MH1RELRERGSCHEF0FRAIT
137* Jaargang.
Dinsdag
3 Maart.
Onze Senaat in actie.
BINNENLAND.
üit Stad en Provincie.
N*« »2.
1914
Deze courant vertchynt d a g e l ij k e, met uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Priji per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor alle plaatsen io Nederland franco pp. 11
Alzonderiijke nummers kosten 5 cent.
Advortentiön bij abonnement op voordeelige voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan bet bureau te bekomen.
Advertentiün voor het eerstvolgende nummer moeten des middags vóór één uur
aan bet bureau bezorgd zijn.
Advertentiön '20 cent per regel. Bij abonnement veel lager. Geboorte-, dood- er.
alle andere lamilieberiohten en Dankbetuigingen san 17 regels f 1.50; elke regel int et
20 cent. Reclames 40 cent per regeL Groote letters naar de plaats, die zij ioneme
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betreden i
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd bet Algemeen Advertentie-Bareat>
A. DE LA HAB Az., K.Z. Voorbirgwal 266, Amsterdam.
Bij dit nummer behoort een Bijvoegsel.
Het is zoo ver nog niet. maar t is
aangekondigd Woordvoerders van rechts
in onze Eerste Kamer hebben onomwon
den blijk gegeven van him plan om èn
het kiesrechlvoorslel dat ze nog niet ken
nen, èn de sociale wetten van minister
Treub, waarvan ze er slecht één kennen
te verwerpen. En als gevolg daarvan is
er een agitatie merkbaar als protest tegen
dié voornemens
In gematigde bewoordingen door arti
kels in de Unie Liberale „Vaderlander"
die betoogt dat onze Senaat geen „sta-
in-den-weg" moet zijn, maar een wegwij
zer, en dan alleen als 't noodig is.
In feller woorden door inr. Troelstra,
die vooral Zondag op de kiesrechtmeeling
te Amsterdam zich niet ontzag om zich
over de Eerste Kamer-leden vroolijk te
maken door hen te kenschetsen als „niet
af (e jonge hekkespringers" bij wie iiet
icorste vuur er al uit is, die niet veel tijd
meer over hebben, en dien wel mogen
gaan gebruiken voor hun onsterfelijke
ziel. En naast dien vrij laag bij den grond-
schen spot betoogde hij als ernstiger ar
gument dat de Eerste Kamer heeft to
bukken voor den gebleken volkswil.
En zoo zitten we in eens midden in
vraag naar hetgeen onze Eerste Ka
mer dan toch wel als het doel van haar
bestaan heeft te beschouwen.
Er zijn er velen, eu zelfs kenners van
het staatsrecht, die dat niet precies we
ten.
In tal van leerboeken en artikels kan
men allerlei variaties vinden op het
bekende, kernachtige veroordeelings-the-
ma van Thorbecke„een instelling zon
der grond en zonder doel
Zonder grond, omdat wij in ons land
nooit een invloedrijke vertegenwoordiging
van groot-grondbezlt en geestelijkheid j
hebben gehad, die bijv. in Engeland de
maatschappelijke grondslag is van het
House of Lords en in Pruisen van het
Herrenhaus, namen die teekenend zijn.
Dat we een Eerste Kamer kregen, wor- i
telt alleen in den wensch der Belgen bij
de vereeniging in 1815; en dat zij in
1848 bleef bestaan, in weerwil van Thor,-
becke's veroordeeling, wordt verklaard uit j
de toen bestaande bezorgdheid voor de I
gevolgen der toen ingevoerde recht-1
streeksche verkiezingen waarvan men de
uitwerking nog niet kende
En het doel? Het blijkt reeds uit de j
neden van haar voortbestaan in 1848.
„Voorkoming van overijlde besluiten" heet
t gewoonlijk. En daarom heeft men door
de wijze van samenstelling getracht er
een ander lichaam van te maken dan de
Tweede Kamer is, ten eerste door de
getrapte verkiezing, waardoor men hoop
te dat 2e buiten den politieken par lijf-
strijd zou blijven; ten tweede door den
langeren zittingsduur, zoodat de poli
tieke hartstocht van 't oogenblik er geen
val op zou hebben; ten derde door de
hoedanigheid der leden.
fn dat laatste opzicht zijn we nooit
uit de periode van weifelen geraakt, ent
beeft men nooit dat lichaam zoo kunnen j
samenstellen dat het volk werkelijk zijn
beteekenfs begreep, t Is wel niet meer
zoo erg als vóór 1848, toen men oneeiv
biedig sprak van het oudemannenhuis
van den Koning", maar nooit heeft onze
Eerste Kamer het prestige gehad van de
Tweede.
Dat was niet het geval vóór '18 bij de
benoeming van de leden door den ko
ning; dat was niet het geval na 18, toen
de leden gekozen werden uit de hoogst
aangeslagenen; en dat is 't nog niet, nu
sinds 1887 de verkiesbaarheid is uitge
strekt tot personen die „een of meerhoo-
ge en gewichtige openbare betrekkingen
beklecden of bekleed hebben
Want en dat is meerien we de hoofd
oorzaak nooit heeft onze Eerste Kamer
een eigen karakter gekregen
Als bij ons te lande iemand gekozen
wordt lot lid der Eerste Kamer, wordt
hij dat niet omdat hij een sociale groep
uit onze maatschappij vertegenwoordigd,
want die hoogstaangeslagenen zijn een te
veelsoortig allegaartje dan dat men die
als een groep kan beschouwen. En die
hooge ambtenaren, enz. evenmin.
De keuze der Eerste Kamerleden wordt
ten slotte toch beheerscht door dezelfde
politieke richting die de keuze der Twee
de Kamerleden bepaalt, wel is waar met
beperking der verkiesbaarheid in die mate
dat men de meeste kans heeft op*-een
meerderheid van behoudende elementen,
maai* dan toch ieder dier behoudenden
ook weer beplakt met een etiquet van een
derzelfde politieke partijen, die we uit de
Tweede Kamer kennen.
En zoo is dat college, dat zonder po
litieken hartstocht zou moeten oordeeleu,
toch veranderd in een politiek lichaam,
dat- alleen minder vlug de wisselingen
in de partij-politiek volgt dan de Tweede.
Dat is vooral in de. laatste twintig jaar
merkbaar geweest, meestal in de discus
sies, maar nu eu dan ook in daden,
links en rechts
Dc linker meerderheid van 1889 liet
nog de onderwijswel-Mackav door, toen
de Tweede Kamer haai- had aangenomen.
In 1904 verwierp dé linkermeerderheid
in de Eerste Kamer de Hooger-onder-
wijswet. Ze werd toen ontbonden en om
gezet, d.w.z. politiek omgezet En
die rechter meerderheid verwierp in 1907
dc begrooling-Staal
Of die verworpen voorstellen nu ook
maar ©enigszins liet karakter hadden van
de „overijlde besluiten", waarlegen de
Eerste Kamer als dam heet te zijn opge
richt9
Hel "lijkt er niet op. Langdurige actie
en discussie ging aan die Hooger Ouder-
wijs-wet vooraf. Die begrooting-Slaal was
hel resultaat van een compromis, na een
ampele bespreking. En hel „overijlde" is
evenmin van toepassing bij andere ge
ruchtmakende verwerpingen, bijv. bij de
Ongevallenwet van 1900, die de Tweede
Kamer eenlgc jaren had beziggehouden
En evenmin bij de achlerslands-onlwer-
pen-N'eiissen
Ja, wat eigenlijk nog het meest curieu-
se mag genoemd worden, is het ver
schijnsel, dat het verwijt van overijling
eerder kan worden toegepast op de bui
tengewoon overhaaste wijze waarop de
Eerste Kamer zelf het vorige jaar in
eenige weken de lijvige wetten van Talma
afhandelde, louter om ze maar klaar tc
krijgen vóór de verkiezingen, terwijl er
toen zooals de „Vaderlander" dezer dagen
terecht opmerkte, alle gelegenheid voor
was geweest om die wetten te laten lig
gen tot na de verkiezingen, juist omdat
die wetten zoo'n feilen partijstrijd hadden
uitgelokt. Maai" 't mocht niet: de coalitie
politiek eischte afdoening, en de Eerste
Kamer, die men hoopte boven den partij-
hartstocht te kunnen plaatsen, nam ze
in een afjakker-tempo aan.
En nu weer nieuwe partij-politiek in de
begrootings-beschouwingen van de vorige
maand
De heer van der Biescn hield een
heele redevoering over de praktijk bij de
verkiezingen voor de Tweede Kamer.
En diezelfde heer toonde zoo'n eigenaar
dig begrip van zijn taak als Eerste Ka
merlid dat hij verklaarde: „als de grond
wetsherziening wordt gevraagd zonder
dat èn algemeen stemrecht èn volkomen
gelijkstelling van openbaar en bijzonder
onderwijs worden voorgesteld, dan stem
ik tegen", dus een zuivere partij-poli
tiek, zelfs van het geringe sjacher-allooi,
alleen weer in zoover achterlijk, dat de
reehtsche leden in de Tweede Kamer
haar reeds hebben laten rusten tegenover
het verzoeningsaanbod van mr. Cort van
der Linden inzake onderwijs.
En de heer Rcgout riep zijn medele
den op tot verwerpen van een voorstel
waarvan de Eerste Kamer nog niet eens
weet in welken vonn het haar zal berei
ken De rustige vraag van den minister
president, „of deze verklaring niet ecniger- i
mate praematuur (voorbarig) genoemd
moet worden", kenschetst beter dan iets j
anders hoezeer de heer Regout hier aan de
Eerste Kamer een rol wil opdringen, die;
zeker niet in haar aard past.
Als er iets overijld is, dan is het zeker
wel zoo'n opwekking bij voorbaat. Het
was de oud-minister uil het coalitie-ka
binet, die hier sprak Niet het Eerste Ka
merlid
We zouden nu een heelen boom kun
nen opzetten over de vraag of de Eerste
Kamer dan niet anders behoorde te wor
den samengesteld
Maar ten eerste is dat nu niet aan
de orde en ten tweede betwijeflen we of
een verandering van de verkiezing der le
den in meer democratischen geest Iels zou
helpen. Want dan zou men eenvoudig een
andere editie van de Tweede Kamer krij
gen. En wat voor doel zou dat hebben?
Als weer eens bij een grondwetsherzie
ning gesproken wordt over het behoud
der Eerste Kamer, zal er vermoedelijk
ook wel gesproken worden over een ver
tegenwoordiging in dat lichaam van de
groepen die thans bij ons een werkelijke
maatschappelijke beteekeuis hebben, zoo-
ais nu ontegenzeggelijk voor Pruisen de
beteekenis der landjonkers groot is, en
van Engeland die der Lords. We denken
bijv. aan de organisaties van handel, nij
verheid, landbouw en arbeid. Dan zou
den de zaken ook van geheel ander stand
punt worden bekeken als in de Tweede
Kamer.
Maar voor l oogenblik hebben we te
doen met de Eerste Kamer, zooals die
bij ons is, als een lichaam dat helaas
al even erg aan partij-politiek gaal doen
als de Tweede
Wc hopen dal die enkele stemmen, die
nu in onzen Senaat zijn opgegaan, geen
uiting zijn van de. algemeene neiging,
dal er nog andere leden in zitting heli
ben, die beter begrijpen, dat het hun
laak niet is te scharrelen met hun stem
over een onderwerp om eigen verlangens
op ander gebied te zien bevredigd; of
die beseffen dat de Eerste Kamer niet
geroepen is om het doodvonnis uit te
spreken over voorstellen waarover ze nog
niet te oordeelen heeft, eu waarvan zij
de verdediging enden eindvorm nog niet
kent
De minister-president heeft in de Eer
ste Kamer betoogd dat dc voorstellen der
regeering berustten op den gebleken
volkswil En daar zou de Eerste Kamer
voor moeten zwichten
De heer Reekers heeft, lieel anders dan
zijn partij-genoot v. d. Biesen, verklaard
dat hij „niet doctrinair den eiscli zal
stellen dat die volkswil ook in de samen
stelling der Eerste Kamer moet zijn door
gedrongen alvorens daaraan gevolg kan
worden gegeven." Maar hij erkende niet
dat die volkswil gebleken is in den geest
van de plannen der regeering-
Of we ons nu bezorgd moeten maken
voor hetgeen de Eerste Kamer zal doen"?
Als antwoord op die vraag zijn van de
zijde der socialisten reeds heftige pro-
testredeneu en zelfs grafredenen op de
Eerste Kamer gehouden
't Lijkt ons wat bangmakerig
Aan den anderen kant slaat het opti
misme van den minister-president, die
uit de verzekering van verschillende
reehtsche leden, dat zij de wetsvoor
stellen objectief zullen beoordeelen, en
er zelfs vóór zullen stemmen voor zoover
het mogelijk is met hun beginselen,
de slotsom trok dat dc regeering met die
verklaringen tevreden kan zijn. „Meer
kan zij niet verlangen", voegde hij er
aan toe.
't Is mogelijk dat hij gelijk heeft, en
dat het rumoer nog geen voorspel is
van daden.
Misschien maar nu, voelen we zelf
erg optimistisch te zijn heeft juist het
gebeurde in de laatste jaren voor som
mige leden der Eerste Kamer verduide
lijkt, dat dit college een verkeerde rich
ting ingaat. Misschien Als we een Eerste
Kamer moeten hebben, laat die dan ook
doen wat als haar taak wordt aangege
ven, en laat ze niet trachten te doen wat
nan de Tweede Kamer is opgedragen.
TWEEDE KAMER.
Pensioenen bij zee- en land
macht beneden den officiers
rang.
Ingediend zijn een tweetal ontwerpen
van wet, houdende nadere wijziging en
aanvulling van lo. de Pensioenwet voor
de landmacht 1902 en 2o. de Pensioen
wet voor do zeemacht 1902.
In het eerste wordt een nieuwe ver
hoogde tabel van pensioenen vastgesteld
voor de militairen beneden den officiers
rang bij de landmacht eu voor hun we
duwen en weezen; in het tweede voor
de zeemacht.
Wat den datum van ingang der voorge
stelde pensioensverhoogingen betreft,
heeft de Minister gemeend, terugwerken
de kracht te moeten voorstellen, te re
kenen van 8 Mei 1913
Uit Middelburg.
Bij Kon besluit van 28 Februari is als
blijk van goedkeuring en tevredenheid de
zilveren eerepenning voor menschlie-
vend hulpbetoon en een loffelijk getuig
schrift toegekend aan H J Lacor, te
Middelburg, wegens de door hem met
levensgevaar verrichte redding van een
meisje uil het water van het kanaal Wal
cheren op 27 September 1913
Van de Brandwaarborgmaatscliappij
voor de provincie Zeeland te Middel
burg zijn gisteren benoemd tot commis
saris in de vacature mr. A. P. Snouck
Hurgronje de heer mr. F N'. van der Bilt
te Middelburg; in de vacature W. A;
Graal' van Lynden de heer inr H. F.
Lantsheer te Arnemuiden; in de vacature
mr. P C. J Henneq'uin de lieer II. S.
Gratama te Oostburg
De weerlelegrai'eu op Markt eu Burg
mogen zicli in een groote belangstelling
van het publiek verheugen. Helaas ech
ter is deze belangstelling niet van de
juiste orde, maai- er integendeel op ge
richt zooveel mogelijk te vernielen Zoo
zijn in de laatste twee dagen 4 (zegge
vier) thermometers stuk gemaakt. Daal
de toestellen te hoog liangen om door
kleine jongens te worden aangeraakt,
moeten opgeschoten personen of volwas
senen de daders zijn, menscheu dus die
beter weten. Waai- de boosdoeners zich
wel wachten hun euveldaden te bedrijven
iu het bijzijn der politie, zal het zaak zijn
dat het publiek zelf cenig toezicht houdt.
Middelburg onderscheidt zich wel on
gunstig van andere plaatsen des lands,
waar men deze weervoorspellers beter
weet te waardeeren
o
Uit Vlfasingen
De 33 klokken voor het carillon van
den St. Jacobstoren te V1 i s s i n g e n,
benevens een luidklok, zijn aldaar aangek-
komen.
Deze klokken, werden in het buiten
land gegoten doch geleverd door de fib-
ma Eijsbout te Asten (N. Brdie het ca
rillon moet plaatsen en gangvaardig ople
veren.
Binnenkort zal met de plaatsing van de
I klokken begonnen worden en wordt gere
kend dat hiervoor ongeveer een maand
benoodigd zal zijn 'VI. Ct.)
Men meldt ons uit Vlissingen
De commissie „Liefdewerk oud Pa
pier", tot werkverschaffing in 't leven
geroepen, zal haar werkzaamheden ook
gaan uitstrekken tot Middelburg.
I Reeds hebben verschillende groote za
ken toezegging gedaan
In een „mistbericlit" in de Vliss Crt
vonden we ook nog vermeld dat Zater
dagavond omstreeks 7 uur twee visschers
uit Breskens kwamen, n.l J van den
Heuvel (deze had ongeveer 20 passagiers)
en Jac. van den Heuvel die de post over
bracht Om 10 uur staken de beide schipl-
pers weder van wal, en zijn behouden
overgekomen,
Uit Walcheren.
Het comité voor Plaatselijke Keuze te
Serooskerke had Maandagavond als
sprekers doen optreden de heeren W.
Reus, van Westkapelle en J. A. van
Selnis, van Grijpskerke, om doel en strek
king van de beweging nader uiteen te
zetten. Beide sprekers hadden een zeer
aandachtig gehoor bij het zeer talrijke
publiek. Na het einde werd gelegenheid
gegeven tot teekenen. Het comité zal
voorts lijsten laten circuleeren.
Door den Ambachtsheer van West
kapelle is aan den burgemeester, den
heer Viruly, een soin van f 25 ter be
schikking gesteld voor den wedstrijd in
het versieren en beplanten der tuintjes
voor de huizen.
Dat ook de Westkappelaars met het
denkbeeld van den heer Viruly sympathi-
seeren, blijkt wel hieruit, dat dezer dagen
bijna ieder druk in de weer is met het
spitten cn bewerken van die voortuintjes.
En dat niet alleen iu de beide hoofd
straten, maar ook in de achterbuurten.
Wanneer de planten niet te veel te lijden
hebben van westenwinden, dan beloven
bloemen en planten achter de „glindjes"
zeer zeker een vroolijken, prettigen aan
blik
Uit Z u i d-B e v e 1 a a d
De St. Crt. van heden bevat de statuten
(bijv no. 294) van de N. V Spoorwegmij.
Zuid-Beveland.
Maandagavond trad te K a p e 11 e voor
een volle zaal voor de vrijzinnige kies-
vereeniging op de heer Siemelink uit
Goes. Op de hem eigen, onderhoudende
wijze besprak hij het onderwerp Vrijzin
nigheid en Godsdienst, zoodat hen meer
malen een teeken van instemming uit de
vergadering ten deel viel.
Het sleepschip „Johanna" dat 23 Fe-
bruari 1.1. in de Wemeldingsche Vallei
pinhoog voer en brak, is te W e m e 1 d i n-
g e in t kanaal 111 lichters overgeladen
Een. oogenblik dreigde men liet sch j>
aan de ketting te leggen De geldelijk-
eischen der sleepbooten en lichters wa
ren zoo hoog, dat daaraan onmogelijk
kon worden voldaan. Thans schijnt men
tot een overeenkomst te zijn gekomen
het schip is naar de werf gesleept tot
de noodige herstellingen
Door het defect raken van de machine
van den Noordduitschcn maiUrein. kon
deze gisteravond te Krabbend ij ke
niet verder. Dc machine werd afgehaakt
en op een zijspoor gebracht. De geheelc
trein werd toen achter den Zuidduitschen
mailtrein gehaakt en gezamenlijk werd
de reis naar Vlissingen voortgezet De
treinen kwamen aldaar twee uur le laat
aan
.Maandag werd le K r a b b e n d ij k e in
de vergadering van B. en W door den
burgemeester met een waardcerende toe
spraak, aan den gemeenteveldwachter
Vermeulen aldaar het zilveren kruis voor
twintig jarigen trouwen dienst uitgereikt
Maandagmiddag vergaderde de raad
van Rilland-B atli hoofdzakelijk over
de te bouwen gasfabriek .Oostciude
Aanwezig was de heer Gevber ter voor
lichting. Na breedvoerige bespreking werd
besloten nog geen beslissing te nemen op
liet besluit tot aankoop van grond voor
de te bonwen fabriek met annex gebouw
waarin de gemeente voor der kosten
zou bijdragen, daar de leden zich niet
kunnen vereenigen met de wijze, waar
op de grond is aangekocht; een dergelijk
lot onderging ook het besluit om den
bouw van de gemeenschappelijke gasfa
briek en 'alle leveranties op te dragen aan
de Mij. tot bouw- en exploitatie van ge
meente-bedrijven te Utrecht en dat om
de exploitatie van de gasfabriek voor de
3 gemeenten te verpachten aan ge noem
de maatschappij.
Adhaesic werd betuigd aan het ver
zoekschrift van den raad der gemeente
Velsen om van de regeering te verkrijgen
dat ouderdomsrente en administratieve
bemoeiingen komen ten laste van het
Rijk en niet, zooals blijkt uit het wets
ontwerp ten laste der gemeente, naar
men meende zou zoodanige wet van de
gemeente financieele offers eischen
®it Tholen.
Door Gedeputeerde Staten is op ver
zoek van W. Blaas te Tholen, eervol
ontslag verleend als lid-werkman van den
Raad van Beroep (Ongevallenvenekering
Uit Zeeuwsch Vlaanderen O. D
I De „Tem Crt." heeft het over de er
varingen der reizigers die in de mistda
gen met de Prov stoombooten op de Wes
ter-Schelde meevoeren, en schrijft daar
bij oa. hel volgende
„Wanneer de boot eenmaal afgevaren
is, is men scheep en moet men meevar
ren of stil blijven liggen, zooals in den
nacht van Vrijdag op Zaterdag het ge
val was met de van Vlissingen vertrokken
boot, die nabij Borssele ankerde, omdat
het te gevaarlijk werd door te varen
Nu, zoo'n geheelen nacht op stroom voor
anker, bij mist, is al geen pretje, maar
het onaangename van die omstandigheid
wordt nog verzwaard als dan blijkt dal de
aan boord zijnde mondvoorraad, niet in
evenredigheid is met het aantal aan
boord zijnde monden, terwijl al spoedig,
evenals in een door belegering uitgehon
gerde veste, hetgeen er dan nog voorf-
handen is, volgens klachten der reizij-
gers peperduur moet betaald worden
F.en der reizigers viel bij aankomst te
Neuzen flauw.
Beslaat er geen voorschrift omtrent
hetgeen als proviand aan boord moet
zijn en is daarvoor niet een officieel
goedgekeurd tarief?"
Vil het door den directeur der rak-
school van „De Vereenigde iïandwerksi-
lieden" te Neuzen in de jl. Zaterdag
I gehouden jaarvergadering uitgebracht
I verslag blijkt, dat zoowel het ledental als
dal der donateurs stationnair blijft Dat
der laatsten ging met 6 vooruit en be}-
draagt thans 61, dal der leden 60 Ontj-
vangen werd f 512,901/2 en uitgegeven
f 487,28, waarbij moet worden in aan
merking genomen dat ook betaald werden
f 56,50 aan onbetaald gebleven rekenin
gen van het vorig jaar.
Het aan de vereeniging behoorende
ziekenfonds, dat aan inkomsten geniet de
helft der contributie van de gewone le-
