00 li HA
Maandag
20 April.
Dit Stadiën Provincie, n
92
t37e Jaargang.
1914
Deze courant verte hy'ut d g e I y k met uitzondering van Zon* en Feestdagen,
f-iji par t wartaal, soowel voor Middelburg alt voor alle plaatsen in Nederland tranco pp. r 1.26
Alzonderlijke nummer» kosten 5 cent.
dv -rtenti0n bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
^(jwiTAntUin roer bet eerstvolgende norumor moeten des middags vóór éen uur
a3i> het burean bezorgd zyc.
Advertentiën 20 eent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- ea
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per regel. Groote letters naar do plaats, die zij innemen
Tot de plaatsing van advertentiën en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betredend»
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Buren»
A. DE LA HAK An., N.Z. Voorburgwal «66, Amsterdam.
lij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
OVER DE EERSTE KAMER.
Naar aanleiding van het artikel over
de Eerste Kamer dat wij eenigen tijd ge
leden schreven, maakt „De Zeeuw" de op
merking dat „de indruk door de Middjel-
burgsche gewekt, alsof de Eerste Kamer
pas onder een reclrtsche meerderheid
nu haar oog althans zoo politiek raar
«toed, niet de juiste is."
En als bewijs daarvan haalt het blad
dan nog enkele gevallen aan, waarin de
linksche meerderheid in de Eerste Ka
mer voorstellen, afkomstig van mannen
van rechts verwierp
Het blad haalt echter niet aan dat
wij zeil schreven, de verandering van de
Eerste Kamer in een politiek lichaam was
in de laatste twintig jaar merkbaar
„meestal in de discussies, maai" nu
en dan ook in daden 1 i-n k s en
rechts. Het anti rev. blad had
dus kunnen weten dat de strekking van
onze beschouwing niet lag in de richting
van een beschuldiging alleen der recht-
scbe meerderheid, al ontkennen we ook
dat iedere afstemming door de vroegere
linksche meerderheid der Eerste Kamer
zou vallen onder de kwalificatie van „po
litiek raar doen", en al is het ook zeker
onjuist, zooals „De Zeeuw" beweert, dat
toen de vrijzinnigheid in de Eerste Ka
mer de meerderheid had, zij steeds wat
van rechts kwam, ook waar hel verbe
tering gold, hooghartig heeft afgestemd.
De aanneming door de Eerste Kamer van
de Onderwijswet-Mackay in 1889 zou al-
toen reeds voldoende zijn de onjuistheid
van die generalisatie aan te toonen.
Maar om die stemmingen ging het üiet
in de eerste plaats We hadden het over
het karakter, of liever over het gemis
aan eigen karakter der Eerste Kamer
in ons land, en over onzen twijfel aan de
doeltreffendheid van dat lichaam, zooals
het n u is in ons staatswezen. Wc hebben
er óp gewezen dal voor de vroegere af
stemmingen in geen enkel geval het mo
tief kan worden aangevoerd van „over
ijling" der Tweede Kamer-besluiten,
waarin voor velen het eenig bestaans
recht van zoo'n contröle-kamer ligt; en
we hebben ook uiteen gezet dat onze Se
naat niet alleen meer en meer louter
oen herhaling wordt van het politieke
lichaam der Tweede Kamer, zij 't ook
met een langzamer vervorming, maar
dat zij ook in allerlei opzichten, o. a.
in de langdurige discussies over tal-
looze, zelfs nietige onderdeelen van re-
gaeringsbeleio, slechts herhaalt wat de
Tweede Kamer reeds meer dan vol
doende doet.
Dat we die dingen sterker dan te vo
ren voelen, nu voorstellen van links ge
vaar loopeu in de Eerste Kamer te stran
den, is even waar als menschelijk. Maar
het verandert niets aan het feit, dat het
nut der Eerste Kamer zeer twijfelachtig
is- En wanneer we nu zien hoe leden der
rechtsche meerderheid in dat college
reeds van te voren aankondigen te zul-
ten stemmen tegen wetsontwerpen van
links die ze of nog in 't geheel niet ken
nen, of nog niet in den vorm waarin ze
hen zullen bereiken, dan is er werkelijk
alle reden voor de vraag of die houding
ook maar ©enigszins te rijmen is met het
geringe prestige dat de Eerste Kamer
bezit.
De vraag of het wen schel ijk is de Eer
ste Kamer te behouden dan wel te her
vormen, is weer een heel afzonderlijke
kwestie.
Voor 't oogenblik gaat het alleen hier
om: of een college, zooals de Eerste Ka
mer thans is, zonder gezag bij de be
volking maar sterk verpolitiekt, ge
rechtigd zou zijn, zich op te werpen als
opperste leidster in po'ilieke zaken, door
af te wijzen, wat de Tweede Kamer als
direct gemachtigde van de bevolking,
beeft aangenomen.
En dan antwoorden we daarop beslist.
neten'
RECLAMES IN HET LAND
SCHAP.
We hebben werke'ijk gedacht dat Zee-
tend dit jaar bevrijd zou raken van de
ontsierende reclames in 't landschap-
Waarvoor diende anders de door d)e Pro
vinciale Staten in de najaarszitting van
1912 vastgestelde verordening „lot het
weren van inbreuken op natuurschoon",
vraarin het aan eigenaars of gebruikers
van onroerend goed verboden werd:
lo. daarop of daaraan te hebben mu
ren, getimmerten, borden of andere voor
werpen, bestemd tot reclame
2o. het onroerend goed op andere wij
ze te bezigen tol reclame v
Met belangstelling hebben we sedert 1
Januari j.l. uitgezien naar de verdwijning
van de reclame-borden die reeds bij het
maken dier verordening bestonden, en tot
dien datum nog geduld zoudeu wordlen.
Maar ze zijn niet verdwenen!
In Zuid-Beveland wordt zelfs nog
steeds de voorbijrijdende spoorwegreiziger
opgewekt do Gentscfie tentoonstelling van
1913 te bezoeken. En de reclames voor
geneesmiddelen enz bleven even onge
stoord staan
Ja, er is nog een reclamebord bijge
komen
Op de wijde grasvlakte tegenover het
station Goes kondigt een leelijk wit bord
aan dat Olieslager den Tweeden Paasch-
dag zal kopje duikelen te Bergen op
Zoom. Dat het bord er thans, een week
later, nög slaat is niet eens zoo wonder
baarlijk als het feit dal het er gezet en
geduld werd in weerwil van die provin
ciale verordening. We kunnen althans
geen reden voor een der uitzonderingen
vinden, die de verordening toelaat.
Men lean toch zeker niet beweren dat
het bord op die wijde vlakte „binnen de
bebouwde kom" staat. En ook niet dat
het reclame maakt voor een bedrijf dal
daar wordt uitgeoefend. Voor bijna alle
andere reclames die er nog in Zeeland te
vinden zijn, kan trouwens hetzelfde gc-
gd worden.
Is er dan niemand van de geheele po-
litie-tnachl en van de eveneens met de
zorg voor de naleving belaste ambtenaren
van,den Provincialen Waterstaat en vaste
wegarbeiders, die deze zaak aanpaktV
Waarvoor dient dan de boete-bedrei
ging in de verorden iugV En waarvoor
lan aan Ged. Staten bevoegdheid ge
geven, te doen wegnemen, wat in strijd
met deze verordening is aangebracht'? De
verordening wordt nu een bespotting.
Men zegge niet, dat die enkele borden
zooveel kwaad niet doen.
Het is gelukkig dat het er maar enke
len zijn. Maar dat Olieslagersbord wijst
op 't gevaar dal er ongemerkt telkens bij
kunnen komen, en dan in den sleur bij
blijven staan, al is hun doel ook al lang
bereikt.
En wie thans van Amsterdam over
Haarlem naar Rotterdam reist, kan zelf
het enorme verschil oonstateeren tus-
schen de onbedorvenheid van het land
schap in het nu van bijna alle reclames
bevrijde Noord-Holland, en het door die
leelijke chocoladekoppen, koeien, borden
e.d. ontsierde landschap in Zuid-Holland.
BINNENLAND.
MEEL- EN BROODLEVERANCIERS
ONDER CONTRöLE.
De Ged. Staten van Zeeland deeien in
Prov. Blad no, 41 aan de colleges van
B. en W. in deze provincie een circu
laire mee van den minister van binnen-
landsche zaken betreffende het te Wa-
geningen bestaande station van maalde
rij en bakkerij
De minister herinnert er in die circu
laire aan, dat deze instelling ten doel
heeft, behalve het verspreiden van vak
kennis onder de molenaar en bakkers,
het op hooger peil brengen van het pro
duct. Daartoe is bij het station voor bak
kerijen en molenaars resp. meelfabrie
ken, de gelegenheid geopend ,zich onder
controle te stellen. Eene inrichting, die
zich onder controle gesteld heeft, is
verplicht ten aanzien van de artikelen
waarvoor onder conlróle-stelting is
geschied, zich te houden aan de door
het station vastgestelde normen voor de
verschillende artikelen.
Het komt den minister voor, dat onder
de verbruikers, die een aandrang tot
control© kunnen oefenen, in de eerste
plaats wel het rijk mag worden gere
kend. Hij zou het daarom wensehclijlc
achten, dat, wanneer van rijkswege op
dracht tot levering van meel of brood en
soortgelijke artike'en wordt gegeven, dc
voorwaarde wordt gesteld, da) de leveran
cier moet staan onder oon'röle van het
station voor maalderij en bakkerij to Wa-
geningen.
Ingezonden MetedeeHngen.
Prof. Dr. G H. v. d Mey schreef;
„Sinds jaren heb ik het Hunvadi Jónos-
Laxeerwater mei hel besle gevolg ge
bruikt". Hunvadi Janos veroorzaakt
pijnlooze ontlasting.
Uit Middelburg.
- Ter gelegenheid van de verjaardag
van Prins Hendrik woei gister alhier
van de officieele en van enkele parti
culiere gebouwen dc driekleur
- Op een Zaterdagavond alhier ge
houden vergadering van scliildcrspalroons
en 29 'werkwillige gezellen werd mei at
gemeene stemmen besloten op heden de
werkzaamheden te hervallen, hetgeen dan
ook geschied is
Drie kleine patroons hebben de eischen
der slakers ingewilligd en hel collectief
contract gelee kond, daar werken nu 8
inan.
Hel aantal gezellen dal builen Middel
burg werk heeft gevonden bedraagt 14.
- Naai" men weet, houdt de Neder!
hotellioudersbond op 9 Mei, alhier ziju
algemcene vergadering
Vrijdagsavonds om half acht worden
de- congressisten leu stadhuize officieel
ontvangen, waarna hun om half negen
door vreemdelingenverkeer een concert
wordt aangeboden in de concertzaal Na
afloop bestaal er gelegenheid tot gcz.cllig
samenzijn in liolel ,ipü Commerce
Den volgenden morgen kunnen de hee-
ren de stad bezichtigen om zich vervol
gens om half een aan een lunch in
,Du Commerce" te -vereenigen, waarna
de aigemeenc vergadering in hetzelfde
hotel aanvangt, die wordt gevolgd door
een feestmaal in het „Grand Ilótcl'
Zondagmorgens wordt een auloril
gemaakt over Veere, Domburg, Westka-
pelle en Zoutelande raar Vlissingen. aan
geboden door de Middelburgsche .automo
bielhandelaren. Na een lunch in het
hotel ..Albiou' wordl een vaartochtje
rond Walcheren gemaakt met de „Admi
nistrateur de Badts", welke daartoe door
den directeur beschikbaar is gesteld.
Een afscheidsdiner in „Du Commerce
besluit de feestelijkheden
- Zaterdag heeft een zekere K zich
op het politiebureau alhier aangemeld,
die zich schuldig heeft gemaakt aan ver
duistering ten nadeel© van Au Bon Mar-
ché te Vlissingen. K. had eerst de wijk
genomen naar België, waar hij echter
als lastig vreemdeling weer over de gren
zen was gezet. Hij stond gesignaleerd in
het algemeen politieblad
De heer Gust. Dahne, die 22 en 23
April alhier zijn natuurkundige voor
drachten zal houden, heeft de vorige
week met zijn optreden in andere plaat
sen een groot succes gehad. Vooral de
proeven waarmee hij zijn voordrachten
toelicht
Dahne, zoo schreef o. a de Nieuwe
Crlnaar aanleiding van zijn optreden
Den Haag, vermoeit niet met geleerde
vertoogen. slechts nu en dan afgewisseld
door een experiment. Het is alsof deze
experimentator zijn apparaten laat spre
ken en aan zijn proeven dan nog de vol
strekt noodige voor een ieder bevattelijke
verklaringen toevoegt
Uit Vlissingen.
Naar aanleiding van het verzoek
van de schippersvereeniging „Schutte
vaer" om in de buitenhaven van Vlis
singen voor de kleine sluis spoedig een
remwerk te doen aanbrengen, is, naar
het weekblad van de schippersvereeni
ging meldt, van den minister van water
staat de mededeeling ontvangen, dat het
maken van dit remmingswerk in gunstige
overweging zal worden genomen
Door de afdeeling Vlissingen
van de Onderofficiers-vereeniging „Ons
Belang" is een commissie benoemd om
te trachten een coöperatieve bouwver-
eeniging op te richten, zulks in verband
met de gunstige ervaringen, opgedaan
in de afdeelingen Harderwijk. Venlo en
Amersfoort.
- In den buitengaatsdienst van het
Belgisch Loodswezen te Vlissingen
zal binnenkort worden voorzien door
sloomloodsboolen
De onderzeeboot K 1 is Zaterdag
middag op de werf „De Schelde" le
Vlissingen met het nemen van duik
proeven begonnen. Ze zullen deze week
worden voortgezet
Uit Zuid-Beveland.
Ter gelegenheid van den 38en ge
boortedag van den Prins-gemaal woei le
Goes Zondag van den sladhuisloren en
au enkele rijks- en andere openbare ge
bouwen de driekleur en werd het caril
lon bespeeld Den avond tevoren had het
muziekgezelschap „Euphonia' een muzi
kale wandeling door dc slad gemaakt en
heden - Maandagavond zal zulks
„Hosanna" doen
Zaterdagavond j.l vergaderde dc
werk lieden vereeniging Onderlinge Hulp
le Wo 1 f aar t s d ij k. lil liet verslag van
den penningmeester bleek dat dit jaar
aan ziekengeld was uitgekeerd een som
van T 331.50 aan begrafeniskosten 1' 60
aan subsidie voor de wijkverpleging f 10
Hel batig slot bedraagt f 4012.42.
Dc rente van het uitstaande kapitaal van
f 10863 werd verdeeld over 8 leden bo
ven de 60 jaar 5 nieuwe leden traden
lol dc vereeniging toe
Op de Kiezerslijst 1914 1915 ko
men voor -te Heinkenszand
373 kiezers voor de Tweede Kamer,
372 voor de Provinciale Staten en 361
voor den Gemeenteraad
Uit Noord-Beveland
Door Gedeputeerde Staten is be
noemd tot schatter der pachtwaarde van
gronden, gelegen in het calamiteuze wa
terschap Tienhonderd en Zwarte de heer
N M Tazclaar te Co 1 ïj nsplaat
Naai" aanleiding van een aangifte
van een paar gestolen duiven gingen de
gemeenle-veldwachter C. Kornelis en de
rijksveldwachter A Bouterse, beiden te f
Colijusplaal, een huiszoeking doen
bij L van L.
Deze huiszoeking bleek niet te ver
geefs, want behalve bedoelde duiven von
den z© op een zoldertje boven de keuken
een heele verzameling voorwerpen, die
bij verschiüende personen in den laat-
sten tijd ontvreemd waren laarzen, sclioe
nen, vischgerei, landbouwersgereedschap
pen en dergelijke. Er waren zelfs voor
werpen, bij, die reeds vóór twee jaren
door de eigenaars vermist werden De
zaak werd eenigzins komisch, toen een
der politiemannen ook nog dingen vond,
die hem toebehoorden
Daar ei- veel zaken bij waren, die voor
den betrokkene absoluut geen waarde
hadden, of die hij in geen geval in ge
bruik kon nemen, zonder dat oogenblik-
kelijk de polilie de hand op hem zou leg
gen, is hel niet onwaarschijnlijk, dat men
hier met een geval van kleptomanie le
doen heeft
Uit Scho uwen-D ui ve land.
Maandag 27 dezer bezoekt de Com
missaris der Koningin de gemeenten
Haamstede, Burgh, Re nesse,
Noordwelle, Serooskerk (Sch.)
en Dinsdag daarop Bruinisse, Oos-
t e r 1 a n d, Nieu werk erken On we r-
kerk
Uit Zeeuwseh-Vlaanderen O. D.
- De heer C. J. M. Rompu, arts te
Neuzen, is benoemd tot assistent-ge
neesheer aan hel St. Franciscus gast
huis te Rotterdam
Er is te Neuzen sedert den aan
vang van het jaar een actie onder de
knechts in de bouwvakken gaande Zoo
wel de timmermans, metselaars, als schil
dersknechts, hebben zich tot de patroons
gewend met verzoek om loonsverhooging.
De pogingen zijn niet geslaagd De metse
laarsknechts hebben onlangs geannon
ceerd dat zij van af 4 Mei a s. hun loon
op 20 ct. gebracht willen. De schilders-
knechts gingen van at heden in staking. 1
De strijders zijn niet in een bond georga
niseerd, doch hebben thans alleen de
hoofden bijeen gestoken om hooger loon
te verkrijgen Van grooten invloed zal
dat op het bedrijf niet zijn, daar hier,
vele kleine bazen zijn. Alten werken zelf
mode, en allen met een of meer zoons.
Dc salonboot „Administrateur de
Badts" zal 5 Mei ter gelegenheid van den
grooten hislorischcn optocht (e Middelburg?
de verbinding onderhouden tusscheu
Neuzen en Middelburg, 't Is de be
doeling 's avonds om 8 uur van laatst
genoemde plaats af te varen
comedie, die. naar we eenigen tijd gele
den meldden, haar 1000ste vertooning
achter den rug heeft, voorbij cn kan de
muziek haar slechts ten goede komen.
Dus heeft hij toegegeven Naar de
Köliii Zlg." verneemt, zal de partituur
door den jeugdigen, Italiaafischcu com
ponist Iticardo Zandonai bewerkt worden
Deze heeft succes gehad met ziju opera's
„Conchila" en „Francisca da Rimini"
ONDERWIJS.
Zaterdag slaagde te .Amsterdam voor
de akte handenarbeid, den heer J. K.
B Krijger, le onderwijzer te Ermelo,
geboren te Poortvliet
RECHTZAKEN.
- - Na Zaterdag voor den officier van
justitie te zijn geleid is d L uit Amster
dam die le Goes de Bosch-magueet
van oen motor had ontvreemd op vrije
voelen gesteld, om heden. Maandag, door
den rechtercommissaris to worden ge
hoord.
LANDBOUW.
Als stadsmcnsch, toevallig een Zon
dag buiten fusschen de bloeiende ooft-
boomen, zullen we waarschijnlijk niet de
eerste zijn geweest, maar nu we de vo
rige week aan de „Westminster Gazette"
ontleenden, dal in Engeland gisteren vóór
een week de eerste koekoek was gehoord
cn we naai" aanleiding daarvan overeen
kom slige data fcnet betrekking lot ons land
noemden, is 't misschien niet onaardig,
op te merken, dat gistermiddag voor 't
eerst dit jaar onder Kapelle '7. -B.) de
welluidende en eentonige roep ons oor
verheugde
SPORT.
KUNST EN WETENSCHAPPEN.
Cyrano op muziek.
Sinds jarbn hegeerde liet publiek door
de spreekbuis der Fransche pers Edmond
Rostand's „Cvrauo <le Bergerac" als opera
te hooren. Rostand verzette zich echter
tol nu toe tegen de toonzetting van zijn
groole successtuk Men kan pi"! mistasten
als men de gronden voor deze houding
deels in zakelijke overwegingen zoekt.
Nu evenwel is de gouden lijd voor deze
Voetbal
Hier ter stede ontving M V V' O de
F. C. Heystois op bezoek Het spul
der Belgen viel tegen, we hebben Heyst
wel eens gezien mei een betere combina
tie Alleen de doelman en beide backs
waren uitstekende krachten. Toch was
het een geanimeerde partij voetbal die
door M. V V. O met 3-1 gewonnen werd
Zeelandia II speelde voor de compe
titie tegen E M M. Ill en won met 8—1
Voor het kampioenschap van Neder
land won II V V. van een onvolledig
Willem II met 5—1, voor de promotie
naar de Zuidelijke eersle klas handhaafde
VVV zich met 2 -0 tegen G S C.
Voorts zijn aan de Maandag Courant
nog de volgende uitslagen ontleend Oost-
Nederland— W Duitschland 4—1, Noord-
Duitschland—N.-Nederland 5—0, Sparla-
Quick 1-0, U V V -D. F. C. 2-0, II. B.
S—V. O C 2—1, H F C—Ajax 1-2
Blauw-Wit—Hercules 0—0.
Ajax staat thans definitief op de laat
ste plaats, terwijl nog steeds niet is uit
gemaakt welke 2e klasse kampioen haar
tegenstander zal zijn.
V 1 i e g-onge 1 uk
Terwijl Zaterdag ter eere der opening
van 't vliegveld te Buc (Frankrijk) ver
schillende toeren in de lucht werden
uitgevoerd, botsten twee vliegmachines,
welke elk door twee mannen waren be
zet, tegen elkaar. Het gevolg was, dat
ze vlam vatten en recht naar beneden
vielen.
Daar het eene op den grond door
brandde was hulp onmogelijk en vond men
de twee vliegers later verkoold. De be
stuurder van hel andere brak een been
Zijn passagier is er niet een schoudcr-
ontwrichling afgekomen
P g o u d-D ahnuiro.
Het geschil lusschen beide vliege,rs
is nu beslist langs vreedzamen weg opge
lost. De Ilaliaansclie vlieger trok zoowel
zijn slraf- ö's civiele aanklacht om schade
vergoeding in en gaf Pégoud hel vliegtuig
in kwestie legen ontvangst van 19000
lire, den betaalden koopprijs, terug.
Pégoud zal, aldus verneemt de „Kóln,
Zlg." uit Milaan, op een der eerst ko
mende dagen duikelvluchten volvoeren op
de vee! besproken vliegmachine
Ingezonden Dfiededeelingen.
FifmaTh.AA.Simonis.DEM HAAG
Fabriek en Magazijn van
ZIEKEWADEM5 ZIEKESTOELEN
CLOSET- ROL-en DRAAGSTOELEN