcn be
trekkelijk zeer groot is, kon geconsta
teerd worden, dal de scheiding tussehen
godsdienst en politiek zoo niet bij de
dienaren der kerk dan locli bij de geloo-
vigen zelf zich steeds meer voltrekt
Ten slotte bespreekt de schrijver de
vraag Wal nu kan het „Hollandsche"
liberalisme voor het Limburgsche doen?
Iu de eerste plaats moet het isole
ment waarin dit verkeerde en nog' goed
deels verkeert, opgeheven worden. Dit
heeft men gelukkig hier zoowel als ginds
ingezien in Maastricht zijn dit jaar af-
deelingen opgericht van den Bond van
Vrije-liberalen, de Liberale Unie cn den
Vrijzinnig-Democratischen Bond. De vol
stand mij kort voor. Ik was vier en
twintig uur weg en keerde den vol
genden avond met den dokter terug
Men vertelde mij dat het met mijn vader
heter ging en toen men mij van het
paard tilde, viel ik flauw Mijn vader her
stelde en een paar dagen later deelde
Hester mij mede wat zij gedaan had Zij
had met mijn portretten en de hare in
haar hand bij den haard in de keuken
gestaan, toen een werkman van de hoeve
was binnegekomen en het openen der
deur plotseling tocht had veroorzaakt
Mijn twee portretten vielen uit haar hand
regelrecht in hel vuur In een oog
wenk hadden de vlammen ze tot asch
verteerd Op hetzelfde oogenblik kwam
de postbode informeeren of er ook brie
ven waren Zonder er bij tc denken, slak
zij dc twee portretten van haar zelf in
het couvert eu de man nam ze mee
- - Van dat oogenblik was het kind
heel ongelukkig, maar wij besloten aan
niemand iets van de verwisseling der
portretten te zeggen. Die, welke Hester
had verzonden, leken bepaald op mijn
vader en zouden aan de overzij van
den Oceaan voor echte afbeeldsels van
een Rand gehouden worden.
Mijn goede vader heeft het nooit
geweten. Hij herstelde Wel van den zon
ue steek maar was niet meer dezelfde
Hij ontving eenige weken later een brief
uit Engeland van oom Stephen, die zijn
verbazing eenigszins scheen op te wek
ken lk herinner me nog de verwonde-
deriag in zijn blik waarmede hij mij be-
gende maand wordt hier een landdag ge
houden vanwege de concentratie.
Dan moet Holland zooveel mogelijk
meewerken om Limburg economisch ster
ker te maken' Laat Hollandsch kapitaal
hier helpen ontginnen en exploileeren
het liberale Limbiu'g zal onkreukbaar
degelijke Hollandsche ingenieurs en ad
ministrateurs met open armen ontvangen
Maar laat vooral ook de Hollandsche
pers hier in het Zuiden scherp komen
toekijken! Ev ligt hier zooveel cn zoo
belangrijk materiaal, dat Scherpe wape
nen kan leveren in den strijd van het
liberalisme tegen het clericalisme
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg
In een gisteravond alhier gehou
den vergadering van de buui'tcommissies
met hel centraal versieringscomité is
besloten om voor gezamenlijke rekening
vetpotjes aan te koopen Voor de ver
dere versiering zorgt elke commissie
voor zich
De Staalscrl van lieden bevat een
Kon besluit van den 31sten Maart (opge-
men in Slbl. no 168), lot nadere wijziging
van het Kon. besluit van 25 Juli 1908
(Stbl no 1271), waarbij aan de vereeniging
tol Christelijke verzorging van krankzin
nigen in Zeeland, gevestigd te Middel
burg, vergunning is verleend op een ter
rein in do gemeenten Bergen op Zoom
cn Halsteren een gesticht voor krank
zinnigen op le richten
Het eerste lid van artikel 2 wordt ge
lezen als volgt
„In het gesticht, bestaande uit 10 pavil
joenen en de noodige dienstgebouwen,
mogen niet meer dan 462 krankzinnigen,
231 mannen en 231 vrouwen, verpleegd
worden."
Artikel 6 wordt gelezen als volgt
„De geneeskundige behandeling van de
patiënten wordt opgedragen' aan ten min
ste drie geneeskundigen, die gevestigd
moeten zijn in woningen op het terrein
van het gesticht en daarbuiten geen ge
neeskundige praktijk mogen uitoefenen
Zoolang het aantal verpleegden niet
meer dan 350 bedraagt, moet aan ten
minste twee geneeskundigen de genees
kundige behandeling zijn opgedragen
Maandag had alhier in „St. Joris'
de eerste jaarvergadering plaats van de
schoeninakerspatroonsvcreeniging „Cris-
pijn".
Door den secretaris den heer L. A
Tange was een zeer breedvoerig jaarver
slag uitgewerkt, waaraan hel volgende
ontteend wordt Het ledental bedraagt
nu zO In verschillende couranten werd
mededeeling gedaan van prijsverhooging
Ook het besluit elkaar hij ziekte te steu
nen en voor elkaar te werken heeft reeds
vruchten afgeworpen.
Voorts vermeldde het verslag <lc tot
standkoming van een coöperatieve ver-
schouwde
Mijn broeder Stephen is zeer met
de portretten ingenomen, Margaret, zei
hij, mij steeds aankijkend Hij zegt, dal.
wat hem betreft, hij blij is, dat hel kind
leelijk is. Nu, Margaret, ik wil je niet
ijdel maken, maar ik vind je n':el leelijk
Ik lachte en bloosde en vergat van
dien dag de zaak van de portretten tot
dat al de omstandigheden mij weer tc
binnen schoten op dien dag voor mijn
huwelijk. Toen schoot het mij door 't
hoord, dat ik met mijn donker haar en
oogen als een blond kind in hei album
van mevrouw Mansfield stond. Ik was
niet bang voor John Ik wist, dal ik
John de zaak zou kunnen uitleggen, maar
ik was bang voor jou, Charlotte, want ik
bemerk maar al te goed, dat ofschoon
al de bewijsstukken, die ik van huis heb
meegebracht, mijn schrandere zaakwaar
nemers volkomen heb voldaan, jij mij
toch niet gelooft Om jou heb ik die por
tretten verbrand.
En is dal het heele verhaal? vroeg
Charlotte, opslaande
Hel heele verhaal-
Hel is zeer vernuftig
Geloof je het niet?
Ik herhaal, dat het zeer vernuftig
is.
Margaret keerde haar man een bleek,
vermoeid gelaat toe
(Wordt vervolgd.}