MIDDKLBDRGSCHE C0DRA1T.
r.
1ST' Jaargang.
Maandag
23 Februari.
Karaeroverzietit.
BINNENLAND.
üit de Pers.
FEUILLETON.
1914
Deze courant verschijnt d u g e 1 ij k s, niet uitzondering van Zon- en Feestdagen.
Prijs per kwartaal, zoowel voor Middelburg als voor allo plaatsen ir. Nederlend franco pp. 11.25.
Afzonderlijke nummer# kosten 5 cent.
Advert6ntiön bij abonnoment op voordeeligo voorwaarden.
Prospectussen daarvan zijn aan het bureau te bekomen.
Advertentiön voor het eerstvolgende nummer moeten dos middags vóór óón uur
3an hst bureau bezorgd zijn.
Advertentiön '20 cent, per regel. Bij abonnement vee! l*ger. Geboorte-, dood-
alle andere familieberichten en Dankbetuigingen ran 17 repels f 1.50 elke regel mee
20 cent. Reclames 40 cent per regal. Groote letters naar de plaat#, die zij innemen
Tot de plaatsing van advertentiön en reclames, niet afkomstig uit Zeeland, betroffeni.
Handel, Nijverheid en Geldwezen, is gerechtigd het Algemeen Advertentie-Buren*
A. BE LA KAB Az., N.Z. Voorbnrgwal 866, Amsterdam.
Het oude liedje.
Heijernians vestigt in ingezonden stuk
ken dc aandacht op een gebeurtenis te
Nijmegen, waarover we al lofzangen had
den gelezen in katholieke bladen
t Is ook wel om op te roemen'
Er zou daar door het Heijermans' ge
zelschap worden opgevoerd „Monna Van-:
na" het bekende looneelsluk van Maeter
linck. Na toezending van het manuscript
aan de politie was daarvoor verlof ver
leend
Daartegen is toen een protestbeweging
van katholieke zijde op touw gezet Een
bezoek van den deken bij den burge
meester hielp niet, ten eerste omdat liij
geen bezwaar tegen den inhoud had, en
ten tweede omdat hij zijn toestemming
lot de opvoering reeds had gegeven
Maar toen werd er door de twee
plaatselijke afdeelingen van den Mannen
bond „Eer en Deugd" een protestverga
dering belegd, er verschenen waarschu
wingen in de couranten, en den avond
van de opvoering was er zoo'n gedrang
van nieuwsgierigen voor den schouwburg,
dat de politie de handen vol had om de
orde te handhaven.
Nu moet hierbij herinnerd worden dal
Maeterlinck op den index is geplaatst, en
dus voor katholieken is verboden.
Maar voor wie was die protestbewe
ging dan toch bedoeld? Voor de katho
lieken? Die mochten er toch niet naar
toe. - Voor de niet-katholieken? Daar
over heeft de Roomsche censuur niets
te zeggen
Of w ilden de katholieke „Eer en
Deugd"-besturen de opvoering verboden
zien, om ook de niet-katbolieken te be
letten dat stuk bij te wonen, en wilden
ze zoo, door lusschehkomst van den bur
gemeester, een pauselijk voorschrift aan
zijn geloofsgenooten, uitbreiden tot de
andersdenkenden buiten de R. Kei-k?
Dat zal wel niemand durven bewe
ren-
Of was het vanwege de beroemde
openbare orde? Als in Nijmegen de
orde dreigde verstoord te worden, dan
w&s het zeker niet door de schouw
burgbezoekers die het stuk wilden zien.
Die zijn in alle andere plaatsen nog
kalm gebleven, en hier ook. Maar
tte ordebedreiging kwam van dien aan
drong van nieuwsgierigen, gelokt door
het geschetter van „Eer en Deugd".
Eerste Kamer.
Zitting van Zaterdag.
Drie begrootingen en omtrent honderd
kleine ontwerpen zijn heden door den
Senaat behandeld en grootendeels afge
daan. Maaronder die kleine ont
werpen waren er liefst 77, die alle op
naturalisatie betrekking hadden en die
met niet meer dan een enkele opmerking
van den Minister van Justitie onder den
hamer doorgingen, terwijl de andere alle
van plaatselijk belang waren, vooral ont
eigening voor den spoorwegdienst betrof
fen en dus evenmin veel discussie uit
lokten. En van de drie begrootingen was
er een reeds zoo goed als gereed geko
men in voorgaande zittingen en is de
laatste zeer in het begin der discussie
gebleven.
Slechts.een korte repliek van deif-faeer
Ort, waarin vooral uitkwam dat deze de
betere salariëering der rijksveldwachters
in ernstige joverweging neemt en ook voor
andere opmerkingen van meer inciden-
teeien aard niet doof is, en de begroo
ting van Justitie was goedgekeurd, vol
gens de beproefde gewoonte van den
Senaat zonder stemming.
Toen kwam Landbouw aan de orde,
waarbij ac lieer Z ij 1 m a over achter
stelling van den landbouw ter tentoon
stelling te San Francisco sprak; waarbij
de heer Michi-eI s van Kessenich
oor behoud van hel subsidie in zake
de paardenfokkerij een dringend woord
deed, dat den Minister wel aandachtig
maaktewaarbij ae heer Bcrgsma op
merkingen gaf over de Hinderwet; en
waarbij de lieer Polak de meest uit
voerige maar ook de meest belangwek
kende woordvoerder was.
Zijn onderwerpen lagen op zeer ver
scheiden terrein, maar waren alle de
moeite waard. Hij liel een sympathiek
woord hooren ten bate van het behoud
van bosschen, waarbij da regeering toch
wel geld mag uitgeven zonder dal dit
economisch terug komt, gelijk ze immers
ook doet voor kunstwerken, die repro
ducties zijn van de natuur. Hij hoopte op
een wettelijke 10-uren regeling, achtte de
bezwaren der werkgevers overdreven en
verwachtte van Minister Treub veel. Hij
sprak over de Staatscommissie voor werk
loosheid en bleek eenigszins pessimis
tisch over haar resultaten, andere al
thans! dan de papieren! Hij verdedigde
een wijziging der Kamers van Arbeid die
thans geheel geen prestige hebben en hel
recht van enquête zich moesten zien toe
gewezen En hij sprak er ten slotte van
om de Ongevallenwet zoodanig uit te
breiden, dat ook personen boven dc
f 1200 inkomen daaronder vallen, maar
hun verzekering niet boven de f 1200
uit te strekken.
Minister Treub heeft voor de diverse
landbouwbelangen opnieuw ernstige over
weging toegezegd, speciaal waar dit het
subsidie voor de paardenfokkerij geldt.
De Minister wil ook de bosschen behou
den, maai* de regeering moet wel eenige
economische eischen stellen; ze zou het
liever niet doen, maar het geld is er niet
altijd. Men moet trouwens bij doelmatige
uitroeiing van boomen niet dadelijk aan
kapzucht denken, waarschuwde de Mi
nister; het Haagsche bosch zou er zeker
beter van zijn geworden als men tijdig
gekapt had' fn zake de werkloosheid liet
!de Minister nog immer voorzitter der
Staatscommissie zich zeer gereserveerd
uit; 't verslag is trouwens spoedig te
verwachten In zake dc Kamers van Ar
beid bleek hij des heeren Polak's mee
ning te deelcn; een herziening zal zeer
grondig moeten zijn. De tien-uren-werkdag
zal allerminst door vrees voor de werk
gevers-argumenten beheerscht worden
maar men moet, aldus de Minister in
dit verband, niet spreken van de ach
terlijke sociale wetgeving van ons land,
want zoo achterlijk is deze waarlijk niet
en men moet nu eenmaal de eischen der
internationale concurrentie niet uit het
oog verliezen.
Toen werd Landbouw aangenomen en
kwam Waterstaat aan de orde, waarbij
de heer Mie biels van Kessenich
sprak over de Maaskanalisatie en de heer
Smits zijn partijgenoot Regout zeker
aangename oogenblikken l>ezorgde door
te gewagen van de wijze waarop de ver
zekering in de Troonrede van 1911, dat
bijzondere aandacht zou worden geschon
ken aan de wegen ver J»etcr ing, is nage
komen of liever niet nagekomen. De lieer
Smits ging daarop lol in het bijzonder in
en loonde nu zelf een der staaltjes van.
hel optreden van dit „treffelijk kabi
net"., dat door de kiezers van 1913 tot
aftreden is gedwongen
Om 3 urn* eindigde de Senaat; de heer
Smits had juist de wegen verbetering met
een slolloasl afgewerkt. Maandagmiddag
komt men terug en hoopt dan met de
discussion te eindigen. De verwarrende
hoofdstuk-behandeling is van dien aard,
dat men eigenlijk niet weel wat nog te
behandelen valt
V. d. M
Mr. TREUB EN DE MEDICI.
In de groote rede, door minister Treub
Donderdag in de Eerste Kamer gehou
den, heeft hij o. a., als een pleidooi voor
het practische der door hem ontworpen
herziening voor de verzekeringswetten
meegedeeld dat hij het oordeel had ge
vraagd van groepen personen, die in het
practUch leven te maken hebben met
deze zaken, en dal hun oordeel gunstig
was.
Een der door hemj bedoelde groepen
van personen was die der medici, en
na de verontwaardiging der dokters over
de vrij scherpe opmerkingen, door rar
Treub in de Tweede Kamer tegenover
hen gemaakt, achten We het nu meege
deelde van genoeg belang om uit de
„Handelingen" woordelijk deze passage
aan te halen.
De minister zei daar het volgende.
Eergisteren, Mijnheer de Voorzitter,
heb ik daarop een conferentie gehad
met een commissie uit het bestuur vin
Bit de SHatSRfwrant.
Bij kon. besluit:
is ingesteld een Nederlandsch comité
voor de Internationale Conferentie over
Opvoeding, die van 7- 12 September 1911
te 's Gravenhage zal worden gehouden;
benoemd tot lid en voorzitter van
dat comité mr Th. Heemskerk, tot leden
mr. P, J. M. Ajalberse, dr J. Campert.
oud-ilisp van het middelbaar onderwijs,
mr If L Drucker, A II. Gerhard. II J.
dc Groot, insp. van het middelbaar on
derwijs, mr Th. Rays LPzn.. insp van
liet lager onderwijs, dr. B. Svmons, lioog-
ieeraar te Groningen, F. W. C H. beron
van Tuyl van Serooskerkc, voorzitter van
het Ned Olympisch Comité, dr C J.
Vinkesteyn. insp. der gymnasia, dr. J. Th
de Visser, oud-lid van de Tweede Kamer
der Slalen-Generaal, tot secretaris mr A
J. L. van Beeck Calkoen, hoofdcommies
aan hel dep. van binnen), zaken;
is met ingang van 3 Maart aan de
eerstc-luitenants J. II. Sonne en H G A
Rcimers, onderscheidenlijk van hel 4de
en het 2de veg inl'., machtiging verleend
om tijdelijk in Albaneeschen krijgsdienst
te treden, met dien verstande, dat zij
binnen den lijd van drie jaren tot den
diensL bij de landmacht teruglceeren
aan genoemde officiereu is tijdelijk
een eervol ontslag uit den militairen
dienst verleend
e i ij k
.Meeting grono we
gelijkstelling
Naai* aanleiding van hel deelnemen
van den heer Herman Snijders als voor
zitter van den Vrijz. Democratisclien Bond
aan dc 15 Februari te Amsterdam
gehouden meeting voor grondwettelijke
gelijkstelling van man en vrouw, is door
de „Nieuwe Crt." en door het „Vader
land" betoogd dat dit optreden niet in
overeenstemming 'was met de concern
de Maatschappij van. Geneeskunst Men tratie-overeenkomst, die alleen spreekt
weet dat dit nu niet de allergemakke
lijkste heeren zijn om mee te onderhan
delen en men weet .ook dat ik tegenover
de medici geen blad voor den mond heb
genomen, terwijl men wel zal willen aan
nemen, dat ik, wat ik in hel publiek heb
gezegd, niet terugneem wanneer de be-
van het openen der gelegenheid voor het
verleenen van kiesrecht aan de vrouw
zonder dat daarbij eischen van maat-
schappelijken welstand mogen worden ge
steld.
In het jongste nummer van „De Vrij
zinnig Democraat" wordt door B. (dr
trokken personen in conferentie bij mij Bos) daarover het volgende opgemerkt
zijn. I Eerst aan 't adres der „N. Crt."
Welnu, toen ae verschillende vragen j „Herman Snijders, de president van
besproken waren, toen ik mijn plannen J den vrijzinnig-democratischen Bond, heeft
openhartig aan de heeren had medege- zich van zijn moeilijke opdracht om in
deeld want anders komt men niet deze meeting duidelijk het karakter aan
verder, en men heeft de medici noodig te geren, dat aan deze beweging moet
bij de uitvoering der Ziektewet toen worden toegenend, op voortreffelijke wijze
heb ik aan de heeren gevraagd, doe nu gekweten. Hij heeft doen uitkomen, dat
hetzelfde als de heeren van de Werk- de concentratie met haar manifest veel
gevers-Risicobank gedaan hebben en stuur beeft bereikt, zij het dan niet hetgeen de
mij een verslag van het onderhoud, dan vrijzinnig-democraten, evenals de sociaal-
kan ik zien of het klopt en misschien democraten in hun programma hebben
hier en daar eenige wijziging aanbren- geplaatst. Hij heeft zich los gemaakt van
gen, dan verkrijgen wij niet den toestand, de motie welke afkeuring uitspreekt van
dat de een zegt er is dit beweerd en dehetgeen dc regeering voornemens is te
ander dat. [doen, maar den vollen nadruk gelegd op
En wat was het slot van de coufieren-jwenschelijkheid en de noodzakelijkheid
tie? Dat ik de vaste overtuiging heb,1 van de voortdurende krachtige propagan
da!, wanneer mijn plannen worden uit-da voor liet algemeen kiesrecht voor man-
gevoerd, ik op de medewerking van de 11011 en vrouwen. En ten slotte heeft hij
medici kan rekenen bel aan de vertrouwensmannen in de Ka-
mer overgelaten te realiseeren wat mo-
- «w» - j gelijk is, nl. het bereikbare
i Dat de Nicuwo Courant denkt, dat hier-
1UIJN TWEEDE REIS NAAR JAPAN.
Naar het Engebsch.
33).
Peking.
Ik stond eens naast een Japansch meis
je terwijl zij haar geliefde, een soldaat,
zag sterven
Hij sloeg zijn brekende oogen tot haar
op ou smeekte; „Niet scheienI"
Haar bevende lippen antwoordden„Ik
schrei niet".
Hij fluisterde: „Ik zie toch tranen in je
oogen!"
„Ach lieve vriend, het zijn geen tranen
van mijn oogen, het zijn tranen van mijn
hartl"
Kom bij mij Mate, dicht bij mij. Geef
mij wat van jou kracht. Sta mij by met je
helder oordeel en je kalm verstand.
mede een politiek, alles of niets, wordt
ingeluid, is niet recht begrijpelijk. Terecht
verzet zich reeds de hoefijzercorrespon
dent van het Handelsblad tegen verkeer
de opvattingen ten aanzien van dit propa -
gandamiddel voor vrouwenkiesrecht.
En voorts aan het Vaderland
„En nu onze feilen toonendc Vader
land-sche vriend Deze is natuurlijk niet
te spreken over de deelneming van den
Vvijziimig-Demoeratischen Bond aan de
belooging, waai* over de Unie niet prettig
werd gesproken. Inderdaad, niet den brief
van de Unie, die misschien niet al te ge
lukkig was geredigeerd, is een loopje ge
nomen: Maar was het niet natuurlijk, dat
de secretaris van He Unie hier van dc hem
eigene actieve in 'de passieve rol overstap
te? Was het niet zonderling te hooren
voor degenen, die zich herinnerden dal
de Unie ook al eens een motie voor alge
meen vrouwenkiesrecht heeft aangeno
men, dal er geen aanleiding bestond voor
een betooging. wijl de regeering liet alge
meen vrouwenkiesrecht niet op haar pro
gram had9 En is de afschuw niet wat
overdreven ten aanzien van het vrijzinnig
democratisch Jantje, die de kiesrecht-
pruimen zou willen plukken, schoon zijn
vader het hem verbood? Nog daargelaten,
dat Jantje de r ogee ring niet als zijn vader
beschouwt.
UIT OOST-IN DIE.
Bioscoop-paniek te Djokdja
Omtrent do bioscoop-ramp te Djokdja
waarbij 76 personen gedood werden
brengen de Indische bladen de volgende
bijzonderheden
Op de nabij Djokdja gelegen tabakson
derneming Boeloes werd een nieuwe
reusachtig groofó loods ingewijd met
een gratis bioscoop-voorstelling voor de
opgezelenen en omwonenden van liet land
Boeloes Behalve het Europecsch per
soneel en gelnviteerden met hun dames,
waren er aan do andere zijde van het
projectiescherm lusschen de vijf il zes
duizend Javanen, waaronder vele vrou
wen, kinderen zelfs 'zuigelingen
Tegen negen uur 's avonds geraakte
een film in brand en hierdoor ontstond
onder de Javanen een geweldige paniek,
doordat allen naar de twee uitgangen
drongen
De brand ontstond door afschakeling
van het toestel. De vonk viel op de film
Deze laatste werd daarna losgescheurd
en in een bak water, welke in de nabij
heid stond geworpen, waardoor een rook
kolom ontstond. Dc film brandde nog
i even door en was daarna gebluscht
De heer Berkeljon geëmployeerde van
do onderneming Boeloes, die zijn uiterste
best deed om de zenuwachtige menschen-
massa te kalmeerexi en onder meer den
raad te geven om kalm in de loods te
blijven, kreeg van een der omstanders
een stuk hout naar zijn hoofd geslingerd
j terwijl men hardop dien lieer durfde be
schuldigen dien raad te geven, omdat hij"
gaarne alle Javanen levend in de loods
zou zien verbranden Anderen gingen
zelfs zoo ver, om dien filmbrand aan
boos opzet toe te schrijven
In de paniek zijn omgekomen 59 kui-
deren, 16 vrouwen, en een man Het aan
tal gewonden kent men niet, daar die nog
j voor de komst der dokters meest allen
j naar de kampongs waren vervoerd
j Er is maar één roep over de flinke
cordate wijze, waarop de dames en hec-
Want ik geloof, dat ik verslagen ben in
den strijd en te vermoeid om nog langer
weerstand te bieden, ik wil graag sterven
om niet meer te behoeven te denken.
Jack had allang hier moeten zijn en
toch is er taal noch teeken van hem. Van
daag terwijl ik keek uit het raam waar ik
al zoovele uren vergeefs wachtte, ver
beeldde ik mij, dat ik twee mannen Jack's i
naam hoorde noemen, in verband met
dien van de Engelsche vrouw en veelbe-
teekenend lachen. Toen zo mij zagen lie
pen ze gauw door
Als ik liet goed verstaan heb, zijn Jack
en de geleerde vrouw nog bij elkaar en!
de juichtoon die oprees in mijn hart, toen
mijn hartelijke oude vriend, Mr. Carson,
zei, dat zij al lang weg was, verstomde
voor altijd.
Wat beteekent dat alles toch Mate9 Is
het mogelijk dat de sombere schaduw
die reeds weken boven mijn hoofd heeft
gehangen, een afschuwelijken, vasten
vorm aanneemt? Kan het zijn, dat al
die heerlijke jaren niets dan een droom
geweest zijn, die de werkelijkheid na hét
ontwaken nog onverdragelijker maken?
Zouden de verschrikkingen van de Re
volutie mij beangsten? Of heeft het leven
mij werkelijk bedrogen en valsch spel
met mij gespeeld?
Toen Jack mij kwam opeischen geloof
de ik oprecht dat de droevige jaren die
waren voorbijgegaan ten eenenmale wa
ren vergoed en dat ik al mijn verloren
idealen terug zou vinden.
Vannacht vraag ik mij of een geluk dat
men verloren heeft, ooit teruggevonden
kan worden. Of de ellende van een
gekwetste liefde niet zoo invreet in het
hart, dat er voor altijd een bittere herin
nering moet achterblijven. Het gevoel
mag slapen maar kan het ooit sterven9
Is het niet altijd in staat weer tc ontwa
ken en pijn te doen bij de minste aanra
king? De schaduw die hangt over de
droevige jaren van vroeger is dicht en
zwart maar hetgeen ik nu verwacht is
veel erger. De wisselende jaren gaan
als schaduwbeelden aan mijn geest voor
bij. De lange moeilijke jaren vol smart
en verwoeste illusies I De gelukkige jaren
met Jack zóó vol zonneschijn en licht
dat ze mij haast verblinden door hun
schoonheid. En nu het laatste jaar vol mijn eigen oogen zie, wil ik gelooven dat
onzekerheid, zóó verward dat ik niets zie hij ontrouw zou zijn door blik of daad
dan een zwarte vlek en onduidelijke scha- ik trotseer de geruchten cn zijn lange
duwen. uitblijven. Ik zal allen twijfel uit mijn
J Peking staat in brand Over de straten hart bannen door de teedere herinne-
vol barricades, door mijn gesloten deur ringen aan zijn liefde en ofschoon het
en ramen, komt het gejoel en gebrul van water mij tot ban de lippen komt, toch zal
het zegevierende gepeupel al nader en ik in hem gelooven, dankbaar zijn voor
nader en daarmede het toenemende ge- eiken dag dat ik gelukkig geweest ben
vaar in stukken gescheurd te worden. met hem, God danken voor ieder uur dat
Maar ver boven de waanzinnige kreten ik met hem mocht doorbrengen in het
van het volk klinkt de schrille, wreede i huisje, waar wij waarachtig geleefd heb-
klank van den twijfel in mijn hart, (ben.
j Ms het zoo ver moet komen Mate, j De kreten van de plunderende bandie-
waarom ben ik dan niet aan mijn werk ten sterven weg in de verte. Voor een
gebleven en in mijn eenzaamheid op den oogenblik is het gevaar voorbij. De vlam-
doornachtigen weg, waarvan mijn hart men zijn gedoofd; een gevoel van rust
iedere kronkeling kende? Waarom heeft en veiligheid is zacht neergedaald, van-
Jack mij ooit in verzoeking gebracht waar weet ik niet. Vergeef het mij Mate
door zijn mannelijke schoonheid en de Jou alleen, die alles begrijpt, kan ik een
vreugd van zijn liefde? Waarom is hij blik laten slaan in mijn bedroefd hart
ooit tot mij gekomen indien het alleen Tob niet over mij De storm is voorbij
was.... Neen Mate, ik wil het niet geloo- Weder heeft de Loods mij in de haven
ven. Jack heeft mij gevraagd omdat er gebracht, wel wat gehavend en bescha-
voor hem maar één vrouw heeft bestaan digd, maar veilig.
En niet voordat ik het van zijn eigen lip-(Wordt rorrolgd.)
pen verneem, niet voordat ik het met j
