MIDDELBCRGSCHE COBRAIT,
Maandag
23 Maart.
r 69.
157'. Jaargang.
I»i4
>ez« courant verschijnt d#g e 1 \i k s. met uitzondering van Zon- en Peeitdngen.
t kwartad, zoowel voor Middelbar* als voor alle plaatsen in Nederland franco pp. 11.25.
Afzonderlijke nummers kosten 5 cenL
Advertentie n bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Adverion'ib» voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan het bureau bozorgd zijn.
Advortentiön 20 cent per regel. Bij abonnement veel lacer. Geboorte-, dood- or
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen van 17 regels f 1.50; elke regel meer
20 cent. Reclames 40 cent per rage'. Groote letten naar de plaats, die zij innemen.
Tot, do plaatsing van advertentiön en reclame?, niet afkomstig uit Z e - a n d, hetreffand»
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Adrertendo ltsuai
A. IHB JLA HAK Az„ N.Z. Voorburgwal Ainnterdam.
Bjj dit nummer behoort een Bijvoegsel.
HET FUSIE-IDEE.
Dc molie, Zaterdag in de centrale vrij-
vinnige Idesverceniging „Drenlinna. te
Eaamen behandeld en den wensch uit
sprekend van „samensmelting der vrij-
zomige partijen, thans in concentratie,
is na een verklaring van den heer Goe-
xaap Borgesius, dat hij den tijd nog niet
inkomen achtte om tol een fusie te ge
raken, ingetrokken en vervangen dooreen
andere molie waarin de vergadering
de hoop koesterende dat in de toe
komst de beslaande concentratie tot
fusie der verschillende vrijzinnige
fracties zal kunnen leiden, maar in
ziende, dat in de tegenwoordige om
standigheden die nog niet bereik
baar is, den wensch uitspreekt,
dat al het mogelijke zal worden ge
daan om de bestaande concentratie
nog te versterken, en in de centrale
kiesvereeniging de verschillende af-
•dcelingen tot welke fractie zij ook
behooren op te nemen
"We kunnen ons niet anders dan ver
heugen over dezen afloop, want van dc
doorzetting eener poging tot fusie zouden
wc voorloopig niets anders verwachten
dan voel moeilijkheden en len slotte een
mislukking-
Waarvoor ook een fusie, zoolang er nog
'daadwerkelijk verschil bestaat? Want dat
er verschil bestaat zal niemand kunnen
ontkennen Men behoeft daarvoor niet te
wijzen op de min-verkwikkelijke oneenig-
heid bij de jongste raadsverkiezing in
Den Haag, die we meer aan persoons
kwesties dan aan een beginselstrijd toe
schrijven Men kan zich beperken tot een
vergelijking van 't oordeel der vrijzinnige
fracties over verschillende kwesties van
practischen aard om op verschil van
meening te stuiten.
Wèt de vrijzinnige fracties gemeen
schappelijk hebben is reeds vastgesteld
In het Concentratie-manifest, dat op de
'daarin genoemde punten de partijen ver-
oenigde en overigens aan ieder zelfstan
digheid liet, wat we er juist een van de
verdiensten van achten.
De punten van dat manifest zijn nog
ajfet verwezenlijkt. Voor uitvoering van
dat programma blijven de partijen ver-
cienigd
Maar we zien in de gebeurtenissen
van den laatsten tijd geen verschijnsel
dat wijst op een verandering in de stem
ming der groote meerderheid der vrijzin
nigen, waardoor het mogelijk zou zijn ge
worden om nu reeds nog verder te gaan
dan het manifest, dat als de samenvatting
kan gelden van wat anderhalf jaar gele
den mogelijk was.
We herhalen wat we reeds vroeger
zeiden; wanneer de Liberale Unie en de
Vrijzinnig Democraten niet gescheiden \ya,-
ren, zou er in de tegenwoordige omstan
digheden wel geen scheiding plaats heb
ben. Maar die scheiding is er, en wat
Anders een rechter en linker vleugel van
oen groote partij zou zijn, doet zich nu
kennen als twee afzonderlijke groepen,
zeer dicht naast elkaar staande, maar
nog met eenig verschil in program, en
mei voldoend verschil in temperament
der leidende personen om een geschei
den-blijven voorloopig verklaarbaar tema
ken, al achten we in de toekomst, bij
't geringe principieele verschil, een sa
mengaan geenszins uitgesloten.
Maar ook al zouden die twxïe groepen
samen gaan, dan zou dat voor een fusie
der drie vrijzinnige partijen nog niet
voldoende zijn, want voor beide groepen
zijn de verschillen met de vrij-libcralen
veel breeder.
We zijn daarom blij dal van uit Emmen
geen poging wordt gedaan die op het
oogenblik slechts tot teleurstelling kan
leiden
Wat thans in de allereerste plaats
moet gebeuren, is de uitvoering van het
gemeenschappelijk program het concen
tratie-manifest.
BINNENLAND.
DE KONINGIN EN DB WONING
TOESTANDEN TE AMSTERDAM.
Do Koningin, die Zaterdagmiddag ver
schillende deskundigen op 'l gebied van
volkshuisvesting op hel paleis te Amster
dam op audiëntie had genoodigd, ten
einde het voor de hoofdstad zoo nijpende
woningvraagstuk te bespreken, heeft
daarna zich persoonlijk op de hoogte»-gc-
steid door ©en bezoek aan een kelderwo
ning in de Nieuwe Spiegelstraat, aan een
onbewoonbaar verklaarde woning in dc
Eerste Passeerder Dvvarslraat, aan een
woning der bouwonderneming „Jordaan"
in de Goudbloemstraat, en aan de hui
zen van de coöperatieve houwvereeniging
„Rochdale".
Dc bewoners wisten niet dal de Konin
gin zou komen Hen was slechts door
mevr v d Pek- -Went, een dol
leden der gezondheids-commissie, het
bezoek aangekondigd van een dame, die
belang stelt in dc woninglcweslie.
Bij het bezoek werd hun spoedig ken
baar gemaakt wie de bezoekster was. De
Koningin liet zich uitvoerig op de hoog
te stellen, en onderhield zich vriende
lijk met de bewoners
Dc bezoeken bleven echter niet lang
geheim en weldra leek het of de
heele Jordaan was uitgeloopen. Er was
toen een enorme geestdrift
Uit de Pers.
Een typeering van
minister Corl van
der Linden.
„Politicus' die in de „Opv liaarl
Crt.' reeds zoo menige typeering gaf
van personen uit ons parlement, heeft
in het nummer van Zaterdag een interes
sante kenschetsing gegeven van den pre
mier.
Hij stelt als inleiding voorop de te
genstelling tusschen den bewegelijken jo
lig -schert senden vorigen premier, en den
slrakken ernst vpn minister Corl van der
Linden en dan gaat hij voort
Wal den heer Gort v. d Linden boven
al kenmerkt, dat is eenvoud, natuurlijk
heid, oprechtheid, ongekunsteld-zijn Er
is bij hem nooit of te nimmer „pose" van
veel-weten, van geleerd-zijn, van def-
lig-doen, van zich kwasi-vertoornd too-
nen.
Alles bij dezen man van hoog, sterk
en zuiver karakter is onder alle om
standigheden natuurlijke eenvoud.
De kleine, schrale figuur van den man
met het strakke gelaat van scherpe lijnen,
spitsigen neus boven sneeuwwitten
knevel en baardje, met de schrandere
zwarte oogen en de zilverwitte haren,
de man van noeste werkkracht en onaan
tastbaar plichtsbesef, over wiens wezen
na de bekende ramp, die zijn gezin trof,
wel iets-droefgeestigs is gekomen van
forschen strijd tegen zielesmart, die de
werklust even dreigde aan te tasten. - De
kleine figuur van den premier is haast-
ongemerkl de zaal binnengetreden.
Sommige „hervorragenden" trekken
aanstonds na hun „entree de Chambre",
hetzij bewust of onbewust zekere „pose"
aannemend, de attentie.. Men ziet
ze als middelpunt van groepje,. Of in ge
sprek met den president.. Ze leiden de
aandacht af van den spreker Ze heb
ben, voor de attentie van „de tribune",
iets magnetisch, waartoe zij gelijk be
doeld wellicht half-willekeurig mee
werken.
Mr. Cort v. d Linden stapt stilletjes,
ongemerkt naar de groene tafel of staat
ergens, in een hoekje te praten
„Hé ja, daar is de premier ook!" zegt er
een. Door niets heeft de heer C. v. d.
Linden poging gedaan om „opgemerkt"
te worden
En wanneer hij de sprekers moet vol
gen, wijl z'n begrooting aan <fe orde is,
of een ontwerp, zijn departement betref
fend of ook wel zaken van „algemeen
beleid", ook dón is hij zoo merkwaar
dig eenvoudig van doen Op zijn strak ge
laat waarvan de trekken zekere neiging
verfoonen om zich likje-opzij te wringen,
vertoont zich nooit de geringste emo
tie, vertolkend gevoelens of gedachten,
door den spreker-van-het-oogcnlbik bij
hem opgewekt..
Ook hierin is zulk een scherp contrast
tusschen den premier van gisteren en
dien van nu'
I)e heer Heemskerk is exuberant van
tomperamenl Men zag hem soms de
handen opheffen van „Hoe kón nu een
mensch ter wereld zóó-iels zeggen!
Of ook z'n lorgnel met heftig gebaar op
de tafel neersmijlen en het hoofd achter-
overbuigen, in geluidloos maar toch zeer
duidelijk te bespeuren 't uitgieren van
jool over zulk een enormiteit.. Of
bloedrood worden van opwinding en in-
terrumpeeren Woordje voor woordje...
zéér hard en duidelijkNadruk leggend
op élke sylabemet doceerond, rèchl-
zettend, verduidelijkt praten Of ook
wel de 1 landen wijd uitspreidend, uitroe
pen volkömen juist!. Hetzij in ernst
of in ironie, welke in de Kamer de hila
riteit deed uitbarsten..
Aldus was premier Heemskerk
De heer Corl v d, Linden luisterl,
niet met de roerlooze, als marmeren-
beeld blijvende geheimzinnigheid van
een dr Kuyper, maai- zonder de aller
geringste „pose Nu en dan eventjes
strijkend over z'n baard Ook wel,
als 't bijzonder „taai' werd. een paar
slapjes wandelend Wanneer t werkelijk
dringend noodig was even 'n uotilie ma
kend Dit laalsle lüj uitzondering Ook
de „fijne puntjes" van een rede. - de
welke men zelfs in een voorlreffelijk-
sleuografisch verslag "'el steeds dadelijk
lerug vindt, liij premier blijkt ze vast
te houden in hel geheugen Eehe inter
ruptie is bij mr. Gort v. d Linden zéér
hooge exceptie; 't zal misschien, gedu
rende het half jaar van zijn minister
schap en bij zijn contact met de Stalen-
Gcncraal, twee of driemaal gebeurd zijn.
En in zoon geval spreekt hij rustig, hei-
der, zonder eenige opwinding, in vol
maakte kalmte
Dan komt de premier aan het woord
In de stille, die zich nu uitspreidt,
weerklinkt het zcer-aangename voor eik-
oor sympathiek geluid van zijn slem,
die nu en dan iets zangerigs heeft, zou ik
liaast zeggen; iets weeks, buigzaams,
waardoor het luisteren zeer wordt verge
makkelijkt Zoo ooit en ergens, dan is
hier wel hel oude „qui bene distinguit
bene doeel" van toepassing, glashelder is
het betoog van den minister. Dui
delijk begrijpelijk, ook voor dengeen, tol
wiens bevattingsvermogen de dingen
niet zoo spoedig doordringen Klaar en
sympathiek van jonvoud Pretlig-aan-
doend door het beknopte, het nteesler-
lijk-saamvattcnde, doch geenerlei punt
van eenige beteckenis „en bagatelle" be
handelend, van de rede. Hij is in deze
tijden een voorbeeld, een lichtend exem
pel, voor alle parlemenlairiërs Hier toont
zich de groote waarheid van het „In der
„Beschrankung zeigt sich der Meister
De heer Cort v d Linden is van het
echte nobele ras der mannen, die genoeg
eerbied hadden voor hun auditorium
en voor zich zelf om te verzorgen ook
den vorm; den stijl eener rede Deze
is, bij den in 1913 opgetreden premier
steeds even sierlijk en fraai. Zonder
„franje" maar ook nooit met dat haas
tig-slordige, nonchalant-wilde, alles door-
eenwoeleude en -krabbelende van zoo
vele redevoeringen-up to date. Tegenover
den tegenstander is hij steeds hoffelijk,
zonder ooit fleemerig, strooperig of vleie
rig te zijn Kracht van ernstige overtui
ging spreekt er uit, kloek kleurbeken-
nen, zonder zweem van vrees oni wien
ook te ontstemmenMaar toch tege
moetkomend, vriendelijk vredelievend tot
samenwerking noodend voorzoover 't
slechts eenigszins kèn, en steeds be-
heerscht door dezen superieuren wensch
het algemeen belang, en slechts dat, te
dienen
Uit Stad en Provincie.
Uit Middelburg.
De heden vastgestelde kiezerslijst be
vat voor de II Kamer 3239 kiezers,
Prov. Staten 3208 kiezers, Gemeenteraad
2856 kiezers
Voor 1913 waren deze resp. 3224,
3193 en 2835 en voor 1912 3052, 3039
en 2728
In een strooibiljet „aan de Burgerij
van Middelburg" heeft de afdeeling van
den Nederl Schildersgczellenbond a 1-
hier een uiteenzeltiug gegeven van de
oorzaak van hel dreigend conflict in het
schildersbedrijf Meegedeeld wordt het
ook door ons indertijd gemelde verzoek
in 't begin van dil jaar door de gezellen
aan de patroons gedaan, o. a. lot hel
brengen van het uurloon op 21 cent,
welke vordering door de patroons bij
schrijven van 17 Febr. jl niet werd aan
vaard. Het loon zou echter van 18 op 19
cent gebracht worden met ingang van 1
April.
In het strooibiljet wordt uiteen gezet
dat door het niet moer uitbetalen van
een half uur extra, die aangeboden ver
hooging slechts een juarlijksche verhoo
ging van f 14 131/j zou beleekcnen.
Voorts wordt gewezen op andere plaat
sen van gelijke grootte en kleiner dan
Middelburg, waar het loon 24 en 25 cent
bedraagt, en op Vlissingen, waar met 1
April het loon op 21 cent zal wonden ge
bracht
Met ingang van 1 Mei a.s is aan den
hoofdagent van politie C J Hendrikse
alhier op zijn verzoek eervol ontslag
verleend
De alhier door de afdeeling Wal
cheren van hel A N V belegde Hulle-
broeck-av'ond is van 11 April uitgesteld
tol Donderdag 30 April
Is er nog iemand, die „Quo Vadis" niet
gelezen heeft? Het is haast ondenkbaar.
Zeker is, dat allen, die hel boek kennen,
thans geboeid willen worden door de
pathetische beelden van zelfopoffering en
schoone ongebondenheid, in den eersten
christentijd te Rome ten loon gespreid,
welke nu in '1 Schuttershof door de bios
coop-exploitatie Herman Smits en Co. uit
Haarlem op. de beroemde film tol nieuw
leven gewekt worden
Ofschoon deze film in lal van sleden
met groot succes werd vertoond, maakte
het aantal, dal men daarvan deed maken,
hel mogelijk, het publiek hier cr een
voor te voeren, welke nog maar weinig
malen werd afgerold
Na elk bedrijf ontlastte zich de span
ning, waarin de dramatische handelingen
en avonturen der personen uit het boek,
door werkelijk goede Italiaanschc looneel-
spelers en -slcrs voorgesteld, de aanwe
zigen geboeid hielden, in dankbaar
handgeklap, dat ongetwijfeld behalve den
pianist ook den explicateur John Prent
gold
De firma F B den Boer alhier
heeft haar aantrekkelijke uitgaven weder
met een vermeerderd, waarvan zij, naar
wij gelooven terecht, veel verwachting
(koestert, nl de Eerste Nederlandsche
„Playtime Picture Puzzles", legkaarten
in kleuren, naar een twaalftal van haar
bekende gekleumde platen met Zeeuwsche
en Noord-Hollandsche landschappen en
kleederdrachten
Het aardige is om de figuur te zoeken
zonder voorbeeld, dan kan men een ge-
heelen rcgenachtigen achtermiddag vulleD
met het bijeenbrengen der tallooze stuk
jes waaruit de puzzle bestaat als men
dan tenminste gereed is. Voor wie wat
harder op wil schieten, stelt de firma ook
voorbeelden in het klein beschikbaar
Hel resultaat, wanneer de kaart een
maal gereed is, is van dien aard, dat het
lange zoeken zeker wordt beloond
De heer E. van Oss, Vlasmarkl a -
hier, is iemand, die met zijn tijd mede
weet te gaan en zorg draagt, dat zijn
slagerij steeds van de nieuwste en meest
hygiënische werktuigen is voorzien Een
belangrijke verbetering is thans in deze
slagerij ingevoerd door het in gebruik
nemen van een door een electromotor
gedreven vleeschhakmolen van de nieuw
ste constructie, die op de meest zindelijke
wijze het vleesch verwerkt
Uit Walcheren.
Op de door B. en W. van Nieuwen
St Joosland voorloopig vastgestelde
kiezerslijst voor 1914/'15 komen voor
215 kiezers voor de Kamer, Staten en
Raad, terwijl er 4 alleen kiezer zijn voor
dc Kamer en de Staten. Totaal dus 219.
Opgebracht zijn er 7, nl 4 belasting-
3 loonkiezers. Afgevoerd wegens ver
trek, overlijden enz. 15
Het totale aantal is alzoo 8 minder
dan het vorige jaar
Bij een voetoalwedstrijd te Domburg
had gisteren een der spelers van de
Domburgsche vereeniging S. S. S. bij een
botsing met een speler van het Middel-
burgsche Sparla het ongeluk een zijner
beenen boven den enkel te breken. Het
ongeval was niet aan ruw spel te wijten.
-io
U i t Z u i d-B e v e 1 a n d.
Vrijdagavond j.l. hield de heer W.
Hoogerhuis, districtleider te Rotterdam,
te Wol phaar Isdij k een rede, welke
ten doel had, de uiteenzetting van het
streven van den Nederlandschen Bond
van werklieden in het landbouwbedrijf.
Spreker toonde met voorbeelden aan, dat
de loonen der landarbeiders te laag zijn
in verband met de inkomsten der land
bouwers en gaf den raad zich te organi-
seeren, ten einde dezen tocsland te ver-
beleren. Spreker was legen het pachten
van meestal te duur land.
Van de gelegenheid tot debat werd
gebruik gemaakt door den arbeider M
Kloosterman. Deze was het met den spre
ker niet eens in betrekking tot het niet
pachten van land, daar, naar hij beweer
de, juist door dat pachten, er meer
welvaart in deze gemeente was gekomen
Vooral was debater legen het uiterste
middel, nl. werkstaking Nadat de spre
ker de bezwaren van debater had weer
legd gaven zich slechts 2 leden op, zoo
dal er geen afdeeling kon worden op
gericht Spreker beloofde nog eens terug
te. komen en hoopte dan meer succes te
zullen behalen
Het geladen Deensche viermast motor
schip „Fionia", komende van Antwerpen,
is Zondagmiddag ter hoogte van het
Nauw van B a t li tegen 'den vasten wal
omhoog gevaren Een paar sleepbooten
in de nabijheid aanwezig, verleenden on
middellijk assistentie Daar de cb reeds
een paar uren te voren was ingetreden,
was hel dezen evenwel niet mogelijk de
boot weer vlot te krijgen
Door den Commissaris der Koningin
is benoemd tot zetter voor 's Rijks di-
recte-belastingen in de gemeente R i 1-
land-Bath de heer J Blok. ter ver
vanging van den heer C van Burg. die
overleden is.
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D.
Ten gevolge van welwillende mede
werking van den directeur-hoofdingenieur
van den rijkswaterstaat te Middelburg is,
naai* we vernemen, bij daartoe aangewe
zen openbare colleges en personen, die
uit den aard van hun bedrijf eenigermate
kunnen geacht worden daarvan op de
hoogte te zijn, geinformeerd wat naar
hun oordeel, behalve de reeds geprojec
teerde havens, nog zou behooren le wor
den verricht, tot verbetering van de los-
en laadgelegenheden voor het havenbe
drijf te Neuzen Daarvan is eeu dank
baar gebruik gemaakt en is op enkele
werken gewezen die noodzakelijk tot
stand zouden dienen te komen
Zaterdagmorgen werd bij den landbou
wer J v d. R onder de gemeente Zaam-
s 1 a g, bemerkt dat men zich door op
schuiving van het keukenraam, toegang
tot deze had verschaft, en daaruit een
rijwiel met toebeliooren, een paar schoe
nen van den landbouwer en ecp paar
van de dienstbode waren onlvreenjd. De
nachtelijke bezoekers, in verband met
enkele aanwijzingen vermoedt men dat
het lieden van over de grens zjjn ge
weest, hadden den losloopenden hond
onder den oven opgesloten
Men meldt ons uit H o e k
Bij den jongslen storm is veel schade
aangericht aan den dijk van den Van
Wijkhuijsenpoldcr. Ook de nieuwe haven-
dam heeft het wederom niet uitgehouden
Deze is, voor zoover hij niet van,steen-
glooiing i9 voorzien, over het grootste
gedeelte •weggeslagen-
De persoon die ons dit bericht toe
zond, voegde er nog aan toe
Was destijds de dam door het domein-
bestuur van steenen voorzien, zoo was
deze schadepost nu niet op rekening der
gemeente gekomen.
Uit Zeeuwsch Vlaanderen'W D
Benoemd tol ambtenaar der secretarie
te Bolsward de heer J Salomé thans in
gelijke betrekking te Groe de
Door de arrondissements-rechtbank te
Middelburg is de heer I. de Hullu,
landbouwer en dijkgraaf van den Genera-
len Prins Willempolder, wonende te
Schoondijke, benoemd tol deskundige tot
schatting der pachtwaarde van dc gron
den, gelegen in den calamiteuzcn Hoofd-
plaatpolder
De voorzitter der Kantwerkschool „Ko
ningin Sophie der Nederlanden" te S1 u i s
ontving heden een schrijven van den
particulieren secretaris van II. M de Ko
ningin. meldend dal het H. Majesteit heeft
behaagd aan de Kantwerkschool, het prae-
dicaat .Koninklijke" le verleenen, zoodat
deze school zich voortaan zal mogen noe
men „Koninklijke Kantwerkschool Konin
gin Sophie der Nederlanden
ERNSTIGE AANVARING DER
GROOTE DRAAIBRUG OVER HET
KANAAL TEUNFUZEN—GENT.
Men meldt ons uit Sas van Gent
Zondagmiddag terwijl het spoortijd was
en de roode vlag op de groote draaibrug
waprierde, kwam een Deensche boot uit
de richting van Gent zich schijnbaar niet
storende aan dil waarschuwende teeken.
Hoewel 'de brug niet geopend was en
er van de zijde van hel bedienende brug-
persopeel ook geen aanstalten gemaakt
werd om de brug open te draaien, liep